Årsmelding og rekneskap 2014

Transkript

1 Årsmelding og rekneskap 2014

2 Årsmelding og rekneskap Hovudtrekk i rekneskapen Årsmelding 2014 Resultatrekneskap Balanse Kontantstraum Notar Tillitsvalde Voss Sparebank skapar verdiar for deg og loaklsamfunn. Bileta i denne årsmelinga gjenspeglar den store aktiviteten som er i bygda. Du kan og lesa meir om dette på side 2 i årmeldinga. Utgjevar: Voss Sparebank Postboks Voss Opplag: 6200 Trykk: Sentergrafisk Elveveien Larvik Framside: Konsert med Sigrid Moldestad i Hedleberget på Kyte Foto: Ingrid Lindvik Hårklau

3 Hovudtrekk i rekneskapen (morbank) for aktiv samarbeidspartner i meir enn 172 år! Året 2014 vart eit nytt godt år for Voss Sparebank med tilfredsstillande inntening på den ordinære bankdrifta. Effektiv og solid bankdrift, med utgangspunkt i god vekst frå stabile tilhøve i hovudmarknaden til banken, gav eit overskot etter skatt på 26,2 mill. kr, mot 22,2 mill. kr året før. Eigenkapitalen vart på 583,6 mill. kr etter tilføring av 24,9 mill. kr av overskotet. Forvaltningskapitalen auka med 314,7 mill. (9,1 %) til 3,8 mrd. kr. Innskotsveksten vart 191,4 mill. (6,7 %) til 3,0 mrd. kr. Utlåna auka med 123,7 mill. (4,3 %) til 3,0 mrd. kr. Svært solid bank med god likviditet - kapitaldekning på 26,7 % og LCR på 26,2 %. Stor vekst i bruk av digitale og moderne tenester bruken av MobilBanken passerer snart NettBanken. Banken tilbyr kundane kompetente rådgjevarar og hadde ved årsskiftet 12 autoriserte finansielle rådgjevarar (AFR) og 14 autoriserte forsikringsrådgjevarar. Høgt servicenivå og konkurransedyktige vilkår har ført til fin tilgang av nye kundar. Voss Sparebank tek samfunnsansvar og er ein aktiv medspelar og samarbeidspartner. Sjå side 2. I rekneskapsåret utbetalte banken 2,1 mill. kr til ålmennyttige gåver og sponsorstønad til 117 lag og organisasjonar. I tillegg har banken lova det påemna badeanlegget 2,5 mill. kr. Voss Sparebank er ein stor skattytar til kommunen, 10,0 mill. kr er sett av til skatt. Resultat i millionar kr: Netto rente- og kredittprovisjonsinntekter 75,1 73,3 71,3 70,9 64,0 Netto andre driftsinntekter 10,2 11,1 11,2 10,0 17,7 Sum driftsinntekter 85,2 84,4 82,5 80,9 81,7 Driftskostnader 51,0 46,2 46,3 47,4 32,5 Driftsresultat før tap 34,2 38,2 36,2 33,6 49,2 Nedskrivingar og tap på utlån 4,2 5,4 3,1 3,4 1,6 Tap/vinst verdipapir anleggsmidlar 6,2 0 0,5 1,9 0,04 Resultat før skatt 36,2 32,7 33,6 28,3 47,7 Skatt 10,0 10,6 11,5 8,9 14,6 Overskot 26,2 22,2 22,1 19,4 33,1 Resultat i prosent av gjennomsnittleg forvaltningskapital: Netto renteinntekter 2,07 2,18 2,25 2,43 2,37 Netto andre driftsinntekter 0,28 0,33 0,35 0,34 0,66 Sum driftsinntekter 2,35 2,51 2,60 2,77 3,03 Driftskostnader 1,41 1,38 1,46 1,62 1,20 Driftsresultat før tap 0,94 1,14 1,14 1,15 1,83 Nedskrivingar og tap på utlån 0,12 0,16 0,10 0,12 0,06 Tap/vinst verdipapir anleggsmidlar 0,17 0 0,01 0,06 0,00 Resultat før skatt 1,00 0,97 1,06 0,97 1,77 Skatt 0,28 0,31 0,36 0,31 0,54 Overskot 0,72 0,66 0,70 0,66 1,23 1 Nøkkeltal: Forvaltningskapital 3.757, , , , ,1 Brutto utlån til kundar 2.994, , , , ,4 Innskot frå kundar 3.044, , , , ,7 Eigenkapital 583,6 558,7 537,8 517,8 499,7 Eigenkapitalprosent 15,5 16,2 16,4 16,9 17,9 Eigenkapitaldekning morbank 4,6 27,7 27,3 27,9 28,2 Eigenkapitaldekning konsern 26,7 27,8 27,4 28,0 28,4 Årsverk (gjennomsnittleg) 26,5 27,5 29,7 30,4 30,2 Kostnader i % av inntekter, eksklusive verdipapir 60,3 55,1 56,9 58,8 41,1

