MØTEBOK. Desse medlemmene møtte: Per Jarle Myklebust Kristin Sandal Anniken Rygg Arnfinn Brekke Ragnar Eimhjellen

Transkript

1 GLOPPEN KOMMUNE FORMANNSKAPET MØTEBOK Møtedato: Møtetid: Kl. 09:00 11:00 Møtestad: Heradshuset Saksnr.: 088/14-092/14 Desse medlemmene møtte: Anders Ryssdal Per Jarle Myklebust Kristin Sandal Anniken Rygg Arnfinn Brekke Ragnar Eimhjellen Sjur Atle Austrheim Parti Sp Sp Sp H Krf V Uavhengig Forfall/møtte ikkje Parti Følgjande varamedl. møtte Parti Ola Tarjei Kroken Ap Ragnar Andenæs Ap Gunnvor Sunde SD Edgar Kvernevik SD Ugilde Sak i forv.lova Følgjande varamedl. møtte Møteleiar: Frå adm. møtte: Utlevert i møtet: Orientering: Sp.mål/interpell.: Synfaring: Diverse: Anders Ryssdal Rådmann Jan Kåre Fure Frå ordføraren: Oppslag i Bergens Tidende 21. august i år om subsidiering av flyplassane, med fokus på Sandane lufthamn (delt ut) Har bede om møte med Olje- og energidepartementet for å drøfte nettkostnadene for småkraftverka Kort om vidare arbeid i bruselskapet Nordfjordkryssing Fellesmøte for formannskapa i Nordfjord 11. september Det blir truleg endringar i møteplanen i haust Frå Ragnar Eimhjellen: Kva er statur i arbeidet med gang- og sykkelveg langs fv. 615 i frå Sandane sentrum? o Alternative måtar for å få fortgang i saka? Formannskapsmøtet den 28. august i år går ut Underskrifter: Anders Ryssdal Side 1

2 SAKLISTE Sak nr. Sakstittel 088/14 Godkjenning av møtebok, innkalling og sakliste 089/14 Gloppen Energi AS - ei orientering m m om selskapet 090/14 Framtidig organisering av kommunen sine kraftstasjonar i Gloppenelva 091/14 Tilbakeføring av Gloppenstasjonane - tilbodsinnbyding på driftsavtale (operatøravtale) 092/14 Utgreiingar og eventuell konsesjonssøknad for opprusting/utbygging av Gloppenstasjonane Side 2

3 GLOPPEN KOMMUNE SAKSPAPIR SAKSGANG Styre, utval, komite m.m. Møtedato Saksnr. Formannskapet /14 Avgjerd av: Formannskapet Saksbehandlar: Jan Kåre Fure Arkiv: 033 Objekt: Arkivsaknr.: 14/ Godkjenning av møtebok, innkalling og sakliste Møteboka frå formannskapet sitt møte den 13. juni i år blir lagt fram til godkjenning. Samstundes ber ordføraren om godkjenning av innkallinga og saklista til dette møtet. ORDFØRAREN SI TILRÅDING: 1. Formannskapet godkjenner møteboka frå sitt møte den 13. juni Formannskapet godkjenner innkallinga og saklista til møtet den 21. august FORMANNSKAPET Merknad frå Ragnar Eimhjellen til møteboka frå 13. juni, sak 84/14: Det er protokollert eit framlegg i saka frå Ragnar Eimhjellen med feil partitilknyting. Dette må rettast opp. 088/14 VEDTAK: 1. Formannskapet godkjenner møteboka frå sitt møte den 13. juni 2014, med merknad om at feilen i sak 84/14 blir retta opp 2. Formannskapet godkjenner innkallinga og saklista til møtet den 21. august Vedtaket var samrøystes. Side 3

4 GLOPPEN KOMMUNE SAKSPAPIR SAKSGANG Styre, utval, komite m.m. Møtedato Saksnr Formannskapet /14 Kommunestyret /14 Avgjerd av: Kommunestyret Saksbehandlar: Jan Kåre Fure Objekt: Arkiv: 222 S01 Arkivsaknr.: 12/2-21 Gloppen Energi AS - ei orientering m m om selskapet Ingen. I samband med at kommunen sin utleigeavtale med Sogn og Fjordane Energi AS om kraftstasjonane i Gloppenelva går ut 31. desember 2014, legg rådmannen no fram fire saker som alle vedkjem tilbakeføringa av stasjonane. Sakene er: Ei orienteringssak om Gloppen Energi AS, som er tiltenkt rolla som eigar av stasjonane Ei sak om sjølve tilbakeføringa og korleis kommunen skal ivareta eigarrolla Ei sak om utlysing av operatøravtale for drift, omsetning og vedlikehald av stasjonane Ei sak om utgreiingsarbeidet som er sett i gang med sikte på å bygge ut stasjonane. Dette er orienteringssaka om Gloppen Energi AS. Bakgrunn for saka: Rådmannen ønskjer å orientere kommunestyret om bakgrunnen for oppretting av Gloppen Energi AS, korleis drifta av selskapet har vore sidan opprettinga og kva tiltak som må gjerast for å kunne gje Gloppen Energi AS rolla som «kommunen sitt kraftselskap». Litt historikk: Gloppen Energi AS vart stifta med det føremålet å skaffe midlar til å finansiere kommunen sin del av utbygginga av Trivselshagen. Måten å gjere dette på vart vedteken av kommunestyret den 26. november 2007, i sak 66/07. Til grunn for vedtaket låg vurderinga «Eigenkapital til Trivselshagen» frå advokatfirmaet Simonsen. I notatet vart drøfta ulike måtar å skaffe kommunal eigenkapital til Trivselshagen ved bruk av kommunen sine kraftverdiar. To hovudalternativ var aktuelle for å skaffe midlar: 1. Ved bruk av kraftstasjonane i Gloppenelva 2. Ved bruk av kommunen sine aksjar i SFE Konklusjonen vart at kommunen skulle bruke aksjane i SFE. Hovudårsaka til at kommunestyret ikkje gjekk vidare med å bruke kraftstasjonane, var det usikre med kva skattemessige konsekvensar dette ville ha på det aktuelle tidspunktet. Det var den gong politisk semje om at kommunen sin del av byggekostnaden ikkje skulle finansierast med kommunale låneopptak. Side 4

