Detaljregulering for Heggjo aust, del av gnr. 273 bnr. 2 m.fl. Ølen, Vindafjord kommune

Transkript

1 Detaljregulering for Heggjo aust, del av gnr. 273 bnr. 2 m.fl. Ølen, Vindafjord kommune ROS-analyse Omega Areal AS: Vindafjord kommune: Innhald

2 1. Føremål og omgrep Føremål Omgrep Vurdering av mogelege uønska hendingar Planområdet Farekategoriar for vurdering av mogelege uønska hendingar Naturfarar Overvatn Skred Skog-, lyng- og grasbrann Ekstrem nedbør Radonstråling Menneske- og verksemdbaserte farar Trafikkulukker Teknisk infrastruktur veg, vatn og avlaup Innsatstid og kapasitet for naudetatane Analyse og konklusjon Kriteria for rangering av sannsyn Kriteria for rangering av konsekvens Risikomatrise Akseptkriterium Uønska hendingar med mogelege førebyggjande tiltak Konklusjon

3 1.Føremål og omgrep 1.1 Føremål Føremålet med risiko- og sårbarhetsanalysar er å utarbeida eit grunnlag for planleggingsarbeidet slik at beredskapsmessige omsyn kan integrerast i den ordinære planlegginga, og at det kan gi betre grunnlag for beredskaps- og kriseplanlegging i samfunnet. 1.2 Omgrep Årsak: Årsak(ar) til ei hending. Sannsyn: Eit mål for kor truleg det er at ei bestemt hending vil inntreffe i planområdet innanfor eit visst tidsrom (DSB) Risiko: Uttrykker den faren som uønska hendingar representerer for menneske, miljø, økonomiske verdiar og samfunnsviktige funksjonar. Risiko er eit resultat av sannsynet for (frekvensen) og konsekvensane av uønska hendingar (DSB) Konsekvens: Verknaden den uønskte hendinga kan få i planområdet eller utbyggingsføremålet. Uvisse: Ei vurdering av kunnskapsgrunnlaget som ligg til grunn for ROS-vurderinga. Sårbarheit: Vurderer motstandsevna til utbyggingsføremålet, samfunnsfunksjonane og ev. barrierar samt evna til gjenoppretting. Barrierar: Eksisterande tiltak, til dømes flaum-/skredvoll, tryggleikssoner rundt farleg industri, eller varslingssystem som kan redusere sannsynet for og konsekvensen av ei uønskt hending. Tiltak: Oppfølging av funn frå ROS-vurderinga for å redusere sannsynet og/eller konsekvens. Risiko- og sårbarheitsbilete: Oversyn over uønskte hendingar og konsekvensar det kan få for liv, helse, miljø og materiell. Samfunnssikkerheit: Samfunnets evne til å handtere risiko- og sårbarheitsbiletet

4 2.Vurdering av mogelege uønska hendingar Planområdet På vegne av Sjur Heggen har Omega Areal AS utarbeida detaljregulering for gnr 273 bnr 2 m.fl. i Øvrehagen i Vindafjord kommune. Området ligg like nedanfor eksisterande bustadfelt i Øvrehagen i Ølen. Arealet er vist som bustadområde i gjeldande kommuneplan. Planen legg opp til etablering av bustadar med tilhøyrande tilkomst og felles leikeareal. Planområdet er på om lag 12 daa, og ligg om lag 1,5 km aust for sentrum i Ølen. I vest grenser området mot eksisterande veg, i sør og nord mot jordbruksareal og nokre bustadhus i aust. Den gamle postvegen (Hellevadvegen) går gjennom planområdet. 2.0 Farekategoriar for vurdering av mogelege uønska hendingar ROS-analysen er utført i samsvar med rettleiar «Samfunnssikkerhet i arealplanlegging Kartlegging av risiko og sårbarhet» utgitt av Direktoratet for samfunnssikkerheit og beredskap (2017), Norsk Standard 5814:2008 «Krav til risikovurderinger», «Veiledning om tekniske krav til byggverk» utgitt av Direktoratet for byggkvalitet (2016), og vedtekne akseptkriterium for kommunen. Dersom faren for skred og flaum er relevante for planområdet, vert desse analysert i tråd med akseptkriterier gitt i TEK17 og det vert nytta eigne intervall for sannsyn og konsekvens for desse. Det er laga ei sjekkliste ut i frå liste med farekategoriar der det er vurdert om kategoriane er aktuelle å kartleggje for det aktuelle planområdet eller ikkje. Hending/ situasjon Aktuelt? Naturfarar Ja Nei Er området utsett for eller kan planen medføre risiko for: Flaum, erosjon og isgang Overvatn Stormflo/ springflo Havnivåstiging Vassinntrenging Skred (kvikkleireskred, jord- og flaumskred, snøskred, sørpeskred, steinsprang, fjellskred) Skog-, lyng- og grasbrann Sterk vind, storm og orkan Ekstrem nedbør Radonstråling Menneske- og verksemdbaserte farar Ja Nei Kan planen få konsekvensar for eller kan planområdet verta påverka av: Handtering av farlege stoff Brannfarleg, reaksjonsfarleg og trykksett stoff Lagring og bruk av eksplosiv vare X X - 4 -

