ÅRSRAPPORT 2010 INNHALD

Transkript

1 ÅRSRAPPORT 2010

2 ÅRSRAPPORT 2010 INNHALD Dette er Fjord1 3 Fjord1s visjon og verdiar 4 Organisasjonskart 5 Konsernsjefen har ordet 6 Konsernleiinga 7 Forretningsområde 8 Viktige hendingar i Verksemdstyring 12 Årsmelding 2010 frå konsernstyret 14 Leiing: Leiar på nye vegar 20 Fjord1-kart 22 Rapport per forretningsområde Ferjedrifta 23 Hurtigbåtdrifta 26 Buss 28 Reiseliv 30 Andre forretningsområde 32 Helse: Med helsesektoren som viktig nisje 34 Nøkkeltal 36 Miljø: Frå den første i verda til den største i verda 40 Fjord1 og samfunnet 42 Miljørapport 43 Tryggleik 47 Tryggleik: Tryggleiken i søkjelyset 48 2 Årsrekneskap Resultatrekneskap 52 Balanserekneskap 53 Kontantstraumanalyse 55 Rekneskapsprinsipp 56 Notar 60 Revisjonsmelding 74 Uttale frå bedriftsforsamlinga 76 The Fjord1 Group in brief 77 Fartøyoversikt 78 Adresser 79

3 ÅRSRAPPORT 2010 Dette er Fjord1 er eit av dei største transportkonserna i landet med aktivitet på sjø og land i store delar av Noreg. Konsernet er eigd av Sogn og Fjordane fylkeskommune (59 prosent) og Møre og Romsdal fylkeskommune (41 prosent) og har hovudkontor i Florø. Kjerneverksemd Som følgje av ny strategiplan vart hovudvekta lagd på lagt på sjøverksemd og auka satsing på bussdrift. Det skjer ei konsolidering i bussbransjen, og Fjord1 vil difor søkje å finne ein partnar som kan sikre langsiktig lønnsemd. Kjerneverksemda til Fjord1 er dermed sjø- og busstransport gjennom ferjedrift, passasjer- og ekspressbåtdrift, i tillegg til lokal- og ekspressbussdrift. Anna verksemd I tillegg driv konsernet reiseliv- og cateringverksemd i forlenging av ruteproduksjonen og har aktivitetar innanfor andre forretningsområde som reisebyrå, verkstaddrift, finans og eigedomsforvaltning. Dotterselskap Aktiviteten til Fjord1 vert driven gjennom sju dotterselskap med underliggjande selskap, i tillegg til eigarinteresser i ei rekkje andre selskap. Dotterselskapa i kjerneverksemda inkluderer reiarselskapa Fjord1 Fylkesbaatane AS og Fjord1 MRF AS og busselskapa Fjord1 Buss Møre AS, Fjord1 Nordfjord-Ottadalen AS og Fjord1 Sogn Billag AS. Formålsparagraf Fjord1 sitt formål er å sjølv, eller gjennom heilt eller delvis eigarskap i andre verksemder, drive transport- og reiselivsverksemd. Selskapet kan også engasjere seg i andre forretningsområde når dette er forretningsmessig interessant og er eigna til å styrkje hovudformålet, eller når dette fører til ei meir rasjonell utnytting av ressursane i selskapet. Nøkkeltal for drifta i 2010 Tilsette 2149 Tal på ferjer 68 Tal hurtigbåtar og andre båtar 13 Tal bussar 357 Tal transporterte personar på båt, ferje, buss 27 mill. Tal køyretøy på ferjene 8,6 mill. Omsetning 3,023 mrd. kroner Balanse ,383 mill. kroner Eigenkapital ,168 mill. kroner Resultat før skatt mill. kroner EBITDA 631 mill. kroner Investering 765 mill. kroner 3

4 ÅRSRAPPORT 2010 Fjord1s visjon og verdiar Visjonen vår Best på miljøvennleg og påliteleg transport Måla og styringsparametrane våre Vi skal vere best på miljøvennleg transport. Vi skal gje eigarane våre stabil, god avkastning på investert kapital. Vi skal halde det vi lovar kundane våre. Vi skal behandle dei tilsette på ein slik måte at dyktige folk har lyst til å arbeide her. Vi skal vere ein føretrekt samarbeidspartnar for oppdragsgjevarane våre. Kulturverdiane våre Vi legg vekt på å vere tilgjengelege, profesjonelle, offensive, ærlege og opne i samhandlinga vår med kundar, samarbeidspartar, oppdragsgjevarar, eigarar og eigne tilsette. Våre 27 millionar reisande (tal frå 2010) utgjer fundamentet i verksemda vår, og vi vil at alle som reiser med oss, skal få ei saumlaus og positiv reiseoppleving. Vi skal leggje til rette for at folk skal kunne planleggje dagen sin, komme fram i tide og kjenne seg trygge og tekne vare på anten dei reiser med ferje, hurtigbåt eller buss. Dette skal vi gjere gjennom god informasjon, presise avgangar, korrekt opptreden og god service i alle ledd. 4

5 Organisasjonskart per Fjord1 Nordvestlandske AS Forretningsområde eigedom Forretningsområde SJØ Forretningsområde BUSS Forretningsområde SERVICE Moaterminalen Holding AS (68 %) Fjord1 Fylkesbaatane AS Fjord1 MRF AS Fjord1 Buss Møre AS Fjord1 Nordfjord-Ottadalen AS Fjord1 Sogn Billag AS Fjord1 Service AS Sognefjord Cruise AS Kystekspressen ANS (49 %) AUKRA AUTO AS (66 %) Hallingdal Billag AS Møre Auto AS Hareid Trafikkterminal AS (63 %) Skyss Kroa AS Skjåk Bil AS MRF Charter AS Sogn Bilservice AS (50 %) Bolsønes Verft AS Sjøholt Last og Buss AS (49 %) Larsnes Last & Buss AS (49 %) Måløy Reisebyrå AS Div. eigedomsselskap 5

