Tilleggsinnkalling 2 til Bystyret

Transkript

1 FLORA KOMMUNE Tilleggsinnkalling 2 til Bystyret Møtedato: Møtestad: Flora samfunnshus Møtetid: 09: Den som har lovleg forfall, eller er ugild i nokon av sakene, må melde frå så snart råd er, tlf , eller til organisasjonogpersonal@flora.kommune.no, slik at varamedlem kan bli innkalla. Varamedlemar møter etter nærare innkalling. Alternative framlegg til vedtak i nokon av sakene kan du sende på e-post til framlegg@flora.kommune.no. Flora kommune Ola Teigen leiar Ester Frøyen sekretær

2 Saknr. Tittel Sakliste 060/19 Kinn Budsjettguide 2020

3 FLORA KOMMUNE Saksframlegg Saksnr Utvalg Type Dato 060/19 Bystyret PS Sakshandsamar Arkiv ArkivsakID Linda Mæland Nipen 19/1235 Kinn Budsjettguide 2020 Framlegg til vedtak: 1. Flora bystyre tar Kinn Budsjettguide 2020, og fellesnemnda sine vedtakspunkt 1-11 og i sak 072/19 til vitande 2. (Uttale) Dette dokumentet er elektronisk godkjent og har difor ingen signatur.

4 FLORA KOMMUNE Saksopplysingar: Kva saka gjeld: Kinn fellesnemnd har i sak 072/19 av vedteke Budsjettguide 2020 for Kinn kommune. Budsjettguide 2020 vert med dette lagt fram som orientering til Flora bystyre. Budsjettguide 2020 for Kinn ligg vedlagt. I fellesnemnda sitt vedtak pkt 12 i sak 072/19 vart det av representantane Ola Teigen, Anett Berg og Geir Oldeide varsla at dei ville nytte seg av mindretalsanke jfr 10 i Reglement for Fellesnemnda. Flora bystyre skal gje uttale Rådmannen legg fram denne saka utan framlegg til vedtak om uttale frå Flora bystyre. Innleiing: Føremålet med Kinn Budsjettguide 2020 er å legge prinsippielle føringar på arbeidet med budsjett og økonomiplan fram mot endeleg vedtak i Kinn kommunestyre den 11. desember. Det er viktig at Flopra bystyre er kjent med desse føringane, og budsjettguiden vert difor lagt fram som orientering i denne saka. I tillegg til å vedta prinsippielle føringar for det komande burdsjettarbeidet vart det av representanten Jakob Nødseth fremma følgjande budsjettkonkrete endringsframlegg: 1. Sett i lys av den økonomiske situasjonen i kommunen og at vedkomande som var tilsett i stillinga som assisterande rådmann skal tre ut av organisasjonen, skal assisterande rådmann ikkje vere ei eiga stilling. Ein av kommunalsjefane som har hovudkontor i det kommunesenteret der rådmannen ikkje bur, skal heller ha funksjonen som assisterande rådmann i sin portefølje. Dette skal gjelde til ei kvar tid, slik at dersom rådmannen i framtida bur t.d. på Raudeberg, skal ein av kommunalsjefane i Florø ha funksjonen som assisterande rådmann. Dette av omsyn til prinsippet om delt kommunesenter. Rådmannen avgjer sjølv korleis dette konkret skal organiserast. Midlane som Kinn kommune sparar på å ikkje ha assisterande rådmann som eiga stilling skal tilførast omsorgssektoren. Dette vedtaket påverkar sjølvsagt ikkje tilsettingsforholdet til den som var tilsett som assisterande rådmann, frå 1. januar 2020 og til vedkomande trer ut av organisasjonen. Endringsframlegget vart vedteke med leiar si dobbeltrøyst mot fire røyster. Prosjektrådmann Terje Heggheim fremma følgjande tilleggsframlegg: 1. Tilsetting av assisterande rådemann skjer etter intern utlysing der ein samla sett sparar inn lønskostnadane. Tilleggsframlegget falt. Representantane Teigen, Berg og Oldeide varsla at dei ville nytte seg av mindretalsanke, jfr 10 i reglement for Fellesnemnda:

5 FLORA KOMMUNE 10 Krav om handsaming i kommunestyra Eit mindretall på 3 eller fleire medlemmer i fellesnemnda kan krevje ei avgjerd lagt fram for dei to kommynestyra til uttale, før fellesnemnda fatter endeleg avgjerd. Vurdering: Mindretalsanke frå fellesnemnda knytt til pkt 12 i fellesnemnda sitt vedtak 072/19 vert lagt fram for Flora bystyre og Vågsøy kommunestyre for uttale. Vågsøy kommunestyre handsama sin uttale i kommunestyremøte den Følgjande vart samrøystes vedteke i Vågsøy kommunestyre i sak 059/19: Vågsøy kommunestyre 059/19 vedtak: Tilsetting av assisterande rådmann skjer etter intern utlysing der ein samla sett sparar inn lønskostnadane. Økonomiske konsekvensar: Miljømessige konsekvensar: Aktuelle lover, forskrifter, avtalar mm: Lov om kommuner og fylkeskommuner (Kommunelova) Forskrift om årsregnskap og årsberetning (for kommuner og fylkeskommuner) Forskrift om årsbudsjett (for kommuner og fylkeskommuner) KRS Kommunale rekneskapsstandardar Reglement for Fellesnemnda 32T Kinn budsjettguide 2020 vedtak

6 Kinn kommune FRÅ TO TiL EiN Kva er den økonomiske situasjonen til Flora og Vågsøy? Kva føresetnadar vert lagt til grunn for budsjett og økonomiplan ? BUDSjETTGUiDE 2020

7 Innhald Innleiing... 3 Status i dag... 4 Status Kinn kommune... 5 Status frå kommunane sine økonomiplanar i perioden Økonomisk oversikt drift Økonomisk oversikt drift Kinn kommune... 9 Vedteke budsjettrammer til drift Ny kommunestruktur og konsekvens inntektssystemet Utfordring sum ramme til drift av tenestene Balanse for kommunane Balanse Investering Kinn kommune Hovudoversikt investering for Kinn kommune Kommunane sine hovudsatsingar innan investering Brutto renteutgifter fram mot Statistikk - driftsnivå på tenester (evt. oppdatering kjem haust 2019) KS - Modell for analyse av ressursbruk (oppdatering kjem haust 2019) Framdriftsplan budsjettprosess Vedtak i Kinn fellesnemnd Budsjettguide 2020 er eit dokument som skal legge noko grunnlag for arbeidet med budsjett og økonomiplan for Kinn kommune Budsjettguide Budsjett og økonomiplan for kommunane Budsjettguide 2020 Budsjett og økonomiplan for Kinn kommune