4 2 Årsmelding rekneskapsår VOSS SPAREBANK FOR KUNDANE OG LOKALSAMFUNNET I OVER 172 ÅR! Voss Sparebank har hovudmarknaden sin i Voss og i omkringliggjande kommunar. Banken opplevde i rekneskapsåret gledeleg tilgang av nye kundar. Elektroniske tenester gjer det lett å nytta den lokale sparebanken på Voss, utan omsyn til bustadkommune. Utviklinga til Voss Sparebank er nær knytt til både dei økonomiske tilhøva i hovudmarknaden til banken og til den generelle økonomiske utviklinga i landet. Styret i Voss Sparebank har gleda av å leggja fram ein god rekneskap for Innteninga frå den ordinære bankdrifta er tilfredsstillande og banken opplever fin vekst både i innskot og utlån. Solid bankdrift, med utgangspunkt i god vekst frå stabile tilhøve i hovudmarknaden til banken, gjer at nedskrivingane for tap framleis er på eit lågt nivå. Høgt servicenivå, autoriserte tilsette og konkurransedyktige vilkår med låge gebyr fører til fin tilgang av nye kundar. For å gjera tilbodet enno betre, vart det i rekneskapsåret gratis for kundane i Voss Sparebank å nytta kort i betalingsterminalar. I banken si opningstid kan kundane ta ut pengar gratis i alle minibankar i landet. Voss Sparebank har regulert rentevilkåra i tråd med utviklinga i marknaden. I 2014 vart det vedteke to rentereguleringar, den siste med verknad frå 5. januar 2015 for eksisterande innskot og utlån. I byrjinga av 2015 vart ny rentenedsetjing vedteken. Denne gongen med verknad frå 15. mars. Med pårekneleg inflasjon er det no «gratis» å låna pengar til mellom anna bustad, samstundes som avkastninga vert negativ for innskytarane etter skatt. På grunn av urolege tider i økonomien og god sikkerheit for pengane, vel likevel innskytarane å auka sparinga i bank. Det er rekneskapstala for morbanken som, for det meste, er omhandla i årsmeldinga. Dei mest vesentlege tala for konsernrekneskapen er kommenterte. Konsernrekneskapen omfattar Voss Sparebank (mor) og dotterselskapa Voss Invest AS og Voss Sparebank Eigedom AS, som begge er eigde av banken. Rekneskapen er utarbeidd i samsvar med rekneskapslova av 1998, forskrift om årsrekneskap for bankar m.m. og etter god rekneskapskikk. I samsvar med rekneskapslova stadfestar styret at grunnlaget for vidare drift er til stades og at rekneskapen er sett opp under denne føresetnaden. Etter styret si meining gjev årsrekneskapen og årsmeldinga rett oversikt over gjelda og eignelutane til banken, den finansielle stillinga og resultatet. SAMFUNNSANSVAR OG ENGASJEMENT Utøving av samfunnsansvar og høg etisk standard ligg til grunn for produkt og tenester i Voss Sparebank. Banken støttar og respekterer vern om internasjonalt godkjende menneskerettar. Arbeidet med samfunnsspørsmål er integrert i det løpande strategiarbeidet vårt. Slik sikrar me at etikk, miljø og andre viktige samfunnsspørsmål står på dagsorden. Finansnæringa er gjennom lover og reglar pålagde av styresmaktene å kjempa mot kvitvasking og terrorfinansiering. Dette gjer me mellom anna gjennom etterleving av kvitvaskingsforskrifta. Banken er her pålagd å avklara mistenkelege transaksjonar og gjennomføra forsterka kundekontroll. Mistenkjelege transaksjonar vert rapporterte til Økokrim. Sommaren 2014 fastsette Finansdepartementet ei endringsforskrift som medfører at bankar, verdipapirføretak og livselskap må rapportera om finansielle aktiva (innskot, verdipapir og livsforsikring) tilhøyrande amerikanske kundar til Skattedirektoratet (Fatca). Banken har eigne rutinar for anti-kvitvasking og Fatca-rapportering. Retningslinjene til banken om Etikk og Samfunnsansvar er tilgjengeleg på heimesidene. Samfunnsaktivitetar - litt om mangfaldet vårt Det er ei viktig oppgåve for Voss Sparebank å engasjera seg i utviklinga av lokalsamfunnet. Voss Sparebank skal vera framtidsretta med sunn vekst, forankra i kjerneorda sjølvstendig, engasjert og trygg medspelar i utviklinga av lokalsamfunn og næringsliv. Frivillige lag, ideelle organisasjonar, kulturlivet, bedrifter og menneske som bur og verkar i lokalmiljøet, har behov for ein aktiv lokalbank som bryr seg og skapar verdiar for kundane og samfunnet. Felles for støtta til lag og frivillige organisasjonar er at me prioriterer aktivitetar som vil koma spesielt barn og unge til nytte, som har verdi over tid, som skapar aktivitet og som har frivillig innsats. Det yrande lags- og organisasjonslivet i bygda fekk i ,1 mill. kr i ålmennyttige gåver, sponsorstønad og støtteannonsering. I tillegg har banken lova å kjøpa reklame for 2,5 mill. kroner i Vossabadet når det vert realisert eit anlegg som vil vera til glede for svært mange og styrkja Voss som reiselivsbygd. Gåvemidlane for 2014 vart fordelte mellom 88 lag og organisasjonar. I tillegg har banken sponsoravtale med 29 lag i bygda. Me veit at støtta kjem godt med og skapar grobotn for auka aktivitet og engasjement. Voss er bygda for sterke opplevingar som fylgje av det mangfaldige dugnadsmiljøet me har. Dette er med på å marknadsføra Voss på ein positivt måte, ikkje berre i eige land, men langt ut over landegrensene. For å stø desse tilskiparmiljøa og eldsjelene, stifta Voss Sparebank eldsjelprisen i Årets Eldsjel 2013 vart tildelt Tore Nyborg. Eldsjelprisen er på som vert delt likt mellom eldsjela og laget. Voss Sparebank har to mobile betalingsterminalar som lag og organisasjonar kan gjera seg nytta av til ei rimeleg leige. Terminalane er mykje nytta. LOKALMARKNADEN - NÆRMARKNADEN Utviklinga av folketalet i kommunen År Innbyggjarar År Innbyggjarar , 3 kv Ved utgangen av tredje kvartal 2014 var folketalet i Voss kommune auka med 139 personar til Arbeidsløysa i kommunen var berre 1,3%. Det er svært viktig for utviklinga i kommunen at folketalet aukar, men det er langt fram om ein skal koma i nærleiken av målsetjinga til fylkesmannen om ei dobling av innbyggjartalet i Ei utfordring for Voss, til liks med andre distriktskommunar, er at mange av ungdomane tek høgare utdanning og at arbeidsmarknaden for personar med slik utdanning er liten. Voss er likevel i ein gunstig situasjon med kort avstand til Bergen. Ei utfordring er det difor å gjera vossasamfunnet attraktivt å bu i, sjølv om ein må pendla til arbeidsplass utanfor kommunen. Gledeleg er det at opprustinga av Voss stasjon no er i avslutningsfasen, men for pendlarane er det viktig å få redusert reisetida til Bergen og gjerne auka standarden på vognene. Bergensbana er ikkje berre viktig for Voss, men for utvikling og vekst i heile regionen. Næringslivet på Voss ein del av hovudmarknaden Viktigast av alle oppgåvene våre er å driva ein sikker og god bank med konkurransedyktige vilkår og god service for kundane. Ei særs viktig oppgåve i den samanheng er det å vera kompetent samarbeidspartnar for næringslivet og på den måten vera med å skapa vekst og utvikling. Av den grunn valde banken i 2014 å styrkja Voss Næringshage AS ved å inngå medlemsskap og verta aksjonær i selskapet. Næringshagen er opplagt

5 Hedleberget 3 Foto: Ingrid Lindvik Hårklau

6 Forvaltningskapital ein god tilvekst for næringsutviklinga i bygda. Opp gjennom åra har Voss Sparebank utvikla seg til ein stor næringsbank og har no 28,4 % av utlåna i næring. I motsetnad til mange andre bankar, har Voss Sparebank unngått å stramma inn på lån til næring for å tilpassa seg dei nye og strengare eigenkapitalkrava. I bygda vår er det framleis god aktivitet innan dei fleste næringar, noko som visar att i den låge arbeidsløysa. Aktiviteten i bygge- og anleggsbransjen er framleis på eit relativt høgt nivå. Det same finn ein innan hytte- og fritidsmarknaden. I tillegg til tidlegare etablerte hytte- og reiselivs-destinasjonar, som er i vekst, kom Voss Hyttegrend AS i gang med bygging av infrastrukturen til 85 hyttetomter i Bordalen-, Skutle- og Vikesåsen i Selskapet har opplevd stor og gledeleg etterspurnad og har alt selt 35 av tomtene. Vonleg held aktiviteten seg oppe enno ei tid. I sentrum er nytt parkeringshus under bygging og utvidinga av Amfi-senteret er fullført. Nye vidaregåande og kommunale skular er under oppføring og i Skulstadmo er veganlegget og nytt, stort bygg til mellom anna større matvarekjede ferdigstilte. Innskot Reiselivsnæringa er den desidert største næringa på Voss. Aktiviteten har gjennom året vore rimeleg god. Investeringane innan primærnæringa har vore noko avgrensa dei seinare åra, men no kan det synest som om optimismen er i ferd med å auka. Fleire har starta bygging, eller har ferdigstilt nye driftsbygningar innan tradisjonell mjølkeproduksjon. Interessa for bygging av småkraftverk er stor, og utbyggingsplanar for seks nye kraftverk i Voss og Vaksdal kommunar vart rett før nyttår sende ut på høyring. Voss er òg ei rik kulturbygd, med mange aktive arrangørar og årlege festivalar, som gjev mykje positiv omtale og flott marknadsføring både nasjonalt og internasjonalt av bygda vår. Alle aktivitetane gjev auka trivnad, grunnlag for nye arbeidsplassar og fleire innbyggjarar i kommunen. Dei mange hyttekjøparane og tilreisande til bygda gjev positive ringverknader med auka kjøpekraft og investeringsevne for mange av verksemdene våre. Voss som regionsenter har alle føresetnader for å veksa og utvikla seg vidare. Gledeleg aktivitet på mange område, men særs viktig vert det framover å få til ei positiv utvikling av Voss sentrum. Utlån Lokale sparebankar viktig for lokalt næringsliv Konsulentselskapet Memon (Memon Business Economics) har utarbeidd ein rapport som går på lokale bankar sitt tilhøve til lokale verksemder. Rapporten fortel i klartekst at det er ein fordel for lokale verksemder å ha ein lokal sparebank i kommunen I rapporten vert mellom anna følgjande tilhøve trekt fram: Dei lokale sparebankane har langt meir kunnskap om lokal marknaden sin enn dei regionale og nasjonale bankane. Lokale sparebankar er nærare kundane sine og dei kjenner bedriftene på ein heilt annan måte enn dei større bankane. Den lokale banksjefen veit langt meir om det lokale næringslivet enn det ein kan lesa ut av rekneskapen til bedrifta. Eigenkapital i mill. kr Med dette som bakgrunn har dei lokale sparebankane minimert risikoen og dei kan dermed gje det lokale næringslivet lån som regionale og nasjonale bankar ville sagt nei til. Av rapporten går det også fram at dei lokale sparebankane er villige til å gje større kredittar enn sine konkurrentar, men at dei kompenserer denne risikoen ved å leggja seg på eit litt høgare rentenivå enn konkurrentane. Av rapporten går det fram at det er vanskeleg å sjå negative verknader av at lokale sparebankar er villige til å låna ut meir til lokale bedrifter. Rapporten konkluderer med at dei lokale sparebankane spelar ei viktig rolle lokalt ut frå følgjande: er små i nasjonal målestokk, men dei er viktige for små bedrifter og for bedrifter i distrikta. medverkar til betre kapitaltilgang auka mogelegheit til å få lån storleiken på låna aukar bedriftene gjer det like bra som andre med omsyn til vekst og lønsemd

