Halvard Oftedal Bygdaveien 4 4333 OLTEDAL Deres ref. Vår ref. (bes oppgitt ved svar) Dato Sak nr. 2016/3675 / TAH 9.2.2016 SVAR PÅ SØKNAD OM SNØSKUTERLØYVE I SVR Delegasjonssak 24/2016 Vedtak I medhald av kapittel IV, punkt 5.4, bokstav a i Forskrift om vern av Setesdal Vesthei - Ryfylkeheiane landskapsvernområde får Halvard Oftedal løyve til å bruke snøskuter til transport av proviant, brensel og utstyr til gjetarhytter ved Bossbu og Uppstad Sandvatn i Valle kommune. Løyvet gjeld og eventuelle transportar av gjerdemateriell i dei områda der han er heiesjef. Transportane skal starte frå Ådneram og gå etter køyrerute som er kopiert opp på baksida av dette løyvet. Løyvet gjeld for inntil tre transportar med snøskuter. Transportane til Uppstad Sandvatn må gjennomførast seinast 14. april og transportane til Bossbu seinast 24. april. Løyvet gjeld fram til 24.4.2016. Andre vilkår går fram av standard løyve. Klagerett Vedtaket kan påklagast til Miljødirektoratet. Klaga skal sendast til verneområdestyret for vidare handsaming. Klagefristen er tre veker frå den dagen brevet kom fram til påført adressat. Det er nok at klaga er postlagd innan denne fristen. Alle partar med klagerett har rett til innsyn i dokumenta i saka. Skriftleg klage skal sendast til SVR, postboks 24, 4748 Rysstad. Oppgjev kva for eit vedtak det vert klaga på, dei endringane klagar ynskjer og grunngjeving for klaga. Dersom det vert klaga så seint at det kan vere tvil om det er klaga i rett tid, må det opplysast når brevet kom fram. Saksutgreiing Bakgrunn for søknaden Halvard Oftedal søkjer om løyve til transport med snøskuter i Setesdal Vesthei Ryfylkeheiane landskapsvernområde. Han er heiesjef på austsida av Roskreppfjorden. POSTADRESSE: POSTBOKS 24 N-4748 RYSSTAD BESØKSADRESSE: TELEFON: E-POST: POST@SVR.NO SAKSBEH: TARJEI HAUGEN WEB: WWW.SVR.NO
Side 2/5 Søknaden omfattar transport av brensel og proviant til to buer som han leiger som gjetarhytter, ei ved Bossbu og ei ved Uppstad Sandvatn båe i Valle kommune. I tillegg skrivar han i søknaden at det kan vere behov for å frakte gjerdemateriell til utsette plassar der sauene kan gå seg fast i skårfeste. Transportane skal starte frå Ådneram sidan han har lagra utstyret i gjetarhytta ved Fosselega og fylgje køyrerute som søkjar sjølv har teikna inn på kart. Halvard Oftedal ber om løyve for ein fireårsperiode med inntil tre transportar per år. Formell bakgrunn for vurdering og vedtak Forskrift om vern av Setesdal Vesthei - Ryfylkeheiane landskapsvernområde av 28.4.00. Forvaltingsplan for SVR, godkjend 2015. Naturmangfaldlova. Heimelsgrunnlag Verneforskrift Setesdal Vesthei - Ryfylkeheiane landskapsvernområde vart verna ved Kronprinsregentens resolusjon av 28. april 2000. Føremålet med vernet går fram av kapittel III i Forskrift om vern av Setesdal Vesthei - Ryfylkeheiane landskapsvernområde: 1. Å ta vare på eit samanhengande, særmerkt og vakkert naturområde med urørte fjell, hei og fjellskogsområde med eit særmerkt plante- og dyreliv, stølsområde, beitelandskap og kulturminne. 2. Å ta vare på eit samanhengande fjellområde som leveområde for den sørlegaste villreinstamma i Europa. Motorisert ferdsel i verneområdet vert regulert av verneforskrifta kapittel IV, punkt 5. Motorisert ferdsel på land er forbode i landskapsvernområdet - med ein del unntak. Forvaltingsstyresmakta kan også gjeve dispensasjon til motorisert transport i somme tilfelle. Etter punkt 5.4, bokstav a, kan forvaltingsmyndigheita gje dispensasjon til nødvendig luftog snøskutertransport av materiell, utstyr, proviant m.m. i samband med jord- og beitebruk. Dette er utdjupa i kapittel 2 i Forvaltingsplan for SVR. Naturmangfaldlova Etter 7 i Naturmangfaldlova skal dei miljørettslege prinsippa i 8-12 leggast til grunn som retningsliner ved utøving av offentleg myndigheit. Forvaltingsmyndigheita må i alle tiltak som vedkjem naturmangfaldet, vurdere søknadane etter desse paragrafane. Forvaltingsmyndigheit Styret for verneområda i Setesdal Vesthei, Ryfylkeheiane og Frafjordheiane har forvaltingsmyndigheit for Setesdal Vesthei Ryfylkeheiane landskapsvernområde. Arbeidsutvalet har i AU - sak 11/2013 delegert myndigheit til verneområdeforvaltarane til å gjere vedtak i søknadar om dispensasjon til ferdsle etter verneforskrifta.
