Kvam herad Sakspapir SAKSGANG Styre, utval, komite m.m. Møtedato Saksnr Sakshands. Kvam formannskap 17.04.01 055/01 KJHE Kvam heradsstyre 17.04.01 036/01 KJHE Kvam formannskap 12.06.01 086/01 KJHE Kvam heradsstyre 26.06.01 053/01 KJHE Kvam formannskap 09.10.01 127/01 KJHE Kvam heradsstyre 23.10.01 083/01 KJHE Kvam formannskap 14.05.02 066/02 KJHE Kvam heradsstyre 28.05.02 060/02 KJHE Kvam formannskap 28.05.02 071/02 KJHE Kvam formannskap 04.06.02 087/02 KJHE Kvam heradsstyre 18.06.02 073/02 KJHE Avgjerd av: Saksh.: Kjell Helvik 1.tertialrapport 2002 Arkiv: 102.2 Objekt: Arkivsaknr 2001000302 Samandrag: Drift: Fare for driftsunderskot: Administrasjonen har gått gjennom den økonomiske stoda pr. 30.4.02 og laga ein ny prognose for 2002. I hovudsak er det auka løns- og pensjonskostnader, forutan etterbetaling til brannvern og ambulanse (kr 750.000) og manglande inndekking i revidert statsbudsjett, som pregar biletet. I tillegg slit ein med auka driftsutgifter for politisk aktivitet, styrkja tilbod til førskulebarn i barnehagar, barnevern og økonomisk sosialhjelp. Totalt for alle komitèar var det i utgangspunktet ein budsjettsprekk/eit underskot på 4,2 mill. Av desse er det laga kortsiktige tiltaksplanar med finansiering på 1,3 mill. innanfor rammene til dei enkelte komitèar. For dei resterande 2,9 mill. er arbeidet med tiltaksplanar starta opp, men desse er av meir langsiktig karakter og ein kan risikera at ein vert ståande med eit underskot i 2002 på ca. kr 2.250.000. Talet er redusert frå 2,9 mill. til 2,25 pga. ein mogeleg overfinansiering av lønsjusteringspott på 0,65 mill. (Ref. tabell 3 Endringar i budsjett for 2002). Det mogeleg underskotet på 2,25 mill. er ikkje teke med i budsjettendringane for 1. tertial, då dette ikkje er finansiert. Ein avventar til 2. tertial med å korrigera budsjettet. Det er ikkje rom for å auka kostnadsrammene i budsjettet, då kortsiktig inntekts- /innsparingspotensiale ikkje er til stades utan å redusera tenestetilbodet. Auka ramme for ei teneste, kan ikkje gjerast utan at det vil gå ut over ei anna. Når det gjeld oppstart av nye prosjekt, må det takast omsyn til evt. driftskostnader etter prosjektslutt.
Rekneskap 2002 1. tertial Tabell 1 Nettoendring for tema pr komité Funksjonsgruppe B-2002 Endring J.B-2002 Saldo 1.tert % Vatn avløp og renovasjon/avfall 0 0 0-4 475 Kulturminne, natur og nærmiljø 3 537 72 3 609 1 581 44 % Samferdsle 6 371 26 6 397 2 631 41 % Bustader 235 0 235 65 27 % Tilrettelegging og bistand for næringslivet 1 934 53 1 987 1 911 96 % Brann og ulykkesvern 3 454 417 3 871 1 946 50 % Administrasjon og fellesutgifter 24 341 168 24 509 8 783 36 % Sum komite 1 - Utvikling 39 873 736 40 609 12 441 31 % Barnehagar 4 917 516 5 433 2 923 54 % Grunnskule 73 150 508 73 658 29 330 40 % Kultur 5 875 35 5 910 1 633 28 % Kyrkje 3 445 0 3 445 1 107 32 % Sum komite 2 - Oppvekst 87 387 1 059 88 446 34 994 40 % Kommunehelse 12 218 1 001 13 219 5 249 40 % Pleie- og omsorgstenesta 87 465 13 87 478 30 130 34 % Sosialkontor 13 075 795 13 870 4 224 30 % Barnevern 6 035 0 6 035 2 320 38 % Sum komite 3 - Helse og sosial 118 793 1 809 120 602 41 923 35 % Finans, skatt og rammetilskot -246 052-3 604-249 656-87 282 35 % Sum Kvam herad 0 0 0 2 075 Tabell 2 Utgifter og inntekter pr komité B-2002 Endring J.B-2002 Saldo % Utgifter (inkl. sjukelønsrefusjon) 70 702 746 71 448 22 595 32 % Inntekter -30 830-10 -30 840-10 154 33 % Netto komitè 1 39 873 736 40 609 12 441 31 % Utgifter (inkl. sjukelønsrefusjon) 110 753 2 810 113 563 41 326 37 % Inntekter -23 366-1 751-25 117-6 332 27 % Netto komitè 2 87 387 1 059 88 446 34 994 40 % Utgifter (inkl. sjukelønsrefusjon) 153 287 1 849 155 136 51 068 33 % Inntekter -34 494-40 -34 534-9 145 27 % Netto komitè 3 118 793 1 809 120 602 41 923 35 % Utgifter (inkl. sjukelønsrefusjon) 30 520-4 30 516 701 2 % Inntekter -276 572-3 600-280 172-87 983 32 % Finans, skatt og rammetilskot -246 052-3 604-249 656-87 282 35 % Kommentar til tabell 1 og 2: Endring i komite 1 på 736.000, er fordelt på auke i lønskostnader (385 ) og etterbetaling brannavtale (350 ). Endring i komite 2 (1.059 ) er rein auke i lønskostnader. Endring i komite 3 på 1,8 mill., er fordelt på auke i lønskostnader (1.009 ), etterbetaling brann- og ambulanseavtale (400 ) og auka kostnader i samband med flyktningar (400 ). Dei siste kostnadene vert dekka inn under Finans, skatt og rammetilskot med tilsvarande beløp (400 ). I tillegg er det her auka inntekter på 1,4 mill i rammetilskot og 1,8 mill i auka skatteinntekter.
Endringar i KOSTRA: Som fylgje av endringar i KOSTRA, er desse justeringane gjort: Deler av funksjon 310, 3101* (Drift av utleigebustader) og 3104* (Drift og tilsyn flyktningebustader), har tidlegare vore ein del av komite 1, Utvikling (Bustader). Dette er no flytta til komite 3, Helse og Sosial (Pleie- og omsorgstenesta). Det vil seia at eit nettobudsjett på ca. 108.000 er flytta mellom desse komiteane. Lønsjusteringspott/pensjonskostnader: Det ligg an til ein stor lønsauke i 2002. Medan staten tilrådde å budsjettera med 4,5% auke, ser det no ut til å gå mot eit lønsoppgjer på 6,5%. I budsjettet for 2002 vart det sett av ein generell lønsjusteringspott på 7 mill, tilsvarande lønsauke på 5,5%. Av desse er det brukt ca. 2,45 mill. i 1. tertial som resultat av lokale forhandlingar i 2001 og ansiennitetsopprykk og preliminære forhandlingar i 2002. På grunn av ytterlegare lønskostnadsauke utover budsjettforutsetningane for 2002, er lønsjusteringspotten auka opp att med 2,45 mill. til 7 mill. Storleiken på auka pensjonskostnader er det framleis ein del usikkert rundt, men denne kostnaden kan koma opp i 4 mill. ekstra for 2002. Dette tar administrasjonen sikte på å dekka med midlar i pensjonspremiefondet. Rådmannen vil koma attende til saka i 2. tertial. Auka inntekter: Inntektene til Kvam Herad aukar berre med 3,2 mill. i høve til revidert nasjonalbudsjett. Beløpet fordelar seg på auka rammetilskot med 1,4 mill og auka skatteinntekter med 1,8 mill. Det vil seia at dei auka løns- og pensjonskostnadene ikkje vert dekka inn av auka inntekter. I høve til revidert nasjonalbudsjett skal dei auka kostnadene takast inn ved effektivisering. Ovanforståande tal er teke ut frå makronivå, det vil seia at me ikkje har dei konkrete tala for Kvam Herad. Det er ein omlegging i inntektssystemet, som disfavoriserar distriktskommunar utan vekst. Inntektene kan med andre ord verta lågare enn det som er lagt til grunn for budsjettendringane.