6 ÅRSRAPPORT 2010 Konsernsjefen har ordet Sterk satsing på sjø og buss Året 2010 vart eit vendepunkt for Fjord1. Styret vedtok ein ny strategiplan der hovudvekta vart lagd på sjøverksemda og på auka satsing på buss saman med ein større partnar. I 2011 vil vi halde fram med arbeidet etter desse føringane er også Tryggleiksåret i Fjord1. Det betyr at vi vil styrkje arbeidet med tryggleiks- og driftsforbetringar. Vi har dessverre hatt ei utvikling i mengda uønskte hendingar som vi ikkje er fornøgde med, og arbeidet med å snu den negative trenden på dette området har førsteprioritet i Fjord1. 9. mai 2011 feirar konsernet Fjord1 10 år, men tradisjonane våre som ein av dei viktigaste samferdsleaktørane på Vestlandet strekkjer seg atskilleg lenger tilbake i tid. Heilt sidan 1858 har vi vore med på å styrkje framkomsten i Noregs vestlegaste landsdel, både på sjø og på land. 12. februar 2011 feira Fjord1 Sogn Billag 75 år. Innsatsen som kvar enkelt medarbeidar hos oss har lagt ned gjennom åra, gjer at vi i dag har vorte ein ryggrad i transporttilbodet i Noreg, ikkje minst langs kysten. Våre dyktige tilsette står utrøytteleg på for å frakte menneske og gods trygt og effektivt frå stad til stad og for å skape dei gode reiseopplevingane. For befolkninga langs kysten er vi ein sentral del av kvardagen. Kjem ikkje ferja, kjem folk seg heller ikkje på jobb eller på gjesting til familie og venner. Vi er stolte av den historiske tyngda og erfaringa vår, og vi er audmjuke for den tilliten kundane våre viser oss kvar dag viser oss. I Fjord1 er det ei sjølvfølgje å setje kundane våre i sentrum. For mange er dette flotte ord på papiret, hos oss forpliktar det. Ved å setje kunden i sentrum gjer vi heile tida vårt beste for å levere saumlause reiser til kundane våre: Det skal vere mogleg å planleggje kvardagen etter ferja eller bussen. Det skal vere enkelt å reise kollektivt med oss. Gjennom å levere eit miljøvennleg og sikkert transporttilbod hjelper Fjord1 til at det er mogleg å bu i distrikta, og til at turistar frå inn- og utland med eigne auge får sjå alt det Noreg har å by på. Det er med glede at vi gjennom verksemda vår kan vise fram dei unike stadene og vere med på å gje fastbuande og tilreisande verdifulle reiseopplevingar som dei tek med seg vidare i livet gav Fjord1 eit godt økonomisk resultat før skatt på heile 268,2 mill. kroner, men der eingongspostar utgjer så mykje som 145,4 mill. kroner. Største bidraget her gjeld salsvinst ved sal av gassferja MF «Fanafjord». Ferja er seld til Havila Ariel ASA med avtale om tilbakeleige til Fjord1. Dette er gjort for å betre soliditeten i selskapet. Vidare gjennomførte vi i 2010 forbetringar i drifta som vi er fornøgde med. Spesielt er forbetringane som er utførte innanfor busselskapa i Fjord1, god. Kva vert så det viktigaste for Fjord1 å leggje vekt på i åra framover? Vi meiner det handlar om å liggje i forkant og gripe dei moglegheitene som byr seg. Vi spår at det offentlege vil auke delen av transporttenester som vert lagde ut på tilbod, og at oppdragsgjevarane vil auke frekvens og kapasitet på fleire samband til beste for dei reisande. Der moglegheitene dukkar opp, skal Fjord1 vere tilstades med eit miljøvennleg, trygt og effektivt alternativ. Vi er allereie verdsleiande når det gjeld gassdrivne ferjer. Aktørar frå heile verda ser til Fjord1 for å lære. Vi vil halde fram arbeidet vårt med å påverke sentrale avgjerdstakarar slik at miljøvennlege løysingar i aukande grad vert etterspurde. Det handlar om å gripe moglegheitene raskt og omsetje dei til røyndom. Vi er privilegerte av å ha 2149 tilsette som er opptekne av å utvikle bedrifta vår ytterlegare. Vi er også klare over at 150 år med erfaring forpliktar. Fjord1 gjev full gass framover for å innfri. Beste helsing Leif Øverland konsernsjef 6

7 Konsernleiinga i Fjord1 Forutan konsernsjef Leif Øverland består konsernleiinga av av følgjande personar: Konserndirektør økonomi og finans, Hallgeir Kleppe Kommunikasjonsdirektør, Ingrid L. Færøyvik Konserndirektør fellestenester, Jøran Nyheim Adm. direktør Fjord1 Fylkesbaatane, Stig Kristoffersen Viseadm. direktør Fjord1 Fylkesbaatane, Deon Mortensen Adm. direktør Fjord1 MRF, Anker Grøvdal Viseadm. direktør Fjord1 MRF, Frode Ohr Dagleg leiar Fjord1 Nordfjord-Ottadalen, Asgeir Myklebust Dagleg leiar Fjord 1 Buss Møre, Magne Hetle Dagleg leiar Fjord1 Sogn Billag, Olav Terje Hove Jarle Molde ( ) Per Steinar Sviggum (frå ) 7

8 ÅRSRAPPORT 2010 Forretningsområde Fjord1-konsernet har organisert verksemda si ut frå om dei er innanfor eller utanfor konsernet sine strategiske kjerneaktivitetar. Nytt for 2010 er at godstransport ikkje lenger skal vere ein av kjerneaktivitetane i Fjord1. Selskapet Fjord1 Transport vart difor selt til Firda Billag AS ved årsskiftet. Konsernet si kjerneverksemd er: Ferjedrift Hurtigbåtdrift Bussdrift Anna verksemd i konsernet er definert ut frå følgjande forretningsområde: Reiselivsverksemd (i forlenging av ruteproduksjonen) Cateringverksemd Reisebyrådrift Drift og forretningsførsel bompengeselskap Verkstaddrift Finansforvaltning av strategiske investeringar Eigedomsforvaltning Ferjedrifta Ferjedrifta utgjer den største delen av aktivitetane til konsernet. Verksemda vert driven gjennom dotterselskapa Fjord1 MRF med hovudkontor i Molde og Fjord1 Fylkesbaatane med hovudkontor i Florø. Medan hovudtyngda av ferjedrifta framleis ligg i heimfylka til desse selskapa Møre og Romsdal og Sogn og Fjordane driv Fjord1 også ferjesamband i Finnmark, Sør-Trøndelag Hordaland og Rogaland har vore prega av anbodsrekning, planlegging og oppstart av ferjeanbod selskapa har vunne. Hurtigbåtdrifta Hurtigbåtdrifta i Fjord1-konsernet er driven gjennom dotterselskapet Fjord1 Fylkesbaatane, som opererer fire ruter mellom Bergen og ulike destinasjonar i Sogn og Fjordane i tillegg til fleire interkommunale ruter. Kystekspressen ANS går mellom Trondheim og Kristiansund og er eigd med 49 prosent av Fjord1 MRF. Fosen Namsos AS er operatør. Bussdrift Den landbaserte verksemda i Fjord1 er organisert gjennom dotterselskapa Fjord1 Buss Møre med hovudkontor i Volda, Fjord1 Nordfjord-Ottadalen med hovudkontor i Stryn og Fjord1 Sogn Billag med hovudkontor i Sogndal. Ruteproduksjonen tilknytt bussdrifta er fordelt mellom lokale ruter, skuleruter og nasjonale ekspressbussruter. Aukra Auto på Aukra er eigd med 66 prosent av Fjord1 Buss Møre. Hallingdal Billag på Ål er eigd 100 prosent av Fjord1 Sogn Billag. Andre forretningsområde I tillegg driv konsernet reiseliv- og cateringverksemd i forlenging av ruteproduksjonen og har aktivitetar innanfor andre forretningsområde som reisebyrå, verkstaddrift, finans og eigedomsforvaltning. Fjord1 si verksemd knytt til reiseliv omfattar mellom anna turistrutene Lærdal Kaupanger Gudvangen, Flåm Gudvangen, Geiranger Hellesylt, Valldal Geiranger og ekspressbåtruta mellom Bergen og Flåm. På landsida køyrer busselskapa turistbussoppdrag i tilknyting til mellom anna cruisebåttrafikken i Sognefjorden, Nordfjorden og i Geirangerfjorden/Storfjorden. I all hovudsak er reiselivsverksemda i konsernet knytt til sommarhalvåret. Konsernet si forretningsdrift knytt til eigedom, verkstad og reisebyrå er organisert i dotterselskapet Fjord1 Service med hovudkontor i Sykkylven. Formålet med denne organiseringa er at innsatsen retta mot og spesialiseringa på forvaltning av eigedom og serviceselskap skal gje best mogleg kommersielle resultat og bidra til at øvrige selskap i konsernet kan konsentrere seg om drift av selskapa sine kjerneaktivitetar. 8

