MØTE PROTOKOLL. Ivar Kvalen, Marit Aakre Tennø, Geir Paulsen, Marianne Bugge, Geir Arve Sandvik, Arne Johannessen, Elin Hauge.

Utval Formannskapet og næringsutvalet Møtest a d: Rådhuset Møtedato: 07.12.2016 MØTE PROTOKOLL Start kl.: 09.00 Slutt kl.: 12.00 Til stades Medl.: Forfall: Varamedl.: Fr å adm. (evt. andre): på møtet Ivar Kvalen, Marit Aakre Tennø, Geir Paulsen, Marianne Bugge, Geir Arve Sandvik, Arne Johannessen, Elin Hauge. Rådmann Jarle Skartun, Økonomisjef Kjell Sverre Snøtun, kommunalsjef John Olaf Røhme og kommunalsjef Knut Åge Teigen i sak/deler av sak 110. Medlemene hadde ikkje merknad til innkalling og sakliste. Saksnr. Tittel 107 / 16 16 / 4283 Godkjenning av møtebok SAKLISTE 108 / 16 16 / 1436 Kulturskuletilbodet i Luster 109 / 16 16 / 4247 Handlingsprogram kommunal plan fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv 1017-2019, rullering 2016 110 / 16 16 / 2911 Budsjett 2017, økonomiplan og planleggingsprogram 2017-2020. Formannskapet si handsaming etter off. ettersyn. 111 / 16 16 / 4296 Utviding av eigedomsskatteordninga 112 / 16 16 / 4282 Referat - og drøftingssaker Underskrifter: Vi stadfester møtet. at det som er ført i møteboka er i samsvar med det som vart vedteke på Møteprotokoll er sendt til: Side 1 av 8

Medlemene, varamedlemer, rådmann, revisor, kontrollutvalet, bibliotek et i kommunen, lokalavis a, N RK - Førde og Luster radio.

107 / 16 Godkjenning av møtebok Handsaming: Det var ikkje merknad til møteboka. VEDTAK: Møteboka frå møtet den 23.11.16 vert godkjent. Marit Aakre Tennø og Elin Hauge vart valde til å skrive under på møteboka. 108 / 16 Kulturskuletilbodet i Luster Handsaming: Formannskapet drøfta utviklinga i saka. Formannskapet presiserte at innvendingane frå Luster må takast på alvor om ein skal halde fram samarbeidet. Formannskapet legg til grunn at punkta om brukarråd og betre administrative rutinar vert prioritert og at de t vert ei tett oppfølging av saka framover. Formannskapet føreset at spørsmålet om framtidig organisering vert drøfta i 2017. Formannskapet meiner revidert utviklingsplan med handlingsplan bør leggjast fram for kommunestyret i løpet av 2017. Formannskape t ber om at også Jostedal må nyttast som undervisningsstad og at dette vert teke inn i vedtaket. Rådmannen si tilråding, med merknader vedteke. og tillegg sett fram i møte vart samrøystes VEDTAK: Luster kommune held fram i Sogn Kulturskule. Kommunestyret legg til grunn at skulen vert utvikla i samsvar med utviklingsplan og handlingsplan av 28.11. I handlingsplanen, pkt 2, må Jostedal takast inn som undervisnings - stad. Kommunestyret ber om informasjon om utviklinga via tertialrapportering ell er via eiga sak/eigne saker. 109 / 16 Handlingsprogram kommunal plan fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv 1017-2019, rullering 2016 Handsaming: Rådmannen si tilråding vart samrøystes vedteken. VEDTAK: Luster kommune vedtek det framlagte handlingsprogrammet for anlegg for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv 2017-2019 slik det går fram av eige oppsett (vedlagt). Handlingsprogrammet vert lagt til grunn for søknadene om spelemidlar for 2017.

