Årsmelding og rekneskap 2013

Transkript

1 Årsmelding og rekneskap 2013

2 Årsmelding og rekneskap Hovudtrekk i rekneskapen Årsmelding 2013 Resultatrekneskap Balanse Kontantstraum Notar Tillitsvalde Voss Sparebank skapar verdiar for deg og loaklsamfunn. Bileta i denne årsmelinga gjenspeglar den store aktiviteten som er i bygda. Du kan og lesa meir om dette på side 2 i årmeldinga. Utgjevar: Voss Sparebank Postboks Voss Opplag: 6200 Trykk: Sentergrafisk Elveveien Larvik Framside: Bankbygget Foto: A.M Lirhus

3 Hovudtrekk i rekneskapen (morbank) - samfunnsengasjement i meir enn 170 år! Året 2013 vart eit nytt godt år for Voss Sparebank med tilfredsstillande inntening på den ordinære bankdrifta. Effektiv og solid bankdrift, med utgangspunkt i god vekst frå stabile tilhøve i banken sin nærmarknad, gav eit driftsresultat før tap og skatt på 38,2 mill. kr og 32,7 mill. kr resultat etter 5,4 mill. kr i avsetjing til framtidige tap. Overskotet etter skatt vart på 22,2 mill. kr. Innskota auka med 155,4 mill. (5,8 %) til litt under 2,9 mrd. kr. Utlåna auka med 135,3 mill. (4,9 %) til 2,9 mrd. kr. Forvaltningskapitalen auka med 172,1 mill. (5,3 %) til litt over 3,4 mrd. kr. I rekneskapsåret utbetalte banken 2,8 mill. kr til ålmennyttige gåver og sponsorstønad til det yrande lags- og organisasjon slivet i bygda. I tillegg har banken lova det påemna badeanlegget 2,0 mill. kr. Voss Sparebank er ein stor skattytar til kommunen, 10,6 mill. kr er avsett i skatt. Eigenkapitalen auka med 20,2 mill. til 558,7 mill. kr, 16,2 % av forvaltnings-/rådveldekapitalen. Voss Sparebank er på nytt kredittvurdert til ein av dei mest solide bankane i landet. Voss Sparebank legg til ei kvar tid stor vekt på å tilby kundane kompetente rådgjevarar og har dei siste åra hatt 13 autori serte finansielle rådgjevarar (AFR) og 14 autoriserte forsikringsrådgjevarar. Voss Sparebank tek samfunnsansvar og er ein aktiv medspelar og samarbeidspartner. Sjå side 2. Sjølv med stor konkurranse i marknaden opplever me fin vekst i innskot og utlån, noko som syner at banken har vilkår som kundane finn tenlege. Den gode oppslutnaden frå kundane gjev dessutan banken god likviditet. Resultat i millionar kr: Netto renteinntekter 73,3 71,3 70,9 64,0 66,4 Netto andre driftsinntekter 11,1 11,2 10,0 17,7 15,7 Sum driftsinntekter 84,4 82,5 80,9 81,7 82,1 Driftskostnader 46,2 46,3 47,4 32,5 40,0 Driftsresultat før tap 38,2 36,2 33,6 49,2 42,1 Nedskrivingar og tap på utlån 5,4 3,1 3,4 1,6 3,6 Tap/vinst verdipapir anleggsmidlar 0 0,5 1,9 0,04 0,1 Resultat før skatt 32,7 33,6 28,3 47,7 38,5 Skatt 10,6 11,5 8,9 14,6 11,3 Overskot 22,2 22,1 19,4 33,1 27,2 Resultat i prosent av gjennomsnittleg forvaltningskapital: Netto renteinntekter 2,18 2,25 2,43 2,37 2,58 Netto andre driftsinntekter 0,33 0,35 0,34 0,66 0,61 Sum driftsinntekter 2,51 2,60 2,77 3,03 3,19 Driftskostnader 1,38 1,46 1,62 1,20 1,88 Driftsresultat før tap 1,14 1,14 1,15 1,83 1,63 Nedskrivingar og tap på utlån 0,16 0,10 0,12 0,06 0,14 Tap/vinst verdipapir anleggsmidlar 0 0,01 0,06 0,00 0,00 Resultat før skatt 0,97 1,06 0,97 1,77 1,49 Skatt 0,31 0,36 0,31 0,54 0,44 Overskot 0,66 0,70 0,66 1,23 1,05 1 Nøkkeltal: Forvaltningskapital 3.443, , , , ,8 Brutto utlån til kundar 2.870, , , , ,6 Innskot frå kundar 2.853, , , , ,4 Eigenkapital 558,7 537,8 517,8 499,7 468,8 Eigenkapitalprosent 16,2 16,4 16,9 17,9 17,8 Eigenkapitaldekning morbank 27,7 27,3 27,9 28,2 26,5 Eigenkapitaldekning konsern 27,8 27,4 28,0 28,4 26,5 Årsverk (gjennomsnittleg) 27,5 29,7 30,4 30,2 31,7 Kostnader i % av inntekter, eksklusive verdipapir 55,1 56,9 58,8 41,1 55,2