9 Viktige hendingar i 2010 Strategiplan vedteken og fleire tiltak gjennomførte Nytt strategidokument vart ferdigstilt i første kvartal Hovudmålet i den nye strategien er å spisse aktiviteten i konsernet til sjø- og bussaktivitetar. Strategiplanen vart forankra i organisasjonen og låg til grunn for fleire viktige endringar i Synergiprogram 2010 vart starta for å redusere dei årlege administrasjonskostnadene med 15 prosent frå 2011, som er 30 millionar kroner lågare enn i Synergiprogrammet omfatta heile konsernet, og fleire arbeidsgrupper vart etablerte for å sikre dei beste løysingane og brei involvering. Det vart innført lik organisering i sjø- og busselskapa, og fleire fekk oppgåveansvar på tvers av selskapa. Å betre soliditeten i selskapa var eit viktig tiltak i planen. Det vart gjennomført ein strukturert prosess med sal av verksemder og eigedommar utanfor kjerneområdet og konvertering av ansvarleg lån til eigenkapital. Eigenkapitalen vart forbetra med 318,6 millionar kroner og eigenkapitaldelen frå 21,6 prosent per til 26,7 prosent. Hovudtiltaka var: Sal av Fjord1 Transport AS Sal av Molde Reiseservice AS Sal av MF «Fanafjord» til Havila Ariel, med lease-back-avtale Sal av eigedommar Konvertering av ansvarleg lån til eigenkapital Sal av aksjane i Torghatten ASA Anbodskonkurransar og oppstart av nye kontraktar Ferjedrifta i Fjord1 har i 2010 i sterk grad vore prega av anbodsrekning, planlegging og oppstart av ferjeanbod selskapet har vunne. Fjord1 har i 2010 starta opp nye ferjeanbod i Romsdal, Ytre Sogn og Sunnfjord og lagt til rette for oppstart av ferjesambanda Flakk Rørvik i Sør-Trøndelag og Bruravik Brimnes i Hordaland frå Sogn og Fjordane fylkeskommune anbodsutsette hurtigbåtrutene til og frå Bergen og lokalruter i Sogn og Fjordane. Fjord1 vann lokalruteanbodet i Solund/Gulen med oppstart og i Indre Sogn med oppstart Selskapet tapte hurtigbåtanbodet mellom Bergen og Sogn og Fjordane for perioden til Fylkesrådmann Jan Øhlckers og administerande direktør i Fjord1 Fylkesbaatane, Stig Kristoffersen, under signeringa av to kontraktar om lokale båtruter i Sogn og Fjordane. Fjord1 Partner AS, eit selskap som er eigd 49 prosent av Fjord1 og 51 prosent av Keolis Nordic AB, starta drifta av Bybanen i Bergen sommaren Selskapet konkurrerer vidare om bussanbod i Bergens-regionen. Konsernsjef Leif Øverland viste til Fjord1 sin nye strategi under pressekonferansen ved salet av Fjord1 Transport til Firda Billag. Hallgeir Kleppe vart tilsett som Chief Financial Officer i mai Han kom frå stillinga som stabsdirektør for Fjord1 Fylkesbaatane, der han starta yrkeskarrieren sin i 1980 og har her og i morselskapet Fjord1 Nordvestlandske AS hatt ulike stillingar og ansvarsområde innan rekneskap, IT, økonomi og administrasjon. Fjord1 på prøvetur med Bybanen i Bergen i forkant av opninga. 9

10 ÅRSRAPPORT 2010 Viktige hendingar i 2010 Busselskapa i Fjord1 har også vore involvert i anbodsrekning og oppstart av nye anbod. Fjord1 Nordfjord-Ottadalen vann drifta av helseekspressen mellom Dombås og Gjøvik, med oppstart 1. november. Hallingdal Billag fekk sine avtalar på lokalruter og skuleruter i Hemsedal og Hallingdal prolongert fram til , og i tillegg tinga fram ein ny avtale for fire år om transport av skituristar i Hemsedal. Fjord1 har ytterlegare fire ferjer under bygging for levering i Desse er «Storfjord», «Hjørundfjord», ei 50-bilarsferje som skal inn på Sandvika Edøya på Smøla, og den største gassferja i verda, som vert sett inn som tredje ferje på sambandet Arsvågen Mortavika i slutten av 2011 og skal fungere som reservefartøy på Halhjem Sandvikvågsambandet på Bjørnefjorden. Dei nye helseekspressane til Fjord1 er utstyrte med det meste av medisinsk utstyr som finst i ein ordinær ambulanse. Fjord1 valde Fiskerstrand Verft AS til bygging av den største gassferja i verda. Her under kontraktsigneringa. Nybygg og leveransar I 2010 vart det levert fem nye ferjer: MF «Lifjord» til Lavik Oppedal-sambandet, gassferjene «Moldefjord», «Fannefjord» og «Romsdalsfjord» til Molde Vestnes-sambandet i tillegg til gassferja «Korsfjord» til Flakk Rørvik-sambandet. Det vart starta ombygging av ferja «Tresfjord» frå dieselelektrisk til gasselektrisk drift i Denne ombygginga er den første i verda i sitt slag og kan opne dører for at fleire eldre fartøy kan byggjast om til betre miljøalternativ med vesentleg reduksjon i NOx- og CO2-utsleppa. «Tresfjord» skal inn på Flakk Rørvik-sambandet våren 2011 saman med to andre miljøvennlege gassferjer. Oppgradering av eksisterande ferjer har halde fram i 2010 med montering av nye evakueringssystem, nye redningsfarkostar og andre tiltak for å gjere ferjene tryggare. Busselskapa har fornya bussparken med 26 nye bussar. Fjord1 døypte fire ferjer og to hurtigbåtar i Dette biletet er teke under dåpsarrangementet av MF «Lifjord» i Florø. 10

11 Viktige hendingar i 2010 Det vart gjennomført trippel ferjedåp i Polen med Danuta Walesa som gudmor for gassferja «Korsfjord» og ferjene «Storfjord» og «Hjørundfjord». MS «Fjordprins» og MS «Sognekongen», som er to nye hurtigbåtar, vart bygde med karbonfibermateriale og sette i drift. Karbonfiber er vesentleg lettare enn aluminium og gjev såleis lågare drivoljeforbruk. Hurtigbåtane går i trafikk mellom Sogn og Fjordane og Bergen. Andre avtalar og samarbeid Fjord1 inngjekk avtale med Nortura om nytt matkonsept på ferjene og hurtigbåtane. Avtalen har ein forventa verdi på cirka 100 millionar kroner og vil i første omgang gjelde ein periode på fem år. Målet er å doble matomsetninga om bord. Danuta Walesa er gudmor for Fjord1 si nyaste gassferje «Korsfjord», som i dag trafikkerer Flakk Rørvik-sambandet i Sør-Trøndelag. Saman med norske gudmødrer og spesielt inviterte feira ho trippeldåp ved Northern Shipyard, dotterselskap til Remontowa Shipyard 6. november. Her på brua saman med skipsførar Helge Strand. Konsernsjef Leif Øverland og salsdirektør for Nortura Storkjøkken, Jørn-Gunnar Jakobsen, legg opp til at det nye matkonseptet skal heve reiseopplevinga på Fjord1 sine ferjer og hurtigbåtar. MS «Sognekongen» er den største sivile karbonfiberbåten som er levert internasjonalt og er ein av to nye miljøvennlege hurtigbåtar som trafikkerer langrutene frå Selje og Sogn til Bergen. Båten er bygd ved Brødrene Aa AS i Gloppen kommune og vart sett i drift sommaren