5 Transport, bruk og lagring av farleg gods Ulukker med transportmiddel Trafikkulukker Skipshavari Fartøy til kai Fysisk øydelegging av kritisk infrastruktur Vassforsyning Avlaup Veg Energianlegg IKT Sårbare objekt Natur Kulturminne Viktige offentlege bygningar Trafikk- knutepunkt Drikkevatn Andre kategoriar Storbrann Støy Ureining i grunn Stråling frå kraftliner Innsatstid og kapasitet for naudetatane Kriminalitet, sabotasje og terror X X X 2.1 Naturfarar Overvatn Området er i dag nytta til jordbruk. Ved utbygging med bustadar, vegar og uteområde vil det verte fleire harde flater i området, som vil gi endra forhold for vatnet som kjem inn i området. Tidlegare har dette vatnet vorte infiltrert i jorda. Planen må sette krav til utarbeiding av teknisk plan for planområdet, der kommunens VA-norm skal leggast til grunn. Løysning for handtering av overvatn er ein del av det som skal inngå i den tekniske planen, og det vil her verte vurdert om det må vere ein form for fordrøyning innanfor området eller om overvatn kan løysast på anna måte Skred I følgje aktsemdkarta til NVE ligg planområdet delvis innanfor område med potensiell skredfare (lausmassar, og snøskred). Multiconsult har på oppdrag frå NVE utført detaljert faresonekartlegging i utvalde områder i Rogaland. I Vindafjord er fleire områder i fleire av bygdene kartlagt. Blant anna inngår planområdet i den eine vurderinga (Øvrehagen-Hamre)

6 I rapporten «Skredfarekartlegging i Vindafjord kommune» (1.februar 2017) er fare for steinsprang, jordskred, flaumskred og sørpeskred vurdert. Kartleggingsområdet er karakterisert av slaktskrånande terreng med tjukke lausmassar. I følgje NGU sine lausmassekart skal kartleggingsområdet bestå av morenemateriale, og noko marine hav- og fjordavsetningar. Ovanfor kartleggingsområdet er det brattare bergskråningar (granittisk/diorittisk gneis) med grove steinurmassar, dekka av tett skog. Dei bratte skråningane er generelt veldig tørre, truleg på grunn av at vatnet drenerer godt gjennom grove massar. Det er og god drenering i bekkane i området, og sjølv ved kraftig nedbør er det opplevd lite problem med vassføring og erosjon. Den tette skogen er peika på som særleg viktig for å redusere risiko for at det skal gå skred i området. Figur 1 - Utsnitt av faresonekart - skred ved Øvrehagen og Hamre, kjelde: rapport «Skredfarekartlegging i Vindafjord kommune» (1.februar 2017), Multiconsult. Faresonekartet viser at det er lite sannsynleg at planområdet (markert med raud pil) vil verta råka av skred Skog-, lyng- og grasbrann Planområdet ligg relativt ope til, utan særleg mykje trær rundt. Faren for at planområdet skal verte råka av skogbrann vert ikkje vurdert som særleg stor. I tørre periodar blir det gitt god informasjon og krav til høg aktsemd ved bruk av eld. Planområdet ligg i nærleiken av tett busetnad og vi legg til grunn at det er tilstrekkeleg sløkkjevatn i området. Dette må sikrast ved teknisk planlegging av området