4 Årsmelding rekneskapsår Voss Sparebank vart skipa 12. april 1843 og starta verksemda i november same året. Banken har såleis skapt verdiar for kundar og lokalsamfunnet i over 170 år. Som lokalbank er utviklinga til Voss Sparebank nær knytt til både dei økonomiske tilhøva i kommunen og den generelle økonomiske utviklinga i landet. Banken har hovudmarknaden i Voss, men elektroniske tenester gjer det lett å nytta den lokale sparebanken på Voss utan om syn til bustadkommune. Det er rekneskapstala for morbanken som for det meste er kommenterte i årsmeldinga, i tillegg til nokre vesentlege tal frå konsernrekneskapen. Konsernrekneskapen omfattar Voss Sparebank (mor) og dotterselskapa Voss Invest A/S og Voss Sparebank Eigedom AS, som begge er 100 % eigde av banken. Per Finne om utsmykking av innfartsårane til sentrum. Andre stønadseksempel er kr til VM i Freestyle, som vart arrangert i Myrkdalen tidleg på året og kr til Voss Folkemuseum i samband med 3D visualisering av gamle Vossevangen. Som jolegåve til alle vossingar i 2013 lova Voss Sparebank 2,0 mill. kr i stønad til det planlagde symjeanlegget på Voss. Voss er bygda for sterke opplevingar som fylgje av det mangfaldige dugnadsmiljøet me finn her. Dette er med å marknadsfører Voss, ikkje berre i eige land, men langt ut over landegrensene. For å stø litt opp rundt desse tilskiparmiljøa og eldsjelene, stifta Voss Sparebank eldsjelprisen i Årets Eldsjel 2013 gjekk til Bjørne Møen og Voss skulemusikk. Eldsjelprisen er på som vert delt likt mellom eldsjela og laget. 2 I samsvar med rekneskapslova stadfestar styret at grunnlaget for vidare drift er til stades og rekneskapen er sett opp under denne føresetnaden. Etter styret si meining gjev årsrekneskapen og årsmeldinga rett oversikt over gjelda og eignelutane til banken, den finansielle stillinga og resultatet. SAMFUNNSANSVAR OG ENGASJEMENT I OVER 170 ÅR Det er ei viktig oppgåve for Voss Sparebank å engasjera seg i utviklinga av lokalsamfunnet. Foreiningar, lag, idrett, kulturliv, bedrifter og menneske som bur og verkar i lokalmiljøet, har behov for ein aktiv lokalbank som bryr seg og skapar verdiar for kundane og samfunnet. Vår oppgåve i komande år skal, som tidlegare, vera å hegna om og utvikla det gode samspelet mellom kundane og banken. Nytt av året er krav i rekneskapslova 3-3c om å rapportera korleis banken tek vare på samfunnsansvaret sitt. I denne samanheng tenkjer ein på omsynet til menneskerettar, arbeidstakarrettar og sosiale forhold og dessutan om banken sitt arbeid for å hindra korrupsjon. Orienteringa vår er tilgjengeleg på banken sine heimesider ( og er handsama av styret som ein del av denne årsrapporten. Samfunnsaktivitetar - litt om mangfaldet vårt: Voss Sparebank skal vera framtidsretta med sunn vekst forankra i sjølvstende, engasjert og trygg medspelar i utviklinga av lokalsamfunn og næringsliv. Viktigast av alle oppgåvene våre er å driva ein sikker og god bank med konkurransedyktige vilkår og god service overfor kundane. Det ligg i botn for all verksemd og er ei oppgåve som vert prioritert høgt. Banken har gjennom mange år bygd soliditet, lagt «stein på stein», og den årlege kredittvurderinga av eksterne føretak viser at Voss Sparebank er ein av dei mest solide bankane i landet. Som i tidlegare år, har banken støtta opp om det yrande lags- og organisasjonslivet i bygda. Mange idretts- og kulturanlegg er bygd og vedlikehalde med hjelp får oss. Vårt engasjement strekkjer seg ikkje berre til dei store og prestisjetunge arrangementa, men både små og store tiltak i alle deler av kommunen får stønad frå oss. I 2013 ytte banken 2,8 mill. kr i ålmennyttige gåver, sponsorstønad og støtteannonsering. Voss Sparebank har sponsoravtale med 28 lag i bygda. Me veit at støtta kjem godt med og skapar grobotn for auka aktivitet og engasjement. Største gåva gjekk i år til Voss Ski- og Tursenter som fekk kr til delfinansiering av ny trakkemaskin. For å oppretthalda og auka handelen i sentrum, etter at tunellen bak Vangen opna i desember, støtta Voss Sparebank Destinasjon Voss sitt skiltprosjekt, sentrumspeikarar med kr I ein tidleg fase ytte banken kr til forprosjektet. Prosjektet var i regi av Destinasjon Voss og Voss Sparebank er ein av dei største skattytarane i kommunen, og har for rekneskapsåret 2013 sett av 10,6 mill. kr i skatt. Skattekostnaden for konsernet kom på 10,4 mill. kr. Voss Sparebank arrangerer ved høve eigne informasjonsmøte for både person- og næringskundar. 12. mars henta banken Agnes Bergo frå Pengedoktoren til Voss. Seminaret hadde store oppslutnad og sette fokus på den nye pensjonsreforma og kva den vil medføra. Seminaret var gratis. Ei viktig oppgåve for Voss Sparebank er å vera kompetent samarbeidspartnar for næringslivet og på den måten skapa vekst og utvikling i lokalsamfunnet. Voss Sparebank har utvikla seg til ein stor næringsbank og har no 23 % av utlåna til næring. I motsetnad til mange andre bankar, slepp Voss Sparebank å stramma inn på lån til næring for å tilpassa seg dei nye kapitalkrava. Banken har det nye kravet på plass. Voss Sparebank viser samfunnsengasjement og samfunnsansvar i all verksemd! ØKONOMISKE FORHOLD Veksten internasjonalt tok seg opp i løpet av fjoråret, men veksttakten er framleis moderat. Det ser dermed ut til at den ekspansive pengepolitikken dei seinare åra tek til å gje utslag i økonomisk vekst. I eurosonen synest den akutte statsgjeldskrisen å vera under kontroll. Den europeiske sentralbanken har lukkast med å dempa risikoen for at land går konkurs. Dermed er det vorte betre tilgang til kapital for bankar og verksemder. Hittil har dei største utfordringane vore i Hellas, som etter seks samanhengande år med økonomisk tilbakegang endeleg viser teikn til betring. Brutale budsjettkutt, stor skatt og avgiftsauke og omfattande arbeidsmarknadsreformer tek til å virka, men medisinen har kosta. Verdiskapinga, målt i brutto nasjonalprodukt(bnp), er i dag meir enn 25 prosent lågare enn i 2007 like før krisa kom. I same periode er løn og pensjon kutta med rundt 25 prosent. Analytikarane er no meir uroa for eurogigantane Frankrike og Italia og ikkje minst for utviklinga framover i Kina. Kina opplevde i 2013 den lågaste årsveksten (bnp) sidan Den store arbeidsløysa blant ungdom i Europa gjev grunn til ettertanke. Gjennom fjoråret bremsa veksten i norsk økonomi litt opp og BNP for fastlands-noreg auka vesentleg mindre enn året før. Dei fleste verksemder rapporterer om mindre kapasitetsutfordringar enn tidlegere og lågare vekst framover. Bustadmarknaden var prega av fallande prisvekst gjennom Ved inngangen til året var veksten i bustadprisane siste 12 månader på 8,5 prosent. Prisveksten fall jamnt og trutt gjennom heile året og i desember var veksten på -0,6 prosent. Denne utviklinga reduserte bustadbygginga mykje, spesielt mot slutten av året. Etter å ha nådd svært sterke nivå mot slutten av 2012, svekket krona seg

5 Foto: Herheim Foto 3

6 Forvaltningskapital gjennom Arbeidsmarknaden utvikla seg i en noko svakare retning, men arbeidsløysa er svært låg samanlikna med situasjonen i de fleste andre land. Lønsveksten ser ut til å enda på 3,5 prosent i Hushaldningane har framleis eit moderat forbruk, samstundes som sparinga held seg på eit høgt nivå. Børsutvikling, eurokrise og låg rente framover Konsumprisveksten siste 12 månader (desember) var på 2,0 % for både KPI og KPI-JAE. Den operative gjennomføringa av pengepolitikken vert av Noregs Bank retta inn mot låg og stabil inflasjon, definert som ein årsvekst i konsumprisane over tid på nær 2,5 %. Som fylgje av låg inflasjon, framleis svak utsikt for internasjonal økonomi, låge eurorenter og sterk kronekurs, kutta Noregs Bank styringsrenta i mars 2012 med 0,25 prosentpoeng til 1,50 %. Styringsrenta har sidan vore uendra. Fleire sentralbankar i nabolanda rundt oss senka på nytt rentenivået i Som så mange gonger før, utsette Noregs Bank også den signaliserte renteoppgangen på slutten av året. Denne gongen til midten av Grunnen er svakare utvikling i landet enn venta og påverknad av rentenivået hjå handelspartnarane våre Hovudindeksen på Oslo Børs steig i løpet av året med 23,6 %. Dermed vart 2013 det beste børsåret sidan Mange av børsane i verda nådde rekordnivå i Innskot Oppslag i media syner at Voss Sparebank har hatt godt konkurransedyktige vilkår (renter og gebyr) i mange år. Me meiner det er viktig for kundane med gode renter over tid, i tillegg til god service For å betra innteninga og eigenkapitalen, reduserte mange bankar innskotsrentene i fyrste halvdel av året, samstundes som dei auka utlånsrentene. Voss Sparebank har ikkje hatt same grunn til å auka innteninga og eigenkapitalen. Banken har difor ikkje føreteke generell reduksjon av innskotsrentene. Ei tilpassing av utlånsrentene vart gjort frå medio juli månad ,0 LOKALMARKNADEN - NÆRMARKNADEN Utviklinga av folketalet i kommunen År Innbyggjarar År Innbyggjarar kv Utlån 2.500, , , , , Ved utgangen av tredje kvartal 2013 var folketalet i Voss kommune auka til Arbeidsløysa i kommunen er låg. Eigenkapital i mill. kr Offentleg tenesteyting er den største næringa på Voss med om lag 30 % av arbeidstakarane. Undervisning og helse/omsorg er dei største sektorane. Handel, transport, tenesteyting og bank er den tredje største næringa med godt og vel 10 % av arbeidsstyrken. Deretter fylgjer jordbruk/skogbruk, bygg/anlegg/kraftforsyning og industri/bergverk, som kvar har nær 10 % av den samla sysselsettinga. Sysselsettinga har dei seinare åra gått noko ned i industrien og i landbruket. Det er svært viktig for utviklinga i kommunen at folketalet aukar, men langt fram om ein skal koma i nærleiken av målsetjinga til fylkesmannen om ei dobling av innbyggjartalet i Ei utfordring for Voss, til liks med andre distriktskommunar, er at mange av ungdomane tek høgare utdanning og at arbeidsmarknaden for personar med slik utdanning er liten. Voss er likevel i ein gunstig situasjon med kort avstand til Bergen. Ei utfordring er det difor å gjera vossa-samfunnet attraktivt å bu i, sjølv om ein må pendla til arbeidsplass utanfor kommunen. Særs viktig i så måte er tilgangen på sentrale bustadtomter/ bueiningar og modernisering av Bergensbana. Fleire daglege avgangar til og frå Bergen og opprustinga av Voss stasjon til meir funksjonelt trafikknutepunkt er posi-