8 Innleiing Ein sterk økonomi er ein av føresetnadane for å kunne yte gode tenester og vere den sentrale utviklingsaktøren mellom Ålesund og Bergen. God økonomisk planlegging vil kunne bidra til dette. Kommunestyra i Vågsøy og Flora har vedtek budsjett for 2019 og tilhøyrande økonomiplanar Fellesnemnda i Kinn kommune har som oppgåve å førebu det komande arbeidet med budsjett og økonomiplan for Kinn kommune. I budsjettguide 2020 vil du få eit innblikk i: den økonomiske situasjonen i Flora og Vågsøy i dag utfordringar i den økonomiske planlegginga av Kinn kommune fellesnemnda sine føringar på budsjett 2020 og økonomiplan NB! KOSTRAstatistikk og analyse av ressursbruk er i denne utgåven det same som i Budsjettguide Nye data vil kunne bli innarbeidd i ei ny utgåve til hausten, når endelege KOSTRA-tal for 2018 ligg føre. I brev av skriv Fylkesmannen i Sogn og Fjordane: "Etter inndelingslova skal fellesnemnda gje fråsegn til departementet (Fylkesmannen) om årsbudsjett og økonomiplan for kommunane i samanslåinga. Vidare skal fellesnemnda ta hand om det førebuande arbeidet med budsjettet 2020 og økonomiplanen for den nye kommunen... Vi meiner det er viktig at fellesnemnda i fråsegna legg vekt på: At kommunane sine investeringar i perioden fram til 2020 er i samsvar med måla for den nye kommunen, slik som det er nedfelt i intensjonsavtalen. Vurdere i kva grad dei vedtekne investeringane er i samsvar med framtidige behov for tenester og ligg innanfor eit økonomisk handlingsrom til den nye kommunen Med grunnlag i kommunane sine budsjett og økonomiplanar tilrår vi at fellesnemnda så tidleg som mogleg startar eit arbeid med å lage eit «skyggebudsjett» for den nye kommunen. Dette for å vere godt førebudde når nemnda skal utarbeide eit framlegg til budsjett og økonomiplan for perioden " 3 INTENSjONSAVTALE Vågsøy og Flora vedtok i mars/april 2017 intensjonsavtale for ein ny kystkommune. Visjon: Med innbyggjardeltaking skal det utarbeidast ein visjon som tar utgangspunkt i at vi skal leve i ein kommune med gode fungerande lokalsamfunn, der ein realiserer det store potensiale på kysten, flotte bu- og fritidsområde og ei berekraftig utvikling. Mål: Bli ein attraktiv tilflyttingskommune Bli den sentrale utviklingsaktøren mellom Ålesund og Bergen Sikre gode tenester med høg kvalitet for innbyggjarane Styrke vår attraktivitet som lokalisering for næringsverksemd Sikre ei berekraftig utvikling med målretta satsing på klima og miljø Styrke lokal stadidentitet og fellesskapskjensle til innbyggjarane i den nye kommunen

9 Status i dag Ny kommunelov har styrka fokus på kommunal økonomisk berekraft (KØB). Det kjem med anna krav om å utarbeide finansielle måltall. Riksrevisjonen peikar på spesielt tre måltall; netto driftsresultat i prosent av driftsinntektene, netto lånegjeld i prosent av driftsinntektene og disposisjonsfond i prosent av driftsinntektene. Flora og Vågsøy praktiserer per i dag i liten grad desse måltala/handlingsreglane. Netto driftsresultat Teknisk beregningsutvalg, KS og KMD tilrår at budsjettert netto driftsresultat bør vere minimum 1,75%. Flora har budsjettert med eit netto driftsresultat på 0,4% i 2019 (eks KF), medan Vågsøy har budsjettert med eit negativt netto driftsresultat på 1,3%. Prosjektleiaren meiner at Kinn i den vidare økonomiske planlegginga bør ha som mål å budsjettere med eit positivt netto driftsresultat på minimum 1,75%. I budsjettet for 2019 vil dette utgjere 19 millionar kr for Flora og 9 millionar kr for Vågsøy. Å nå målsettinga i budsjett 2020 vil være urealistisk, i løpet av økonomiplanperioden utfordrande. Langsiktig gjeld Langsiktig gjeld legg beslag på handlingsrommet i driftsbudsjettet gjennom årleg rente- og avdragsutgift. For kommunesektoren samla ligg netto lånegjeld på 104 % av driftsinntektene. Per hadde Flora ei netto lånegjeld på 131% i høve driftsinntektene, medan tilsvarande tal for Vågsøy var 126%. Investeringsplanene er ekspansive, og er i stor grad finansiert med lån og i liten grad med fonds- og driftsmidlar. Kinn kommune vil ha ei høg lånegjeld målt i forhold til driftsinntektene. Disposisjonsfond Det er noko frie fondsmidlar i kommunane. Vågsøy ligg an til å ha eit disposisjonsfond på vel 15 millionar kr , men det er ikkje lagt opp til nokon stor auke fram mot Flora har som (usikkert) mål å oppnå eit disposisjonsfond på vel 31 millionar kr , medan planlagt auke til vel 50 millionar kr fram mot Disposisjonsfond består av oppsparte midlar som kan nyttast til å møte uføresette hendingar, eller til å finansiere investeringstiltak med andre midlar enn låneopptak. Prosjektleiar meiner at samla nivå på disposisjonsfond er lågt, og at Kinn i sin vidare økonomiske planlegging bør ha som mål å fondet. 4 UTFORDRiNG Eingongsinntekter i 2019 Dagens drift i både Vågsøy og Flora er finansiert av betydelege eingongsinntekter. Den løpande drifta er finansiert med om lag 28 millionar kr i Vågsøy og om lag 18 millionar kr i Flora. Til saman betyr dette at Kinn i utgangspunktet manglar 46 millionar kr for å få drifta i balanse i Ekspansive investeringsplanar Både Vågsøy og Flora har vedteke ekspansive investeringsplanar, dette sjølv om begge kommunane har høg lånegjeld allereie i dag. Ei så betydelege auke i den langsiktig gjelda som det vert lagt opp til vil legge beslag på det økonomiske handlingsrommet i Kinn kommune. Omstillingsvedtak Begge kommunane har vedteke omfattande omstillingskrav i sine respektive økonomiplanar for Medan Flora har vedteke eit brutto omstillingskrav på årleg 59 millionar kr innan 2022, har Vågsøy vedteke tilsvarande 45 millionar kr. Kinn kommune arver med det eit samla omstillingsbehov på årleg 104 millionar kr innan 2022.

10 Status Kinn kommune Kinn R2018 B2019 B2020 B2021 B2022 Brutto driftsinntekter Netto driftsresultat Langsiktig netto lånegjeld (eks pensjon) Disposisjonsfond Netto finans (eks utbytte) Nøkkeltal: Netto driftsresultat i % av br. driftsinnt. -0,5 % -0,2 % 0,4 % -0,5 % 0,9 % Langsiktig gjeld i % av br. driftsinnt. 129,2 % 161,7 % 169,8 % 172,9 % 175,6 % Disp.fond i % av br. driftsinnt. 3,2 % 2,9 % 3,4 % 3,1 % 4,1 % Netto finans % av br. driftsinnt. 5,6 % 6,8 % 8,5 % 10,0 % 9,6 % Historiske tal: Netto driftsutgifter per innbyggjar Dersom Kinn kommune hadde vore ein kommune i perioden frå 2012 og fram til i dag, ville utgiftene per innbyggjar vore høgare enn landet og samanliknbare kommunar. Men merk at desse tala ikkje er justert for forskjellar i utgiftsbehov. Brutto driftsinntekter er summen av skatteinntekter, rammetilskot, øyremerka tilskot, refusjonar og gebyr/sals- og leigeinntekter. Netto driftsresultat viser kor mykje som kan disponerast til avsetjing og investeringar etter at driftsutgifter, renter og avdrag er betalt. Merk at netto driftsresultat, slik vi kjenner måltalet i dag, ikkje er korrigert for øyremerka midlar. 5 UTFORDRiNG Netto driftsresultat i % av driftsinnt. 2,0 % 1,5 % 1,0 % 0,5 % Flora 0,0 % Vågsøy R2018 B2019 B2020 B2021 B2022 1,75 % -0,5 % -1,0 % -1,5 % -2,0 % Langsiktig gjeld i % av driftsinnt. 200,0 % 180,0 % 160,0 % 140,0 % 120,0 % 100,0 % 80,0 % Flora Vågsøy 104 % 60,0 % 40,0 % 20,0 % 0,0 % R2018 B2019 B2020 B2021 B2022 Disp.fond i % av brutto driftsinnt. 6,0 % 5,0 % 4,0 % Flora 3,0 % 2,0 % Vågsøy 5 % 1,0 % 0,0 % R2018 B2019 B2020 B2021 B2022

