Hjartdal kommune 3692 Sauland Møteinnkalling for Kommunestyret Møtedato: 02.07.2014 Møtestad: Kommunehuset, kommunestyresalen Møtetid: Kl. 18.00 Utvalsmedlemene blir med dette kalla inn til møtet. Den som har lovleg forfall, eller er ugild i nokon av sakene, må melda frå så snart råd er, tlf. 35 02 80 00, slik at varamedlem kan bli kalla inn. Stad Sauland, 30.06.14 Sven Tore Løkslid ordførar Sakliste Sak nr. Saktittel 049/14 GODKJENNING AV MØTEBOK 050/14 HANDLINGSROM VED REDUSERT EIGEDOMSSKATT
Hjartdal kommune Styre, råd, utval Møtedato Saknummer Sakshandsamar Kommunestyret 02.07.2014 049/14 IL Saksansvarleg: Ingebjørg Landsverk Arkiv: K1-033 Arkivnr.: 14/2280 GODKJENNING AV MØTEBOK RÅDMANNEN TILRÅR Møteboka frå Kommunestyret 18.06.14 blir godkjent slik ho ligg føre.
Hjartdal kommune Styre, råd, utval Møtedato Saknummer Sakshandsamar Kommunestyret 02.07.2014 050/14 HG Saksansvarleg: Helge Granlund Arkiv: K1-153, K2- Arkivnr.: 14/1863 HANDLINGSROM VED REDUSERT EIGEDOMSSKATT Dokument i saka: Ingen Vedlagde dokument: Ingen Aktuelle lover, forskrifter, avtaler m.m.: Kommunelova av 25.9.1992 Lov om eigedomsskatt frå 6.6.1975 Forskrift om kommunal- og fylkeskommunal rekneskapsføring av 15.12.2000 Kommuneplanen sin handlingsdel, økonomiplan 2014-2017, årsbudsjett 2014 Saksgang: Formannskapet tilrår Kommunestyret gjer vedtak Bakgrunn for saka: Innleiing I Kommuneplanen sin handlingsdel, økonomiplan 2014-207, årsbudsjett 2014 vedtok kommunestyret utviding av grunnlaget for eigedomsskatt til å gjelde heile kommunen. Til og med 2013 har kommunen hatt eigedomsskatt berre på verker og bruk med maksimal promillesats på 7. På bakgrunn av skattegrunnlaget som administrasjon berekna, blei promillesatsen på bustader, våningsbustader og fritidsbustader satt til 3,9 promille eit nivå som var naudsynt for å nå budsjettert skatt på kr. 12 mill frå denne gruppa samt næringsliv utanom verker og bruk. Organisering og roller Sakkunig nemnd og sakkunnig klagenemd Kommunestyret har valt ei sakkunnig nemnd til å fastsette skattetakstane. Nemndene (sakkunig klagenemd var òg med) har vedtatt rammer og retningslinjer som m.a. omfattar sjablonar (kvadratmeterprisar, soner osb. som hjelpeverkty i arbeidet med å fastsette takstane. Nemdene starta dette arbeidet i mai 2013 og avslutta det tidleg i januar 2014. Kommunen engasjerte òg profesjonell bistand, Geomatikk as, for bistand i arbeidet med utviding av skattegrunngrunnlaget og utskriving av eigedomsskatt i heile kommunen. Selskapet har hjelpt til med utarbeiding av rammer og retningsliner. Til synfaring blei det tilsett besiktigelsmenn/kvinner som anten hadde
byggfagleg bakgrunn, erfaring med taksering eller som var under utdanning til meklarar. Geomatikk as gjennomførte opplæring av desse i forkant av takseringa. I tilegg er det lagt ned eit svært omfattande arbeid frå administrasjonen si side. Ved fastsetting av takstar er det eit avgjerande prinsipp at disse for dei ulike grupper av skatteobjekt i kommunen, vurderast mest mogeleg likt. Nemnda skal kome fram til ein forsiktig vurdert verditakst/omsetningsverdi. Takstane blir ståande i 10 år, da det er opning for retaksering. Eventuelle klager skal handsamast av denne nemnda. Både skatteytar og formannskap er partar i sakene og kan begge fremje klager. Dersom klagene ikkje blir tatt til følgje i sakkunnig nemnd, går klagene automatisk