HOVUDVAL I BUDSJETT 2012

Transkript

1 Saksframlegg Dato Referanse / /2011 Sakshandsamar Solfrid Skjerven Eikevik, tlf Saksgang: Saksnr. Utval Møtedato VS 11/81 Høgskulestyret HOVUDVAL I BUDSJETT 2012 Framlegg til vedtak: Styret ber rektor arbeide vidare med budsjett 2012 i tråd med dei prioriteringar som er gjort i denne saka. Saksvedlegg: Ingen Saksframstilling 1. Innleiing Saka har som føremål å informere om dei økonomiske føresetnadene som er gitt i statsbudsjettet for 2012 og å trekkje opp nokre hovudutfordringar for Høgskulen i Sogn og Fjordane i perioden slik at styret kan gjere prioriteringar og val som grunnlag for å kunne utarbeide eit budsjett for Høgskulen i Sogn og Fjordane har hatt som praksis at styret har handsama budsjettet gjennom saker om studieprogrammet og om hovudvala i budsjettet i november og dei endelege økonomiske rammene i desember. Dette året har det vore ei endring i denne prosessen. Til liks med fleire andre institusjonar har høgskulen sett behov for å kome tidlegare i gang med arbeidsprosessane rundt neste års studieprogram. I juni vart difor hovudtyngda av studieprogram 2012/2013 vedteke, dvs dei studia rektor såg det var økonomisk forsvarleg å vidareføre/starte opp vart det gjort vedtak om i juni. Dersom prognosane viser at det er rom for fleire studium, vil desse kunne vedtakast i saka om hovudval budsjett i november. Dei endelege økonomiske rammene fordelt avdelingsvis vil som tidlegare handsamast i styremøte i desember. Saka blir utarbeidd med utgangspunkt i: Stortingsproposisjon nr 1 (11/12) Statsbudsjett 2012 Strategiplan Sak 11/42: Budsjettprognose Sak 11/43: Vedtak om studietilbod Regulering av opptakskapasitet. Denne saka vil omhandle dei økonomiske rammene for høgskulen, hovudfaktorane og føresetnadene i budsjettprognosane samt ei vurdering av ulike risikoelement.

2 2. Økonomisk ramme 2012 Tabellen syner endringar i ramma for Høgskulen i Sogn og Fjordane i 2012 i høve til 2011: tall i tusen kr Budsjettramme 2011 (eks utstyrsløyving) Vidareføring studieplassar Basisløyving Kategoriendring GLU 875 Pris og lønsjustering Undervisningskomponent Studiepoengløyving Forsking Forskingsinsentiver 496 Andre endringar Husleigekompensasjon nytt bygg Budsjettramme Total budsjettramme for 2011 var på 316,218 mill kr. Inkludert i den ramma låg ei eingongsløyving på 53,7 mill kr som skal nyttast til utstyr mm i det nye sentralbygget. Høgskulen får basisløyving til vidareføring av 20 studieplassar som vart løyvd i revidert nasjonalbudsjett 2009 og til vidareføring av 15 (frie) studieplassar som vart løyvd i Kategoriendring GLU: midlar som følgje av at dei nye grunnskulelærarutdanningane vert plassert ein kategori høgare i finansieringssystemet. Kompensasjonen for pris og lønnsveksten er sett til 3,1 % i Som følgje av høgare studiepoengproduksjon i 2010 enn 2009, får høgskulen auke i studiepoengløyvinga på 7,631 mill kr. Forskingsløyvinga har auka med 0,496 mill kr. Løyvinga er tildelt ut frå resultat oppnådd i For parametrane som ligg til grunn har høgskulen hatt auke på tal publiseringspoeng, midlar frå Forskingsrådet og doktorgradskandidatar. Det vert løyvd 7,377 mill kr i husleigekompensasjon for nytt bygg Ingen nye stipendiatstillingar ved høgskulen. 3. Budsjettprognose 2012 og prognose for Rektor sitt framlegg til hovudrammer for budsjett 2012 og prognose :

