Støyberekning vegtrafikkstøy Lingaparsell Fv 49 Utgåve: 1 Dato: 2011-03-28
Støyberekning vegtrafikkstøy Lingaparsell Fv 49 2 DOKUMENTINFORMASJON Oppdragsgjevar: Rapportnamn: Støyberekning vegtrafikkstøy Lingaparsell Fv 49 Utgåve/dato: 1 / 2011-03-28 Arkivreferanse: - Oppdrag: 523723 Støyberekning Reguleringsplan Linga Oppdragsskildring: Oppdragsleiar: Geir Arild Slettemark Fag: Tema Leveranse: Skrevet av: Kvalitetskontroll: Geir P. Pedersen Trond Norén www.asplanviak.no Samandrag: Det er gjennomført berekninger for dagens situasjon, 2010, og ein framskreven trafikksituasjon 20 år fram, 2030. Dette er i tråd med krava frå Statens vegvesen om at støyberekninger skal utførast for ein framskreve trafikkmengde minst 20 år fram i tid. Auking av trafikk frå 2010 til 2030 i berekning for Linga parsellen tilsvarar ein auke i støynivå på ca. 1,6 db. Retningsliner for handsaming av støy i arealplanleggingen (T-1442) gjeld for nye byggjesaker, men Vegdirektoratet og Statens vegvesen har ein streng fortolkning av T- 1442 slik at nokon krav i T-1442 og får anvendelse ved miljø- og sikkerheitstiltak. Denne fortolkninga gjeld i dette prosjektet. Normalt betyr dette i prosjekt utført av Statens vegvesen at bustad som ligg i gul sone har krav på tiltak som gir redusert støy på uteplassar. Alle bustader har krav på eit hensiktsmessig uteareal. Dette betyr krav om støytiltak for utearela til desse bustadene. Innenivået skal også utredast for innvendig støy under gul sone. Det skal imidlertid liggje nære opp mot raud sone (65 db) før tiltak vert naudsynt. Berekningane syner at ingen bustader vert liggjande i raud sone. Vi har registrert 8 bustader som vert liggjande innafor gul sone. Ingen bustader ligg veldig nære grensa til raud sone, og det antas derfor at ingen fasadetiltak vert naudsynt. Det skal likevel foretas ei berekning av faktisk innenivå basert på plassering til kvar enkelt bustad og meir detaljer for planløsningen før ein spesifiserer trong for støydempande vinduer og dører. Lokal skjerming av uteplass er naudsynt. I praksis kan dette oppnåast ved for eksempel forhøga vegg/glasvegg på terrasse eller rundt uteområda.
Støyberekning vegtrafikkstøy Lingaparsell Fv 49 3 FORORD Asplan Viak har vore engasjert av for å utarbeida reguleringsplan for Fv 49 Linga. Hensikten er å betre ferdselen langs Fv 49 på strekninga Lingaparsellen, der føremålet er trafikksikker veg for innbyggjarane i området, og sikring av lokal industri/ næringsliv. Prosjektet består i utbetring av dages trase blant anna ved at kurver får større radius. Strekninga er litt over 1300 meter. Geir P. Pedersen har berekna støy og laga rapport. For nærare forklaring av begrep og betegnelser, sjå vedlegg bakerst i rapporten. Stad, dato Sandvika 28.03.2011 Geir Arild Slettemark Oppdragsleiar Trond Norén Kvalitetssikring
Støyberekning vegtrafikkstøy Lingaparsell Fv 49 4 INNHALDSFORTEIKNIG 1 INNLEIING...5 2 FORUTSETNINGAR OG METODE...6 3 REGELVERK...7 3.1 Vegdirektoratets- og Statens vegvesens strengare fortolkning av T-1442...8 3.2 Konsekvens av strengare fortolkning...9 4 BEREKNINGAR OG VURDERINGAR...10 4.1 Aktuelle tiltak til uteareal...10 4.2 Aktuelle fasadetiltak...11
Støyberekning vegtrafikkstøy Lingaparsell Fv 49 5 1 INNLEIING Statens vegvesen ynskjer å betre ferdselen langs Fv 49 på strekninga Lingaparsellen, der føremålet er trafikksikker veg for innbyggjarane i området, og sikring av lokal industri/ næringsliv. Prosjektet består i utbetring av dages trase blant annet ved at kurver får større radius. Strekninga er litt over 1300 meter. Enkelte bustader ligg tett ved Fv 49 og utbetring av dagens trase kan utløyse støytiltak på desse bustadene etter regelverket i kapittel 2. Vi har utført støykartlegging av strekninga for å identifisere eventuelle bustader der meir detaljerte berekninger, og eventuelle kalkulasjonar av innenivåer vil vere naudsynt.
