SAKSFRAMLEGG Saksbehandler: Ingunn Broch Hauge Arkiv: 151 Arkivsaksnr.: 13/999-3 Budsjett og økonomiplan 2014-2017 TILRÅDING: Saka vert lagt fram utan tilråding. DOKUMENT: Økonomiplan 2014-2017 Årsbudsjett 2014 (vedl.) Berekningsteknisk dokumentasjon prp. 1 S (ikkje vedlagt) Budsjett 2013 (ikkje vedlagt) Utskrift av møtebok for kontrollutvalet dat. 26.09.2013, sak. 14/2013 Framlegg til budsjett for kontrollutvalet (vedlegg i budsjettdok). Framlegg til budsjett frå kyrkjeleg fellesråd (vedlegg i budsjettdok). SAKSUTGREIING: Rådmann legg med dette fram forslag til budsjett og økonomiplan 2014-2017. Økonomiplanen er tufta på kommunelova 44. Den er obligatorisk og skal gje eit realistisk oversyn over den økonomiske situasjonen for både inntekter og utgifter dei komande 4 åra. Økonomiplanen skal rullerast kvart år. Den har ikkje status som bindande løyvingsdokument. Årsbudsjettet er heimla i kommunelova 45. Det er ein bindande plan for bruk av kommunale midlar i budsjettåret. Årsbudsjettet skal vera realistisk og framstille kommunen sine utgifter og inntekter på ein oversiktleg måte. Det er også stilt krav om at budsjettet skal delast i ein driftsdel og ein investeringsdel. Økonomiplan 2014 2017 vart fyrste gong lagt fram for formannskapet den 28.10.2013 og deretter til orientering i kommunestyret 14.11.2013. Kommunestyret handsama «Budsjettrammer for 2014 og grunnlag for økonomiplan for 2014-2017» i møte 13.6.2013, K-sak 13/559. Budsjettrammene for 2014 byggjer på endra budsjett 2013 med tillegg/frådrag for kjende endringar. Driftsrammene for 2014 vart i K-sak 13/559 lagt fram med eit inndekkingsbehov frå fond på kr.4.839.000,-.
Det vart i rammesaka sett opp nokre konkrete innsparingskrav for 2014, samtidig som det vart presisert at dette er eit driftsnivå som gir Leikanger kommune store økonomiske utfordringar og at ein difor må sjå føre seg vidare innsparingstiltak. I tillegg til å innarbeida vedtaket frå juni 2013, er rammene for 2014 auka opp med heilårseffekten av lønsoppgjeret for 2013. Sektorframlegga er langt på veg lagt fram innafor tildelt ramme (før endra pensjonspremie er lagt inn). Sjølv om det ikkje er lagt til nye tiltak, er det likevel slik at føresetnadene for enkelte område er endra slik at driftskostnadene vert høgre enn føresett i rammesaka. Det er laga ei eiga liste over dei tiltaka som ein ikkje er lagt inn i budsjettet. Dette er tiltak som langt på veg er framkome i budsjettprossen etter innspel frå tenesteleiarane. Slike tiltak vil ha ulik prioritet og enkelte vil vere av ein slik karakter at ein bør overvege å ta dei inn i budsjettet for 2014. Rådmann legg no fram eit budsjettforsalg med eit inndekkingsbehov på kr.3.090.000 for 2014 og kr.13.688.000 for heile perioden. I framlegget for budsjett 2014 er også renter og avdrag knytt til investeringsbudsjettet innarbeida. Endra rentekostand er konsekvensen av at nye planlagde investeringar no er innarbeida i grunnlaget. I tillegg er også avdrag på startlån innarbeida. Avdrag på startlån er ei utgift som skal førast i investeringrekneskapet utan at ho kan finansiert med lån. Mellomlegget mellom innbetalt avdrg frå låntakarane og kommunen sitt krav frå Husbanken må dermed finanierast med overføring frå drift. Generelt frå statsbudsjettet for 2014 (Stoltenberg II). I tråd med det som vart varsla i kommuneproposisjonen, held inntektsveksten fram i 2014. Det vart då varsla vekst i samla inntekter på mellom 6 og 6,5 mrd. kroner, av dette er vekst i frie inntekter mellom 5 og 5,5 mrd. kroner. I statsbudsjettet 2014 ligg det inne ein vekst for kommunesektoren på 7,7 mrd. kroner (2 %) i samla inntekter, og av det 5,2 mrd. kroner (1,7 %) i frie inntekter, fordelt på 4,3 mrd. til kommunane og 0,9 mrd. til fylkeskommunane. Veksten er rekna ut frå anslag på inntektsnivå for 2013, som vart lagt til grunn i revidert nasjonalbudsjett. Dei ekstra skatteinntektene i 2013 fører til at veksten i inntekter frå 2013 til 2014 blir lågare når veksten blir rekna frå anslag rekneskap 2013. Etter anslag rekneskap 2013 er nominell vekst i frie inntekter frå 2013 til 2014 for kommunesektoren 5,9 mrd. kroner, eller 4,1 %. Realveksten er 3,3 mrd. kroner, eller 1,1 %. Skatteøyre I kommuneproposisjonen for 2011 vart det signalisert at skattøyren skal fastsetjast ut frå ei målsetjing om at skatteinntektene for kommunane skal utgjere 40 % av dei samla inntektene. For å tilpasse dette, er det gjort framlegg om å redusere skattøyren for personlege skattytarar med 0,2 % til 11,4 %.