110 / 16 Budsjett 2017, økonomiplan og planleggingsprogram 2017-2020. Formannskapet si handsaming etter off. ettersyn. Handsaming: - Rådmannen synte til saksutgreiinga med opplisting jf. pkt 1-9 med mindre opprettingar/presiseringar og føringar. - Notat frå rådmann omkring forlik i Statsbudsjettet gjeldande kommunane er lagt på saka. (pkt 10 i saksutgreiinga.) - I nnkomne uttalar og innspel er lagt fram i saka som eigne vedlegg. (jf pkt 11 og 12 i saksutgreiinga.) ; - 10 innspel i prosessen. - 20 uttalar i høyringsrund en. - Formannskapet drøfta innkome innspel og uttalar og bad rådmann ta med seg innspela i det vidare arbeidet. Formannskapet bad og rådmann sikra deltaking og betre prosessar i budsjettarbeidet. - Av serskilte tema drøfta formannskapet; *Fordeling av råm a til kvar skule. Rådmann v/kommunalsjef informerte om skulemodellen og grunnlag for nedtrekk av råma i 2017 øg ØP. Nedtrekk er tilrådd redusert frå 2 mill til 1,6 i 2017 med grunngjeving at me er midt i eit skuleår. (16-17) Redusert innsparing vert dekka av tilleggsløyving/reservert løyving oppvekst. Rådmann vert bedd om å drøfta saka med rektorane før endeleg fordeling. Råma til oppvekst/ grunnskule vert ikkje endra. *Føringar i forlik frå statsbudsjettet. Rådmann informerte omkring det me veit så langt om endringar. Litt redusert råme og noko auke i øyremerkte satsingar er det generelle. Det vert ikkje gjort endringar/tildelingar no, men ein vil kome tilbake til saka over nyttår når det er klarlagt vilkår og nivå på dei ulike områda. Dette gjeld; helsest asjon/skulehelseteneste, lærartettleik 1. - 4. klasse, kompetanseutvikling/etterutdanning lærarar, barnehagelærar - ressursar, dagtilbod demens, akut tilbod rus/psykiatri, tilskot lærlingar, og ev nytt om kapitaliseringsrenta store kraftverk. Det er disponibel løyving i budsjettframlegget til å svare opp plikter på desse områda. *Disponering av kommunal legeressurs. Budsjettframlegget endrar ikkje noverande ordningar, men det vert lagt opp til drøftingar på fleire område. Jf omlegging innan omsorgstenesta og arbeidet med interkommunal legevakt. * Endring i føresetnadane for utviding av eigedomsskatteordninga. Jf informasjon og vedtaket i sak 111 så vil det først vere aktuelt å utvide ordninga for eigedomsskatt frå 2018. Denne endringa må innarbeidast i budsjettilrådinga. Høyringsframlegget si inntekt på 3 million kroner i 2017 må etter dette dekkast med bruk av fond, elles uendra.

* Tilråding til kommunestyret. Formannskapet legg til grunn at rådmann ajourfører budsjettdokum ent og tilråding i samsvar med protoko l lering. I tillegg legg formannskapet inn protokollering frå møte 23.11 som del av tilrådinga: Nytt punkt i tilråding ; Nytt pkt 10.) Budsjettarbeidet for 2017 har synt at Luster kommune har store utfordringar i høve til driftsutgifter dei næraste åra. For 2017 vert utfordringane i hov ud sak løyst ved avdragsutsetjing på l å n, bruk av fond og generell innstramming på drift. Frå 2018 må ein ta større grep for å få driftsutgiftene ned. Som grunnlag for krevjande politiske vedtak treng ein eit godt grunnlag som synleggjer alle dei ulike alternativa. Ein treng ein total gjennomgang av organisasjonen Luster kommune. Ein må halda utanom pleie - og omsorg som no er midt i ein viktig omstillingsprosess. Gje nnomgangen må ta utgangspunkt i dei lovpålagde oppgåvene og sjå kva oppgåver og nivå Luster har på andre oppgåver som ikkje er lovpålagde. Alle sider ved drift og bruk av ressursar må ein sjå på. Framlegg til endringar må konsekvensutgreiast. Skulestrukt uren må vera ein særskild del av denne gjennomgangen. Ein må ha ein fagleg/pedagogisk vurdering av alle endringsframlegg. Ein må også sjå kva handlingsrom ein har i høve til eksisterande bygningsmasse. Det må vera utgreiingar som synleggjer netto innsparin gar med alle framlegg. Ein må også ha fokus på belastningar for borna i høve til reiseveg og trygg skuleveg. Som ein del av utgreiinga må ein og s å sjå på kva betydning skulen har for bygdene. Ein må synleggjera kva som er skulefaglege -/pedagogiske vurderin gar og kva som er distriktspolitiske vurderingar. Ein må leiga inn kompetanse/ressursar for å gjera denne jobben. Arbeidet må vera avslutta innan 1.juni 2017. Formannskapet må vera styringsgrupp e for arbeidet. Rådmannen si tilråding med endringar og tillegg over vart vedteken. Geir Arve Sandvik slutta seg til tilrådinga med unnatak av utviding av eigedomsskatteordninga. Høgre vil leggje fram alternativ tilråding på dette punktet i kommunestyret. VEDTAK: 1) Kommunestyret godkjenner årsbudsjett 2017 og økonomiplan for 2017 2020 for Luster kommune slik det ligg føre i samsvar med spesifikasjon av drifts - og Investeringsbudsjett, inkl endringar i tilleggstilråding av 07.12.(jf protokoll handsaming fsk 07.12.) 2)Skatt på inntekt og formue vert skriven ut etter høgste gjeldande satsar. Eigedomsskatten, jf. lov av 5.06.75, vert utskriven med 7 kr for kvar 1000 kr i takstverdi. Skatten vert utskriven på verk og bruk. 3)Nye betalingssatsar og avgifter vert gjort gjeldande frå 01.01.2017, ev frå dato som går fram av betalingshefte eller varslingsfristar. 4)Planleggingsprogrammet vert godkjent slik det ligg føre. Handlingsprogrammet i kommuneplanen sin samfunnsdel vert rullert som det går fram av tabellar i tenesteområda.

