Ørsta kommune Dalevegen 6 6153 ØRSTA Dykkar ref: Dykkar dato: Vår ref: Vår saksbehandlar: Vår dato: 2012/1410 24.03.2014 19009/2014/KOMMUNEPLAN Johnny Loen, 71 25 82 88 22.05.2014 - Ørsta kommune - kommunedelplan for Ørsta sentrum og Hovdebygda - offentleg ettersyn - motsegn Vi viser til avtale om utsett frist til 23.5.14 Møre og Romsdal fylkeskommune har ut frå sine ansvarsområde følgjande merknader: KONSEKVENSUTGREIINGA Vi registrerer at planprogrammet som vart endeleg vedteke for ein stor del har imøtekome merknadene vi hadde då dette var til offentleg ettersyn, kva gjeld delplan Ørsta sentrum/hovdebygda. Dette vart vel også stadfesta då kommunen la fram planforslaget i regionalt planforum. Grunnlaget for KU er derfor tilfredsstillande ut frå vår vurdering, med unnatak av to punkt som kjem fram under kulturminne. Vi har motsegn til nødvendige presiseringar er på plass. Innleiingsvis i KU er det gjort ei oppsummering av konsekvensutgreiingane i tabellform. Saman med avsnittet om samla arealbruk gir dette eit godt oversyn over "sluttproduktet" og vi har sansen for at dette vert presentert først i dokumentet. Jamfør merknader i planforum er det no også gitt ei god forklaring på korleis konsekvensar er vurdert tema for tema, og kva kunnskap som ligg bak. Ein kunne kanskje vore konkret på kvar grunnlagsdokumenta er å finne (t.d. www.naturbase.no). I det store og heile er likevel KU svært systematisk og svarer godt ut dei utgreiingskrava som er sett opp i planprogrammet. Vi har ingen vesentlege merknader, og meiner at kunnskapsgrunnlaget for endeleg vedtak om kommunedelplan er godt. Sjå likevel merknader under kulturminne, både automatisk freda og nyare tids. Riksantikvaren tilrår ikkje at det i KU generelt vert sett opp potensial for funn av automatisk freda kulturminne på kommuneplannivå dersom dette ikkje er konkret vurdert for det enkelte område. Planavdelinga i Ørsta har kvalifiserte fagfolk for slik vurdering og har valt å gjere det. Vi ser likevel at det er store vanskar å gjennomføre ei systematisk vurdering, og at vurderingane ikkje alltid gir ein like god reiskap for val. I Ku-ens pkt 17 Øvre Mo - Brekke, er vi ikkje kjent med arkeologisk automatisk freda kulturminne her og ber om at de fortel oss kva dette er. Om det er feilplassering jfr manglande kulturminne under, synest ikkje vi dette skal inngå som del av grunnlag for omsyn i KU og derved val om utbygging/ ikkje utbygging. Postadresse: Fylkeshuset, 6404 Molde Besøksadresse: Telefon: 71 25 80 00 Telefaks: e-post: post@mrfylke.no www.mrfylke.no
Side 2 I KU pkt 18 Brekke manglar idnr 92395 Helgasteinen - ein bønestein/ fredagsvessestad frå katolsk tid. Dette er eit sjeldant minne og bør nemnast i KU sjølv om arealet ikkje er med som byggeareal. PLANFORSLAGET MED FØRESEGNER Automatisk freda kulturminne Marine kulturminne/automatisk freda kulturminne i sjø Saka er oversendt Bergen Sjøfartsmuseum for fråsegn til planen utifrå omsyn til automatisk freda marine kulturminne eldre enn 100 år jfr kulturminnelova 14. Eit svar vart fyrst sendt Ørsta kommune direkte, i fråsegn sendt oss av 14.5.2014 er fråsegna betre spesifisert: «Saka har vore til vurdering ved Bergens Sjøfartsmuseum. Vårt ansvarsområde, etter føresegn til Lov av 9.juni 1978 nr. 50 om kulturminne, gjeld marine kulturminne og omfattar derfor sjø- og strandområda, samt vann og vassdrag. Bergens Sjøfartsmuseum er etter føresegna til Kulturminneloven marinarkeologisk