1. Landskapsbilete. 1.1 Utgreiingsprogram. Definisjon av tema

Transkript

1 1

2 1. Landskapsbilete 1.1 Utgreiingsprogram Definisjon av tema Fokus for utgreiinga Landskapsbilde er eit uttrykk for eit område sitt visuelle særpreg eller karakter. Tema landskapsbilete handlar om dei visuelle kvalitetane i omgjevnadane, og om korleis dei vil bli endra som fylgje av dei ulike alternativa. Temaet tek føre seg både korleis tiltaket er tilpassa landskapet sett frå omgjevnadane og korleis landskapet vert opplevd sett frå vegen (reiseoppleving). Omfanget av tiltaka skal vurderast opp mot verknader for landskapsverdien i lokal og regional samanheng. Plassering av tunnelinnslag og massedeponi, storleik og synlegheit på tiltaka, skalaen på landskapet, landskapsmessige kvalitetar, eksisterande inngrep, utforming og materialbruk er viktige eigenskapar å vurdere. Utgreiingsbehov Enkel landskapsanalyse med vurdering av karakter og verdi innanfor influensområdet. Metode Konsekvensutgreiing etter handbok V712 Konsekvensanalyser Eksisterande materiale Illustrasjonar og detaljteikningar. Utgreiinga fylgjer ei oppdeling i tre trinn: 1. Skildring og vurdering av området sin verdi 2. Vurdering av kva type og grad av omfang (t eller t) det planlagde tiltaket medfører for landskapet 3. Vurdering av konsekvens for landskap basert på ei samanstilling av verdi og omfang. Også reiseopplevinga vert vurdert i dette punktet. Der det er fagleg grunnlag for det er avbøtande tiltak føreslege. Data er samla inn ved synfaring, registrering i felt, fotografering og søk i digitale og skriftlege kjelder. Den Europeiske Landskapskonvensjonen (ELK) Puschmann, O., 25. Nasjonalt referansesystem for landskap. Beskrivelse av Norges 45 landskapsregioner. NIJOS rapport 1/25 Uttakleiv, L. A. 29. Landskapskartlegging langs kysten av Sogn og Fjordane fylke. Landskapstypeklassifisering og verdisetting i samband med fylkesdelplan for vindkraft. Aurland Naturverkstad rapport 7 29 Ortofoto (26 og 213) 2

3 1.2 Kort skildring av tiltaket (Sjå meir i planomtalen). Tiltaket sett frå utsiktspunktet Vestkapp Illustrasjon: Tiltaket sett vest. Halsen, Kleiva og Gatteneset. Nærast i biletet visast tiltaket på Halsen. Tiltaket lengst vekke i biletet viser alternativ 1. Tiltak 2 ikkje synleg herfrå. Påhogg i aust, alternativ 1 og 2 Illustrasjon: Påhogg i aust, alternativ 1 (til høgre i biletet) og 2 (til venstre i biletet). 3

4 Stopplomme i aust, berre aktuelt ved alternativ 1 Planteikning: Utforming av stopplomme ved påhogg i aust. Området ved Halsen Illustrasjon: Området ved Halsen. Fylle i midten av slyngen, reparere massetak, opparbeide utsiktspunkt. 4

5 Illustrasjon: Halsen. Portalområde, skjering og sideterreng. Illustrasjon: Parkeringsplass og terrengforming, Halsen 5

6 Planteikning: Utforming av utsiktspunkt og stopplomme, Halsen 6

7 Massedeponi Teigane Overskot av massar frå veganlegget vert planlagt lagt i deponi ved Teigane. Tiltaket vert regulert slik at det offentlege har hand om dei til andre veganlegg, i ti år. Massedeponi ved Teigane i Årvika skal berre ha tilkomst frå vegen i overkant av området. Tilkomst til deponiet er frå fv. 633 slik det er vist på reguleringsplanen. Deponiet skal utformast etter dei naturlege landskapsformene, sjå meir under punktet for terrengforming. Matjord skal skavast av og rankast i utkanten av deponiområdet før området vert teke i bruk som deponi. Når veganlegget er avslutta skal deponiet stellast til: matjorda skal leggjast attende og såast til med type gras som er tilsvarande som på tilgrensande areal. Illustrasjon: Plassering og utforming av massedeponi ved Teigane, om lag 5 m 3. Anbefalt mengd og utforming. Illustrasjon: Plassering og utforming av massedeponi ved Teigane, om lag 5 m 3. Anbefalt mengd og utforming. 7

8 Illustrasjon: Plassering og utforming av massedeponi ved Teigane, om lag 1 m 3. Større mengd og meir synleg i landskapet. Terrengformer som skil seg ut. Illustrasjon: Plassering og utforming av massedeponi ved Teigane, om lag 1 m 3. Større mengd og meir synleg i landskapet. Terrengformer som skil seg ut. 8