Støyberekning vegtrafikkstøy Lingaparsell Fv 49 6 2 FORUTSETNINGAR OG METODE Berekningane er utført i henhald til Nordisk metode for støyberekning av vegtrafikkstøy. Det er gjennomført berekninger for dagens situasjon, år 2011, og ein framskreven trafikksituasjon 20 år fram, år 2030. Dette er i tråd med krava frå Statens vegvesen om at støyberekningar skal utførast for ein framskreven trafikkmengde minst 20 år fram i tid. Vegdata er basert på trafikktal i frå Nasjonal vegdatabank, NVDB, og på trafikkprognoser frå Nasjonal transportplan, NTP. Trafikktala er: 2010: ÅDT = 800 kjt/d 2020: ÅDT = 1000 kjt/d 2030: ÅDT = 1200 kjt/d 10 % tunge kjøretøy 10 % tunge kjøretøy 10 % tunge kjøretøy For vegtrafikk er det benytta ein normalfordeling gjennom døgnet: 75 % av trafikken er lagt til dagperioden, 15 % til kveldsperioden og 10 % til nattperioden. Skilta hastigheit er benytta. I seinare tid ser det ut til at vekst i trafikkmengde har stagnert i førehald til tidligere prognoser. Meir fokus på bruk av støysvak asfalt, støysvake dekk og aukande bruk av elektriske bilar eller bilar med hybrid teknologi kan og bidra til lågare støy mot år 2030. Dette er det ikkje rom for å ta omsyn til i Nordisk berekningsmetode for vegtrafikk som skal benyttast i denne type berekninger. Berekningane kan derfor gi støynivåer litt i overkant av faktiske verdiar, men som det fremgår av Fig. 1 så skal det relativt stor endring til i trafikkveksten før det gir seg særskilt utslag på berekna støynivå. Figuren syner også at det må opp mot ei dobling av trafikken til før støynivået får ein merkbar aukning. Auke av trafikk frå 2010 til 2030 i berekninga for Linga parsellen tilsvarar ein auke i støynivå på ca. 1,6 db, som leses av ved 50% trafikkauke. 3,5 3,0 Støynivåøkning [dba] 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 % trafikkøkning Fig. 1: Samanheng mellom trafikkvekst i % og auke i støynivå i db.
Støyberekning vegtrafikkstøy Lingaparsell Fv 49 7 3 REGELVERK For eksisterande bebyggelse som er utsatt for vegtrafikkstøy gjeld prinsipielt forureiningsforskriftens krav til innvendig støynivå, FOR 2004-06-01 nr 931: Forskrift om begrensing av forureining. I denne forskriften påleggjast det tiltaksansvarleg å utføre tiltak for å redusere A-vekta døgnekvivalent innenivå, L A,ekv,24 i bustader og annen støyfølsom bebyggelse der der nivået er over 42 db. Retningsliner for handsaming av støy i arealplanleggingen (T-1442) gjeld for nye byggesaker, men Vegdirektoratet og Statens vegvesen har ein streng fortolkning av T-1442 slik at nokon krav i T-1442 og får anvendelse blant anna ved miljø- og sikkerheitstiltak. Denne fortolkninga gjeld i dette prosjektet. Med retningslinen T-1442 ble betegnelsen L DEN innført. L DEN er A-vekta ekvivalent støynivå for dag-kveld-natt (day-evening-night) med 10 db / 5 db ekstra tillegg på natt / kveld. Tidspunkta for periodane dag, kveld og natt er slik: Dag: 07-19, kveld: 19-23 og natt: 23-07. L DEN er nærare definert i EUs rammedirektiv for støy, og periodeinndelingane er i tråd med desse anbefalingane. L DEN -nivået skal i kartlegging etter EU-direktivet bereknast som årsmiddelverdi, det vil sei som gjennomsnittleg støybelastning over eit år. Også i retningsline for handsaming av støy i arealplanlegging er årsmiddelverdier lagt til grunn. Etter EU-direktivets bestemmelser skal L DEN bereknast som frittfeltsverdiar ved ein mottakerhøgde på 4 meter og kravet skal vere tilfredsstilt både ved fasade og på ein normal uteplass. Ein skal imidlertid ta praktiske omsyn til den situasjonen ein har ved berekningane når ein vurderer den hensiktsmessige berekningshøgda. I denne overordna kartlegginga er det vist resultater både for 4 m og 2 m