Prosjektavsluttande Skredseminar. Torsdag 10. november 2011 Hotel Ullensvang Lofthus, Ullensvang herad. Synfaring. 3. Espenes Utsikt mot Aga. 1.

Transkript

1 Prosjektavsluttande Skredseminar Torsdag 10. november 2011 Hotel Ullensvang Lofthus, Ullensvang herad Synfaring 5. Kalhagen, Kinsarvik Aga 4. Asylmottaket, Kinsarvik Bleie 6. Lofthus 3. Espenes Utsikt mot Aga 1. Sekse 2. Byrkjenes, Odda Side 1

2 Tusen takk til: John Ove Rørnes, Ullensvang herad Ulrik Domaas, NGI Njål Farestveit, Statens vegvesen Side 2

3 1. Sekse Ullensvang herad NGI-rapport 2011 Side 3

4 Tre områder er aktuelle for regulering til bustadfelt på Sekse, Ullensvang. På dette overordna nivået er det ingen av områda som utpeikar seg som særskild skredutsett, men det er fleire omsyn å ta ves alle felta. Ved regulering til bustadfelt skal det gjerast ei detaljert utgreiing av skredfaren for det aktuelle området. Historikk (Sekse): I området finst det opplysingar om eldre skredhendingar, men nøyaktig geografisk plassering veit vi ikkje (-41). Ullensvang. Garden Sekse, Øvre gnr. 84 vart råka av eit stort skred. Jord, åker og eng vart øydelagt. Det losna eit stort steinskred høgt oppe i fjellet, gjekk tvers over garden og like til sjøs. Sju bruk fekk skade, også redusert skyld. I 1770 veit vi at det kom endå eit jord og steinskred i samband med flaum som gav skade på markene. Sjå 1642, Idnr Kartreferansen er omtrentleg. Ca Garden Sekse vart råka av skred (m/avtaksforretninga i 1643). Skredet kom øvst frå fjellet og heilt til sjøs. Jord, åker og eng vart øydelagt. Det kom seinare skred her, og i allfall i 1770 var det jord- og steinskred som kom og som gav skade på markene. 1816, Sekse, Øvre. Far og son, Magnus Sveinson og den 16 år gamle sonen Oddmund frå bruk 4. Sekse, omkom i eit snøskred oppe i lia vinteren Dei vart ikkje funne att før til våren. Område 1 omfattar jordet nedanfor eksisterande bustadfelt og Sekse skule. Området ligg under Hovden (1062 m). Fjellsida er skogkledd og består av fleire avsatsar. Riksveg 13 går dels i fjellskjering i nedkant av området. NGI vurderer utifrå oversynsmessig synfaring faren for snøskred mot område 1 som liten. Område 2 er smalt og bratt, og dei største utfordringane her kan bli lokal stabilitet ved etablering av veg og opparbeiding av tomter. Det er ingen bekkar i området, men det er problem med overflatevatn ved mykje nedbør. Ein kan ikkje sjå vekk i frå at dette kan gje jordskred ved intensiv nedbør, både i sjølve reguleringsområdet og frå terrenget ovanfor. Nokre lokale berghamrar kan gje utfall og bør gåast over dersom dette området velgast. Område 3 er bratt og ligg i lia ovanfor gardane og busetnaden langs fjorden. Det går nokre bekkar i området, det er grunt til fjell, og det finst fleire lokale berghamrar. Dette kan gje fare jordskred ved intensiv nedbør, samt fare for steinsprang. Dette er to faktorar det må takast omsyn til og vurderast nærare dersom dette området velgast. Ein av bekkane er lagt i røyr. Side 4

5 Figur: Aktsemdkart for snøskred (skrednett.no) Hellingskart (NGI-rapport 2011) Aktsemdkart for steinsprang (skrednett.no) Side 5

6 Utsikt mot Bleie NGI, Ullensvang herad NGI Snøskred på Bleie 27. jan (NGI) Skredhendingar (skrednett.no) Flyfoto (skrednett.no) Side 6

7 Skred på Bleie i 1994 Skredet på Bleie i 1994 har en returperiode på noe oftere enn en gang hvert 1000 år. Dette er basert på værstatistikk. Skredets banelengde er målt til 3,6 km tilsvarende en utløpsvinkel på 20 o. Skredet krysset en 800 m lang slak flate før det gikk over skuldra oppe ved Reiseter og stoppet opp ute på sjøen. Tre gårder ble delvis ødelagt. Nedbøren siste uken før skredet gikk tilsvarte 3 m nysnø i fjellet. Skredet har tidligere gått på høyde med gårdshusa på Reiseter. Flyfoto (skrednett.no) Foto: NGI Skredsikring på Bleie *10 m høg, 100 m lang, betong Side 7