Tabell 3 - Endringar i budsjettet for 2002 Komite Tiltak Tekst Drift Finansiering Ikkje finansiert Kommentarar drift 1- Utvikling Auka lønskostnad 385 000 Brannavtale (etterbet. 350 000 2000/2001) C Politisk aktivitet 500 000 Sjå tiltaksplan C 1 Steine-utvalet 110 000-110 000 Kr. 110.000,-. Fin. Politisk verksemd = Tiltak 4 Samferdsle 250 000-250 000 Vintervedlikehald. Finansiert ved redusert sommarvedlikehald = Tiltak 5 Konsulent/juridisk hjelp Skyva tiltak = Tiltak 3 Oppvekst Auka lønskostnad 1 059 000 2 Komm. Barnehagar 225 000-225 000 Jfr. Budsjettvedtak 2002. = Tiltak A Styrkja tilbod til førskulebarn 600 000 Sjå tiltaksplan A 4 - Helse og Auka lønskostnad 1 009 000 sosial Brannavtale (etterbet. 210 000 2000/2001) Ambulanse (etterbet. 2001) 190 000 3 Strandebarm legekontor 700 000-700 000 Kr. 700.000 innsparing jfr. Bud. 2002 = Tiltak B Barnevern 800 000 Sjå tiltaksplan B B Økonomisk sosialhjelp 1 000 000 Sjå tiltaksplan B Finans, skatt og Rammetilskot 2 450 000-650 000 Auka lønsjusteringspott/mogeleg overfinansiering -2 453 000 Brukt av lønsjusteringspott -1 400 000 Rammetilskot -1 800 000 Skatt Sum 6 948 000-6 948 000 2 250 000 Underskot - 2 250 000 Tiltaksplan 1-5: Desse tiltaksplanane inneber at tenestetilbodet vert redusert for enkelte som fylgje av auka kostnader for andre tenester. Utfyllande kommentarar til tiltaksplanane er å finna under dei enkelte komiteane. 1. Når det gjeld tiltaksplan 1, er det foreslått at midlar til politiske organ og kontrollorgan vert redusert med kr 110.000 for å dekka inn kostnadene med rapport frå Steine-utvalet. 2. Tiltaksplan 2 gjeld kommunale barnehagar, der ein sparar inn kr 100.000 på å ikkje ta inn lærlingar, og 150.000 på å auka barnetalet utover normen. 3. Den tredje tiltaksplanen gjeld vedteken innsparing for komitè 3, totalt kr 700.000. For å få finansiert denne budsjettsprekken, vil helse og sosial redusera drifta med kostnader til engasjement, ekstrahjelp, vikar, overtid, vedlikehald bil, utstyr og legevakt Voss. 4. Tiltaksplan 4 har utgangspunkt i auka kostnader med vintervedlikehaldet på vegnettet. Tiltaket går ut på å redusera vedlikehaldet i sommar og resterande vintervedlikehald med tilsvarande beløp, kr 250.000. 5. For tiltaksplan 5, er ikkje beløpet kjent. Denne tiltaksplanen ligg òg under komitè for utvikling og teknisk etat. Administrasjonen foreslår her å redusera kostnadene til konsulent og juridisk hjelp i 2002, ved å skyva tiltaka fram i tid. Tiltaksplan A-C: Dette er tiltaksplanar som administrasjonen òg skal dekka inn innanfor ramma, men som administrasjonen har sett er vanskeleg å få til i inneverande år utan svært drastiske kutt i tenestene. Ein treng difor meir tid på å finna dei beste tiltaka for å løysa problemet, og det er ein fare for at ein ikkje klarar å ta inn att heile budsjettsprekken i 2002. Førebels er det
mogelege underskotet ikkje teke inn i budsjett for 2002, då ein avventar evt. finansiering til 2. tertial etter at tiltaksplanane er arbeidd meir med. A. Tiltaksplan A må iverksetjast for å dekka inn dei auka kostnadene i komitè for Oppvekst som fylgje av auka kostnader i samband med styrkja tilbod til førskulebarn. Det er i dag ein fare for underskot i 2002 i høve til budsjett med kr 600.000. Av dette er det funne mogelege innsparingstiltak på 250.0000 for 2002. Innsparinga inneber ein reduksjon i tilleggshjelp for funksjonshemma born og/eller alternativt å auka foreldrebetalinga tilsvarande f.o.m. 01.08.02. B. Tiltaksplan B skal dekka inn to store kostnadsauker: Barnevern med ca. 800.000 og økonomisk sosialhjelp med ca. 1.000.000. For å dekka inn dei auka kostnadene, har administrasjonen så langt foreslått å sjå på problemstillinga på tvers av ulike etatar/kontor. Ein auka kostnad i styrke av bemanning kan totalt sett redusera kostnaden. I tillegg ynskjer administrasjonen å sjå på innsparingar for komiteen ved ei kjøkenreform, og framskunda eit delprosjekt for nytt kjøken på Toloheimen. Førebels er ingen av ovanforståande tiltak i plan B, talfesta. C. Tiltaksplan C inneber at politikarane må tilpassa sine aktivitetar i høve til den økonomiske ramma. Prosjekt/investeringar: Prosjekta er gjort greie for under vurderingane. Nye prosjekt: Nye prosjekt som er ført opp, er: P61024 Hegrehaugen bustadfelt P11022 Kompetanseheving innan maritim sektor. P11023 Aktivitetsbasert reiseliv P13023 Nytt datarom Kvam rådhus P30021 Bustadpolitisk handlingsplan Aktive prosjekt: Følgjande aktive prosjekt viser avvik enten i tid, kostnad eller namn: 1. P11010 Næringsutvikling Ålvik 2. P18012 3K Kvalitet og kostnader i Kvam 3. P30991 Utbygging av aldersbustader 4. P50971 Tettstadutvikling Norheimsund 2 5. P60013 Helsesenter Strandebarm 6. P61012 VA-utbygging i Kvam 7. P61016 Gang/sykkelveg Ålvik 8. P61991 Vassverk Strandebarm 9. P63011 Kommunedelplan Norheimsund 10. P60051 Skytebane Norheimsund/Øystese Avskriving tap på krav I samband med endring av delegeringsregelment, vart det utegløymd å gje administrasjonen fullmakt til å avskrive tap på krav. Denne fullmakta har administrasjonen hatt sidan 80-talet, og beløpet har vore avskriving på tap opp til kr 10.000,- heile denne tida. Beløpet bør hevast til kr 50.000 som fylgje av generell prisauke.
Rådmannen sitt framlegg til vedtak: 1. Tertialrapport for 1. tertial 2002 vert teken til vitande. 2. Budsjettet vert justert i samvar med tabell 3 og underliggjande tabellar for komiteane, inkludert tiltak i tiltaksplan 1-5. 3. Ein avventar justering av budsjett til 2. tertial 2002 for evt. ikkje inndekka underskot i tiltaksplan A, B og C, med unntak av redusert tilbod til funksjonshemma born/auka foreldrebetaling. 4. Som del av tiltaksplan A, må følgjande tiltak gjerast: a. Reduksjon i tilbodet til funksjonshemma born tilsvarande kr 250.000. b. Auka foreldrebetaling tilsvarande kr 250.000. c. Ein kombinasjon av dei to ovanforståande alternativa (a og b). (Sjå vedlegg til tertialrapport vedr. endra satsar for foreldrebetaling) 5. Budsjett og finansiering av prosjekt vert endra i samsvar med kapittel 5 6. I høve til punkt 2.3.4, vedr. teneste 32541 Andre næringstilskot, vert tenesta auka med 200.000 ved overføring frå næringsfondet. 25140002. 7. Kvam Herad løyver kr 50.000 til utlegg i samband med kronprinspar-vitjinga 14.08.02. Pengane vert teke frå disposisjonsfond, konto 25600000. Budsjettet vert regulert for dette i 2. tertial. 8. Administrasjonen får fullmakt til å avskrive tap på krav opp til kr 50.000.