berekningshøgde. T-1442 angir to støysoner, gul og raud sone, der det gjelder særlege retningsliner for arealbruken. Kort summert er retningslinene slik for nybygg: (Sjå T-1442 for detaljar) Raud sone, nærast støykilden, angir eit område som ikkje er egna til støyfølsomme bruksføremål og etablering av ny støyfølsom bebyggelse skal unngås. Gul sone er ei vurderingssone der støyfølsom bebyggelse kan oppførast dersom avbøtande tiltak gir tilfredsstillande støyførehald. Kriterier for soneinndeling er gitt i Tabell 1. Når minst eit av kriteria for den aktuelle støysonen er oppfylt, fell arealet innafor sona. For øvrige områder (kvit sone), vil det normalt ikkje vere trong for å ta spesielt omsyn til støy frå vegtrafikkstøy i byggesaker, og det krevs normalt ikkje særlige tiltak for å tilfredsstilla lydkrav i teknisk forskrift. Kriteria inneheld og krav til maksimalnivå, L 5AF, sjå vedlegg. Det er imidlertid sjeldan maksimalnivåa slår ut på vegtrafikkstøy. Forskriftene sier at ei berekning av maksimalnivå kan sløyfast dersom L DEN åpenbart er dimensjonerande. Simulering av maksimalverdi for vegtrafikkstøy i dette prosjektet syner at denne vil liggje under 65 dba for dei områda der det
Støyberekning vegtrafikkstøy Lingaparsell Fv 49 8 er bustad. Det er derfor L DEN som leggjast til grunn i førehald til kravene i T-1442, og maksimalverdiar er ikkje berekna i denne kartleggingsfasen. Tabell 1: Kriterier for soneinndeling for vegtrafikkstøy. Vanligvis er det krava til gul sone som gjeld som kriterium for nybygg utan spesielle fasadetiltak. I større byer og tettstader der fortetting er ei målsetting vil som regel byggjing i gul sone vere akseptabelt når naudsynte fasadetiltak for å tilfredsstille krav i NS 8175 til innvendig støynivå gjennomførast. Ekvivalentnivå (år) Maksimalnivå i nattperioden (23-07) Gul sone vegtrafikk 55 L DEN 70 L 5AF Raud sone vegtrafikk 65 L DEN 85 L 5AF 3.1 Vegdirektoratets- og Statens vegvesens strengere fortolkning av T-1442 Vegdirektoratets eigne, strengare fortolkning av T-1442, som gjer at støyfølsom bebyggelse kan få utført støyreduserande tiltak sjølv om innenivået er under forureiningsforskriftens minstekrav på 42 db, gjeld primært der nye utbyggingar medfører betydeleg endring av støymiljøet, dvs. en aukning på over 3 db i støynivå som resultat av tiltaket eller ombygginga. Vegdirektoratets fortolkning av T-1442 gir kriterier for krav på tiltak som vist i Tabell 2. Tabell 2: Vegdirektoratets kriterier for å tilby støyreduserande tiltak. Med trafikken ikkje auker henspeiles på for eksempel stengning av vegar eller omlegging av vegar slik at trafikken leiast inn på andre veger med auka trafikk som resultat. Det sjåast vekk frå den naturlege trafikkaukninga slik som ei aukning frå 2010 til 2030 på ein vegstrekning. Generelt for prosjekt som planleggjast etter PBL (Plan- og bygningsloven) gjeld T-1442. (Slik som i dette prosjektet) Miljøgater, kollektivfelt, gang og sykkelveger, fortau- og sikkerheitstiltak der trafikken ikkje auker og støy ikkje auker meir enn 3 db. Utandørs Innandørs Utandørs Innandørs Støytiltak > L den 55 dba, nivået bringes under 55 dba Støytiltak > L eq,24t 30 dba Støytiltak når L DEN > 65 dba på uteplass, nivået bringes under 55 dba. (På uteplass) For L DEN = 55-65 dba: Ikkje tiltak utendørs Støytiltak gjennomføres dersom utendørs støynivå er over L den = 65 dba og innendørs støynivå samtidig er over L Aeq,24h =35 dba. Støynivå bringes under L Aeq,24h = 30dBA etter tiltak. Og der miljø og sikkerheitstiltak, som på denne aktuelle strekninga, ikkje gir auka støybelastning over 3 db, kan støyfølsom bebyggelse få utført tiltak for å redusera støybelastninga dersom visse kriterier er oppfylt.