8 2. Rv 13 Skredsituasjonen ved Byrkjeneset Synfaring v/ Geolog Njål Farestveit, Statens vegvesen Side 8

9 Rapport Multiconsult okt Multiconsult (ref: ): Ras på Rv 13 v/ Byrkenes, meldt kl 1420 den 20. okt aug Njål Farestveit ( ): Ved midnatt, natt til , gikk et større flomskred langs elveleiet like nord for Selstinden. Skredet gikk over Rv 13 i en bredde på ca 55 meter. Skredmassenes høyde på vegen var ca 2 meter, og skredet gikk godt ut på fjorden. Volumet av skredmasser som nådde vegen er beregnet til minimum å være ca 700 m³ (50x2x7). Bildet viser opprydding etter flomskred okt Harald Hauso (2010/ ): Onsdag 6 oktober 2010 gjekk det om ettermiddagen eit flomskred som stengde vegen ved Byrkjeneset i Odda hp 5, km 1,630 1,660. Skredet gjekk i rasløpet i frå 20 oktober 2008 (sveisnr ). Side 9

10 Side 10

11 Øverste del av skredløpet (raset som gjekk den ). Høyeste punkt er ca 1100 m o. h. Erosjon langs elveleiet tyder på at flomskredet har initiert i dette området (Statens vegvesen) Side 11

12 Grindaskredet/Åkre Foto av Njål Farestveit Grindaskredet og Åkraskredet (Njål Farestveit) Side 12

13 3. Espenes (utsikt mot Aga) NGI, Statens vegvesen, Ullensvang herad Side 13

14 Aga Utdrag frå NGI rapport: Store deler av bebyggelsen på Aga kan utsettes for snø, sørpe og flomskred som følger Tobekken over den vifteformete avsetningen i foten av den bratte fjellsida. De mest utsatte husene ligger utsatt for skred med gjennomsnittlig gjentakelsesintervall på år. Figur 5 viser utbredelsen av det skredutsatte området som antas å ligge mer utsatt for skred enn sikkerhetskravet for ny bebyggelse i følge byggeforskrift kap. 51 av 1987 (vedlegg 1). Skred som følger Storebekken har flere ganger nådd fjorden, men så langt vi kjenner har det ikke gjort materielle skader. Vi har i denne rapporten ikke vurdert faren dette skredet utgjør mot den nordligste delen av Aga tunet. Den billigste sikringsløsningen for Tobekken vil antagelig være å legge opp løsmassevoller i nedre del av den vifteformede avsetningen som ligger mellom Nyeslåtten og Mjøstølshaugen. Vi har i denne rapporten skissert tre alternative plasseringer av vollene: Alternativ 1 og 2: For å sikre bebyggelsen mot våtsnø, sørpe og flomskred er det foreslått to alternative plasseringer av løsmassevoller (fig. 6A og 7A). Høyden av vollene må være m, og lengden m. Et slikt tiltak vil gi bebyggelsen en sikkerhet som tilfredsstiller Byggeforskriftens krav til at det kan foretas oppbygging etter brann eller skade og ved nødvendig utvidelse av eksisterende bygning eller driftsenhet (tilsvarende ett skred hver 330. år i gjennomsnitt, jfr. vedlegg 1). Grove overslag viser at det vil medgå rundt m 3 løsmasser til oppfylling av vollene. Forutsatt at det brukes stedegne løsmasser vil antagelig sikringskostnadene ligge rundt 3 4 mill kr. I tillegg kommer kostnadene i forbindelse med vassdragstekniske inngrep, planer som skal utarbeides av NVE. Alternativ 3: For å gi området en sikkerhet som tilfredsstiller minstekravet i byggeforskrift for ny bebyggelse (tilsvarende ett skred hvert år i gjennomsnitt, jfr. vedlegg 1), vil den billigste sikringsløsningen være å legge opp en voll høyere opp på vifta, som vist på figur 8. Høyden på en slik voll må være minst 15 m, og lengden er anslått til 350 m. Totalt vil det være nødvendig med en masseforflytning på nærmere m 3 til en kostnad på 4 5 mill. kr. I tillegg kommer kostnadene i forbindelse med omlegging av eksisterende bekkeløp til sør for Nyeslåtten. NVE må vurdere de vassdragstekniske problemstillinger knyttet til denne løsningen. Side 14

15 Foto fått av Njål Farestveit, Statens vegvesen Skredhendingar, flyfoto (skrednett.no) Side 15

16 NGI Side 16

17 Deildo Statens vegvesen Kart frå godkjent reguleringsplan RV 13 DEILDO Oppsprukke fjell Side 17

18 Velura Snøskred frå 1500m og ned i sjøen Statens vegvesen Foto fått av Njål Farestveit Foto av Njål Farestveit Side 18