7 SAMARBEIDSPARTNARAR Gjennom samarbeidspartnarar leverer me gode totalprodukt innan betalingsformidling, forsikring, sparing og plassering (aksjar og fond), kredittkort og leasing. Kundane gjev positive tilbakemeldingar og synest det er enkelt og lettvint å få ordna alle tenestene på same staden. Finans Norge Frå gjekk Finansnæringens hovedorganisasjon (FNO) saman med Finansnæringens Arbeidsgiverforening (FA) til Finans Norge (FNO). Organisasjonen representerer i praksis heile finansnæringa i Noreg og tek vare på både det næringspolitiske og arbeidsgjevarmessige samarbeidet for 200 medlemsbedrifter. Finansnæringa sysselset mellom personar. FNO har om lag 100 medarbeidarar med høg kompetanse på ulike fagområde. Dei Samarbeidande Sparebankane (DSS) Samarbeidet i DSS er viktig for Voss Sparebank. Deltakarar er 9 bankar: Etne -, Flekkefjord -, Haugesund-, Lillesand -, Luster-, Skudenes & Aakra -, Spareskillingsbanken, Søgne og Greipstad - og Voss Sparebank. Administrasjonen i DSS held til i Haugesund Sparebank og består av tre tilsette som utgjer 2,6 årsverk. Dei tilsette i DSS skal vera alle bankane sin ressurs innan IT området og avtaleforvaltning og dessutan koordinera ulike område der bankane finn det nyttig å samarbeida. Me ser at bankane har mykje å henta på samhandling. Stadig fleire nye grupper/fora vert etablerte, der ein dreg nytta av kunnskapen og erfaringane til kvarandre. Frende Forsikring - Frende Livsforsikring AS og Frende Skadeforsikring AS Voss Sparebank formidlar forsikringsprodukt frå Frende Forsikring. Etter sal av aksjar til Sparebanken Sogn og Fjordane utgjer eigarposten til banken no 0,7 % av holdingselskapet som står bak Frende Livsforsikring AS og Frende Skadeforsikring AS. Hovudkontoret ligg i Bergen. Selskapet er eigd av Sparebanken Vest, Fana Sparebank, Sparebanken Øst, Helgeland Sparebank, Sparebanken Sør, Sparebanken Sogn og Fjordane, som kom inn i samarbeidet i 2013, og alle 9 DSS-bankane. Frende har også gjennom dei seinare åra kome svært godt ut i fleire produktsamanlikningar utført i ulike media. I tillegg er Frende Skadeforsikring heilt i toppen i undersøkingar om kundetilfredsheit som EPSI- Norge offentleggjer. Selskapet har høgast kundelojalitet og kjem ut som beste selskap når det gjeld skadeoppgjer. Frende har oppnådd langt betre sal og økonomisk utvikling enn forventa ved starten i Resultatet før skatt vart i 2014 på 183 mill. kr, mot 96,3 mill. kr i For aksjonærane er dette gledelege tal. For kundane våre betyr eigarforholdet at me via Frende tilbyr gode forsikringsprodukt innan både liv- og skadeforsikring. Me opplever at kundane våre er svært tilfreds med den raske responstida til Frende ved skade og skadeoppgjer. Brage Finans AS Voss Sparebank formidlar leasing og lån med salspant for Brage Finans. Voss Sparebank eig 2,0 % av selskapet, som i tillegg har ni andre sparebankar på eigarsida. Også dette selskapet har hatt langt raskare vekst og utvikling enn forventa ved etableringa i Bergen i oktober ,70 1,60 1,50 1,40 1,30 1,20 1,10 1, Driftskostnader i % av forvaltningskapital Overskot i mill. kr Kostnader i pst. av inntektene eks. verdipapir 5 Eiendomskreditt AS og Kredittforeningen for Sparebanker AS Voss Sparebank eig 5,1 % av Eiendomskreditt AS som held til i Bergen. Eigedomskreditt AS og dotterselskapet Kredittforeningen for Sparebanker AS er samarbeidspartner som kan nyttast til deling av større låneengasjement, fastrentelån og til innlån av pengar. Norne Securities AS Norne Securities er banken sitt verdipapirføretak. Selskapet vart etablert med hovudkontor i Bergen i juli Selskapet er eigd av 14 sparebankar. Voss Sparebank har 2,1 % av aksjekapitalen. Via Norne tilbyr Voss Sparebank kundar å handla aksjar eller andre verdipapir gjennom ei moderne og god nettbankløysing, eller gjennom meklarbordet til Norne. På nettet finn kundane òg sals- og kjøpsrettleiingar Kapitaldekning i prosent

8 EnterCard Voss Sparebank sel kreditt- og firmakort for EnterCard. MasterCard Business er firmakortet for små og mellomstore verksemder som forenklar og reduserer administrasjon av reiser og andre utlegg. Evry AS Evry er kostnadsmessig den største leverandøren til Voss Sparebank. Som Nordens største leverandør av IKT innanfor bank og forsikring, er Voss Sparebank sikra moderne dataløysingar innan alle felt. IKT er ein stor årleg kostnad, men gode og framtidsretta IT-løysingar er avgjerande for effektiv drift. Fondsselskap Voss Sparebank har distribusjonsavtalar for fondsprodukt med DnB Asset Management AS og Holberg Fondene. Kundane våre kan dermed velja mellom mange ulike spare- og fondsprodukt. ØKONOMISKE FORHOLD Norsk økonomi har over tid vorte meir og meir avhengig av olja og er dermed sårbar for eit omslag i petroleumssektoren. Sjølv om eit skift i den sektoren har vore venta, har den dramatiske nedgangen i oljeprisen komme som eit sjokk for mange. Frå toppunktet i juni på USD 115 per fat, har oljeprisen falle ned til under USD 50 per fat. Som fylgje av dette er investeringane i oljeindustrien reduserte mykje og vil, i motsetnad til tidlegare, bidra til negativ vekst i norsk økonomi. Veksten i norsk fastlandsøkonomi er venta å verta 2,25 % i 2014, noko lågare enn tidlegare. Dei fleste næringar rapporterer om lågare vekst framover. Dette vedkjem spesielt oljeleverandørnæringa. Denne utviklinga vil truleg føra til større arbeidsløyse, noko som også kan koma til å merkast i vårt nærområde. På den andre sida har fallet i oljeprisen medført svakare norsk krone og dermed betre konkurransevilkår for eksportindustrien. For folk flest betyr det at så å seia alle varer, kanskje med unntak av bensin, vert dyrare. Det vil kosta meir å feriera utanlands, samstundes som ei svakare krone vil vera positivt for reiselivsnæringa vår. Prisveksten (KPI-JAE) har lege rundt inflasjonsmålet på 2,5 % og kan auka vidare ettersom ei svakare krone vil auka prisen på importerte varer. Med svak økonomisk vekst og låge renter hjå våre viktigaste handelspartnarar, og dessutan stort fall i oljeprisen og ein forventa nedgang i oljeinvesteringane, valde Noregs Bank å kutta styringsrenta med 0,25 prosentpoeng til 1,25 % på siste rentemøtet i Dette var fyrste endring av styringsrenta sidan Sjølv om styringsrenta aldri har vore lågare, er mange av signala vidare nedgang og låg rente i fleire år framover. I desember var bustadprisane 8,1 % høgare enn same månad året før. Den låge og reduserte bustadrenta vil, saman med for låg bustadbygging, auka bustadprisane også i Hushaldningane har framleis eit moderat forbruk, samstundes som sparinga held seg på eit høgt nivå. Arbeidsløysa er låg, samanlikna med andre nordiske land, men aukande. Hovudindeksen på Oslo Børs steig i løpet av året til 576,04. Det betyr ein oppgang i 2014 på 5,0 %, mot 23,6 % året før. Vossabadet Foto: Ekstremsportveko