1 Finans, skatt og rammetilskot Tabell 4 Finans, skatt og rammetilskot oversikt på kontonivå Konto Tekst Forbruk Budsjett Endring J. bud % 010 Fast løn - 7 000-4 6 996 0,0 % Sum lønskostnader - 7 000-4 6 996 0,0 % 500 Renteutgifter, lånekostnader 701 7 170-7 170 9,8 % 510 Avdragsutgifter - 9 000-9 000 0,0 % 550 Avsetningar til bundne fond - 6 350-6 350 0,0 % 570 Overføringar til kapitalrekneskapen - 1 000-1 000 0,0 % Sum andre kostnader 701 23 520-23 520 3,0 % 700 Frå staten -294-2 140 - -2 140 13,7 % 800 Rammeoverføringar -40 330-107 524-1 400-108 924 37,0 % 810 Andre statlege overføringar -5 099-17 426-400 -17 826 28,6 % 870 Skatt på inntekt og formue -37 591-120 682-1 800-122 482 30,7 % 874 Eigedomsskatt -3 037-7 000 - -7 000 43,4 % 877 Andre direkte og indirekte skattar -725-2 000 - -2 000 36,3 % 890 Overføringar frå andre (private) - -900 - -900 0,0 % 900 Renteinntekter -907-6 350 - -6 350 14,3 % 905 Utbyte frå selskap - -7 552 - -7 552 0,0 % 940 Bruk av disposisjonsfond - -2 377 - -2 377 0,0 % 990 Motpost avskrivingar - -2 622 - -2 622 0,0 % Sum inntekter -87 983-276 572-3 600-280 172 31,4 % Sum samla -87 282-246 052-3 604-249 656 35,0 %
1.1 INNLEIANDE KOMMENTAR Behov for innsparings- og effektiviseringstiltak Inntektsauke i form av auka rammetilskot og skatteinntekter, dekker ikkje inn den store auken i løns- og pensjonskostnader. Kvam herad tok høgde for ein kostnadsauke på 5,5% (1% høgare enn tilrådd frå staten), i ein lønsjusteringspott på 7 mill. I fyrste tertial er det brukt ca. 2,45 mill. av denne potten, men då lønsoppgjeret kan verta endå dyrare (6,5%?) enn dei 5,5% som det vart tatt høgde for, er potten auka opp att med tilsvarande sum. Skilnaden mellom dei auka inntektene og dei auka kostnadene, er i revidert nasjonalbudsjett meint å dekkjast inn ved å effektivisera drifta av tenestene. Inntektstala teke ut frå makronivå, det vil seia at me ikkje har dei konkrete tala for Kvam Herad. Det er ei omlegging i inntektssystemet, som disfavoriserar distriktskommunar utan vekst. Dermed er det ein fare for at inntektene vert lågare enn det som ligg til grunn i budsjettendringane. Auka Pensjonskostnader: Ut frå dei signal som er gitt sentralt i kommuneproporsjonen 2002, får kommunane ei kraftig auke i pensjonskostnadene. Kvam herad må vere førebudd på at dette kan gje ein auke på inntil 4 mill. utover budsjett. Det råder litt uvisse om kor stor auken reelt vil bli ettersom vi er ein Storebrandkommune. Den endelege auken av pensjonskostnadene vil bli vurdert opp mot avsetningane på premiefondet i Storebrand som er på ca. 4 mill. kroner. Avkastninga frå 2001 til premiefondet er i skrivande stund ikkje klar frå Storebrand, slik at vi ikkje veit kor mykje premiefondet vil auke. Dersom vi tar av premiefondet for å dekkje auken i 2002, vil dette få konsekvensar for budsjettet 2003 som må ta høgd for tilsvarande auke. Premiefondet kan ikkje bære slike problemstillingar fleire år på rad, men må byggjast opp ved dei årlege avsetjingane. Redusert lærlingetilskot Regjeringa har med verknad frå 01.01.2002 forenkla tilskot til bedrifter som tek inn lærlingar og lærekandidatar. Denne forenklinga kan gi Kvam herad reduserte tilskot til lærlingar på kr. 9000,- i året for kvar lærling. Dette vil gje ein kostnadsauke for heradet alt etter kor mange lærlingar vi tek inn. Vi har ute søknad etter 10 lærlingar, fordelt på 4 i barne- og ungdomsarbeid, 3 pleie- og omsorg, 1 aktivitør, 1 institusjonskokk og 1 IKT-lærling. Dersom vi rekrutterer desse må vi rekne med ein forventa kostnadsauke på ca. kr. 30 000,- i 2002. Budsjettet 2003 må ta høgd for ein auke på 90 000,- dersom vi rekrutterer alle 10. 1.2 KOSTNADER 1.2.1 Kostra-art 010: Fast løn Som nemnt i den innleiande kommentaren, er det brukt ca. 2,45 mill. av lønsjusteringspotten på 7 mill. Dette dreier seg om kjende lønsauker som fylgje av lokale forhandlingar i 2001, ansiennitetsopprykk og preliminære forhandlingar i 2002. Lønsjusteringspotten skulle då normalt sett ha vore 4,5 mill. til fordeling på dei ulike komitèar til årets lønsforhandlingar. Dette er
truleg 1,8 mill. for lite, og administrasjonen har auka opp att potten til 7 mill. Med andre ord kan det vera ei overfinansiering på 0,65 mill, men på grunn av dei store usikre momenta rundt lønsoppgjeret, er denne marginen lagt inn (sjå tabell 3). 1.3 INNTEKTER 1.3.1 Kostra-art 800: Rammetilskot frå staten Rammetilskotet frå staten vart i revidert nasjonalbudsjett auka til ca. 1,4 mill. for 2002. Talet kan verta mindre som fylgje av disfavorisering av distriktskommunar utan vekst. Dette vil administrasjonen komma attende til. 1.3.2 Kostra-art 810: Andre statlege overføringar Dei 400.000 som budsjettinntektene er auka med, er i samband med forventa overføringar for inndekking av kostnader med flyktningmottak for Oppvekstkomitèen. 1.3.3 Kostra-art 870: Skatt på inntekt og formue Ut frå revidert nasjonalbudsjett, ser det ut til at det er ein auke i skatteinntekter på ca. 1,8 mill. Talet kan verta mindre som fylgje av disfavorisering av distriktskommunar utan vekst. Dette vil administrasjonen komma attende til.