uttalemuseum i forbindelse med alle tiltak som vil kunne røyre sjøbotnen. Museet er vidare rette myndigheit til å krevje undersøkingar ved tiltak, planer og utreiingar som kan røyre kulturminne under vann, og skal derfor underrettast ved oppstart av alle regulerings- og byggeplanar, samt andre tiltak som omfattar sjøareal. Vi minner om at undersøkingsplikta i Kulturminnelovens 9 også gjelder for sjøbotnen og i vassdrag. Døme på tiltak i sjø er mudring/graving, utfylling/dumping, legging av vassleidningar, bygging av kaier, brygger, flytebrygger med meir. Særskild for kulturminne i vatn og sjø er Kulturminnelovens 14 som inneber at skip- og skipslast eldre enn 100 år er statleg eigedom. Varslinga skal skje gjennom Møre og Romsdal fylkeskommune, kulturavdelinga, eventuelt med kopi av sakene direkte til oss for uttale. Alle saker må leggjast fram for fylkeskommunen, som er mottak for alle plan- og tiltakssaker. Våre vurderingar av kva for planer som krev særskilte undersøkingar vil bl.a. ta utgangspunkt i føreliggjande kunnskap om førekomstar av kulturminne, eventuelt en vurdering av regulerings-/ tiltaksområdets potensial for marine kulturminne. Vi kan nemne vraket D/S Radbod (Askeladden id: 131835) som er verna under 14 i Kulturminnelova. Vraket er også opptegna i sjøkart. Vi kjenner til at det ved V1 (framtidig) har vore ein tørneplass for småfartøyer. En lignende tørneplass har det også vært ved Rolfsbukta på Raudøyna. Ved Raudøyna har det også vært ankringsplass mellom Raudøyna og Raudøyholmen. I området for Sørheim og Sørheimstranda kjenner vi til at det har vore sag på 1600-talet. Bergens Sjøfartsmuseum oppmodar Ørsta kommune om føljande: - Å sørgje for at planlagde områdedisponeringar som omfattar sjøareal har en klausul i kommunedelplanens forskrifter om at de skal utredes med regulerings- eller byggeplan, og dermed lagt fram for museet for uttale via fylkeskommunen. - Å sørgje for at kommunedelplanens føresegn har eit påbod om at alle planlagde enkelttiltak som skal utførast i sjø skal leggjast fram for Bergens Sjøfartsmuseum for uttale via fylkeskommunen.» Oversendingsplikta generelt skal nedfelle seg i retningsliner Det siste punktet her, oversendingsplikta, gjeld for ei rekke tilfelle også knytt til automatisk freda kulturminne på land. I planområdet kan det finnast automatisk freda kulturminne jfr 3, 4 og 14 både på land og sjø som ikkje er kjende. Slike tilhøve vert ikkje klarlagt på kommunedelplannivå, men skal avklarast før ein tek endeleg stilling til byggeområde jfr 9 og 14. Regulerings-
Side 3 planar og dispensasjonar frå kommuneplan vil normalt kome oss i hende. Reguleringsplan er ein måte å sikre tilstrekkeleg høyringsprosess. For å sikre oversending i andre saker er det naudsynt med gode retningsliner i planen for oversending av andre saker. Dette gjeld byggeområde i samsvar med kommuneplan på land og sjø der det ikkje er krav om reguleringsplan, det gjeld samferdsel og teknisk infrastruktur, grøntstruktur og LNF område i samsvar med kommuneplan. Vi har atterhald i forhold til godkjenning av plan i forhold til eventuelle nye funn. Kartmarkering av automatisk freda kulturminne Fylgjande fornminne er ikkje markert då dei ikkje er innlagde i Askeladden: -Gravrøyser Fettsfk 2 i Flåvika (gnr 110 Bjørndalen)- og vert ettersendt. -Idnr 92396 Helgasteinen - på Askeladden var den komen svært langt opp og vi har no endra kartfestinga i samsvar med registreringa