9 RESULTAT OG BALANSE 2014 Resultat Resultatet før skatt vart 36,2 mill. kr mot 32,7 mill. kr året før. Etter avsetjing av 10,0 mill. kr i skatt, vart overskotet på 26,2 mill. kr, eller 0,72 % av gjennomsnittleg forvaltningskapital (GFK), mot 22,2 mill. kr (0,66 %) i I resultatet ligg ein vinst på 6,2 mill. kroner ved sal av aksjar i Nets Holding AS og Frende Holding AS (anleggsmiddel). Overskotet vart om lag som budsjettert. Netto rente- og kredittprovisjonsinntekter (rentenetto) vart 75,1 mill. kr, litt høgare enn året før. Målt i prosent av GFK gjekk rentenettoen ned frå 2,18 til 2,06 %. Samanlikna med andre bankar har Voss Sparebank tilfredsstillande rentenetto. Mykje av grunnen til det er den store eigenkapitalen som er gratiskapital for banken. Litt av reduksjonen i rentenettoen kjem av at banken i år valde å låna inn 100 mill. kr frå penge-marknaden. Innlånet er til gunstig rente, og slik sett positivt, men aukar samstundes forvaltningskapitalen som er nemnaren i utrekninga. For å få betre avkastning enn plassering i bank, har me gjennom året plassert ein del av likviditeten i rentefond. Inntekter frå sal av forsikring, leasing og kort viser ei fin utvikling. Samla driftsinntekter kom på 85,2 mill. kr, mot 84,4 mill. kr i Driftskostnadene i 2014 vart 51,0 mill. kr og er 4,8 mill. kr høgare enn året før. Dette kjem i hovudsak av auka kostnader for ytingspensjonsordninga til banken som fylgje av justering for høgare levealder og lågare diskonteringsrente. Frå har banken gått over til innskotspensjon for alle tilsette. I motsetnad til ytingspensjonen, gjev denne pensjonsordninga føreseielege kostnader og er på fleire område positiv for dei tilsette. I prosent av samla inntekter auka kostnadene i år til 60,3 %, eksklusive kursendringar på verdipapir og vinst ved sal av verdipapir bokført som anleggsmiddel. Det er kostnadsført 4,2 mill. kr i tap på utlån i Dette er i all hovudsak nedskrivingar og avsetjingar på næringsengasjement som ikkje har utvikla seg tilfredsstillande. Etter avsetjing av 10, 0 mill. i skatt vart overskotet for 2014 på 26,2 mill. kroner. Konsernresultatet Dei største endringane i konsernresultatet er at renteinntektene vert reduserte med 2,6 mill. kr som dotterselskapet Voss Sparebank Eigedom AS har betalt i renter for lån frå morbanken, samstundes som avskrivingar av eigedomen med driftsutstyr på 2,0 mill. og driftskostnader for eigedomen på 0,6 mill. kjem inn. Husleigekostnaden til morbanken på 4,2 mill. kr går ut av konsernresultatet. I tillegg er det nokre mindre endringar i betalbar og utsett skatt. Overskotet er det same som i morbanken. Note 9a. Styret rår til at overskotet på 26,2 mill. kr vert nytta slik: Overført til gåver kr Overført til gåvefondet kr Overført til sparebankfondet kr Disponert til saman kr Etter avsetjinga har banken eit gåvefond på 7,9 mill. kroner. Inkludert gåvefondet aukar eigenkapital til banken aukar med 24,9 mill. til 583,6 mill. kroner. VIKTIGE BALANSEPOSTAR INNSKOT, UTLÅN OG LIKVIDITET Styret i Voss Sparebank er godt nøgd med marknadsutviklinga til banken. Veksten kjem av gode og stabile tilhøve i lokalmarkanden og fin tilgang av nye kundar. God vekst i innskot og utlån syner at banken, sjølv med hard konkurranse i marknaden, har vilkår som kundane finn konkurransedyktige. Forvaltningskapitalen var ved utgangen av året på 3.757,7 mill. kr, ein auke på 314,7 mill. (9,1 %). Veksten kjem hovudsak av vekst i kundeinnskot, eigenkapital og av eit innlån på 100 mill. kroner. Kundeinnskota auka med 191,4 mill. (6,7 %) til 3.044,4 mill. kr, og utgjer 101,7 % av utlåna. Innskota frå personkundane vart på 2.186,7 mill. og auka med 174,1 mill. kr (8,7 %), medan innskota frå næring vart 857,7 mill. kr, etter ein auke på 17,3 mill. kr (2,1 %). Brutto utlån til kundar auka med 123,7 mill. (4,3 %) til 2.994,4 mill. kr. Utlånsveksten i eige fylke vart på 152,8 mill. kr (6,2 %). Utlåna til personkundar var ved utgangen av året 2.143,1 mill. kr, etter ein vekst på 54,5 mill. kr (2,6 %), medan utlån til næring kom på 851,3 mill. kr. Ein vekst på 69,2 mill. kr (8,9 %). Utlånsvolumet fordeler seg med 71,6 % til personkundar og 28,4 % til næring. Utlån til dotterselskapet Voss Sparebank Eigedom AS, på 59,7 mill. kr, er inkludert i tala, men vert utlikna i konsernrekneskapen. Voss Sparebank tilbyr kundane lån med både flytande-, Niborbasert - og fast rente. Sjå meir informasjon under Kredittrisiko og note 2 og 3. Nedskrivingar på utlån Banken har ikkje konstaterte tap på utlån eller garantiar i I resultatrekneskapen er 4,2 mill. kr kostnadsført som netto tap og nedskrivingar på utlån og garantiar, mot 5,4 mill. kr i Til saman har Voss Sparebank no 50,2 mill. kr i samla avsetjingar til å møta framtidige tap i utlåna. Ved halvårsskiftet føretok styret ein grundig gjennomgang av risikoen i næringsengasjementa og auka dei spesifiserte nedskrivingane, samstundes som gruppenedskrivingane vart reduserte. Av dei spesifiserte nedskrivingane på 24,3 mill. kr er 20,4 mill. kr avsett til å møta tap på næring. Gruppenedskrivingane utgjorde ved årsskiftet 25,9 mill. kr. Samla nedskrivingar er, i løpet av året, auka med 5,0 mill. kroner og utgjorde 1,7 % av brutto utlån mot 1,6 % året før. Samanlikna med andre bankar, av Voss Sparebank sin storleik, har banken vesentleg større nedskrivingar til å møta tap i utlånsmassen. Styret føler seg trygg på at nedskrivingane på utlån og kredittar er tilstrekkelege ut frå den risiko som ligg i engasjementa. Styret reknar med at konstaterte tap på næring vil auka noko i 2015, men elles vera på nivå som før. Sjå note 2. Likviditet Likviditeten til Voss Sparebank er svært god og vert plassert i Noregs Bank, avrekningsbanken, obligasjonar, rentefond og i korte utlån til andre bankar. Ved årsskiftet var 439,7 mill. kr plassert i Noregs Bank. Den høge innskotssummen i Noregs Bank kjem av innløyste rentefond per Ved årsskiftet hadde banken 92,0 mill. kr plassert i andre finansinstitusjonar og 202,2 mill. kr i sertifikat og obligasjonar. Sjå meir under likviditetsrisiko og note 7. Banken sine trekkrettar i Noregs Bank og i avrekningsbanken, DnB, vart ikkje nytta i Konsernbalansen: Voss Sparebank har to dotterselskap, Voss Invest AS og Voss Sparebank Eigedom AS, som driv med utleige av fast eigedom og anna investeringsverksemd. Det er for tida ikkje aktivitet i Voss Invest AS. Voss Sparebank Eigedom AS eig bankbygget i Vangsgata 18. Bankeigedomen, med teknisk utstyr er, etter avskriving på 2,0 mill. kr, bokført til 56,5 mill. kr i balansen til dotterselskapet. Banken har i rekneskapsåret gitt 7