7 tivt for pendlarane, men toga må gå raskare og standarden på vognene må bli betre. Bergensbana er ikkje berre viktig for Voss, men for utviklinga av Bergen by, og for vekst og utvikling i landsdelen. Voss har hatt stor aktivitet og utvikling gjennom dei siste åra. I den samanheng kan nemnast utbygginga og den nye reiselivsdestinasjonen i Myrkdalen Fjellandsby, i Bavallen ved Voss Resort, vindtunnellen, nytt Kulturhus og Vossasalen hjå Park Hotel, Hardangerbrua og Vossapakko med tunell bak Vangen. Fleire gode initiativ frå næringslivet, Destinasjon Voss og kommunen er sett i verk for å sikra utviklinga av Voss sentrum. Voss er også ei rik kulturbygd, med mange spanande arrangørar og festivalar; mellom andre Osafestivalen, Voss Cup, Ekstremsportveko, Balkanfest og Vossa Jazz. Årlege arrangement som gjev mykje positiv omtale og flott marknadsføring både nasjonalt og internasjonalt av bygda vår Resultat før skatt i mill. kr Alle aktivitetane gjev auka trivnad, grunnlag for nye arbeidsplassar og fleire innbyggjarar i kommunen. Voss som regionsenter har alle føresetnader for å veksa og utvikla seg vidare VIKTIGE BALANSEPOSTAR - VEKST I INNSKOT OG UTLÅN Styret i Voss Sparebank er også i 2013 godt nøgd med marknadsutviklinga for banken. Veksten kjem av gode og stabile tilhøve i lokalmarkanden og fin tilgang på nye kundar. God vekst i innskot og utlån syner at banken, sjølv med hard konkurranse i marknaden, har vilkår som kundane finn tenlege Overskot i mill. kr Forvaltningskapitalen var ved utgangen av året på 3.443,0 mill. kr, ein auke på 172,0 mill. (5,3 %). I og med at Voss Sparebank ikkje låner inn pengar, kjem veksten i forvaltningskapitalen av auka kundeinnskot og eigenkapital Kundeinnskota auka i 2013 med 155,4 mill. (5,8 %) til 2.853,1 mill. kr, og utgjer om lag 99,4 % av utlåna. Innskotsveksten frå personkundane var på 106,4 mill. (5,8 %) og 64,9 mill. kr (8,9 %) frå næringslivet. Brutto utlån til kundar auka med 135,3 mill. (4,9 %) til 2.870,7 mill. kr. Utlånsveksten til personkundar var på 94,1 mill. kr (4,7 %), og utlån til næring auka med 41,2 mill. kr (5,6 %) etter konvertering av eit større byggjelån. Også til neste år vil ei tilsvarande konvertering finna stad. Utlånsvolumet fordeler seg med 73,0 % til personkundar og 27,0 % til næring. Utlån til dotterselskapet Voss Sparebank Eigedom AS, på 60,3 mill. kr, er inkludert i tala, men vert utlikna i konsernrekneskapen. Meir informasjon under Kredittrisiko på side 11 og note 2 og 4c. Nedskrivingar på utlån Dei konstaterte tapa i 2013 var små, berre 0,4 mill. kr. I resultatrekneskapen er 5,4 mill. kr kostnadsført som netto tap og nedskrivingar på utlån og garantiar, mot 3,1 mill. kr i Av kostnadsføringa skriv 3,8 mill. kr seg frå auke i nedskrivingar på grupper av utlån. Til saman har Voss Sparebank 45,0 mill. kr i nedskrivingar til å møta framtidige tap i utlåna og 1,0 mill. kr for tap i garantimassen. Nedskrivingane utgjer 1,6 % av brutto utlån. Påreknelege tap vil framover vera mellom 0,1 % og 0,3 % av brutto utlån Kostnader i pst. av inntektene eks. verdipapir 5 Styret føler seg trygg på at nedskrivingane på utlån og kredittar er tilstrekkelege ut frå den risiko som ligg i engasjementa. Sjå note 2. Likviditet Likviditeten til Voss Sparebank er god og vert plassert i Noregs Bank, obligasjonar, rentefond og i korte utlån til bankar. Ved årsskiftet vart 212,4 mill. kr plassert i Noregs Bank. Gjennom året plasserer Voss Sparebank mykje av desse likvide midlane i rentefond og løyser dei inn ved kvart årsskifte. Ved årsskiftet var 62,3 mill. kr var plassert i andre finansinstitusjonar og 224,2 mill. kr i sertifikat og obligasjonar. Av obligasjonane er 63,8 mill. kr obligasjonar med fortrinnsrett (OMF) til 10 % i risikovekt og 83,4 mill. kr med 20 % som risikovekt. Note Kapitaldekning i prosent

8 Konsernbalansen: Voss Sparebank har to dotterselskap, Voss Invest AS og Voss Sparebank Eigedom AS, som driv med utleige av fast eigedom og anna investeringsverksemd. Det er for tida ikkje aktivitet i Voss Invest AS. Voss Sparebank Eigedom AS eig bankbygget i Vangsgata 18. Bankeigedomen med teknisk utstyr er, etter avskriving på 2,1 mill. kr, bokført til 58,4 mill. kr i balansen til dotterselskapet. Banken har i rekneskapsåret gitt selskapet eit konsernbidrag på 2,0 mill. kr (før skatt). Dei viktigaste skilnadene i balanseførte eignelutar i konsernbalansen i høve til morbanken, er at lån på 60,3 mill. kr til dotterselskap vert utlikna og verdien av bankbygget på 58,4 mill. vert teken inn i balansen. Vidare vert bokført verdi av investeringar i dotterselskap på 5,3 mill. utlikna. Dei viktigaste skilnadene på gjeldssida er at avsett konsernbidrag på 2,0 mill. og innskot frå dotterselskap på 4,6 mill. vert utlikna. I tillegg kjem skatteverknadene av endringane. Konsernet sin eigenkapital er etter dette lik morbanken sin eigenkapital. RESULTATREKNESKAPEN OVERSKOT Voss Sparebank har ikkje innlån frå marknaden og har såleis heller ikkje nytt godt av den låge renta som har vore i pengemarknaden. Samstundes har Voss Sparebank ikkje redusert den generelle renta på innskot. Det betyr at banken har valt å betala ei høgare rente til innskytarane, enn ein kunne låna inn til i marknaden. Likevel var innteninga på den ordinære bankdrifta rimeleg god også i Resultatet før tap og skatt vart på 38,2 mill. kr og resultatet før skatt kom på 32,7 mill. kr etter nedskriving med 5, 4 mill. kr til å møta tap på lån. Etter avsetjing av 10,6 mill. kr i skatt, vart overskotet på 22, 2 mill. kr, eller 0,63 % av gjennomsnittleg forvaltningskapital (GFK), mot 0,70 % i fjor. Dette er litt svakare enn budsjettert. Netto rente- og kredittprovisjonsinntekter (nettorenta) var 73,3 mill. kr, litt høgare som året før. Målt i prosent av GFK gjekk nettorenta ned frå 2,25 til 2,18 %. I motsetnad til 2012, då bankane var fritekne for avgiftsbetaling til Bankenes sikringsfond, betalte Voss Sparebank ei avgifta på 2,0 mill. kr i Avgifta reduserer nettorenta med 0,06 % av GFK. I tillegg har banken eitt større lån som ikkje vert renterekna. Inntekter av aksjar og andre verdipapir auka mykje og kjem i stor grad av utbytte og meir aktiv plassering i rentefond. Også provisjonsinntekter og inntekter frå banktenester er høgare enn året før. Dei største inntektene her kjem frå fonds- og forsikringssal, frå årspris og kortbruk og provisjon frå Visa. I 2013 betalte Voss Sparebank 1,2 mill. kr til Nets, tidlegare BBS. Ein auke på om lag 0,2 mill. kr. Desse kostnadene er redusert mykje, sidan Voss Sparebank dei siste åra fører alle giroar sjølv. Betalingsoppdraget går dermed fleire dagar raskare enn om giroane vert sende til Nets for føring. Denne og liknande utgifter kjem i resultatrekneskapen fram under Provisjonskostnader og kostnader ved banktenester. Samla driftsinntekter vart 84,4 mill. kr mot 82,5 mill. kr i Voss Sparebank har gjennom mange år hatt låge kostnader samanlikna med andre bankar. Det har banken framleis, men frå innflyttinga i nybygg- Ekstremsportveko Foto: Ekstremsportveko

