SAKSF RAM L E G G Sakshandsamar: Åshild Ekrene Arkiv: MTR 148/8 Arkivsaksnr.: 18 / 1594 Svar etter jordlova - søknad om frådeling av to tomtar på Tvangen gbnr. 148/8 Rådmannen si tilråding: Med heimel i jordlova 9 og 12 avslår plan - og forvaltningsstyret i Luster kommune søknad om omdisponering og frådeling av to tomtar til fritidsføremål på Tvangen frå gbnr. 148/8.
Saksutgreiing: Prenta vedlegg: Søknad om frådeling av to hyttetomtar på Tvangen gbnr. 148/8 Gnr./bnr. 148/8 Revisjon av kommuneplan Gjeld frådeling av to hyttetomtar Tvangen - gbnr.148/8 Gnr.148 Bnr.8 Tomt 1 Tvangen 700m2.pdf Gnr.148 Bnr.8 Tomt 2 Tvangen 650 m2.pdf Søknad om deling/justering av grunneigedom gbnr. 148/8 Gardskart Uprenta vedlegg : Samandrag: Harald Hess har søkt om løyve til å dela ifrå to tomtar på Tvangen på Hafslo. Tomt 1 på om lag 700 m2 består av eksisterande sel og fjøs. Tomt 2 er ubebygd på om lag 650m2. Frådeling av tomtene er knytt til sal av landbrukseigedom som tilleggsjord, jf. tilleggsopplysningar innsendt 10.05.2019. Omsøkte område står som LNFR - område i kommuneplanen. Run dt omsøkte hyttetomtar er det store område avsett til hyttebygging i kommuneplanen. Søkjar er eigar av om lag 77 daa avsett til dette føremålet, og området ligg tilgrensande til omsøkte hyttetomtar. Rådmannen meiner det ikkje bør opnast opp for opprett ing av einskild fritidstomtar på landbruksområde i nærleiken av areal avsett til fritidsføremål, særleg der søkjar sjølv er eigar av areal avsett til dette føremålet. Ei frådeling som omsøkt er i strid med fleire av hovudprinsippa i kommuneplanen. I høve jordlova skal ein vurdere om omdisponering og deling legg til rette for ein tenleg og variert bruksstruktur for landbruket i området. Det er i vurderinga lagt vekt på omsyn til vern av arealressursar og at deling eksisterande sel og fjøs som omsøkt kan med føre drifts - og miljømessige ulemper for landbruket i området. Sjølv om kommunen har fleire døme på at det har blitt innvilga frådeling av gardstun ved sal av landbrukseigedom som tilleggsjord, tilseier ikkje omsynetil busetnad at ein også skal få frådel t fritidseigedom. Utval som har vedtaksmynde: Mynde til utvalet er gjeve i fylgjande lov, forskrift eller delegeringsmynde: Plan og forvaltningsstyret Fakta: Harald Hess har søkt om løyve til å dela ifrå to tomtar frå landbrukseigedomen gbnr. 148/8 til fritidsføremål på Tvangen på Hafslo. Tomt 1 på om lag 700 m2 består av eksisterande sel og fjøs. Tomt 2 er ubebygd på om lag 650m2. Føremålet med frådelinga er til fritidsføremål. Bakgrunnen for søknad om frådeling er plan om sal av landbrukse igedom som tilleggsjord, jf. tilleggsopplysningar innsendt 10.05.2019. Eigedomens areal: I følgje arealbasen til NIBIO har brukseininga gbnr. 148/8 mfl. eit areal i eineeige på totalt 562,8 daa. Av dette er 106,1 daa klassifisert som fulldyrka, 86,5 daa som innmarksbeite, 246,7 daa som produktiv skog og 123,5 daa som anna areal.
Bygningsmassen på brukseininga består jf. webmatrikkel av 1 våningshus 3 seterhus \ sel 6 hus for dyr \ landbrukslager \ silo Planstatus og klassifisering Planstatus for dei omsøkte tomtane er LNFR - område. På Hafslo er det avsett 1200 daa til bygging av nye hytter jf. kommuneplanen sin arealdel (KPA). Rundt det aktuelle arealet på gbnr.148/8 ligg det på begge sider av omsøkte tomtar store område avsett til hyttebygging i komm uneplanen. Figur 1. Blå markerin g syner dei to omsøkte tomtane i forhold til areal avsett til hyttebygging i KPA. Figur 2. Markert område over hyttetomtane (markert med blått) er sett av til parkering (pil) i KPA.
Figur 3. Lysegult område (markert med piler) syner areal klassifisert som innmarksbeite, dyrka mark. Av tomt 2 utgjer innmarksbeite om lag 360 m2 og på tomt 1 om lag 50m2. Figur 4. Markert område er klassifisert som Naturbeitemark med svært viktig verdi jf. Naturbasen.