9 1.3 Skildring av krav til tiltaket Generelt Materialbruken skal vera gjennomgåande i heile planområdet og sikre at tiltaket får eit enkelt formuttrykk som i minst mogleg grad skil seg ut i det karakteristiske kystlandskapet. Rigg- og marksikringsplan Det skal utarbeidast ein rigg- og marksikringsplan for heile planområdet. Planen skal vise: Fysiske avgrensingar i terrenget for å unngå inngrep i område som ikkje skal råkast av tiltaket. Område som ikkje skal rørast med omsyn til landskapsbilete. Kvar det skal vera revegetering/vegetasjonsinnvandring Kulturminner og miljø som skal ivaretakast Naturområder som ikkje skal råkast av tiltaket Anleggsgrense, ikkje berre reguleringsplangrense. Anleggsgrense og mellombels anleggsområde skal vurderast nøye, både med tanke på behovet for anleggsareal og omsyn til landskapet. Murar Det skal i størst mogleg grad nyttast mur av naturstein. Bruke stein frå anleggsområdet, eller område i nærleiken med tilsvarande stein. Alle murar som ligg nær høgde på veg skal utførast med naturstein Langs vegstrekningen mellom skaret rett før Årvika til Honningsvågen er det nesten ikkje brukt betongmur. Det er nesten berre i dagens rassikringstiltak det er brukt betong. Det er mange natursteinsmurar langs vegen mellom Årvika og Honningsvågen, og elles langs fylkesvegane på Stadlandet, desse murane skal vera rettleiande for materialbruk på nye murar. Der det ikkje er mogleg å bruke natursteinsmur og det vert brukt betong i staden, skal det gjerast avbøtande tiltak, då betongmur i utgangspunktet ikkje er ønskjeleg. Forblende mur med naturstein. Slake ut fjellskjering. Leggje på lausmassar dersom mogleg. Heller større skjering enn betongmur. Sjå illustrasjon 3 og 4. Slak skjering oppå bratt skjering for å unngå betongmur. Sjå illustrasjon 4. Setje betongmur lenger ut i terrenget, vekk frå vegen, over skjeringar. Sjå illustrasjon 1. Sognemur skal ikkje nyttast. Sognemur har utforming og materialbruk som ikkje passar inn i landskapet. Terrengforming, skjeringar, fyllingar Etterlikne kystlandskapet: småkupert terreng, påverka av ver og vind. Mange små ryggar som strekkjer seg oppover i terrenget. Buktande former som etterapar terrenget i området. Unngå skarpe skilje mellom nytt og eksisterande terreng! mjuke overgangar. Skjeringar skal vera reinskorne. Bruke sikringsnett, ikkje sprøytebetong. Slake ut fjellskjering. Leggje på lausmassar dersom mogleg. Heller større skjering enn betongmur. Sjå illustrasjon 3 og 4. Slak skjering oppå bratt skjering for å unngå betongmur. Sjå illustrasjon 4. 9

10 Fyllingar skal vera slake dei fyrste 1-2 metrane frå vegen og ut, deretter brattare, men ikkje brattare enn 1:2 slik at revegetering vert mogleg. Sjå illustrasjon 5. Det skal vurderast om det er naudsynt med erosjonstiltak, til dømes matter av kokos. Eventuelle matter vera av naturmateriale, slik at dei vert brotne ned og blir ein del av dei organiske massane. Illustrasjon 1: BETONGMUR Illustrasjon 2: NATURSTEINSMUR Setje betongmur lenger ut i terrenget, vekk frå vegen, over skjeringar, halde tilbake lausmassar. Dette prinsippet gjeld også for fanggjerde. Høg natursteinsmur, inntil skjering Illustrasjon 3: NATURSTEINSMUR Illustrasjon 4: SKJERING UTAN MUR Låg mur inntil skjering eller lausmassar. Alle murar i høgde med vegen skal utførast med naturstein. Slake ut fjellskjering. Leggje på lausmassar og leggje til rette for naturleg vegetasjonsinnvandring, dersom mogleg. Heller større skjering enn betongmur. Slakare skjering på toppen av skjering, unngå bruk av mur. Slake ut fjellskjering. Heller større skjering enn betongmur. Eventuelt fanggjerde skal plasserast lengst mogleg inn/bak på skjeringa. 1

11 Illustrasjon 5: FYLLING Slak nærast vegen, 1-2 meter, maksimum 1:2 fall. Utanfor dette arealet skal fylling vera maksimum 1:2 og leggjast til rette for naturleg vegetasjonsinnvandring. Teknisk bygg: Teknisk bygg skal plasserast slik at det ligg mest mogleg integrert og skjult i terrenget, og i direkte tilknyting til parkering for utsiktspunkt. Veggar som vert synlege skal ha kledning som passar inn i landskapskarakteren: Vedlikehaldsfri, liggande kledning i tre. Til dømes ubehandla lerk, den vil gråne over tid. Det kan også nyttast annan tresort med Kebony-behandling eller tilsvarande. Ved bruk av Kebony, eller tilsvarande, skal fargen vera grå. Påhogg og portalar Sprøytebetong skal ikkje vere synleg utanfor tunnel eller i tunnelportal. Fylling: Som skildra under terrengforming. Der spesielt viktig å ta omsyn til korleis fyllinga vert sjåande ut frå områda som ligg lenger aust. Terrengforming som skjuler og integrerer fyllinga best mogleg. Portalen skal ha ei utforming som gjer at den passar best mogleg inn i terrenget og formene i kring. Portalen skal vera så nett og enkel som mogleg. Portalområda skal detaljteiknast, der materialbruk, terreng og murar vert vist. Påhogg aust alternativ 1 Her vert det ei stor fylling på nedsida. Verknaden av inngrepet er i stor grad avhengig av korleis denne fyllinga vert utført. Spesielt viktig med god terrengforming, slik som skildra under punktet om terrengforming. Det skal leggjast til rette for naturleg vegetasjonsinnvandring. Dersom det er stor erosjonsfare kan fyllinga såast til med frøblanding tilsvarande slik som på tilgrensande areal. Påhogg aust alternativ 2 Her vert skjeringa stor, og det er fare for at det i tillegg vert sår oppover i fjellsida på grunn av stein som losnar under anleggsperioden. Skjeringa og tunnelportalen må tilpassast kvarandre. Det er betre med lenger portal og større skjering slik at det vert god utforming og tilpassing, enn minst mogleg inngrep utan god utforming. 11