12 ÅRSRAPPORT 2010 Verksemdstyring Eigarstyring og selskapsleiing Standarden for eigarstyring og selskapsleiing gjeld for børsnoterte selskap. Fjord1-konsernet er ikkje børsnotert, men er stort og omfangsrikt og representerer store interesser både for eigarane og dei lokalsamfunna som verksemda opererer i. Såleis er det ønskjeleg å greie ut om konsernet si verksemdstyring. Utgreiing for eigarstyring og selskapsleiing Ei av dei viktigaste oppgåvene til konsernstyret i Fjord1 er å etablere klare linjer og rutinar for fordeling av ansvar og oppgåver mellom styre og administrasjon med utgangspunkt i selskapet sin eigar- og selskapsstruktur. Styret meiner at det er etablert ei formålstenleg eigarstyring og selskapsleiing i selskapet. Verksemd Selskapet si verksemd er presentert i vedtektene 2 på følgjande måte: «Selskapet sitt formål er sjølv, eller gjennom heilt eller delvis eigarskap i andre verksemder, å drive transport-, kommunikasjons- og reiselivsverksemd. Selskapet kan også engasjere seg i andre forretningsområde når dette er forretningsmessig interessant og er eigna til å styrkje hovudformålet, eller dette fører til ei meir rasjonell utnytting av selskapet sine ressursar.» Innanfor ramma av vedtektene har selskapet også utarbeidd klare mål og strategiar for verksemda i strategidokumentet «Best på miljøvennleg og påliteleg transport Strategi 2010». Styret meiner at vedtektene og strategiplanen avspeglar aktivitetane til konsernet på ein tilfredsstillande måte. Selskapskapital og utbytte Selskapet har per i dag ein eigenkapital som er tilpassa dagens mål, strategi og risikoprofil, men framtidige investeringsprogram som resultat av vunne anbodskontraktar kan endre dette. Styret har som målsetjing å ha ein klar og føreseieleg utbyttepolitikk som grunnlag for dei utbytteforslaga som vert fremja for generalforsamlinga. Det vert likevel lagt til grunn at utbyttepolitikken må sjåast i samanheng med den eigenkapitalsituasjonen og dei finansielle utfordringane som til ei kvar tid råder. Likebehandling av aksjeeigarar og transaksjonar med nærståande Selskapet har ein aksjeklasse. Det er etablert rutinar for handtering av alle vesentlege transaksjonar mellom selskapet og aksjeeigar, styremedlem, leiande tilsette eller nærståande av desse. Det skal liggje føre ei verdivurdering frå ein uavhengig tredjepart. Selskapet har retningslinjer som sikrar at styremedlemmer og leiande tilsette melder frå til styret dersom dei direkte eller indirekte har ei vesentleg interesse i ein avtale som vert inngått av selskapet. Fri omsetning av aksjar Det er ingen vedtektsfesta avgrensing av omsetninga av aksjane i selskapet, men eigarane har regulert endringar på eigarsida gjennom ein eigen aksjonæravtale. Generalforsamling I samband med gjennomføring av generalforsamling i selskapet er det innarbeidd rutinar som sikrar at begge eigarane skal vere representerte. Valkomité Selskapet har ingen valkomité, og det er heller ikkje vedtektsfesta at selskapet skal ha ein valkomité. Innstilling til kandidatar for bedriftsforsamling og styre er regulert i aksjonæravtalen. Det er Møre og Romsdal fylke og Sogn og Fjordane fylkeskommune som oppnemner dei ordinære kandidatane til bedriftsforsamlinga, og dei legg føringar for bedriftsforsamlinga sitt val av medlemmer til konsernstyret. I tillegg utpeiker tilsetteorganisasjonane eit avtalt tal tilsettekandidatar. Bedriftsforsamling og val av styre Bedriftsforsamlinga er samansett med sikte på brei representasjon frå selskapet sine eigarar og tilsette. Samansetjinga av bedriftsforsamlinga er regulert i aksjonæravtalen mellom eigarane. Bedriftsforsamlinga utpeiker styret sine medlemmer med bakgrunn i dei avtalte vilkåra i aksjonæravtalen. Utpeiking av styreleiar og nestleiar er regulert i aksjonæravtalen. Styret sitt arbeid Konsernstyret fastset årleg ein plan for arbeidet sitt med særleg vekt på mål, strategi og gjennomføring. Styret legg også til grunn ein årleg evaluering både av arbeidet sitt og kompetansen sin. Den valde nestleiaren i styret fungerer når styreleiaren ikkje kan eller bør leie styret sitt arbeid. Risikostyring og intern kontroll Styret har etablert formålstenleg system for risikostyring etter omfanget av og verksemda til konsernet. I informasjonsfoldaren «Slik vil vi ha det» har vi klargjort verdigrunnlaget og etiske retningslinjer i konsernet for dei tilsette og tillitsvalde. Styret meiner at det er etablert tilfredsstillande system for risikostyring og intern kontroll. Godtgjersle til styret Bedriftsforsamlinga fastset årleg godtgjersla til styret. Denne godtgjersla reflekterer styreansvaret, kompetansen, tidsbruken og kompleksiteten til verksemda. Godtgjersla er fast og ikkje resultatavhengig. I årsrapporten vert det informert om alle godtgjersler til styret. Dersom det har vore gjeve godtgjersle utover vanleg styrehonorar, vert dette spesifisert særskilt. 12

13 Godtgjersle til leiande tilsette Det er fastsett retningslinjer for godtgjersle til leiande tilsette. Retningslinjene vert presenterte årleg for generalforsamlinga til orientering. Fastsetjing av lønn og anna godtgjersle til dagleg leiar vert gjort av styret i møte. Det er ikkje etablert noko opsjonsprogram eller ordningar om tildeling av aksjar til tilsette i konsernet. Informasjon og kommunikasjon Styret har fastsett retningslinjer for selskapet si rapportering av finansiell og anna informasjon. Det vert kommunisert ope om delårsrapportar. Informasjon til eigarane skjer i første rekkje i samband med dei halvårlege bedriftsforsamlingane og generalforsamlinga. Anna kommunikasjon med eigarane utover dette skjer på initiativ frå styret og/eller frå dei leiande eigarrepresentantane. Revisor Revisor deltek i styremøte som behandlar årsrekneskapen. I desse møta går revisor gjennom eventuelle vesentlege endringar i selskapet sine rekneskapsprinsipp, vurdering av vesentlege rekneskapsestimat og alle vesentlege forhold der det måtte ha vore usemje mellom revisor og administrasjonen. I samband med dette møtet er det også etablert ein praksis der revisor går gjennom selskapet sin interne kontroll, herunder identifiserte svake sider og forslag til forbetringar. I ordinær generalforsamling orienterer styret om revisor si godtgjersle fordelt på revisjon og andre tenester. I sitt årlege engasjementsbrev gjev revisor ei stadfesting på at han har eit uavhengig forhold til selskapet. Engasjementsbrevet gjev også ei oversikt over andre tenester enn revisjon som kan leverast til selskapet. Både revisor og styreleiar stadfestar dette skriftleg. Overtaking Eigarane av selskapet har regulert endringar på eigarsida gjennom aksjonæravtale. 13