11 Status frå kommunane sine økonomiplanar i perioden Vågsøy R2018 B2019 B2020 B2021 B2022 Brutto driftsinntekter Netto driftsresultat Langsiktig netto lånegjeld (eks pensjon) Disposisjonsfond (inkl mindreforbruk) Netto finans (eks utbytte) Nøkkeltal: Netto driftsresultat i % av br. driftsinnt. -1,0 % -1,3 % -0,4 % -1,6 % -0,6 % Langsiktig gjeld i % av br. driftsinnt. 125,7 % 157,8 % 168,8 % 166,7 % 157,7 % Disp.fond i % av br. driftsinnt. 3,2 % 2,9 % 3,4 % 2,8 % 2,9 % Netto finans % av br. driftsinnt. 5,5 % 7,2 % 10,3 % 12,1 % 11,4 % Kvalitet på tala: Brutto driftsinntekter (og lønsutvikling) er lagt flatt i økonomiplanperioden. God styring ved bruk av finansielle måltal krev prognosar for inntekts- og utgiftsutvikling i heile økonomiplanen. Det vil vere ein fordel om Kinn legg slike prognosar til grunn for sin økonomiplan Eit slikt arbeid krev administrative ressursar. Kommunane nyttar ulike malar for økonomiplan. Hovudoversikter for år 1 er lovfesta mal på, men for år 2, 3 og 4 er det opp til kommunane korleis utforme desse. Vågsøy vedtar budsjett, men ikkje økonomiplanår 2-4 i tråd med hovudoversiktene for drift og investering. Det betyr at tala i tabellen ovanfor for er ei administrativ samanstilling av dei tala som er vedteke av kommunestyret. Ny kommunelov krev at kommunane skal utarbeide økonomiplan etter hovudoversiktene frå og med 2020, og Kinn sin økonomiplan vil sjølvsagt følgje opp det. Vågsøy kommune har heilt nyleg gjeninnført årleg budsjettering av investreingsprosjekt og tilhøyrande låneopptak. Det ligg med det ikkje utsatt låneopptak frå 2018 som del av budsjettalet for Kinn kommune bør innføre tilsvarande ordning frå og med budsjettering av Om tala: Vågsøy har over tid balansert driftsrekneskapen med bruk av disposisjonsfond. Drifta er såleis finansiert med eingongsinntekter. Det er vidare innarbeidd inntekt frå Havbruksfondet med 1,5 millionar kr i 2019, og 12 millionar kr i 2020 og I budsjettet for 2019 har Vågsøy tatt høgde for ei eingongsinntekt knytt til pensjon på om lag 28 millionar kr til finanisering av løpande drift. Det er lagt til grunn eit omfattande omstillingskrav på til saman årleg 45 millionar kr innan Det er utfordande at Vågsøy har planlagt med negativt netto driftsresultat kvart år i økonomiplanperioden. Vågsøy har ikkje planlagt med auka avsetting til disposisjonsfondet. Det er planlagt med ei auke i netto lånegjeld på 32 prosentpoeng frå 2018 til Dette sjølv om kommunen allereie i 2018 ligg godt over landssnittet når ein ser netto lånegjeld målt opp mot nivået på driftsinntektene. Ved budsjettering tar Vågsøy utgangspunkt i Kommunalbanken sine stipulat for renteutvikling. Vågsøy er sterkt inne i sertifikat- og obligasjonsmarknaden, som gir lågare rente, men som og betyr at langsiktige investeringar er finansiert med korte lån (refinansieringsrisiko).

12 Flora (eks KF) R2018 B2019 B2020 B2021 B2022 Brutto driftsinntekter Netto driftsresultat Langsiktig netto lånegjeld (eks pensjon) Disposisjonsfond Netto finans (eks utbytte) Nøkkeltal: Netto driftsresultat i % av br. driftsinnt. -0,2 % 0,4 % 0,8 % 0,0 % 1,7 % Langsiktig gjeld i % av br. driftsinnt. 130,9 % 163,5 % 170,2 % 175,9 % 184,4 % Disp.fond i % av br. driftsinnt. 3,2 % 2,9 % 3,5 % 3,2 % 4,7 % Netto finans % av br. driftsinnt. 5,7 % 6,6 % 7,6 % 9,0 % 8,7 % Kvalitet på tala: Brutto driftsinntekter (og lønsutvikling) er lagt flatt i økonomiplanen til Flora. God styring ved bruk av finansielle måltal krev prognosar for inntekts- og utgiftsutvikling i heile økonomiplanen. Det vil vere ein fordel om Kinn legg slike prognosar til grunn for sin økonomiplan Eit slikt arbeid krev administrative ressursar. Kommunane nyttar ulike malar for økonomiplanen. I tråd med føringar frå fellesnemnda i budsjettguiden for 2019 har Flora bystyre vedteke hovudoversikter som viser alle 4 åra i økonomiplan Ny kommunelov krev dette frå og med 2020, og Kinn sin økonomiplan vil sjølvsagt følgje opp det. Som del av langsiktig netto lånegjeld i budsjett 2019 ligg utsatt låneopptak frå 2018 på 231 millionar kr, noko som viser at investeringsplanen framleis er for optimistisk mtp framdrift. Dette sjølv om Flora ved sist årsskifte gjennomførte investeringsbrems, og trakk inn 100 millionar kr i løyvde lånemidlar. I den komande budsjettprosessen i Kinn vil det vere behov for å få kontroll på investeringsplanen ved at alle investeringsprosjekt må meldast inn på nytt. Dette vil kunne bidra til å redusere behovet for nye låneopptak i komande økonomiplanperiode. Akkumulert disposisjonsfond er korrigert for korleis Flora sin rekneskap kom ut i 2018, og stemmer med det ikkje overens med opphavleg planlagt oppbygging av disposisjonsfond. Med tanke på den økonomiske situasjonen i Flora er det vidare grunn til å tru at akkumulert disposisjonsfond som vist i tabellen ovanfor er for optimistisk. 7 Om tala: Flora har eit negativt netto driftsresultat i 2018, og planlegger med negativt netto driftsresultat i I 2019 og 2021 er det tatt høgde for 4 millionar kr i inntekt frå Havbruksfondet. I 2020 og 2022 er det innarbeidd 18 millionar kr i inntekt frå Havbruksfondet, noko som bidrar til positive netto driftsresultat. Det er planlagt med ei auke i netto lånegjeld på 53 prosentpoeng frå 2018 til Dette sjølv om kommunen allereie i 2018 ligg godt over landssnittet når ein ser netto lånegjeld målt opp mot nivået på driftsinntektene. Netto lånegjeld i 2019 inkluderer utsatt låneopptak frå 2018 på 231 millionar kr. Ved budsjettering tar Flora utgangspunkt i Kommunalbanken sine stipulat for renteutvikling. Flora har sikra om lag 50 % av lånegjelda til fast rente, noko som gir ei høgare snittrente, men som óg gjør lånegjelda mindre sårbar for renteauke. Det er lagt til grunn eit omfattande omstillingskrav på til saman årleg 59 millionar kr innan Tala er basert på opphavleg vedteke budsjett for I bystyret sitt budsjettvedtak av er det lagt til grunn å bruke 4,778 millionar kr av bufferfondet for å balansere drifta i Flora reviderer i desse dagar budsjettet sitt, og i budsjettutkastet er det tatt høgde for å auke bruken av bufferfondet til 17,6 millionar kr for å balansere drifta i 2019.