12 Påhogg Halsen Dette området er tydeleg synleg frå Vestkapp, eit populært utsiktspunkt. Terreng- og portalutforming vert difor ekstra viktig. Terrenget kring tunnelportalen skal integrerast best mogleg i terrenget, og det skal gjerast tilpassingar slik at området vert ein del av terrengforminga ved reperasjon av massetaket og forming av utsiktspunktet. Utsiktspunkt Halsen Før anlegget er ferdigstilt skal mellombels riggområde og masselagring ved vestre tunnelmunning (Halsen) opparbeidast som utkikspunkt med moglegheit for parkering. Dette er eit svært eksponert område, og plassen må derfor utformast på ein måte som ikkje bryt med området sin karakter i farge- eller materialbruk, og bør tilføre e landskapskvalitetar og opplevingsverdi til området. Eksisterande massetak skal reparerast, og heile plassen skal terrengformast på nytt. Mjuke overgangar mellom nytt og eksisterande terreng, sjå meir under punktet om terrengforming. På innsida av vegen er det føreslege voll med lausmassar som skal medverke til vindvern. Dersom det er naudsynt med leskjerm i tillegg til vollen skal den utførast i tre, same type kledning som på teknisk bygg. Plassering av sjølve utsiktspunktet, som stien leier til, må sjåast i lys av kva tiltak for vindvern som vert vald. Utsiktspunktet må liggje høgt nok i terrenget til å sjå over veg, voll og eventuell vindskjerm, og gi utsikt ut til havgapet. Sjå planteikning kapittel 1.2. Stopplass aust Leggje til rette for korte stopp. Mogleg å setje seg ned. Lett å røre seg i ytterkant av stopp-plassen for best mogleg utsikt. Plassen skal ha universell utforming. Gangareal skal vera minimum 1,4 meter breitt. Stigning maksimum 1:2. Minst éi sitjegruppe med universell utforming. Det skal ikkje plantast noko her. Det skal leggjast til rette for naturleg revegetering i fyllinga utanfor stopp-plassen. Området inne på stopp-plassen der det er føreslege gras kan såast til. Frøblanding med sortar som finst i eksisterande terreng. Sjå planteikning kapittel 1.2 Massedeponi Teigane Massedeponi ved Teigane i Årvika skal berre ha tilkomst frå vegen i overkant av området. Deponiet skal utformast etter dei naturlege landskapsformene, sjå meir under punktet for terrengforming. Deponiet skal såast til med frøblanding som tilsvarar grasblanding på tilgrensande areal. Før det vert teke ut massar frå deponiet, etter ferdigstilling og overtaking av anlegget, skal det utarbeidast ein plan for uttaket. Planen skal skissere framdrift og utsjånad på deponiet etter kvart som massar vert teke ut. Planen skal også vise korleis deponiet skal sjå ut når deponiet er «tømt», det skal ikkje takast ut meir massar enn ferdigskissa viser. 12

13 2 Influensområde Sjølve planområdet omfattar området som vert direkte påverka av vegalternativa. Influensområdet er eit større område der verknadane av vegalternativa kan merkast. Influensområdet i dette prosjektet er landskapsrommet der planområdet ligg, og utsiktspunkt i området ikring. Det strekker seg frå Vestkapp og Årvika i vest, til Honningsvågen i aust Planområde og influensområde Tydeleg synleg Siktelinjer Delområde Influensområde Planområde Tunnelpåhogg 13

14 2.1 Skildring av landskapet i plan- og influensområdet Skildringa baserer seg i hovudsak på eksisterande rapportar. I fylgje rapporten Landskapskartlegging langs kysten av Sogn og Fjordane fylke (Uttakleiv, L. A. 29). ligg planområdet i eit område kategorisert som forma viker. Denne landskapstypen (LT) består av få, men kjende og karakteristiske landskapsområde. LT er lite utbreidd på Vestlandet, og finst berre i den nordlege delen av Sogn og Fjordane og nokre område i Møre og Romsdal. Hovudforma i denne LT er ein markert U-forma open dal med skarp trau- og botnutforming. Det kan også vera ein meir open, men markert overgang mot eit bakanfor liggjande eid. Frå land og mot havet er det ofte eit mindre eid eller fjellpass som markerer overgangen til denne LT. Landskapsromma ar bratte fjell- og dalsider og ein vidopen utgang i mot storhavet. Sjølve dalbotnen ligg flat og jamt nedetter mot bukta med store kvite sandstrender. LT er lett kjenneleg og har ein svært god samanheng og heilskap. Sterke kontrastar mellom velhalde kulturlandskap, markerte landformer og ope hav. Kulturlandskapa syner ei gjennomgåande historisk kontinuitet frå tradisjonelle vestlandske kulturmiljø til meir moderne kulturlandskap og nyare bygningsmiljø. Planområdet ligg i eit område med særs god samanheng mellom natur- og kulturelement innanfor dei enkelte landskapsområda (LO). Desse eigenskapane gjev LT stor formidlings- og opplevingsverdi. 14