14 ÅRSRAPPORT 2010 Årsmelding 2010 Fjord1-konsernet Fjord1-konsernet er eit av dei største transportselskapa i Noreg. Konsernet hadde 2149 tilsette og omsette i 2010 for 3,0 milliardar. Styret vedtok ny strategiplan våren 2010 der vekta er lagd på sjøverksemd og satsing på bussdrift saman med ein større partnar. Fjord1 si kjerneverksemd konsentrerer seg dermed om sjø- og busstransport gjennom ferjedrift, passasjer- og ekspressbåtdrift i tillegg til lokal- og ekspressbussdrift. I tillegg driv konsernet reiseliv- og cateringverksemd i forlenging av ruteproduksjonen og har aktivitetar innanfor andre forretningsområde som reisebyrå, verkstaddrift, finans og eigedomsforvaltning. Sjø- og busselskapa driftar kollektivtrafikk basert på vunne anbod eller har forhandla kontraktar med ulike fylkeskommunar og Statens Vegvesen i tillegg til eksterne kundar. Fjord1 har sjøretta verksemd i mange fylke langs kysten, frå Rogaland i sør til Finnmark i nord. Innan sjøtransport utgjer ferjedrift den største verksemda. Fjord1 sitt engasjement på hurtigbåtområdet er konsentrert til Sogn og Fjordane og mellom Sogn og Fjordane og Bergen. I tillegg er Fjord1 engasjert i slik drift mellom Kristiansund og Trondheim i samarbeid med Torghatten ASA-konsernet gjennom det felleseigde selskapet Kystekspressen ANS. Fjord1 si bussverksemd er knytt til aktivitetar i Sogn og Fjordane og i Møre og Romsdal og i Ottadalen og i Gudbrandsdalen, i Hallingdal og Hemsedal. Fjord1 Partner, eigd saman med Keolis-konsernet, starta drifta av Bybanen i Bergen i Det er gjennomført ei betydeleg administrativ omstilling med lik organisering i sjø- og busselskapa. Det vart etablert sentrale matrisefunksjonar for å leggje til rette for enklare løysingar og samarbeid på tvers. Vidare vart fellestenestene lokaliserte til Molde og Florø med ein meir effektiv organisasjon. Styret meiner det er lagt eit godt grunnlag for eit effektivt transportkonsern. Konsernet har hovudkontor i Florø. Om årsrekneskapen 2010 Konsolidering av rekneskapen Det vert i konsernet berre utarbeidd konsernrekneskap på Fjord1-nivå. Det vert såleis ikkje lagt fram eigne konsernrekneskapar for dei underliggjande selskapssystema. Konsernresultat Resultatet før skattekostnad utgjer 268,2 millionar kroner for 2010, mot 98,3 millionar kroner for I resultatet for 2010 inngår gevinstar frå eingongspostar på samla 145,4 mill. kroner (der vinst frå sal av gassferja MF «Fanafjord» er den største), ved sal av aksjar, eigedommar, fartøy og andre transportmiddel. Når vi ser vekk frå postar av eingongskarakter både for 2010 og 2009, har vi eit samanliknbart konsernresultat før skatt på 122,8 millionar kroner i 2010 mot 180,9 millionar kroner i Resultatsvekkinga kjem i hovudsak av bortfall av marginar på avslutta forhandla kontraktar og oppstartskostnader for nye anbodskontraktar EBITDA og EBITDA-margin - margin ,5 % 20,0 % 17,5 % 15,0 % 12,5 % 10,0 % 7,5 % 5,0 % 2,5 % 0,0 % EBITDA for 2010 for konsernet vart 631,2 millionar kroner mot 577,6 for Totalverksemda i Fjord1-konsernet gav i 2010 eit årsresultat på 202,2 millionar kroner etter skatt. Konsernstyret og konsernleiinga har gjennom året gjort vurderingar knytte til grunnlaget for moglege nedskrivingar på skip og andre transportmiddel, og dei har sett av for moglege framtidige tap på kontraktar. Med basis i slike nedskrivingstestar har det ikkje vore naudsynt å gjennomføre nedskrivingar av varige driftsmiddel og immaterielle eigedelar, ei heller å setje av for framtidige tap på kontraktar i rekneskapen for Styret meiner at årsrekneskapen gjev eit rettvisande bilete av Fjord1-konsernet sine eigedelar og gjeld, finansielle stilling og resultat. Resultatet i morselskapet Morselskapet Fjord1 Nordvestlandske AS hadde i 2010 eit driftsresultat på 126,3 millionar kroner. Dette beløpet knyter seg til administrasjon og styring av morselskapet, inklusive konserngjennomgåande fellesfunksjonar. I 2010 selde morselskapet gassferja MF «Fanafjord» med avtale om langsiktig tilbakeleige. Selskapet hadde i 2010 driftsinntekter på 264,1 millionar kroner som i hovudsak er knytte til salsvinst ved sal av MF «Fanafjord» og utleige av ferjer til dotterselskap. Dotterselskap i konsernet gav for 2010 totalt 71,9 millionar kroner i konsernbidrag til morselskapet. Dette er ført som inntekt frå dotterselskap. Resultatet før skattekostnad er 163,0 millionar kroner, medan resultat etter skattekostnad er på 125,8 millionar kroner. I morselskapet er det gjennomført nedskrivingar på aksjar i dotterselskap og andre selskap på i alt 1,9 millionar kroner

15 Soliditet og grunnlaget for vidare drift Den framlagde resultatrekneskapen og balansen per 31. desember 2010 gjev etter styret sitt syn eit godt og rettvisande bilete av den reelle statusen for morselskapet Fjord1 Nordvestlandske AS. Det har ikkje skjedd noko etter avsluttinga av rekneskapen som har hatt innverknad på denne vurderinga av selskapet Utvikling i i eigenkapital og arbeidskapital og arbeidskapital i Fjord1- konsernet 647 i Fjord1-konsernet ,5 % 30,0 % 27,5 % 25,0 % 22,5 % 20,0 % 17,5 % 15,0 % 12,5 % 10,0 % Føresetnaden for vidare drift er til stades, og rekneskapen for selskapet er sett opp under denne føresetnaden. Konsernstyret har også i 2010 arbeidd aktivt for å auke eigenkapitalen og betre likviditeten til konsernet. Nye kontraktar på sjøsida er kapitalkrevjande, og konsernet har gjennom året selt ein del aktiva for å betre finansiering og kapitalisering. Gassferja MF «Fanafjord», Fjord1 Transport AS, aksjar i Torghatten ASA og eigedom er selde gjennom året. I desember konverterte eigarane eit ansvarleg lån på 150 millionar kroner til eigenkapital. Saman med resultatet for året har desse tiltaka betra eigenkapitalen med 318,6 millionar kroner samanlikna med status per Dette gjev ein eigenkapital-prosent på 26,7, opp frå 21,6 ved siste årsskifte. Per har konsernet ein unytta trekkrett i Nordea på 300 millionar kroner. Konsernet si stilling er tilfredsstillande både med omsyn til likviditet og soliditet og som grunnlag for ytterlegare deltaking i marknadsbaserte anbodskonkurransar innanfor kjerneverksemda. 850 Eigenkapital Arbeidskapital EK-% ,5 % 5,0 % 2,5 % 0,0 % Disponering av resultatet i morselskapet Fjord1 føreset i det strategiske fundamentet at det skal leggjast til rette for ein eigarvennleg, balansert og langsiktig utbyttepolitikk. Konsernet er inne i ein periode med ekstraordinært omfattande investeringsaktivitetar og tilhøyrande stort kapitalbehov. Styret har likevel valt å auke utbytte frå 15 millionar kroner i 2009 til 30 millionar kroner i 2010 som følgje av at fleire tiltak for å betre soliditeten i selskapet fall på plass i Konsernstyret har såleis i rekneskapen for 2010 sett av for eit utbytte til utbetaling i 2010 på totalt 30,0 millionar kroner, tilsvarande kroner 120 per aksje. Styret tilrår etter dette denne disponeringa av årsresultatet: Foreslått utbytte: 30,000 mill. kroner Overført til annan eigenkapital: 97,788 mill. kroner Sum disponert: 125,788 mill. kroner Morselskapet sin totale eigenkapital er etter denne disponeringa 1042,1 millionar kroner. Den frie eigenkapitalen er per på 461,1 millionar kroner. Morselskapet har ikkje gjeve konsernbidrag til dotterselskap i Investeringar i konsernet Konsernet har i 2010 investert 764,9 millioner kroner i varige driftsmiddel. På landsida er det investert i 26 nye bussar og 11 nye godsvogner i Motsvarande er det selt 36 bussar og 16 godsvogner. I heile mill. kr Investeringar i varige driftsmiddel Sum Sum over perioden i mill. kr 15