3 Alle tall i 2011-kr Det vart gjort greie for høgskulen sin prognosemodell i styresaka i juni om budsjettprognose (juniprognosen). Modellen, med underliggande variablar og input, vart og gjennomgått i styremøte i oktober. Parallelt med denne prognosemodellen arbeider administrasjonen med detaljbudsjettet for 2012, dette dannar grunnlaget for budsjettsaka i styremøtet 14. desember. Vi er ikkje kome langt nok i den prosessen til å kunne seie med stor sikkerheit nivået på alle tal i budsjettet, men ved å legge inn dei same føresetnadene som er lagt til grunn i denne saka peikar resultatet i detaljbudsjettet i same retning som prognosen. Utgangspunktet i prognosemodellen er budsjett Vi forventar eit akkumulert resultat i balanse ved utgangen av Det er difor lagt inn ei innsparing i høve årsbudsjett 2011 på 0,9 mill kr. Det endelege resultatet for 2011 vil fyrst vere klart i samband med årsoppgjeret. Gjennomgangen pr 2. tertial har ikkje gitt oss indikasjonar på at det ligg store feilkilder for dei ulike postane i budsjett I dette kapitlet vert det omtala dei viktigaste faktorane i modellen og eventuelt kva endringar som ligg føre i høve juniprognosen. Andre driftsinntekter, investeringar, energikostnader, dekningsbidrag, eigenfinansiering og forskottering studiepoenginntekter vert ikkje omtala då desse ligg uendra i perioden då vi ikkje har informasjon som indikerer vesentlege endringar. Basisløyving I basisløyvinga for 2012 ligg det inne midlar til vidareføring av 20 studieplassar som høgskulen fekk tildelt i RNB 2009 og til vidareføring av 15 (frie) studieplassar. I tillegg får høgskulen midlar som følgje av at dei nye grunnskulelærarutdanningane vert plassert ein kategori høgare i finansieringssystemet.

4 Dei 15 plassane som vart tildelt i 2011 vert framskrive i våre prognosar. I tillegg har vi teke høgde for at det i 2013 fell vekk 1,1 mill kr som vart tildelt i statsbudsjettet for 2009 i årlege løyvingar i 4 år for arbeidsrelatert førskuleutdanning. Endring i høve juniprognosen gjeld husleigekompensasjonen som høgskulen har fått tildelt i statsbudsjettet for Denne løyvinga er vidareført. Løyvinga for 2012 gjeld eitt halvår, det er difor lagt inn heilårsverknader vidare i prognoseperioden. Studiepoengproduksjon Den økonomiske ramma høgskulen får i statsbudsjettet, er oppbygt gjennom ein modell der 40% av løyvinga er resultatbasert: 30-35% av løyvinga er knytt til tal studiepoeng (utdanningskomponent) og 5-10% er knytt til fou-produksjon (fou-komponent). Basisløyvinga utgjer om lag 60% av løyvinga. I og med at ein så stor del av løyvinga er knytt til studiepoengproduksjonen, blir utvikling i studenttalet ein vesentleg faktor i vurderinga av korleis den framtidige økonomiske situasjonen for høgskulen utviklar seg i åra framover. (Ein fulltidsstudent som tek 60 studiepoeng, gir omlag 40 tusen kroner ekstra i studiepoengløyving. Høgskulen får løyvinga to år etter at studiepoeng er avlagt.) Tabellen under syner utvikling i studenttalet og studiepoengproduksjonen dei siste åra: År Tal heiltidsstudentar Tal studiepoeng Som følgje av auken i studiepoengproduksjonen frå 2009 til 2010, aukar løyvinga for 2012 med 7,361 mill kr. Det er vanskeleg å lage prognosar for den resultatbaserte løyvinga i åra framover då endringar i studiepoengproduksjon og studenttal gjev store utslag. Til dømes: differansen mellom føresetnad om studiepoengproduksjon pr heiltidsstudent på 51 og 52 (der studenttal ligg fast), utgjer 4,5 mill kr i prognoseperioden. I prognosen som er lagt fram, er det lagt til grunn ein studiepoengproduksjon på 2200 i Forventa studiepoengproduksjon 2012 stig svakt for så å auke noko meir dei neste åra som følgje av opptrapping av vedtekne studium. Lønskostnader I 2011 står lønskostnader for over 60% av driftsbudsjettet til høgskulen. Det er avgjerande å ha kontroll på desse kostnadene for å styre i samsvar med budsjett og prognosar. Ved å auke opp fagleg årsverkramme vil høgskulen binde opp framtidige budsjettmidlar. Ein auke på 1 fagleg årsverk fom studieåret 2012/2013 vil medføre auka lønskostnader på omlag 3 mill kr i perioden (med føresetnad om kostnad år årsverk på 0,6 mill kr og auke i administrative ressursar i samsvar med norma om 70% faglege årsverk/30% administrative årsverk). I prognosen som låg til grunn for vedtaket om studieprogram 2012/2013, var det sett av ressursar til opptrapping av allereie vedtekne studium (bachelor fornybar energi og ny grunnskulelærarutdanning) og det vart gjort vedtak om følgjande mastergrader: o Årleg opptak på mastergraden i idrettsvitskap o Oppstart av mastergrad i landskapsplanlegging o Oppstart av mastergrad i helse- og sosialfag