9 et i 2011 auka naturlegvis kostnadene, mellom anna med årleg husleige på 4,2 mill. og eigne avskrivingar av innreiinga i bygget. Gjennom automatisering og effektivisering er kostnadene no reduserte. Sum driftskostnader er lågare enn i fjor og kom marginalt over budsjettet, 46,2 mill. kr, 1,38 % av GFK mot 1,46 % førre år. I prosent av samla inntekter utgjorde kostnadene 55,1 %, eksklusive verdipapirvinstar. Målet er likevel å få kostnadene ned mot 50 % av inntektene i løpet av nokre år. Slik reduksjon er utfordrande, men når tyngda av aktiverte IT-kostnader, maskiner og inventar i nybygget er avskrivne, vil me koma nærare målet. Konsernresultatet: Konsernoverskotet er det same som overskotet i morbanken. Dei største endringane i konsernresultatet er at renteinntektene vert reduserte med 2,5 mill. kr som dotterselskapet har betalt i renter for lån frå morbanken, samstundes som avskrivingar av eigedomen med driftsutstyr på 2,1 mill. og driftskostnader for eigedomen på 0,3 mill. kjem inn. Husleigekostnaden til morbanken på 4,2 mill. kr går ut av konsernresultatet. I tillegg er det nokre mindre endringar i betalbar og utsett skatt. Note 9a. Styret rår til at overskotet for 2013 vert nytta slik: Overført til gåver kr ,- Overført til fond for vurderingsskilnader kr ,- Overført til sparebankfondet kr ,- Disponert til saman kr ,- SOLIDITET - EIGENKAPITAL OG KAPITALDEKNING Eigenkapitalen til Voss Sparebank er i år auka med 20,2 mill. og er no på 558,7 mill. kr. Gåvefondet er auka med 0,7 mill. til 7,7 mill. kr. I prosent av totalkapitalen (forvaltningskapitalen) er eigenkapitalen på 16,2 % av mot 16.4 % i fjor. Nye og strengare eigenkapitalkrav - eigenkapital og risikoeksponering (ICAAP- BASEL II) Etter kapitalforskrifta skal alle bankar, uansett storleik, gjennomføra ei intern vurdering, med styrehandsaming av risikoprofil og kapitalbehov, minimum ein gong i året. Kravet til eigenkapital går i korte trekk ut på at banken skal ha ein forsvarleg eigenkapital sett i høve til den risikoen banken har. Kredittriskiko, marknadsrisiko (verdipapir) og operasjonell risiko er vesentlege risikoområde i denne samanheng. Styresmaktene sitt minstekrav til risikovekta eigenkapitaldekning for finansinstitusjonar vart auka frå til minimum 9,0 % i rein kjernekapital, og inkludert kapitalbevarings- og systemrisikobuffer til 12,5 % i samla kapitalkrav. Frå aukar kapitalkravet til 13,5 % ved auke av systemrisikobufferen med eitt prosentpoeng til 3,0 % og frå til 14,5 % ved innføring av 1,0 % i motsyklisk buffer. Kravet om rein kjernekapital vert då på 11,0 %. Systemviktige institusjonar får i tillegg krav om buffer på 1,0 % i rein kjernekapital frå og 2,0 % frå Det er dei store landsdekkande og regionbankane som er systemviktige institusjonar. I tillegg til desse krava etter Basel II/pilar 1 (kreditt- og operasjonell risiko), kjem tilleggskrav for anna risiko etter bankane si eiga risikovudering (ICAAP-pilar 2). Voss Sparebank har berre rein kjernekapital (opptent eigenkapital). Banken har gjennom mange års nøktern og god drift opparbeidd mykje eigenkapital. Etter siste risikovurdering (ICAAP-pilar 2) av styret, med oppdaterte tal frå årsskiftet og dei nye bufferkrava frå 1. juli i år, treng Voss Sparebank 302,6 mill. kr i eigenkapital. Voss Sparebank hadde ved årsskiftet 547,2 mill. kr i teljande eigenkapital, og såleis 245,6 mill. kr meir i eigenkapital enn nødvendig kapital etter regelverket til styresmaktene. Dette viser soliditeten til Voss Sparebank. Sist vurdering, med oppdaterte tal per og dei nye bufferkrava i tillegg, viser fylgjande trong for eigenkapital: Lovpålagt kapitalbehov på 8 % ( Basel II, Pilar 1) : kr 158,0 mill Sjølvpålagt kapitalbehov (ICAAP-tillegg, Pilar 2) : kr 55,6 mill Nye krav frå 1.7 buffer for kapitalbevaring kr 89,0 mill og systemrisiko Sum nødvendig kapital etter basel II kr 302,6 mill Standardmetoden er nytta for kredittrisiko og basismetoden for operasjonell risiko. Sjå note 6 b. Som tala viser, er Voss Sparebank svært solid. I høve til kravet ved årsskiftet på 12,5 % i risikovekta eigenkapital (kapitaldekninga) hadde banken 27,7 % mot 27,3 % året før. Sjølv om Voss Sparebank er svært solid, vil ein gjennom god konkurranseevne og nøktern drift halda fram med å byggja eigenkapital. Per vart Voss Sparebank vurdert (rata) av DnB Markets til ein av dei mest kredittverdige bankane i landet (A). I høve til verksemda, omfanget og kompleksiteten til banken, er det styret si oppfatning at Voss Sparebank har tilfredsstillande risikostyring og føremålstenleg organisering. Note 6 a og b. SAMARBEIDSPARTNARAR Gjennom samarbeidspartnarar leverer me gode totalprodukt innan betalingsformidling, forsikring, sparing og plassering (aksjar og fond), kredittkort og leasing. Kundane gjev positive tilbakemeldingar og synest det er enkelt og lettvint å få ordna dei fleste tenestene på same staden. Finans Norge Frå gjekk Finansnæringens hovedorganisasjon (FNO) saman med Finansnæringens Arbeidsgiverforening (FA) til Finans Norge (FNO). Organisasjonen representerer i praksis heile finansnæringa i Noreg og ivaretek både det næringspolitiske og arbeidsgjevarmessige samarbeidet for 200 medlemsbedrifter. Finansnæringa sysselset mellom personar. FNO har om lag 100 medarbeidarar med høg kompetanse på ulike fagområde. Dei Samarbeidande Sparebankane (DSS) Voss Sparebank samarbeider med sju andre bankar om innkjøp innan spesielt IT-området. Desse bankane er Haugesund -, Skudenes & Aakra -, Flekkefjord -, Etne -, Lillesand -, Søgne og Greipstad -, Luster Sparebank. Frå årsskiftet kom også Spareskillingsbanken i Kristiansand med i samarbeidet. Administrasjonen er lokalisert i Haugesund Sparebank og består av tre tilsette, ein dagleg leiar og to medarbeidarar på IT og prosjektarbeid. Gjennom det frivillige samarbeidet trekkjer bankane synergiar innanfor innkjøpsavtalar, kostnadssparing og andre stordriftsfordeler. Me ser at bankane har mykje å henta på denne ordninga. 7