10 8 Ålmennyttige gåver I 2014 vart det nytta 2,8 mill. kr til gåver, sponsorstønad og støtteannonsering. Dei største gåvene gjekk til: Voss Bygdeboknemnd kr ,- Voss Ski- og Tursenter kr ,- Voss Kunstlag kr ,- Voss IL kr ,- Bulken IL kr ,- IL Eldar kr ,- Voss Folkemuseum kr ,- Voss Skyttarlag kr ,- Evanger Musikklag kr ,- Voss Musikklag kr ,- Voss Skulemusikk kr ,- IL Ørnar kr ,- Samiega Bømoen kr ,- Voss Utferdslag kr ,- Årmotslia Skisenter kr ,- Aktivitetspark kr ,- Int.gruppa Hedleberget kr ,- Vossestrand Raude Kross kr ,- IL Vargar kr ,- Viljar IL kr ,- Voss Miniskyttarlag kr ,- Bjørgum Ungdomslag kr ,- Bordalen Ungdomslag kr ,- Egdetveit Ungdomslag kr ,- Evanger Grendalag kr ,- Hauge Ungdomslag kr ,- Jordalen Grendalag kr ,- Kløve Ungdomslag kr ,- Myrkdalen Ungdomslag kr ,- Telland Grendalag kr ,- Ungbjørk Grendalag kr ,- Sponsoravtalar Sparebanken har sponsoravtalar med mange lag i bygda og gjev i tillegg eingongsstønad til ein del andre lag. Samla tilførte banken desse aktørane 0,7 mill. kr i Mellom desse er: Balkanfest Voss Ski- og Tursenter Vossa Jazz Voss Golfbaner AS IL Eldar Voss Skulemusikk Voss Idrottslag IL Vargar Vossevangen Cykleklubb VossaLangrenn Voss Freestyleklubb Bulken IL IL Ørnar selskapet eit konsernbidrag på 2,0 mill. kr (før skatt). Dei viktigaste skilnadene i balanseførte eignelutar i konsernbalansen i høve til morbanken, er at lån på 59,7 mill. kr til dotterselskap vert utlikna og verdien av bankbygget på 56,5 mill. kr vert teken inn i balansen. Vidare vert bokført verdi av investeringar i dotterselskap på 6,1 mill. kr utlikna. Dei viktigaste skilnadene på gjeldssida er at avsett konsernbidrag på 2,0 mill. kr og innskot frå dotterselskap på 6,7 mill. kr vert utlikna. I tillegg kjem skatteverknadene av endringane. Konsernet sin eigenkapital er etter dette lik morbanken sin eigenkapital. SOLIDITET - EIGENKAPITAL OG KAPITALDEKNING Eigenkapitalen til Voss Sparebank auka med 24,9 mill. og er no på 583,6 mill. kr. Gåvefondet er på 7,9 mill. kr. Heile eigenkapitalen til Voss Sparebank, inkludert gåvefondet, er rein kjernekapital (opptent eigenkapital). Kapitaldekninga, eigenkapital i høve risikovekta balanse, var ved utgangen av året på 26,7 % og godt over kravet på 13,5 % per Etter kapitalforskrifta skal alle bankar, uansett storleik, gjennomføra ei intern vurdering, med styrehandsaming av risikoprofil og kapitalbehov, minimum ein gong i året (ICAAP/Basel II). Kravet til eigenkapital går i korte trekk ut på at banken skal ha ein forsvarleg eigenkapital sett i høve til den risikoen banken har. Styresmaktene sitt minstekrav til risikovekta eigenkapitaldekning for finansinstitusjonar auka frå til minimum 9,0 % i rein kjernekapital, og inkludert kapitalbevarings- og systemrisikobuffer til 12,5 % i samla kapitalkrav. Frå auka kapitalkravet vidare til 13,5 % ved auke av systemrisikobufferen med eitt prosentpoeng til 3,0 % og frå aukar kravet til 14,5 % ved innføring av 1,0 % i motsyklisk buffer. Kravet om rein kjernekapital vert då på 11,0 %. Systemviktige institusjonar får i tillegg krav om buffer på 1,0 % i rein kjernekapital frå og 2,0 % frå Voss Sparebank vert ikkje rekna som systemviktig institusjon. I tillegg til desse krava etter Basel II/pilar 1 (kreditt- og operasjonell risiko), kjem tilleggskrav for anna risiko etter bankane si eiga risikovudering (Basel II, pilar 2). Voss Sparebank stettar dei nye og strengare krava til eigenkapital med god margin. Banken har gjennom mange års nøktern og god drift opparbeidd mykje eigenkapital. Etter siste risikovurdering (ICAAP-pilar 2) av styret, med oppdaterte tal frå årsskiftet og dei nye bufferkrava frå 1. juli i år, treng Voss Sparebank 333,0 mill. kr i eigenkapital. Voss Sparebank hadde ved årsskiftet 573,1 mill. kr i teljande eigenkapital, og såleis 240,1 mill. kr meir i eigenkapital/rein kjernekapital enn nødvendig kapital etter regelverket. Standardmetoden vert nytta for kredittrisiko og basismetoden for operasjonell risiko. Sjå note 6. Sjølv om Voss Sparebank er svært solid, vil ein gjennom god konkurranseevne og nøktern drift halda fram med å byggja eigenkapital og soliditet. I høve til verksemda, omfanget og kompleksiteten til banken, er det styret si oppfatning at Voss Sparebank har tilfredsstillande risikostyring og føremålstenleg organisering. RISIKOPROFIL Sjølv om verksemda til Voss Sparebank fører med seg ei rekkje risiki, vurderer styret den samla risikoeksponeringa til banken som låg/moderat. Styret har vedteke prinsipp for risikostyringa gjennom ulike styringsdokument. Risikotilhøva vert overvaka ved analysar av aktuelle risiki, med kvartalsvis rapportering til styret. ICAAP-analysane vert oppdaterte ein gong årleg. Dei dekkjer alle vesentlege aktivitetsområde og er ein integrert del av Voss Sparebank sitt kvalitetssikringssystem. Vesentlege område er kreditt-, marknads-, likviditets-, og operasjonell risiko.

11 Voss Skulemusikk Voss Ski- og tursenter Foto: Voss Skulemusikk Foto: VST Kredittrisiko Kredittrisiko er risikoen for tap som fylgje av at kundar eller motpartar ikkje har evne til å oppfylla forpliktingane sine overfor banken. Kredittrisikoen er det største risikoområdet og vedkjem utlån/kreditt, garantiar og til verdipapirbehaldninga. Styring av kredittrisiko skjer ved hjelp av kredittpolicy, fullmaktsystem, risikoklassifisering og andre fastsette retningslinjer frå styret. 71,6 % av alle utlåna er gitt til hushaldningar/lønstakarar. Det meste mot pant i bustad. All historikk i Voss Sparebank viser svært lite tap på personlån. Lån til næringslivet utgjorde 28,4 % av brutto utlån og medfører større kredittrisiko. Det er difor nedfelt i kredittpolicyen til Voss Sparebank at lån til næring berre skal ytast til verksemder i Voss kommune og i nabokommunar. Risikoen for tap på utlån og garantiar vert vurdert som låg/moderat. Overvakinga skjer regelmessig ved gjennomgang av misleghald, overtrekk, økonomioppfølging av kundane og verdien på trygda. Næringskundar vert systematisk risikoklassifisert etter mottak av rekneskap. Ved årsskiftet var 2,2 % av engasjementa ikkje klassifiserte, ein reduksjon frå 3,4 % året før. Etter innføringa av nytt kredittsystem i slutten av 2013, vert engasjementa frå 2014 risikoklassifiserte etter betalingsevne og vilje (risiko for misleghald/pd) utan omsyn til trygd. Av samla utlån har 89,2 % av engasjementa låg eller moderat risiko for tap. Ein mindre reduksjon frå 90,5 % året før. 5,8 % har høg risiko, mot 3,2 % i ,8 % har stor tapsrisiko, om lag uendra frå året før. Innan personporteføljen har om lag 95 % låg eller moderat risiko. Berre 2,6 % av engasjementa har høg risiko og er tapsutsette. Risikoen i personporteføljen er litt forbetra frå året før. Bedriftsengasjement med låg eller moderat risiko for tap er siste året redusert frå 81,9 % til 73,2 % og engasjement med høg risiko har auka frå 6,8 % til 16,9 %. Dette er ein klar negativ utvikling i risiko for misleghald av bedriftsengasjement i 2014, men seier lite om tapsrisikoen då trygd ikkje er teke omsyn til. Til tross for større risiko for misleghald av bedriftsengasjementa, er nettosummen av misleghaldne og tapsutsette engasjement i prosent av brutto utlån reduserte frå 2,57 % til 1,80 % i Samla individuelle nedskrivingar av utlån er gjennom året auka med 11,6 mill. til 24,3 mill. kr, samstundes som gruppenedskrivingane er reduserte med 6,6 mill., til 25,9 mill. kr. Til saman er avsetjingane til å møta tap på utlån 50,2 mill. kr. Summen er 5,0 mill. kr høgare enn året før og utgjer 1,7 % av brutto utlån. Ein auke på 0,1 prosentpoeng frå året før. Voss Sparebank hadde ved årsskiftet eitt engasjement, med tillegg av vårt eige eigedomsselskap, avrekningsbanken og Noregs Bank, som vert rekna som store engasjement etter gjeldande regelverk. Eit engasjement er stort når det utgjer 10 % eller meir av eigenkapitalen til banken. Kredittrisikoen i obligasjonsbehaldninga på 202,2 mill. kr vert vurdert som liten. 12,5 mill. kr var plassert i ansvarleg lånekapital i bankar, 38,1 mill. kr som obligasjonslån til bankar, 35.6 mill. til kraftselskap, 10,0 mill. kr til off. sektor og 12,1 mill. kr i andre obligasjonar. 53,9 mill. kr var plassert i OMF (obligasjonar med fortrinnsrett) og 40,0 mill. i sertifikat til kraft og offentleg sektor. Note 3. Med utgangspunkt i risikoklassifiseringar av engasjementa, vurderer styret risikoen i personmarknaden som låg og moderat i næringsmarknaden. Nedskrivingane dekker kredittrisikoen. Note 2. Voss Sparebank nyttar førebels ikkje bustadkredittføretak for avlastning av dei best sikra bustadlåna. Marknadsrisiko Marknadsrisiko er risiki relaterte til rente-, valuta- og kursrisiko. Det samla marknadsrisikonivået er vurdert som tapspotensialet for aksjar, renter og valuta. - Renterisiko er eit resultat av at rentebindingstida på aktiva- og passivasida ikkje er samanfallande. Voss Sparebank er berre i liten grad eksponert for renterisiko. Banken har ikkje fastrenteinnskot. Ved årsskiftet hadde banken 23,8 mill. kr i fastrentelån til kundar, 0,8 % av brutto utlån. Fastrentelåna er 9