7 2.1.4 Ekstrem nedbør Klimaframskrivingar viser til at det vil komme meir regn i form av styrtregn over kortare periodar i tida framover. Dette gir eit auka kapasitetsbehov for avrenning av overvatn i feltet. Dimensjonering av dei tekniske anlegga vil skje gjennom utarbeiding av teknisk plan for området, med grunnlag i kommunen si VA-norm. Planområdet ligg i skånande terreng, med landbruksjord og Oselva nedanfor. Dette gjer at vatnet kan førast relativt enkelt ut her dersom kapasiteten på det normale løpet vert overskride Radonstråling Radon Figur 2 - Aktsemdkart for radon i grunnen, kjelde: geo.ngu.no I følgje aktsemdkart for radon i grunnen ser det ikkje ut til at området er vurdert til å ha høge verdiar av radongass i grunnen. Men det kan vere store lokale variasjonar. Alle bygningar skal vere prosjektert og utført med radonførebyggjande tiltak slik at innstrauminga av radon frå grunn vert avgrensa. Radonkonsentrasjonen i inneluft skal ikkje overstige 200 Bq/m3, jf. TEK 10, forskrift om tekniske krav til byggverk, 13-5 Radon. Følgjande skal minst vere oppfylt: Bygning berekna for varig opphald skal ha radonsperre mot grunn. Bygning rekna for varig opphald skal tilretteleggjast for eigna tiltak i byggjegrunn som kan aktiverast når radonkonsentrasjonen i inneluft overstig 100 Bq/m3. Punkta over gjeld ikkje dersom det kan dokumenterast at dette ikkje er naudsynt for å tilfredsstilla kravet om maksimal konsentrasjon på 200 Bq/m

8 2.2 Menneske- og verksemdbaserte farar Trafikkulukker Planområdet har tilkomst via europaveg E134, som er hovudfartsåra mellom aust og vestlandet. Krysset mot E134 har avkøyringsfelt på europavegen, og sikta på strekninga er god. Fartsgrensa er 50 km/t. Det er i følgje Statens vegvesen sine vegkart ikkje registrert trafikkulukker i dette området dei seinare åra etter at fartsgrensa er vorte redusert. Langs E134 er det ikkje fortau eller gang- og sykkelveg, og næraste busstopp (i retning mot Ølen sentrum) ligg 300 m vest for avkøyringa til Øvrehagen. Men det er mogleg å gå på parkeringsplassen til Fatland slakteri fram til dette. Busstopp i retning Etne ligg like over vegen ved innkøyringa til Øvrehagen, men ein må krysse E134 i plan. I realiteten vil nok dei fleste som skal reise med buss gå på i Ølen sentrum. Det er mogleg å ta andre internvegar gjennom bustadområda som er mindre trafikkerte. Dette gjeld og for dei som skal til skule, barnehage, idrettsanlegg og butikkar. Frå fylkesvegen går den kommunale vegen Øvrehagen om lag 800 m før ein kjem til avkøyringa til planområdet. Hellevadvegen er og kommunal og går gjennom planområdet. Langs heile Øvrehagen er det nå i ferd med å verte etablert fortau på vestsida av vegen heilt fram til planområdet, då dei held på å etablere dei 250 m siste metrane med fortau fram til Hellevadvegen. Det er avgrensa trafikk på Hellevadvegen i dag, men denne inngår som ein del av turvegen mellom Ølen og Etne. Planforslaget legg berre til rette for ei mindre utbygging, og den nye trafikken som utbygginga vil generere vert vurdert til ikkje å gi vesentlege endringar i trafikkforholda på vegnettet Teknisk infrastruktur veg, vatn og avlaup I samband med opparbeiding innanfor området kan leidningsnett bli øydelagt ved for eksempel graving i bakken. Oppdatert oversikt over eksisterande og nye leidningar vil redusera sannsynet for at dette skjer. Leidningar kan og bli øydelagde på grunn av ekstremver. Då er det viktig at ein har alternative vassforsyningar tilgjengeleg, og at avløpsvatn vert handtert slik at det ikkje øydelegg. Vi er ikkje kjent med at det er eller har vore forhold som skulle tilseie at det finst forureina grunn innanfor området. Planen legg heller ikkje opp til slik bruk som kan komma til å skapa forureina grunn Innsatstid og kapasitet for naudetatane Brannstasjon, legevakt og ambulansestasjon er alle lokalisert langs E134 ikkje langt frå innkøyringa til planområdet