10 8 Ålmennyttige gåver I 2013 vart det nytta 2,8 mill. kr til gåver, sponsorstønad og støtteannonsering. Dei største gåvene gjekk til: Vossabadet kr ,- Voss Ski- og Tursenter kr ,- Vossa Jazz kr ,- Voss Kunstlag kr ,- IL Vargar kr ,- Ole Bull Akademiet kr ,- Hedleberget kr ,- Evanger Musikklag kr ,- Voss Skulemusikk kr ,- Voss IL kr ,- Ekstremsportveko kr ,- Vossestrand RHK kr ,- Voss Musikklag kr ,- Bulken IL kr ,- FBK Voss kr ,- IL Eldar kr ,- Voss Jeger- og fiskarlag kr ,- Bolstadøyri Ungdomslag kr ,- Bordalen Ungdomslag kr ,- Egdetveit Ungdomslag kr ,- Evanger Grendalag kr ,- Hauge Ungdomslag kr ,- Jordalen Grendalag kr ,- Kløve Ungdomslag kr ,- Myrkdalen Ungdomslag kr ,- Oppheim Ungdomslag kr ,- Ungbjørk Ungdomslag kr ,- Voss Ungdomslag kr ,- Sponsoravtalar Sparebanken har sponsoravtalar med mange lag i bygda og gjev i tillegg eingongsstønad til ein del andre lag. Samla tilførte banken desse aktørane 0,7 mill. kr i Mellom desse er: Balkanfest Voss Ski- og Tursenter Vossa Jazz Voss Golfbaner AS IL Eldar Voss Skulemusikk Voss Idrottslag IL Vargar Vossevangen Cykleklubb VossaLangrenn Voss Freestyleklubb Bulken IL IL Ørnar Osafestivalen Stronde FK Frende Forsikring - Frende Livsforsikring AS og Frende Skadeforsikring AS Voss Sparebank eig 0,8 % av Frende Forsikring som starta opp i Holdingselskapet er eigde av 15 sparebankar på Vestlandet. Sparebanken Sogn og Fjordane kom nyleg inn som ny eigar med 10 % av aksjane og vil frå 2014 verta ein vesentleg distributør for Frende Skade. Tidlegare distribuerte Sparebanken Sogn og Fjordane forsikring på vegne av Gjensidige. I slutten av året vart det i tillegg inngått avtalar med totalt 10 franchisekontor med til saman 25 seljarar i område utan bankdistribusjon. Eigarbankane tilbyr no forsikring på 200 plassar i landet. Frende forsikring har 170 tilsette. Både liv- og skadeforsikringsselskapet har oppnådd langt betre utvikling enn forventa ved oppstarten. Frende Skade har no ein marknad på over 3 % og estimert i underkant av 20 % i Hordaland. Me opplever også at kundane våre ser verdien av å byggja opp selskap i eigen landsdel og ikkje overføra verdiane til selskap i Oslo eller i utlandet. Eiendomskreditt AS og Kredittforeningen for Sparebanker AS Voss Sparebank eig 5,1 % av Eiendomskreditt AS som held til i Bergen. Eigedomskreditt AS og dotterselskapet Kredittforeningen for Sparebanker AS er samarbeidspartnar som kan nyttast til deling av større låneengasjement, fastrentelån og til innlån av midlar. Brage Finans AS Voss Sparebank eig selskapet saman med 9 andre sparebankar. Voss Sparebank sin eigardel er på 2,0 %. Selskapet vart etablert Hovudprodukta er leasing og billån mot salspant. Norne Securities AS Norne Securities er verdipapirføretaket til banken. Via Norne tilbyr Voss Sparebank kundar å handla aksjar eller andre verdipapir gjennom eit svært godt handels- og porteføljesystem. Selskapet vart etablert i juli 2008 og er eit fullservice verdipapirføretak. Selskapet er eigd av 14 sparebankar. Voss Sparebank har 2,1 % aksjekapitalen. EnterCard Voss Sparebank sel kreditt- og firmakortet på vegner av Enter Card. Visa Business Gold er firmakortet for små- og mellomstore verksemder som forenklar og reduserer administrasjon av reiser og andre utlegg. Evry AS Evry er kostnadsmessig den største leverandøren til Voss Sparebank. Som Nordens største leverandør av IKT innanfor bank og forsikring, er Voss Sparebank sikra moderne dataløysingar innan alle felt. IKT er ein stor årleg kostnad, men gode og framtidsretta IT-løysingar er avgjerande for effektiv drift. Voss Sparebank tok tidleg i november i bruk nytt saks- og kreditthandsamingsverktøy. Ei løysing som har effektivisert kreditthandsaminga. Fondsselskap Voss Sparebank har distribusjonsavtalar for fondsprodukt med DnB Asset Management AS og Holberg Fondene. Kundane våre har dermed velja mellom mange ulike spare- og fondsprodukt frå fleire leverandørar. STYRING AV VERKSEMDA Voss Sparebank er i særklasse det største føretaket bygdefolket i kommunen (kundane) eig og styrer saman. Banken har gjennom generasjonar utvikla seg til ein av dei aller mest solide bankane i landet. Føremålet til Voss Sparebank går klart fram av vedtektene. Banken kan, innanfor den lovgjeving som gjeld til ei kvar tid, utføra alle forretningar og tenester som det er vanleg eller naturleg at bankar utfører. Voss Sparebank driv målretta arbeid for å styrkja konkurranseevna på kort og lang sikt. I det ligg mellom anna utvikling av medarbeidarane, produkt