13 Økonomisk oversikt drift Korleis få oversikt over økonomien i den nye kommunen? I økonomisk oversikt for Kinn kommune har vi summert oversiktene til dei to kommunane. Dette er eit utgangspunkt for å få eit bilde av økonomien i Kinn kommune. Tabellen på neste side er markert med raudt, gult og grønt. Dette er indikasjonar på kva områder som let seg summere og kva som ikkje gjere det. Ulike satsar for brukarbetaling / ulikt nivå på eigedomskatt Kommunane har i dag ulike satsar på brukarbetaling. Prosjektgrupper innan oppvekst, helse og omsorg og sjølvkost/var arbeider med å finne nye satsar som er like frå Kommunane har ulikt nivå på eigedomsskatt i dag. Kommunen har søkt om dispensasjon for differensiering av nivå på eigedomsskatt fram til og med Det vil bli oppretta eit eige prosjekt som vil arbeide med retaksering. Nivå på nye satsar vert vedteke i ny kommune. Gir driftsutgiftene rett bilete av ny kommune? Vi ser at netto driftsutgifter til Kinn kommune ligg over landssnittet. I framskrivingane fram mot 2022 er driftsutgiftene planlagt lågare enn i Dimensjonering av den nye organisasjonen i Kinn, herunder tenestestruktur og -standard, må ta innover seg dei økonomiske realitetane og det omstillingskravet som ligg til grunn i både Vågsøy og Flora sine vedtekne økonomiplanar. Harmonisering av lønsvilkår Ei førebels analyse viste at harmonisering av lønsvilkår ikkje blir ei så stor utfordring som ein i utgangspunktet kunne frykte. I omstillingsavtala er partane samde om å prioritere lokale forhandlingar til lønsharmonisering i Kinn, og dette vart med anna gjennomført allereie i Arbeidsgjevaragift Vågsøy og Kinn er i ulike arbeidsgjevaravgiftssoner. Vil etter kvart påvirke sum driftutgifter. Finansutgifter Begge kommunane har aukande utgifter knytt til særleg rente og avdrag. 8 UTFORDRiNG Rammetilskot og skatt Det er framleis uvisse knytt til korleis grensejustering av Bryggja vil slå ut på Kinn kommune sitt rammetilskot og sine skatteinntekter. Førebels er inntektstapet stipulert til 31 millionar kr. Kinn vil og tape om lag 1 million kr i eigedomsskatt knytt til Bryggja. Desse forholda er ikkje innarbeidd i Vågsøy sine tal, og med det ikkje lagt til grunn i tabellen på neste side. Netto driftsutgifter Høgare netto driftsutgifter i Kinn kommune enn landet i snitt og samanliknbare kommunar Brukarbetaling Ulike satsar i dag. Like satsar frå 2020, seinast frå Vatn, Avløp og Renovasjon Medan Vågsøy har positive bunde driftsfond knytt til VAR, har Flora berre positivt bunde driftsfond knytt til renovasjon. Flora har framførebare underskot knytt til vann og avløp. Eigedomskatt Ulikt nivå i dag. Likt nivå seinast Konsekvens Bryggja ikkje innarbeidd. Arbeidsgjevaravgift Ulike arbeidsgjevaravgiftssoner

14 Økonomisk oversikt drift Kinn kommune R2018 B2019 B2020 B2021 B2022 DRIFTSINNTEKTER Brukerbetalinger Andre salgs- og leieinntekter Overføringer med krav til motytelse Rammetilskudd Andre statlige overføringer Andre overføringer Skatt på inntekt og formue Eiendomsskatt Andre direkte og indirekte skatter Sum driftsinntekter DRIFTSUTGIFTER Sum driftsutgifter Brutto driftsresultat Finansinntekter Sum eksterne finansinntekter Sum eksterne finansutgifter Resultat eksterne finanstransaksjoner Netto driftsresultat Interne finanstransaksjoner Regnskapsmessig mer/mindreforbruk Høg risiko knytt til summering av tal Middels risiko knytt til summeringa av tal Låg risiko knytt til summering av tal 9

15 Vedteke budsjettrammer til drift Budsjettskjema 1a og 1b I tråd med kommunelov og forskrift skal Kinn kommunestyre med anna vedta obligatorisk budsjettskjema 1a og 1b. Skjemane nedafor viser status for Kinn kommune, i tråd med vedtak i Flora og Vågsøy av desember Kinn kommune Budsjett Økonomiplan Økonomiplan Økonomiplan Budsjettskjema 1A - drift Skatt på inntekt og formue Ordinært rammetilskudd Skatt på eiendom Andre direkte eller indirekte skatter Tilskudd fra havbruksfondet Andre generelle statstilskudd Sum frie disponible inntekter Renteinntekter og utbytte Gevinst finansielle instrumenter (omløpsmidler) Renteutg.,provisjoner og andre fin.utg Tap finansielle instrumenter (omløpsmidler) Avdrag på lån Netto finansinnt./utg Dekning av tidl års regnskm merforbruk Til bundne avsetninger Til ubundne avsetninger Bruk av tidl års regnskm mindreforbruk Bruk av ubundne avsetninger Bruk av bundne avsetninger Netto avsetninger Overført til investeringsbudsjettet Til fordeling drift Sum fordelt til drift (til skjema 1B) Mer/mindreforbruk Budsjettskjema 1a og 1b Kinn kommunestyre skal vedta budsjett og økonomiplan i tråd med forskriftsfesta budsjettskjema 1a og 1b. Skjema 1a viser inntekter og utgifter i driftsbudsjettet som blir budsjettert og bokført utafor driftsrammene til tenestene. Summen i skjema 1a er lik den summen kommunen vil ha til å drifte tenestene. Skjema 1b viser korleis Kinn kommunestyre fordeler midlane ein har til disposisjon til drift av tenestene. Det skal leggast til grunn minst mogleg korreksjonsliner i skjemane, men til dømes avsetting og bruk av bunde fondsmidlar kan leggast innafor rammene i skjema 1b. Vågsøy kommune har brukt skjema 1a og 1b aktivt i sine budsjettprosessar og -vedtak. Flora kommune har meir lagt fram skjemaene som konskevens av budsjettprosess og -vedtak. Flora kommune har nytta eigenutvikla økonomitabellar. Desse taballene vil ikke bli vidareført på same måte i Kinn.

