Frå prosjekt til fast drift Helene Fjellheim Midthun, Suldal Kommune Samarbeid, starta i 2013 Eit samarbeid mellom kommunane - Vindafjord - Etne - Sauda - Suldal - Høgskolen Stord/Haugesund - Helse Fonna - FOUSAM - Diabetesforbundet 15.02.2016 2 1
Delmål interkommunalt samarbeid Etablera eit interkommunalt gruppebasert opplærings- og treningsprogram for personar med type 2 diabetes gjennom dei planlagde frisklivs-, lærings- og meistringsentra. Styrka fagmiljøet kring diabetes i kommunane. Prøva ut korleis telemedisinske løysingar er eigna til å gi opplæring gjennom å halda videomøter mellom spesialisthelseteneste, brukarar og kommunale fagpersonar. 15.02.2016 3 Suldal Kommune Mars-mai 2014: Prosjektet «Gruppebasert trenings- og meistringstilbod til personar med diabetes type 2» Juli 2014: Frisklivs-, lærings- og meistringssentral blir opna September-desember 2014: Videreutvikla og forbetra gruppebasert trenings- og meistringstilbod Januar 2015: Fortset samarbeid med VESS-kommunane, permanent drift av Frisklivs-, læring- og meistringssentralane 15.02.2016 4 2
Gruppebasert kurs Frisklivskurs for personar som har, eller står i fare for å få diabetes type 2, overvekt, KOLS og eller hjarte- karsjukdom. Årshjul: Eit kurs på våren og eit kurs på hausten Minimum seks deltakarar, maks 15. Individuell samtale inspirert av motiverande intervju ved start og slutt av programmet. Bruk av Min livsstil spørjeskjema. Kursperioden er over 10 veker, to dagar i veka á ca to timar Teori og erfaringsutveksling går hand i hand Telemedisinske løysingar Bruk av fastlegar i kvar kommune til video-undervisning om livsstilssjukdomane. Brukarmedvirkning i alle kommunane 15.02.2016 5 Endringar frå prosjekt til fast drift Fleire diagnosegrupper for å kunne halde kurs i distrikta Undervisning frå kurshaldar og fastlegar, ikkje frå spesialisthelsetenesta Trening og undervisning to gonger i veka Utvida kosthaldsdel Bruker kun registreringsskjema og «min livsstil» Frisklivskurset går fast to gonger i året Brukarrepresentantar i alle ledd 15.02.2016 6 3
Brukarmedverknad Brukargruppa har høve til å påverka innhaldet i kurstilbodet basert på deira kunnskapsbehov. To brukarrepresentantar deltek på interkommunale møta som er ein gong i månaden. Deltakarane og kursarrangørane har likeverdig kompetanse. Både erfaringar og kunnskap tel. Brukarrepresentant frå lokal diabetesforening deltek i kurset. 15.02.2016 7 Nokre erfaringar «Teknikken» fungerte stort sett bra når det gjaldt video, men såg av og til at det var «hakking». Fungerer godt med undervisning på videokonferanse, alle høyrer og ser godt. Det er uvant for forelesar og tilhøyrarar, vanesak. BRA MAT er eit godt opplegg for å hjelpe til å endre kostholdet. Me trekker det ut med fleire timar med praktisk matlaging. 15.02.2016 8 4
Studie FOUSAM i samarbeid med førsteamanuensis Bjørg Oftedal ved UiS (professor II HSH). Hensikt: Å utvikle kunnskap om kva personar med type 2 diabetes erfarer ved deltaking i eit interkommunalt gruppebasert trening- og meistringstiltak, og om slike tiltak kan gje betre diabetesregulering. Konklusjon: Studien indikerer at interkommunale gruppebaserte tiltak for personar med type 2 diabetes kan bidra til å betre diabetesreguleringa. Studien viser signifikant reduksjon i BMI og midjemål. For HbA 1c, Vo2-max, kondisjonsalder og opplevd helse viste resultata ikkje signifikante funn, men indikerer likevel ein positiv tendens. 15.02.2016 9 Resultat Tema Å bevisstgjere seg regulering av diabetes Utsegn «Eg såg jo når ein målte blodsukkeret etter eg hadde vert på trening, det datt jo ned med ein gang. Hadde ikkje peiling på sånn før». Endring av vanar gjev helsegevinst Støtte frå helsepersonell og gruppa «No kan eg gå ut med ein gang middagen er ferdig for eg er ikkje trøtt lengre ungane, dei såg mora si ligge på sofaen. Slik er det ikkje lengre». «Det har vært veldig lærerikt. Nokon hadde erfaring med det, og nokon hadde erfaring med det, så vi har delt». Behov for meir praktisk undervisning «Eg kunne tenkt meg litt meir praktisk undervisning. For eksempel å setje sprøyte» 15.02.2016 10 5
Konklusjon frå studie om diabetes type 2 Dei kvantitative funna gjev støtte til dei kvalitative. Mange rapporterte at tiltaket hadde ført til reduksjon i vekt, betre kondisjon og meir overskot i kvardagen, samt ei bevisstgjering kring samanhengen mellom fysisk aktivitet, kosthald og påverknad på blodsukker. Konstruktiv støtte frå helsepersonell og gruppa stimulerte til læring og mestring av diabetes, og gav deltakarane «bestillerkompetanse» slik at dei i større grad kan ta kontroll over kva hjelp og kunnskap dei treng for å handtere sjukdommen. 15.02.2016 11 Spørsmål? 15.02.2016 12 6