2 Komitè 1 - Utvikling Tabell 5 Komitè 1 oversikt på postnivå Postar B-2002 Endring J. B-2002 Saldo i % Lønskostnader (ink. sjukelønsrefusjon) 28 756 746 29 502 10 968 37 % Varer og tenester til eigenproduksjon 20 984 0 20 984 6 761 32 % Tenester som erstattar eigenproduksjon 9 074 0 9 074 2 984 33 % Overføringar til andre 3 236 0 3 236 1 414 44 % Finansutgifter 8 653 0 8 653 468 5 % Sum kostnader 70 702 746 71 448 22 595 32 % Salsinntekter -25 398 0-25 398-9 360 37 % Overføringar med krav til motytelse -2 040 0-2 040-517 25 % Overføringar uten krav til motytelse 0 0 0-260 0 % Finansinntekter -3 392-10 -3 402-16 0 % Sum inntekter -30 830-10 -30 840-10 154 33 % Netto 39 873 736 40 609 12 441 31 % Tabell 6 Komitè 1 Utgifter og inntekter pr tema B-2002 Endring J.B-2002 Saldo i % Utgifter (inkl. sjukelønsrefusjon) 21 672 10 21 682 3 948 18 % Inntekter -21 672-10 -21 682-8 422 39 % Vatn, avløp og renovasjon/avfall 0 0 0-4 475 Utgifter (inkl. sjukelønsrefusjon) 5 580 72 5 652 1 993 35 % Inntekter -2 043 0-2 043-412 20 % Kulturminne, natur og nærmiljø 3 537 72 3 609 1 581 44 % Utgifter (inkl. sjukelønsrefusjon) 6 877 26 6 903 3 073 45 % Inntekter -506 0-506 -442 87 % Samferdsel 6 371 26 6 397 2 631 41 % Utgifter (inkl. sjukelønsrefusjon) 4 172 417 4 589 2 227 49 % Inntekter -718 0-718 -281 39 % Brann- og ulykkesvern 3 454 417 3 871 1 946 50 % Utgifter (inkl. sjukelønsrefusjon) 235 0 235 325 138 % Inntekter 0 0 0-260 Bustad 235 0 235 65 27 % Utgifter (inkl. sjukelønsrefusjon) 5 946 53 5 999 2 058 34 % Inntekter -4 012 0-4 012-147 4 % Tilrettelegging og bistand for næringslivet 1 934 53 1 987 1 911 96 % Utgifter (inkl. sjukelønsrefusjon) 26 220 168 26 388 8 972 34 % Inntekter -1 879 0-1 879-189 10 % Styring, administrasjon og fellesutgifter 24 341 168 24 509 8 783 36 % Sum komite 1 Utvikling 39 873 736 40 609 12 441 31 %
2.1 INNLEIANDE KOMMENTAR Ekstra stram budsjettdisiplin må til. Resultatet for komiteen ved 1. tertial viser god budsjettstyring og utgiftskontroll, men avdekkar og at vi har nokre utfordringar framfor oss om vi skal koma ut med positivt resultat ved årsslutt. Dei einskilde utfordringane vert kommentert under funksjon og teneste. Under komiteen sitt ansvarsområde er funksjonane knytt til teknisk etat omfatta av 3K-prosjektet og vert i tillegg til økonomi kommentert i høve til fokusområde. Dette gjeld ikkje funksjonar og tenester knytt til sentraladministrasjonen. Kommentarane vert difor litt ulike. 2.1.1 Balansert styring. Fokusområde: Tenesteutvikling. Det er utvikla serviceerklæringar for 24 tenesteområder innanfor tekniske tenester. Desse gjeld nivået på tenesteproduksjonen slik den er i dag. Serviceerklæringane er kommunisert ut til brukarar gjennom internett og Kvam herad sine heimesider. Etatane vurderer nye områder fortløpande for å utvikle nye serviceerklæringar i tråd med føresetnadene sentralt og i vedtak frå heradsstyret. Fokusområde: Tilfredsheit hos brukarane Heradet har ikkje gått ut med brukarundersøking på eit generelt grunnlag i 2002, men dette er noko vi arbeidar med i 3K-prosjektet. Inntil vi har på plass tilbakemelding frå brukarane via ein brukarundersøking, må vi byggje vår informasjon på den daglege dialogen vi har med brukarane gjennom tenesteproduksjonen. Utan at det er gjort teljingar av muntlege klager er det ikkje grunnlag for å sei om dette har endra seg. Når det gjeld skriftlege klager/pålegg frå tilsynsmynde, er det ikkje registert auke i slike. Revisjonen har, i samband med forvaltningsrevisjon, hatt brukarundersøking for to av våre tenesteområder, byggesak og renovasjon ( kostratenester 30010,35500,35700). Undersøkinga blir handsama av kontrollutvalet i slutten av mai, og vert truleg lagt fram for heradsstyret saman med tertialrapporten. Hovudinntrykk av undersøkinga er positiv, men dei forbetringsområder som blir peika på vil verte sett fokus på. Fokusområde: Etterspurnad effektivitet. Dei einskilde tenesteområda har definerte sluttprodukt, som er omskrive i serviceerklæringane. Etaten klarer stort sett å levere det tal på sluttprodukt som brukarane spør etter. Dette ser vi på ventelister og tida for sakshandsaming. I høve til det som er skrive i serviceerklæringane oppfyller vi stort sett det som er lova for byggesak grunna sjukdom var det eit etterslep tidlegare i år som no stort sett er teke att. For handsaming av plan er ikkje gjeve tidsramme. Effektivitetsbetring gjennom kartlegging av prosessar og forbetringar av desse er spesielt i fokus.
Fokusområde: Kvalitet på tid og innhald i tenesta. Innafor dei kvalitetsnormer som ligg i lov, forskrift, og lokale vedtak, har vi utvikla kvalitetssystem som for dei fleste områder gjev oss grunnlag for å vurdera produksjonen. Det står att ein del før rapporteringa etter kvalitetssystem er gode nok til å gje prosentvise resultat for måloppfylling. Dette vil derfor vere noko vi vil sjå nærare på (å supplere kvalitetssytem der det er manglar og å aktivera bruken til å blir gode styringsverktøy.) Fokusområde: Tilfredsheit hos medarbeidarane: Gjeld alle: Kvam herad gjennomførte ei spørjeundersøking blant dei tilsette i januar 2002. Undersøkinga var ei kartlegging av arbeidsforhold og risikotilhøve knytt til deira arbeidssituasjon. Det var ei omfattande undersøking som inneheldt 110 spørsmål om psykisk og fysisk arbeidsmiljø og var eit resultat av pålegg frå arbeidstilsynet og dei undersøkingane som skal køyrast i balansert styring (3K). Tilbakemeldinga frå teknisk var alt overvegande god, med høg trivselsfaktor, lågt sjukefråvær og høgare påverknad av eigen arbeidssituasjon. Påpeikte manglar går i stor grad på forhold som lokaler, utstyr og kompetanseheving. Dette vil bli arbeidt vidare med framover. 2.1.2 Drift og vedlikehald kommunale bygg- generelle kommentarar. Forsikring: Det er sannsynleg at forsikring aukar noko utover budsjett. Summen er ikkje endeleg kjent enno, og ein må derfor koma tilbake til dette ved 2. tertial Husleiger: Høgt forbruk skuldast i hovudsak etterslep i innbetaling frå flyktningkontoret. Ventar ikkje avvik på årsbasis. Energi: Ut frå forbruk og oppsett energibudsjett ventar ein at dette skal halda. Drift og vedlikehald kommunale bygg: Større del av aktiviteten vil resten av året bli styrt inn mot vedtekne prosjekt (sikringstiltak/ombyggingar, inneklima, skuleprosjektet), og ein reknar med halda budsjett. Ny idrettshall i Øystese vil medføra kostnader i 3. tertial: Ut frå standard FOBE- tall vil samla drifts/vedlh. kostnad vera ca.. 450.000 pr. år el, 150.000 pr. tertial. Ein vil prøva å handtera dette innanfor budsjett, og reknar at det må gå dersom ikkje faste utgifter som energi, forsikring m.v. blir større enn ein har oversikt over no. Full oversikt har ein ikkje før ved 2. tertial, og evt. omdisponeringar i oppsett vedlikehaldsplan kan bli nødvendig. Ein tek sikte på at opning og bruk skal gjerast etter framdriftsplan, frå september. Det er ikkje sett av særskilde midlar til opningsseremoni.