5 Etablering av Gloppen Energi AS Kommunestyret vedtok i sak 66/07 å etablere Gloppen Energi AS som eit heileigd kommunalt aksjeselskap, og å selje kommunen sine aksjar i SFE AS, heilt eller delvis etter formannskapet si avgjerd, til det nyskipa selskapet. (Rådmannen kan ikkje finne at formannskapet i ettertid har gjort vedtak om storleiken på aksjekjøpet.) Som ein følgje av etableringa skulle Gloppen Energi AS overføre inntil til Gloppen kommune som heil eller delvis betaling for aksjane. Også her fekk formannskapet fullmakt til fastsette endeleg beløp. (Rådmannen kan ikkje finne at formannskapet i ettertid har gjort vedtak om storleiken på overføringa.) Gloppen Energi AS vart registrert i Brønnøysundsregistra den 8. september 2008 og formelt stifta den 21. august same år, med følgjande formål: Selskapet sitt formål er å eige og forvalte aksjar og andelar innan vasskraftrelatert verksemd, samt foreta direkte investeringar i slike verksemder. På sikt er det aktuelt å samle Gloppen kommune sine kraftinteresser i selskapet. Frå start av hadde Gloppen Energi AS ein aksjekapital på kroner. Aksjekjøpet frå kommunen og opptak av lån Ved oppstart overtok (kjøpte) Gloppen Energi AS A-aksjar og B-aksjar i SFE for til saman 140 mill. kroner. Dette kjøpet vart finansiert med to lån: I Sparebanken Sogn og Fjordane, 60 mill. Med Gloppen kommune, 90 mill. Lånet i sparebanken er sikra med 1. prioritets pant i SFE-aksjane som Gloppen Energi AS overtok. Ein A-aksje (i SFE) kan berre eigast av offentlege aktørar, medan ein B-aksje kan eigast av kven som helst. Dette har med heimfallsrettane til kraftverk å gjere. Alle eigarane av SFE har 2/3 av sine aksjar som A-aksjar og 1/3 som B-aksjar. Dette følgjer av vedtektene til SFE. (Gloppen kommune er framleis eigar av A-aksjar og 670 B-aksjar i SFE. Bakgrunnen for at kommunen framleis står som eigar av desse aksjane er kort og godt at vi hadde fleire aksjar i SFE enn vi var klar over ved etableringa av Gloppen Energi AS og ved låneopptaket i sparebanken. Det er ikkje gjort noko vedtak om kva som skal gjerast med dei aksjane Gloppen kommune framleis sit med.) I kjøpsavtalen mellom kommunen og det nyskipa selskapet vart det bestemt at utbytte for alle aksjane i SFE for inntektsåra 2007 og 2008 skulle tilfalle og inntekstførast på kommunen. Gloppen Energi AS tok straks etter etablering av selskapet opp eit rammelån på 60 mill. i Sparebanken Sogn og Fjordane. 50 millionar vart teke ut av låneramma med ein gong, og beløpet vart overført til kommunen på 2008-rekneskapen. Kommunen har brukt beløpet som føresett til bygging av Trivselshagen. Når Gloppen Energi AS no har ei bokført gjeld til sparebanken på 60 mill., skuldast dette at renta på lånet ikkje har vore betalt, men tillagt lånet. I 2012 kom lånet, pluss tillagt rente opp i låneramma på 60 millionar. Etter dette er rente på lånet til sparebanken blitt utbetalt. Ved siste årsskiftet er tilkomen rente, som ikkje er betalt til sparebanken, vel kroner, og dette beløpet inngår i den kortsiktige gjelda til Gloppen Energi AS i 2013-rekneskapen til selskapet. Side 5

6 Renta på lånet i sparebanken blir betalt når selskapet får utbetalt utbyttet på SFE-aksjane (kr i 2014). --- Lånet frå Gloppen kommune på 90 mill vart gjeve (og ført på 2008-rekneskapen) utan overføring av pengar. I låneavtalen mellom kommunen og Gloppen Energi AS står det i vilkåra at renter og avdrag på lånet skal ikkje belastast før Gloppen Energi AS har likviditetsoverskot til dette. Lånet frå kommunen var nødvendig å bokføre for rekneskapsmessig å finansiere resten av aksjekjøpet på 140 mill. Sjølv om det ikkje har vore snakk om overføring av pengar i desse transaksjonane, er overføringane av kommunen sine aksjar til Gloppen Energi AS reelle. Frå start av var ordføraren (Anders Ryssdal) både generalforsamling og styre for Gloppen Energi AS, med varaordføraren (Per Jarle Myklebust) som vara. (Rådmannen kan ikkje finne at det er gjort noko vedtak om dette, verken i kommunestyret eller formannskapet.) Kva har skjedd sidan etableringa i 2008? I kommunestyresak 29/09 (frå 15. juni 2009) vart aksjekapitalen i Gloppen Energi AS utvida frå kroner til 30 millionar. Dette vart gjort ved at lånet frå kommunen til selskapet vart redusert tilsvarande, frå 90 millionar til Heller ikkje denne gongen var det noko overføring av pengar. Bakgrunnen for auken av aksjekapitalen var at selskapet ville få negativ eigenkapital på grunn av tilkomne renteutgifter, og dette er i strid med aksjelova. Utvida styre m m Selskapet fekk no ein aksjekapital på over 1 mill, og dermed måtte selskapet ha eit styre på minst 3 personar, pluss dagleg leiar. Dette var ein del av saka om utvida aksjekapital, der tilrådinga og formannskapet si innstilling såg slik ut i pkt 2: 1. ( ) 2. Kommunestyre oppnemner følgjande til styre for selskapet: Ordføraren, med varaordføraren som personleg vara Sjur Atle Austrheim, med Solveig Moritsgård som personleg vara Hege Lothe, men Kari Jordanger som personleg vara. I kommunestyret si møtebok (i sak 29/09) er protokollert: På bakgrunn av drøftinga i formannskapet den 15. juni vart pkt 2. formannskapet si innstilling frå 4. juni 2009 ikkje lagt fram for kommunestyret. I praksis betyr dette at ordføraren inntil vidare er generalforsamling i Gloppen Energi AS og at han oppnemner styret i selskapet. Etter dette har styret i Gloppen Energi AS sett slik ut: Styreleiar: Per Jarle Myklebust Styremedlemmer: Sjur Atle Austrheim og Hege Lothe Varamedlemmer: Sigmund Vereide, Solveig Moritsgård og Kari Jordanger. Styret peika ut dåverande rådmann Marit Elisabeth Larssen som dagleg leiar, og selskapet står framleis oppført i Einingsregistret med henne som dagleg leiar. Side 6

7 Selskapet si økonomi I dei åra Gloppen Energi AS har vore «i drift» har over 50 % av aksjekapitalen gått tapt. Det udekka tapet til selskapet er på over 21 mill. Dette beløpet er oppsamla underskot gjennom åra, og er utgiftsførte, men ikkje betalte renter, både i form av renter tillagt lånet i sparebanken og renter på kommunen sitt lån. Den einaste inntektskjelda til selskapet er utbytte frå aksjane dei eig i SFE. Utbyttet har hittil vore mindre enn dei årlege rentekostnadene på låna. Etter balansen i 2013-rekneskapen har Gloppen Energi AS ei gjeld på kroner, som fordeler seg slik: Lån i sparebanken kr Lån til Gloppen kommune " Kortsiktig gjeld " Den kortsiktige gjelda er: Leverandørgjeld kr 6.250,00 Tilkomne renter på lånet i sparebanken " ,00 Utgiftsførte, men ikkje utbetalte renter til Gloppen kommune " ,50 Eigenkapitalen har som sagt gradvis gått tapt, og er no nede i kroner. Samla tap er altså kr ,-. Betalte og rekneskapsførte renter I Gloppen Energi AS sin driftsperiode har rentene på låneuttaket på 50 mill i Sparebanken Sogn og Fjordane blitt «gjort opp» ved at rentene er lagt til lånet fram til låneramma på 60 mill vart nådd i Etter dette har Gloppen Energi AS betalt renta på lånet. Gloppen Energi AS skuldar no ikkje sparebanken rente utover det som er kome til frå siste forfall. Denne renta vil bli betalt med årets utbytte frå SFE på 2014-rekneskapen. Mesteparten av rentene på lånet til Gloppen kommune er altså ikkje betalte, men utgiftførte i selskapet sine rekneskap og inntektsførte i kommunerekneskapen. Pengar har stort sett ikkje blitt utbetalt eller innbetalt. Det dreier seg om desse beløpa kvart år: I 2009 kr ,50 I 2010 " ,00 I 2011 " ,00 I 2012 " ,00 I 2013 " ,00 Sum kr ,50 Dette beløpet er vel 4 millionar høgare enn Gloppen Energi AS si kortsiktige gjeld til Gloppen kommune. Differansen skuldast at Gloppen Energi AS har utbetalt noko rente på det kommunale lånet desse fem åra. Dei inntektsførte, men ikkje utbetalte, renteinntektene frå Gloppen Energi AS har ikkje påverka rekneskapsresultata til kommunen i dei aktuelle åra. Dette fordi tilsvarande beløp er avsett til disposisjonsfond. Det nøyaktige beløpet er ,50, som er lik Gloppen Energi AS si kortsiktige gjeld til Gloppen kommune. Disposisjonsfondet må derimot nedskrivast dersom det viser seg at Gloppen Energi AS i framtida ikkje greier å betale ut dei rentene som er bokførde. Det er derfor rett å seie at knapt 12 millionar av kommunen sitt disposisjonsfond no ikkje er «pengar i banken», men berre «papirpengar». Dette har sjølvsagt noko å seie for kommunen sin likviditet. Side 7