Lovgrunnlag: 9. Bruk av dyrka og dyrkbar jord Dyrka jord må ikkje brukast til føremål som ikkje tek sikte på jordbruksproduksjon. Dyrkbar jord må ikkje disponerast slik at ho ikkje vert eigna til jordbruksproduksjon i framtida. Departementet kan i særle ge høve gi dispensasjon dersom det etter ei samla vurdering av tilhøva finn at jordbruksinteressene bør vika. Ved avgjerd skal det mellom anna takast omsyn til godkjende planar etter plan - og bygningslova, drifts - eller miljømessige ulemper for landbruket i området, kulturlandskapet og det samfunnsgagnet ei omdisponering vil gi. Det skal òg takast omsyn til om arealet kan førast attende til jordbruksproduksjon. Det kan krevjast lagt fram alternative løysingar. Samtykke til omdisponering kan givast på slike vilkår som er nødvendige av omsyn til dei føremåla lova skal fremja. Dispensasjonen fell bort dersom arbeid for å nytta jorda til det aktuelle føremålet ikkje er sett igang innan tre år etter at vedtaket er gjort. 12. Deling Deling av eigedom som er nytt a eller kan nyttast til jordbruk eller skogbruk må godkjennast av departementet. Det same gjeld forpakting, tomtefeste og liknande leige eller bruksrett til del av eigedom når retten er stifta for lengre tid enn 10 år eller ikkje kan seiast opp av eigaren (utleigaren). Med eigedom meiner ein òg rettar som ligg til eigedomen og partar i sameige. Skal dyrka jord takast i bruk til andre formål enn jordbruksproduksjon, eller skal dyrkbar jord takast i bruk slik at ho ikkje vert eigna til jordbruksproduksjon i f ramtida, kan samtykke til deling ikkje givast utan at det er gitt samtykke til omdisponering etter 9. Ved avgjerd av om samtykke til deling skal givast, skal det leggjast vekt på om delinga legg til rette for ein tenleg og variert bruksstruktur i landbru ket. I vurderinga inngår mellom anna omsynet til vern av arealressursane, om delinga fører til ei driftsmessig god løysing, og om delinga kan føre til drifts - eller miljømessige ulemper for landbruket i området. Det kan leggjast vekt på andre omsyn dersom dei fell inn under formålet i jordlova. Sjølv om det etter tredje ledd ikkje ligg til rette for å gi samtykke til deling, kan samtykke givast dersom deling vil vareta omsynet til busetjinga i området. Samtykke til deling kan givast på slike vilkår som er n ødvendige av omsyn til dei føremåla som lova skal fremja. Dersom deling ikkje er rekvirert innan tre år etter at samtykke til deling er gitt, fell samtykket bort. Vurdering:
Samtykke til deling kan ikkje gjevast utan at det er gjeve samtykke til omdisponering dersom dyrka mark. For tomt 1 (med eksisterande bygningar) gjeld dette om lag 50m2,og om lag 360 m2 for tomt 2. I høve jordlova 9 må ikkje dyrka jord brukast til føremål som ikkje tek sikte på jordbruksproduksjon. Departementet kan i særle ge høve gje dispensasjon dersom det etter ei samla vurdering av tilhøva finn at jordbruksinteressene bør vika. Planstatus er i dette tilfelle LNFR - føremål og er i seg sjølv av stor vekt mot at areala skal nyttast til andre føremål. I gjeldande kommunepl an er det avsett 1200 daa til bygging av nye hytter. Rundt omsøkte område ligg store område sett av til hyttebygging i kommuneplanen. Innanfor eigedomsgrensene til søkjar er om lag 77 daa av området avsett til hyttebygging, tilgrensande dei to omsøkte tomt ane. Etter rådmannen si vurdering bør fritidstomtar avgrensast til området avsett til hyttebygging jf. føringar i kommuneplanen om at hyttebygging «i hovudsak» skal konsentrerast i hyttefelt framfor spreidd utbygging. Ei ny hyttetomt vil stride mot dette p rinsippet. Føremålet med forbudet mot omdisponering er å verne produktive areal og jordsmonn. Det kan takast omsyn til negative konsekvensar ei omdisponering vil kunne medføre landbruket. Det er knytt om lag 25 daa innmarksbeite til landbrukseigedomen på oppsida av Hagavegen (tilkomstvegen til Tvangen). Søkjar har lagt inn ein korridor på ca. 10 meter mellom dei omsøkte tomtene. Særleg omdisponering av tomt 2 til fritidseigedom vil redusere samanhengen mellom landbruksarealet på oppsida og nedsida av støls området. På tomt 1 er det to eksisterande bygningar. Ei frådeling som omsøkt av tomt 1 vil føre til ei fragmentering av ein