2.2 VATN, AVLØP, RENOVASJON OG NÆRMILJØ Tabell 7 Vatn, avløp, renovasjon og nærmiljø B-2002 Endring J.B-2002 Saldo i % 340 Produksjon av vatn 884 0 884 251 28 % 345 Distribusjon av vatn -884 0-884 -1 337 151 % 350 Avlaupsreinsing 178 0 178 199 112 % 353 Avlaupsnett / innsamling av avlaupsvatn -178 0-178 -1 250 704 % 354 Tømming av slamavskillere 0 0 0-720 355 Innsamling av avfall -5 999 0-5 999-3 195 53 % 357 Attvinning og slutthandsaming av avfall 5 999 0 5 999 1 576 26 % Vatn, avløp og renovasjon/avfall 0 0 0-4 475 300 Fysisk tilrettelegging og planlegging 2 681 66 2 747 1 325 48 % 335 Rekreasjon i tettstad 645 2 647 142 22 % 360 Naturforvaltning og friluftsliv 212 4 216 114 53 % Kulturminne, natur og nærmiljø 3 537 72 3 609 1 581 44 % Sum Vatn, avløp, renovasjon og nærmiljø 3 537 72 3 609-2 894-80 % 2.2.1 Vatn, avløp, renovasjon (VAR) Inntektene innanfor VAR- området er om lag likt på same tidspunkt som i fjor. Tilknytingsavg. ligg litt under budsjett, men så langt reknar ein med at budsjettet blir oppfylt. Ekstra kostnad ved gjennomføring av resipientundersøking i Hardangerfjorden medfører stor belastning på konsulentkostnader. Undersøkinga vil kosta samla omkring 200.000, av dette er halvparten med ved 1. tertial. Evt. underdekking på avgiftsområdet avløp blir rapportert ved 2. tertial. 2.2.2 Kulturminne, natur og nærmiljø Tiltaksplan 5 Konsulent/ juridisk hjelp Konsulentutgifter er også ved dette høvet høge, og vil vanskeleg kunna haldast innanfor budsjett utan tiltak. Nødvendige tiltak vil vera å skyva på igangsetjing av tiltak og konsulentkostnader i samband med det. Oppstart av Norheimsund vest, reg, plan, er ikkje formelt starta enno, -områdeavgrensing er ikkje fastlagt. Det kan bli nødvendig å skyva oppstart så langt ut i 02 at mesteparten av utgiftene fell på neste år. Vidare blir reg.plan for Steinstø/Nanes vurdert utstett,- jfr. Statens vegvesen sitt manglande økonomiske deltaking i reguleringa sjølv om det gjeld Turistveg Hardanger. Utgifter til IKT- lisensar (gjeld særleg Geodata) ligg høgre enn venta, - så langt reknar ein å kunna handtera det innanfor ramma. Inntektene for plan/byggesak og særleg for Geodata ligg lågt ved 1. tertial. Største delen av inntekta plar her koma på slutten av året, og vi reknar med at årsbudsjettet kan haldast. Innanfor 335- rekreasjon i tettstad er det ikkje økonomiske avvik å melda.
Det er likevel nødvendig å peika på flg. tilhøve: Rammene for stell og vedlikehald av grøntområda blir gradvis reduserte, ved at nye områder kjem til utan budsjettjusteringar. Dette medfører at standarden gradvis blir dårlegare. Eit konkret problemer i første delen av sesongen (april/mai) er dessutan mangel på tilgjengeleg arbeidskraft. Når så budsjettet ikkje gjev rom for innkjøp av tenester kan kvaliteten bli ytterlegare redusert i periodar. Utføring av tenester for andre, særleg Kyrkjelege fellesråd, må på bakgrunn av dette vurderast i samband med budsjett for neste år.
2.3 SAMFERDSLE, BRANN, BUSTAD OG NÆRING Tabell 8 Samferdsle, brann, bustad og næring B-2002 Endring J.B-2002 Saldo i % 333 Kommunale vegar 5 207 26 5 233 2 568 49 % 334 Kommunale vegar, miljø og trafikksikringstiltak 1 164 0 1 164 63 5 % Samferdsel 6 371 26 6 397 2 631 41 % 338 Førebygging av brannar og andre ulukker 351 0 351 84 24 % 339 Beredskap mot brannar og andre ulukker 3 103 417 3 520 1 861 53 % Brann- og ulykkesvern 3 454 417 3 871 1 946 50 % 315 Bustadbygging og fysiske bumiljøtiltak 235 0 235 65 27 % Bustad 235 0 235 65 27 % 320 Kommunal næringsverksemd 10 0 10-78 -781 % 325 Tilrettelegging og stønad for næringslivet 1 924 53 1 977 1 989 101 % Tilrettelegging og bistand for næringslivet 1 934 53 1 987 1 911 96 % Sum samferdsle, brann, bustad og næring 11 994 496 12 490 6 552 52 % 2.3.1 Samferdsle Tiltaksplan 4 Samferdsle Kostnadene med vintervedlikehald er høge nær heile brøytebudsjettet er oppbrukt. Det har også vore store kostnader til nødvendige sikringsarbeid (Torvikvegen, Fitjadalen m.fl.) og ekstraløyvinga på 0,5 mill. over investeringsbudsjettet er disponert i tillegg til høg belastning på drifta. Det vil vera mogeleg å styra drifta innanfor budsjett, men ikkje utan konsekvensar. Redusert vedlikehald (sommar og resterande vintervedlikehald) vil vera nødvendig, evt. at mannskap i periodar blir omdisponert til investeringstiltak. Dersom effekten av redusert drift og vedlikehald blir vesentleg må avvik frå serviceerklæringar meldast. Det er også uheldig at alle reservar mot uventa hendingar er oppbrukt,- dersom slike oppstår vil det ikkje kunna handterast innan budsjett. 2.3.2 Brann og ulukkesvern Ny avtale med brannmannskapa har venta på grunn av uavklarte, sentrale avtaler. Lokal avtale er no oppretta for perioden april 2000- april 2002, og etterbetaling for perioden er utbetalt. Meirkostnadene er totalt omlag 560.000, av dette fell omlag 350.000 på brannvern resten på ambulanse (anna teneste/komite). Sentralt er det no også inngått ny avtale for perioden 1.5.02 til 31.12.04. Årseffekten av desse to avtalene vil også gje høgre forbruk resten av året. Det er i dag ikkje utrekna kva den samla årseffekten av desse avtaleendringane vil medføra, men den samla kostnaden (etterbetalinga og årseffekten) vil i alle høve bli 500.000 for brann/ulukkesvern. Utover dette er det mindre endringar som blir løyst innanfor budsjett.
2.3.3 Bustad Ingen endring 2.3.4 Tilrettelegging og bistand for næringslivet Teneste 32541 Andre næringstilskot: I budsjettet for 2002 er det avsett kr. 200 000 til næringstilskot utanom dei faste tilskota. Det brukt kr. 363 000, av dei er kr 283 000 knytt til interkommunale tiltak (forprosjekt digitalehardanger.no /H-sak 87/01, hardangervegen h-sak 08/02, og dugnad for høgare utdanning). Denne tenesta vert dekka av næringsfondet ved årsavslutning, men det er viktig at heradsstyret tek stilling til om vi resten av året skal sei nei til nye søknader, eller om posten skal justerast opp.