8 Ei kort vurdering av Gloppen Energi AS si økonomiske stilling Gloppen Energi AS er eit holdingselskap (eit selskap som eig andre selskap) som eig aksjar. Selskapet fører rekneskapen etter reglane i aksjelova. Kommunen eig selskapet 100 % og har dermed kontroll over selskapet. Likevel er det slik at selskapet er ein eigen juridisk person som skal stå på eigne bein og elles må rette seg etter reglane i aksjelova. Over 50 % av den bokførte aksjekapitalen er tapt. Det udekka tapet til selskapet er på over 21 mill og dette reduserer naturlegvis eigenkapitalen. Det udekka tapet er som tidlegare skrive summen av underskot i selskapet si levetid. Her må det leggast til at det skattemessige tapet er vesentleg høgare, meir enn 30,5 mill. Dette skuldast at utbetalt aksjeutbytte skattemessig kan leggast til underskotet fordi aksjeutbytte frå eit selskap til eit anna ikkje er skattepliktig inntekt. Når/viss Gloppen Energi AS vil gå med overskot som blir skattepliktig, vil det skattemessige tapet kunne brukast til frådrag. Enkelt sagt kan Gloppen Energi AS til saman ha eit skattpliktig resultat på 30,5 mill før skatt må betalast. Det er derfor eit viktig poeng at aksjekapitalen ikkje blir nedskriven no. Då vil underskotet som kan brukast skattemessig bli redusert tilsvarande nedskrivinga. Frå 15. september 2016 må Gloppen Energi AS betale avdrag på lånet i sparebanken. Dette aukar selskapet sine årlege utgifter med 3 millionar. Med den avkastning det har vore på SFEaksjane, vil Gloppen Energi AS ikkje greie seg når vi kjem til Selskapet vil også få store betalingsvanskar viss SFE ikkje betalar ut «nok» utbytte eit år. --- Kort oppsummert: Slik Gloppen Energi AS har vore drive sidan etableringa har det opparbeidd seg ei stadig høgare gjeld, om vi ser bort frå konverteringa frå lån til aksjekapital i Dersom utbyttet frå aksjane i SFE ikkje blir vesentleg større i åra som kjem, og vi elles ikkje gjer noko, vil selskapet ikkje greie å dekke dei økonomiske pliktene sine (bli insolvent). Gloppen Energi AS i framtida I eiga sak om tilbakeføring av Gloppenstasjonane til kommunen, tilrår rådmannen på bakgrunn av dei vedtak som alt er gjort at stasjonane deretter blir overførte til Gloppen Energi AS. Ei slik løysing samlar kommunen sine kraftinteresser i eitt selskap. Dersom kommunestyret vedtek tilrådinga, må Gloppen Energi AS førebuast på overtakinga. Dette er naturlegvis selskapet sitt ansvar, men sidan kommunen v/kommunestyret er eineeigar av selskapet, er det slik rådmannen ser det naturleg at kommunestyret har synspunkt også i saker som formelt sett ligg til selskapet. Til selskapet si generalforsamling 26. juni i år la styret i Gloppen Energi AS fram dette framlegget til vedtektsendringar: 3 Formål blir endra frå: Selskapet sitt formål er å eige og forvalte aksjar og andelar innan vasskraftrelatert verksemd, samt foreta direkte investeringar i slike verksemder. På sikt er det aktuelt å samle Gloppen kommune sine kraftinteresser i selskapet. til: Selskapet sitt formål er å forvalte Gloppen kommune sine kraftinteresser gjennom produksjon og omsetning av kraft, og å eige og forvalte aksjar og andelar innan Side 8

9 kraftrelatert verksemd. Selskapet kan også delta i anna kraftrealtert verksemd, samt foreta direkte investeringar i slike verksemder. 5 Leiing blir endra frå: Selskapet sitt styre utgjer 1-3 medlemmer etter generalforsamlinga sitt nærare vedtak. Generalforsamlinga vel styret sin leiar. Selskapet sitt firma teiknast av styret sin leiar eller to styremedlemmer i lag. Styret kan meddele prokura. til: Selskapet sitt styre utgjer 3-7 medlemmer etter generalforsamlinga sitt nærare vedtak. Kommunestyret skal vere representert med minst 2 medlemmer i styret. Generalforsamlinga vel styret sin leiar. Selskapet sitt firma teiknast av styret sin leiar eller to styremedlemmer i lag. Styret kan meddele prokura. Desse endringane er tilpassa Gloppen Energi AS si nye rolle som «kraftstasjonseigar». Generalforsamlinga utsette vedtektsendringane i påvente av kommunestyret si behandlinga av saka om tilbakeføring av Gloppenstasjonane, og det gamle styret vart attvald. Meininga er å halde ekstraordinær generalforsamling så snart kommunestyret har gjort sitt vedtak. Rådmannen si vurdering: Framtida til Gloppen Energi AS vil sjølvsagt avhenge av kommunestyret sitt vedtak om tilbakeføring av Gloppenstasjonane. Rådmannen si vurdering legg til grunn at stasjonane blir overførte til Gloppen Energi AS slik eg tilrår i eiga sak om dette. Det blir viktig for «det nye» Gloppen Energi AS fort å få på plass eit kompetent styre og ein dagleg leiar. Rådmannen bør ikkje vere dagleg leiar, men det er ikkje noko i vegen for at andre kommunalt tilsette kan ha denne jobben (på deltid). Kor omfattande og krevjande jobben som dagleg leiar blir, er m.a. avhengig av kor mykje av drifta som blir sett vekk gjennom operatøravtalen. Slik tilrådinga er i saka om utlysing av operatøravtale, skal omsetning av kraft vere med i avtalen. Dette vil naturlegvis gjere jobben enklare for dagleg leiar. Rådmannen har ikkje merknader til vedtektsendringane styret gjer framlegg om. Det har ikkje vore gjort noko formelt vedtak i kommunale folkevalde organ om kven som skal vere Gloppen Energi AS si generalforsamling, og det står ikkje noko i selskapet sine vedteker om dette. Dette er i dag ordføraren, jf. det som er protokollert i kommunestyret si møtebok i sak 29/09 (sjå lenger framme i saka). Tenkjer vi framover på ei eventuell kommunesamanslåing, kan det i alle fall vere greitt å ha vurdert temaet. --- Når det gjeld prosessen ved overføring av kraftstasjonane frå kommunen til Gloppen Energi AS, er dette ei sak vi må kome tilbake til. Kommunen må betale ut SFE med 23 millionar Side 9