Støyberekning vegtrafikkstøy Lingaparsell Fv 49 9 Begrensningar kan forekomme dersom kostnadane vert uførehaldsmessig høge i førehald til nytteverdien. Kva som ansjåast som uførehaldsmessig høge kostnader er nærare definert i Statens vegvesens Ambisjonsnivåmetoden. 3.2 Konsekvens av strengere fortolkning Normalt betyr dette i prosjekt utført av Statens vegvesen at bustad som ligg i gul sone har krav på tiltak som gir redusert støy på uteplassar når vegprosjektet planleggjast iht. PBL. Alle husstander har krav på eit hensiktsmessig uteareal. Dette betyr krav om støytiltak for utearela til desse bustadene. Innenivået skal også utredast for innvendig støy under gul sone. Det skal imidlertid liggje nært opp mot raud sone (65 db) før tiltak vert naudsynt.
Støyberekning vegtrafikkstøy Lingaparsell Fv 49 10 4 BEREKNINGER OG VURDERINGER Strekninga er berekna for åra 2010, 2020 og 2030. Berekningane er gjort i 2 m og i 4 m høgde. I henhald til støyretningslinen T-1442 skal framtidig situasjon basert på trafikkprognoser fram til 2029 leggjast til grunn for tiltaksutredning. Støysonekart for 2 m benyttast til å vurdere støyførehalda på uteplass og ved bustadanes 1. etasje. Støysonekart for 4 m benyttast for å vurdere støyførehalda ved bustadens 2. etasje. Alle berekninger er utført med nominell tillaten hastigheit, dvs. 50 km/t den fyrste strekninga, og 80 km/t på slutten. Det er berekna støykoter 2,0 m og 4.0 m over marknivå. Alle berekningar gjeld for ein fremskreven trafikkmengde i år 2030. Tabell 1. syner at dagens støynivå vil vere ca. 1.6 db lågare enn i 2030. Berekningane syner at ingen bustader vert liggjande i raud sone. Vi har registrert 8 bustader som vert liggjande innanfor gul sone. Ingen bustader ligg veldig nære raud sone, og det antas derfor at ingen fasadetiltak vert naudsynt. Det skal likevel foretakast ei berekning av faktisk innenivå basert på plassering til kvar enkelt bustad og meir detaljer for planløysinga før ein spesifiserer trong for støydempande vinduer og dører. Ein del støytekniske uttrykk er samla i vedlegg. Berekningsresultata er vist som støykotekart i reguleringsplanens saksfremlegg. 4.1 Aktuelle tiltak til uteareal Bustader i gul sone i prosjekt utført av Statens vegvesen har normalt krav på støytiltak slik at kvar bustad har eit hensiktsmessig utearel. I dette prosjektet må det påreknast eit krav om at lokal skjerming av uteplass skal gjennomførast, eller som minimum, at lokal skjerming skal inkluderast ved eventuelt videresal av bustaden, slik at ikkje eventuelt seinare eigarar kan krevje skjermingstiltak frå Statens vegvesen. Eit alternativ kan vere å integrere enkle skjermveggar, eventuelt med glasfelt øvst slik at støy på uteplass tilfredsstillast. Ei total høgde på minimum 1,5 m over terrassen er ofte tilstrekkelig for å skape eit støymessig akseptabelt uteområde i tilknyting til ein bustad. Ein slik lokal skjerm kan utførast som vanleg omforlagt ståande kledning, men bør utførast i 22 mm impregnert trevirke for å sikre tilstrekkeleg tyngde og langtidsstabilitet. Dei øvste 60 cm kan erstattast av eit glasfelt. Ei ytterlegare bearbeiding/planering av deler av tomta kan gje visse eksterne skjermingsmoglegheiter langs tomtegrensa, men dette er ikkje påkrevd for å overhalde krava i NS 8175 og er ikkje vidare berekna her. Oppføring av eit tett gjerde langs tomtegrensa kan og ha negative, estetiske sider for bebuarar og naboar.
