VEKSTREGULERING HJÅ EPLE, FYSISK OG KJEMISK, ROTSKJÆRING ELLER SPRØYTING. Mekjell Meland og Frank Maas NIBIO Ullensvang Gaute Myren, NLR Viken

Transkript

1 VEKSTREGULERING HJÅ EPLE, FYSISK OG KJEMISK, ROTSKJÆRING ELLER SPRØYTING Mekjell Meland og Frank Maas NIBIO Ullensvang Gaute Myren, NLR Viken

2 INNHALD Generelt om vekstregulering hjå epletre Rotskjering - bakgrunn og erfaringar Regalis, vekstregulering middel Resultat frå feltforsøk i eple med vekstregulering Rotskjering hjå Grete Sylling Regalis hjå Harald Buttedal 2

3 HOVUDMÅL FOR EPLEPRODUKSJON Rask etablering av trea etter planting Tidleg avling, seinare jamn og stor årleg avling God fruktkvalitet Eit tre i vegetativ og generativ balanse som vekst høveleg 3

4 METODAR FOR VEKSTREGULERING HJÅ EPLE Val av grunnstamme Sortsval Avling regulerer tilveksten Næringstilførsel, særleg nitrogen Ringing og rotskjering Greinknekking Vekstregulerande middel 4

5 ROTSKJERING, KVA SEIER LITTERATUREN Feltforsøk siste 25 år etter bortfall av Alar (eple) og CCC (pære) Tidspunkt: Mest effektiv føre blomstring Gjev redusert skotvekst Gjev vanlegvis mindre effekt på avling og fruktkvalitet Blomstermengda året vert auka og vekselberinga redusert Viktig med vasstilførsel etter rotskjæring 5

6 ROTSKJERING: KORLEIS OG NÅR? Rett kniv, vertikal posisjon Kurva kniv Rett kniv, skrå posision Eine sida av treet, to sider delvis under treet? Føre blomstring eller etter? Årleg? Vurder tilveksten på trea

7 ROTSKJERINGS MASKINER: RETTE KNIVAR

8 ROTSKJERINGSKNIVAR: HYDRAULISKE SYSTEM Boreco

9 FORSØKSPLAN ROTSKJERING I LIER SUMMERRED GRETE SYLLING 1. Kontroll, ubehandla 2. Rotskjering på eine sida av treet føre blomstring, vertikal kniv, 30 cm frå stamma 29 april 3. Rotskjering på eine sida av treet byrjinga av juli, vertikal kniv, 30 cm frå stamma 5. juli 4. Rotskjering på begge sider av treet, eine sida føre blom, andre sida midt i byrjinga av juli 29. april og 5. juli 9

10 FORSØKSOPPLEGG - OBSERVASJONAR Stammemål Tal blomeklasar pr tre. Tilvekst gjennom vektsesongen av årsskot Avling og fruktstorleik Fruktkvalitet Næringsinnhald i blad Oppfylgjing året i 2017 med registrering av etterverknad 10

11 Skot lengd, mm TILVEKST AV ÅRSKOT GJENNOM SESONGEN Ubehandla 1-side 29.april 1-side 5. juli 2-sider, 29.april & 5.juli 11

12 FRUKTSETJING OG AVLING Behandling Tal blomeklasar Fruktsetjing, % Avling, kg pr tre Avling, kg pr. daa Prosent> 60 mm Tal nedfall Kontroll, ubehandla ,0 5, ,5 Eine sida føre blomstring ,5 5, ,5 Eine sida byrjinga av juli ,4 5, ,0 Begge sider føre blomstring og byrjinga av juli ,0 4, ,5 F test NS * NS NS NS NS 12

13 FRUKTSTORLEIK OG KVALITET Behandling Fruktstorleik, g Grunnfarge Dekkfarge Fastleik Stive Oppløyst Tørrstoff, % Syre, % Kontroll, ubehandla 131 4,7 7,6 4,2 9,9 12,0 0,93 Eine sida føre blomstring 119 4,6 7,8 4,6 10,0 12,8 0,93 Eine sida byrjinga av juli 139 4,7 7,3 4,0 9,5 12,4 0,79 Begge sider, føre blomstring og byrjinga av juli 111 4,7 7,9 4,4 9,9 12,7 0,67 F test NS NS NS *** *** NS NS 13

14 NÆRINGSINNHALD I BLADA, % AV BLADTØRRTSTOFFET Behandling Nitrogen Fosfor Kalium Kontroll, ubehandla 2,5 0,15 1,5 Eine sida føre blomstring 2,2 0,15 1,6 Eine sida byrjinga av juli 1,9 0,14 1,7 Begge sider, føre blomstring og byrjinga av juli 2,3 0,16 1,7 Optimalområde: N :2,2-2,8 %, P : 0,18-0,30%, K: 1,1-1,5 % 14

15 OPPSUMMERING - ROTSKJERING Rotskjering er eit nødtiltak når tilveksten er ute av balanse Ynskjer å stimulera blomeknopp danning og fruktsetjing Viktig å ha tilgang på vatning etter rotskjering, særleg ved skjering to gonger pr sesong. Vanlegvis rotskjering ein gong pr år er tilfredstillande Må vurderast årleg. Les treet Skjering på andre sida av rekkja året etter Beste måten til å regulera tilveksten på er å ha god avling 15