15 2.2 Verdivurdering av plan- og influensområdet Verdivurderinga baserer seg i hovudsak på eksisterande rapportar. Rapporten Landskapskartlegging langs kysten av Sogn og Fjordane fylke (Uttakleiv 29) indikerer at planområdet ligg i eit særleg verdifullt landskap: På regionalt nivå er området Stad/Sildagapet kartlagt som ein landskapssamanheng med stor regional og nasjonal betyding og identitetsverdi: «Består av ei samansetting av nasjonalt sjeldne landskapstypar og særleg eksponerte og veldefinerte landformasjonar. Inneheld fleire velhaldne tradisjonsbunde og stadtilknytte kulturmiljø. Ein svært god samanheng og heilskap mellom natur- og kulturmiljø. Sentral overordna overgangssone mor nordvestlandet. inntrykksstyrke og utsegnskraft. Fleire nasjonalt kjende landemerke med Stadlandet, Sildagapet og Stadhavet.» Utsikt frå Vestkapp og austover mot planområdet. 15

16 3 Skildring av verdi, omfang og konsekvens for delområda 3.1 Metode: Landskapet sin verdi: Kategori verdi verdi verdi Område der naturlandskapet er dominerande Område med reduserte visuelle kvalitetar Område med visuelle kvalitetar som er typiske /representative for landskapet i eit større område /region Område med vanleg gode visuelle kvalitetar Områder med spesielt gode visuelle kvalitetar, som er uvanlege i et større område /region Områder der landskapet er unikt i nasjonal samanheng Område i spreittbygde strøk Område med reduserte visuelle kvalitetar Område der landskap og bygnad/anlegg til saman gir eit mindre godt totalinntrykk Område med visuelle kvalitetar som er typiske /representative for landskapet i eit større område /region. Landskap og bygnad/anlegg med vanleg gode visuelle kvalitetar Område med spesielt gode visuelle kvalitetar, som er uvanlege i et større område /region Områder der landskap og bygnad/anlegg til saman gir eit spesielt godt eller unikt totalinntrykk Områder i by og tettbygde strøk Område som bryt med byform og utgjer eit mindre godt totalinntrykk Område som har reduserte eller dårlege visuelle kvalitetar eller utgjer eit mindre godt totalinntrykk Område med vanleg gode visuelle kvalitetar Områder som er tilpassa byform og gir eit vanleg godt totalinntrykk Område som forsterkar byformen og utgjer eit spesielt godt totalinntrykk Område som har spesielt gode visuelle kvalitetar eller utgjer et spesielt godt totalinntrykk Frå handbok V712: Tabellen viser kriterier for vurdering av landskapsbiletet sin verdi Tiltaket, med dei ulike alternativa: Alternativ Alternativ 1 Alternativ 2 Inga endring alternativ er situasjonen slik han vil bli om vi ikkje byggjer ny veg / tunnel. Effekten av dei andre alternativa blir målt i høve til dette alternativet. Normalt er at det ikkje vert gjort noko tiltak. Kortast mogleg tunnel Veg i dagen ved Halsen. Ca. 6 meter lang tunnel Tunnelpåhogg aust: vestsida av Gatteneset. Vurdere om det er mogleg med avkøyrsle til utsiktspunkt aust for tunnelen. Lik løysing som alternativ 1 ved Halsen. Ca. 75 meter lang tunnel. Tunnelpåhogg aust: austsida av Gatteneset. Unngå store inngrep i området ovanfor tunnelpåhogg i alternativ 1, då området er kartlagt som viktig naturtype. Ikkje mogleg med stoppeplass i aust, på grunn av for kort avstand mellom tunnel og avkøyrsle. Massedep oni Teigane 1 Areal: Ca. 17 m 2 Volum: Ca. 5 m 3 Massedeponi Teigane 2 Areal: Ca. 17 m 2 Volum: Ca. 1 m 3 Tabellen viser ei oppsummering av tiltaket og dei ulike alternativa. Sjå meir i planomtalen. 16

17 Kor synleg vert tiltaket? Frå kvar er det synleg? Kva skala er landskapet? Er det eit stort tiltak som vil dominere i området? Kva er dei eksisterande kvalitetane? og korleis vert desse påverka? Er det allereie inngrep i dette området? Korleis er nytt tiltak/inngrep utforma? I kva grad passar det inn? Kva slags materialbruk er det lagt opp til? Vil det samsvare med landskapet og dagens materialbruk? Omfanget skal skildrast for kvart enkelt delområde og alternativ. t t omfang: Øydelagt t omfang: Redusert Lite t omfang: Noko redusert omfang: Ingen endring Lite t omfang: Noko forbetra t omfang: Forbetra t t omfang: forbetring Frå handbok V712: Tabellen viser skalaen for å skildre omfang. Konsekvens Konsekvensvifta (Handbok V712. Statens vegvesen) vert brukt for å sjå omfanget av tiltaket, og dei ulike alternativet, i lys av verdien for eit område. Samanstillinga viser konsekvensen av dei ulike alternativa. Konsekvensen vert gitt på ein nidelt skala, frå «meget stor konsekvens» til «meget stor konsekvens». Konsekvens skal grunngjevast for kvart enkelt delområde og alternativ. Område med avlasta veg skal også konsekvensvurderast. Dersom det er knytt større usikkerheit til vurderinga av nokre av alternativ enn andre, skal dette skildrast. 17