som forøvrig ikkje er oppmålt men kartfesta omtrentleg. Ver venleg å laste inn på nytt. Det vil ikkje påverke planframlegget elles. -Vi viser også til Sjøfartsmuseets fråsegn for idnr 131835. Måten dei automatisk freda kulturminna er markert i kommunedelplanen er svært vanskeleg å lese av di oppløysinga etter ei stund ikkje blir finare ettersom ein zoomar inn i kartet. Dette veit vi av andre planar kan løysast betre. Slik vi ser det er berre omsynsone D nytta (fornminne samt næraste 5 metrar). Utanom denne skal det også vere markert ei omsynsone C. Omfang av denne C-sona skal ideelt sett famne ca 50 m radius. I praksis, ikkje minst i tettbygd strok, er det betre å ha ei C-sone som ikkje grip inn i eksisterande anlegg. Fornminna er lettast gjenkjennelege om dei er markert med rune-r og må ha grøn bakgrunn (ikkje utbyggingsføremål) om den ikkje skal vere i strid med kulturminnelova. Fleire nærliggande D-soner, kan samlast i ei C-sone. Før denne er komen på plass er det vanskeleg å vurdere eventuelle arealbrukskonflikter og vi har difor forbehold i forhold til denne vurderinga inntil betre kartmaterial er på plass. Vi har motsegn til planen inntil ein får ei betra markering. Arealbrukskonflikter Planen unngår i stor grad direkte konflikt med kjende fornminne. Vi har motsegn til slike konfliktområde inntil dei er løyste gjennom kommuneplan eller at ein føreset løysing gjennom reguleringsplan. Dette må nedfellast som føresegn til kommuneplanen. Pk 6 Mosflata Konflikt med kjente fornminne idnr 145303 (bustad), 145296, 145297, 145298, 145299, 145300, 145301 samt truleg del av idnr 148195 (veg). I tillegg nytt bustadareal med forventa funn. Her pliktar vi å reise motsegn. Vegen er pålagt regulering, bustadområda er rekna som eksisterande utan krav om nyregulering. Fornminna vart påviste i samband med plan om veg, og det vart fremja dispensasjon frå kulturminnelova 8 fjerde ledd. Men sidan planen ikkje vart vedteken gjeld ikkje denne dispensasjonen. Byggeareal kan - der kommunens særskilt ber om det - handterast som dispensasjon frå kulturminnelova 8.4 i samband med kommuneplanen, men ikkje vegareal. Vi må derfor satse på at dette vert ordna på reguleringsplan nivå og tilrår at byggeområda kring vegen, samt LNF med fornfunn vert inkludert i vegplanen. Pkt 61 Bru mellom Sørheim og Lianeset På Lianessida ligg det ein gravhaug i direkte konflikt med lina, idnr 73927. Vi har motsegn slik planen no er forma. Her er fleire gravrøyser noko nordanfor (idnr 15819 og 73028),
Side 4 steinalderbuplassen ligg enno lenger nord. Dersom ein flyttar lina slik at ho går imellom gravminna unngår ein direkte konflikt, men visuelt vil dette innverke relativt sterkt. Pkt 62 Tunnell under Raudøya. I Flåvika ligg ei flott gravrøys (Fettsfk 2/1), der har vore og sikkert framleis er, spor etter fleire (Bjørndalen gnr 110). Desse ser vi no ikkje er lagt inn i Askeladden. Her må kartfesting på plass og omsynsoner Utan dette vil vi ha motsegn mot planframlegget. Vi oversender ny kartfesting. Grunnen til at denne ikkje er kome inn frå før, er truleg utviding av planområdet. Funn av ei flintøks idnr 92464 er eit teikn på uavklara busetjingsspor frå yngre steinalder. Denne ligg i Askeladden, men er ikkje medteken på plankart, der den skal vere med omsynsone. (Motsegn). I KU er det ikkje rekna som at tunnelen under Raudøya får konsekvens for kulturminne dersom ein utformar planen med omtanke (0 i konflikt). Samstundes