5 Prognosen er auka i høve juniprognosen. Det er tre forklaringar til dette. For det første er det meldt at pensjonspremien er auka med 0,94 %. Dette utgjer vel 1 mill kr for kvart år i prognoseperioden. For det andre vert det tildelt meir ressursar som følgje av aukande studenttal. For det tredje har det vore ei kompetansevriding ved høgskulen i form av fleire professorar/dosentar og fleire med førstekompetanse. Dette medfører at høgskulen må dele ut meir ressursar då desse stillingane har høgare forskingsgrad. I prognosen som no er lagt fram, er det lagt inn ressursar til årlege opptak på master i organisasjon og leiing. Dette vil seia at det og kan gjerast opptak i Det er kutta 60 studiepoeng ved vidareutdanningstilbodet ved Avdeling for helsefag. Eigedom/husleige (inkl arealavhengig driftskomponent) Driftskostnader summerer seg til 271 mill kr i budsjett Husleigekostnaden er den største enkeltposten med eit budsjett på 40,5 mill kr. Over halvdelen av dette leiger høgskulen hjå Statsbygg. Resterande leigekontraktar gjeld Tribunebygg, Stadionbygg as, Sogndal kulturhus og Sognahallen. Sommaren 2012 er det klart for innflytting i nytt sentralbygg og høgskulen flyttar ut av Sogndal kulturhus. Som signalisert i styresaka om budsjettprognose i juni, var det knytt usikkerheit til kor stor del av dei nye husleigekostnadene høgskulen ville få dekka gjennom løyvinga i statsbudsjettet. Me veit no nivået på løyvinga (7,377 mill kr for haust 2012) og dette nivået er vidareført i basisløyvinga i perioden. Det er sett opp eit detaljert husleigebudsjett ut frå alle husleigekontraktane som er inngått. Dette viser at vi kjem dårlegare ut enn signalisert i juni. Nokre av desse kostnadene er overgangskostnader (husleige for nybygg og eksisterande lokale samstundes) og nokre av kostnadene skriv seg frå auka kostnader i Stadionbygg (behov for meir areal i samband med auka aktivitetsnivå i høgskulen). Andre driftskostnader (inkl studentavhengig driftskomponent) I budsjett 2011 er det sett av 46 mill kr til andre driftskostnader. Døme på det som går inn i denne posten er: reiser, ekskursjonar, praksis, materiell og utstyr, internasjonalisering, rekruttering, marknadsføring, digital kompetanse, innføring nytt biblioteksystem. Den studentavhengige driftskomponenten er lagt inn med kr pr student (estimert ut frå budsjett 2011). Denne posten har auka med 0,2 mill kr i høve juniprognosen som følgje av høge studenttal denne hausten. Dei ordinære driftskostnadene ved avdelingane er som følgje av tidlegare nedgangsperiodar skore kraftig ned. Postar som det i realiteten er mogeleg å redusere, finn ein på tiltakslista. I prognosen ligg det inne same nivå som for 2011, det er ikkje vurdert konkret kva som bør vidareførast/nye tiltak og kva som bør kuttast. Styret vil få dette framlagt til handsaming i budsjettsaka i desember. 4. Risikovurderingar Som tidlegare nemnt føregår det no ein arbeidsprosess der det vert sett på prognosemodellen som vert lagt fram i denne saka og sjølve detaljbudsjettet som dannar grunnlag for styrevedtaket i desember. Hovudstrukturane er gått gjennom for å kvalitetssjekke at det er samsvar mellom dei to ulike modellane. Det er likevel viktig å få fram at vi er tidleg i prosessen med å detaljbudsjettere Det er, og vil kome inn innspel og ynskjer frå dei ulike avdelingane for budsjett Desse må oppsummerast og vurderast med tanke på kva som må prioriterast innanfor ordinær ramme og kva som kan kome inn som nye tiltak. Styret vil få dette framlagt i budsjettsaka i desember.