2.4 STYRING, ADMINISTRASJON OG FELLESUTGIFTER Kapittelet omfattar funksjonane : 100- Politisk styring og kontrollorgan, 120 - Administrasjon, 130 Administrasjonslokale 180 Diverse fellesutgifter Forbruket ved 1.tertial viser 36% ( før lønsjustering), det er 1% meir enn ved 1.tertial 2001. Ved gjennomgang av 1.tertial har vi ikkje funne nye problemområde når det gjeld økonomi. Som ved tidlegare år slit vi med nokre faste driftsutgifter og ein del politiske vedtak som ikkje vert finansiert frå starten av eller knytt til konkret redusert aktivitet. Til no er ikkje sentraladministrasjonen direkte omfatta av 3K-prosjektet, kommentarane til tertial er difor framleis prega av økonomiske måltal. I høve til fokusområda kan vi berre sei noko om dei tilsette er tilfreds eller ikkje, vi har ikkje måltal for effektivitet, kvalitet eller for å om brukarane er nøgde. For sentraladministrasjonen viser resultatet av tilsetteundersøkinga eit snitt på 4,3 ( frå ein skala på 0-6, der 6 er det beste). Dei tilsette trivest på arbeidsplassen, men det ligg utfordringar å ta tak i når det gjeld kompetanseheving, kommunikasjon/samarbeid og fysiske lokalitetar. VITJING AV KRONPRINSPARET 14. august i år vil kronprinsparet vitja Kvam. Det vert sett av kr 50.000 for utlegg i samband med vitjinga som vert dekka av disposisjonsfondet, konto 25600000. Budsjettet vert regulert for dette i 2. tertial. Tabell 9 Styring, administrasjon og fellesutgifter B-2002 Endring J.B-2002 Saldo i % 100 Politisk styring og kontrollorgan 3 533-101 3 432 1 323 39 % 120 Administrasjon 19 050 268 19 318 6 750 35 % 130 Administrasjonslokale 1 158 0 1 158 333 29 % 180 Diverse fellesutgifter 600 1 601 119 20 % 190 Interne serviceeiningar 0 0 0 257 Sum styring, administrasjon og fellesutgifter 24 341 168 24 509 8 783 36 % 2.4.1 Politisk styring og kontrollorgan (funksjon 100) Funksjonen omfattar tenestene Politiske styring og kontrollorgan, Kommuneog stortingsval. Årsresultatet for 2001 viste eit underskot på ca kr. 300 000. Ramma for 2002 vart ikkje auka utover pris- og lønsauke, det vart heller ikkje lagt inn føresetnader om redusert aktivitet for å halda ramma i 2002. Ved 1. tertial er forbruket 37 % I budsjettvedtaket for 2002 vart derimot Kvam Ungdomsrådet vart lagt inn som ny aktivitet til kr. 100 000 og meirkostnaden med revisjonen kr 109.000,- skulle også dekkjast innanfor den ramma.
I budsjettvedtaket står det ikkje klart kva dei 100 000 til ungdomsrådet skulle omfatta, men Komitè for utvikling har i sin budsjettuttale sagt at administrative utgifter ikkje bør overstige kr. 25.000. Resten var tenkt brukt til tiltak. Kr. 25 000 er for lite til drift, dersom det og skal omfatta sekretær for rådet. Før andre tertial må det føreliggja ei detaljert oversikt over korleis ramma skal nyttast. Formannskapet har fått utført ei næringsanalyse i samband med kommuneplanarbeidet (Steine-utvalet ) til kr. 110 000, utan at det føreligg vedtak om dekning. Dersom aktiviteten innan funksjonen vert som i 2001 kan vi rekna med overforbruk på vel kr. 500 000. Tiltaksplan 1 Steine-utvalet Tiltaksplan C Politisk aktivitet Tiltak: Kr. 110 000 er overført til kommuneplan for å dekka kostnad med rapport frå Steineutvalet. (Den frie posten diverse utgifter er redusert med kr. 50 000, til kr. 50 000 og skyss- og kostgodtgjersle for politikarar er redusert med kr. 60 000). I tillegg må aktiviteten reduserast elles må funksjonen få tilført midlar og anna aktivitet reduserast. 2.4.2 Administrasjon (funksjon 120) Til no er det ikkje avvik å melda for tenestene innan denne funksjonen, men vi har nokre usikre område som må følgjast nøye fram til 2.terial. Administrasjonen er i ein fase der vi byggjer ut og tilrettelegg for digital forvaltning, medan vi parallelt har alt i papirversjon. Det gjeld arkiv, sakspapir til politikarar, internpost og all post- og info ut til brukarane våre. Dette i tillegg til den generelle aktivitetsauken er kostnadsdrivande.! Posten auka prisen og la om betalingssystemet i 2001, i tillegg vart det innført mva på porto. Full effekt av det får vi i år. Ved utgangen av 1.tertial er 48% av portobudsjettet brukt. Forventa overforbruk er ca kr. 150 000 om vi ikkje endrar rutinar som kan påverka utgiftene.! Overgang til meir serviceretta og digital forvaltning krev i tillegg til rutineendringar, investeringar i utstyr, programvarer, kommunikasjon, opplæring og informasjon. Vi må rekna med at forbruket på desse postane går opp i tida framover.! Frå juni i år vil alle offentlege dokument til og frå Kvam herad vera tilgjengeleg på heimesida vår, det gjer høve å endra rutinar for utsending av dokument til politikarar. Neste milepæl vert intranett for heile organisasjonen., som vil redusera /fjerna internpost i papirformat.
3 Komite 2 - Oppvekst og kultur Tabell 10 - Komitè 2 - oversikt på postnivå Postar B-2002 Endring J. B-2002 Saldo i % Lønskostnader (ink. sjukelønsrefusjon) 86 461 2 804 89 265 33 175 37 % Varer og tenester til eigenproduksjon 15 778-19 15 759 5 595 36 % Tenester som erstattar eigenproduksjon 872 0 872 476 55 % Overføringar til andre 7 551 0 7 551 1 988 26 % Finansutgifter 91 25 116 92 79 % Sum kostnader 110 753 2 810 113 563 41 326 36 % Salsinntekter -7 676-950 -8 626-2 867 33 % Overføringer med krav til motytelse -15 455-776 -16 231-3 460 21 % Overføringer uten krav til motytelse 0 0 0-5 0 % Finansinntekter -235-25 -260 0 0 % Sum inntekter -23 366-1 751-25 117-6 332 25 % Netto 87 387 1 059 88 446 34 994 40 % Tabell 11 - Komitè 2 - Utgifter og inntekter pr tema Tema B-2002 Endring J.B-2002 Saldo i % Utgifter (inkl. sjukelønsrefusjon) 19 254 1 516 20 770 8 023 39 % Inntekter -14 337-1 000-15 337-5 100 33 % Barnehager 4 917 516 5 433 2 923 54 % Utgifter (inkl. sjukelønsrefusjon) 80 951 1 234 82 185 30 301 37 % Inntekter -7 801-726 -8 527-971 11 % Grunnskule 73 150 508 73 658 29 330 40 % Utgifter (inkl. sjukelønsrefusjon) 7 103 60 7 163 1 894 26 % Inntekter -1 228-25 -1 253-261 21 % Kultur 5 875 35 5 910 1 633 28 % Utgifter (inkl. sjukelønsrefusjon) 3 445 0 3 445 1 107 32 % Kyrkje 3 445 0 3 445 1 107 32 % Sum komite 2 - Oppvekst 87 387 1 059 88 446 34 994 40 %