10 (slik det no ser ut). Desse midlane må kommunen sjølvsagt ha tilbake med Gloppen Energi AS. RÅDMANNEN SI TILRÅDING: 1. Kommunestyret tar utgreiinga om Gloppen Energi As til orientering 2. Kommunestyret ber generalforsamlinga i Gloppen Energi AS å endre vedtektene i selskapet slik styret gjer framlegg om FORMANNSKAPET Per Jarle Myklebust bad om at formannskapet tar stilling til om han og dei andre i styret i Gloppen Energi AS er inhabile i sakene på dagens møte. Formannskapet meiner at medlemmene i styret i Gloppen Energi AS ikkje er inhabile. --- Framlegg frå Anniken Rygg, på vegner av Høgre, Samfunnsdemokratane, Kristeleg Folkeparti, Arbeidarpartiet og Sjur Atle Austrheim: Som rådmannen si tilråding, med desse tillegga: 1. ( ) 2. ( ) 3. Gloppen kommunestyre skal vere generalforsamling i Gloppen Energi AS. Generalforsamlinga oppnemner valnemnd til styret 4. Det skal haldast ekstraordinær generalforsamling i GE AS innan der det mellom anna skal velgast nytt styre. Framlegg frå Per Jarle Myklebust, på vegner av Senterpartiet og Venstre: Som rådmannen si tilråding, med desse tillegga: 1. ( ) 2. ( ) 3. Gloppen kommunestyre skal vere generalforsamling i Gloppen Energi AS. 4. Valnemnd på tre personar vert utnemnt av formannskapet. Det skal haldast ekstraordinær generalforsamling i GE AS innan som vel nytt styre. Det vart røysta alternativt mellom framlegga frå Anniken Rygg og Per Jarle Myklebust: Framlegget frå Anniken Rygg: Fem røyster Framlegget frå Per Jarle Myklebust: Fire røyster. 089/14 VEDTAK: Framlegget frå Anniken Rygg vart innstilt med fem røyster. Side 10

11 GLOPPEN KOMMUNE SAKSPAPIR SAKSGANG Styre, utval, komite m.m. Møtedato Saksnr Formannskapet /14 Kommunestyret /14 Avgjerd av: Kommunestyret Saksbehandlar: Jan Kåre Fure Objekt: Arkiv: 614 S10 &53 Arkivsaknr.: 09/ Framtidig organisering av kommunen sine kraftstasjonar i Gloppenelva Ingen vedlegg. I samband med at kommunen sin utleigeavtale med Sogn og Fjordane Energi AS om kraftstasjonane i Gloppenelva går ut 31. desember 2014, legg rådmannen no fram fire saker som alle vedkjem tilbakeføringa av stasjonane. Sakene er: Ei orienteringssak om Gloppen Energi AS, som er tiltenkt rolla som eigar av stasjonane Ei sak om sjølve tilbakeføringa og korleis kommunen skal ivareta eigarrolla Ei sak om utlysing av operatøravtale for drift, omsetning og vedlikehald av stasjonane Ei sak om utgreiingsarbeidet som er sett i gang med sikte på å bygge ut stasjonane. Dette er saka om tilbakeføringa og korleis kommunen skal ivareta eigarrolla. Bakgrunn for saka: I 1995 inngjekk Gloppen kommune ein avtale med Sogn og Fjordane Energiverk (SFE) om utleige av kommunen sine tre kraftverk i Gloppenelva: Eidsfossen, Trysilfoss og Evebøfossen. Leieavtalen gjeld i 20 år rekna frå 1. januar Etter at leigeperioden er slutt den 31. desember 2014 skal stasjonane tilbakeførast til Gloppen kommune viss ikkje anna blir bestemt. Tidlegare vedtak Etter kvart som leigeperioden har nærma seg slutten, har formannskapet og kommunestyret gjort fleire vedtak for å førebu tilbakeføringa av det som no blir omtala som Gloppenstasjonane. Desse er: K-sak 25/12 frå 26. april 2012: 1. Kommunestyret legg til grunn for vidare arbeid med utvikling av Gloppenstasjonane at kommunen held fram som eineeigar av stasjonane. 2. Det blir inngått avtale med SFE om utbygging av stasjonane. Sak om kva alternativ som vert bygd ut skal leggjast fram for kommunestyret til godkjenning før konsesjonssøknad vert send. 3. Formannskapet får fullmakt til å godkjenne avtale med SFE om vilkåra for at SFE tar på seg oppdraget med utbygging av stasjonane. (Pkt 1 vart vedteke med 19 røyster. Pkt 2 og 3 vart samrøystes vedtekne.) Side 11

12 K-sak 3/13 frå 28. januar 2013: 1. Gloppen kommunestyre gir formannskapet fullmakt til å organisere og følgje opp arbeidet med å greie ut framtidige driftsmodellar for Gloppenstasjonane. Alternativa 1, 3 og 4 i rådmannen si saksutgreiing skal leggjast til grunn for arbeidet 2. Rapport frå arbeidet med tilråding om val av modell skal til behandling i kommunestyret i juni Gloppen Energi blir oppmoda om å setje i gang vurdering av selskapet si framtid basert på alternativ a-c i rådmannen si saksutgreiing 4. Gloppen Energi blir oppmoda om å etablere eit tett samarbeid med Gloppen kommune i sitt arbeid 5. Kommunestyret stiller inn til kr ,- til disposisjon for arbeida. Beløpet blir finansiert frå disposisjonsfondet. Formannskapet får fullmakt til å fordele beløpet mellom Gloppen Energi og kommunens eigen aktivitet 6. Beløpet som blir stilt til disposisjon for Gloppen Energi er å sjå på som lån, og har same betingelsar som andre kommunale lån til selskapet. (Pkt 1 vart vedteke med 16 røyster, pkt 2-6 vart samrøystes vedtekne.) Alternativ 1, 3 og 4, som er omtala i pkt 1 er: Alternativ 1: Drift i eigen regi, dvs at kommunen bygger opp sals- og driftsapparat, samt kompetansemiljø for utvikling av stasjonane. Alternativ 3: Kjøp av tenester for omsetting av kraft og drift av stasjonane gjennom konkurranseutsetting. Alternativ 4: Etablering av samarbeid med andre produsentar der kommunen får tilgang til aktuelle kompetansemiljø, og samstundes forplikter seg økonomisk i eit fellesskap. Alternativ a-c, som er omtala i pkt 3 er: Alternatic a: Tilbakeføring av aksjeposten til kommunen og oppløyse AS et. Alternativ b: Overføre Gloppenstasjonane til selskapet, slik låneavtalen føreset og vidareføre AS et. Alternativ c: Søke etter andre modellar for selskapet, td omdanning til KF (kommunalt føretak). Oppfølging av desse vedtaka Formannskapet har inngått avtale med SFE slik pkt 2 i k-sak 25/12 legg til grunn. Rådmannen legg fram ei eiga sak til kommunestyret om denne oppfølginga. Rådmannen kan ikkje sjå at formannskapet har gjort vedtak som følgjer opp pkt 1 i k-sak 3/13. Etter at vedtaket i k-sak 3/13 vart fatta, har rådmannen inngått avtale med advokatfirmaet Lund & Co som har hjelp oss å utgreie saka om tilbakeføring og framtidig organisering av Side 12