6 Det ligg liten usikkerheit i prognosen for driftsinntekter for Men med tanke på at vi er tidleg i budsjetteringsfasen for 2012, er det ein viss risiko for avvik/meirkostnader i høve prognosen når det gjeld driftskostnader Ei usikkerheit i langtidsprognosen er knytt til eventuelle kutt i studieplassar (basisløyving) i lærarutdanninga. HiSF har ikkje klart å rekruttera tilstrekkeleg med studentar til lærarutdanninga og vi veit at KD vurderer å tilpassa tal studieplassar til faktisk tal studentar. Eventuelle kutt vil vera ei krevjande økonomisk utfordring, spesielt dersom vi ikkje maktar redusera studietilbodet tilsvarande. Som nemnt tidlegare i saka er studiepoengproduksjon ein viktig faktor i økonomien til høgskulen, der endringar gjer store utslag på inntektsbiletet. Ein usikker faktor vert dermed om høgskulen klarar å rekruttere studentar i samsvar med føresetnadene i langtidsprognosen. Eit anna usikkerheitspunkt i langtidsprognosen gjeld eventuelle endringar i rammevilkåra for høgskulen. Døme på dette kan vere at føresetnadene for bidrags- og oppdragsverksemda (BOA) vert endra, noko som kan slå ut på inntektene som høgskulen har gjennom dekningsbidrag. KD har munnleg på regionsamlingar gitt uttrykk for ei usikkerheit her. Eit anna døme kan vere endringar i vilkåra rundt Gateway. Bortfall av resultatløyving for desse studentane (ca 100) kan gi høgskulen eit inntektstap på 2 mill kr i perioden. Til styresaka i desember vil høgskulen utarbeide ein ny langstidsprognose då som tek budsjett 2012 som utgangspunkt. 5. Samandrag HiSF har sidan 2008 hatt ein sterkt vekst både i studenttal og i løyvingsnivå. Denne utviklinga står i sterk kontrast til perioden som var prega av svak og nedadgåande studentrekruttering og stramme økonomiske rammer. I vekstperioden frå 2008 og fram til i dag har det vore prioritert å setja i gang nye bachelortilbod dels gjennom eigne prioriteringar (geologi/fornybar energi/jus) og dels gjennom nasjonale føringar (velferdsutdanningane). Vidare har det vore ei målsetjing å styrka dei store utdanningsområda våre i djupn gjennom mastergradssatsing. Som nemnt innleiingsvis er budsjettprosessen 2012 endra i høve tidlegare år. I juni vart det gjort eit 95%-vedtak for studieprogrammet 2012/2013, dvs dei studia rektor meinte var økonomisk forsvarleg å gjennomføre vart gjort vedtak om i juni, vedtak om eventuelle andre studium skal skje i dette styremøte i november. I juni vart studietilbodet ved høgskulen utvida då det vart gjort vedtak om årleg opptak mastergrad i idrettsvitskap, oppstart mastergrad i landskapsplanlegging og oppstart mastergrad i helse- og sosialfag. I tillegg til vidare opptrapping av tidlegare vedtekne studietilbod inneber dette ei vesentleg ekspandering ved høgskulen. Viktige satsingsområde i strategiplanen er dermed oppfylt. Så når det i denne saka vert signalisert lite handlingsrom ut over dette, er det viktig å ha med seg allereie vedteken ekspansjon. Juniprognosen viste eit positivt akkumulert resultat ved utgangen av 2015 på om lag 5 mill kr. Prognosen no viser eit akkumulert underskot på 0,6 mill kr. Som nemnt i kapittel 2 har desse kostnadene auka: - Lønskostnader som følgje av endra pensjonssats, kompetansevriding og opptak master organisasjon og leiing Husleige som følgje av overgangskostnader og ekspansjonskostnader Studiepoengproduksjon 2012 er estimert til 2200 noko som gjer at studiepoengløyvinga 2014 er betra i høve juniprognosen. Opptrappinga av vedtekne studium medfører ein positiv trend for

7 studiepoengløyvinga og dei påfølgande åra. Kuttet i vidareutdanningstilbod som er lagt til grunn i prognosen, påverkar og resultatet positivt. Juniprognosen og prognosen som no vert lagt fram syner at høgskulen økonomisk køyrer med svært små marginar. Det er ikkje store avsetnader i rekneskapen vår som kan fungere som buffer ved endringar i føresetnadene/rammevilkåra. Likevel viktig å ha med seg at prognoseendringane som no vert signalisert er små med tanke på ein årleg omsetnad på + / mill kr. Når det gjeld 3. byggesteg i Sogndal, overtaking av gymnasbygget, viser vi til eiga sak i dette styremøtet.