18 3.2 Oppsummering av konsekvensvurderinga Den føreslegne traseen ligg eksponert til i eit klippelandskap, og er godt synleg frå fjellet Kjerringa (Vestkapp), eit nasjonalt landemerke, i tillegg er tiltaket synleg frå fleire utsiktspunkt og turmål i området. Vegetasjonen består av velhalden kystlynghei/grashei, noko som generelt sett gjev stor landskapsverdi. Dette gjer området sårbart for nye inngrep. Samstundes er landskapet storskala og tiltaka vil vere små i høve landskapet elles. God utforming av portalområdet, skråningar og skjeringar blir spesielt viktig i eit sårbart kystlandskap. Skråningar bør formast slik at dei ikkje vert store monotone flater som skil seg frå det kuperte og bølgete landskapet elles. Det er viktig at ein ikkje får inngrep i terrenget meir enn strengt naudsynt, vegetasjon må takast vare på så langt råd er, revegetering går seint ute ved havet. Nye terrenginngrep bør ikkje utførast på ein slik måte at landskapsbiletet i planområdet / influensområdet blir redusert. Delområde Alternativ Alternativ 1 Alternativ 2 Delområde 1 Honningsvågen Verdi: Delområde 2 Kleiva og Halsen Verdi: Delområde 3 Årvika Verdi: Delområde 4 Teigane Verdi: Lite t - til lite t - Lite t til middels - / - - Lite t + t + + Tabell: Oppsummering av konsekvensvurdering t til stor - - / t t t + + Massedeponi Teigane 1 Lite t til middels t - - t - - Massedeponi Teigane 2 t t t stor til stor - - /

19 4 Skildring av verdi, omfang og konsekvens i delområda Sjå inndeling i delområde på kartet side 1 i denne rapporten. 4.1 Delområde 1 Honningsvågen: Område der naturlandskapet er dominerande STOR VERDI Område med spesielt gode visuelle kvalitetar, som er uvanlege i eit større område/region. Områder der landskapet er unikt i nasjonal samanheng. Honningsvåg er ein liten våg med ein smal fjordbrem ytst. Fjellsidene er kledd med lynghei, og ned mot vågen ligg småbruk og slåtteenger. Området er sortert under landskapstypen storforma viker, og er kartlagt med stor regional verdi (Uttakleiv 29), det vil seie landskap med opplevingskvalitetar som ligg over gjennomsnittet i den aktuelle landskapsregionen, anten ein sjeldan variant eller eit spesielt heilskapleg område med stor opplevingsverdi. Omfang alternativ Dagens situasjon er ikkje spesielt synleg frå delområdet. t t t: Lite t: : Lite t: Negativt: t: Positivt: Øydelagt Noko redusert Ingen endring Noko forbetra Redusert Forbetra forbetring Konsekvens alternativ Konsekvensen vert ubetydeleg då dagens situasjon ikkje reduserer kvalitetane i delområdet

20 Omfang alternativ 1 Alternativet er ikkje så godt synleg frå Honningsvågen. Tiltaket er ikkje synleg før ein kjem på nordsida av vågen, og synast nokså godt frå fjelltoppane her. Alternativ 1 har ei stor fylling, men den ligg mellom dei naturlege ryggane i landskapet. Skjeringa og tunnelportalen ligg rundt ein nabb, og vert nokså gøymt. Sjølve portalområdet vert vurdert i delområde 2, Kleiva og Halsen. t t t: Lite t: : Lite t: Negativt: t: Positivt: Øydelagt Noko redusert Ingen endring Noko forbetra Redusert Forbetra forbetring Konsekvens alternativ 1 Det vil vera enklare å tilpasse ei fylling til landskapet, enn ei fjellskjering. Dessutan er det fare for at det kan rase ned steinar og lausmasse frå fjellsida når ein sprengjer til tunnelen. Det kan gi sår i landskapet. Konsekvensvurderinga tek utgangspunkt i at fyllinga let seg revegetere og at sprenginga ikkje vil gi store synlege sår oppe i fjellsida. Tiltaket fører til inngrep i eit område med svært karakteristiske landskapstrekk, men med bruk av god landskapstilpassing vil ikkje dette alternativet føre til veldig stor konsekvens for delområdet. Alternativ 1 vert vurdert til å ha liten til middels konsekvens for delområde 1, Honningsvågen Omfang alternativ 2 Dette alternativet er langt meir synleg frå Honningsvågen, sjølv om fylling på nedsida av vegen er mykje mindre. Skjeringa på oppsida av vegen, i samband med tunnelportalen, er stor og bratt. Her er det meir sannsynleg at det vil rase ned stein og lausmassar under anleggsarbeidet enn i alternativ 1. Det er fleire fyllingar på nedsida langs vegen på nedsida, langt mindre enn alternativ 1. Men dei ligg i eit terreng der det ikkje er like lett å terrengforme og integrere fyllingane i det eksisterande landskapet. Sjølve portalområdet vert vurdert i delområde 2, Kleiva og Halsen. t t t: Lite t: : Lite t: Negativt: t: Positivt: Øydelagt Noko redusert Ingen endring Noko forbetra Redusert Forbetra forbetring Konsekvens alternativ 2 På grunn av den store skjeringa og synlegheiten av den, og risikoen for stort sår i fjellsida får dette alternativet middels til stor konsekvens