13 Gloppenstasjonane. På kommunestyremøtet den 24. mars i år orienterte Lund & Co om sitt arbeid og sine konklusjonar. Lysarka frå dette møtet er tidlegare sendt alle i kommunestyret. På same møtet orienterte firmaet Ernst & Young om økonomien i ei utbygging av dei tre stasjonane i Gloppenelva. Lysarka som viser utrekningane som vart presenterte har kommunen ikkje fått. Lund & Co har laga utkast til saksutgreiing for kommunestyret i saka om framtidig organisering av stasjonane og i sak om utlysing av tilbod på drift og vedlikehald av stasjonane. Rådmannen legg fram ei eiga sak på utlysinga. Rådmannen legg også fram ei eiga sak om Gloppen Energi AS, der m.a. oppfølginga av pkt 3 i k-sak 3/13 blir omtala. Denne saka gjeld berre spørsmålet om tilbakeføring av Gloppenstasjonane og framtidig organisering av eigarskapen. Saksutgreiing: I si utgreiing har Lund & Co teke utgangspunkt i alle alternativa vi har (også dei som er avviste i tidlegare vedtak). Alternativa er: Sal av kraftstasjonane Overdraging til felleseigd selskap med SFE som deleigar Forlenga utleigeavtale med SFE eller ny utleigeavtale med eit anna kraftselskap Kraftstasjonane blir førde tilbake til Gloppen kommune Kraftstasjonane blir førde tilbake til Gloppen kommune og deretter overført til det heileigde kommunale selskapet Gloppen Energi AS. Som representanten frå Lund & Co sa på orienteringa i kommunestyret den 24. mars er deira tilråding at Gloppenstasjonane blir overført til Gloppen Energi AS etter at desse er tilbakeført til kommunen frå SFE 31. desember i år. Desse føresetnadene er då lagde til grunn: 1. Siktemålet for Gloppen kommune er å halde Gloppenstasjonane og aksjeposten i SFE i kommunalt eige, og 2. å finne ein modell som sikrar den økonomisk mest fordelaktige organiseringa av kommunen sine eigarinteresser innan kraft. Denne konklusjonen kjem på bakgrunn av følgjande utgreiing (rådmannen har ovesett utgreiinga til nynorsk): Kommunestyret har gjort prinsippvedtak om at Gloppenstasjonane skal vere i kommunalt eige. Sal er derfor ikkje eit reelt alternativ. Også overdraging til eit felleseigd selskap ser uaktuelt ut fordi Gloppen kommune ønskjer å halde på eigedomsretten til stasjonane. Ei slik løysing vil i realiteten føre til at deler av eigedomsretten til kraftstasjonane blir overført til SFE. Under føresetnad av at kommunen fullt ut skal halde på eigarskapet til kraftstasjonane er alternativa derfor anten forlenga utleigeavtale med SFE (eventuelt utleige til eit anna kraftselskap), eller at Gloppenstasjonane blir tekne tilbake til kommunen eller blir overførte til Gloppen Energi AS, som kommunen eig fullt ut. For dei to siste alternativa oppstår spørsmålet om kven som skal drifte kraftstasjonane. Kommunen kan drifte kraftstasjonane sjølv eller kommunen kan inngå avtale med eit kraftselskap (driftsoperatør) som står for den daglege drift og vedlikehald av kraftstasjonane, i tillegg til dagleg omsetning av kraftproduksjonen på vegner av kommunen. Gjennom Gloppen Energi AS eig Gloppen kommune ein aksjepost i SFE på 3,33 %. Aksjeposten vart overdregen frå kommunen til Gloppen Energi AS for 140 millionar Side 13

14 kroner for å skaffe kommunen nødvendig eigenkapital til etableringa av Trivselhagen. Gloppen Energi AS finansierte kjøpet ved å ta opp lån i Sparebanken Sogn og Fjordane og eit lån frå kommunen. Ved vurderinga av framtidig organisering av Gloppenstasjonane, må det takast omsyn til at utbytte frå aksjane i SFE ikkje vil vere stort nok til å kunne handtere Gloppen Energi AS sine lån når selskapet frå 15. september 2016 også skal betale avdrag på lånet. Gloppen kommune kan ikkje ta over pliktene på låna Gloppen Energi AS har teke opp for å finansiere aksjekjøpet. Etter 50 i kommuneloven kan kommunen berre ta opp lån for å finansiere investeringer i bygninger, anlegg og varige driftsmidler til eget bruk. Tilbakeføring av aksjane til Gloppen kommune føreset eventuelt at lånet på 60 millionar kroner til sparebanken blir innløyst. Dette er ikkje eit reelt alternativ for kommunen i dag. Den framtidige organiseringa av Gloppenstasjonane må på denne bakgrunnen sjåast i samanheng med aksjeposten som kommunen har i SFE gjennom Gloppen Energi AS. Andre rettslege tilhøve: Organiseringa av Gloppenstasjonane må ta omsyn til eventuelle offentlegrettslege avgrensingar: Industrikonsesjonslova (ikl.) stiller krav om offentleg eigarskap for å få konsesjon. Utgangspunktet er at konsesjon kan gjevast til føretak organisert etter lov om statsføretak, norske kommunar og fylkeskommunar, jf. ikl. 2 første punktum. I andre punktum er følgjande lagt til grunn: Konsesjon kan gis til bestemte selskap, foretak, lag eller sammenslutning som direkte eller indirekte er eid av et statsforetak eller en eller flere kommuner eller fylkeskommuner på en slik måte at statsforetaket, kommunen eller fylkeskommunen alene eller sammen direkte eller indirekte innehar minst to tredeler av kapitalen og stemmene og organiseringen er slik at det åpenbart foreligger reelt offentlig eierskap. Eit heileigd kommunalt aksjeselskap vil tilfredsstille dei krava som blir stilte til offentleg eigarskap i lova. Ikl. er altså ikkje til hinder for å overføre Gloppenstasjonane til Gloppen Energi AS. Det vil vere avgrensa høve til å få nye eigarar inn i selskapet på grunn av kravet om reelt offentleg eigarskap. Dette må også gå fram av dei nye vedtektene til selskapet. Kravet til reelt offentleg eigarskap føreset at det ikkje ligg føre vedtektsreglar, selskapsavtalar eller liknande som i realiteten kan føre til at den offentlege kontrollen med selskapet blir svekka. Saksopplysningar (om stasjonane og GEV-avtalen): Gloppen kommune eig dei tre kraftverka Evebøfossen, Eidsfossen og Trysilfoss (samla omtala som Gloppenstasjonane). Kraftverka vart sette i drift i høvesvis 1910, 1917 og NVE har oppgjeve den samla middelproduksjon til 72,4 GWh, fordelt slik: Evebøfossen 3 GWh Eidsfossen 48,5 GWh og Trysilfoss 20,9 GWh. Utbyggingspotensialet er av Pareto blitt rekna til 52 GWh. Side 14