3.1 INNLEIANDE KOMMENTAR 3.1.1 Balansert styring Lokale forhandlingar hausten 2001, ansiennitetsopprykk og preliminære forhandlingar for lærarane, vil for oppvekst utgjere kr. 1.024.000 og for kultur kr. 35.000 inkl. sosiale kostnader. Dette vert kompensert i ramma til komité 2 frå lønsjusteringspotten. Fokusområde: Tenesteutvikling Både oppvekst og kultur har i 2002 starta arbeidet med 3 K og vil freista å utvikle serviceerklæringar i løpet av året. Vi har tru på at dette arbeidet skal vera med på å klargjere forventningane mellom våre tilsette som tenesteleverandørar og brukarane som mottakarar. Fokusområde: Kor tilfredse er brukarane ( Tilfredshet hos brukerne ) Heradet har ikkje gått ut med brukarundersøking på eit generelt grunnlag i 2002, men dette er noko vi arbeider med i 3K-prosjektet. Inntil vi har på plass tilbakemelding frå brukarane via ei brukarundersøking, må vi byggja informasjonen vår på den daglege dialogen vi har med brukarane gjennom tenesteproduksjonen. Vi har i den samanheng ikkje registrert vesentleg endring i munnlege klager. Når det gjeld skriftlege klager frå brukarane, har vi registrert auke. Dette gjeld særleg klage på ressurs til spesialundervisning for enkeltelevar. På bakgrunn av dette vil vi framover fokusere på fordeling og bruk av ressursane til spesialundervisning. Fokusområde: Etterspurnad effektivitet. Avdelingane har starta arbeidet med 3 K og vil i samband med serviceerklæringane definere sluttprodukta våre. Generelt meiner vi inntil då å ha grunnlag for å seia at vi leverer dei sluttprodukta vi skal. Dette vil vere interessant å arbeide vidare med i 3K- samanheng. For dei områda vi veit at vi i dag ikkje leverer rett volum, vil vi arbeide for at dette skal betra seg ved å fokusere på: - korleis vi organiserer arbeidet vårt innan den enkelte eininga Fokusområde: Kvalitet på tid og innhald i tenesta. Avdelingane har starta arbeidet med 3 K og vil framover prøva å tilpassa dei kvalitetssystema vi har i dag til 3K- tenking. Fokusområde: Tilfredsheit hos medarbeidarane: Kvam herad gjennomførte ei spørjeundersøking blant dei tilsette i januar 2002. Undersøkinga var ein kartlegging av arbeidsforhold og risikotilhøve knytt til deira arbeidssituasjon. Det var ei omfattande undersøking som inneheldt 110 spørsmål om psykisk og fysisk arbeidsmiljø og var eit resultat av pålegg frå arbeidstilsynet og dei undersøkingane som skal køyrast i balansert styring (3K). Tilbakemeldinga viser at dei tilsette innan Undervisningsetaten er fornøgd med arbeidssituasjonen ( 4,1) ut frå ein skala på 0-6, der 6 er det
beste. Vi har enno ikkje fått analysert tala frå undersøkinga. Nødvendige forbetringsområder vil ein måtta koma tilbake til. Samanhengar mellom fokusområda: Balansert styring vil seia å sjå samanhengar mellom dei forskjellige fokusområda. Stramme økonomiske vilkår og tronge rammevilkår vil påverka kvalitet og i kor stor grad dei tilsette er nøgde med arbeidssituasjonen sin (tilfredsheit hos dei tilsette). Dette vil igjen kunna gje utslag ovafor brukarane. Å arbeida effektivt vil påverke rammevilkår og dei økonomiske vilkår. For dei tilsette vil det vere positivt å oppleve gode tilbakemeldingar frå brukarane, sjølv om ein arbeider innan tronge rammevilkår. Å vera del av ein effektiv tenesteproduksjon med tilfredse brukarar vil også opplevast som positivt. Det er viktig å treffe forventningane til brukarane med nivået for tenesteproduksjonen, og då er serviceerklæringane svært nyttige. For leiarane i Kvam vil det vere viktig å leita etter slike samanhengar framover. Balansert styring kan vera ein av fleire strategiar for å skapa ein organisasjon i positiv utvikling.
3.2 OPPVEKST Tabell 12 - Oppvekst B-2002 Endring J.B-2002 Saldo i % 201 Førskule 2 326 115 2 441 1 468 60 % 211 Styrka tilbod til førskuleborn 581 371 952 821 86 % 221 Førskulelokale og skyss 2 010 30 2 040 634 31 % Barnehagar 4 917 516 5 433 2 923 54 % 202 Grunnskule 55 889 259 56 148 21 601 38 % 213 Vaksenopplæring 2 167 69 2 236 1 492 67 % 214 Spesialskular 1 0 1 0 0 % 215 Skulefritidstilbod 1 182 31 1 213 570 47 % 222 Skulelokale og skyss 12 809 126 12 935 4 956 38 % 383 Musikk- og kulturskular 1 102 23 1 125 711 63 % Grunnskule 73 150 508 73 658 29 330 40 % Sum oppvekst 78 067 1 024 79 091 32 254 41 % 3.2.1 Barnehage 201 Førskule Prognosen her viser eit forventa underskot på 225.000 kr. Dette tilsvarer om lag det same som den manko ein fekk ved ikkje å leggja ned barnehagar. I budsjettvedtaket skulle denne summen takast innafor ramma. Så langt har dette ikkje lukkast. Vi må derfor setja inn kraftige tiltak for hausthalvåret 2002. Slike tiltak vil vera: 1. Ikkje ta inn nye lærlingar innafor barne- og ungdomsarbeidarfaget frå hausten 2002 2. Auka barn per avdeling utover normtalet, 18 barn. 3. Auka foreldrebetalinga ut over det som vart vedtatt i budsjettet Tiltaksplan 2 Kommunale barnehagar Merknader: Tiltak 1: Normalt skulle vi tatt inn 4 lærlingar frå hausten. Det er søknader til lærlingestillingane i dag. Innsparing: Hausthalvåret 2002 vert innsparinga pårekna til kr 100.000. Tiltak 2: Normalbemanninga er 3 vaksne (ein førskulelærar og to assistentar/barne-og ungdomsarbeidarar per avdeling med 18 einingar, dvs. 9 barn under 3 år eller 18 barn over 3 år). Vi har nokre stader tatt inn fleire barn enn normen. Vi kan utvida med fleire barn der det enno er ventelister. Vi veit ikkje i kva grad dette let seg gjera. Innsparing: Auka barnetalet med 10 innafor same bemanning som no. Auken i foreldrebetalinga vil her utgjera 150.000 kr. Normalt vil vi ikkje få statstilskot før januar 2003 for denne auken.
Tiltak 3: Auka foreldrebetaling frå 01.08.02. Auken i foreldrebetalinga frå barnehageåret 2001/02 til 2002/03 er på om lag 11 % (Frå 2.797 kr/mnd til 3.118 kr for fulltidsplass). Foreldre som har tatt mot plass for barn for barnehageåret 2002/03, har tatt mot plass ut frå budsjettvedtaket om foreldrebetaling. Aukar ein no foreldrebetalinga ut over 11 %, vil ein måtta gje foreldra rett til å seia opp barnehageplassen. Sjå vedlegg til vedtaksnr. 4. 211 Styrka tilbod til førskuleborn Med det behovet og dei tiltaka som no er sette inn for funksjonshemma barn, vil funksjonen gå ut med eit underskot på om lag 600.000 kr. Funksjonshemma barn har førerett til barnehageplass, jf. vedtektene. Skal funksjonshemma inn i barnehagane, krevst det som oftast vesentleg tilleggsressursar. Behovet her varierer frå år til år. Presset for slik hjelp inneverande år er stort. Tiltaksplan A Styrka tilbod til førskuleborn Tiltak: Tiltaka må sjåast i samanheng med tiltaka for funksjonsområde 201. I tillegg vil det vera nødvendig å redusera på tilleggshjelp til funksjonshemma barn. Dette vil gå ut over kvaliteten i tilbodet barnehagen kan gje dei funksjonshemma og andre barn i barnehagen. Heile summen kan ikkje takast inn. Eitt mål vil vera å koma ned på det nivå ein hadde ved budsjettoppsettet for 2002 frå hausten 2002. Etter at oppsettet for budsjett for 2002 var ferdig, er det tatt inn fleire barn med til dels store funksjonshemmingar i barnehagen. Ei større redusering vil i så fall føra til ein vesentleg reduksjon i tilbodet til barn med til dels store funksjonshemmingar. Innsparing: 250.000 kr. 3.2.2 Grunnskule Sjølv med ei slik redusering vil underskotet bli om lag 350.000 kr i 2002. Sjå vedlegg til vedtaksnr. 4 for oversikt over fordeling mellom auka foreldrebetaling og redusert tilleggshjelp. 221 Førskulelokale og skyss Ingen merknad. 202 Grunnskule Vi kan så langt ikkje sjå dei store avvika. Skulepakke 2 vonar vi blir finansiert ved dei tiltak vi sette inn frå januar 2002 og ved auka rammeløyving i tråd med Stortingsvedtak om kompensasjon for seniortiltak. I løpet av året er det sett i gang flyktningmottak i Strandebarm. I tillegg har det flytta til fleire barn som familiegjenforenings-tiltak. Dette har ført til auka press på skulen. Tiltaka skulen må setja i verk vert ikkje fullt ut dekka av statstilskot. Overskridinga må derfor dekkjast av flyktningfondet. 221 Skulelokale og skyss Ingen avvik.