12 Osafestivalen 10 Foto: Arne Morten Lirhus

13 av så lite volum at styret har valt å ikkje rentesikra dei enno. Renterisikoen på obligasjonsporteføljen var ved utgangen av året litt over 0,14 %. Ved ei renteendring på eitt prosentpoeng vil kursen/verdien av obligasjonane dermed endra seg med 0,24 mill. kr. Målet til styret er å halda verdiendringa av porteføljen innanfor +/- 3,0 mill. kr ved ei renteendring på eitt prosentpoeng. Note 3. - Aksjerisiko er marknadsrisiko knytt til posisjonar i eigenkapitalinstrument, inkludert derivat. Voss Sparebank har ikkje drive handel med opsjonar og derivat. Voss Sparebank har ikkje handelsportefølje av aksjar, eigenkapitalbevis eller aksjefond. Ved utgangen av året var marknadsverdien av børsnoterte aksjar og eigenkapitalbevis 25,0 mill. kr høgare enn bokført verdi. Bokført verdi av aksje- og eingenkapitalbevisa var ved utgangen av året på 44,6 mill. kr, 1,2 % av forvaltningskapitalen. Note 4. - Valutarisiko er risikoen for tap når valutakursane endrar seg. Voss Sparebank har ikkje lån i valuta eller andre nemneverdige valutaposisjonar. All valutaomsetnad vert gjort som kommisjonær for valutabank. Kontantbehaldninga var ved årsskiftet på 0,8 mill. i norske kroner. - Likviditetsrisikoen til banken er låg. Ved årsskiftet utgjorde kundeinnskota 101,7 % av brutto utlån, mot 99,4 % året før. Banken har ikkje kundeinnskot til fast rente. Utlånsporteføljen til Voss Sparebank har forholdsvis lang nedbetalingstid, medan storparten av innskota frå kundar har kort oppseiing. 315,1 mill. kr av innskota har ein månads binding. Sjølv om Voss Sparebank har god likviditet, valde ein i 2014 å låna inn 100,0 mill. kr for å redusera likviditetsrisikoen til eit større kundeinnskot. Innlånet har forfall om 3 år og langt rimelegare for banken enn gjennomsnittleg innskotskostnad til kundane. Mykje av overskotslikviditeten vår vert lånt ut til andre finansinstitusjonar eller plassert i rentefond. Ved årsskiftet hadde Voss Sparebank 439,7 mill. kr i Noregs Bank og 92,0 mill. kr i andre bankar og finansieringsføretak. Store deler av obligasjonsporteføljen på 202,2 mill. kr vert vurdert som lett omsetteleg, medan obligasjonslåna til bankar på 38,1 mill. kr har konsentrasjonsrisiko og vil ha noko svakare likviditet i urolege tider. I slike spesielle høve kan dei ansvarlege låna på 12,5 mill. kr til andre bankar vera lite likvide. Note 3. Risikoen for bråe svingingar i likviditeten er i tillegg sikra gjennom trekkrettar i Noregs Bank og DnB. Banken har ikkje nytta seg av trekkrettane gjennom året. Frå juli 2014 gjeld nytt likviditetskrav, Liquidity Coverage Ratio (LCR), som skal vera 100 % eller meir. Ved årsskiftet hadde banken LCR på 262 %. Dette er høgare enn gjennom året og kjem i stor grad av innløysing av rentefonda ved årsskiftet. Operasjonell risiko Operasjonell risiko er risikoen for tap som fylgje av utilstrekkelege eller sviktande interne prosessar eller system, menneskelege feil, eller eksterne hendingar. Av risiki, som vert vurderte nærare etter kapitalkravforskrifta, kan nemnast konsentrasjonsrisiko, geografisk risiko, omdømerisiko og strategisk risiko. Styret er oppteken av at strategisk / forretningsmesseg risiko og omdømerisiko vert handsama på ein god måte. Styret arbeider difor systematisk med strategiske vurderingar og legg stor vekt på godt samfunnsansvar og gode etiske haldningar. Voss Sparebank skal ikkje gjennomføra investeringar som utgjer ein uakseptabel risiko for at me medverkar til uetiske handlingar, som t.d. grove eller systematiske krenkingar av menneskerettane og/eller alvorlege miljøskadar. Voss Sparebank er svært avhengig av moderne teknologi, særleg IKTløysingar. Våre IKT-løysingar vert leverte av Evry. Deira retningslinjer for utvikling, leveranse og datatryggleik gjeld for desse tenestene. Voss Sparebank har eigne retningslinjer for å sikra at drifta er i samsvar med IKT-forskriftene. Etter styret si vurdering, er Voss Sparebank sin bruk av IKT i samsvar med dei lover og reglar som gjeld. PERSONALE, ARBEIDSTAKARRETTAR, SOSIALE TILHØVE OG MILJØ Tilsette, godtgjering og rettar Ved utgangen av året hadde Voss Sparebank 27 fast tilsette. Gjennom året vart det nytta 26,5 årsverk. Samla lønsutgifter utgjorde 15,1 mill. kr i Alle arbeidstakarane, unnateke øvste leiinga, er omfatta av tariffverket innan finanssektoren. Voss Sparebank har ikkje individuell bonus, men innførte i 2014 kollektiv og lik bonusutbetaling til alle tilsette i høve stillingsprosenten. Sum bonus er avhengig av oppnådde målsetjingar. Samla bonusutbetaling for året kom på 0,5 mill. kr. Likestilling og livsfasepolitikk Voss Sparebank legg stor vekt på å gje kvinner og menn dei same mogelegheitene for personleg og fagleg utvikling, lønn og karriere. Ved utgangen av året hadde banken 13 kvinner og 14 menn tilsett. I løpet av året gjekk to tilsette av med pensjon og ein ny person vart tilsett. Ein av seks styremedlemer er kvinner. Ein av tre personar i kontrollnemnda er kvinne. Av medlemene i forstandarskapet er det like mange kvinner som menn. For å få nytta dei tilsette sine verdifulle erfaringar, stimulerer Voss Sparebank dei tilsette på ulike måtar til å halda fram i fullt arbeid ut over 62 år. Kompetanseutvikling For å styrkja kvaliteten på rådgjevinga og gje kundane god service, har Voss Sparebank satsa målretta på høg kompetanse. Nødvendige økonomiske midlar vert stilt til disposisjon for stimulering og motivering av dei tilsette til vidareutdanning og utvikling i arbeidet. Banken har 12 autoriserte finansielle rådgjevarar og 14 autoriserte forsikringsrådgjevarar. Ein tilsett er under utdanning til autorisert finansiell rådgjevar. Alle kunderådgjevarane er autoriserte. Forsikringsordningar Voss Sparebank har kollektiv pensjonsforsikring med uføreforsikring, gruppeliv, yrkesskade og reiseforsikring. Frå 1. februar i 2011 vart den kollektive ytingspensjonen lukka. Frå gjekk alle tilsette, med unntak av ein tilsett i delvis langtidssjukefråvere, over til innskotspensjon med maksimale satsar, 7,0 % mellom 0-7,1G og 25,1 % mellom 7,1-12G. Banken kompenserer i løn utrekna framtidig tap ved å gå over frå ytings- til innskots-basert pensjonsordning. Også pensjonistane går over til innskotspensjon utan effekt på utbetalinga. Samla utgifter til pensjon utgjorde 6,4 mill. kr i Levealderjustering og lågare diskonteringsrente (aktuarutrekna) utgjer langt på veg halvparten av summen. I løpet av 2015 skal uførepensjonen tilpassast nye reglar. Styret vil då vurdera endringar av gruppeliv- og innføring av helseforsikring. Dei tilsette i banken er med i AFP-ordninga som rekneskapsmesseg vert handsama som innskotsbasert ordning med løpande kostnadsføring av betalt premie. Kollektiv ytingspensjon under utbetaling vert regulert med avkastninga av pensjonsreserven. Alle pensjonsordningane stettar krava i lov om obligatorisk tenestepensjon. Note 8. Arbeidsmiljø og HMS HMS er viktig element i personalpolitikken og me arbeider systematisk for å oppretthalda eit godt arbeidsmiljø. Dei nye lokala i Vangsgata fungerer godt og er på fleire måtar tilrettelagde for å tilfredsstilla ulike behov hjå dei tilsette. Det vert årleg nytta ressursar på tiltak av både helsefremjande og sosial karakter for å styrkja samhaldet og arbeidsmiljøet. Bedriftslækjarordninga, med årleg kontroll, fungerer tilfredsstillande. Det har ikkje vore 11