15 Kraftstasjonane var tidligare drivne av Gloppen Elektristetsverk (GEV), som var ei kommunal forvaltningsverksemd. GEV vart omdanna til eit AS frå 1. januar 1998, men eigedomsretten til kraftstasjonane vart ikkje overført. GEV vart kjøpt opp av SFE i 2001, og selskapet er i dag avvikla. Med verknad frå 1. januar 1995 vart Gloppenstasjonane leigde ut til SFE for 20 år mot eit eingongsvederlag på 65 millionar kroner. Etter avtalen overtok SFE det driftsmessige ansvaret for kraftverka med dei rettar og plikter dette fører med seg. Gloppen kommune har ikkje motteke konsesjonskraft eller konsesjonsavgifter i leigeperioden. Leigeperioden går ut 31. desember 2014, og etter dette skal Gloppenstasjonane førast tilbake til Gloppen kommune. SFE har hatt det fulle vedlikehaldsansvar i leigeperioden. Når leigetida tar slutt, skal Gloppen kommune likevel godtgjere SFE for restverdien av utskifta vitale delar og investeringar, føresett at Gloppen kommune skriftleg har godkjent investeringa, jf. punkt 8 og 9 i leigeavtalen. SFE har verdsett den samla restverdien til 23 millionar kroner. SFE er etter punkt 10 i avtalen pliktig til å levere kraftverka tilbake i vesentleg same stand som dei var då leigeforholdet starta, bortsett frå verdinedgang som følgjer av alminneleg slit og elde. Dersom Gloppen kommune på eit seinare tidspunkt skulle bestemme seg for å selje kraftstasjonane, har SFE etter punkt 11 i avtalen forkjøpsrett i ein periode på 10 år etter leigetida går ut. Lund & Co sine vurderingar: Overføring av Gloppenstasjonane til Gloppen Energi vil sikre at kraftstasjonane og aksjeposten i SFE blir verande i kommunalt eige. I tillegg vil eit konsolidert Gloppen Energi AS kunne opne for at kommunen kjem best ut økonomisk sett ved å velje denne modellen. Ved å overføre Gloppenstasjonane til Gloppen Energi, vil kommunen sin kraftproduksjon og kommunen sine kraftaksjar bli samla i eitt og same selskap. I dag er Gloppen Energi AS berre eit holdingselskap som har utbytte frå aksjane i SFE som einaste inntektskjelde. Selskapet driv ikkje anna verksemd. Eit konsolidert Gloppen Energi AS vil sikre auka profesjonalisering av eigarskap og styre, slik at selskapet i framtida kan fungere som eit instrument for å ta vare på kommunen sine kraftinteresser. Frå og med 15. september 2016 må Gloppen Energi betale både avdrag og renter på lånet til sparebanken. Gjennomsnittleg utbytte for dei siste tre år frå SFE har vore ca. 2,5 millionar kroner. Renteutgiftene i 2012 var på 5,7 millionar kroner*. Det er klart at utbytte frå aksjane i SFE ikkje vil vere stort nok til å handtere lånet når avdraga skal betalast. Føresett at Gloppen kommune ikkje ønskjer å selje nokon av aksjane i SFE, må selskapet sikrast midlar til å betale lånet på andre måtar. Kommunelova stengjer for at Gloppen kommune overtar gjelda til Gloppen Energi AS. Alternativet at Gloppen kommune løyser inn lånet i sparebanken på 60 millionar kroner er ikkje aktuelt. Side 15

16 * Dette beløpet inkluderer også rente på det kommunale lånet til Gloppen Energi AS. Dersom kraftstasjonane blir overførte til Gloppen Energi AS vil det derimot vere økonomi i selskapet til å handtere lånet. Likviditetstilførsel frå kraftproduksjonen vil såleis legge til rette for å halde på eigarposisjonen. Dette framstår som einaste reelle alternativ med dei føresetnadene som er lagde til grunn ovanfor. I tillegg til gjeldshandteringa ligg det fleire kommersielle og finansielle fordelar i eit konsolidert Gloppen Energi AS. Selskapet har eit underskot som kan overførast på nærare 25 millionar kroner per 31. desember 2012*. Dette kan utnyttast ved skattemessig samordning med Gloppenstasjonane. * Per 31. desember 2013 er talet vel 30,5 millionar. Gloppen Energi vil vidare kunne ta opp lån for å finansiere nye prosjekt, og på den måten avlaste kommunen si gjeldsbyrde. Utbygging av Eidsfossen og Trysilfoss framstår som attraktivt, medan utbygging av Evebøfossen ikkje vil vere kostnadssvarande med ei realprisbane under 37 øre/kwh. Rehabiliteringar/oppgraderingar av kraftstasjonane dei første fem åra vil krevje låneopptak når det potensielt skal gjerast investeringar på ca 170 millionar kroner. Etter tilbakeføringa av Gloppenstasjonane til Gloppen kommune, kan kommunen gjere ei skattefri overføring av kraftverka til Gloppen Energi, jf. skatteloven (skl.) 9-3 sjuande ledd og 18-3 nr. 9 bokstav b. Overføringa vil utløyse dokumentavgift på 2,5 %. Skattefordelane som følgje av samordninga ved å legge kraftstasjonene til Gloppen Energi er likevel vesentleg større. Etter ei samla vurdering, der omsynet til framleis eigarskap til Gloppenstasjonane og aksjeposten i SFE har vegd tyngst, meiner Lund & Co at rådmannen si tilråding bør vere at Gloppenstasjonane blir overførte til Gloppen Energi AS etter tilbakeføringa til kommunen 1. januar Økonomiske konsekvensar for kommunen: Det er slik rådmannen ser det ikkje råd å seie noko sikkert om kva økonomiske konsekvensar det vil ha for kommunen å velje den løysinga som er tilrådd frå kommunen sin rådgjevar. Målsettinga er naturlegvis at ei organisering som det er gjort framlegg om vil sikre kommunen inntekter på «investeringane» i Gloppen Energi AS, både i form av renter på kommunen sitt lån til selskapet og avkasting på kommunen sine aksjar. Sidan Gloppen Energi AS sine inntekter vil avhenge både av utbytte på SFE-aksjane og straumprisane i framtida, er det uråd å seie noko sikkert kva som vil vere økonomien i løysinga. Rådmannen si vurdering: Rådmannen har ikkje føresetnader for å vurdere saka annleis enn det vår rådgjevar har gjort, med den hovudføresetnaden som ligg til grunn: nemleg at både kommunen/gloppen Energi AS sine aksjar i SFE og kraftstasjonane 100 % skal vere på kommunen sine hender. Alternativet med vidare utleige av kraftstasjonane vil oppfylle kravet om fullt eigarskap, men dette alternativet er ikkje utgreidd. Side 16

17 Det er likevel ein del problemstillingar som vi må vere klar over når vi no går eit steg vidare i saka: 1. Verken Gloppen kommune eller Gloppen Energi AS har i dag kompetanse på å eige og drive kraftproduksjon. Vi kan løyse i alle fall deler av dette problemet med å inngå avtale om drift, vedlikehald og sal av kraft med nokon som har kompetanse. Vi veit i dag ikkje kor dyr ein slik avtale vil bli for selskapet. Uansett er det nødvendig for Gloppen Energi AS å skaffe seg kompetanse på eigarsida. Dette må gjerast både på styresida, og selskapet må tilsette dagleg leiar. Vi veit heller ikkje kostnaden med dette, eller kor lett det vil vere å rekruttere inn folk som har kompetanse 2. Inntektene til eit konsolidert Gloppen Energi AS vere heilt avhengige av kraftmarknaden, både når det gjeld storleiken på utbytte av SFE-aksjane og prisen på framtidig straumsal. Vi veit ikkje så mykje sikkert om dette i dag 3. Utgiftene til Gloppen Energi AS vil truleg vere nokolunde stabile og føreseielege når vi har fått nødvendige personar og avtalar på plass, men vi veit i dag ikkje noko om kva dette vil koste. Vi har alt brukt store summar på rådgjeving, og viss selskapet i stor grad skal basere seg på kjøp av rådgjevingstenester, vil utgiftene blir store 4. Det er ikkje risikofritt i dag å investere store summar i opprusting/rehabilitering av kraftstasjonane slik det er omtala i saka. Å gjere dei rette vurderingane her blir viktig, og vil krevje kunnskap vi i dag ikkje har og som er dyrt å kjøpe 5. Rådmannen har ikkje klart føre seg kva konsekvensar tilbakeføringa av Gloppenstasjonane vil ha for kommunen sitt rekneskap. Stasjonane må først førast tilbake til kommunen, og så vidareførast til Gloppen Energi AS. Det er kommunen som må kjøpe ut SFE, og kjøpesummen må betalast. Som skrive i saka har SFE rekna ut at restverdien på investeringane i stasjonane er 23 millionar. Problemstillingane med tilbakeføringane og eit vidaresal til Gloppen Energi AS er ikkje omtala i økonomiplanen som no gjeld. Dette er eit punkt rådmannen må få kome tilbake til 6. Vi er i startgropa for det som kan bli ei omfattande kommunesamanslåing, som nokså sikkert vil føre til at vi må ha Fylkesmannen si godkjenning på viktige økonomiske disposisjonar (sjølv om vi skulle «overleve» som eigen kommune). I tillegg vil vi ved ei eventuell kommunesamanslåing ikkje lenger kunne styre dei kommunale kraftinteressene som i dag, sjølv om ein samanslegen kommune der vi er med, naturlegvis vil vere bunden av dei privatrettslege avtalane vi har inngått. Rådmannen viser elles til dei andre «kraftsakene» som blir lagt fram for kommunestyret no på same møtet. RÅDMANNEN SI TILRÅDING: 1. Gloppen kommunestyre vedtek at kommunen sine kraftstasjonar i Gloppenelva, i saka omtala som Gloppenstasjonane, blir overførde til Gloppen Energi AS etter at stasjonane er førde tilbake til Gloppen kommune 2. Det er kommunestyret si målsetting at overføringa av stasjonane til Gloppen Energi AS skal skje 1. januar Kommunestyret ber rådmannen legge fram eiga om kva konsekvensar ei slik tilbakeføring og overføring har for kommunen sitt budsjett i 2014 og eventuelt seinare år FORMANNSKAPET Framlegg frå Anniken Rygg, på vegner av Høgre, Samfunnsdemokratane, Kristeleg Folkeparti, Arbeidarpartiet og Sjur Atle Austrheim: Side 17