16 REGALIS PLUS EIT VEKSTHEMMANDE MIDDEL Vekstretardanten Prohexadion-Ca (Regalis og Apogee ) er utvikla av BASF. Utprøvinga gjekk føre seg på talet og har vore kommersielt tilgjengeleg i kjernefrukt i mange land sidan år Det aktive stoffer hemmar biosyntesen av gibberellin som dermed fører til redusert terminal vekst. Etter sprøyting tek det om lag 14 dagar føre veksten vert redusert og stoffet vert fort nedbrote i treet 16

17 FDP GGDP X CDP X ent-kaurene ent-kaurenoic Acid ent-7a-oh-kaurenoic Acid GA 12 -aldehyde CCC Forenkla skjema av gibberellin-biosyntesen i planter GA 12 X GA 19 X GA 20 X GA 1 X GA 8 Regalis active gibberellin inactive gibberelline 17

18 INNLEIANDE FORSØK FOR GODKJENNING Verknad av to ulik doseringar av prohexadion-ca like etter blomstring og ein månad seinare på tilvekst av årskot og sporeskot hjå eplesorten Aroma i 2012 Behandling Skotlengd, cm (årsskot) Skotlengd,cm (fruktspore) 4.juli 31 august Tilvekst 4.juli 31.august Tilvekst Kontroll, ubehandla 27,7 54,0 26,4 17,3 30,3 13,0 12,5 g/daa, 17,9 27,5 9,6 12,3 14,2 1,8 25 g/ daa, 20,4 24,5 4,1 12,9 13,8 0,9 12,5 g/daa, to 19,0 24,0 5,0 10,6 10,8 0,2 behandlingar 25 g/daa, to 20,3 22,9 2,6 14,7 17,0 2,3 behandlingar Signifikans 1) * ** *** IS ** *** 18

19 AVLING OG FRUKTKVALITET Behandling Avling, kg pr. tre Fruktvekt, g Grunn -farge Dekkfarge Fastleik, 1) kg/ cm2 Oppløyst turrstoff, % Syre, % Kontroll, 25, ,4 6,2 8,8 11,5 0,82 ubehandla 12,5 g/daa, 28, ,8 5,7 8,5 11,2 0,78 25 g/ daa, 30, ,1 5,6 8,4 11,0 0,80 12,5 g/daa, 24, ,6 5,4 8,5 12,0 0,76 to behandlingar 25 g/daa, 32, ,3 5,4 8,6 11,0 0,76 to behandlingar Signifikans ** NS *** NS NS * NS 19

20 FELTFORSØK I LIER HJÅ HARALD BUTTEDAL, 2016 Kontroll, ubehandla Regalis 0, 062 kg pr daa Regalis 0,125 kg per daa. Regalis 0,25 kg pr. Daa Regalis to gonger, like etter blomstring og 1 mnd seinare 0,125 g daa,begge gonger. Sprøytetid: 9. juni og 12 juli, Sort: Raud Aroma Feltet har ikkje vatning Planteavstand: 1.5 x 3.5 m 20

21 TILVEKST PÅ ÅRSKOT GJENNOM VEKSTSESONGEN Skot lengd (mm) 800 n.s. n.s. ** ** ** ** ** a ab 349 b 309 b Kontroll 62 g/ daa Regalis 125 g/daa Regalis 250 g/daa Regalis 2x 125 g/daa Regalis Dato Regalis behandling 21

22 AVLING Behandling Avling, Kg/tre Tal frukter pr tre Fruktvekt, g Kontroll 44,2 249,0 183,5 62 g/ daa Regalis 40,0 250,0 161,6 125 g/daa Regalis 32,6 161,3 202,4 259 g/ha Regalis 31,1 177,0 179,4 2x 125 g/daa Regalis 37,0 205,7 186,9 F test NS NS NS Haustedato: 22

23 FRUKTKVALITET Behandling Grunnfarge Dekkfarge Fastleik DA Stive Kontroll 5,3 7,5 5,9 1,1 8,6 62 g/ daa Regalis 5,5 7,4 6,0 1,1 9,2 125 g/daa Regalis 5,2 7,3 5,9 1,0 9,1 250 g/ha Regalis 5,2 7,5 6,0 1,2 8,8 2x 125 g/daa Regalis 5,0 6,6 5,6 0,9 9,6 F test NS NS NS NS NS Analysedato: 17. oktober 23

24 REGALIS PLUS- TIL VEKSTREGULERING AV EPLE OG PÆRE Dosering: Regalis Plus kan spres ut en gang eller det som i de fleste tilfellene vil gi det beste resultatet, i delt behandling. 2 behandlinger med 3 5 ukers intervall vil ofte være tilstrekkelig. Ved kun en behandling er marksdosen 250 g Regalis Plus/daa i vekststadium eller 150 gram Regalis Pluss/daa i vekststadium Ved to behandlinger er maksdosen 150 g Regalis Plus/daa ved hver behandling. Første behandling er i vekststadium og andre behandling er 3 5 uger senere, men senest i vekststadium

25 OPPSUMMERING REGALIS (PROHEXADIONE-CA) Vert sprøytt ut på trea ved etter bløming når lauvverket kan absorbera Skotveksten vert redusert linert med doseringa Verknaden er liten på avling og fruktkvalitet Vanlegvis positiv effekt på bløminga året etter Skotveksten året etter kan også verta noko redusert carry over effect 25

26