14 12 registrert skadar på personar. Sjukefråværet er normalt lågt, men vart 3,7 % siste året grunna langtidsfråvere. Voss Sparebank har eit aktivt bedriftsidrettslag som er flink til å dra i gang aktivitetar. I tillegg tilbyr banken dei tilsette trimavtale og eit trimrom som kan disponerast i fritida. Miljøfyrtårn Voss Sparebank har arbeidd aktivt med fokus på miljøtiltak over fleire år og vart sertifisert som miljøfyrtårn i Miljøfyrtårn er eit offentleg norsk sertifikat, tilrådd av Miljøverndepartementet. Føremålet er å ta vare på og forbetra eit godt arbeidsmiljø, redusera driftskostnadene, oppnå miljøforbetring og dokumentera miljøvenleg drift. For å verta miljøfyrtårn har banken oppfylt ei rekkje krav innanfor: Helse, miljø og sikkerheit, innkjøp, energiforbruk, transport, avfallshandtering, forbruk av vatn, luftkvalitet, støy og estetikk. Meir om menneskerettar, arbeidstakarrettar og sosiale forhold går fram av retningslinjene til Voss Sparebank om samfunnsansvar som er å finna på heimesidene våre, vossabanken.no. STYRING AV VERKSEMDA Voss Sparebank vart skipa 12. april 1843 og starta verksemda i november same året. Banken har såleis skapt verdiar for kundar og lokalsamfunnet i over 172 år, og er i særklasse det største føretaket bygdefolket/ kundane eig og styrer saman. Føremålet til Voss Sparebank går klart fram av vedtektene. Banken kan, innanfor den lovgjeving som gjeld til ei kvar tid, utføra alle forretningar og tenester som det er vanleg eller naturleg at bankar utfører. Voss Sparebank driv målretta arbeid for å styrkja konkurranseevna på kort og lang sikt. I det ligg mellom anna utvikling av medarbeidarane, produkt og styringssystem. Voss Sparebank har valt å vera sjølvstendig i ein samfunnssektor som er prega av auka sentralisering og større avstand til kundane som fylgje av ressurs-krevjande samanslåingar, alliansar og oppkjøp. Sjølvstendet gjer Voss Sparebank handlekraftig. Banken legg vekt på nærleik til kundane og god service, samstundes som Voss Sparebank skal vera ein konkurransedyktig bank bygd på tillit, og skal driva etter strenge etiske og sunne økonomiske prinsipp til beste for kundane og lokalsamfunnet. Styringsstrukturen til sparebankane fylgjer sparebanklova og samsvarar ikkje med aksjeselskap, som har til hovudoppgåve å maksimera overskotet til beste for aksjonærane. Forstandarskapet er Voss Sparebank sitt øvste organ. Det er samansett av 24 medlemar, fordelt med 12 innskytarvalde, 6 kommunevalde og 6 frå dei tilsette. Det er viktig at kundane stiller på det årlege innskytarvalet i banken og er med å påverka utviklinga og styringa av banken. Styret er samansett av seks medlemar. Styremedlemene har yrkesbakgrunn frå næringar som er typiske for området til Voss Sparebank. Styret er oppteken av å ha best mogeleg kunnskap om hovudmarknaden til banken og dei kundane som opererer innanfor dette området. Det er ei av føremonene til ein lokalbank. Banksjefen deltek på styremøta, men er ikkje medlem av styret. Styret fungerer som revisjonsutval i samsvar med Sparebanklova 17 c-e. Revisjonsutvalet har fire møte i året - eitt i kvartalet, der hovudoppgåvene er gjennomgang og drøfting av kvartalsrekneskap og rapportering. Revisjonsutvalet vil tidleg i 2015 verta tilpassa det nye risikoutvalet som er samansett av to medlemar frå styret. Av viktige oppgåver for risikoutvalet kan nemnast risikotoleranse, risikostrategi, risikostyring og risikorapportering. Etter endring i forskrifta om kapitalkrav i august 2014 skal banken også ha ein uavhengig risikokontrollfunksjon. Organisasjonsmesseg er denne funksjonen no avklara og kjem på plass med det fyrste. Styret har utarbeida årsplan for arbeidet sitt og legg vekt på å sikra tilstrekkeleg kunnskap og kompetanse hjå medlemane. Oppfølging av drifta, strategi, risiko- og kapitalstyring og overvaking av marknader og rammevilkår er viktige fokusområde for styret. Eigenevaluering av arbeidsform, kompetanse, prioriteringar og samarbeid mellom styre og leiing vert gjennomført årleg. Voss Sparebank legg stor vekt på å ha ein veldefinert organisasjon, med klare ansvarsområde og fullmakter. Det er laga stillingsinstruksar for alle leiarstillingar og utarbeidd eit omfattande system av rutinar og styringssystem. Kontrollnemnda har tre medlemar. Ein av medlemane har juridisk bakgrunn i samsvar med gjeldande krav i sparebanklova 13. Ei viktig oppgåve for nemnda er å sjå til at styret og tilsette utfører oppgåvene sine i samsvar med gjeldande retningslinjer og regelverk. Revisjonen vert utførd i samsvar med gjeldande regelverk. Ekstern revisor gjev kvart år uttale til styret om kvaliteten av internkontrollsystemet og om gjennomføringa av kontrollane. Ekstern revisor deltek etter behov i styremøte og i møte med kontrollnemnda. Revisor har kvartalsvise møte med revisjonsutvalet. Ekstern revisor er Åse Steen-Olsen, RSM Hasner Kjelstrup & Wiggen AS. Voss Sparebank har ikkje krav om internrevisjon. Krav om internrevisjon kjem i ny lov om finansføretak og finanskonsern. Meir informasjon om eigarstyring og leiing av banken er å finna etter notane. Stor endring i bruken av banken sterk vekst i MobilBank Banktenester i stadig fleire kanalar reduserer behovet for skranketenestene. Medan dei fleste kundane var innom banken minst ein gong i månaden for få år sidan, gjer berre 13 % av kundane det i dag. Fleire og fleire av kundane ynskjer å ordna banktenestene sjølve og har ikkje behov for å besøkja banken. Gode tenester, som legg til rette for fridom i tid og rom, er eit viktig satsingsområde for banken. Voss Sparebank lanserte i 2014 ny NettBank. Denne er meir brukarvenleg og er tilpassa bruk på fleire skjermflater. Spesielt eldre brukarar nyttar høvet til å ha NettBanken på nettbrettet. Dette, i lag med universell utforming av NettBanken, har vore viktige moment for oss i utforminga. På kort tid har 1 av 5 kundar teke MobilBank i bruk og aukar svært raskt. Mange brukar alt MobilBank meir enn NettBank. For andre er det eit nyttig reiskap for kjappe overføringar og enkel kontroll av konto. MobilBank gjev tilgang til dei fleste tenestene som du finn i NettBanken, men er tilpassa mindre skjermflate som du har på mobilen. MobilBanken er eit særs tilgjengeleg produkt som eignar seg både heime og på reise. BankID og BankID på mobil har sett ny standard for elektronisk signering. Voss Sparebank utstedar ein elektronisk signatur som du, i tillegg til pålogging i NettBanken vår, kan bruka på t.d altinn, lånekassen og skatteetaten. Enkel og sikker elektronisk signering på nett. Bank ID på mobil har stort sett same bruksområde som «vanleg» BankID, men du slepp her kodebrikka for signering. Signeringa skjer her ved hjelp av mobilen. BankID på mobil i kombinasjon med MobilBank er eit særs anvendeleg sjølvbeteningsverktøy, med sikkerheit på øvste nivå. Både «vanleg» BankID og BankID på mobil lagar du til i NettBanken din. I tillegg til dei elektroniske tenestene, har Voss Sparebank lagt til rette for sjølvbetening av kontantar (innkot, uttak og veksling) langt ut over opningstida til banken. Næringsdrivande kan nytta desse tilboda gebyrfritt heile døgeret og alle dagar i veka. Auka bruk av sjølvbetente løysingar har medført redusert behov for skranketenester i alle bankar og frigjev ressursar som kan nyttast til meir aktiv kundeoppfølging, betre kundeservice, og til kompetansebygging. Uansett om kundar kontaktar oss på e-post, telefon, eller kjem innom, ynskjer me å møta dei på ein god måte. Foto: Vossa Jazz