er heile Flåvika inkludert tun og kulturlandskap markert med vegareal og med nærføring til gravrøys. Her må ein derfor rekne negativ verknad i forhold til kulturminne i KU (minus). Dersom planen er å unngå konflikt i komande reguleringsarbeid, bør kommunedelplanen utformast med dette for sikte; ved å inkludere minst mogleg areal på nedsida av dagens E39. Likevel vil planen ha negativ innverknad på kulturminne, men i mindre grad enn bru, pkt 61 i KU, sidan det ikkje er direkte konflikt. Inntil vidare har vi motsegn på dette punktet. Dersom ein held saman pkt 61 og pkt 62 i forhold til kulturminne er begge to negative med direkte konflikt slik det framstår i kartet. KU vektlegg konflikt med kulturminne på Lianes pkt 61, men tonar ned tilsvarande på pkt 62. Begge stadar er det slik konflikt og begge stader kan dette reduserast gjennom detaljplassering av tiltaket. Størst sjanse i å lukkast er ved Flåvika pkt 61 tunnell under Raudøya, er om ein held seg ovanfor fylkesvegen. Veg vert rekna som viktig her, men vi kan ikkje akseptere at gravrøyser ligg som midtlinepunkt i traseane. Det er synd at utgreiingane ikkje i utgangspunktet tek desse vurderingane. Vi har motsegn så lenge vegsambanda er lokalisert i strid med synlege gravminne. Hestesportanlegg Daleteigane. Desse fornminna er ikkje innlagt i Askeladden, dette må vi få gjort. Reguleringsplan for anlegget skal ikkje nyttast og dispensasjon vil ikkje vere relevant. Kulturminna må då takast inn i kommuneplanen med omsynsone c og d. I den særskilte utgreiinga er det relativt liten skilnad i vurdering av kulturminne isolert, frå uspesifisert funnpotensial til kjende funn. Dette er etter våre omgrep ein stor skilnad i seg sjølv, sjølv om det også her skal andre faktorar med i biletet. BFR2- BUN5 (I KU 34. Bjønndalen) har direkte konflikt med fornminne idnr 145274. Her har vi motsegn til plan og til utgreiingane i KU som ikkje fortel at det er stort funnpotensial i området og ikkje tek med kulturminne i samla vurdering. Her må fornminneområdet, samt vid sone som går heilt til sjøen takast ut av byggeområde, alternativt inngå i område med krav til regulering. B17 (I KU25 Liadal alt. 1.) Konflikt med idnr 145202, busetjings- og dyrkingsspor påvist i sør. Desse funna har høg kvalitet og strekkjer seg truleg lenger nordover. På grunn av kvaliteten vil vi ikkje kunne tilrå frigiving. Vi har motsegn mot planframleggetr på dette punktet. Også her er KU mangelfull, som ikkje dreg kulturminne inn i sluttvurderinga. Ei rekke andre område her på solvende nørestranda har stort potensial for funn, ikkje minst
Side 5 Pkt 31 Flesjen BFR, Pkt 35 Grøvik BFR3, BUN6. Dette gjeld også område som ikkje er medtekne som utbyggingsforslag i planen så som pkt 33 Lessingane og pkt 32 Liadal. Det bør takast omsyn til Morkageila (B16), Vikegeila (vest av B15 og event andre geiler, som dels kan gå attende til mellomalder. Også i sentrum må ein pårekne nye funn som saman med allereie kjende må avklarast i fornya planarbeid. På grunn av vanskar med å lese kartet må vi til sist ha atterhald om at det kan vere konfliktar vi ikkje har registrert. Kulturminne frå nyare tid Kartmarkering av verneområde/kulturminne frå nyare tid. Kommunedelplanen femner kulturminnemiljø som i gjeldande reguleringsplaner er regulert til spesialområde bevaring. Dette gjeld følgjande reguleringsplanar og miljø: Reguleringsplan for Ørsta sentrum (vedtatt år 2000): - Spesialområde