Nr. 4 Desember 2008 Årgang 35. Havana spellmannslag

Transkript

1 Nr. 4 Desember 2008 Årgang 35 Havana spellmannslag 20 1

2 HOLMGANG 2008 Redaktør: Jan Finjord Redaksjonsmedlemmer: Audun Rosland Målfrid M. Aanderaa Holmgang kjem ut med 4 nummer i året. Bladpengar for direkte tinging av bladet som papirkopi er kr pr. år. Lysingsprisar: 1/4 side: Kr /2 side: Kr /1 side: Kr Stoff-frist for nr. 1/2009: Kring 15. februar. I dette nummeret: Framsidebilete: Los Mambises v/ J. Handverksmessa 2 Valliste for årsmøtet 3 Plan for Leikarringen våren Bilete frå Fyrfestivalen 5 HEVD 6 Folkemusikkhelg på Sand 7 Til Trodla-Tysdal med leikarringen 10 Vi har lese at Konserten med Einar Olav Larsen Trio 13 Sykkeltur på Cuba 14 Ord frå redaksjonen 19 Annonse 20 Julebiletet s. 19 Handverksmessa v/ Torill Stordalen To svenske og ei norsk, etter showet Skrivaren må avrunde no, før redaktøren stopper han. Politisk kronikk høyrer heime annan stad. Men såpass kan nemnast: Sjølv om folket trur at tilhøva skal betre seg, er Cuba enno eit sært diktatur, der ting kan vere annleis enn dei ter seg med det same for vestlege auge. Dra til Cuba, og sjå sjølv. Og nyt opphaldet! Kva var minimumsutbyttet av Cubaturen? I Las Terrazas kunne ein sigle solo på løypestrengar i tre etappar på meter kvar, opphengd i ei sele under ei tandemtrinse som rulla på strengen. Høgt over hustak og vatn, og gjennom skog. Fartsbrems etter behov: Høgre hand i solid lærhanske på strengen bak trinsa. Dei som fullførte, kan gle seg over eit nyttig Certificado de canopysta. Himmelseglar-sertifikatet Og kameratjuven frå Salvador i Bahia heldt seg i Brasil, så bileta kom heile heim! Tekst og bilete v/ J. Ord frå redaksjonen Dei kreative sjelene som hadde ideen til Handverksmessa i BUL, kan sjå nøgd på at den er blitt ein etablert tradisjon. Det er og tradisjon at den år etter år går med overskot, eit velkome tilskot til drifta av Siddis- Stova. Så og i år, med messe i helga november. Som vanleg var det og livleg aktivitet både bak og framfor matsalsdisken. Og i år som i fjor, dei framsynte investerte i maleri hos Malvin Johnsen! J. God jul og Godt nyttår! Dette nummeret av Holmgang er sett med 12pt Helvetica i L A T E X for Ubuntu 8.10 Linux. 2 19