Leikanger kommune budsjett 2014 Rådmann sitt forslag til budsjett 2014 er gjort opp i balanse. Inntekteksføresetnadene i budsjettet er basert på: Skatt på inntekt og formue, er basert på eit anslag som byggjer på tre års historikk og er ca. 1,1 mill over skatteanslaget som er utarbeida av departementet, kr.55.821.000,-. Rammetilskot, inkl. inntektsutjamning, kr. 67.439.000,-. Integreringstilkskotet er berekna til kr. 1.827.000,-. Tilskotet vert trappa ned utover i perioden til 1.550.000,- og dette vil vere nivået for resten av perioden. Tilskotet vert rekna ut frå kor mange personar som er med i ordninga og nedtrappa over ein 5-årsperiode. Eigedomsskatt, uendra frå 2013; 4,8 mill kroner. Bustad: 2,5 promille kan aukast med inntil 2 promille pr. år. Næring/verk og bruk: 7 promille og kan ikkje aukast ytterlegare. E-skatt på bustad vil auke med ca. 1 mill pr. promille (grunnlag på 1.043.567.000) Det er eit krav at eigedomsskatten skal vedtakast kvart år som ein del av det årlege budsjettvedtaket. Det er lagt inn kalkulatoriske renter/avskrivingar på kr. 1.564.000,-. Dette er ei berekning av renter og avskrivingar knytt til Vatn, Avløp og Renovasjon. Ein nyttar kalkulatoriske renter og avskrivingar for å kompensere den ordinære kommunale drifta for renter og avdrg knytt til dette området. Avkastning på Kraftfondet: Rekneskap tom okt. viser ein avkastning på 7,7 mill kroner. For B 2013 er det budsjettert med bruk av årets avkastning på kr.4 000 000,-. For 2014 er det budsjettert med avkastning på kr.3 000 000,-. Premieavvik Årets Premieavvik inntektsført med kr.5,5 mill kroner. Amortisert premieavvik, utg.ført med kr. 1,1 mill kroner Nettoeffekt premieavvik: 4,4 mill kroner Premieavviket er ein type inntekt som ikkje reknast som «fast inntekt» og bør difor ikkje vere med å danne grunnlag for driftsnivået i kommunen. Premieavviket vil bli amortisert og føre til ein utgiftspost dei neste 10 åra. Ideelt sett burde difor denne type inntekt bli avsett på fond for så å kunne nyttast når kostnaden kjem. Andre inntekter: Kommunale tenester og leigeobjekt er prisregulert i samsvar med kommunal deflator, 3,0 %.
