ROS-analyse Detaljregulering for Veavik, del av gnr.139 bnr. 2, 5. Etne kommune

Transkript

1 ROS-analyse Detaljregulering for Veavik, del av gnr.139 bnr. 2, 5 Etne kommune

2 Innhaldsliste FØREMÅL OG OMGREP Føremål Omgrep VURDERING AV MOGELEGE UØNSKA HENDINGAR Naturgitte forhold Infrastruktur Prosjektgitte forhold KRITERIA FOR RANGERING AV SANNSYN KRITERIA FOR RANGERING AV KONSEKVENSAR RISIKOMATRISE UØNSKA HENDINGAR MED MOGLEGE ÅRSAKAR

3 FØREMÅL OG OMGREP Føremål Føremålet med risiko- og sårbarheitsanalysar er å utarbeida eit grunnlag for planleggingsarbeidet slik at beredskapsmessige omsyn kan integrerast i den ordinære planlegginga, og at det kan gi betre grunnlag for beredskaps- og kriseplanlegging i samfunnet. Omgrep Risiko Uttrykker den faren som uønska hendingar representerer for menneske, miljø, økonomiske verdiar og samfunnsviktige funksjonar. Risiko er eit resultat av sannsynet for (frekvensen) og konsekvensane av uønska hendingar (DSB). Risiko er eit resultat av sannsyn for (frekvens) og konsekvensane av uønskte hendingar. Sannsyn x konsekvens = risiko Sårbarheit Er eit uttrykk for eit system si evne til å fungera og oppnå måla sine når det blir utsett for påkjenningar (DSB) Sannsyn Er eit uttrykk for kor hyppig ei hending kan ventas å inntreffa. Vurderinga må byggja på kjennskap til lokale tilhøve, røynsler, statistikk og anna relevant informasjon. Konsekvens Dette er mogeleg verknad av ei hending. ALARP ALARP er As Low As Reasonable Practicable, dvs risikoreduserande tiltak skal gjennomførast så langt det er forsvarleg utifrå mellom anna kost nytte vurdering. Dette gjeld ved risiko innafor gul sone etter akseptkriteria henta frå Fylkesmannen i Hordaland. 3

4 VURDERING AV MOGELEGE UØNSKA HENDINGAR ROS- analyse skal avdekkja aktuelle farar innanfor eit planområde samt farar i omgjevnadane som kan ha verknad for planområdet og motsett. For kvar reguleringsplan må det vurderast særskilt kva farekategoriar som er aktuelle. Liste frå ROS- analysemal for arealplansamanheng i Etne kommune, med farekategoriar som det kan vere aktuelt å kartleggja. Naturbaserte farar: - Snøskred - Sørpeskred - Lausmasseskred - Steinsprang - Flaum - Sterk vind - Skog og grasbrann - Radon - Dambrot - Havnivåstigning - Viltpåkjørslar - Jordskjelv - Ekstremnedbør Menneske og verksemdbaserte farar: - Ureining i luft, vatn eller grunn - Samlokalisering - El- forsyning - Vatn og avlaup - Utslepp - IKT - Brann - Infrastruktur, veg - Tungtransport med farleg gods - Terrorisme (hamner) - Eksplosjonsfare knytt til industri - Støy Naturgitte forhold Nedbør Det blir meir nedbør i heile landet. I gjennomsnitt for Norge reknast årsnedbøren å auke med 5 til 30 prosent mot slutten av århundre. Vinternedbøren kan auke med over 40 prosent i deler av aust-, sør- og vestlandet mot slutten av århundre. Sumarnedbøren på sør- og austlandet blir vurdert å avta mot slutten av århundre. Forøvrig reknast nedbøren å auke for alle årstider og i alle regionar. Den store naturlege variabiliteten kan likevel føre til at ein lokalt kan oppleve periodar frå nokre år til nokre tiår med redusert nedbør (klima i Norge2010). 4