5)Kommunestyre t vedtek slik bruk av fond i 2017 Disposisjonsfond (drift): 6,566 mill.kr.(ev mindre justering) Næringsfond (drift); Funksjon 325 Generell bruk til næringstiltak 10,0 mill.kr. Bruk av salsinntekter (til investeringar): 6 mill.kr.(ev mindre justering) Renter og avkasting av kommunen sine omløpsmidlar, gevinstar på finansielle instrument inkl. fond og sal av kraft vert å sjå samla. 6)I samsvar med behov for lånefinansiering får rådmannen fullmakt til å godkjenne lånevilkår for nye låneopptak til investeringa r i 2017 på inntil 27 m illion kroner med ei avdragstid på 30 år. Samla lånebehov er 42,68 million kroner. I tillegg får rådmann fullmakt til låneopptak i Husbanken med 5 mill.kr. til vidare utlån av formidlingslån til innbyggarane. 7)Fullmakter elles: - Kommunestyret gjev formannskapet fullmakt til å disponere tilleggsløyvingar og nye løyvingar. - Rådmannen får likevel fullmakt til å fordele tilleggsløyvingar løn og aktivitetsbasert utjamningstilskot barnehage og grunnskule. - Kommunestyret gjev formannskap/rådmann fullmakt til å gjennomføre investeringar innanfor dei rammer/presiseringar som ligg i budsjettet. - Rådmannen får fullmakt til å inngå avtalar om grunnkjøp innafor dei kostnadsrammer og presiseringar som ligg i budsjettet. - Kommunestyre t gjev kyrkjeleg fellesråd fullmakt til å disponera løyvinga på 250 000 kr til investeringar kyrkje. 8)Rådmannen rapporterer slik til kommunestyret (2017) - Årsrapport og rekneskap i samsvar med kommunelova sine reglar. - Rapportar pr 1. og 2. tertial med t ilråding og naudsynte budsjettendringar innan dei definerte rammeområda definert i økonomireglement, jf. k - sak 63/14. - Separate byggje - og anleggsrekneskap for definerte investeringsprosjekt (kontoklasse 0) med eit samla kostnadsoverslag på minimum 3,0 m ill.kr. - Med grunnlag i vedteke reglement for finansforvaltninga, jf. k - sak 63/14 9) Rådmann får fullmakt til å redigere, rette opp feil og innarbeide formannskapet sine merknader til framlegget. Det vert vist til formannskapet sitt arbeid med økonomiplan for 2017-2020. 10.) Budsjettarbeidet for 2017 har synt at Luster kommune har store utfordringar i høve til driftsutgifter dei næraste åra. For 2017 vert utfordringane i hov ud sak løyst ved avdragsutsetjing på l å n, bruk av fond og generell innstramming på drift. Frå 2018 må ein ta større grep for å få driftsutgiftene ned. Som grunnlag for krevjande politiske vedtak treng ein eit godt grunnlag som synleggjer alle dei ulike alternativa. Ein treng ein total gje nnomgang av organisasjonen Luster kommune. Ein må halda utanom pleie - og omsorg som no er midt i ein viktig omstillingsprosess. Gjennomgangen må ta utgangspunkt i dei lovpålagde oppgåvene og sjå kva oppgåver og nivå Luster har på andre oppgåver som ikkje e r lovpålagde. Alle sider ved drift og bruk av ressursar må ein sjå på. Framlegg til endringar må konsekvensutgreiast. Skulestrukturen må vera ein særskild del av denne gjennomgangen. Ein må ha ein fagleg/pedagogisk vurdering av alle endringsframlegg. Ein må også sjå kva handlingsrom ein har i høve til eksisterande bygningsmasse. Det må vera utgreiingar