16 Budsjettskjema 1B Budsjett Økonomiplan Økonomiplan Økonomiplan Til fordeling drift (fra budsjettskjema 1A) Vågsøy kommune, avdeling/sektor Sentraladministrasjon Barnehager Skoler Kultur Pleie, rehabilitering og omsorg (PRO) Velferd NAV - lokalkontor Vågsøy Nordfjord IUA Drifts- og anleggsavdelingen Plan og utvikling Brann Eiendomsavdelingen Felles utgifter/inntekter VAR (Vann, Avløp og Renovasjon) Sum skjema 1B vedtatt av Vågsøy kommunestyre Flora kommune, sektorvise rammer Politisk leiing Rådmann, stab, støtte Skule Barnehage Flora NAV/Barn og unge Helse/Tiltakstenesta Omsorg Kultur Teknisk Flora bygg og eigedom/flora bustadkontor Poster som ligger i sektorvise rammer og er inkludert i skjema 1A Fellesposter og til senere fordeling Sum skjema 1B vedtatt av Flora bystyre Sum udisponert/balanse Budsjettskjema 1a og 1b Vågsøy kommune sitt budsjett og økonomiplan vart ikkje godkjent av fylkesmannen, med anna fordi salderingane ikkje var fordelt på rammene i skjema 1b. Respektive rammer som er fordelt ut på områda i skjema 1b i er med det for høge, og kan ikkje leggast til grunn for førebelse rammer drift i Kinn. Flora kommune sitt budsjett og økonomiplan vart godkjent, omstillingskrava er fordelt på rammene i heile økonomiplanperioden i skjema 1b. Flora kommune har lagt til grunn internleige i tenesterammene. Det er årsaka til at Flora bygg og eigedom/ Flora bustadkontor viser kreditramme. Internleiga vil bli eliminert budsjetteknisk bort i Kinn sitt budsjett. Flora kommune har lagt til grunn at mvakompensasjon er ei reell utgift for tenestene. I Kinn vil både mvakompensasjoninntekt og -utgift bli ført innafor tenestene sine rammer, dettemed anna i tråd med oppsett i skjema 1a og 1b. I Kinn kommune er det ei målsetting at fordelingane gitt av kommunestyret i skjema 1b skal vere funksjonsorienterte, og ikkje ansvarsorienterte som i dagens budsjett i Vågsøy og Flora. Interbudsjettet vil i tillegg vere ansvarsorientert.

17 Ny kommunestruktur og konsekvens inntektssystemet KS illustrasjonsmodell utslag ny kommunestruktur KS sin illustrasjonsmodell frå november 2018 indikerer at Kinn kommune må ta ned budsjettert rammetilskot med om lag 10 millionar kr frå budsjett 2019 til budsjett Det er særskild distriktstilskot Sør-Norge som kjem dårleg ut, dette sjølv om kommunane ikkje skulle tape inntekter som følgje av kommunesamanslåing. Moment i inntektssystemet - konsekvens 2020 Telemarksforsking KS Illustrasjon KS Illustrasjon (nominelle tal) 2017 Mai 2018 Nov 2018 Sone Nabo Nto. verknad statlig/private skular Opphopningsindeks Basistillegg Nto inntektsutjaming Distriksttilskot Sør-Norge Inndelingstilskot INGAR Auka innbyggjartilskot, når overgangsordning avslutta Redusert innbyggjartilskot Sum Overgangsordning fell bort Sum effekt UTFORDRiNG Sør-Norgetilskot Ved kommunesamanslåing vil Kinn få ein distriktsindeks som er eit innbyggjarvekta snitt av distriktsindeksen til Vågsøy og Flora. Ved samanvekting av desse to kommunane blir distriktsindeksen for Kinn kommune 47, og dette er for høgt til å utløyse Sør- Norgetilskot. Vågsøy sitt Sør-Norgetilskot på 6,353 millionar kr vil dermed falle bort ved samanslåinga. I prinsippet skulle dette vore kompensert gjennom inndelingstilskotet dei første 15 åra etter samanslåinga. Utfordringa er at inndelingstilskotet i kommunereformperioden vert rekna på eit anna tidspunkt enn samanslåingstidspunktet, nemleg ut frå inntektssystemet Ved dette berekningstidspunktet ville Kinn hatt ein distriktsindeks på 44 (Vågsøy 29 og Flora 51) som ville gitt eit Sør-Norgetilskot etter regelverket i 2016 på 6,191 millionar kr. Vågsøy hadde som sjølvstending kommune 7,702 millionar kr, slik at tapt tilskot ved samanslåinga ville utgjort 1,511 millionar kr. Justert for prisvekst utgjer det 1,6 millionar kr, og det er dette som vert kompensert gjennom inndelingstilskotet. Kinn kan med det sjå ut til å få 4,7 millionar kr for lite kompensert i inndelingstilskot som gjeld reduksjon i Sør-Norgetilskot. Dette har ikkje noko med distriktsindeksen å gjere, men at kompensasjon gjennom inndelingstilskotet vert berekna på eit anna tidspunkt enn det samanslåinga skjer på. Kva det endelege resultatet ved samanslåinga vert vil avhenge av kva distriktsindeks kommunane har i 2020.

18 Utfordring sum ramme til drift av tenestene 2020 Kinn kommune - Utfordring ramme til drift tenester 2020 Vesentlege endringar frå budsjett 2019, grovt stipulat basert på kjent informasjon : Konsekvens Bryggja, tap skatt og rammetilskot, førebels stipulat Konsekvens Bryggja, tap eigedomsskatt, førebels stipulat Konsekvens, ny kommunestruktur (ma. Sør-Norgetilskot), førebels stipulat Folkenedgang, demografi, kriterier i inntektssystemet, konsekvens skatt og rammetilskot? Eingongsinntekt Vågsøy, drift 2019 (pensjon-premiefond-premieavvik) Eingongsinntekt Flora, drift 2019 (bruk av bufferfond) Bidrag frå KFI Finans, renter og avdrag? Sum utfordring ramme til drift Moglegheit inntektssida Havbruksfond, usikker inntekt, bruke til løpande drift i omstillingsfase? Auka utbytte frå SFE, usikker inntekt frå kva tidspunkt? Eigedomsskatt, truleg ingen moglegheit i 2020 grunna nye reglar med botnfrådrag 30%, og maks auke 1 promille. Evt starte retaksering omgåande? - Sum moglegheit inntektssida Akutt omstillingsbehov UTFORDRiNG Inntektsreduksjon 2020 Førebels er det stipulert at samla inntekter til løpande drift vil bli redusert med 94 millionar kr frå 2019 til Av dette er 46 millionar kr knytt til eingongsinntekter som Vågsøy og Flora har budsjettert med i millionar kr er knytt til Bryggja, 10 millionar knytt til ny kommunestruktur i inntektssystemet og 6 millionar kr knytt til mogleg tap av bidrag frå KF Innvandrarsenteret i Flora. Grensejustering Bryggja Førebels grovt stipulert tap av skatt, rammetilskot og eigedomsskatt ligg på 32 millionar kr. Det ligg ikkje føre tal knytt til mogleg reduksjon på utgiftssida. Når dette ligg føre vil akutt omstillingsbehov på 53,5 millionar kr bli redusert. Havbruksfondet Dersom ein legg til grunn at kommuane vil få tilsvarande inntekt frå Havbruksfondet i 2020 som i 2018 ligg det ei mogleg auka inntekt på 34,5 millionar kr målt i forhold til budsjett Dette er inntekter som ikkje bør nyttast til løpande drift, men mogleg må Kinn ta høgde for det i ein omstillingsfase.