21 4.2 Delområde 2 Kleiva og Halsen Område der naturlandskapet er dominerande STOR VERDI Område med spesielt gode visuelle kvalitetar, som er uvanlege i eit større område/region. Områder der landskapet er unikt i nasjonal samanheng. Området utgjer overgangen mellom Årvika og Honningsvågen, og er eit typisk klippelandskap med velhalden kystlynghei/grashei og fritt utsyn over havet, noko som gjev høg opplevingsverdi. Det er nokre eksisterande inngrep i form av veg, rasoverbygg, store fangnett og eit eldre masseuttak. Overgangen mellom Årvika og Honningsvågen er eit typisk klippelandskap med velhalden kystlynghei/grashei og fritt utsyn over havet, noko som gjev høg opplevingsverdi. Også dette delområdet ligg i områda som er kartlagt med stor regional verdi, men infrastrukturtiltaka reduserer verdien av dette delområdet noko. Rasoverbygga er bygde i betong, i lag med betongkanten langs vegstrekningen gjennom delområdet, skil materialet seg tydeleg ut i naturlandskapet og materialbruken elles i planområdet. Rasoverbygga er på den eine sida med å redusere verdien av delområdet, og på den andre sida forsterkar rasoverbygga det mektige landskapet og naturkreftene som rår her. Massetaket på Halsen er godt synleg og er eit tydeleg sår i landskapet, det reduserer både landskapsbiletet og reiseopplevinga. Då det allereie er tydelege inngrep i området kring Halsen er dette området mindre sårbart for ny tiltak, medan området kring austre tunnelmunning har meir intakt natur og soleis er meir sårbart for nye inngrep. Omfang alternativ Det eksisterande massetaket på Halsen er godt synleg frå mange stader i området, på kort og lang avstand. Alternativ, altså ingen tiltak, vil vera lite t på grunn av synlegheiten av massetaket som ikkje vil bli reparert og reiseopplevinga vil ikkje bli forbetra då utsiktspunkta ikkje vil bli bygd. Dessutan er dette eit delområde som ligg heilt øvst på skalaen med stor verdi. Alternativ er vurdert til lite t omfang. t t t: Lite t: : Lite t: Negativt: t: Positivt: Øydelagt Noko redusert Ingen endring Noko forbetra Redusert Forbetra forbetring Konsekvens alternativ Reiseopplevinga vil ikkje bli betra og massetaket på Halsen vil framleis vera godt synleg, difor vert alternativ vurdert til liten konsekvens. 21

22 Omfang alternativ 1 Positivt med utsiktspunkt i aust. Kan lett tilpassast universell utforming. Reparasjon av massetaket ved Halsen og opparbeiding av utsiktspunkt gjer at området vil bli noko forbetra. I tillegg vil fjerning av eksisterande veg gjera området noko forbetra. Det vil bli lettare å stoppe for å sjå og oppleve det storslåtte landskapet, noko som forbetrar reiseopplevinga. Men på grunn av at det også vil verta tiltak som vert nokså synlege i landskapet kan ikkje omfanget vurderast til meir enn noko forbetra, middels t. Landskapet er storskala, store former i eit ope landskap, og er mektig, noko som trekkjer merksemda vekk frå dei menneskeskapte tiltaka og over til landskapet, dette er grunnen til at tiltaket ikkje får meir t omfang. t t t: Lite t: : Lite t: Negativt: t: Positivt: Øydelagt Noko redusert Ingen endring Noko forbetra Redusert Forbetra forbetring Konsekvens alternativ 1 Delområdet har stor verdi. Tiltaket fører med seg nokre moment som er e, og nokre som er e. Det storskala landskapet, i lag med forbetra reiseoppleving i eit verdifullt og karakteristisk område gjer at tiltaket vert vurdert til liten konsekvens Omfang alternativ 2 Den store skjeringa og faren for at det rasar ned stein og lausmassar frå fjellsida ved tunnelen gjer at dette tiltaket kan bli veldig synleg. Dessutan ligg dette tiltaket i eit meir lukka rom enn alternativ 1, og vil soleis ta større plass og verke meir dominerande i landskapsrommet. Når ein kjem køyrande frå vest vil ein ikkje oppleve så mykje av det e ved portalområdet i aust, men det vil vera ein stor del av landskapet og reiseopplevinga på veg vestover. Synlegheiten av tiltaket og at det er vanskeleg å gjera avbøtande tiltak her gjer at omfanget vurdert til middels t til stort t omfang. t t t: Lite t: : Lite t: Negativt: t: Positivt: Øydelagt Noko redusert Ingen endring Noko forbetra Redusert Forbetra forbetring Konsekvens alternativ 2 Konsekvensen for alternativ 1 vert vurdert til stor på grunn av stor synlegheit i eit lukka landskap og redusert reiseoppleving