som synleggjer netto innsparingar med alle framlegg. Ein må også ha fokus på belastningar for borna i høve til reiseveg og trygg skuleveg. Som ein del av u tgreiinga må ein og s å sjå på kva betydning skulen har for bygdene. Ein må synleggjera kva som er skulefaglege -/pedagogiske vurderingar og kva som er distriktspolitiske vurderingar. Ein må leiga inn kompetanse/ressursar for å gjera denne jobben. Arbeide t må vera avslutta innan 1.juni 2017. Formannskapet må vera styringsgrupp e for arbeidet. 111 / 16 Utviding av eigedomsskatteordninga Handsaming: Høgre v/geir Arve Sandvik sette fram slikt framlegg; eigedomskatteordninga og legg vekk saka. Luster kommune utvidar ikkje Rådmannen si tilråding vart vedteken mot 1 røyst. (GAS). VEDTAK: 1. Kommunestyret vedtek at det i 2017 vert tilrettelagt for utskriving av eigedomsskatt i heile kommunen frå 2018, jfr. eigedomsskattelova 3 fyrste ledd bokstav a. Dette vert å innarbeide i økonomiplan for 2017 2020. 2. Den alminnelege skattøre for eigedomsskatt i 2017 er 7 promille. Det vert i 2017 berre skrive ut skatt på verk og bruk. 3. Ved utskriving av eigedomsskatt på bustadeigedommar frå 2018 skal Skatteetaten sitt fo rmuesgrunnlag nyttast, jfr. eigedomsskattelova 8c - 1. 4. Kommunestyret vedtek at gjeldande takstvedtekter vert endra til takstvedtekter med sakkunnig nemnd. Rådmannen får fullmakt til å tilpasse vedtekter i samsvar med dette. 112 / 16 Referat - og drøftingssaker Handsaming: Skriftleg orientering: Internt: Budsjett Lustrabadet KF. referert, saka vert lagt fram for kst 16.12. Rapport over delegerte vedtak. referert. Møtereferat råd og utval. referert. Orientering i møtet: Ordførar: Sogn Regionråd, møte 09.12.16 referert. Sogn barnevern. - referert. Ordføraren refererte frå møte 06.12 der fylkesmannen la fram tilsynsrapport. Det er registrert fleire avvik som må følgjast opp og lukkast. Formannskapet ber om at dagleg leiar og rådmann i Sog ndal møter i formannskapet på førstkommande møte på nyåret og informere r.

Rådmann: Resultat pr. 01.12.16 referert. Prognose om bra resultat i 2016 står ved lag. Bruk av velferdsmidlar 2016 referert. Som alternativ til julehelsing til tilsette vert det løyvt kr. 25.000, til Barnekreftforeningen (tidlegare Støtteforeningen for kreftsjuke barn). Pengane blir utbetalt til Barnekreftforeningen, avdeling Hordaland/Sogn og Fjordane. Vedtak i arbeidsmiljøutvalet 29.11.16 Ny heimeside. referert. Sida er oppe og går, og vil i tida framover bli fullført i ny form og fasong, inkludert nokre tekniske rettingar. Revisjon av delegeringsreglement vert utsett til første kommunestyremøte 2017. referert. Forvaltningsrevisjon økonomi - og prosjektstyring. referert. Dagsorden: 09-10 Sakshandsaming, jf. sakliste 10-12 Drøfting av innspel til budsjettinnstillinga Referat/drøfting VEDTAK: Det vart ikkje gjort vedtak i saka.

MØTEINNKALLING Utval: FORMANNSKAPET OG NÆR INGSUTVALET Møtestad: Rådhuset Møtedato: 07.12.2016 Tid : 09: 00 Medlemene vert med dette innkalla til møtet. Evt. forfall må meldast til kommunen v/sekretariatet, tlf. 57 68 55 00 Varamedlemer får særskilt innkalling dersom nokon melder forfall. SAKLISTE Sak Tittel 107 / 16 Godkjenning av møtebok 108 / 16 Kulturskuletilbodet i Luster 109 / 16 Handlingsprogram kommunal plan fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv 1017-2019, rullering 2016 110 / 16 Budsjett 2017, økonomiplan og planleggingsprogram 2017-2020. Formannskapet si handsaming etter off. ettersyn. 111 / 16 Utviding av eigedomsskatteordninga 112 / 16 Referat - og drøftingssaker LUSTER KOMMUNE Gaupne, 02.12.2016 Ivar Kvalen Ordførar Anita Bjørk Ruud Politisk sekretariat

Sak 107 / 16 Luster kommune Saksnr. Utval Møtedato : 107 / 16 Formannskapet og næringsutvalet 07.12.2016 Godkjenning av møtebok Arkivsak: 16 / 4283 Sakshandsamar: Anita Bjørk Ruud Arkivkode: 033 Rådmannen si tilråding: Godkjenning av møteboka frå møtet den 23.11.16. Val av to til å skrive under på møteboka.

Sak 108 / 16 Luster kommune Saksnr. Utval Møtedato : 54 / 16 Kommunestyret 22.09.2016 108 / 16 Formannskapet og næringsutvalet 07.12.2016 Kulturskuletilbodet i Luster Arkivsak: 16 / 1436 Sakshandsamar: Jarle Skartun Arkivkode: A30 Rådmannen si tilråding: Luster kommune held fram i Sogn Kulturskule. Kommunestyret legg til grunn at skulen vert utvikla i samsvar med utviklingsplan og handlingsplan av 28.11. Kommunestyret ber om informasjon om utviklinga via tertialrapportering eller via eiga sak/eigne saker.