19 4. Kinsarvik (Asylmottaket) NGI, Ullensvang herad NGI-rapport 2011 Side 19

20 NGI-rapport 2011 Steinblokk Side 20

21 Terreng Asylmottaket ligg sørvest for Kinsarvik sentrum, under ei om lag 800 m høg fjellside (figur 1). Fjellsida er for det meste skogkledd, med blandingsskog av blant anna furu, bjørk, or og osp. Terrenget er gjennomsnittleg over 30o bratt, delt opp i fleire trinn med vertikale og delvis overhengande skrentparti (figur 2). Området asylmottaket ligg på er nokså flatt, men ligg nær fjellsida. Ei vel definert ur endar omkring 50 m bak husa. Nokre meter utanfor denne ura ligg nokre større blokker (opp mot 10 m3). Mottaket ligg på ein rygg der elva har erodert seg ned bakanfor. Under kvart skrentparti oppover i fjellsida ligg det urer, nokre stader med nylege utfall. Skredfarevurdering Alle skredfaretypar er vurdert. NGI ser på faren for steinsprang som dimensjonerande i denne fjellsida. Dei mange skrentpartia, både like ovanfor asylmottaket og lenger oppe i fjellsida, er kjeldeområder for utfall av stein. Det er mindre sannsyn for snø- og jordskred. Steinsprang skjer gjerne om våren og hausten, anten som følge av frysing/tining og rotsprenging eller pga. store nedbørmengder som fører til høgt vasstrykk i sprekkane i fjellet. Frittliggande blokker kan også bli sett i rørsle av slike prosessar. Om lag 180 moh. er det også ein rygg som verkar som ein naturleg fangvoll for blokker frå skrenten over. Nokre større utfall vil likevel kunne nå ned mot asylmottaket. Reknemodellar viser også at dei fleste blokkene stoppar på avsatsane, men at ein ved nokre tilfeller kan få blokker som når inn på området til asylmottaket. Dei store blokkane lengst nede er vurdert å liggje nær grense for skred med sannsyn 1/1000 per år. Vi vurderer sannsynet for skred mot asylmottaket til å liggje mellom 1/1000 og 1/5000 per år. Området stettar dermed ikkje krava til bygg i klasse S3 (1/5000 per år). Side 21

22 5. Kinsarvik (Kalhagen) NGI, Ullensvang herad NGI rapport 1999 Side 22

23 Side 23

24 NGI rapport 2011 oppdatering til S3 (TEK10) Side 24

25 NGI-rapport 2011 NGI Side 25

26 6. Lofthus NGI, Ullensvang herad Flyfoto over Lofthus (innsynskart Ullensvang herad) Side 26

27 Kart (innsynskart Ullensvang herad) Aktsemdkart for snøskred Flyfoto (innsynskart Ullensvang herad) Aktsemdkart for snø- og steinskred (NGI) Skredhendingar (NGU sin skreddatabase) Aktsemdkart for steinsprang (NGI) Side 27

28 Historikk. Flom i bekken ved Lofthus og ned til sjøen ved hotellet Ca 1980 (30 år siden) bekk gjennom hotellet (Leif Lutro) 1942 bekk ned til hotellet (Leif Lutro) 1720 Ullensvang. Garden Lofthus, gnr. 73, fekk skredskade i I avtaksforretninga vart skylda sett ned med ein 1/3 del, så skadane må ha vore store. Dette var truleg eit stein- og jordskred. I 1734 står det at skadane er framleis til stades. (Lars Gjernes, Olavsen, Kolltveit) 2005 flomskred til vegen (ingen detaljer) Ullensvang. Opedal Ullensvang. Opedal. I dagane 7. til 11. desember 1743 (1741?) vart garden råka av heile 16 skred, truleg jord- og steinras. Dei ytste skreda kom heilt oppe frå fjellet og gjekk til sjøs ved Ringolvsnes. To skred stemde rett mot tunet, men stansa ved Skådnasæter. Det kom til store skadar på åker, eng og skog. Inne i dalen laga skred demning som braut nedover, verst mot Århus. Avtaksforretninga i 1744 gav skatteavtak på bruka på Opedal med om lag 1/3. Åsa Eidsnes: Skredvinden slo mot stovone skolv (Hvor?) Side 28

29 Snøskred Aktsemdkart for snøskred Aktsemdkart for snø- og steinskred (NGI) Side 29

30 Faresonekart for snøskred (førebels resultat frå NGI) Flomskred Aktsemdkart for snøskred Aktsemdkart for snø- og steinskred (NGI) Faresonekart for flaumskred (førebels resultat frå NGI) Side 30

31 Steinsprang Aktsemdkart for steinsprang Faresonekart for steinsprang (førebels resultat frå NGI) Side 31