Avvirkingsmoglegheiter på Vestlandet Aksel Granhus Avdelingsleiar Landsskogtakseringa NIBIO
Fokus: Kjapt overblikk på skogressursane i regionen, basert på det siste omdrevet i Landsskogtakseringa (2014-18) Dagens hogst jamført med tidligare balansekvantumsprognosar frå dei siste fylkestakstane (2005-09) Potensialet framover nye prognosar L. Sandved Dalen, NIBIO 02.05.2019 2
Areal, volum og tilvekst (Landsskogtakseringa 2014-18): Gran i RO/HO/SF: 17 % av det produktive skogarealet, ein tredjedel av volumet, og om lag halvparten av tilveksten 02.05.2019 3
Aukande hogst på Vestlandet (tal frå SSB): Om lag ei femdobling på 20 år Gran utgjer om lag 90 % av avverkinga til industriformål Kjelde: SSB 02.05.2019 4
Aukande hogst på Vestlandet (tal frå SSB): Vesentleg auke i alle fylka! Kjelde: SSB 02.05.2019 5
Balansekvantum Rogaland (fylkestakst 2005-2009): NB! Areal med driftsnetto <=0 er unnateke Stolpe = gjennomsnittleg årleg hogstkvantum levert til industri i første balansekvantumsperiode (2007 2017) Øvre linje = totalt balansekvantum (g+f+l) Blå linje = balansekvantum gran 02.05.2019 6
Regionvis fordeling av avverka volum ved ulik bestandsalder, relativt til nedre alder hogstklasse V: 1 = nedre aldersgrense for hkl. V Stipla = Vest-Agder + Vestlandsfylka Kjelde: landsskogtakseringa 02.05.2019 7
Noreg: Resultatkartlegginga syner at halvparten av granskogareala på høg bonitet hoggast før hkl. V (H40 bonitet) 02.05.2019 8
Resultatkartlegginga: Foryngelsesplikta er vurdert til «ikkje oppfyllt» på nærare halvparten av hogstarela på Vestlandet (gjennomsnitt for felt avverka 2007-2013 og kontrollert tre år seinare) Mykje av godkjent areal er forynga med lågare plantetal enn anbefalt Estimat frå FMLA Rogaland: Akkumulert etterslep planting i løpet av 1997-2019 er om lag 25 tusen daa (pers. medd. S. Bomo). Spm: Er foryngelsesplikta oppfylt? 02.05.2019 9
Utgangspunkt for prognosane: Kun gran- og furuskog på bonitet 11 og betre Seks alternativ - kombinasjoner av: Hogsttidspunkt Andel granhogstar som gjenplantast etter hogst Treslagsskifte til gran i furuskog Kor mykje «fell bort» ved øvre tak på driftskostnad? 270 kr/m 3 02.05.2019 10
Datagrunnlaget: Landsskogtakseringas prøveflater:
Dei seks alternativa: 1: Avverking ved nedre alder hkl. V, alle granhogstar gjenplantast, ikkje treslagsskifte i furuskog 2: Avverking 10 år før nedre alder hkl. V, alle granhogstar gjenplantast, ikkje treslagsskifte i furuskog 3: Avverking 10 år etter nedre alder hkl. V, alle granhogstar gjenplantast, ikkje treslagsskifte i furuskog 4: Avverking ved nedre alder hkl. V, alle granhogstar gjenplantast, 50% av furuhogstane treslagsskiftes 5: Avverking ved nedre alder hkl. V, 70% av alle granhogstar gjenplantast, 50% av furuhogstane treslagsskiftes 6: Avverking ved nedre alder hkl. V, 50% av alle granhogstar gjenplantast, 10% av furuhogstane treslagsskiftes Alternativ 1-3: Ser også særskilt på taubaneareal Alle: Betydning av driftskostnad 02.05.2019 12
Metode & forutsetnader: Framskriving av det enkelte tre på prøveflatene («Imputation») med nyutvikla modellsystem (SiTree) «Time-step = 5 år Aggregering fra tre->prøveflate->hektar->strata->region Etablering av nytt bestand etter bestemte forutsetninger om: Ventetid på etablert foryngelse (0-15 år) Treantall per hektar & andel treslag Tid fra etablering til 5 cm brysthøydediameter Framskriving av bonitet basert på gjeldende klimascenarier for Norge (RCP4.5) ihht. Antón-Fernández et al. (2016) 02.05.2019 13