3 eurosetlar på flyplassen ved ankomst var den beste forretninga for ein turist.) Og turistane gjev tips i konvertible pesos, den hardaste valutaen. Å ta bilete av Hildegunn saman med musikantar var ikkje gratis Ernest Hemingway inngår i Cubas nyare historie. På eit hotell i Habana Vieja skreiv han ei eller to av bøkene sine. Eit berømt bilete viser han og Fidel Castro andlet til andlet. Eit monument? musikk, dans og akrobatisk framsyning. 7-8 menn jobba heile tida i dansenumra, medan det tredoble talet av damer svinsa ut og inn utan stans. Frå showet på Tropicana i Havana Dei som visste, kunne fortelje at showet hadde minst like høg kvalitet som tilsvarande i Paris. Og dei mest akrobatiske numra kunne måle seg med brasiliansk capoeira. Valliste for årsmøtet i BUL 9. februar 2009 Lagsstyret: På val Framlegg på nye Leiar: Roger Strand Ja 1 år Audun Aarflot Ja 2 år Astrid Kjølleberg Ja 2 år Anne Guro Sture Ja 1 år Margrethe Lone Kvam Nei varamed. Måd Kant Ja 2 år varamed. Anne Cathrine Høyland Nei Husstyret: Leiar: Roger Strand Ja 1 år Kari Olaug Tveit Nei Livar Voll Ja 2 år varamed. Jan Dalene Nei varamed. Oddvar Flatabø Ja 2 år Ettersynsfolk: Magne Hope Nei Oddvin Emmerhof Ja 2 år varamed. Svein K. Søyland Ja 1 år Valnemnd: Inger T. Hope Nei Magne Hope Ja 2 år varamed. Torill Stordalen Ja 1 år Ernest Hemingway bodde i øvste etasje her I Havana var vi ein kveld på nattklubben Tropicana, eit par kilometer frå hotellet. (To-tre av oss måtte ta piratdrosje eine vegen, den underteikna hadde gleda av å sitte utan sele i eit høgre framsete som neppe var festa med meir enn to skruvar til golvet.) Det var høg standard på showet, med 18 Kubansk slangemenneske Fekk ein sjå flott salsa etterpå, når publikum entra golvet? Nei, vanlege kubanarar har ikkje råd til gå på eit slikt sted. Spaniarar og nyrike russarar var i fleirtal. Dette er dei verv som skal veljast på årsmøtet i hovudlaget. Dei ulike særlaga vel sjølv sine leiarar og styremedlemer på sine årsmøte. Nemnder er noko som styret set opp utanom årsmøta, og skal så langt som råd er vera sjølvfornyande etter lagslovene. D.v.s. at dei ulike nemndene sjølve skal 3 freiste finne nye medlemer til verva når nokon trekkjer seg. Har du forslag på medlemer til dei ulike verva, eller kan du tenkja deg å gjera ein innsats? Ta kontakt med Inger Hope, Magne Hope eller Torill Stordalen.

4 Plan for Leikarringen BUL Stavanger våren 2009 Månad Dag Aktivitet Instruktør Styreansvar Kaffivakt Januar 6 Øving Anne Marie 13 Øving Anne Lise 17 Dansefest i Austråtthallen, arr. Sandnes folkedanslag, Jutullaget speler Fellesøving i BUL med Vibå Storkurs i Farsund Arvid NB! 25 Søndagsdans arrangør: Vibå 27 Øving + årsmøte Anne Marie Februar 3 Øving Anne Lise 10 Øving Anne Lise 15 Søndagsdans arrangør: Leikarringen. Musikk: 16 Årsmøte i BUL 17 Øving med Vibå Anne Marie 24 Fellesøving i Austråtthallen Mars 3 Øving Anne Lise 10 Øving Anne Marie 14 Lørdag: Stavangerkappleiken med fest om kvelden 17 Øving Arvid 24 Øving med Vibå Anne Marie 29 Søndagsdans arrangør: Leikarringen. Musikk: 31 Øving Anne Lise April 14 Øving Anne Lise (NB! Torsd.) 23 Fellesøving på Klepp kl Søndagsdans arrangør: Vibå 28 Øving med Vibå Anne Marie Mai 5 Øving Anne Lise 12 Øving Anne Marie 17 Framsyninger og fest 19 Øving Arvid 26 Øving med Vibå Anne Marie Juni 2 Øving Anne Lise 9 Avslutningstur (sted bestemmes senere) Nordleik i Lahti i Finland Vi øver tysdag frå kl til kl i Siddis-Stova. Planen er sett opp med atterhald om endringar. Instruktørar: Anne Lise Tveitane, Anne Marie Nerby og Arvid Haga. Spelemann: Gaute Hadland. Kaffivaktenes oppgave: Lage te og kaffi til pausen. Rydde etter pausen, også på kjøkkenet. Moppe golvet i storsalen etter øvinga. 4 sen og pusten opp. The American Hills er og ein stad ein ikkje gløymer lett, vi skjønte fullt ut kvifor syklane (produsert i Kina) har 24 gir. Men mange meiner at etterpå er det ikkje den ting som gjer ein så kvikk, som ein mojito eller daiquiri til lunsjen. Og meir slit er det ikkje å nemne! Nokre av vegane er i dårleg stand, mellom anna på grunn av ein orkan førre året. Sykkelhjelm blir anbefalt av Temareiser det burde vore obligatorisk. Få bussar for landsbygdfolket Korleis reagerer kubanarane på desse rare personane med hjelm (det er det ingen kubanar som har) som tråkker rundt på sykkel? Inntrykket er at dei er glade for Hotell ved Revolusjonsplassen. Kven ser vi? 17 at vi kjem. For kubanarane er det eit teikn på at den mangeårige isolasjonen held på å letne. Dei er og opptekne av at vi får sjå korleis dei lever. Dagen etter turen til Los Portaleshulene vart vi bussa til hotellet i Havana, til omvisning med start på Revolusjonsplassen, og så det sentrale Havana. Etter obligatorisk framsyning av offentlege institusjonar som universitetet og nasjonalforsamlinga, dro vi vidare til gamlebyen, Habana Vieja. Først lunsj, med enda eit eksempel på at turistindustrien har mykje å seie for Cuba: Ingen måltider utan salsamusikk til Tips er ei viktig inntektskjelde for dei som arbeider i turistindustrien, dei har det ofte betre enn folk flest. Det gjeld vel og gateog restaurantmusikarar. Cuba har to slag valuta, vanlege kubanske pesos og pesos convertibles. Den første er den som vanlege folk bruker, det går 24 pesos på ein konvertibel pesos som er turistvalutaen. (Denne går offisielt 1-til-1 på dollaren, men så kjem det ein straffegebyr på toppen om ein vekslar dollar. Strengt tatt kan ein ikkje veksle dollar. Men i alle fall om ein bruker kredittkort på eit hotell, så hjelper det ikkje å be om omrekning frå euro eller kroner dei reknar om via dollar uansett og tener på straffegebyret. Det kunne sjå ut ut som veksling av