5 Plante- og dyreliv Etter gjennomgang av ulike databasar, kan ein ikkje finna truga artar av noko slag i område Klimaendringar Klimaendringane spelar inn på fleire faktorar som ein må ta omsyn til i planleggingsarbeid. Auka skred- og flaumfare trugar lokalsamfunn og enkeltpersonar, og auka fukt og nedbør kan øydeleggje store materielle og kulturelle verdiar. Naturmiljøet vil endrast med stigande temperaturar. Nokre arter og økosystem vil ikkje kunne tilpasse seg i takt med klimaendringane og dermed gå tapt. Dette er derfor viktig å gjer ei vurdering av gjennom planarbeid og ROS-analyse. Topografi Terrenget er slakt haldande frå sør mot nord, ned til sjøkanten. Område har eit kuppert terreng, med to høgder der det dannar seg ei flate i mellom. Denne flata strekk seg i sør-nordleg retning frå gardsbruket ned til sjøen, og husar i dag seks naust. 5

6 Skredfare Steinsprang, snø, sørpe og lausmasseskred frå naturleg terreng Figur 1 Kartutsnitt frå skrednett.no, med område for utlaupsområde og utløysingsområde for snøskred. Etter søk i skrednett.no, fann ein at planområde ligg med ein liten del innanfor utlaupsområde og utløysingsområde for snøskred. Dette ser ein i nord-austre del av område. Utdrag frå NVE.no om karteleggingsmetode for kart i skrednett.no: «Karta er utarbeidd ved bruk av ein datamodell som ut frå helning på fjellsida gjenkjenner terrenget der utløysning av snøskred er mogleg. Frå kvart utløysningsområde er utløpsområdet automatisk utrekna. Det er ikkje gjort feltarbeid ved utarbeiding av karta, og effekten av lokale faktorar som f. eks. skog, utførte sikringstiltak o.l. er difor ikkje vurdert». Når ein tek med faktorar som nærleik til sjø og lokalitet i landet, kan skredfaren soleis sjåast som minimal. 6

7 Flaum Det er ikkje bekkelaup i område som tek unna for større nedbørsfelt. Område ligg ved Skåneviksfjorden, og opp mellom to høgdar i bakkant. Terrenget kunne hatt drenerande effekt om det her leia vatn, men då det ikkje drenera vatn i område er det ikkje fare for flaum. Havnivåstigning I løpet av det 21. århundre kan havnivået langs Norskekysten forventas å stige med kring 70 cm langs kysten av Sørlandet og Vestlandet. Grunna usikkerheit kring dei ulike bidraga til framtidig havnivåstigning kan havnivåstigninga bli 20 cm lågare og 35 cm høgare enn verdiane gitt over. Området har opparbeida kaianlegg og brygge framom fritidsbustadane som ligg 1,7 moh. Dette gir rom for havnivåstigning utan at kaianlegg og brygge blir røyrd av det. Skogbrann Det er ikkje store skogsområde i nærleiken av fritidsbustadane. Det er derimot noko skog i område for bustadtomt. Dette er skog som breier seg vidare i austleg retning. Radon Tiltaksnivå Anbefalt tiltaksnivå for radon i inneluft er 100 Bq/m3. Tiltaksgrensa definerast ikkje som ei trygg grense, men ei grense kor tiltak alltid bør iverksettjast. Bygningsmessig utføring skal sikre at menneske som oppheld seg i eit byggverk ikkje blir eksponert for radonkonsentrasjonar i inneluft som kan gje forhøga risiko for helseskader, og nye bustader bør konstruerast slik at radonverdien blir lågast mogleg. Maksimal grenseverdi er 200 Bq/m3, ein verdi som alle opphaldsrom i ein bygning bør tilfredsstille. Radon i borebrønn Når radonhaldig grunnvatn frå borebrønn blir nytta i hushaldinga, vil radon bli frigjort frå vatnet og gje auka radoninnhald i lufta. Ved radonkonsentrasjonar over 500 Bq/l vatn anbefaler Statens strålevern at det blir gjort tiltak for å redusera radoninnhaldet i vatnet. Det blir krevd spesielle forholdsreglar ved prøvetaking av vatn til måling av radoninnhaldet for å unngå tap av radon. 7