Støyberekning vegtrafikkstøy Lingaparsell Fv 49 11 4.2 Aktuelle fasadetiltak Dette avsnitt vedleggjast som informasjon i tilfella det likevel skulle verte naudsynt med fasadetiltak. For eit bygg oppført etter TEK97 vil det vere relativt enkle tiltak som skal til for å tilfredsstille krava i NS 8175 til innenivå når det ligg i gul støysone. Med bygg utført etter TEK 07 er i praksis balansert ventilasjon naudsynt, og ekstra støydempande tiltak vil vere få og moderate, typisk begrensa til bruk av vinduer med noko forbetra lydisolasjon og redusert luftespalte i tak. Antydningsvis bør ein forvente å benytta vinduer og dører med R w+ Ctr = 36 db eller betre for å tilfredsstilla krava til innenivå i NS 8175 på under 30 db. Endå høgare isolasjonstall vil gje redusert støynivå og kan vurderast av bustadeigar. Det er viktig at tetting rundt vinduer er fagmessig korrekt utført for å oppnå tilstrekklig lågt innenivå. Erfaringsmessig vil ein einebustad som i dag oppførast etter TEK07 ikkje ha trong for vinduer med forsterka lydisolasjon for støynivåer opp til L DEN rundt 61 62 db, forutsatt at balansert isolasjon benyttast og at det oppførast med smal eller inga luftespalte i takkonstruksjonen.
Støyberekning vegtrafikkstøy Lingaparsell Fv 49 12 Vedlegg: Begrep Vanlige støyuttrykk og betegnelser Benevning Forklaring A-vekt lydtrykknivå dba Lydtrykknivå (lydens styrke) målt eller vurdert med vektekurve A (L A, angitt i dba). Lydnivå er den korrekte betegnelsen for alle dba-verdier, men i daglig språk nyttast ofte støynivå. A-vekta, ekvivalent støynivå for dagkveld-natt A-veide nivå som overskrides 5 % av tida, Fast L DEN A-vekta ekvivalent støynivå for dag-kveld-natt (day-eveningnight) med 10 db / 5 db ekstra tillegg på natt / kveld. Tidspunkta for dei ulike periodane er dag: 07-19, kveld: 19-23 og natt: 23-07 L 5AF L 5AF er det A-veide nivå målt med tidskonstant Fast på 125 ms som overskrides av 5 % av hendingane i løpet av ein nærare angitt periode, dvs. eit statistisk maksimalnivå i førehald til antall hendelser Desibel db Angir logaritmisk førehald mellom to verdier. Desibel nyttast på to måter: 1) For å angi førehaldet mellom to størrelser 2) For å angi absoluttstørrelse ved at ein angir førehaldet til en referanseverdi. Ekvivalent lydnivå L ekv,t L A,ekv,T Gjennomsnittlig (energimidlet) lydnivå over eit angitt tidsintervall, f.eks. 1 minutt, 30 minutter, 1 time, 8 timer eller 24 timer. Nokon gonger markerast at det er A veid verdi ved ein A føre ekv. Normalt er det underforstått. Fritt felt Lydutbredelse utan refleksjon frå vertikale flater (dvs. nærliggjande bygningar eller eigen fasade). Ein mottakar i lydfeltet mottek lyd berre i ein direkte retning frå lydkilden. Vi snakkar ofte om frittfelt i motsetning til lyd tett ved bygningsfasade der refleksjonar frå fasaden bidreg til å auke lydnivået Lydnivå L Lydtrykknivå (lydens styrke) målt eller berekna i desibel. Maksimalt lydnivå L maks Skildring av høgste lydtrykknivå for ein ikkje- konstant lyd. L maks er svært følsomt for der maksimalverdien defineres. (tidskonstant som skal brukast, kva toppar som skal inkluderast). For å ha eintydige førehald nyttast faste definisjoner, f.eks. nivået som overskrides 1 % av tiden Berekningsmetoden for vegtrafikkstøy (1996) har definert L maks til det nivået som overskridast ein viss prosent av tida. Her er 5 % som anbefalt verdi. Støy Uønska lyd. Lyd som har negativ verknad på menneskets velvere og lyd som forstyrrar eller hindrar ynskja informasjon eller søvn Støynivå Populært fellesuttrykk for ulike skildringar av lydnivå (som ekvivalent - og maksimalt lydnivå) når lyden er uønska. Veiekurve A A Standardisert kurve (IEC 60651) som etterliknar øyrets følsomheit for ulike frekvensar ved lågare og midlare lydtrykknivå. Brukes ved dei fleste vurderinger av støy. A- kurven framhever frekvensområdet 2000-4000 Hz Veiekurve C C Standardisert kurve (IEC 60651) som etterliknar øyrets følsamheit ved høge nivåer. C-kurven har berre ein svak demping av dei aller lågeste og høgste frekvenser. Benyttast ein del i NS 8175, bygningsakustikk.