19 Balanse for kommunane Kva er balanse og korleis er denne berekna for Kinn kommune? Balansen er ei oversikt over kommunen sin økonomiske situasjon på eit tidspunkt. Alle eigedelar vert sett opp på ei side, med gjeldspostar og eigenkapital som motpostar på den andre sida. Ein har summert balansen for dei to kommunane siste avslutta rekneskapsår. Resultatet er ein skuggebalanse for Kinn kommune per 31. desember Kortsiktig- og langsiktig gjeld Det er vanskeleg å berekne kva nivået på den kortisiktige gjelda vil vere ved inngangen av Kommunane bør vurdere å betale ned kortsiktig gjeld før årsskifte Avtaler knytt til langsiktig gjeld vil bli vidareført i Kinn. Eventuell refinansiering bør ein gjere i god tid før samanslåing. Aksjar, obligasjonar og andre verdipapir Ein må sjå på korleis ein formelt kan overføre beholdningane til ny kommune. Premieavvik, pensjonsmidlar og pensjonsforpliktelsar Kommunane må kvalitetssikre saldo på premieavvik med den enkelte pensjonskasse. For KLP står dette på årsoppgåva. Frå SPK må kommunen få oppgjeve tala. Pensjonsmidlar/forpliktingar vil bli overført til Kinn kommune. Kortsiktige fordringar Må avklarast korleis ein overfører dette til ny kommune. Gjeld private, firma og offentlege instansar. IKS Kommunane er del i fleire interkommunale selskap og samarbeid. Det må avklarast korleis ein skal avslutte interkommunale selskap og samarbeid der det er aktuelt. Verdiar på anleggsmiddlar Registrerte verdiar på anleggsmiddel må kvalitetssikrast. Det må avklarast korleis kvaltietssikre registrerte verdiar på hus, institusjonar, bilar etc. Dette må så overførast til Kinn kommune. Bilar må også omregistrerast til Kinn kommune. Det same gjelder leasingkontrakter og husleigeavtalar. UTFORDRiNG Kortsiktig gjeld Overføre kortsiktig gjeld Langsiktig gjeld Langsiktige lån vert vidareført i Kinn Aksjar/obligasjonar Overføre beholdning til ny kommune Premieavvvik/pensjonsmidlar Overføre pensjonsmidlar og forpliktingar. Fellesnemnda har allereie lagt til grunn at Kinn skal ha amortiseringstid 7 år. Kortsiktige fordringar Overføre fordringar Anleggsmidlar Kommunane eig faste eigedommar og anlegg, samt utstyr, maskiner og transportmidlar til bokført verdi 2,4 mrd kr. Anleggsregistra må samkjøyrast. Anleggsmidlar Bryggja Anleggsmidlar knytt til investeringar i Bryggja skal overførast til Stad kommune. 14

20 Balanse for Kinn kommune EIENDELER EGENKAPITAL OG GJELD Anleggsmidler Egenkapital Herav: 0 Herav: 0 Faste eiendommer og anlegg Disposisjonsfond Utstyr, maskiner og transportmidler Bundne driftsfond Utlån Ubundne investeringsfond Konserninterne langsiktige fordringer Bundne investeringsfond Aksjer og andeler Regnskapsmessig mindreforbruk Pensjonsmidler Regnskapsmessig merforbruk 0 Omløpsmidler Udisponert i inv.regnskap 0 Herav: 0 Udekket i inv.regnskap Kortsiktige fordringer Kapitalkonto Konserninterne kortsiktige fordringer 0 Endring i regnskapsprinsipp som påvirker AK (drift) Premieavvik Endring i regnskapsprinsipp som påvirker AK (investering) Aksjer og andeler 0 Langsiktig gjeld Sertifikater 0 Herav: 0 Obligasjoner 0 Pensjonsforpliktelser Derivater 0 Ihendehaverobligasjonslån 0 Kasse, postgiro, bankinnskudd Justeringsgjeld private utbyggarar 0 SUM EIENDELER Sertifikatlån Andre lån Konsernintern langsiktig gjeld 0 Kortsiktig gjeld Herav: 0 Kassekredittlån 0 MEMORIAKONTI Annen kortsiktig gjeld Ubrukte lånemidler Derivater 0 Ubrukte konserninterne lånemidler 0 Konsernintern kortsiktig gjeld Andre memoriakonti Premieavvik Motkonto lånemidler SUM EGENKAPITAL OG GJELD Oppgåver som er under arbeid i kommunane Rydde i kortsiktig gjeld og kortsiktige fordringar Rydde i anleggsregisteret. Er anlegga rett verdsatt? Er dei plassert i rett gruppe? Anlegg knytt til Bryggja skal overførast til Stad kommune Dokumentere balansen I felleskap vert det no utarbeidd ny kontoplan, som skal vere klar innan juni 15

21 Føresetnadar for Kinn kommune sitt budsjett 2020 BUDSJETTRENTE PRISVEKST OG LØNSVEKST EIGENBETALING, SALSINNTEKTER OG OVERFØRINGAR Kinn skal legg til grunn budsjettrente med utgangspunkt i Kommunalbanken sine prognosar, justert for reelle lånevilkår. På sikt bør Kinn vurdere å opprette eit rentefond ved for mykje budsjettert rente som ei sikring. Kinn legg til grunn prisvekst og lønnsvekst i tråd med kommunal deflator oppgitt i komande statsbudsjett. Deflator er eit uttrykk for vekta samla prisauke i prosent frå året før, der lønsvekst utgjer 63,5% og prisvekst på varer og tenester 36,5%. Harmonisering så langt det lar seg gjere frå Kinn skal legge til grunn auke i tråd med deflator som blir oppgitt i komande statsbudsjett. STILLINGAR PROGNOSEMODELL HOVUDOVERSIKTER Sjekke stillingsheimlar, at alle tilsette ligg med rett ansiennitet og har rett kompetansetillegg. Dette blir årlege sjekkpunkt i Kinn. Ekstra viktig å ta kontroll på dette i budsjett Kinn nyttar KS sin prognosemodell for å berekne rammetilskot frå staten. Bruke denne likt ved å framskrive folketalsutvikling basert på moderat framskriving frå SSB. Vedta økonomiplan i tråd med hovudoversikt drift og investering SJØLVKOST Nytte systemet Momentum for berekning av sjølvkost i budsjett 2020 og tilhøyrande økonomiplan. Harmonisering av sjølvkostområda. MINIMUMSAVDRAG I tråd med ny kommunelov AMORTISERING PREMIEAVVIK Legge til grunn amortiseringstid av premieavvik pensjon på 7 år frå og med Dette er lengste lovlege inndekkinsgtid per i dag. Amortiseringa skjer med like årlege beløp. 16