bygningsvern; SP5 og SP6 Kyrkjegata. - Spesialområde bygningsvern; Sp8 Svendsengarden. - Spesialområde kulturminnevern; SP9 Støa (landingsvor og naust). Reguleringsendring Verneplan for del av Kyrkjegata mellom Garvargata og Vikegeila (vedtatt år 1992): - Spesialområde vern; S1, S2 og S3. Ørsta kommune skal ha all ære for at desse kulturminnemiljøa er underlagt juridisk bindande vern gjennom regulering til spesialområde bygningsvern/kulturminnevern. Synet på kva som bør vernast har likevel endra seg i seinare år, med større og større vekt på ivaretaking av heilskaplege miljø. Kulturminnemiljøa i Ørsta tettstad har etter vår vurdering regional verdi. Dette gjeld både spesialområda innanfor dei to reguleringsplanane som er nemnt, men også nokre område i tillegg: Innanfor reguleringsplan for Ørsta sentrum: - Kyrkjegata 33 (viktig landemerkebygg med tårn). - Spesialområde Sp6 utvidast mot nordvest til å omfatte bygningane Kyrkjegata 11-13-15-17-19 - Nytt område nord for SP5/Sp6 som omfattar bygningane Kyrkjegata 4-12-14-16-18 Innanfor reguleringplan Verneplan for del av Kyrkjegata mellom Garvargata og Vikegeila: - Spesialområde S1 vert utvida mot nordvest til også å omfatte Bruksbutikken (Kyrkjegata 44), eldre villa sveitserstilvilla (Kyrkjegata 46) og Møre Folkehøgskule (Kyrkjegata 48) Utanfor desse reguleringsplanane: - Gamlevegen 6 og 7 - Gamlevegen 17 og 21 - Larsgarden Melle (gbnr 15/5) - Jensgarden Melle (gbnr 15/940) - Tunet sør for Larsgarden Melle (gbnr 15/932).
Side 6 I framlegget til kommunedelplan er det ikkje teke tilstrekkjeleg omsyn til dette, og vi reiser motsegn inntil det vert lagt inn omsynssone C med tilstrekkjelege føresegner. Vi føreset at gjeldande reguleringar med spesialområde framleis skal gjelde, og at det vert nedfelt reguleringskrav også i dei nye omsynssonene. I samband med nyregulering i sentrumsområdet kan reguleringsføresegne kan reviderast og tilpassast på detaljnivå i samråd med Fylkeskonservatoren. Dette vil gi ein meir oppdatert og vernefagleg betre føringar for nødvendig restaureringsarbeid. Konsekvensutgreiingane bør vise til dei regionalt viktige kulturminna og tilkjennegi omsynssoner som avbøtande tiltak. I nokre av dei nye utbyggingsareala er konfliktgraden for kulturminne vurdert som «0» sjølv om det finst kulturminne i eller like utanfor arealet. Dette gjeld 26. Liadal, alt 2, 27. Liadal alt 3, 32.Liadal. Det går ikkje klart fram om dette inneber at kulturminna ikkje vert berørt. Vi ber om avklåring av dette. Fleire andre utbyggingsareal vert vurdert til å ha middels små eller ukjente konsekvensar for nyare tids kulturminne, men nokre få har stor eller særs negativ konsekvens. Det vert også konkludert med at det innanfor fleire av utbyggingsområda er Sefrak-registrerte bygg, men at dei fleste av desse vil kunne ivaretakast gjennom regulering. Vi saknar meir konkret informasjon om Sefrak-bygg som ikkje kan ivaretakast gjennom regulering. Dette må sjåast i samanheng med kravet om omsynssoner ovanfor. Folkehelse Det fysiske miljøet er grunnleggande for helse, trivsel og livskvalitet for innbyggarane. Ørsta kommune skal ha ros for å ha gjort ein grundig jobb både med kartlegging og ivaretaking av dette i kommunedelplanen. Til dømes gjennom temautgreiing av hovudstruktur for turvegar som er utarbeidd i samband med planen. Innspelet frå fylkeskommunen til planprogrammet om å sjå på behovet for sikring av friluftsområde med statlege midlar, samt