Andre punkt i kommuneøkonomien: Pensjonspremie Pensjonspremien er auka opp til gjeldande satsar, dvs. Fellesordningen 20,82 % (16,5%) Sjukepleiordningen 20,92 % (18,7%) SPK uendra med 12,25%. Renter på lån er for 2014 rekna med 3% og vert auka til 5% i siste året i økonomiplanperioden. Renteutgift på 5,3 mill kroner inkluderer også renter for låneopptak til nye investeringar. Avdrag er basert på minimumsavdrag 5,5 mill kroner med tillegg av kr.750.000,- ekstra nedbetaling av lån som er knytt til vedtak om oppgradering av tinghus III. For å saldere 2014 er det nytta kr 3 090 000,- frå disposisjonsfond. Summen vert å belaste disp.fond 25699130 «Sal av aksjar Sognekraft». Fondet har pt. ein saldo på 13 mill. Fondet er ein del av grunnkapitalen etter at kommunen selde seg delvis ut av Sognekraft AS. For å balansere ut økonomiplan 2014 2017 må ein nytte kr. 13,7 mill frå fond. Dvs at vi og må belaste fondet som er avsett som bufferfond for marknadsendringar på aksjeporteføljen. Punkt i tilleggsprp. ( ikkje innarbeida i dette framlegget): Prisvekst, frå 3 % til 3,1% Likeverdig behandling privat barnehage Makspris barnehage Utsett to barnehageoppt. Kulturskuletime, avvikla Frukt og grønt i skulen, avvikla Dobbeltrom, redusert pris for enkeltrom Rusomsorg (øyrem.) Budsjettavtalen med KrF/V vil truelg påvirke rammetilskuddet for 2014 og framover, pga trong for for færre barnehageplassar når ein aukar kontantstøtten. Stipulert reduksjon kr.400.000,-. Heilårseffekten frå 2015 og utover i perioden er vurdert til ein reduksjon på kr.700.000,- pr. år. Investering 2013 Fom 2014 vil all mva frå investering bli ført direkte attende til investeringsrekneskapen utan at den fyrst må førast i drift. Momskompensasjon vil difor gå D/K i investeringsrekneksapet med likt beløp og treng ikkje ytterlegare finansiering. Mva-komp frå investering kan heller ikkje vere med å finansiere utgifter i drift.
Som ein del av beslutningsgrunnlaget for nye investeringar i perioden 2014-2017 bør ein ta med i vurderinga at i løpet av dei to siste åra har Leikanger kommune har gjennomført relativt store investeringar: Til saman er det utgiftsført investeringar i 2012 og 2013 på ca. kr.37.400.000,-. Av dette utgjer investering i helsesenter og omsorgsbustader ca.22 mill kroner. I same periode auka lånegjelda med ca. 28 mill kroner. For 2014 er det lagt fram eit forslag på inveseringsbudsjett for 2014 på kr. 25 300 000. For heile perioden er det føreslege ei investeringsramme på 35 mill kroner. Nye investeringar og auka lånegjeld får konsekvensar i drift i form av auka avdrag og auka rentekostnad for 2014 utgjer dette om lag kr.759.000,-. Investeringsplan 2014-2017 Tekst 2 014 2 015 2 016 Totalt i perioden 2 017 (bto) Kommunale bustader 8 000 000 8 000 000 Sentrumsutvikling 7 300 000 7 300 000 Kvålen næringsområde - opparbeiding 3 000 000 2 000 000 5 000 000 Ungdomsskulen - inneklima 1 500 000 500 000 2 000 000 Tinghus II - opprusting 1 000 000 1 000 000 Tinghus -parkering og asfalt 700 000 700 000 Arkeologi - S.heimgard 700 000 700 000 Kommunale vegar 500 000 500 000 500 000 500 000 2 000 000 Vassforsyning - utbetring 500 000 500 000 400 000 400 000 1 800 000 Kommunale bygg - opprusting 500 000 500 000 500 000 500 000 2 000 000 Felles dataanlegg 300 000 300 000 300 000 300 000 1 200 000 Kyrkja - vedlikehald 300 000 200 000 200 000 700 000 Planlegging - planstrategi 200 000 200 000 0 0 400 000 Reguleringsplanar 200 000 200 000 0 0 400 000 Bil heimetenesta 200 000 200 000 Telemedisin - ikt 200 000 200 000 Pleie og omsorg - utstyr 100 000 200 000 100 000 200 000 600 000 Kvålen grunnkjøp 100 000 300 000 400 000 Kleppa - grunnkjøp 200 000 200 000 Leitevegen - grunnkjøp 200 000 200 000 Sum 25 300 000 5 300 000 2 300 000 1 900 000 35 000 000 Dei to største investeringsprosjekta, kommunale bustder og sentrumsutviling, utgjer 15,3 mill kroner og vert delvis finansiert med tilskot frå andre. Forventa tilskot kr.10,5 mill kroner. Tilskot vert fyrst utbetalt når prosjektet er avslutta og må difor lånefinansierast i byggjeperioden. Det vert og søkt om enøk-midlar i samband med utbetring av ventilasjonsanlegget på ungdomsskulen.