til sakkunnig klagenemd som fastsett endelig skattetakst. Dette vedtaket kan ikkje påklagast. Rettsapparatet er i tilfelle neste instans. Kommunestyret Formannskapet er som tidlegare nemnt part i klagesaker og kan òg på sjølvstendig grunnlag sjølv klage på vedtekne skattetakstar (normalt i tilfelle der formannskapet vurderer taksten som for lav). Det er kommunestyret som vedtar det samla skattetrykket. Verkemidlane kommunestyret har er; promillesats, botnfrådrag og reduksjonsfaktor. Promillesats og botnfrådrag kan endrast kvart år, eit vedtak om reduksjonsfaktor (ein prosentvis reduksjon av alle skattetakstar), binder kommunen for 10 år framover. I kommunestyresak nr. 082/13, vedtok kommunestyret 3,9 promille i skatteøre, 0 i botnfrådrag og ingen reduksjonsfaktor. Dette er vedtak som ligg til kommunestyret å bestemme. Normalt vil eit slikt vedtak som blir fatta i samband med budsjetthandsaminga stå uendra gjennom budsjettåret. Kommunestyret kan likevel i budsjettåret, gjere endringar til gunst for skatteytarane (ikkje motsett). Dette kan t.d. skje der kommunestyret måtte komme fram til at omfanget av skatteutskrivinga er for omfattande. Kommunestyret må i så fall finne fram til inndekning av bortfallet av inntekter. Dagens situasjon Innføring av eigedomsskatt i heile kommunen har medført stor turbulens. Det har m.a. blitt stilt spørsmålsteikn både ved takstane og det generelle skattetrykket. Det er no satt i verk ein prosess for å gå gjennom det arbeidet som er gjort. Til dette er det innhenta ekstern bistand frå eit profesjonelt takseringsfirma og eit lokalt meklarselskap. Arbeidet har høg prioritet og er planlagt avslutta innan før sumarferien. I påventa av resultatet av dette arbeidet er utsending av termin 2 når det gjeld eigedomsskatt utsett. Som tidlegare nemnt er det sakkunnig nemnd som har mynde til å fastsette skattetakstane, takstar som skal gjenspeile ein forsiktig vurdert marknadsverdi. Vurdering: * Generelt Resultatet av gjennomgangen som no er satt i verk er usikker. Det kan føre til nye, lågare takstar enn dei vedtekne. I så fall vil dette påverke årets budsjett i negativ retning. Same verknad vil endringar i promillesats, innføring av reduksjonsfaktor og botnfrådrag, verkemidel som ligg
under kommunestyret si mynde å vedta, få. Eit inntektsbortfall kan kompenserast gjennom anten ein kostnadsreduksjon, ein inntektsauke eller ein kombinasjon av desse to elementa. For å være forberedt på situasjonen som kan oppstå, ønskjer ein derfor å synleggjere kva for mogelegheiter kommunestyret har til å møte ein slik situasjon som dette. Handlingsrommet er lite når det gjeld inntektsauke. Reduserte skatteinntekter Dersom kommunestyret ønskjer ein reduksjon av det samla skattetrykket som går utover effektane av mogelege reduserte takstar, er det som tidlegare nemnd 3 verkemidel som kommunestyret har: 1. Botnfrådrag Dette er eit frådrag som berre gjeld bustadeiningar (einebustader, våningsbustader og fritidsbustader). Utangspunktet for innføring av eit slikt frådrag er å rette opp mogelege feil/ulikheiter som ein ved bruk av sjablonar og skjønn, ikkje har fanga opp. Gjennom kvalitetskontrollen som no blir gjennomført der sjablonar kan bli endra og klagehandsaminga som vil følgje i etterkant av dette, ser rådmann ingen grunn til at eit slikt frådrag blir innført. 