Avverkningstidspunkt (alt areal på bon>=11): Alt 1: Hogst ved nedre alder hkl V Alt 2: Hogst 10 år før nedre alder hkl V Alt 3: Hogst 10 år etter nedre alder hkl V FELLES: Alle granhogstar gjenplantast Ikkje treslagsskifte frå furu til gran Samla hogstkvantum 100 år (mill. m3) Alt. 1 Alt. 2 Alt. 3 Gran 90,9 82,5 97,9 Furu 28,4 31,0 31,0 Lauv 6,7 6,3 6,9 02.05.2019 14
Avverkningstidspunkt (driftskostnad <270 kr/m 3, bon>=11): Alt 1: Hogst ved nedre alder hkl V Alt 2: Hogst 10 år før nedre alder hkl V Alt 3: Hogst 10 år etter nedre alder hkl V FELLES: Alle granhogstar gjenplantast Ikkje treslagsskifte frå furu til gran Samla hogstkvantum 100 år (mill. m3) Alt. 1 Alt. 2 Alt. 3 Gran 64,0 57,1 69,9 Furu 17,8 19,4 20,1 Lauv 3,7 3,5 3,7 02.05.2019 15
Avverkningstidspunkt (taubaneareal, bon>=11): Alt 1: Hogst ved nedre alder hkl V Alt 2: Hogst 10 år før nedre alder hkl V Alt 3: Hogst 10 år etter nedre alder hkl V FELLES: Alle granfelt plantast etter hogst Ikkje treslagsskifte frå gran til furu Samla hogstkvantum 100 år (mill. m3) Alt. 1 Alt. 2 Alt. 3 Gran 25,1 23,7 26,1 Furu 7,2 7,9 7,3 Lauv 2,2 2,1 2,3 02.05.2019 16
Treslagskifte fra gran til furu (alt areal på bon>=11): Alt 1: Alle granhogstar plantast med gran, ikkje treslagsskifte til gran i furuskog Alt 4: Alle granhogstar plantast med gran, treslagsskifte etter 50% av hogstane i furuskog FELLES: Hogst ved nedre alder hkl V Alt. 1 Alt. 4 Gran 90,9 97,4 Furu 28,4 27,7 Lauv 6,7 7,0 02.05.2019 17
Treslagskifte fra gran til furu (driftskostnad <270 kr/m 3, bon>=11): Alt 1: Alle granhogstar gjenplantast med gran, ikkje treslagsskifte til gran i furuskog Alt 4: Alle granhogstar plantast med gran, treslagsskifte etter 50% av hogstane i furuskog FELLES: Hogst ved nedre alder hkl V Alt. 1 Alt. 4 Gran 64,0 68,1 Furu 17,8 17,3 Lauv 3,7 3,9 02.05.2019 18
Treslagskifte fra gran til furu (taubaneareal, bon>=11): Alt 1: Alle granhogstar plantast med gran, ikkje treslagsskifte i furuskog Alt 4: Alle granhogstar plantast med gran, treslagsskifte etter 50% av hogstane i furuskog FELLES: Hogst ved nedre alder hkl V Alt. 1 Alt. 4 Gran 25,1 25,4 Furu 7,2 7,3 Lauv 2,2 2,2 02.05.2019 19
Foryngingsgrad og treslagsskifte(alt areal på bon>=11): Alt 4: Alle granhogstar plantast med gran, treslagsskifte til gran etter 50% av hogstane i furuskog Alt 5: 70% av granhogstane plantast med gran, treslagsskifte til gran etter 50% av hogstane i furuskog Alt 6: 50% av granhogstane plantast med gran, treslagsskifte til gran etter 10% av hogstane i furuskog Samla hogstkvantum 100 år (mill. m3) Alt. 4 Alt. 5 Alt. 6 Gran 97,4 92,7 83,4 Furu 27,7 27,7 28,4 Lauv 7,0 7,3 7,4 02.05.2019 20
Foryngingsgrad og treslagsskifte(driftskostnad <270 kr/m 3, bon>=11): Alt 4: Alle granhogstar plantast med gran, treslagsskifte til gran etter 50% av hogstane i furuskog Alt 5: 70% av granhogstane plantast med gran, treslagsskifte til gran etter 50% av hogstane i furuskog Alt 6: 50% av granhogstane plantast med gran, treslagsskifte til gran etter 10% av hogstane i furuskog Samla hogstkvantum 100 år (mill. m3) Alt. 4 Alt. 5 Alt. 6 Gran 68,1 65,1 59,7 Furu 17,3 17,3 17,7 Lauv 3,9 4,1 4,0 02.05.2019 21
Foryngingsgrad og treslagsskifte(taubaneareal, bon>=11): Alt 4: Alle granhogstar plantast med gran, treslagsskifte til gran etter 50% av hogstane i furuskog Alt 5: 70% av granhogstane plantast med gran, treslagsskifte til gran etter 50% av hogstane i furuskog Alt 6: 50% av granhogstane plantast med gran, treslagsskifte til gran etter 10% av hogstane i furuskog Samla hogstkvantum 100 år (mill. m3) Alt. 4 Alt. 5 Alt. 6 Gran 25,4 23,1 21,4 Furu 7,3 7,3 7,2 Lauv 2,2 2,4 2,6 02.05.2019 22
Takk til: Clara Antón-Fernández
Takk for oppmerksemda agr@nibio.no www.nibio.no 02.05.2019