11 Merking av turstiar Foto: Erik Østlie og styringssystem. Voss Sparebank har valt å vera sjølvstendig i ein samfunnssektor som er prega av auka sentralisering og større avstand til kundane som fylgje av ressurskrevjande samanslåingar, alliansar og oppkjøp. Sjølvstendet gjer Voss Sparebank handlekraftig. Banken legg vekt på nærleik til kundane og god service, samstundes som Voss Sparebank skal vera ein konkurransedyktig bank, bygd på tillit og skal driva etter strenge etiske og sunne økonomiske prinsipp til beste for kundane og lokalsamfunnet. Styringsstrukturen til sparebankane fylgjer sparebanklova og samsvarar ikkje med aksjeselskap, som har til hovudoppgåve å maksimera overskotet til beste for aksjonærane. Eigarstyringa i Voss Sparebank er lagt til forstandarskapet som er samansett av 24 medlemar, fordelt med 12 innskytarvalde, 6 kommunevalde og 6 frå dei tilsette. Det er viktig at kundane stiller på det årlege innskytarvalet til banken og er med å påverka utviklinga og styringa av føretaket. Kontrollnemnda har tre medlemar. Ein av medlemane har juridisk bakgrunn i samsvar med gjeldande krav i sparebanklova 13. Ei viktig oppgåve for nemnda er å sjå til at styret og tilsette utfører oppgåvene sine i samsvar med gjeldande regelverk. Styret er samansett av seks medlemar. Styremedlemene har yrkesbakgrunn frå næringar som er typiske for området til Voss Sparebank. Styret er oppteken av å ha best mogeleg kunnskap om lokalmarknaden og dei kundane som opererer innanfor dette området. Det er ei av føremonene til ein lokalbank. Styret fungerer som revisjonsutval i samsvar med Sparebanklova 17 c-e. Revisjonsutvalet har fire møte i året - eitt i kvartalet, der hovudoppgåvene er gjennomgang og drøfting av kvartalsrekneskap og risikorapportering innanfor kredittområdet. I 2013 har styret hatt 11 styremøte og handsama 111 saker. Styret har utarbeida årsplan for arbeidet sitt og legg vekt på å sikra tilstrekkeleg kunnskap og kompetanse hjå medlemane. Oppfølging av drifta, strategi, risiko- og kapitalstyring, og overvaking av marknader og rammevilkår er viktige fokusområde for styret. Eigenevaluering av arbeidsform, kompetanse, prioriteringar og samarbeid mellom styre og leiing vert gjennomført årleg. I samsvar med endring i lov om finansieringsverksemd 2-9 b kjem styret til å ta stilling til organisering av eige risikoutval i banken. Revisjonen vert utførd i samsvar med gjeldande regelverk. Ekstern revisor deltek etter behov i styremøte, i møte med revisjonsutvalet og i møte med kontrollnemnda. Ekstern revisor gjev kvart år uttale til styret om kvaliteten av internkontrollsystemet og om gjennomføringa av kontrollane. Voss Sparebank har ikkje krav om internrevisjon. Ekstern revisor er Åse Steen-Olsen i Revisorgruppen. Voss Sparebank legg stor vekt på å ha ein veldefinert organisasjon til ei kvar tid, med klare ansvarsområde og fullmakter. Det er laga stillingsinstruksar for alle leiarstillingar og utarbeidd eit omfattande system av rutinar og styringssystem. Meir informasjon om eigarstyring og leiing av banken er å finna etter notane. Automatisering og endring i skranketenester Banktenester i stadig fleire kanalar reduserer behovet for skranketenester. Medan dei fleste kundane var innom Voss Sparebank minst ein gong i veka for berre få år sidan, er over 80 % av kundane i dag innom banken berre kvart halvår eller sjeldnare. Mange av kundane ordnar seg sjølve og har ikkje behov for å besøkja banken. I dag nyttar over 60 % av dei yrkesaktive kundane våre NettBank. I tillegg er MobilBank-tenestene i sterk vekst. Kundar som vil, kan no ta i bruk BankID på mobil i nettbanken sin. BankID på mobil gjer det mellom anna mogeleg å logga inn i nettbanken utan bruk av kodebrikke. 9

12 NM Skikyting Foto: Guro Litlere

13 I tillegg til dei elektroniske tenestene, har Voss Sparebank lagt til rette for sjølvbetening av kontantar (innkot, uttak og veksling) langt ut over opningstida til banken. Næringsdrivande kan nytta desse tilboda gebyrfritt heile døgeret og alle dagar i veka. Auka bruk av sjølvbetente løysingar har medført redusert behov for skranketenester i alle bankar, og frigjev ressursar som kan nyttast til meir aktiv kundeoppfølging, betre kundeservice, og til kompetansebygging. Uansett om kundar kontaktar oss på e-post, telefon, eller kjem innom, ynskjer me å møta dei på ein god måte. RISIKOPROFIL Sjølv om verksemda til Voss Sparebank fører med seg ei rekkje risiki, vurderer styret den samla risikoeksponeringa til banken som låg/moderat. Styret har vedteke prinsipp for risikostyringa gjennom ulike styringsdokument. Risikotilhøva vert overvaka ved analysar av aktuelle risiki, med kvartalsvis rapportering til styret. ICAAP-analysane vert oppdaterte minst ein gong årleg. Dei dekkjer alle vesentlege aktivitetsområde og er ein integrert del av Voss Sparebank sitt kvalitetssikringssystem. Vesentlege område er kreditt-, marknads-, likviditets-, omdømme- og operasjonell risiko. Kredittrisiko Kredittrisiko er risikoen for tap som fylgje av at kundar eller motpartar ikkje har evne til å oppfylla forpliktingane sine overfor banken. Kredittrisikoen er det største risikoområdet i verksemda til Voss Sparebank og knytta til utlån/kreditt, garantiar og til verdipapirbehaldninga. Styring av kredittrisiko skjer ved hjelp av kredittpolicy, fullmaktsystem, risikoklassifisering og andre fastsette retningslinjer frå styret. Risikoen for tap på utlån og garantiar vert vurdert som låg/moderat. Overvakinga skjer regelmessig ved gjennomgang av misleghald, overtrekk, økonomioppfølging av kundane og verdien på trygda. Næringskundar vert systematisk risikoklassifisert etter mottak av rekneskap. Ved årsskiftet var så godt som alle engasjementa risikoklassifiserte. 93,4 % av engasjementa er klassifiserte med låg eller moderat risiko for tap (ingen tapsrisiko), 5,9 % med ein viss fare for tap og 0,7 % med stor tapsrisiko. Klassifiseringa viser forbetring av proteføljekvaliteten dei seinare åra. 73,0 % av alle utlåna er gjevne til hushaldningar/lønstakarar. Det meste mot pant i bustad. All historikk i Voss Sparebank viser svært lite tap på personlån. Lån til næringslivet utgjorde 27,0 % av brutto utlån og medfører større kredittrisiko. Det er difor nedfelt i kredittpolicyen til Voss Sparebank at lån til næring berre skal ytast til verksemder i Voss kommune og til verksemder i nabokommunar. Voss Sparebank hadde ved årsskiftet eitt engasjement, med tillegg av vårt eige eigedomsselskap og Noregs Bank, som vert rekna som store engasjement etter gjeldande regelverk. Eit engasjement er stort når det utgjer 10 % eller meir av eigenkapitalen til banken. Av kredittpolicyen til Voss Sparebank går det mellom anna fram at maksimum engasjement for ein enkelt kunde ikkje bør overstiga 10 % av den ansvarlege kapitalen til banken og 20 % på konsolidert basis. Salsmål og krav om snarleg svar på søknader skal aldri gå ut over kvaliteten på kredittvurderingane. Kreditt skal ikkje ytast til forretningsidear ein ikkje har full forståing av, eller ein god grunngjeven oppfatning av. Samla individuelle nedskrivingar av utlån er gjennom året auka med 0,5 mill. til 12,5 mill. kr, samstundes som gruppenedskrivingane er auka med 3,8 mill., til 32,5 mill. kr. Til saman er avsetjingane til å møta tap på utlån 45,0 mill. kr, 1,6 % av brutto utlån. Ein auke på 0,1 prosentpoeng frå året før. Tapsutsette, ikkje misleghaldne engasjement, var ved årsskiftet 1,0 % av brutto utlån, 29,3 mill. mot 72,3 mill. kr året før. Misleghaldne personlån har auka med 10,2 mill. til 12,0 mill. kr og misleghaldne næringslån har auka med 41,7 mill. til 45,3 mill. kr på grunn av eit større næringsengasjement. Netto nedskrivingar for tap på utlån er resultatført i året med 5,4 mill. kr. Note 2 h. Med utgangspunkt i risikoklassifiseringa og føretekne nedskrivingane av utlånsmassen, vurderer styret risikoen i personmarknaden som låg og i næringsmarknaden som moderat. Ved årsskriftet hadde Voss Sparebank 224,2 mill. kr i obligasjonar. Av dette var 14,5 mill. kr plassert som ansvarleg lånekapital i bankar med 100 % vekting og 53.4 mill. kr som obligasjonslån til bankar med 20 % vekt. 63, 8 mill. kr var plassert i OMF (obligasjonar med fortrinnsrett, 10 % vekt), 20 mill. kr hjå det offentlege (20 % vekt) og 72,5 mill. kr i andre obligasjonar med 100 % vekting. Styret vurderer nedskrivingane som tilstrekkelege for å dekka kredittrisikoen. Note 2. Marknadsrisiko Marknadsrisiko er risiki relaterte til rente-, valuta- og kursrisiko. Det samla marknadsrisikonivået er vurdert som tapspotensialet for aksjar, renter og valuta. - Renterisiko Renterisiko er eit resultat av at rentebindingstida på aktiva- og passivasida ikkje er samanfallande. Voss Sparebank er berre i liten grad eksponert for renterisiko. Banken har ikkje fastrenteinnskot. Ved årsskiftet var eitt fastrentelån, som svarar til 0,6 % av brutto utlån, ikkje rentesikra. Renterisikoen på obligasjonsporteføljen var ved utgangen av året litt over 0,1 %. Ved ei renteendring på eitt prosentpoeng vil kursen/verdien av obligasjonane dermed endra seg med ca. 0,3 mill. kr. Målet til styret er å halda verdiendringa av porteføljen innanfor +/- 3,0 mill. kr ved ei renteendring på eitt prosentpoeng. Note 3. - Aksjerisiko Aksjerisiko er marknadsrisiko knytt til posisjonar i eigenkapitalinstrument, inkludert derivat. Plasseringar i aksjefond og kombinasjonsfond er ein del av aksjerisikoen, som er låg vurdert ut frå eksponert sum. Voss Sparebank har ikkje drive handel med opsjonar og derivat. Voss Sparebank har ikkje handelsportefølje av aksjar, eigenkapitalbevis eller aksjefond. Bokført verdi av børsnoterte aksjar og eigenkapitalbevis var på 8,5 mill. kr ved årsskiftet. Marknadsverdien til desse verdipapira var då på 29,9 mill. kr. Bokført verdi av aksje- og eingenkapitalbevisa var ved utgangen av året på litt over 0,1 % av forvaltningskapitalen. Note 4 b. - Valutarisiko Valutarisiko er risikoen for tap når valutakursane endrar seg. Voss Sparebank har ikkje lån i valuta eller andre nemneverdige valutaposisjonar. All valutaomsetnad vert gjort som kommisjonær for valutabank. Kontantbehaldninga var ved årsskiftet på 0,9 mill. i norske kroner. - Likviditetsrisiko Likviditetsrisiko er risikoen for manglande likviditet til å oppfylla dei finansielle pliktene ved forfall. Ved årsskiftet utgjorde kundeinnskota 99,4 % av brutto utlån, mot 98,6 % året før. Utlånsporteføljen til Voss Sparebank har forholdsvis lang nedbetalingstid, medan storparten av innskota frå kundar har kort oppseiing. Voss Sparebank har god likviditet og låner ikkje pengar i penge- eller obligasjonsmarknaden, slik dei fleste andre bankar. I tider med fungerande pengemarknad vert derimot mykje av overskotslikviditeten vår lånt ut til andre finansinstitusjonar, eller plassert i rentefond. Ved årsskiftet hadde Voss Sparebank 212,4 mill. kr i Noregs Bank og 96,0 mill. kr i andre bankar og finansieringsføretak. Store deler av verdipapirporteføljen på 224,2 mill. kr vert vurdert som lett omsetteleg, medan obligasjonslåna til bankar (53,4 mill.) kan ha noko svakare likviditet i spesielle situasjonar. I spesielle høve kan dei ansvarlege låna (14,5 mill.) til andre bankar vera lite likvide. Note 3. 11