Sak 109 / 16 Luster kommune Saksnr. Utval Møtedato : 109 / 16 Formannskapet og næringsutvalet 07.12.2016 Handlingsprogram kommunal plan fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv 1017-2019, rullering 2016 Arkivsak: 16 / 4247 Sakshandsamar: Erling Bjørnetun Arkivkode: 140 C2 Rådmannen si tilråding: Luster kommune vedtek det framlagte handling sprogrammet for anlegg for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv 2017-2019 slik det går fram av eige oppsett (vedlagt). Handlingsprogrammet vert lagt til grunn for søknadene om spelemidlar for 2017.

Sak 110 / 16 Luster kommune Saksnr. Utval Møtedato : 71 / 16 Formannskapet og næringsutvalet 31.08.2016 82 / 16 Formannskapet og næringsutvalet 14.09.2016 89 / 16 Formannskapet og næringsutvalet 27.10.2016 95 / 16 Formannskapet og næringsutvalet 09.11.2016 98 / 16 Formannskapet og næringsutvalet 18.11.2016 102 / 16 Formannskapet og næringsutvalet 23.11.2016 20 / 16 Eldrerådet 28.11.2016 13 / 16 Brukarutval for samhandlingsreforma 28.11.2016 15 / 16 Rådet for menneske med nedsatt funksjonsevne 28.11.2016 5 / 16 Administrasjonsutvalet 30.11.2016 18 / 16 Arbeidsmiljøutvalet 29.11.2016 110 / 16 Formannskapet og næringsutvalet 07.12.2016 Budsjett 2017, økonomiplan og planleggingsprogram 2017-2020. Formannskapet si handsaming etter off. ettersyn. Arkivsak: 16 / 2911 Sakshandsamar: Jarle Skartun Arkivkode: 151 Rådmannen si tilråding: 1)Kommunestyret godkjenner årsbudsjett 2017 og økonomiplan for 2017 2020 for Luster kommune slik det ligg føre i samsvar med spesifikasjon av drifts - og Investeringsbudsjett, inkl endringar i tilleggstilråding av 07.12.(jf protokoll handsaming fsk 07.12.) 2)Skatt på inntekt og formue vert skriven ut etter høgste gjeldand e satsar. Eigedomsskatten, jf. lov av 5.06.75, vert utskriven med 7 kr for kvar 1000 kr i takstverdi. Skatten vert utskriven på verk og bruk. 3)Nye betalingssatsar og avgifter vert gjort gjeldande frå 01.01.2017, ev frå dato som går fram av betalingshefte eller varslingsfristar. 4)Planleggingsprogrammet vert godkjent slik det ligg føre. Handlingsprogrammet i kommuneplanen sin samfunnsdel vert rullert som det går fram av tabellar i tenesteområda. 5)Kommunestyret vedtek slik bruk av fond i 2017 Disposisjon sfond (drift):.. mill.kr.(ev mindre justering) Næringsfond (drift); Funksjon 325 Generell bruk til næringstiltak 10,0 mill.kr. Bruk av salsinntekter (til investeringar): mill.kr.(ev mindre justering) Renter og avkasting av kommunen sine omløpsmidlar, gevinstar på finansielle instrument inkl. fond og sal av kraft vert å sjå samla. 6)I samsvar med behov for lånefinansiering får rådmannen fullmakt til å godkjenne lånevilkår for låneopptak til investeringar i 2017 på inntil. Million kroner med ei avdragstid på 30 år. I tillegg får rådmann fullmakt til låneopptak i Husbanken med 5 mill.kr. til vidare utlån av

formidlingslån til innbyggarane. 7)Fullmakter elles: - Kommunestyret gjev formannskapet fullmakt til å disponere tilleggsløyving ar og nye løyvingar. - Rådmannen får likevel fullmakt til å fordele tilleggsløyvingar løn og aktivitetsbasert utjamningstilskot barnehage og grunnskule. - Kommunestyret gjev formannskap/rådmann fullmakt til å gjennomføre investeringar innanfor dei rammer/pre siseringar som ligg i budsjettet. - Rådmannen får fullmakt til å inngå avtalar om grunnkjøp innafor dei kostnadsrammer og presiseringar som ligg i budsjettet. - Kommunestyret gjev kyrkjeleg fellesråd fullmakt til å disponera løyvinga på 250 000 kr til invest eringar kyrkje. 8)Rådmannen rapporterer slik til kommunestyret (2017) - Årsrapport og rekneskap i samsvar med kommunelova sine reglar. - Rapportar pr 1. og 2. tertial med tilråding og naudsynte budsjettendringar innan dei definerte rammeområda definert i øk onomireglement, jf. k - sak 63/14. - Separate byggje - og anleggsrekneskap for definerte investeringsprosjekt (kontoklasse 0) med eit samla kostnadsoverslag på minimum 3,0 mill.kr. - Med grunnlag i vedteke reglement for finansforvaltninga, jf. k - sak 63/14 9) Rådmann får fullmakt til å redigere, rette opp feil og innarbeide formannskapet sine merknader til framlegget. Det vert vist til formannskapet sitt arbeid med økonomiplan for 2017-2020.