samanhengjande jordbrukseigedom. Ein ny eigedom her vil ligge som ei øy inne i jordbrukseigedomen. Nordaust for desse tomtane er d et sett av eit areal til framtidig parkering i kommuneplanen. Samla vil dette gje ei lite driftsmessi god løysing for landbrukseigedomen. Generelt sett er det potensiale for konflikt mellom eigar av landbrukseigedomar og eigarar av fritidseigedomar som t. d. støy, lukt, beitedyr og liknande. I dette tilfelle vil også trafikk og parkering vere relevant jf. område avsett til parkeringsføremål. Frådeling av omsøkte eigedomar vil etter rådmannen sitt syn kunne medføre påreknelege drifts - og miljømessige ulemper. Bakgrunnen for søknaden er at eigar av gbnr. 148/8 ønskjer å selje landbrukseigedomen som tilleggsjord til nabo. Etter jordlo va 12 kan det gjevast løyve til frådeling dersom «delinga legg til rette for ein tenleg og variert bruksstruktur i landbruket» eller «dersom deling vil i vareta omsynet til busetjinga i området». I Luster har ein fleire eksempel på at det er gjeve løyve til frådeling av gardstun og bygningsmasse dersom arrondering av denne nye eigedomen ikkje har ført med seg ulemper for drift av landbruksarealet. Det er ikkje samfunnsinteresser som talar for deling då ei frådeling som omsøkt ikkje vil påverke den faste busetnaden i kommunen. Omstrukturering av landbrukseigedomar kan vere formålsteneleg for å sikre drifta og busetnad på bruk i nærområda. Særleg samanslåing av tilgrensande landbruksareal kan gje stordriftsfordeler. Sjølv om kjøpar og seljar er einig om sal av eigedomen gbnr. 148/8 som tilleggsjord, har ikkje seljar rett til å halde att goder knytt til å eige ein landbrukseigedom, t.d. jakt - og fiskerett, skogsrett eller rett til å disponere bygningar. Særleg atterhald om bruksrettar vil på lang sikt vere dårleg landbruksmessig løysing. Også atterhald om areal eller hytter \ sel vil kunne gje landbruksmessig dårle g løysing på lang sikt. Tidlegare eksempel på at ein har fått utskilt tun, men
ikkje andre ressursar knytt til landbrukseigedomen. Dette er i samsvar med retningslinjer i andre kommunar i Vestland. Søknaden er vurdert etter naturmangfaldlova. I samsvar med 7 i naturmang foldlova skal prinsippa i 8-12 leggjast til grunn som retningslinjer ved utøving av offentleg mynde, herunder og ved forvaltning av fast eigedom. I fylgje Artskart er det ikkje registrert truga arter i det aktuelle området. Omsøkte tomt 2 vil påverke de ler av Tvangen Naturbeitemark jf. Naturbasen jf. figur 4. Jf. Naturbase er lokaliteten Tvangen Naturbeitemark svært artsrik både på naturengplanter og beitemarkssopp. Det er registrert 20 artar beitemarkssopp, derav 7 som er oppført på den norske raudeli sta. For å bevare naturverdianer det viktig at beitetrykket vert oppretthalde og helst auka. (( 8 i naturmangfaldslova (nml.)). Føremålet med 10 er å hindre gradvis forvitring eller nedbygging av landskap, økosystemer, naturtypar og artar ved å sjå su mmen av tidlegare, nåverande og framtidig påverknad på naturmangfoldet i samanheng. Omsøkte frådelingar aleine vil såleis ikkje ha betyding for den samla belastningav naturmangfoldet. Tek ein med omsyn til summen av tiltak som vert gjort i området over t id kan den samla belastninga likevel bli for stor. Ei deling som omsøkt vil truleg i liten grad forringe eller øydelegge leveområdet for truga og nær truga artar, men bruksendringa frå dyrka jord til fritidsføremål vil gjere arealet mindre verdifullt i for hold til å kunne tilbakeføre det til dyrka jord i framtida og påverke dagens status som naturbeitemark for Tvangen naturbeitemark. 9, 11 og 12 i nml. er ikkje relevant i denne saka. Etter ei samla vurdering er rådmannen komen til at ei tilråding om at det ikkje vert gjeve løyve til omdisponering etter jordlova 9 eller frådeling etter jordlova 12 til dei to tomtane. I vurderinga er det lagt vekt på omsynetil vern av arealressursar og at deling vil føre til driftmessige og miljøm essige ulemper for landbruket. Omsynetil kommuneplanen som styringsdokument er med på å støtte opp om denne vurderinga. Dato: 06.06.19 Jarle Skartun Magnus Snøtun rådmann Fagleiar landbruk Særutskrift skal sendast: m/kopi til: Harald Hess Claus Moe Plansjef Arne Lerum Fylkesmannen i Vestland