18 1. Gloppen kommunestyre utset saka om framtidig organisering og drift av kraftstasjonane i Gloppenelva 2. Kommunestyret ber om forhandlingar med Sogn og Fjordane Energi AS om ei forlenging av leigeavtalen for stasjonane fram til 31. desember 2015, alternativ I den forlenga leigeperioden skal kommunen forhandle med Sogn og Fjordane Energi AS om framtidig drift, organisering og eventuell utbygging av Gloppenstasjonane. Førsetnaden frå kommunestyret si side er at kommunen skal ha kontroll over SFE-aksjane og kraftstasjonane 4. Kommunestyret vel desse til forhandlingsutval med SFE, i tillegg til rådmannen: ordføraren, Jan Erik Mardal og Edgar Kvernevik 5. Kommunestyret er innforstått med at det blir brukt juridisk hjelp i forhandlingane. Framlegg frå Per Jarle Myklebust, på vegner av Senterpartiet og Venstre: Som rådmannen si tilråding, men med denne presiseringa av pkt 2: Overføring av stasjonane til Gloppen kommune/gloppen Energi As skal skje 1. januar Det vart røysta alternativt mellom framlegga frå Anniken Rygg og Per Jarle Myklebust: Framlegget frå Anniken Rygg: Fem røyster Framlegget frå Per Jarle Myklebust: Fire røyster. 090/14 VEDTAK: Framlegget frå Anniken Rygg vart innstilt med fem røyster. Side 18

19 GLOPPEN KOMMUNE SAKSPAPIR SAKSGANG Styre, utval, komite m.m. Møtedato Saksnr Formannskapet /14 Kommunestyret /14 Avgjerd av: Kommunestyret Saksbehandlar: Jan Kåre Fure Objekt: Arkiv: 614 S10 &53 Arkivsaknr.: 09/ Tilbakeføring av Gloppenstasjonane - tilbodsinnbyding på driftsavtale (operatøravtale) Vedlegg: Dok.nr Tittel på vedlegg Framlegg til konkurransegrunnlag Vedlegga til konkurransegrunnlaget, som gjeld teknisk omtale og spesifikasjon, er ikkje lagt ved saka. I samband med at kommunen sin utleigeavtale med Sogn og Fjordane Energi AS om kraftstasjonane i Gloppenelva går ut 31. desember 2014, legg rådmannen no fram fire saker som alle vedkjem tilbakeføringa av stasjonane. Sakene er: Ei orienteringssak om Gloppen Energi AS, som er tiltenkt rolla som eigar av stasjonane Ei sak om sjølve tilbakeføringa og korleis kommunen skal ivareta eigarrolla Ei sak om utlysing av operatøravtale for drift, omsetning og vedlikehald av stasjonane Ei sak om utgreiingsarbeidet som er sett i gang med sikte på å bygge ut stasjonane. Dette er saka om utlysing av operatøravtale. Bakgrunn for saka: Med dei vedtak som kommunestyret tidlegare har gjort, vil kommunen sine kraftstasjonar i Gloppenelva heretter omtala som Gloppenstasjonane bli tilbakeførte til kommunen når leigeavtalen med SFE går ut ved årsskiftet 2014/2015. Sjølv om løysinga blir at stasjonane blir vidare overførte til Gloppen Energi AS, vil verken kommunen eller dette selskapet ha kompetanse eller føresetnader til å drive Gloppenstasjonane. Det vil vere nødvendig å inngå ein operatøravtale med ein kompetent driftar. SFE er ein naturleg avtalepart å tenkje på i ein slik samanheng, men verken kommunen eller Gloppen Energi AS kan inngå ein direkteavtale med SFE. Dette vil vere i strid med regleverket om offentlege innkjøp. Denne saka gjeld tilbodsutlysing av ein slik driftsavtale. Saksutgreiing: Side 19

20 Til å hjelpe oss i arbeidet med å lage konkurransegrunnlaget, har kommunen inngått avtale med advokatfirmaet Lund & Co. Dette er same firmaet som har gjeve oss råd i saka om tilbakeføring og organisering av Gloppenstasjonane. Utkastet til konkurransegrunnlag, som følgjer saka, byggjer på denne utgreiinga frå Lund & Co (utgreiinga er omsett til nynorsk av rådmannen): Saka gjeld: Gloppen kommune inngjekk 17. februar 1995 ein avtale med Sogn og Fjordane Energiverk (SFE) om utleige av kommunen sine tre kraftverk Eidsfossen, Trysilfoss og Evebøfossen (samla kalla Gloppenstasjonane). Leigeavtalen vart gjeve verknad frå 1. januar 1995 og skulle gjelde for 20 år. Leigeavtalen går ut 31. desember 2014, og SFE skal deretter tilbakeføre kraftstasjonane til Gloppen kommune. Når det gjeld den framtidige organiseringa av Gloppenstasjonane, blir det vist til eiga sak om dette. Gloppen kommune skal etter tilbakeføringa ikkje drifte kraftstasjonane sjølv, og har derfor behov for å inngå ein operatøravtale. Med operatøravtale blir meint ein avtale om bortsetting av oppgåva med å koordinere drift og vedlikehald av vasskraftanlegg (driftsansvar) som ikkje omfattar kommersiell råderett over vasskraftanlegget, jf. lov av om erverv av vannfall mv. (industrikonsesjonslova) 5 og forskrift av nr. 939 om utleie av vannkraftanlegg (utleigeforskrifta) 6 jf. 3. I tillegg til desse oppgåvene, skal den som Gloppen kommune peikar ut som driftsansvarleg handtere den daglege omsetninga av kraftproduksjonen frå Gloppenstasjonane på vegner av kommunen. Tildeling av offentlege tenestekontrakter er som den klare hovudregel omfatta av regelverket om offentlige innkjøp, jf. lov av nr 69 om offentlige anskaffelser (LOA) og forskrift av nr. 402 om offentlige anskaffelser (FOA). Utleige av kraftverk og tilhøyrande anlegg er ikkje omfatta av regelverket om offentlege innkjøp. Avtalar med driftsoperatør om drift og vedlikehald av kraftverk og tilhøyrande anlegg er derimot omfatta av regelverket, jf. Ot.prp. nr. 66 ( ) s. 6. Det er derfor Advokatfirmaet Lund & Co si tilråding at rådmannen innstiller på at Gloppen kommune gjennomfører ein tilbodsprosess for å inngå ein operatøravtale, som skal tre i kraft frå 1. januar Rettslege forhold: Innkjøpet kan gjennomførast i samsvar med FOA del II etter prosedyren konkurranse med forhandling etter forutgåande kunngjering, jf. FOA 5-1 jf. 4-2 bokstav d) jf Denne prosedyren gir alle interesserte leverandørar høve til å gje tilbod. Oppdragsgjevar vil deretter føre forhandlingar med leverandørar som har eit reelt høve til å få tildelt kontrakta. Om kommunen har ei plikt til å konkurranseutsetje innkjøp av ein driftsavtale, er avhengig av storleiken på kontraktverdien, dvs. dei samla kostnadene ved avtalen. Kontrakter over kroner (nasjonal terskelverdi) skal kunngjerast i den nasjonale kunngjeringsdatabasen doffin.no, jf. FOA 2-1 (2). Anlegga blir i dag drifta av ei fast drifts- og vedlikehaldsgruppe på fire personar som inngår i ei vaktordning Side 20