Sak 111 / 16 Luster kommune Saksnr. Utval Møtedato : 111 / 16 Formannskapet og næringsutvalet 07.12.2016 Utviding av eigedomsskatteordninga Arkivsak: 16 / 4296 Sakshandsamar: Jarle Skartun Arkivkode: 232 Rådmannen si tilråding: 1. Kommunestyret vedtek at det i 2017 vert tilrettelagt for utskriving av eigedomsskatt i heile kommunen frå 2018, jfr. eigedomsskattelova 3 fyrste ledd bokstav a. Dette vert å innarbeide i økonomiplan for 2017 2020. 2. Den alminnelege skattøre for eigedomss katt i 2017 er 7 promille. Det vert i 2017 berre skrive ut skatt på verk og bruk. 3. Ved utskriving av eigedomsskatt på bustadeigedommar frå 2018 skal Skatteetaten sitt formuesgrunnlag nyttast, jfr. eigedomsskattelova 8c - 1. 4. Kommunestyret vedtek at gjeldande takstvedtekter vert endra til takstvedtekter med sakkunnig nemnd. Rådmannen får fullmakt til å tilpasse vedtekter i samsvar med dette.

Luster kommune Saksnr. Utval Møtedato : 112 / 16 Formannskapet og næringsutvalet 07.12.2016 Referat - og drøftingssaker Arkivsak: 16 / 4282 Sakshandsamar: Anita Bjørk Ruud Arkivkode: 033 Rådmannen si tilråding: Skriftleg orientering: Internt: Budsjett Lustrabadet KF Rapport over delegerte vedtak Møtereferat råd og utval Orientering i møtet: Ordførar: Sogn Regionråd, møte 09.12.16 Rådmann: Resultat pr. 01.12.16 Bruk av velferdsmidlar Ny heimeside Revisjon av del egeringsreglement utsett til første kommunestyremøte 2017 Forvaltningsrevisjon økonomi - og prosjektstyring Dagsorden: 09-13? Sakshandsaming, jf. sakliste Drøfting av innspel til budsjettinnstillinga Referat/drøfting Ev. lunsj

SAKSF RAM L E G G Sakshandsamar: Anita Bjørk Ruud Arkiv: 033 Arkivsaksnr.: 16 / 4283 Godkjenning av møtebok Rådmannen si tilråding: Godkjenning av møteboka frå møtet den 23.11.16. Val av to til å skrive under på møteboka. :

Saksprotokoll Formannskapet og næringsutvalet 07.12.2016 Sak: 107 / 16 Tittel: Saksprotokoll - Godkjenning av møtebok Arkivsak: 16 / 4283 Behandling: Det var ikkje merknad til møteboka. Vedtak: Møteboka frå møtet den 23.11.16 vert godkjent. Marit Aakre Tennø og Elin Hauge vart valde til å skrive under på møteboka. Postadresse: Besøksadresse: Rådhuset Rådhuset Telefon: 57 68 5596 6868 GAUPNE GAUPNE Telefaks: 57 68 5501

SAK SF RAM L E G G Sakshandsamar: Jarle Skartun Arkiv: A30 Arkivsaksnr.: 16 / 1436 Kulturskuletilbodet i Luster Rådmannen si tilråding: Luster kommune held fram i Sogn Kulturskule. Kommunestyret legg til grunn at skulen vert utvikla i samsvar med utviklingsplan og handlingsplan av 28.11. Kommunestyret ber om informasjon om utviklinga via tertialrapporte ring eller via eiga sak/eigne saker.