215 SFO Ingen avvik. PPT Ingen merknad. 215 Vaksenopplæring Vaksenopplæring for framandspråklege vert sett i gang i samsvar med endra behov. Vi vonar at denne opplæringa vil gå i balanse. Evt. underskot her vil i stor grad måtta dekkjast av flyktningfondet. Frå 1.08.02 får vaksne som treng det, lovfesta rett til grunnskuleopplæring. Retten omfattar både norskfødte og personar med framandspråkleg bakgrunn som ikkje har fullført grunnskulen. Det er behova til den enkelte søkjar som skal vurderast med omsyn til opplæringsrett. Kommunen er etter dette pliktig å setja i gang tiltak for vaksne. Vi veit enno ikkje kor stort behovet er i Kvam. Tilskotet til undervisninga ligg i rammetilskotet. Undervisninga lyt derfor dekkjast innafor kommunal ramme. Pårekna kostnad med grunnskuleopplæring for vaksne vert for hausthalvåret 2002 om lag 100.000 kr. Ettersom vi enno ikkje har oversyn over behovet i Kvam vert dette i denne omgang ikkje meldt som avvik. 383 Musikkskulen Musikkskulen skal i samsvar med vedtak i heradsstyret utvidast til kulturskule frå hausten 2002. Så langt kan vi ikkje melda om budsjettavvik.
3.3 KULTUR Tabell 13 - Kultur B-2002 Endring J.B-2002 Saldo i % 231 Aktivitetstilbod born og unge 636 5 641 120 19 % 370 Bibliotek 2 052 9 2 061 731 35 % 373 Kino 147 28 175 36 20 % 375 Museèum 612-7 605 150 25 % 377 Kunstformidling 424 0 424 42 10 % 380 Idrett 1 224 0 1 224 401 33 % 385 Andre kulturaktivitetar 781 0 781 153 20 % Kultur 5 875 35 5 910 1 633 28 % 390 Den norske kyrkja 2 506 0 2 506 835 33 % 392 Andre religiøse føremål 50 0 50 0 0 % 393 Kyrkjegardar, gravlundar, krematorium 889 0 889 272 31 % Kyrkje 3 445 0 3 445 1 107 32 % Sum kultur 9 320 35 9 355 2 740 29 % 3.3.1 Innleiande kommentarar Ved første tertial ser ein ikkje for seg at det totalt sett skal vera grunn til å venta vesentlege avvik for kultur og kyrkjedelen av budsjettet. Tilskot utgjer ein vesentleg del av kulturbudsjettet og det meste av utbetalingane kjem i andre og tredje tertial. Tabell og prosentar viser såleis eit noko feil bilete i 1. tertial. 231 Aktivitetstilbod barn og unge Budsjettramma er svært trong men ein ventar ikkje vesentlege avvik. 370 Bibliotek/bokbuss Rekneskapen viser noko for høgt forbruk men dette kjem vesentleg av at ein del utgifter til lisensar er betalt for heile året og at større bokkjøp er gjort i første tertial. På lønssida ligg ein ein del over budsjettet noko som i hovudsak kjem av prosjektutbetalingar som vert refundert. Ein reknar ikkje med at budsjettet totalt sett skal overskridast. 373 Kino. Vi manglar eit heilt år med kommunal drift for å ha eit samanlikningsgrunnlag. Ein reknar ikkje med at det skal vert vesentleg avvik frå budsjettet i driftsrekneskapen. Ein har auka ramma med omlag 25.000. Auken vert teken frå 375 museéer og skuldast at funksjonen 373 i 2001 finansierte underskot ved 375 muséer. 375 Muséer. I første tertial vil ein liggja under budsjettet på grunn av at alle løner til omvisarar kjem i andre og tredje kvartal. Totalt sett ventar ein ikkje avvik. Ramma er skjært ned med omlag 25.000. Dette skuldast etterslep frå 2001 då underskot i funksjonen vart dekka av overskot ved funksjon 373 kino.
377 Kunstformidling. Ingen avvik 380 Idrett. Budsjettramma er svært trong men ein ventar ikkje vesentlege avvik. 385 Administrasjon/bygdebøker/div. kulturtiltak og vaksenopplæring Ein reknar ikkje med avvik. 3.3.2 Kyrkje 390 Den norske kyrkja Ingen avvik 392 Andre religiøse føremål. Ingen avvik. 393 Kyrkjegard og gravplassar. Ingen avvik
4 Komite 3 Helse og sosial 4.1 INNLEIANDE KOMMENTAR Stram budsjettdisi plin må til. Den vedtekne budsjettramma for komite 3 ( inkl. Barnevern) i år 2002 føresette at det i løpet av året vart gjennomført ei innsparing på kr. 700.000. Denne innsparinga skulle vera ein del av finansieringa av nye tiltak som legevakt og Strandebarm legekontor. Etaten vil setja i verk tiltak i samsvar med dette, sjå tiltak 3. Bortsett frå innparingskravet er rekneskapet for kommunehelse og pleie- og omsorg etter 1. tertial samla sett i balanse. I høve til budsjettet er forbruket etter 1. tertial for stort til økonomisk sosialhjelp og tiltak i barnevernet. Prognosane viser at økonomisk sosialhjelp kan verta mellom 800 og 1200 over budsjettet, medan kostnadene til barnevern kan verta mellom 600 og 1000 over budsjettet. 4.2 BALANSERT STYRING 4.2.1 Fokusområde økonomi Tabell 14 - Kommunehelse, pleie- og omsorg, sosialkontor og barnevern - postar Postar B-2002 Endring J. B-2002 Saldo i % Lønskostnader (ink. sjukelønsrefusjon) 107 526 1 514 109 040 36 251 33 % Varer og tenester til eigenproduksjon 25 367 240 25 607 8 481 33 % Tenester som erstattar eigenproduksjon 5 505 0 5 505 1 502 27 % Overføringar til andre 14 436-40 14 396 4 823 34 % Finansutgifter 455 135 590 11 2 % Sum kostnader 153 287 1 849 155 136 51 068 33 % Salsinntekter -19 056 0-19 056-5 532 29 % Overføringer med krav til motytelse -14 242-40 -14 282-3 574 25 % Overføringer uten krav til motytelse -743 0-743 -14 2 % Finansinntekter -453 0-453 -24 5 % Sum inntekter -34 494-40 -34 534-9 145 26 % Netto 118 793 1 809 120 602 41 923 35 % Kommentarar: Lønsjusteringa frå 2001 er lagt inn. Forbruket på løn er ca. 35% korrigert for ferievikarar og redusert drift på avlastningsavdelinga. Normal forbruk 1. tertial er 36 %. Likevel viser framskrivinga at lønsbudsjettet vil gå med. Framskrivinga viser at varer og tenester innan ansvarsområde helse- og sosial har eit overforbruk på ca. 4% i forhold til budsjettet. Kostnader på teknisk etat er også ført i tabellen over, den viser balanse (33%). Ingen budsjettpostar (utanom løn) fekk prisstigning frå 2001. Det vert sett inn tiltak for å halda budsjettramma, sjå pkt tiltak. Bortsett frå innsparingskravet er andre utgifter og inntekter i samsvar med budsjettet. På bakgrunn av inntektssvikt i eigenbetaling i institusjon siste halvår 2001 skal inntektene analyserast fram til 2. tertialrapport.