15 UTSIKTENE FRAMOVER I bygda vår er det framleis god aktivitet innan dei fleste næringar, noko som visar att på den låge arbeidsløysa. Me reknar ikkje med urovekkjande auke i arbeidsløysa i hovudmarknaden til banken i 2015 og legg til grunn at utviklinga til banken vil halda fram på nivå med føregåande år. Serviceinnstilte og kompetente medarbeidarar er, saman med Voss Sparebank sin solide eigenkapital og gode likviditet, vesentlege faktorar som vil sikra banken sin plass som ein sjølvstendig, framtidsretta og god sparebank på Voss. Styret er glad for den gode oppslutnaden om Voss Sparebank og ser fram til fortsatt godt samarbeid med kundane, til beste for både kundane, bygda og banken. Styret kjenner ikkje til noko, som etter utgangen av rekneskapsåret, er viktig for vurdering av stillinga til Voss Sparebank. Takk til kundar, tilsette og tillitsvalde. Styret takkar alle tillitsvalde for innsatsen og ikkje minst dei tilsette i banken for stor innsats og godt samarbeid i året som er gått. Styret rettar òg ei stor takk til kundane for svært god oppslutnad om banken. Me vil også framover arbeida for at Voss Sparebank skal vera den rette banken for deg. Voss, / Styret for Voss Sparebank 13

16 14 Eldsjelprisen Foto: Martin Hindenes

17 Resultatrekneskap Morbank Konsern Renteinntekter og liknande inntekter Renter av utlån til og krav på kredittinstitusjonar Renter og liknande inntekter av utlån til kundar Renter av sertifikat og obligasjonar Andre renteinntekter Rentekostnader og liknande kostnader Renter på innskot frå kredittinstitusjonar Renter på innskot frå kundar Andre rentekostnader og liknande kostnader Netto rente- og kredittprovisjonsinntekter Utbyte og andre inntekter av verdipapir med variabel avkastning Inntekter av aksjar og andre verdipapir m/ variabel avkastning Inntekter av eigarinteresse i konsernselskap Prov. innt./andre innt. frå banktenester Garantiprovisjon Andre gebyr og provisjonsinntekter 9d Prov.kostn./andre kostn. ved banktenester Andre gebyr og prov. kostnader Netto kursvinst/tap av valuta og verdipapir Nto verdiendr/vinst/tap sertifikat og obligasjonar Nto verdiendr/vinst/tap aksjar og grunnfondsbevis Netto kursvinst valuta Andre driftsinntekter 0 0 Driftsinntekter faste eigedomar Andre driftsinntekter Netto andre driftsinntekter Sum driftsinntekter Løn og generelle administrasjonskostnader Løn m.v Pensjonskostnader Sosiale kostnader Administrasjonskostnader Avskrivingar m.m. av varige driftsmidlar Ordinære avskrivingar Nedskrivingar Andre driftskostnader Driftskostnader faste eigedomar Andre driftskostnader Sum driftskostnader Resultat før tap og skatt Tap på utlån og garantiar Tap på utlån Tap på garantiar Nedskr./vinst/tap på verdip. for lang sikt 0 0 Nedskriving Vinst/tap 9e Resultat før skatt Skatt på ordinært resultat 9a Res. av ord.dr. etter skatt for rekneskapsåret Overføringar og disponeringar Minoritetsinteresser Overført frå andre fond/vurderingsskilnader Til disposisjon Overført til/frå vurderingsskilnader Overført til gåver Overført til gåvefondet Overført frå gåvefondet Overført til Sparebanken sitt fond Overført til/fråandre fond Sum disponert

18 Balanse - Eignelutar 16 Morbank Konsern Kontantar og krav på sentralbanken 1a Utlån til og krav på kredittinst utan avtalt bindingstid med avtalt bindingstid Utlån til og krav på kundar 2b/2d Kasse-/drifts- og brukskredittar Byggjelån Nedbetalingslån Sum utlån før tapsavsetjingar individuell nedskriving 2e gruppenedskriving 2e Sum netto utlån Sertifikater, obligasjonar m/ fast avk Obligasjonar frå det offentlege Obligasjonar frå andre Aksjar og andre verdipapir m/var. avk Aksjar og grunnfondsbevis Eigarinteresse i konsernselskap Eigarinteresse i andre konsernselskap Immaterielle eignelutar Utsett skattefordel 9a Aktiverte kostnader Goodwill Varige driftsmidlar Maskiner, inventar og transportmidlar Bygningar og andre faste eigedomar Andre eignelutar 0 0 Finansielle derivat 1d Andre eignelutar Forskotsbetalingar og opptente innt Opptente ikkje bet. innt. og forsk.bet ikkje påk. kostnader Overfinansiering pensjonsansvar 8c Sum eigneluter

19 Balanse - Gjeld og eigenkapital Morbank Konsern Gjeld Gjeld til kredittinstitusjonar utan avtalt bindingstid Innskot frå og gjeld til kundar utan avtalt bindingstid med avtalt bindingstid Anna gjeld Finansielle derivat Anna gjeld 9b Påkomne kost. og forskotsbet. innt Avsetjingar for skyldnader Pensjonsskyldnad 8c Utsett skatt 9a Individuell nedskriving på garantians. 2c/2h Sum gjeld Minoritetsinteresser Eigenkapital 0 0 Vurderingsskildnader Sparebanken sitt fond Gåvefond Andre fond Sum eigenkapital Sum gjeld og eigenkapital a Postar utanom balansen Vilkårsbunde ansvar Garantiansvar 2a/2c Bokførd verdi av eignelutar som er stilte som trygd 3/9e Likviditetsindikator I/II Voss, / Styret for Voss Sparebank

20 Kontantstraumoppstilling Morbank Konsern Morbank Konsern Kontantstraumar frå opreasjonalle aktivitetar Rente-, provisjons- og gebyrinnbetalingar frå kundar Rente-, provisjons- og gebyrutbetalingar til kundar Renteinnbetalingar på andre utlån Renteutbetalingar på andre lån Innbetalingar av utbytte mv Utbetalingar til andre leverandørar for varer/tenester Utbetalingar tilsette, pensjon, arb.g.avgift, sk.trekk mv Utbetalingar av skatt Netto kontantstraum frå operasjonelle aktivitetar Kontantstraumar frå investeringsaktivitetar Auke (-) / reduksjon (+) utlån til kundar Auke (-) / reduksjon (+) utlån til finansinstitusjonar Innbetalingar på tidlegare avskrivne fordringar Innbetalingar ved sal av aksjar i andre føretak Utbetalingar ved kjøp av aksjar i andre føretak Innbetalingar ved sal av andre verdipapir Utbetalingar ved kjøp av andre verdipapir Utbetaling av konsernbidrag til dotterselskap Netto avgang (+) / tilgang (-) varige driftsmidlar Netto kontantstraum frå investeringsaktivitetar Kontantstraumar frå finansieringsaktivitetar Auke (+) / reduksjon(-) i innskot frå kundar Auke (+) / reduksjon (-) i gjeld til finansinstitusjonar Utbetalingar av gåver til ålmennyttige føremål Netto kontantstraum frå finansieringsaktivitetar Netto kontantstraum for året Netto endring likvidar Likviditetsbehaldning 1. januar Likviditetsbehaldning 31. desember