5 Bilete frå Fyrfestivalen I førre nummer av Holmgang var det en re- falle av i ein sving. Men dei er no komne portasje frå Fyrfestivalen 2008 i Egersund. til rette her ser vi dei. Bileta som skulle vore med, hadde diverre Bilete v/ Solveig Kristiansen Elisabeth frå Haugesund, på benken der Che Guevara sat og spelte sjakk under Cuba-krisa Ikkje utypisk vegstump på landsbygda Vi besøkte Cueva del Indio, dryppsteinshuler med båttransport inni, der indianarane ein gong gøymde seg for conquistadorane. Og ikkje langt unna, Dos Hermanas med eit stort muralmaleri på bergveggen: Vi hadde to utflukter med bading. Den eine på sykkel, til ein restaurant på øya Cayo Jutías. Vind, og litt fukt i luften, men varmt! Og langgrunt, ein fekk inntrykk av at det gjekk an å vasse til Florida. Den andre til Cayo Levisa, der ei ferje tok ein halvtime frå land ut til øya. Begge stader nok meir tiltenkt turistar enn lokale kubanarar. Salsa ikkje nemnt til no? I Pinar del Rio var vi ute og høyrde på ein konsert. I byen Viñales, med tre overnattingar, var vi ein kveld på offentleg dans med underhaldning. Der avslørte reiseleiaren seg som ekspert på kubansk salsa. Framsyning i Gågata Ditto Utviklinga frå amøbar til det sosialistiske mennesket Og ein seinare dag, hulene i Los Portales, der vi sto av syklane for godt. Under Cubakrisa dro personane i den kubanske leiinga til kvar sin stad, for at den skulle vere desentralisert ifall det skulle bli Matpause på landsbygdskolen atomkrig. Che Guevara var i Los Portales. I hulene har det vore innreiing som nok slett Slitsam ferietur? Å sykle ei mil i motvind ikkje ville vore eigna som tilfluktsrom. på ein molo ut til Cayo Jutías kan få pul16 Ved Svanevannhytta 5