8 Uver, isgang og springflo Strandsona mellom Skånevik og Skoga ligg nordvendt til Skåneviksfjorden. Høylandssundet som strekk seg nordover på andre sida av fjorden lagar opning for nordavind mot planområdet. Både bølgjer, springflo og isgang er ei utfording for konstruksjonar i sjøen, det vera seg faste anlegg eller flytande konstruksjonar. Dette må det takast omsyn til under detaljprosjektering og utføring av aktuelle anlegg, med tilsvarande krav til kompetanse. Infrastruktur Vegar Det er bygd ein privat felles tilkomstveg til området. Denne har tilfredsstillande standard for den aktuelle trafikken, og det blir ikkje rekna med trafikkfare eller trafikkstøy. Trafikktryggleik Trafikkulykker innanfor planområde vil vera av liten alvorsgrad. Dette kan tenkjast i område ved båtopptrekk og kaianlegg, der køyretøy vil ryggja med hengar. Her kan det oppstå uoversiktlege situasjonar i samband med nytting av båtopptrekket. Køyretøy som ferdes innanfor planområde vil ferdas med låg hastigheit. Vegen i planområde er ikkje dimensjonert for høg hastigheit. Ei eventuell ulykke mellom køyretøy eller menneske og køyretøy, vil soleis ikkje ha svært alvorleg omfang. Kraftliner og transformatorar Kraftlina som går i område er utanfor planområde, og utgjer ikkje noko fare for planområde. Prosjektgitte forhold Utslepp til sjø. Ei kvar båthamn vil ha aktivitetar som fører med seg ei viss fare for utslepp av ureining til sjø. Dette vil vera små mengder med svært avgrensa skadeverknad. 8

9 Ulykker i samband med båtliv Strand og bryggjer er attraktive område for opphald og leik. Ombord- og ilandstiging frå båt vil alltid representera ei viss fare for at nokon felli sjøen. Det er ikkje mogleg å sikra seg mot dette gjennom fysiske tiltak. KRITERIA FOR RANGERING AV SANNSYN Ved våre vurderingar av sannsyn og konsekvens har me nytta desse føresetnadane i risiko- og sårbarheitsanalysen, ifølgje ROS- analysemal for arealplansamanheng i Etne kommune. Sannsynsklasse S1 Svært sannsynleg S2 Mykje sannsynleg S3 Middels Sannsynleg S4 Noko Sannsynleg S5 Lite sannsynleg S6 Usannsynleg Kor ofte kan ein vente hendingar: Meir enn 1 hending per 20 år. Mindre enn 1 hending per 20år, men minst ei hending per 100 år. Mindre enn 1 hending per 100 år, men minst 1 hending per 200 år. Mindre enn 1 hending per 200 år, men minst 1 hending per 1000 år. Mindre enn 1 hending per 1000 år, men minst 1 hending per 5000 år. Mindre enn 1 hending per 5000 år 9