behovet for tilretteleggingstiltak er også teke til følgje. Kommunen er i tillegg opptekne av å arbeide for å leggje til rette for at innbyggarane skal kunne røre seg fritt for å nå sine daglege gjeremål gjennom å sikre gode ferdselsårer mellom bustad skole, arbeidsplass og servicefunksjonar, samt lage møteplassar. Det er viktig å tenke utforming av gode bumiljø for eldre i all planlegging av bustader i kommunane. Dette synest å kome fram i planen. I følgje Folkehelseprofilen for Ørsta 2014 så er delen eldre over 80 år i 2020 estimert til å vere høgare enn gjennomsnittet i landet. Å leggje til rette for utbygging av eit sentrumsnært hestesportsanlegg er positivt, og Mele/Melsbygda 2 synes å vere ei god lokalisering. Det bør leggjast opp til atskilt ferdsel for gåande/syklande og hestar på tilførselsløyper til hestesportsanlegget (både med omsyn til hygieniske tilhøve og tryggleik). Samferdsel Det er positivt at kommunen har skissert trasear for eit eventuelt utvida kollektivtilbod i planen. Vi vil signalisere at det er eit ønske frå fylkeskommunen at traséen for Timeekspressen i framtida blir lagt langs hovudvegen, E39. Ein føresetnad for dette er gode haldeplassar langs E39 som tener sentrum på ein god måte. Etablering/ utbetring av haldeplassar må ta omsyn til at det er behov for omstiging frå lokalruter til regionale ruter og/eller ekspressruta. I vidare planlegging er det viktig å legge til rette for haldeplass(ar) i kategori 2 frå kollektivstrategien: Kategori 2: Haldeplass med mindre trafikk. Det er lagt til rette for å skifte frå ei line til ei anna. Her kan vi ha venteromsfasilitetar.
Side 7 Val av tilbod på haldeplassane skal vurderast på bakgrunn av nye rutemønster, talet på omstigingar, trafikkmønster, passasjertal, informasjon med meir. Det er i dag ei utfordring å tene flyplassen med kollektivtransport. Når planlegging av kryss og haldeplassar i Hovdebygda skal ta til, ber vi om at fylkeskommunen får ta del i arbeidet, slik at slik at det kan leggast til rette for best mogleg løysing for dette. Vi ser også at det er planer om etablering av hestesenter i nærleiken av sentrum. Kommunen og utbyggar må sjå til trafikktryggleiken blir ivareteke i samband med etablering og bruk av hestesenteret. Planfagleg vurdering Det er oversendt to kart i samband med saken. Det eine er eit såkalla forenkla plankart utan juridisk verknad. Det andre kartet, som er juridisk bindande er i praksis uleseleg fordi det ligg lag på lag med omsynssoner/faresoner. Vi har forståing for at det ved mange høve er nødvendig med fleire lag omsynssoner, men juridisk bindande kart må vere leselege. Dette kan gjerast ved å teikne ut det juridisk bindande kartet i fleire lag. I praksis betyr dette fleire kart som må vise til kvarandre. Etter vår vurdering er det generelt god samanheng mellom dei prinsippa kommunen legg til grunn i planprogrammet, planomtalen og det kartet ein legg fram. Føresegnene til planen er for såvidt godt redigert og med god samanheng reint framdriftsmessig. Vi finn det likevel nødvendig å peike på nokre hovudtrekk og detaljar som framstår som såpass uklart at det fordrar omarbeiding: For det første er føresegnene redigert slik at det kan sjå ut som om berre dei lysblå tekstboksane er juridisk bindande, medan grå boksar er retningsliner. Det er uklart kva status tekst imellom boksane har, men dei er framstilt som paragrafar. Våre merknader nedanfor er derfor bygd på at formuleringane