6 Vårfest med HEVD i BUL Overskrifta høres kanskje litt rar ut, men den 29. mars hadde vi fest i BUL, og gammeldansorkesteret HEVD var hyret inn for å besørge dansemusikken. Bakgrunnen for dette var at det var kommet inn en del ønsker til styret i Leikarringen om en fest med vanlig gammeldansmusikk. Dette var noe nytt som vi ville prøve, og arrangementet gikk bra, synes vi. Hevd er et lokalt orkester basert på Jæren og har besetningen trekkspill, torader, bass og gitar. SeÛÛÛº Ú ºÒ Øfor mer informasjon hvis du er interessert. De fire karene spilte frisk og fin gammeldansmusikk med snert i. Folk så ut til å trives, det var god stemning og det var godt med folk på golvet. Det kom ca 75 stk på festen og det synes vi er bra, men det kunne godt ha kommet flere, da vi har god plass. Vi vurderer å gjenta noe lignende seinere. Det var enkel matservering; hamburger, salat, lapper og mineralvann for salg, og maten gikk godt unna. Vi tok en billettpris på kr 100,- inkl. kaffe/te, og det er ikke noe å si på. Økonomisk gikk arrangementet sånn omtrent i balanse, så vi er fornøyd med det også. Johan Dahl Gamlemor på garden første dagane, då vi først passerte San Sebastian der atomrakettene var oppstilt under Cubakrisa. Og ein annan dag, enkel bevertning ved eit tilsvarande besøk på ein mindre tobakksplantasje. Vanleg transportmetode på landsbygda Viñales-dalen var strøket som vi besøkte mest. Det har noko av det beste jordsmonnet på Cuba, og er svært grøderikt. Muralmaleri i San Sebastian Frå Viñales-dalen José Martí, fridomshelt om kapp med Che Guevara Karakteristisk fjellformasjon 6 15

7 Kvifor reiser turistar til Cuba for å sykle? Ein populær grunn ser ut til å vere at dei vil sjå landet medan utopien til Fidel Castro og dei andre revolusjonære framleis lever. Eller har ein litt haustferie til gode, samt lyst på ein aktiv ferie, så er det ein annan og like god grunn til å reise dit. Holmgangs utsende medarbeidar kom dit med Temareiser, den 21. oktober i haust, på ein 12 dagars tur. Heile opplegget var lagt til provinsen Pinar del Rio vest for hovudstaden, med dei avsluttande 3 nettene på same hotell i Havana som etter ankomsten til Cuba første kveld. Alt i alt sykla vi litt i overkant av 200 kilometer, fordelt på 5 dagar. Ein buss følgde oss overalt med bagasjen, den tok og med syklane når vi hadde syklefri. Klart for avtråkk! Dagen etter ankomst til hotellet i utkanten av Havana vart vi bussa til ruinen av ein kaffeplantasje. Her vart syklane monterte, og vi la ut på første etappe, i lett men varmt regn. I løpet av dagen var vi innom Las Terrazas, der ein kjent kubansk songar, Polo Montañez, hadde budd. No er det feriesenter for turistar der. Sykkeltur på Cuba 14 Sigarproduksjon er handverk. Her ser vi eit trinn i prosessen Tobakksdyrking er ein kubansk spesialitet. På ein dag utan sykling var vi innom ein sigarfabrikk i byen Pinar del Rio (same namn som provinsen), og deretter på den største private tobakksplantasjen på Cuba. Fidel Castro la først all slik produksjon inn under staten, men måtte innsjå at berre tobakksbøndene sjølve hadde kunnskapen til å styre tobakksproduksjonen. Johan Hast, mycket kompetent reseledare Vi reiste litt på kryss og tvers i provinsen, og låg på til saman 4 hotell utanom det i Havana. Inntrykkene var mange, men nokre kan nemnast. Eit besøk på ein privat heim langs vegen var lagt inn ein av dei Holmgang har fått reportasje frå seljefløytekurset Fredag 31. oktober møttes tre forventningfulle BUL-damer ved Hurtigbåtterminalen i Stavanger. Ryfylkemuseet bad nemlig inn til folkemusikkhelg på Mo Laksegård i Sand. Her var det mange kurs å velge mellom; Hardingfele-kurs på fleire nivå, kveding og seljefløytespel. BUL-damene satsa på ei fulltegna kurs i seljefløytespel med Steinar Ofsdal som lærer. Han makta å få til ei god atmosfære blant deltagere med svært ulik bakgrunn innen folkemusikk. Men med hans pedagogiske evner, blei kurset vellykka for alle. Kanskje det blir et nytt seljefløyte-kurs allerede neste år under kurshelga i Suldal. Så nå er det bare å gå hjem og øve til neste høst! Seljefløytekurset med læreren i bakgrunnen Folkemusikkhelg på Sand 7 Kurshelga i Suldal som er et samarbeid mellom Folkemusikkarkivet for Rogaland/Ryfylkemuseet og Vibå Spelemannslag, trekker til seg mange unge utøvere. Så det blei en fin blanding av barn, ungdom og voksne som fikk boltre seg med folkemusikk på sitt nivå. Dette blei godt synlig på lørdagskvelden der alle kursa fikk vise seg fram for hverandre. Hardingfelespelfolket var i flertall med 4 kurs. I tillegg var det kvedarkurs som seg hør og bør. Ungdommen koser seg på Hardingfelekurs Dansekurs i Suldalsspringar blei i år lagt opp som en formiddagsøkt for barna og en ettermiddagsøkt for de litt eldre. Slik fikk alle kursdeltakerne anledning til å prøve seg på Springaren. Med så mange spelemenn mangla det ikke på dansemusikken lørdagaskvelden. Mange prøvde om stegene satt fra tidligere på dagen. Mot midnatt var det nok en del svette dansere som avrunda kvelden med å lytte til flott buskspel rundt om på Mo Laksegård. Steinar Ofsdal hadde merka seg at det faktisk kun er to steder i Norge der det eksisterer et årleg folkemusikkarrangement av denne typen med barn, ungdom og voksne blanda sammen på samme kurshelga. Han mente dette skaper et helt spesielt og positivt miljø. De to stedene er Jondal i Buskerud og altså Suldal i Rogaland. Disse samlingene i Suldal starta opp allerede i Damene fra BUL; Astrid, Torill og undertegnende sier seg enig med Steinar Ofsdal og nytter høvet til å takke for en rik opplevelse på Sand denne helga. Anne Marie Nerby