14 Risikoen for bråe svingingar i likviditeten er i tillegg sikra gjennom trekkrettar i Noregs Bank og DnB. Styret i Voss Sparebank er tilfreds med likviditetssituasjonen og vurderer den som låg. Likviditetsindikatoren til Finanstilsynet var ved årsskiftet på 118, godt over målet til styret på minimum 107 (låg risiko). Ved vedtak i juni vart nytt kapitaldekningsregelverk, Capital Requirements Direktive IV(CRDV IV) gjort gjeldande I EU frå 1. januar CRD IV stiller krav om fullharmonisering. Det betyr at rapporteringa skal vera lik i alle EU/EØS land. Frå juli 2014 gjeld nytt likviditetskrav, Liquidity Coverage Ratio (LCR), som skal vera 100 % eller meir. Ved årsskiftet hadde Voss Sparebank LCR på 212,5 %. (LBI på 251,1 %). Frå 3. kvartal 2014 kjem nytt krav om langsiktig likviditet, Net Stable Funding Ratio, (NSFR). Operasjonell risiko Operasjonell risiko er risikoen for tap som fylgje av utilstrekkelege eller sviktande interne prosessar eller system, menneskelege feil, eller eksterne hendingar. Av risiki, som vert vurderte nærare etter kapitalkravforskrifta, kan nemnast konsentrasjonsrisiko, geografisk risiko, omdømerisiko og strategisk risiko. Styret er oppteke av at strategisk / forretningsmessig risiko og omdømerisiko vert handsama på ein god måte. Styret arbeider difor systematisk med strategiske vurderingar og legg stor vekt på godt samfunnsansvar og gode etiske haldningar. Voss Sparebank skal ikkje gjennomføra investeringar som utgjer ein uakseptabel risiko for at me medverkar til uetiske handlingar, som t.d. grove eller systematiske krenkingar av menneskerettane og/eller alvorlege miljøskadar. Voss Sparebank har gjort seg svært avhengig av moderne teknologi, særleg IKT-løysingar. Våre IKT-løysingar vert leverte av Evry. Deira retningsliner for utvikling, leveranse og datatryggleik gjeld for desse tenestene. Voss Sparebank har eigne retningsliner for å sikra at drifta er i samsvar med IKT-forskriftene. Etter styret si vurdering, er Voss Sparebank sin bruk av IKT i samsvar med dei lover og reglar som gjeld. PERSONALE, LIKESTILLING, ARBEIDSMILJØ OG ETIKK Ved utgangen av året hadde Voss Sparebank 28 fast tilsette. Gjennom året vart det nytta 27,5 årsverk. Ein tilsette gjekk av med pensjon Av banken sine fast tilsette ved utgangen av året er 15 kvinner og 13 menn. Ein av dei fire avdelingsleiarane er kvinne. Ein av seks styremedlemer er kvinner. Ein av tre personar i kontrollnemnda er kvinne. Av medlemene i forstandarskapet er 11 kvinner og 13 menn. 12 Vossa Jazz Foto: Vossa Jazz

15 For å styrkja kvaliteten på rådgjevinga og gje kundane god service, har Voss Sparebank satsa målretta på høg kompetanse. Alle kunderådgjevarane vart i 2011 autoriserte som finansielle rådgjevarar (13 stk.). 14 tilsette er autoriserte forsikringsrådgjevarar. Voss Sparebank har kollektiv pensjonsforsikring, gruppeliv, yrkesskade og reiseforsikring. Frå 1. februar i 2011 vart den kollektive ytingspensjonen lukka. Banken gjekk frå same dato over til innskotspensjon med maksimale satsar. Arbeidsmiljøet i banken vert vurdert som godt. Dei nye lokala i Vangsgata fungerer som planlagt og er på fleire måtar tilrettelagde for å tilfredsstilla ulike behov hjå dei tilsette. Av helsefremjande tiltak kan nemnast at alle arbeidsborda er utrusta med elektrisk hev-/senkefunksjon. Det vert årleg nytta ressursar på tiltak av både helsefremjande og sosial karakter for å styrkja samhaldet og arbeidsmiljøet. Bedriftslækjarordninga, med årleg kontroll, fungerer tilfredsstillande. Det har ikkje vore registrert skadar på personar. Sjukefråværet er normalt lågt, men auka siste året til 3,4 % av den samla arbeidstida i banken. Voss Sparebank har eit aktivt bedriftsidrettslag som er flinke til å dra i gang aktivitetar, har trimavtale med tilsette og tilbyr eit trimrom i banken som dei tilsette kan disponera i fritida. Meir om menneskerettar, arbeidstakarrettar og sosiale forhold går fram av rapporten til Voss Sparebank om samfunnsansvar som er å finna på heimesidene våre, UTSIKTENE FRAMOVER I eiga bygd forventar me framleis god aktivitet innan dei fleste næringar. Byggjeaktiviteten trur me vil halda seg oppe, med mange nye hytte- og fritidshusvære. Dei mange hyttekjøparane og tilreisande til bygda, gjev positive ringverknader med auka kjøpekraft og investeringsevne i mange av verksemdene våre. Styret reknar av den grunn med at utviklinga til banken vil halda fram på nivå med føregåande år. Innkjøpssamarbeidet med sju andre sparebankane (DSS) fungerer som tiltenkt og gjev Voss Sparebank kostnadsreduksjonar ein elles ikkje ville fått. Serviceinnstilte og kompetente medarbeidarar er, saman med Voss Sparebank sin solide eigenkapital og gode likviditet, vesentlege faktorar som vil sikra banken sin plass som ein sjølvstendig, framtidsretta og god sparebank på Voss. Sjølv om Voss Sparebank alt no oppfyller dei nye kapitalkrava i finansnæringa, vil banken byggja eigenkapitalen vidare gjennom effektiv og nøktern drift. Styret er glad for den gode oppslutnaden om Voss Sparebank. Stor sparing gjev banken god likviditet og i stand til å finansiera utlåna ved hjelp av innskot og opparbeidd eigenkapital. Voss Sparebank har opp gjennom åra hatt gode rentetilbod til kundane og er glad for at både innskots- og lånekundane sluttar godt opp. Voss Sparebank vil også framover tilby godt konkurransedykte vilkår og ser fram til godt samarbeid med kundane til beste for både kundane, bygda og banken. Styret kjenner ikkje til noko som, etter utgangen av rekneskapsåret, er viktig for vurdering av stillinga til Voss Sparebank. Takk til kundar, tilsette og tillitsvalde. Styret takkar alle tillitsvalde for innsatsen og ikkje minst dei tilsette i banken for stor innsats og godt samarbeid i året som er gått. Styret rettar òg ei stor takk til kundane for svært god oppslutnad om Voss Sparebank. Me vil også framover arbeida for at Voss Sparebank skal vera den rette banken for deg. Utviklinga til Voss Sparebank, som er ein stor aktør innan næringssektoren, er på mange måtar eit spegelbilete av utviklinga hjå næringslivet. Voss, / Styret for Voss Sparebank 13