Side 3/5 Vurdering Det er viktig at det vert lagt til rette for at beiting av sau kan halde fram i verneområdet. Dette er i dag den viktigaset utnyttinga av utmarksressursane i SVR og hindrar også attgroing i ein viss mon. Motorisert ferdsel i samband med denne næringa er heilt nødvendig, men må sjølvsagt gjennomførast innafor rammene til verneforskrifta og den godkjende Forvaltingsplanen for SVR. Halvard Oftedal har hatt løyve til å køyre frå Ådneram til Bossbu og Uppstad Sandvatn dei to siste åra. Dette er ei svært lang køyrerute som i praksis kryssar heile verneområdet (sjå kart). Det er ingen tvil om at køyreruta ville blitt klart kortare om transportane starta frå Berg eller Evardalen i Valle. Det vart likevel i 2014 og 2015 gjeve løyve til transport frå Ådneram sidan alt som skulle transporterast alt var lagra i gjetarhytta ved Fosselega (Rosskreppfjorden). Her er det og lagra denne vinteren. Det er lett å skjøne at det vert meir tungvint å transportere varene frå Valle og Ådneram sidan heiesjefen bur i Oltedal. Vi er likevel nøydde til å vurdere søknaden etter verneforskrifta og Forvaltingsplanen. Det er ingen tvil om at ein i forskrift og plan føreset at all transport skal gå den kortaste vegen i verneområdet. I heilt spesielle tilfelle kan ein likevel godkjenne alternative køyreruter over korte strekningar i praksis vil det vere når ein ser at terrenget gjer det vanskeleg å kome fram med på ein trygg måte. Det er ikkje tilfelle i denne saka. Vi har før hatt ei liknande sak i SVR der ein som leiger jaktbu i Valle ynskte å køyre frå Ådneram i staden for frå Valle sidan han var busett i Rogaland. Dette avslo Sirdal kommune som då hadde forvaltingsmyndigheit i SVR - med grunngjeving i at vedkomande måtte køyre kortaste veg, det vil seie frå Valle.
Side 4/5 Vedtaket var klaga på og klaga seinare handsama i Direktoratet for naturforvalting. Direktoratet stadfeste vedtaket i Sirdal kommune med denne grunngjevinga: «Direktoratet er enig i kommunens vurdering av saken. Den samlede belastning på miljøet blir mindre ved kjøring fra Brokke, jf. nml 10. Kjøredistansen innenfor verneområdet halveres, hvilket begrenser belastningen på villrein og andre miljøverdier. Utgangspunktet er at motorferdsel innenfor verneområder må begrenses, og all motorferdsel som kan legges utenfor verneområdet, må foregå utenfor verneområdet. I angjeldende tilfelle finnes alternativ trasé som i all hovedsak går utenfor verneområdet. Dette alternativet vil gi mindre forstyrrelse og belastning for verneområdet. Det er i samsvar med nml 12 å velge den losning som medfører minst mulig skade på naturmangfoldet. På denne bakgrunn ser Direktoratet ingen grunn til å omgjøre kommunens vedtak i denne saken. Klagen tas derfor ikke til følge.» (Brev datert 12.5.2011.) Denne klagesaka har lagt svært tydelege føringar for kva handlingsrom vi har og kva vi kan gi løyve til. Vi er sjølvsagt heilt nøydde til å handsame alle søkjarar likt. Verneområdestyret har difor konsekvent gjeve avslag til søkjarar som vil køyre ei lengre strekning i verneområdet enn det som er nødvendig vi viser mellom anna til AU-sak 91/2012 og delegasjonssak 47/2015. I dette tilfellet er det som skal transporterast alt lagra ved Roskreppfjorden. Det blir for dumt om Halvard Oftedal må køyre frå Ådneram til Roskreppfjorden t/r for så å køyre til Valle for å transportere varene til gjetarhyttene. Ei slik løysing er både tungvinn og vil i praksis føre til