21 sju dagar i veka. Det blir lagt til grunn at kontrakta sin samla verdi vil overstige nasjonal terskelverdi, og dermed er kunngjeringspliktig. FOA del II gir ein detaljert omtale av korleis innkjøpsprosessen skal gjennomførast. Dei ulike stadium i prosessen omfattar utarbeiding av konkurransegrunnlag med utgreiing av kvalifikasjonskrav og tildelingskriterium, kunngjering av konkurransen, gjennomgang og vurdering av dei innkomne tilboda, forhandlingar med tilbydarane og endeleg tildeling av kontrakt og behandling av eventuelle klager. Etter at Gloppen kommune har gjennomført tilbodskonkurransen og peika ut driftsansvarleg for Gloppenstasjonane, må partane inngå ein operatøravtale, jf. utleigeforskrifta 6. Driftsoperatør vil overta oppgåva som driftsansvarleg. Det er berre eitt selskap som kan utpekast som driftsoperatør. Avtalen må utarbeidast etter dei krav som blir stilte i utleigeforskrifta, og kan inngåast for inntil 15 år, jf. utleigeforskrifta 10. Avtalen mellom Gloppen kommune og driftsoperatøren må inngåast skriftleg, og godkjennast av Olje- og energidepartementet (OED), jf. utleigeforskrifta 10,11. Utleigeforskrifta stiller krav til den som eig vasskraftanlegg. Eigar skal i heile avtaleperioden ha tilsette i eigen organisasjon som har nødvendig kompetanse og ressursar til å ivareta styring etter krav i eller i medhald av lov, jf. utleigeforskrifta 9 første ledd. I dei tilfelle der driftsoperatør overtar som driftsansvarleg, held eigaren fram med å ha det formelle ansvaret for at driftsoperatør til ei kvar tid etterlever offentlegrettslege krav som blir stilt til eigarar av vasskraftanlegg, jf. 9 andre ledd. Eigar skal ha ein representant i eigen organisasjon som er tilgjengeleg for alle oppmodingar i alle spørsmål relatert til eigaren sitt ansvar. Dette kravet føreset ei viss vassdragsfagleg kompetanse, men inneber ingen krav om at eigaren skal ha spisskompetanse på alle sidene ved drifta av eit kraftverk med tilhøyrande anlegg. Gloppen Energi AS vil ha den nødvendige kompetanse etter dei krava utleigeforskrifta har. Andre saksopplysningar: SFE er etter punkt 10 i avtalen forplikta til å levere kraftverka tilbake i vesentleg same stand som dei var då leieforholdet starta, bortsett frå verdinedgang som følgjer av alminneleg slit og elde. Sweco Norge AS (Sweco) har på oppdrag frå kommunen gjennomført synfaring av Gloppenstasjonane og utarbeidd ein tilstandanalyse for å vurdere om SFE har oppfylt leigevilkåra. Sweco har konkludert med at leigevilkåra er oppfylte. I oppsummeringane er følgjande lagt til grunn: Generelt har alle stasjonene gamle og / eller arbeidskrevjande aggregat som krev mykje tilsyn og vedlikehald, og ikkje minst god innsikt i gammal teknologi. Våre generelle kommentarar er at drift og vedlikehald av stasjonene har vore godt, og til dels svært godt utført i perioden SFE-P har m.a. innført ein årleg tilstandskontroll av aggregata med m.a. vibrasjonsmålingar, og dei tek regelmessig oljeanalysar av lager og trafoar m.m. I tillegg har dei fått etablert ei stabil bemanning som kjenner anlegga godt. Side 21

22 SFE-P har etter vår meining oppfylt leigevilkåra. På grunnlag av synfaringa den 1. og 2. april 2014 og anna tilgjengeleg dokumentasjon, har Sweco i tillegg utarbeidd tilbodsunderlag med nærmare tekniske spesifikasjonar for drifts- og vedlikehaldsavtale som vil bli tekne inn som vedlegg til konkurransegrunnlaget. Lund & Co sine vurderingar: Tilbodet er innretta mot inngåing av ein avtale om drift og vedlikehald, samt omsetning av produksjonen frå Gloppenstasjonane, frå 1. januar Som det går fram av tilstandsrapporten og presentasjon fra Advokatfirmaet Lund & Co DA og EY (Ernst & Young) på kommunestyremøtet i Gloppen kommune 24. mars 2014, er det aktuelt å oppgradere Eidsfossen og Trysilfossen. Det har vore drøfta om oppgraderinga av Gloppenstasjonane skal takast inn i same tilbodskonkurranse som operatøravtalen. Ei oppgradering av Gloppenstasjonane krev ein grundig gjennomgang av kva konkrete tiltak som skal igangsetjast, og vi ser det derfor mest hensiktsmessig at inngåing av ei bygg- og anleggskontrakt for ei eventuell oppgradering blir gjennomført som eit eige tilbod etter at drifta er overført til kommunen. Den som blir utpeika som driftsansvarleg må tilpasse drifta og samarbeide med det selskapet som blir tildelt kontrakt om eventuelle oppgraderingar som skal gjerast på stasjonane dei næraste åra. Det kan leggast inn som ein føresetnad i tilbodet at operatør organiserer og leier planlagde aktivitetar innanfor ekstaordinært vedlikehald og investeringar. Med ekstraordinært vedlikehald er meint større vedlikehaldsarbeid og vedlikehaldskostnader som ikkje inngår i det ordinære vedlikehaldet. Slike investeringar blir normalt lagt ut på anbod, der også operatør har høve til å gje tilbod. Ekstraordinært vedlikehald og investeringar skal bestemmast av Gloppen kommune før dei blir gjennomførde. Økonomiske konsekvensar for kommunen: Kostnaden med å gjennomføre tilbodsprosessen og etterfølgjande forhandlingar vil bli omfattande, utan at rådmannen i dag kan seie kva summar vi snakkar om. Rådmannen har bede Advokatfirmaet Lund & Co, som er villige til å ta oppdraget, om eit kostnadsoverslag, men har ikkje fått det når dette er skrive. Årsaka er ferieavviklinga. Det er også eit spørsmål om kven som til sjuande og sist skal dekke kostnadene med å inngå ein operatøravtale: kommunen eller Gloppen Energi AS? Rådmannen må få lov til å kome tilbake til dette i ei seinare sak. Det same gjeld for spørsmålet om korleis kostnadene skal finansierast, når vi har eit overslag å halde oss til. Rådmannen si vurdering: Med føresetnaden av at Gloppen kommune, anten direkte eller gjennom Gloppen Energi AS, fullt og heilt skal eige Gloppestasjonane, er det ikkje noko alternativ til å lyse ut og inngå ein operatøravtale slik kommunen sin rådgjevar kjem med framlegg om. Alternativet med Side 22