16 Osafestivalen 14 Foto: Martin Hindenes

17 Resultatrekneskap Morbank Konsern Renteinntekter og liknande inntekter Renter av utlån til og krav på kredittinstitusjonar Renter og liknande inntekter av utlån til kundar Renter av sertifikat og obligasjonar Andre renteinntekter Rentekostnader og liknande kostnader Renter på innskot frå kredittinstitusjonar Renter på innskot frå kundar Andre rentekostnader og liknande kostnader Netto rente- og kredittprovisjonsinntekter Utbyte og andre inntekter av verdipapir med variabel avkastning Inntekter av aksjar og andre verdipapir m/ variabel avkastning Inntekter av eigarinteresse i konsernselskap Prov. innt./andre innt. frå banktenester Garantiprovisjon Andre gebyr og provisjonsinntekter 9d Prov.kostn./andre kostn. ved banktenester Andre gebyr og prov. kostnader Netto kursvinst/tap av valuta og verdipapir Nto verdiendr/vinst/tap sertifikat og obligasjonar Nto verdiendr/vinst/tap aksjar og grunnfondsbevis Netto kursvinst valuta Andre driftsinntekter 0 42 Driftsinntekter faste eigedomar Andre driftsinntekter Netto andre driftsinntekter Sum driftsinntekter Løn og generelle administrasjonskostnader Løn m.v Pensjonskostnader Sosiale kostnader Administrasjonskostnader Avskrivingar m.m. av varige driftsmidlar Ordinære avskrivingar Nedskrivingar Andre driftskostnader Driftskostnader faste eigedomar Andre driftskostnader Sum driftskostnader Resultat før tap og skatt Tap på utlån og garantiar Tap på utlån Tap på garantiar Nedskr./vinst/tap på verdip. for lang sikt 0 0 Nedskriving Vinst/tap Resultat før skatt Skatt på ordinært resultat 9a Res. av ord.dr. etter skatt for rekneskapsåret Overføringar og disponeringar Minoritetsinteresser Overført frå andre fond/vurderingsskilnader Til disposisjon Overført til/frå vurderingsskilnader Overført til gåver Overført til gåvefondet 700 Overført frå gåvefondet Overført til Sparebanken sitt fond Overført til/fråandre fond Sum disponert

18 Balanse - Eignelutar 16 Morbank Konsern Kontantar og krav på sentralbanken 1a Utlån til og krav på kredittinst utan avtalt bindingstid med avtalt bindingstid Utlån til og krav på kundar 2b/2d Kasse-/drifts- og brukskredittar Byggjelån Nedbetalingslån Sum utlån før tapsavsetjingar individuell nedskriving 2e gruppenedskriving 2e Sum netto utlån Sertifikater, obligasjonar m/ fast avk Obligasjonar frå det offentlege Obligasjonar frå andre Aksjar og andre verdipapir m/var. avk Aksjar og grunnfondsbevis Eigarinteresse i konsernselskap Eigarinteresse i andre konsernselskap Immaterielle eignelutar 0 0 Utsett skattefordel 9a Aktiverte kostnader Goodwill Varige driftsmidlar Maskiner, inventar og transportmidlar Bygningar og andre faste eigedomar Andre eignelutar 0 0 Finansielle derivat 1d Andre eignelutar Forskotsbetalingar og opptente innt Opptente ikkje bet. innt. og forsk.bet ikkje påk. kostnader Overfinansiering pensjonsansvar 8c Sum eigneluter

19 Balanse - Gjeld og eigenkapital Morbank Konsern Gjeld Gjeld til kredittinstitusjonar utan avtalt bindingstid Innskot frå og gjeld til kundar utan avtalt bindingstid med avtalt bindingstid Anna gjeld Finansielle derivat Anna gjeld 9b Påkomne kost. og forskotsbet. innt Avsetjingar for skyldnader Pensjonsskyldnad 8c Utsett skatt 9a Individuell nedskriving på garantians. 2c/2h Sum gjeld Minoritetsinteresser Eigenkapital 0 0 Vurderingsskildnader Sparebanken sitt fond Gåvefond Andre fond Sum eigenkapital Sum gjeld og eigenkapital a Postar utanom balansen Vilkårsbunde ansvar Garantiansvar 2a/2c Bokførd verdi av eignelutar som er stilte som trygd 3/9e Likviditetsindikator I/II Voss, / Styret for Voss Sparebank

20 Kontantstraumoppstilling Morbank Konsern Morbank Konsern Kontantstraumar frå opreasjonalle aktivitetar Rente-, provisjons- og gebyrinnbetalingar frå kundar Rente-, provisjons- og gebyrutbetalingar til kundar Renteinnbetalingar på andre utlån Renteutbetalingar på andre lån Innbetalingar av utbytte mv Utbetalingar til andre leverandørar for varer/tenester Utbetalingar tilsette, pensjon, arb.g.avgift, sk.trekk mv Utbetalingar av skatt Netto kontantstraum frå operasjonelle aktivitetar Kontantstraumar frå investeringsaktivitetar Auke (-) / reduksjon (+) utlån til kundar Auke (-) / reduksjon (+) utlån til finansinstitusjonar Innbetalingar på tidlegare avskrivne fordringar Innbetalingar ved sal av aksjar i andre føretak Utbetalingar ved kjøp av aksjar i andre føretak Innbetalingar ved sal av andre verdipapir Utbetalingar ved kjøp av andre verdipapir Utbetaling av konsernbidrag til dotterselskap Netto avgang (+) / tilgang (-) varige driftsmidlar Netto kontantstraum frå investeringsaktivitetar Kontantstraumar frå finansieringsaktivitetar Auke (+) / reduksjon(-) i innskot frå kundar Auke (+) / reduksjon (-) i gjeld til finansinstitusjonar Utbetalingar av gåver til ålmennyttige føremål Tilbakebetalt eigenkapital, mioritetsinteresser Netto kontantstraum frå finansieringsaktivitetar Netto kontantstraum for året Netto endring likvidar Likviditetsbehaldning 1. januar Likviditetsbehaldning 31. desember