16 ÅRSRAPPORT 2010 Kontantstraumoppstillinga viser ein netto auke i likviditetsbehaldninga på 259,9 millionar kroner. Frå verksemda er det tilført 360,0 millionar kroner. Netto likviditetsendring frå investeringar er -262,8 millionar kroner og netto likviditetsendring frå finansiering er på 162,6 millionar kroner. Også i 2011 vil det gjerast betydelege investeringar i driftsmiddel i Fjord1. For eksisterande drift og vunne anbod som ikkje er starta opp, vil investeringstakta verte betydeleg redusert frå og med Konsernet konkurrerer om nye oppdrag på sjø og land, og framtidig investeringsnivå vil avhenge av utfall av desse konkurransane. Finansiell risiko Marknadsrisiko Marknadsrisiko er definert som konsekvensen av variasjonar i oljepris, rente og valuta. Konsernet er eksponert for marknadsrisiko. Eksponeringa i valuta er direkte gjennom skipsbyggingskontraktar teikna i euro og indirekte gjennom at den gassoljen konsernet kjøper, er notert i USD. Selskapet gjer, etter nærare retningslinjer fastsett av konsernstyret, sikringsforretningar som reduserer konsekvensane av endringar i oljepris, rente og valuta. Innanfor kjerneverksemda har konsernet fram til i dag vore lite risikoeksponert som følgje av langsiktige kontraktsforhold med offentlege transportkjøparar. Med monaleg intensivering gjennom vedtekne og gjennomførte program for anbodsutsetjing spesielt i ferjedrifta har marknadsrisikoen auka tilsvarande for Fjord1. Kredittrisiko Risikoen for at kundar og kontraktspartnarar ikkje har økonomisk evne til å gjere opp for seg, er vurdert til å vere låg. Historisk sett har konsernet hatt låge tap på krav. Brutto kredittrisiko per utgjer totalt 77,7 millionar kroner for konsernet og 0 kroner for morselskapet. Dei opplista tala for konsernet er eksklusiv fordringar på konsernselskap. Det er ikkje inngått avtalar som reduserer denne risikoen. Likviditetsrisiko Styret vurderer likviditeten i selskapet som tilfredsstillande. Det er, og vil verte gjort, nye investeringar i tilknyting til anbodskontrakter, som gjev ein auke i likviditetsrisikoen. Konsernstyret viser elles til informasjonen under punkt 3.3 framanfor om handtering av spørsmål knytte til kapitalsituasjonen i konsernet. Konsernet har i 2010 i inngått avtale med Nordea om ein 5 års forlengd bank- og finansieringsavtale. I tillegg til prosjektfinansiering gjev avtalen tilgang til ei laupande kredittramme på 300 millionar kroner. Konsernet har rammeavtalar med sine største leverandørar der mellom anna betalingsvilkår er definerte. Konsernet har, med unntak av offentlege oppdragsgjevarar, få store enkeltkundar. Kort om dei ulike forretningsområda For den underliggjande drifta på dei ulike forretningsområda kan driftsåret 2010 oppsummerast slik: Ferjedrift For det største forretningsområdet i kjerneverksemda i konsernet, ferjedrifta, var dei underliggjande driftsøkonomiske resultata svakare enn for året før når vi justerer for eingongspostar. Resultatsvekkinga skriv seg i hovudsak frå bortfall av marginar på avslutta kontraktar og oppstartingskostnader for nye anbodskontraktar ,5 % 20,0 % 17,5 % 15,0 % 12,5 % 10,0 % 7,5 % 5,0 % 2,5 % 0,0 % Bidraga frå dei ulike kontraktsområda i ferjedrifta har vore varierande. Året 2010 har vore prega av utfordrande drift av enkeltkontraktar. Det vert arbeidd aktivt for å betre økonomien i desse. Det vart gjort tapsavsetningar på nokre ferjekontraktar i Nedskrivingstestar i 2010 viser at nedskrivinga gjord i fjor er tilstrekkeleg for aktuelle kontraktar. Ferjesambandet Bremsnes Kristiansund vart avvikla i samband med opning av Atlanterhavstunnelen i desember Også 2010 har vore prega av anbodsarbeid i ferjedrifta. Per er dei fleste ferjestrekningar i Norge lyste ut på anbod. Selskapa i Fjord1 har derfor no merksemda retta mot å følgje opp kontraktar som no er inne i operasjonsfasen, eller som står føre oppstart Hurtigbåtdrift Resultata for forretningsområdet hurtigbåt var i 2010 tilfredsstillande, men likevel svakare enn for Konsernet deltok i anbodskonkurransen om hurtigbåtruter mellom Bergen og Sogn og Fjordane med operasjon i perioden med opsjon på to nye år. Denne konkurransen vart vunnen av Tide Sjø AS. Konsernet ser no på ein disponeringsstrategi etter ettersom vi har fire gode hurtigbåtar. Konsernet fekk tildelt kontrakt på operasjon av lokale hurtigbåtruter i Sogn på tampen av året med operasjon frå med opsjon på to nye år Ferje EBITDA i mill. kr Ferje EBITDA-margin i % Konsernet eig 49 prosent av Kystekspressen ANS. 16