22 NETTO DRIFTSRESULTAT DISPOSISJONSFOND LÅNEGJELD Følgje råda frå Teknisk beregningsutvalg, KS og KMD om at budsjettert netto driftsresultat skal vere minimum 1,75%. Oppnå positivt netto driftsresultat i heile økonomiplanperioden. Ta sikte på å oppnå netto driftsresultat på minimum 1,75% innan 2025, gjennom ei opptrappingsplan der netto driftsresultat i 2023 ligg på 1%. Unngå negative konsekvensar for tenestetilbodet på kort sikt, ved å byggje ein reserve for å møte uføresette hendingar. Ta sikte på å gradvis byggje opp eit bufferfond som utgjer 5% av driftsinntektene innan Eingongsinntekter, som til dømes havbruksfondsmidlane, vert i hovudsak å avsette til bufferfond inntil målet på 5% er nådd. På sikt bør bufferfondet aukast ytterlegare. Legge til grunn realistisk framdrift for investeringsprosjekt i økonomiplanperioden Revidere samla investeringsplan med mål om å redusere planlagt auke i langsiktig netto lånegjeld. EIGEDOMSSKATT BUDSJETTSYSTEM - FRAMSIKT ÅRSLØNSVEKST Kommunane har ulike taktsgrunnlag og satsar i dag. Det vil bli etablert eit eige prosjekt som skal arbeide med eigedomsskatt. Kinn kommune har fått aksept på ei overgangsordning med frist på retaksering i Frå og med 1. januar 2022 skal eigedomsskatten i Kinn kommune vere harmonisert og i tråd med eigedomsskattelova. Kinn skal innføre eit nytt heilskapeleg budsjettog styringssystem. Alle modulane skal implementerast i løpet av Vurdere å ta i bruk politikarmodulen allereie hausten Årleg årslønsvekst vert å kompensere på budsjettrammene i opphaveleg budsjett. Midlar til årslønsvekst vert med det ikkje sett av sentralt i budsjettet, for så å bli kompensert på rammene gjennom året. Det blir opp til tenestene å styre innafor gitt ramme. 17

23 Investering Kinn kommune Utvikling i gjeldsgrad I økonomiplanane til kommunane er det lagt opp til investeringar på meir enn 1,1 milliardar kroner. Investeringane er i stor grad knytt til kommunale formål, men det er også investeringar som ikkje inngår i kommunen si kjerneverksemd. Ein legg opp til stor grad av lånefinansiering og i liten grad bruk av fonds- og driftsmidlar. Ein auke i gjeldsgraden vil legge beslag på det økonomiske handlingsrommet i lang tid framover. Utviklinga i den langsiktige gjelda har gjeve ein vesentleg auke i lånegjelda per innbyggjar. Netto lånegjeld for Kinn kommune er i 2017 på kr per innbyggjar (konserntal). Dette er over landet og KOSTRA-grupper vi kan samanlikne oss med. Investeringar og tenestestruktur Ein har investert mykje, og gjennom økonomiplanane signaliserer kommunestyra at dei ynskjer å fortsette arbeidet. Utfordringa knyttar seg til at dei prioriteringane som kommunane gjer, og har gjort kvar seg, legg føringar for tenestestrukturen i den nye kommunen. UTFORDRiNG Gjeldsgrad Netto lånegjeld for Kinn kommune er i 2017 på kr per innbyggjar. Dette er over landet med kr og KOSTRAgruppa 11 med kr (konserntal) Redusert handlingsrom Investeringane er i stor grad finansiert med lån og i liten grad av driftsmidlar. Dette legg beslag på framtidige ressursar, og er med å begrenser det økonomiske handlingsrommet. Investeringar og tenestetilbod Prioriteringar som kvar kommune gjer, legg føringar for tenestestrukturen i Kinn kommune. 18

24 Hovudoversikt investering for Kinn kommune R2018 B2019 B2020 B2021 B2022 INNTEKTER Sum inntekter UTGIFTER Sum utgifter Finanstransaksjoner Sum finansieringstransaksjoner Finansieringsbehov Dekket slik: Bruk av lån Salg av aksjer og andeler Mottatte avdrag på utlån Overført fra driftsregnskapet Bruk av tidligere års udisponert Bruk av disposisjonsfond Bruk av bundne driftsfond Bruk av ubundne investeringsfond Bruk av bundne investeringsfond Sum finansiering Udekket/udisponert

25 Kommunane sine hovudsatsingar innan investering Vågsøy SATSING Flora SATSING Ny brannstasjon Kulatoppen omsorgssenter, ny fløy E Skulebygg, barnetrinnet, opprusting Skram skule Vatn og avløp Symjeanlegg Spesialhall for turn Fullskala fotballhall Gymsal ved Florø barneskole Brandsøy skule - utviding Barnehage i sentrum Samlokalisering administrasjon Vegar: Asfaltering, oppgradering, veglys Hovudplan Vatn og Avløp Ny brannstasjon Nye Miljøhuset (avlasting, dag- og aktivitetstilbod), førebels ikkje innarbeidd i økonomiplanen Heildøgnsplassar omsorg, førebels ikkje innarbeidd i økonomiplanen UTFORDRING UTFORDRING Har høg lånegjeld Høgt låneopptak i økonomiplan Har høg lånegjeld Høgt låneopptak i økonomiplan 20

26 Brutto renteutgifter fram mot 2022 Finansutgifter er i hovudsak renter og avdrag, og har dermed direkte samanheng med kommunen si samla lånegjeld. Kinn kommune har i underkant av 2,2 milliardar kr i netto lånegjeld per I vedtekne økonomiplanar har ein lagt opp til investeringar fram mot 2022 på meir enn 1,1 milliardar kr. Av dette vert 747 millionar kroner finansiert med nye låneopptak. I tillegg kjem samla utsatt låneopptak per 2018 på 231 millionar kr. Samanhengen mellom rentenivå og brutto renteutgifter Med ei høg gjeldsgrad vil sjølv små endringar i rentenivået gje store utslag. Ein kan illustrere dette ved å ta utgangspunkt i dagens lån og planlagte investeringar fram mot Sum brutto renteutgift er rekna til 55,7 millionar kr i Marknaden si rentebane vil gje årlege brutto renteutgifter på om lag 78,1 millionar kr i Ei auke i renta på 1 prosentpoeng utover marknaden si rentebane vil gje årlege brutto renteutgifter på 108,7 millionar kr i 2023 Aukande avdragsutgifter Kommunane har betalt avdrag etter minste avdragsprinsippet. I analysen på dei neste sidene er planlagt avdrag i økonomiplanane lagt til grunn. Ny kommunelov skal vere lagt til grunn for avdrag frå og med Handlingsregel for låneopptak Flora har vedteke ein handlingsregel for låneopptak, men denne vert ikkje praktisert. Det er behov for å innføre ein handlingsregel i Kinn kommune. I samband med budsjett 2020 bør Kinn revidere investeringsplanane for perioden , med mål om å redusere planlagt auke i låneopptak. Konsekvens av auka finansutgifter Finansutgifter vert i hovudsak finansiert gjennom frie inntekter. Ein konsekvens av auka finansutgifter kan difor vere å redusere drifta eller fjerne tenester som kommunen tilbyr. 21 UTFORDRiNG Gjeldsgrad Gjeldsgrada er høg og aukande i perioden Brutto renteutgifter Dei årlege brutto renteutgiftene kan auke med om lag 22,4 millionar kroner innan 2023 Risiko knytt til renteendring Ei endring på 1 prosentpoeng utover marknaden si rentebane vil gje ytterlegare auke i årlege brutto renteutgifter på 30,6 millionar kr Finansiering av renteutgifta Det er her ikkje vurdert i kva grad brutto renteutgift vert finansiert med kommunale avgifter knytt til VAR, rentekompensasjonsordningar, husleigeinntekter, renteinntekter, planlagte innsparingar i drift mv. Det er heller ikkje gjort nokon vurdering på kva ei auke i renteugifta vil betyr for mogleg reduserte pensjonsutgifter, som følgje av betre avkastning på kommunen sine pensjonsmidlar. Lånegjeld knytt til Bryggja I denne analysa er lånegjeld knytt til investeringar i Bryggja inkludert. Det blir viktig for Kinn kommune at rettmessig lånegjeld vert overført til Stad kommune i samband med grensesjusteringa.