23 4.3 Delområde 3 Årvika Område der naturlandskapet er dominerande STOR VERDI Område med spesielt gode visuelle kvalitetar, som er uvanlege i eit større område/region. Områder der landskapet er unikt i nasjonal samanheng. Årvika er meir open enn Honningsvågen, og med eit tydeleg skilje mellom innmark og utmark, og spreidde plantefelt med gran. Her er fleire urørte kvartærgeologiske verdiar, mellom anna ei endemorene nedst mot vika. Som dei andre delområda er også dette området er sortert under landskapstypen storforma viker, og er kartlagt med stor regional verdi (Uttakleiv 29). Omfang alternativ Dagens veg er ikkje spesielt synleg frå dette området, men oppe på Vestkapp-platået er det god utsikt til Halsen. Omfanget vert vurdert til å ha inkje til lite t omfang, då det eksisterande massetaket ikkje vil bli reparert. t t t: Lite t: : Lite t: Negativt: t: Positivt: Øydelagt Noko redusert Ingen endring Noko forbetra Redusert Forbetra forbetring Konsekvens alternativ Inntrykket av Årvika som område vil bli noko redusert dersom massetaket ikkje vert reparert, noko som vert vurdert til å ha liten konsekvens for delområdet

24 Omfang alternativ 1 og 2 Alternativ 1 og 2 har lik vurdering i dette området. Det godt synlege området på Halsen vil sjå betre ut etter gjennomføring av tiltaket. Massetaket vert reparert og terrengforminga tilpassast den nye vegen. Fjerning av eksisterande veg vil også verke t inn på delområde 3, Årvika. Det som er synleg av tiltaket ligg i eit storskala landskap og ikkje verke spesielt dominerande i det opne landskapsrommet. Det er elles lite av tiltaket som vil vera synleg frå dette delområdet. Omfanget vert difor vurdert til middels t. t t t: Lite t: : Lite t: Negativt: t: Positivt: Øydelagt Noko redusert Ingen endring Noko forbetra Redusert Forbetra forbetring Konsekvens alternativ 1 og 2 Det storskala landskapet, den avgrensa synlegheiten av tiltaket og forbetring av området kring Halsen, både med tanke på fjerning av eksisterande veg og reparasjon av massetaket, gjer at tiltaket vert vurdert til å ha middels konsekvens for delområdet Omfang massedeponi 1 Kan tilpassast terreng, vil ikkje vera veldig dominerande. Omfanget er avhengig av i kva grad revegetering vert vellukka. Dersom deponiet ikkje vert kledd med vegetasjon vil omfanget bli større. Med utgangspunkt i vellukka revegetering er omfanget vurdert til å vera lite til middels t. t t t: Lite t: : Lite t: Negativt: t: Positivt: Øydelagt Noko redusert Ingen endring Noko forbetra Redusert Forbetra forbetring Konsekvens massedeponi 1 Det storskala landskapet og avgrensa synlegheiten av tiltaket gjer at konsekvensen vert vurdert til å vera middels for massedeponi 1 i delområde Årvika

25 Omfang massedeponi 2 Dette alternativet tek langt større plass i landskapet enn massedeponi 1. Det vil vera vanskeleg å få dette massedeponiet integrert i dagens terreng, og terrengforminga vil skilje seg markant ut frå ikringliggjande terreng. Massedeponiet vil truleg verta godt synleg frå heile området i dalbotnet av Årvika. Årvika er vurdert til å ha stor verdi, og ei landskapsform som skil seg markant frå dei karakteristiske formene i området får stor tyding. Likevel vert ikkje tiltaket vurdert til meir enn å ha middels t omfang for delområde Årvika. Dette på grunn av det storskala landskapet, og truleg avgrensa synlegheit frå områda i sjølve delområdet Årvika, og ikkje området inkludert delområde Teigane. Vurderinga tek også utgangspunkt i vellukka revegetering. t t t: Lite t: : Lite t: Negativt: t: Positivt: Øydelagt Noko redusert Ingen endring Noko forbetra Redusert Forbetra forbetring Konsekvens massedeponi 2 Massedeponi 2 vert vurdert til stor konsekvens for delområde Årvika. Synlegheit og landskapsskala er avgjerande for at konsekvensen ikkje er større

26 4.4 Delområde 4 Teigane Område der naturlandskapet er dominerande STOR VERDI Område med spesielt gode visuelle kvalitetar, som er uvanlege i eit større område/region. Områder der landskapet er unikt i nasjonal samanheng. Teigane ligg inst i dalbotnen i Årvika, og er tydeleg avgrensa med bratte hamrar i nord og fjellsider i aust og vest. Området er lukka i alle retningar unnateke rett sør mot havet. Området er blautt og med steinar av ulike storleikar. Området er tydeleg kulturmark, men ikkje like karakteristisk eller godt halde i hevd som andre område i planområdet. Omfang massedeponi 1 Deponiet er ikkje spesielt synleg frå viktige landemerke, kjende turar i terrenget eller utsiktsplassar. Deponiområdet ligg litt gøymt inst i dalbotnen. Men deponiet vil vera nokså godt synleg når ein kjem køyrande frå nord, og ein del stader langs vegen opp til vestkapp. Deponiet kan bli godt synleg i fyrsteinntrykket av Årvika når ein kjem køyrande over skaret frå nord. Tiltaket vil vera godt synleg for dei som bur i Årvika. Dersom deponiet vert liggande ope, altså utan vegetasjon, vil omfanget vera endå større. I denne vurderinga er det teke utgangspunkt i eit revegetert deponi. I hovudsak er det deponiet sin store utbreiing i eit lukka rom og del av fyrsteinntrykket av Årvika som gjer at omfanget vert t. t t t: Lite t: : Lite t: Negativt: t: Positivt: Øydelagt Noko redusert Ingen endring Noko forbetra Redusert Forbetra forbetring Konsekvens massedeponi 1 Det er mogleg å integrere massedeponiet i landskapet ved hjelp av terrengforming og revegetering. Med utgangspunkt i at dette vert gjort som skildra i kapittel 1.3 og vellukka revegetering er konsekvensen vurdert til å vera middels. 26