17 Catering Konsernet har i 2010 vidareutvikla og styrkt posisjonen som catering har som eit svært viktig forretningsområde i Fjord1, både i aktivitetsvolum og i inntening for konsernet. Bussdrift og bybane Verksemda i busselskapa i konsernet gav i 2010 gode resultat, både totalt og for einskildselskapa. Konsernet sin bussaktivitet er venta å verte fullt ut konkurranseutsett frå 2016/ Styret er tilfreds med utviklinga i innteninga og vil ta del i dei venta konkurransane. Rekrutteringsutfordringar har prega driftssituasjonen også i 2010, men har betra seg noko i forhold til året før. Rekrutteringsarbeidet held fram for fullt, med sikte på å stimulere eksisterande medarbeidarar til å verte verande i konsernet og tilsvarande stimulere ny rekruttering Hurtigbåt og lokalbåt EBITDA i mill. kr Hurtigbåt og lokalbåt EBITDA-margin i % Buss EBITDA i mill. kr Buss EBITDA-margin i % 18,0 % 16,0 % 14,0 % 12,0 % 10,0 % 8,0 % 6,0 % 4,0 % 2,0 % 0,0 % Gjennom det felleseigde selskapet Fjord1 Partner AS (Fjord1 49 prosent) har vi saman med partnaren Keolis Nordic AB vunne kontrakt på drift av Bybanen i Bergen. Operasjonen starta 22. juni Bybanen har fått særs mykje og positiv merksemd gjennom året. Ein del utfordringar i oppstartsfasen har det vore, men alt i alt har det vore ein vellukka operasjon. Styret er nøgd med at selskapet viser overskot i første driftsår ,0 % 18,0 % 16,0 % 14,0 % 12,0 % 10,0 % 8,0 % 6,0 % 4,0 % 2,0 % 0,0 % Reiseliv Fjord1 har hatt ein stor produksjon knytt til sesongavhengige reiselivsaktivitetar både på sjø og på land også i Denne marknaden gjekk inn i ei negativ utvikling utover ettersommaren og hausten 2008, noko som heldt fram i Styret er godt nøgd med at trafikken er kommen godt tilbake i 2010-sesongen. Dei økonomiske resultata er samla sett tilfredsstillande. Konsernet har ambisjon om å utvikle reiselivssatsinga betydeleg i åra som kjem, gjennom industrialisering og samarbeid med andre aktørarar med komplementerande aktivitet. Godsdrift land Styret justerte våren 2010 konsernet sin strategi etter spesifikke satsingsområde. Gods land var ikkje del i denne strategien, og som eit resultat av denne endringa vart selskapet Fjord1 Transport AS i desember 2010 selt til Firda Billag AS med verknad frå Styret er godt nøgd med at det økonomiske resultatet viste ei betring gjennom Andre forretningsområde Reisebyråverksemda i konsernet består no av Måløy Reisebyrå AS etter at Molde Reiseservice AS vart selt. Måløy Reisebyrå AS har levert eit godt resultat for året. Selskapa innan verkstaddrifta leverer alle positive resultat. Finansinntekter er elles med og bidreg positivt til totalresultatet for Fjord1-konsernet også i Nivået er likevel fallande som følgje av bruk av likvidar i omfattande prosjektfinansiering der det er krav til eigenkapitalfinansiering, i tillegg har lågt rentenivå spelt ei rolle. Tilleggsinformasjon Konsernstyret viser elles til nærare informasjon og kommentarar til dei ulike forretningsområda under eigne, separate avsnitt i den trykte årsrapporten for Fjord1-konsernet og til årsmeldingar og rekneskapar for dei enkelte konsernselskapa. Kvalitet, tryggleik og miljø Reisande 2010 Reisande 2009 Endring Geirangerfjorden ,1 % Bergen Flåm ,7 % Nerøyfjorden ,0 % Sum ,0 % Kvalitets- og driftsstyringssystem Søkjelyset på tryggleik i alle ledd er grunnleggjande i Fjord1-konsernet. Etter ei negativ utvikling i mengda uønskte hendingar over tid har konsernet styrkt innsatsen 17

18 ÅRSRAPPORT 2010 gjennom driftsforbetringar på tryggleiks- og driftsforbetringar gjennom å gjere 2011 til Tryggleiksåret i Fjord1. Målet er å snu den negative trenden på dette området. Tilsette er med å identifisere tiltak gjennom tryggleikskonferansar som konsernet held. Sjøselskapa i konsernet har også i 2010 ført vidare arbeidet med å konsolidere og forbetre driftssystema som oppfyller dei normene og krava som sjøfartsstyresmaktene stiller på dette området. Alle delar av verksemda i desse selskapa inngår i desse driftssystema, system som skal sikre kvalitet og tryggleik i heile tenesteproduksjonen vår. Gjennom oppfølging skal vi identifisere risiko, analysere uønskte hendingar og gjennom målretta tiltak søkje å fjerne eller redusere desse. Gjennom forbetringsprosjekt i konsernet utviklar vi desse kvalitetssystema vidare etter ein felles Fjord1-mal, som i prinsippa er innførte også for landselskapa våre, og som i 2010 er utvikla vidare. Ruteproduksjon og trafikkavvikling vart også i 2010 gjennomført på ein trygg og god måte. Av ca. 19 millionar transporterte passasjerar på selskapet sine ferjer og hurtigbåtar (inkl. sjåførar i ferjetransporten) vart det i 2010 registrert til saman 20 personskadar (dei fleste av desse mindre kutt-, slag- og fallskadar), mot 19 skadar i 2009 og 23 skadar i Av vel 8,6 millionar transporterte køyretøy var det 93 bilar (104 i 2009) som vart påførte skadar. Dette omfattar skadar som både Fjord1 har eit ansvar for, og andre skadar som skriv seg frå aktlaus køyring frå den enkelte trafikant si side. Av ca. 8,3 millionar passasjerar på bussida har selskapet vore innblanda i ei alvorleg bilulukke i 2010, der møtande bil kom over i feil køyrebane og personar i bilen omkom. Forsking og utvikling Forskings- og utviklingsrelatert verksemd i morselskapet har i 2010 særleg vore knytt til kontrahering, bygging og levering av nye ferjer basert på gassdrift, nye energisparande hurtigbåtkonsept og til implementering av felles IKT-plattform for konsernet Arbeidsmiljø og likestilling I 2010 var det 2149 tilsette i konsernet. Av desse var kvinnedelen på 14,9 prosent. Den låge kvinnedelen må sjåast i samanheng med at kvinner tradisjonelt sett ikkje har valt å utdanne seg i maritim retning eller til sjåføryrka, og at det dermed ikkje har vore kvinner til desse yrka. VI arbeider framleis for å auke utdanning og rekruttering av kvinner til maritime yrke og sjåføryrke. I konsernstyret sit tre kvinner av åtte medlemmer. Arbeidsmiljøet i konsernselskapa er generelt sett godt, og arbeidsstokken er på dei fleste områda stabil. Det er i 2010 registrert eit sjukefråvære i konsernet på 7,8 prosent. Tilsvarande tal i 2009 var 8,3 prosent. Det er innrapportert til saman 40 skadar på eigne tilsette i året. Desse skadane var i hovudsak fall-, skli- og kuttskadar. Diskriminering Diskrimineringslova sitt formål er å fremje likestilling, sikre like rettar og hindre diskriminering på grunn av etnisk eller nasjonalt opphav, avstamming, hudfarge, språk, religion og livssyn. Fjord1 arbeider aktivt og målretta for å fremje lova sitt formål innanfor verksemda i konsernet. Fjord1-konsernet har som mål å vere ein arbeidsplass der det ikkje førekjem diskriminering på grunn av nedsett funksjonsevne. Konsernet arbeider aktivt og målretta for å utforme og leggje til rette dei fysiske tilhøva slik at dei ulike funksjonane verksemda har, kan nyttast av flest mogleg. For arbeidstakarar og arbeidssøkjarar med nedsett funksjonsevne legg vi til rette arbeidsplassane og arbeidsoppgåvene individuelt. Ytre miljø Transportverksemd medfører forureining av det ytre miljøet. Forureininga er særleg knytt til bruk av fossilt brensel med utslepp av NOx og CO2. Gjennom samarbeid i næringa, med motorleverandørar og forskingsmiljø søkjer selskapa i konsernet å finne tiltak som kan redusere nivået på uheldige utslepp til luft. Nivået per i dag ligg innanfor dei formelle krava styresmaktene stiller. Dette gjeld både for sjø- og landverksemda. Konsernet arbeider med desse utfordringane gjennom å føre vidare konsernet si satsing på gassdrivne ferjer, etter at den første vart sett i drift i Vi er avhengige av kontraktmessig medverknad frå oppdragsgjevaren vår for å kunne setje denne vidare satsinga ut i livet. Styret er utifrå dette miljøperspektivet svært tilfreds med den 10-års kontrakten konsernet har med Statens Vegvesen om drift av to samband med fem nye gassdrivne ferjer i Hordaland og Rogaland. Desse ferjene har alle vore i drift frå primo På nyåret 2010 skreiv konsernet kontrakt med Statens Vegvesen som legg til rette for bygging av ei gassferje nummer seks for innfasing under kontrakten i Rogaland og Hordaland. Denne ferja er no under bygging og vert levert 30. november 2011 og sett inn på Boknafjorden i sambandet Arsvågen Mortavika i Rogaland og skal i tillegg fungere som reservefartøy på Halhjem Sandvikvåg-sambandet i Hordaland. Med grunnlag i vunnen driftskontrakt for sambanda Molde Vestnes i Møre og Romsdal og Flakk Rørvik i Sør-Trøndelag hadde konsernet under bygging og levering fire nye gassdrivne ferjer ved verft i Polen. I tillegg til desse sette vi i gang med ombygging av ferja «Tresfjord» til gassdrift. Konsernet vil etter dette i 2011 ha tolv store gassdrivne ferjer i drift. Sjøselskapa i konsernet har inngått avtale om levering av miljøfarleg avfall (mellom anna spillolje) til godkjende mottakarar. Styret ser positivt på Fjord1 sine moglegheiter framover. Styret vil gje stor honnør og takke alle tilsette i konsernet for god og konstruktiv innsats i Dette året har også vore utfordrande på grunn av parallelt arbeid med Synergiprogram og forbetringsprosjekt, anbodsarbeid og investeringsaktivitetar i stort omfang i tillegg til driftsoppfølginga i alle delar av verksemda. Styret vil særleg takke pensjonistar og tilsette i drifta som har stilt opp på ekstraordinært vis for å bidra til å handtere bemanningsutfordringar både på sjø og land. 18