8 og frå eit av hardingfelekursa: Folkemusikkhelga i Suldal har blitt en tradisjon for både store og små med varierte kurstilbud, god mat og oppvartning. Jeg deltok selv på hardingfelekurs 2. Det har seg nemlig slik at en deler hardingfelekurset opp etter ferdigheter, slik at alle skal kunne lære ut fra sitt nivå. Lærerne vi har på kurset er helt topp, de er de beste av de beste. Under årets kurs var jeg så heldig å ha Steinar Rygg som lærer. Han har vært med i mange år, og kan vel sies å være gammel traver. Måten vi lærer slåttene på passer utmerket. Vi spiller gjerne sammen i en større gruppe første kvelden, men etter dette deler vi oss i to for å lettere kunne lære, en har da også fått muligheten til å sette sammen en gruppe som går godt overens. Når vi så begynner å spille, får vi ofte høre et utvalg av slåtter som vi kan velge mellom. Under årets kurs kom det også frem ønsker om å lære spesifikke navngitte slåtter. Vi lærte 5 slåtter under årets kurshelg, med pyntetoner, dobbeltgrep og det hele. Kurshelgen er også mye mer enn beinhard spilleøving. Vi får servert utsøkte måltider fra Mo laksegård, vi har også et obligatorisk dansekurs for å skjerpe kunnskapene før konserten - som er et fast innslag på lørdagskvelden - braker løs. Her fremfører de ulike kursene noe av det de har lært, lærerne bidrar med innslag og vi har dans og spill etterpå. Dette fortsetter som regel etter at selve konserten er slutt, å kan holde på til langt på natt. Viss en skal oppsummere årets kurs, vil jeg si at jeg har hatt en kjempekjekk stund. Dette tror jeg nok de andre deltakerne også kan være enige i. Det var ingen sure miner, bare masser av lærelyst og pågangsmot. Kurset på Mo er et utrolig bra arrangement som samler mennesker i alle aldrer rundt felles interesser. Vi håper det vil fortsette i mange år fremover. Anbefales på det sterkeste! Siv Rita Lye Konserten med Einar Olav Larsen Trio Søndagkvelden under Handverksmessa var det ein minneverdig konsert med ei gruppe frå Verdal som fører vidare tradisjonen etter Hilmar Aleksandersen. I staden for reportasje tek vi med eigenpresentasjonen deira: Feleelevane til Steinar Rygg. F.v. Thomas Brekke, Torfinn Brekke, Siv Rita Lye, Steinar Rygg og Ivar Fuglestad Serigstad 8 13