er rettsleg bindande, men teksten i seg sjølv kan tyde på både det eine (t.d. 2.1.1) og det andre (t.d. 1.3). Dersom teksten er tenkt som orienterande - for å grunngi val av løysingar - høyrer dette til planomtalen. Føresegnene er det rettslege grunnlaget saman med kartet. For å gjere føresegnene praktisk anvendeleg bør dei generelt gi minst mogleg rom for skjøn, og vere lettfatteleg redigert. I Ørsta kommune sitt framlegg er det rom for tvil her. Som nemnt ovanfor er fleire av formuleringane av orienterande karakter eller synleggjer intensjonar som ikkje kan styrast gjennom reguleringsføresegnene. Dersom tekst mellom boksane ikkje er rettsleg bindande, manglar fellesføresegner i det heile, og for fleire av arealbruksføremåla er det også knapt. Vi registrerer at det i nokre høve er tilvisingar frå føresegnene og direkte til planomtalen. Dette gjeld til dømes 1.1. der "sentrumskjernen" ikkje framgår av plankartet, men av planomtalen (kap. 6.1). Føresegnene må knyttast konkret til kva areal i plankartet dei skal gjelde. Delområda "Ose", "Hovdebygda","Liadal" og "sentrum utanom sentrumskjernen" er tilsvarande udefinert. Paragrafen 1.1 har plass under fellesføresegnene og skal såleis gjelde heile planen, men det er likevel klart i teksten at det ikkje gjeld heile planområdet. Det er derfor ikkje umiddelbart klart kva areal føresegna gjeld og her er såpass stort rom for skjønn at føresegna i praksis er open når ho eventuelt vert prøvd rettsleg. I kommuneplankartet er det elles berre "sentrumsføremålet" (som arealbruksføremål) som er ope for detaljhandel, samt eventuelle gjeldande reguleringar som er nyare enn RPB om kjøpesenter. Detaljhandelen er såleis avgrensa godt nok etter vårt syn. Ein kan eventuelt presisere føresegn til "næringsområde" om at detaljhandel ikkje inngår i føremålet. Vi er samd at det seinare kan vurderast nye, sentrumsnære areal gjennom
Side 8 reguleringsprosessar, gjerne i samsvar med planomtalen, men som føresegn synest strengt tatt 1.1 unødvendig. I tilknyting til 1.1 er det også nødvendig å kommentere 2.1.5. Vi registrerte i planforum at det ikkje utan vidare er ønskeleg å sette iverk nyregulering i heile sentrumsområdet. Ein del av dette er allereie regulert, men i kjølvatnet av arkitektkonkurranse, synest det lett å tru at regulering kan bli nødvendig likevel. Det er i 2.1.5 formulert plankrav til delar av sentrumsføremålet, med tilvising til omynssoner i 3.2.2. Paragrafen bør vere meir eksplisitt [slik: for areal omfatta av omsynssonene H_** og H_** kan utbygging berre skje etter at det er utarbeidd reguleringsplan]. Dersom berre dei blå tekstboksane er rettsleg bindande, må teksten inn i ein slik boks. Boksen som høyrer til 2.1.5 listar innhald som ligg til føremålet, og som dermed er definert gjennom kartet. Dette er unødvendig. Dersom det er ønskeleg, kan føresegn presisere kva som ikkje skal inngå. Andre avsnitt i boksen refererer ikkje til plankartet men til planomtalen og vil såleis ikkje vere til gagn som føresegn. Formuleringa tyder derimot på at kravet om regulering bør gjelde større areal enn berre omsynssonene. Det må også under andre paragrafar gjerast tydeleg at kravet om regulering, eventuelt samla regulering er rettsleg bindande (2.1.1, 2.1.2, 2.1.3, 2.1.8, 2.1.10, 2.1.11, 2.2, 2.5). Tilsvarande problemstilling gjeld for andre formuleringar som finst i teksta, men der vi er i tvil om det er å forstå som rettsleg bindande. Tettstadutvikling