19 Jarle Skartun styreleiar, kommunalsjef Aksjonærvald styremedlem frå Sogn og Fjordane fylkeskommune. Styreleiar sidan Oskar J. Grimstad nestleiar, stortingsrepresentant, medlem Energi- og miljøkomiteen Aksjonærvald styremedlem frå Møre og Romsdal fylke. Styremedlem sidan Toril Melheim Strand skulefagleg rådgjevar Aksjonærvald styremedlem frå Møre og Romsdal fylke. Styremedlem sidan Edith Aarebrot Madsen direktør Aksjonærvald styremedlem frå Sogn og Fjordane fylkeskommune. Styremedlem sidan Olav Støbakk skipsførar i Fjord1 MRF Tilsetterepresentant i styret sidan Torgeir Dahl dagleg leiar Aksjonærvald styremedlem frå Møre og Romsdal fylke. Styremedlem sidan Åshild Kjelsnes fagarbeidar kontorfag Aksjonærvald styremedlem frå Sogn og Fjordane fylkeskommune. Styremedlem sidan Atle Olav Trollebø sjøkaptein i Fjord1 Fylkesbaatane Tilsetterepresentant i styret sidan Tidlegare vara for tilsetterepresentant. Florø, 31. desember 2010 / 4. april 2011 Jarle Skartun styreleiar Oskar Grimstad nestleiar Åshild Høivik Kjelsnes Edith Aarebrot Madsen Torgeir Dahl Toril Melheim Strand Atle Olav Trollebø Olav Støbakk Leif Øverland konsernsjef 19

20 ÅRSRAPPORT

21 LEIING LEIAR PÅ NYE VEGAR Konsernsjef Leif Øverland sin filosofi er å høyre på dei tilsette i selskapet. Det er ikkje så rart då, kanskje, at noko av det første han gjorde, var å gå inkognito i bedrifta i TV-programmet Undercover Boss. Tekst: Nina Blågestad Foto: Rubicon Eg lærte utruleg mykje på dei fem dagane eg var «undercover». For ein ny leiar var det ei rask og enkel opplæring. I ei slik setting slepp ein også det filteret som ofte er der når sjefen møter tilsette, fortel Leif Øverland. Ein del av filosofien min er at topp- og mellomleiarar skal vere meir ute i felten. Difor var det lett å seie ja til programmet, seier Øverland, som har sett seg som mål å høyre på dei tilsette. Leiestjerna mi er at dei tilsette som møter kunden kvar dag, veit kva kunden meiner er viktig. Å lytte til medarbeidarane er ofte rimelegare og meir verdifullt enn alle slags kundeundersøkingar, meiner Øverland. MAKT TIL MEDARBEIDARANE I den nye strategiplanen står det mellom anna at Fjord1 alltid skal involvere dei riktige avgjerdstakarane, også dei som blir råka. Det gir avgjerdskvalitet. Eg har lært at ein skal gi makt til dei medarbeidarane som møter kunden. Ein informert medarbeidar tek ansvar og gjer det rette overfor kunden, seier Øverland, som trur sjølvstyrte einingar er best til å takle utfordringane som kjem. Før ei avgjerd er det eit krav at dei dette vedkjem, får gitt sine innspel. Det kan vere krevjande i ein hektisk kvardag, men eg er overtydd om at resultatet blir betre. Reint praktisk har vi prøvd å få dette til gjennom å auke bruken av arbeidsgrupper og arrangere fellessamlingar på tvers av fagområde, seier konsernsjefen og legg til: På denne måten får vi utfordra kompetansen på tvers. Når mange kloke hovud er samla, blir det også synergiar der blir meir enn 4. Gjennom å lytte til andre blir ein flinkare sjølv og meir open som person. Ein del av leiarfilosofien har vore å etablere arenaer for felles læring og utvikling, som å arrangere leiartreningskurs og innføre «Fjord1-dagen». FART PÅ FORBETRINGANE Konsernsjefen meiner deltakinga i Undercover Boss gav ein ekstra trøkk til forbetringar. Eg fekk sjå kor utruleg mange dyktige medarbeidarar som går på jobb kvar dag for at Fjord1 skal levere ei bra teneste og kor nær kontakt dei har med dei reisande. Dei er limet i samfunnet, og når dei spreier glede, er det mange som får ein god dag, seier Øverland, som har sett i gang fleire konkrete tiltak i etterkant. Vi arbeider no med ein app der ein kan sjå kvar ferja eller bussen er til alle tider. Vi har også bestemt at alle leiarar skal ut i felten for å jobbe minst to dagar i året, og vi skal lyfte fram serveringa gjennom lansering av ein ny ferjemeny basert på tilbakemeldingar frå kundane våre, fortel han. Noko blir likevel uendra. Eg visste frå før at svela var viktig, men ikkje så viktig. Svela er så godt likt av kundane våre at ho blir framleis å finne på menyen framover, seier sjefen bestemt