27 Omfang massedeponi 2 Dette alternativet tek langt større plass i landskapet enn massedeponi 1. Det vil vera vanskeleg å få dette massedeponiet integrert i dagens terreng, og terrengforminga vil skilje seg markant ut frå ikringliggjande terreng. Deponiet er ikkje spesielt synleg frå viktige landemerke, kjende turar i terrenget eller utsiktsplassar. Deponiet vil bli svært godt synleg i fyrsteinntrykket av Årvika når ein kjem køyrande over skaret frå nord. Tiltaket vil vera godt synleg for dei som bur i Årvika. Delområdet er vurdert til å ha stor verdi, og ei landskapsform som skil seg markant frå dei karakteristiske formene i området får stor tyding. Dersom deponiet vert liggande ope, altså utan vegetasjon, vil omfanget verta endå større. I denne vurderinga er det teke utgangspunkt i eit revegetert deponi. I hovudsak er det deponiet sin store utbreiing i eit lukka rom og del av fyrsteinntrykket av Årvika som gjer at omfanget vert middels til stort t. t t t: Lite t: : Lite t: Negativt: t: Positivt: Øydelagt Noko redusert Ingen endring Noko forbetra Redusert Forbetra forbetring Konsekvens massedeponi 2 Deponiet vil skilje seg frå dei ikringliggjande terrengformene og soleis bli eit tydeleg og omfangsrikt inngrep i eit lukka landskap med mindre landskapsskala gjer at konsekvensen vert vurdert til å vera stor i delområde 4, Teigane

28 5 Samanstilling og konklusjon Den føreslegne traseen ligg eksponert til i eit klippelandskap, og er godt synleg frå fjellet Kjerringa (Vestkapp), eit nasjonalt landemerke, i tillegg er tiltaket synleg frå fleire utsiktspunkt og turmål i området. Vegetasjonen består av velhalden kystlynghei/grashei, noko som generelt sett gjev stor landskapsverdi. Dette gjer området sårbart for nye inngrep. Samstundes er landskapet storskala og tiltaka vil vere små i høve landskapet elles. God utforming av portalområdet, skråningar og skjeringar blir spesielt viktig i eit sårbart kystlandskap. Skråningar bør formast slik at dei ikkje vert store monotone flater som skil seg frå det kuperte og bølgete landskapet elles. Det er viktig at ein ikkje får inngrep i terrenget meir enn strengt naudsynt, vegetasjon må takast vare på så langt råd er, revegetering går seint ute ved havet. Nye terrenginngrep bør ikkje utførast på ein slik måte at landskapsbiletet i planområdet / influensområdet blir redusert. I delområde 1, Honningsvågen, er det tydeleg at alternativ 1 er det beste alternativet for påhogg. Det same gjeld delområde 2, Kleiva og Halsen. For delområde 3 er alternativ 1 og 2 like. Når det gjeld massedeponiet er det berre i delområde 3, Årvika, og delområde 4, Teigane, som vert påverka. I begge delområde kjem det fram at massedeponi 1 er den beste løysinga, men med størst viktigheit i delområde 4, Teigane. Delområde Alternativ Alternativ 1 Alternativ 2 Delområde 1 Honningsvågen Verdi: Delområde 2 Kleiva og Halsen Verdi: Delområde 3 Årvika Verdi: Delområde 4 Teigane Verdi: Lite t - til lite t - Lite t til middels - / - - Lite t + t + + t til stor - - / t t t + + Massedeponi Teigane 1 Lite t til middels t - - t - - Massedeponi Teigane 2 t t t stor til stor - - /

29 Når ein ser heile influensområdet samla vert konsekvensen av massedeponiet, både alternativ 1 og 2, noko annleis enn i vurderinga av kvart delområde. I delområda får massedeponia større omfang og konsekvens enn når ein ser på heile influensområdet, dette på grunn av landskapsskala. Delområde 3 og 4 er nokså tronge og avgrensa, medan influensområdet er eit stort og ope landskap. Verknaden av deponiet har mest tyding når ein forlet influensområdet og rører seg vidare innover i landskapet. Då vil massedeponiet vera noko av det siste ein ser og det siste inntrykket i reiseopplevinga, noko ein opplever delvis i Årvika, men mest i delområde Teigane. I delområde Årvika har landskapet høgare verdi og deponiet er synleg frå store område, difor er det større konsekvens i dette området enn i delområde Teigane. I kva grad deponiet vert stelt til att, og kor lenge det vert liggande ope har stor tyding for landskapsbiletet i delområda, men mindre tyding for influensområdet samla. Alternativ -alternativet Alternativ 1 med deponi Samla konsekvens Uvesentleg til middels () - /- - Tabellen viser samla konsekvensvurdering for landskapsbilete. Alternativ 2 med deponi til stor - - /