9 avdi dei høge fjella stengde, men vi såg det trolske måneskinet på fjelltoppane. Eter frokost søndag følgde vi Hans Nielsen Hauge-vegen til Tengesdalsvatnet. Sterke-Jon Tengesdal bygde vegen ca etter råd frå Hans Nielsen Hauge. Ryktet seier at han på den måten skulle jobbe seg ut av ein depresjon. Om han blei kvitt depresjonen veit ikkje eg, men vegen er i alle fall imponerande der den stig opp gjennom vill steinur. Fleire bilete: Springarkurs for dei yngste Vi forlot Trodla-Tysdal i solskinn og åt tyttebær på vegen tilbake til bilen og sivilisasjonen. Takk for ein lærerik tur med fine naturopplevingar og godt turfølgje. Tekst og bilete v/ Torill Her oppe kunne kjentmann Atle peike ut ein av dei minste husmannsplassane i landet vårt: Ein liten grøn flekk midt oppe i ein bratt fjellskrent. Det er utrulig at folk og dyr kunne klare seg der. Felegjengen på storloftet. F.v. bak: Åse Marit Eldhuset, Dina Talgø, Arngunn Timenes Bell (lærar) og Rebecca Shaw Waage. Foran, f.v.: Anders Fylling og David Rönnlund Dina Talgø og Ivar Fuglestad Serigstad felespelarar på springarkurs Jon Jelmert gir gode råd til Oda Eriksen Albrethsen. I bakgrunnen Kristiane Gøthesen Vi har lese at... I haust vart Torill bestemor enda ein gong. Langedans med store og små Alle bilete i artikkelen: Ryfylkemuseet v/ Ruth Anne Moen Yngste deltakar på kvedarkurset, Kjersti Nøttum (9 år) med far Bjørn Sverre 12 9

10 På tur til Trodla-Tysdal med leikarringen visste om, men vi fann dei ikkje. Derimot såg vi nokre fantastiske eksemplarer av fluesopp. Naturen her er vill med kampesteinar og tette kronglebjerker, og vi baska oss varme og sveitte. Det førte til at dei tøffaste lauga seg i kulpen, mens pinglene berre vaska beina. Under nedstiginga til Tysdalsvatnet, fekk vi auge på garden Trodla-Tysdal der den ligg flott til i enden av vatnet, kransa Lang tid i førevegen hadde vi tinga plass på Trodla-Tysdal, som er Rogalands mest avsideliggjande gard i drift. Ein laurdag midt i september i eit gnistrande haustver, la vi i veg frå Kleivaland. Ole Jan hadde turutstyret i orden, så det varte ikkje lenge før vi innvilga oss den første av mange kaffirastar. På vegen innover kunne Atle, som har vakse opp i Hjelmeland, fortelje om dei idylliske, men fråflytta gardane. Tyttebæra sat raude og fullmogne på tuvene, og vi åt nevevis. Vi tok oss god tid til å studere den flotte Øyafossen, men under den skremande Dommedagssteinen hadde ingen lyst til å bli lenge. 10 Etter ein lang dag var det godt å benke seg i den heimekoselege stova på garden til Kjell og Reidunn. Vi var ikkje aleine om å nyte god lammesteik og heimelaga is. Kvelden gjekk med til kortspel og diskusjonar om mellom anna etterbruken av Siddisstova. Kva med BuFellesskapet Leikarringen (BUL)? Sjølsagt planla vi og nye av dei 900 meter høge fjella. Etter at vi hadutflukter. Før vi kraup ned i soveposen var de sjekka inn på rommet, tok vi ein revi ute for å se på fullmånen og den fantaskognoseringstur i omegnen. Eli og Ole Jan tiske stjernehimmelen. Månen såg vi ikkje ville vise oss nokre store hidlere som dei 11