2. Reduksjonsfaktor Kommunestyret kan òg innføre ein reduksjonsfaktor på dei vedtekne skattetakstane. Ein slik reduksjon blir ståande i 10 år og bind derfor opp framtidige kommunestyre i same periode. Med utgangspunkt i at riktige takstar blir vedtatt, ser rådmann heller ingen grunn til å innføre ein slik reduksjonsfaktor. 3. Promillesats Ønskjer kommunestyret å redusere det samla skattetrykket, er det gjennom promillesatsen kommunestyret har verkemiddelet. I skatteåret kan kommunestyret vedta ei slik endring dersom denne er til gunst for skatteytar, ikkje motsett. Før dette gjerast må kommunestyret kjenne til det endelege skattegrunnlaget. Da rammer og retningsliner no er under revurdering, er det derfor viktig at ei slik mogeleg endring blir gjort etter at endelege rammer og retningslinjer er fastsett av skattenemndene og nye (dersom det blir endringar) skattetakstar er vedtatt. Kostnader som kan påverkast Når det gjeld reduksjon av kostnader har ein tatt utgangspunkt i Kommuneplanen sin handlingsdel, Økonomiplan for 2014-2017 og sett på vedtekne tiltak som ikkje er gjennomført. Det er i disse tiltaka handlingsrommet finst. Tiltaka er gruppert i tiltak som det heftar kapasitetsutfordringar med å gjennomføre og tiltak som er planlagt men ikkje satt i gang: Tiltak det er kapasitetsproblem å gjennomføre i 2014: Områderegulering Nordbygda Områderegulering Sauland Sentrum Til saman utgjer den økonomiske ramma for desse prosjekta kr. 0,7 mill Tiltak som er planlagt men ikkje satt i gang (med økonomiske konsekvensar så langt) Kommunedelplan stig og løyper
Oppgradering av bygg og vegar (ca. kr. 0,2 mill av bevilga kr. 1,0 mill) Motorferdsle i utmark Auka tilskot kulturformål Vedlikehald Sauland skule Avsetning til Løypefond Avsetning til Konsesjonskraftfond Avsetning til Disposisjonsfond Til saman utgjer den økonomiske ramma for desse prosjekta ca. kr. 5,3 mill. Endring av eller fjerning av dei ulike tiltaka vil få ulike konsekvensar som igjen må bli vurdert dersom ein gjennomgang blir naudsynt. I denne omgangen er føremålet å peike på område som det kan gjerast endringar med, dersom det syner seg at det blir naudsynt å gjennomføre ei endring i budsjettet for 2014, grunna bortfall av delar av eigedomsskatteinntektene. Ein vil i tilfelle kome tilbake med ny ei budsjettjusteringssak, straks ein kan sjå konsekvensane av mogelege endringar i eigedomsskatteinntektene. RÅDMANNEN TILRÅR: 1. Hjartdal kommunestyre tar saka til orientering. 2. Saka blir fremma på nytt i juni 2014 da resultatet av gjennomgangen av rammer og retningsliner forventast klart til dette møtet. Saksordførar: 05.05.2014 Formannskapet Handsaming: VOTERING: Rådmannen si tilråding blei samrøystes vedteke. FOR-026/14 TILRÅDING: 1. Hjartdal kommunestyre tar saka til orientering. 2. Saka blir fremma på nytt i juni 2014 da resultatet av gjennomgangen av rammer og retningsliner forventast klart til dette møtet. Saksordførar: Audun Solberg 14.05.2014 Kommunestyret Handsaming:
VOTERING: Formannskapet si tilråding blei samrøystes vedteke. KOM-033/14 VEDTAK: 1. Hjartdal kommunestyre tar saka til orientering. 2. Saka blir fremma på nytt i juni 2014 da resultatet av gjennomgangen av rammer og retningsliner forventast klart til dette møtet. NYE OPPLYSNINGAR I SAKA Sakkunnig nemnd og sakkunnig klagenemd skal ha møte den 17.6.2014 for gjennomgang og mogeleg endring av rammer og retningsliner. Dersom nemndene vedtar forslaget frå rådmannen, vil dette kunne føre til ein reduksjon av eigedomsskatteinntektene på ca. kr. 2 mill i 2014. Det ligg føre òg to andre alternativ til møtet i nemndene den 17. ds. Dersom eit av desse vert vedtatt, risikerer kommune å miste all eigedomsskatt for 2013, inkl. for verker og bruk. Til saman utgjer dette kr. 22 mill. Endring av skattetrykket Dersom kommunestyret ønskjer å redusere skattetrykket utover kr. 2 mill (under føresetnad av at rådmannen sitt forslag blir vedtatt), har kommunestyret 3 alternativ; 1) Innføring av botnfrådrag 2) Reduksjon av skattesats (promille). For hver promille skattesatsen blir redusert med, går inntektene ned med ca. kr. 2,5 mill. Innføring av reduksjonsfaktor Saksutgreiing: * Vurdering: Rådmannen har følgjande vurdering av dei ulike alternativa: 1) Innføring av botnfrådrag. Dette tiltaket gjeld kvar bueeing og det kan ikkje skiljast på bustader og fritidsbustader. Det vil være dei rimelegaste einingane som relativt sett vil få størst frådrag. Ei slik innføring, vil etter rådmannen sitt syn føre til ei forskjellshandsaming mellom dei ulike skatteobjekta; dei rimeleg på bekostning av dei dyrare. Botnfrådraget kan endrast av kommunestyret kvart år men ikkje slik at ein reduksjon i botnfrådrag blir kombinert med ein auke i skattesatsen. 2) Reduksjon av skattesats (promille). Etter rådmannen sitt syn er dette det beste instrumentet kommunestyret har til å bestemme skattenivået. Rådmannen meiner at det er ein fordel at det så få variablar som mogeleg som er grunnlag for skattesatsen. Rammer og retningsliner inneheld så mange variablar at kommunestyret ikkje bør bruke meir enn ein variabel. 3) Innføring av reduksjonsfaktor. Dette vil binde kommunen for 10 år framover. I tillegg vil forslaget som rådmannen har til rammer og retningsliner føre til eit moderat
takstnivå for alle grupper av eigedomar. Rådmannen ser derfor ikkje at det er behov for innføring av ytterlegare ein reduksjon i skattegrunnlaget. Når det gjeld bortfall av inntekter (ca. kr. 2 mill) dersom rådmannen sitt forslag til rammer og retningsliner, har rådmannen følgjande forslag til inndekking: 1) Utsetting av områderegulering for Nordbygda og Sauland sentrum, kr. 0,7 mill. Grunngjevinga for dette er manglande kapasitet til å gjennomføre tiltaka i 2014. 2) Utsetting av planlagd vedlikehald ved Sauland skule, kr. 1,5 mill. Grunngjevinga for dette er avventing av alternativt nytt skulebygg i Sauland. Rådmannen reknar med at endeleg avklaring vil kome i samband med handsaming av årsbudsjett og økonomiplan for 2015-2018. Tiltaket vil derfor under alle omstende ikkje bli gjennomført før i 2015. Ønskjer kommunestyret ytterlegare reduksjon i skattenivået, vil t.d. rådmannen sitt forslag til nye rammer og retningsliner kombinert med ein skattesats på 2,9 promille, gi same reduksjon i skatteinntektene som alternativ B, dvs. ca. kr. 4,5 mill. Innføring av eigedomsskatt i heile kommunen, har skapt mykje støy med mogelege negative konsekvensar som resultat. Dette gjeld ikkje minst når det gjeld negativ utvikling i interessa for Hjartdal som hyttekommune. Eit omfattande arbeid, med bistand frå Agenda Kaupang, er satt i gang med tanke på å effektivisere drifta i kommunen der ressursbruken blir nøye gjennomgått. Rådmannen vil understreke at dette vil få verknad først frå 2015. Etter rådmannen sitt