Ørsta kommune har gjennom fleire år hatt fokus på å utvikle kommunesenteret. Mange element er lagt til rette for ei vidare god utvikling. Ein av hovudutfordringane er å sikre tettheit slik også kommunestyret har peikt på i planprogrammet. Det området som er vist som «sentrumsføremål» er om lag 2,0 km langt. Det er vanskeleg å tru at folk vil bruke føtene for å nytte heile dette området. Kommunen må samstundes ha oversikt over arealbehovet for utvikling av handelen i sentrum. Eit arealbudsjett for 100% eigendekning for handel blei utarbeidd i samband med LUK-prosjektet, og bør ligge til grunn for framtidig detaljregulering i sentrum. Tettstadprogrammet til Fylkeskommunen vil støtte ei vidare gjennomføring med arkitektkonkurranse for sentrum som tydeleggjer gode estetiske og bruksmessige løysingar. Konklusjon Konsekvensutgreiingane er systematisk oppbygd og svarer i stor grad tilstrekkjeleg på dei utgreiingskrava som er fastsett i planprogrammet. På to punkt krev vi ut frå vår kunnskap presiseringar og har motsegn inntil dette kjem på plass: - pkt 34 Bjønndalen må synleggjere det er stort funnpotensial i området og drøfte dette i den samla vurderinga - pkt 25 Liadal, kulturminna er ikkje vektlagde i den samla vurderinga av området Ut frå omsynet til automatisk freda kulturminne har vi motsegn på følgjande arealbruksforslag: - manglande kartfesting av kjende kulturminne og manglande omsynssone C - Pk6 Mosflata - konflikt med kjende kulturminne - Pkt 61 Bru mellom Sørheim og Lianeset - konflikt med kjende kulturminne - Pkt 62 Tunnell under Raudøya. Manglande kartfesting av omsyssoner - idnr 92464, manglande kartfesting av omsynssoner - brualternativ E39 Sørheim-Lianeset - konflikt med kjende kulturminne - BFR2- BUN5 konflikt med kjende kulturminne - B17 Liadal - konflikt med kjende kulturminne - her vil vi ikkje kunne tilrå frigiving
Side 9 Ut frå omsynet til nyare tids kulturminne har vi motsegn på følgjande punkt: - Kulturminnemiljøa innanfor reguleringsplan for Ørsta sentrum og reguleringsplanen Verneplan for del av Kyrkjegata og Vikegata (eksisterande spesialområde og nokre nye areal) må markerast som omsynssone C i kommunedelplanen. Det må utarbeidast tilstrekkjelege føresegner til desse. Vi føreset at gjeldande reguleringar med spesialområde framleis skal gjelde. Når det gjeld planføresegnene rår vi sterkt til at desse vert omarbeidd noko, først og fremst slik at det vert eintydig kva som er rettsleg bindande eller ikkje, men også slik at den rettsleg bindande teksten er eintydig og med innhald som har styringsverknad. Vi rår også til at KU vert oppdatert tilsvarande og viser elles til meir detaljert tekst ovanfor. Dette brevet er elektronisk godkjent og vil ikkje bli utsendt i papir. Med helsing Ingunn Bekken Sjåholm Ass. fylkesplansjef Johnny Loen Plansamordnar Fagsaksbehandlar Automatisk freda kulturminne: Arkeolog Øyunn Kleiva tlf. 71 25 88 67 / 959 45 835 Kulturminne frå nyare tid: Bygningsantikvar Christ Allan Sylthe, tlf. 71 25 88 52. Samferdsel: rådgivar Rolf Stavik tlf. 71 25 87 49 rådgivar Hilde J. Svendsen tlf. 71 25 86 72 Tettstadutvikling: Overingeniør Arne-Dag Gjærde, tlf. 71 25 80 43 Folkehelse: rådgivar folkehelse Sigri Spjelkavik, tlf. 71 25 89 10 Vedlegg: Kartoversikt over forslag om nye omsynssone C-områder, kulturminne nyare tid. Kopi: Statens vegvesen, Region midt Fylkesmannen i Møre og Romsdal, her Bergens Sjøfartsmuseum, Postboks 7800, 5020 Bergen