27 Diagrammet til høgre er basert på ei renteanalyse som er gjort i KBN Finans, på den samla låneporteføljen (eks startlån i Husbanken) til Kinn kommune, inkludert framtidige låneopptak eks utlån. Den samla låneportefølja er i hovudsak fordelt mellom lån med bunden- eller flytande rente. Ei renteendring vil difor ikkje påvirke heile portefølja. Dette er tatt høgde for i analysa. Markedet si rentebane er vår beste spådom om det framtidige rentenivået. Det er denne rentebana som ligg til grunn i analysa. Periode Totale rentekostnader Rentekostnader på løpende lån Rentekostnader med refinansiering beregnet Rentekostnad på simulerte lån , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,51 Denne analysen viser ikkje renteeksponert lånegjeld. Ei slik analyse bør kome i tillegg til denne analysen i KBN, og måltalet netto lånegeld i prosent av brutto driftsinntekter. Per viser førebelse KOSTRA-tal at Vågsøy har ei renteeksponert lånegjeld på 74,5% av brutto driftsinntekter, medan tilsvarande for Flora er på 75%. Gjennomsnittleg renteeksponering for alle kommunar i landet er på 44%. Merk at KOSTRA ikkje tar høgde for den delen av lånegjelda som er sikra til fast rente. 22

28 Norges Bank har signalisert at styringsrenta vil gå opp fram mot 2023 (figur til venstre). Bankane legg dette til grunn for sine vurderingar av framtidige utlånsrenter. Marknaden si vurdering av framtidige renter er vist i figuren under. NIBOR3M ligg om lag 0,4 % høgare i 2023 enn dagens nivå. Førebels anbefalt budsjettrente for 2020 er 2,34 %. Dette er marknaden si forventa gjennomsnittlege rente i 2019 på 1,74 %, pluss marginpåslag 0,6 %. Vi legg opp til å følgje Kommunlbanken si tilråding for budsjettrenter , som truleg kjem i september. Kommunane har om lag 37 % av porteføljen i fastrenter. Dette er med på å auke den gjennomsnittlige renta gjennom året. På den andre side vil korte lån i sertifikatmarkanden kunne gje betre rentevilkår. Dei årlege brutto renteutgiftene kan auke med om lag 22,4 millionar kroner i Då har ein ikkje tatt høgde for eventuell auke i renta utover rentebana. Dette med utgangspunkt i marknaden si rentekurve, låneporteføljen til dei to kommunane, framtidige investeringsplanar og fordelinga mellom flytande- og bunden rente. I denne analysa er det ikkje vurdert i kva grad brutto renteutgifter vert finansiert ved kommunale avgifter, rentekompensasjonsordningar, husleigeinntekter, renteinntekter og planlagt innsparing knytt til andre driftsutgifter mv. 23

29 Statistikk - driftsnivå på tenester (evt. oppdatering kjem haust 2019) KOSTRA står for Kommune-Stat-Rapportering og gjev styringsinformasjon om ressursinnsats, prioriteringar og måloppnåing i kommunar, bydelar og fylkeskommunar. Kommunane vert delt inn i ulike grupper som ein kan samalikne seg med. Kinn kommune er her samanlikna med KOSTRAgruppe 11. Du ser her nokre oversikter som syner nivået i Kinn i høve til KOSTRA- gruppe 11 og Norge. Din statistikk AS har utarbeidd ei samling av tabellar, jf vedlegg til Budsjettguide UTFORDRiNG Samanlikningsgrunnlag Kinn kommune vert her samanlikna med KOSTRA-gruppe 11, altså faktiske kommunar. Profilen på ein kommune og summen av to er ikkje nødvendigvis direkte samanlinknbare. Talgrunnlag KOSTRA sine rapportar er basert på dei rekneskapstala som kommunane rapporterar inn. Kvaliteten på kommunane sine posteringar er derfor avgjerande for kvaliteten i statistikken. Ulik organisering av tenester Kommunane organiserer tenestene sine ulikt. KOSTRA bygger statistikk direkte på rekneskapsmessig postering på tenester. Organisering kjem ikkje fram. Tal innbyggjarar og samansetjinga av ulike aldersgrupper fortel oss noko om kva tenester det vil vere behov for, og nivået på desse. Dette er såleis ein god indikator å planlegge tenester ut i frå. I folketalsframskrivinga til SSB av juni 2018 er folketalet 1. januar 2028 rekna til personar. Dette er ei endring på 0,1 % frå 2018 (+17), mot 6,9 % vekst i Norge i tilsvarande 10-års periode. Historiske tal Endringstakta i samfunnet er stor. Statistikkane i KOSTRA er basert på historie. Befolkningsgruppa 67 år og eldre aukar relativt kraftig i åra som kjem, medan tal innbyggjarar i dei andre aldersgruppene går ned. Å tilpasse tenestene ut i frå denne endringa er ein av dei store oppgåvene for kommunen framover. 24

30 Kinn kommune har høgare driftsutgifter per innbyggjar innan barnehage, grunnskule og helse- og omsorg enn både landet og KOSTRA-gruppe 11. Desse tala tar ikkje omsyn til forskjellar i utgiftsbehov. Det er her summen av Vågsøy og Flora som blir samanlikna med faktiske kommunar. Statistikken er basert på historiske tal og gjev ikkje nødvendigvis eit bilde på Kinn kommune frå I følgje Din Statistikk AS har SSB lagt om rapporteringa si, der kommunehelse og pleie- og omsorg er slått saman til Helse- og omsorg. 25

31 KS - Modell for analyse av ressursbruk (oppdatering kjem haust 2019) Når ein skal analysere ressursbruken i ein kommune er det ikkje nok å berre sjå til KOSTRA-statistikk. KS har difor utarbeidd ein modell som synleggjer ein kommune sin prioritering av ressursbruk omsyntatt kommunen sitt utgiftbehov og frie disponible midlar. Det første diagrammet viser kommunane sin ressursbruk per innbyggjar målt opp mot landsgjennomsnittet, slik det går fram av KOSTRA. Første søyle "Inntekt til anvendelse" er summen av øvrige søyler, og viser om kommunane bruker meir eller mindre ressursar per innbyggjar enn landsgjennomsnittet. Dette diagrammet tar ikkje omsyn til utgiftsbehov eller inntektsnivå. Det andre diagrammet viser det objektive anslaget for kommunane sitt utgiftsbehov etter delkostnadsnøklane i inntektssystemet. Kommunane vert kompensert/trukket for dette i rammetilskotet gjennom utgiftsutjamninga. 26