9 3.Analyse og konklusjon 3.1 Kriteria for rangering av sannsyn Det er nytta kriterium for rangering av sannsyn som vedteken av kommunen i Sidan den gong er regelverket for ROS-analysar endra. For naturpåkjenningar gjeld sikkerheitsklassar definert i TEK17. Ved vurdering av fare for flaum og skred må det difor nyttast akseptkriterier basert på krav gitt i TEK17 for desse. Sannsynsklasse Kor ofte kan ein vente hendingar: 5 Særs sannsynleg Ei hending pr. år eller oftare 4 Mykje sannsynleg Ei hending pr år 3 Sannsynleg Ei hending pr år 2 Mindre sannsynleg Ei hending pr år 1 Lite sannsynleg Mindre enn ei hending pr år Sannsynsvurdering for flaum F Sannsynsklasse Kor ofte kan ein vente hendingar Sannsyn per år F1 Høg 1 gong i løpet av 20 år 1/20 F2 Middels 1 gong i løpet av 200 år 1/200 F3 Låg 1 gong i løpet av 1000 år 1/1000 Sannsynsvurdering for skred S Sannsynsklasse Kor ofte kan ein vente hendingar Sannsyn per år S1 Høg 1 gong i løpet av 100 år 1/10 S2 Middels 1 gong i løpet av 1000 år 1/1000 S3 Låg 1 gong i løpet av 5000 år 1/ Kriteria for rangering av konsekvens Det er nytta kriterium for rangering av konsekvens som vedteken av kommunen. Konsekvens Vekt Liv og helse Miljø Materielle verdiar i NOK Ufarleg 1 Ingen eller små personskadar. Ingen eller ubetydeleg skade. Skadar for inntil kr

10 Ein viss fare 2 Mindre skader som treng medisinsk handsaming, ev kortare sjukefråver. Alvorleg 3 Inntil 5 alvorlege personskadar, eller mange mindre personskadar, men med sjukefråver. Vesentlege helseplager og ubehag. Kritisk 4 Inntil 4 døde, eller fare for inntil 10 alvorleg skadde. Katastrofalt 5 Meir enn 4 døde eller 10 alvorleg skadde. Mindre skadar som naturen sjølv utbetrar på kort tid. Store skadar på ytre miljø, men som vil utbetrast på sikt. Omfattande og langvarige miljøskadar som krev større tiltak. Omfattande og uopprettelege miljøskadar. Skadar mellom kr. Skadar mellom 1 20 mill kr. Skadar mellom mill kr. Skadar for meir enn 100 mill kr

11 3.3 Risikomatrise Risikomatrisa syner vurdering av risiko som produkt av sannsyn og konsekvens. Risikomatrise for liv og helse Sannsyn Konsekvens Ufarle g Ei viss fare Alvorle g Kritisk Katastrofal Vekt Særs sannsynleg Mykje sannsynleg Sannsynleg Mindre sannsynleg Lite sannsynleg Risikomatrise for miljø og materielle verdiar Sannsyn Konsekvens Ufarle g Ei viss fare Alvorle g Kritisk Katastrofal Vekt Særs sannsynleg Mykje sannsynleg Sannsynleg Mindre sannsynleg Lite sannsynleg

12 Materielle verdiar Miljø Liv og helse Materielle verdiar Ytre miljø Liv og helse 3.4 Akseptkriterium Ved gjennomføring av ROS-analyse for nye utbyggingsområde skal det leggjast til grunn følgjande akseptkriterium: Akseptkriterium Ikkje akseptabelt Moglegvis akseptabelt Uakseptabel risiko. Må undersøkast gjennom meir detaljerte analyser (for eventuelt å avkrefte risiko eller avklare moglege risikoreduserande tiltak). Tiltak kan gjennomførast for å redusera risikoen. Kost-nyttevurdering av risikoreduserande tiltak. Akseptabelt Akseptabel risiko i utgangspunktet. Risikoreduserande tiltak gjennomførast når det er mogleg ut frå økonomiske og praktiske vurderingar. 3.5 Uønska hendingar med mogelege førebyggjande tiltak Tabell over uønska hendingar og aktuelle tiltak. Uønska hending Sannsyn Konsekvens Risiko Aktuelt tiltak/ kommentar Naturfarar Overvatn Omsynet til overvatn må sikrast som del av teknisk plan. Krav i føresegner. Skred Skog-, lyng- og grasbrann Tilgang på tilstrekkeleg sløkkevatn må dokumenterast som del av teknisk plan Ekstrem nedbør Teknisk plan må ta høgd for auka overvatn i tida som kjem. Stråling Menneske- og verksemdbaserte farar

13 Trafikkulukker Ikkje naudsynt med tiltak utanfor planområdet. Trafikkareal innanfor planområdet må planleggast slik at trafikksikkerheit vert ivareteke. Teknisk infrastruktur veg, vatn og avlaup Innsatstid og kapasitet for naudetatane Krav til utarbeiding av teknisk plan før utbygging Konklusjon Det er etter ei vurdering ikkje avdekka uønska hendingar med uakseptabel risiko. For dei tema der det er naudsynt med risikoreduserande tiltak, vert dette innarbeida i føresegner og på plankart