syn skal det likevel være mogeleg å redusere driftsnivået i nokon grad. I tillegg ser det no ut at inntektene frå konsesjonskraftsal gir ca. 0,5 mill i meirinntekter i 2014. Som følgje av at Europakommisjonen og ESA har vedtatt nye retningsliner for regional støtte la Finansdepartementet den 6. juni fram ein proposisjon om endring i reglane om differensiert arbeidsgjevavgift. Resultatet ser ut til å bli at Hjartdal kommune kommer i sone 2 med 10,6%. Hjartdal kommune har blitt kompensert for at vi så langt er plassert i ei anna sone. For 2014 er det så langt ut til at denne kompensasjonen (skjønstilskot), ikkje trekkast tilbake. Frå 2015 vil etter alle døme, kompensasjonen falle bort. Eingongseffekten i 2014 kan bli mellom 1,5 og 2 mill kr. Konkret budsjettjustering med konsekvensane av redusert eigedomsskatt og andre forhold ein no ser vil påverke budsjettet for 2014, leggast fram for kommunestyret i september. Rådmannen rår derfor kommunestyret til å vurdere ein reduksjon i skattesatsen (promilla). Under føresetnad av at sakkunnig nemnd og sakkunnig nemnd sluttar seg til rådmannen si tilråding til reviderte rammer og retningsliner så tilrår rådmannen kommunestyret å redusere skattesatsen til 2,9 promille. TILRÅDING/VEDTAK Endeleg tilråding blir lagt fram direkte i møtet etter at reviderte rammer og retningsliner er vedteke 18.06.2014 Kommunestyret
Handsaming: Sven Tore Løkslid foreslo at saka utsetjast VOTERING: Forslaget til Sven Tore Løkslid blei samrøystes vedteke. KOM-040/14 VEDTAK: Saka utsetjast. NYE OPPLYSNINGAR I SAKA TIL MØTET 02.07.14: Saksutgreiing: Sakkunnig nemnd og sakkunnig klagenemd hadde møte den 25.6.2014 for gjennomgang og mogeleg endring av rammer og retningsliner. Sakkunnig nemnd hadde nytt møte 30.06.14 og nemnda vedtok nye retningsliner som fører til reduksjon av inntektene frå eigedomsskatt med ca. kr. 5,5 mill for 2014. Dette fører til at kommunen må finne dekning for dette beløpet gjennom en budsjettrevisjon. Vurdering: Inndekning av bortfall av inntekter Rådmann viser til tidlegare utgreiing når det gjeld tiltak som er vedtatt, men ikkje sett i gang, ca. kr. 5,3 mill og tiltak som det er kapasitetsproblem med å gjennomføre i 2014 (kr. 0,7 mill). Til saman utgjer dette ca. kr. 6 mill. Etter rådmannen sitt syn vil det være naturleg å dekke dette ved å utsette tiltak som det er knytt kapasitetsproblem med å greie å gjennomføre, nokre av tiltaka som i liten grad påverkar tenestetilbodet og auka inntekter det ikkje er budsjettert med. Rådmannen meiner budsjettendring kan skje til hausten når ein ser kor stor reduksjonen i inntektene frå eigedomsskatten blir. Samla skattetrykk Det er kommunestyret si oppgåve å vedta det samla skattetrykket. Dei nye rammene for takseringa reduserer takstnivået. Det er derfor mindre behov for å redusere skattetrykket ytterligare. Skattetakstane blir liggjande ned mot 47 og 43 prosent i høvesvis sone 4 og sone 5 av snitt omsetningsverdi dei siste 4 åra. Rådmannen tilrår derfor ikkje kommunestyret å vedta botnfrådrag eller å redusere promillesatsen. RÅDMANNEN TILRÅR: 1. Kommunestyret fastheld sitt vedtak frå 18.12.13, sak 82/13, om ein skattesats (promillesats) 3,9 promille for bustad og fritid. Den alminnelege skattesatsen på 7 promille forblir uendra.
2. Inndekning av bortfall av inntekter på om lag 5,5 millionar vil skje i budsjettrevisjon til hausten.