10 KRITERIA FOR RANGERING AV KONSEKVENSAR Estimert tap innan dei ulike kategoriane, menneske, natur eller ting/bygg går på samfunnsøkonomiske tap, det svarer ikkje til personleg tap eller kjensler knytt til hendingane. Verdiane er tilpassa Etne kommune i 2012, med ein folkesetnad på 4000 og dagens verdi på den norske krona. Storleik på omfang Grad Menneske (liv helse) Ytre miljø (luft, vatn, jord) Samla verdi på materielle skadar i nok. Katastrofe K5 Meir enn 5 omkomne Kritisk K4 2-4 omkomne Alvorlege personskadar Svært omfattande øydeleggingar på større areal med varige konsekvensar for ytre miljø Svært omfattande øydeleggingar på mindre areal med varige konsekvensar for ytre miljø Varig skadar på infrastruktur/ Skadar for meir enn Infrastrukturen er nede over lang tid, med fare for liv/ Skadar for mellom til Alvorleg K3 1 omkommen og alvorlege personskadar Alvorleg skade på areal, kan utbetrast med tiltak Infrastrukturen er nede over kort tid, med fare for liv/ Skadar for mellom til Liten konsekvens K2 Inntil 2 alvorlege personskadar Noko skade på ytre miljø som kan utbetrast på kort sikt Infrastrukturen er ute av drift over tid, utan fare for liv og helse/ Skadar for til Ufarleg K1 Mindre skadar som normalt lækjer seg sjølv Lita eller ingen innverknad på ytre miljø, små skadar som kan utbetrast innan relativt kort tid Det er korte brot i infrastrukturen, utan fare for noko liv eller helse /Skadar for inntil

11 RISIKOMATRISE Risikomatrisen viser vurdering av risiko som produkt av sannsynlighet og konsekvens. RISIKO = SANNSYN X KONSEKVENS S1 Svært sannsynleg S2 Mykje sannsynleg Sannsyn S3 Middels Sannsynleg S4 Noko Sannsynleg S5 Lite sannsyn S6 Usannsynleg Konsekvens S1/ K1 S1/ K2 S1/ K3 S1/ K4 S1/ K5 S2/ K1 S2/ K2 S2/ K3 S2/ K4 S2/ K5 S3/ K1 S3/ K2 S3/ K3 S3/ K4 S3/ K5 S4/ K1 S4/ K2 S4/ K3 S4/ K4 S4/ K5 S5/ K1 S5/ K2 S5/ K3 S5/ K4 S5/ K5 S6/ K1 S6/ K2 S6/ K3 S6/ K4 S6/ K5 K1 Ufarleg K2 Liten Konsekvens K3 Alvorleg K4 Kritisk K5 Katastrofe Ikkje Uakseptabel risiko. Må undersøkast gjennom meir detaljerte analyser (for akseptabelt eventuelt å avkrefte risiko eller avklare moglege risikoreduserande tiltak). Moglegvis Tiltak kan gjennomførast for å redusera risikoen. Kost-nyttevurdering av akseptabelt risikoreduserande tiltak. Akseptabelt Akseptabel risiko i utgangspunktet. Risikoreduserande tiltak gjennomførast når det er mogleg ut frå økonomiske og praktiske vurderingar. Fargekodar til matrisa 11

12 UØNSKA HENDINGAR MED MOGLEGE ÅRSAKAR Uønska hending Sannsyn Konsekvens Risiko Aktuelt tiltak Nedbør S5 K1 S5/K1 Utanfor større nedslagsfelt/dreneringsområde Skredfare S6 K1 S6/K1 Område ligg ikkje i område der snøen ligg særleg lenge Flaum S6 K1 S6/K1 Ingen oppsamlande bekk i område Havnivåstigning S6 K1 S6/K1 Fritidsbustadar, kaianlegg og brygge ligg tilstrekkeleg over havnivå. Skogbrann S5 K1 S5/K1 Fluktmoglegheiter er gode, informasjon Trafikkulykke S6 K1 S6/K1 God oversikt ved kai- og båtopptrekk område Brot av fortøying av båt S4 K1 S4/K1 Vedlikehald, tilsyn Oljespill S4 K1 S4/K1 Vedlikehald Personar fell i sjøen S4 K1 S4/K1 Tilsyn med born, leidarar Brann i el. Anlegg S4 K2 S4/K2 Vedlikehald, tilsyn, brannutstyr Brann i båt/ bustad S4 K2 S4/K2 Vedlikehald, brannutstyr Me kan ut frå dette ikkje sjå at omsøkt reguleringsendring skapar risiko som ikkje er akseptabelt. 12