at køyrestrekninga i SVR vert minst like lang. Det må difor kunne gjevast løyve til å starte transporten frå Ådneram i 2016, men for framtida kan ikkje det som skal transporterast til Bossbu og Uppstad Sandvatn lagrast ved Fosselega. Transportane må for framtida gå den kortaste vegen. Det betyr at dei må starte i Valle. Sjølv om heiesjefen er busett i Rogaland, må det kunne finnast ei praktisk ordning som gjere dette overkomeleg. I følgje data frå NINA sitt GPS-prosjekt, strukturteljingar og registreringar frå SNOpersonell er det no meir villrein i Valle Vesthei enn det har vore dei siste åra. Det er difor viktig at løyvet har med vilkår om at det kan trekkast tilbake dersom omsynet til viltet gjer det nødvendig og at det må visast omsyn dersom det vert oppdaga villrein under transporten. Kunnskap om naturmangfaldet i området baserar seg på Direktoratet for naturforvalting sin naturdatabase med innsyn til sensitiv informasjon (www.naturbase.no). Så langt forvaltningsstyresmakta kjenner til etter søk i Naturbase, er det ikkje registrert informasjonen om prioriterte arter, trua eller nær trua arter på «Norsk rødliste» i området. Det er heller ikkje funne informasjon om utvalte naturtypar, trua eller nær trua naturtypar på «Norsk rødliste for naturtypar». Det har heller ikkje komme fram andre opplysningar som tyder på at det finns slike arter og/eller naturtypar i det aktuelle området. Kunnskapsgrunnlaget må difor vurderast som godt for å kunne vurdere i kva grad transportane det er søkt om vil ha innverknad på verneverdiar og verneføremål ( 8 i Naturmangfaldlova). Den motorferdsla det er søkt om, medfører så langt forvaltingsmyndigheita kan sjå svært liten risiko for alvorlege og irreversible skadar på naturmangfaldet. Transport med snøskuter vil i svært liten grad etterlate seg kjørespor. Forstyrringane er avgrensa i tid og dreier seg i hovudsak om støy. Faren for forverring av naturmiljøet blir derfor vurdert som liten ( 11 i Naturmangfaldlova).
Side 5/5 Etter vernemyndigheita si vurdering ligg det føre nok kunnskap om kva for verknader transportane vil ha på naturmiljøet jf. saksutgreiinga. «Føre-var prinsippet» ( 9 i Naturmangfaldlova) vert difor ikkje lagt vekt på i denne saksutgreiing. Det er likevel viktig at en ikkje berre ser på den aktuelle transporten isolert sett, men har eit langsiktig og heilskapleg perspektiv på motorferdsla i område. Det er ikkje mange buer i denne delen av verneområdet. Det blir heller ikkje gjeve mange dispensasjonar til motorferdsle. Etter forvaltingsmyndigheita sitt syn vil den omsøkte motorferdsla difor berre i liten grad føre til større belastning på økosystemet i området ikkje minst sidan det berer er snakk om løyve for eitt år og tre transportar ( 10 i Naturmangfaldlova). Vurdert mot transportbehovet som er skissert i søknaden, meiner forvaltningsmyndigheita at bruk av snøskuter er det beste alternativet ( 12 i Naturmangfaldlova). Konklusjon Transportane vil berre i liten grad ha negativ innverknad på verneverdiane i Setesdal Vesthei - Ryfylkeheiane landskapsvernområde, og transportane kjem ikkje i konflikt med verneformålet. Transportane vil heller ikkje vere eit trugsmål mot naturmangfaldet. Det kan difor gjevast løyve. Med helsing Tarjei Haugen Verneområdeforvaltar i SVR Brevet er godkjent elektronisk og vert difor sendt utan underskrift. Vedlegg Loggark Løyve Kopi Valle kommune Sirdal kommune Fylkesmannen i Aust- og Vest-Agder Miljødirektoratet