Saksutgreiing: Prenta vedlegg: Sogn Kulturskule utfordringsnotat frå rådmann av 18.10. Notat; Handlingsplan for Kulturskulen, dat. 28.11. Uprenta vedlegg : Rapport frå sakskomite, K - sak 54/16. Utviklingsplan Sogn Kulturskule, Samandrag: I saka blir det gjort greie for vidare arbeid med saka om framtidig kulturskuletilbod i Luster. Gjennom drøftingar med dei andre kommunane er det utarbeidd handlingsplan med tiltak for vidare utvikling av kulturskulen. I saka tilrår rådmann at Luster kommune hel d fram i Sogn kulturskule. Utval som har vedtaksmynde: Kommunestyret Fakta: Kommunestyret i Luster g jor de slikt vedtak i møte den 22.09.2016, sak 54 /16 : 1. Luster kommune ber om tingingar med Sogndal og Leikanger om vidare samarbeid om Sogn kulturskule. 2. Luster kommune ynskjer å ta på seg vertskommuneansvaret for Sogn kulturskule. Rådmannen får fullmakt til å inngå tingingar med Sogndal og Leikanger kom mune på dette, og legg resultatet fram i kommunestyremøtet i desember 2016. 3. Luster kommune bør leggje opp til ein ny administrativ organisering av Sogn kulturskule. I tråd med rapporten «kulturskuletilbodet i Luster kommune» bør det opprettast ei felle s eining med felles leiar som får ansvaret for både kulturskule og øvrige kulturaktivitetar i Luster kommune. Kommunestyret ber rådmannen utgreie alternativ på slik organisering. Eit mindretal i kommunestyret stemde for å gå ut av/seie opp den interk ommunale ordninga. I lys av vedtaket har det vore dialog mellom kommunane omkring saka. I møte den 29.09 mellom rådmennene og rektor vart saka drøfta og rådmann i Luster fekk i oppdrag å utforma eit notat omkring dei sentrale utfordringane. Dette notatet ligg ved saka.(notat av 18.10) Også på politisk nivå var det kontakt og drøftingar omkring saka. Den 03.11. vart det halde møte der ordførarane og rådmennene i deltakarkommunane deltok for å drøfta saka vidare. Konklusjonen i det møte var at det var grun nlag for å utarbeide ein handlingsplan som støtta opp under skulen sin utviklingsplan og som svarde på dei utfordringane som var lista opp i rådmannen i Luster sitt notat av 18.10. Det vart i det møtet konkludert med at det på noverande tidspunkt ikkje var grunnlag eller tid til å drøfta ei større omorganisering av skulen med ny vertskommune, ny leiingsstruktur og overflytting av tilsette mv. Møtet konkluderte med at vertskommunen /leiinga ved skulen skulle utforme handlingsplanen for å svare opp innspel o g krav frå Luster kommune. Det notatet ligg no føre datert 28.11.( vedlagt) Utover dette har det vore fleire uformelle drøftingar og samtalar omkring saka. Sogndal kommune har svara opp at dei støttar punkta i framlagt handlingsplan.

Vurdering: Det har vore konstruktive samtalar og tingingar om vidare samarbeid om Sogn Kulturskule. Sogndal og Leikanger kommune har synt forståing for innspel frå Luster om forbetringsområde for dagens skule og samarbeid. Det ligg føre handlingsplan med punkt, 1-10, som det skal takast tak i. Dette er ankepunkt som ein gjennom denne planen er samde om å prøve å utvikle. Rådmann syner til dei prenta vedlegga i saka. Det vert og lagt til rette for ei tett oppfølging administrativt frå deltakarkommunane med høve for politis k nivå/ordførar for å delta. Etter rådmann si vurdering er det i dette eit grunnlag som møter fleire av dei utfordringane som sakskomiteen og kommunestyret peikar på. Rådmann har i denne omgang ikkje gått vidare med punktet om endra vertskommune og ny o rganisering. Eit slikt krav frå Luster vart det reagert negativt på. I drøftingane kom det fram at Leikanger kommune ikkje var innstilt på å endra på dette i denne prosessen. I eit lengre tidsperspektiv er dette noko kommunane vil sjå nærare på. Då vil og arbeidstakarar som vert påverka av ei omorganisering få sitt rettmessige høve til å delta og ev påverka prosessen. Dersom kravet om vertskommune og organisering er eit ultimativt krav frå Luster så oppfattar rådmann det slik at det ikkje er grunnlag for v idare samarbeid. Rådmann meiner ein bør vidareføre samarbeidet i Sogn Kulturskule. Ein større skule har eit bedre utviklingspotensiale og vil kunne gi eit tilbod med både «større breidde og meir spissa». Samarbeid om kulturskulen vil gi eit godt rekrutte ringsgrunnlag og gode vilkår før undervisningstilbod et. Dei tiltaka som er lista opp i handlingsplanen, som møter noko av kritikken frå Luster, ligg det godt til rette for å gjere noko med i dialog med leiing for skulen og dei andre kommunane. Å gå ut a v samarbeidet medfører plikter i høve tilsette og ev og økonomisk, slik at ein ikkje startar med blanke ark i ein eigen skule. Rådmannen sin konklusjon er at Luster kommune bør halde fram i Sogn Kulturskule sjølv om nokre av ynskjemåla til kommunestyret ikkje vert oppfylte. Dato: 30.11.16 Jarle Skartun rådmann Særutskrift m/kopi til: skal sendast:

SOGN KULTURSKULE UTFORDRINGSN OTAT ETTER KOMMUNESTYREVEDTAK I LUSTER. Kommunestyret i Luster gjorde i sak 54/16 følgjande vedtak; 1. Luster kommune ber om tingingar med Sogndal og Leikanger om vidare samarbeid om Sogn kulturskule. 2. Luster kommune ynskjer å ta på seg vertskommuneansvaret for Sogn kulturskule. Rådmannen får fullmakt til å inngå tingingar med Sogndal og Leikanger kommune på dette, og legg resultatet fram i kommunestyremøtet i desember 2016. 3. Luster kommune bør le ggje opp til ein ny administrativ organisering av Sogn kulturskule. I tråd med rapporten «kulturskuletilbodet i Luster kommune» bør det opprettast ei felles eining med felles leiar som får ansvaret for både kulturskule og øvrige kulturaktivitetar i Luster kommune. Kommunestyret ber rådmannen utgreie alternativ på slik organisering. Eit mindretal i kommunestyre stemde for å gå ut av /seie opp den interkommunale ordninga. BAKGRU N N; Vedtaket byggjer på arbeidet til ein sakskomite som har drøfta status og utfordringar i kulturskulen. «Ta tilbake skulen som reint kommunal for Luster eller fo rtsetje innan interkommunal ordning har vorte eit sentralt spørsmål.» - (også sentral del av mandatet.) Høyringsinnspela har gitt ulike signal til spørsmålet og saka. Misnøye på ulike område; «administrativt dårlege ordningar, kostnadsnivå, sentralisering, vilkår for tradisjonsmusikk, tilbodsstruktur er stikkord for misnøye. VI DARE ARBEI D / TI N GI N GAR; Tingingar må svare o pp dei t o konkrete vedtakspunkta (2 og 3) og skissere intensjonar om endring på område der det er signalisert misnøye. Det er føresett tilbakemelding til kommunestyret i møtet i desember - 16. Utsetjing av saka; Eg har fått spørsmål om å utsetje saka, jf spes. saka om kommunestruktur som får si avklaring sommaren - 17. I intensjonsavtale om kommunestruktur så stå r det at alt interkommunalt samarbeid skal gjennomgåast. Det er likevel slik for Luster at saka har versert lenge og Luster reknar ikkje med å bli del av kommune - strukturvedtak i 2017 og det vil vere politisk ynskjeleg med avklaring no. Ei tilbakemelding til kommunestyret i Luster om at saka vert utsett er lite ynskjeleg og resultatet av ei slik handsaming er usikker. Vertskommune. Ynskj e om å ta over vertskommunerollen går langs i alle fall tre linjer. Kommune med stor aktivitet bør vere vertskommune (1). Kome tettare på, ta ansvar og ikkje berre kritisere andre (2). Det har vore spelt opp «tilbod/synspunkt» på å flytte vertskommuneansvare t frå dei andre kommunane tidlegare/i prosessen.(3) Vedtaket er forma som eit ynskje og etter rådmannen si vurdering er det gjerne ikkje eit ultimatum, men både fleirtalet og mindretalet har føresett endringar på dette punktet. Utan at det har vore diskute rt / utan at det på noko måte er forankra så har rådmann leika seg litt med tanken å laga eit I KS - selskap. Eg veit dette er eit fy - ord for fleire og eg kastar det berre fram som eit mulig kompromiss dersom det ikkje er råd å semjast om ei flytting av verts kommunerollen eller anna løysing. (I KS har likeverdige eigarar m/ein styremedlem frå kvar kommune.)

Administrativ o rganisering. Punktet om ny administrativ organisering av Sogn kulturskule må etter mi vurdering lesast og forståast langs tre linjer. Det er misnøye frå enkelte politikarar, men ikkje mistillit til dagens leiing av skulen (1). Det er misnøye frå enkelte politikarar om enn ikkje mistillit til rådmann og leiing av kulturomr åde i Luster (2). Punktet har og sitt utspring i komiteen si tilråding på at ein skulle gå ut av felles kulturskule(3). Dersom ein finn ei løysing på å fortsetja samarbeidet så vil eg tru dette er eit punkt som de t er råd å finna ei løysing på, der det admi nistrative/merkantile, den faglege leiing og nær/god kontakt/dialog med deltakarkommunane vert teke i vare. Punktet er og moderer t ved å rådmann vert bedd om å sjå på/vurdere fleire alternativ. Intensjonar om utviklingsarbeid / utviklingsplan. Det vert hevda at det er ein dårleg rapport og det vert hevda at ein ikkje forstår kritikken. Eg stiller meg noko uforståande til dette. Rapporten gir ein god oversikt og har mange forståelege synspunkt og vurderingar. Fleire av punkta har og vore framme like sidan Luster kommunestyre utsette/avvis te den framlagde utviklingsplanen. Komiteen har jobba på oppdrag frå kommunestyret, har levert tilbake til kommunestyret og er ferdig med sitt arbeid. (så det er ikkje aktuelt å rådspørja dei nærare) Eg kan vere/og er sur for at administrasjonen ikkje fe kk delta i dette arbeidet, men det er kommunestyret sin suverene rett å arbeide slik. Dersom ein finn ei løysing på å fortsetja samarbeidet så meiner eg det bør vere med eit punkt med intensjonar på område som ein vil arbeide med for forbe t ringar. Dei vikt igaste m/ref. til sentrale om enn litt tilfeldige politiske synspunkt i Luster er: * Vesentleg auka s amarbeid m/grunnskule (og barnehage) «Jf rapporten/ look to Lærdal, fellesstillingar..» * Fleire undervisningsstadar. «Unødig sentralisering, i alle fall av grunnopplæringa.» * Tilbod tradisjonsmusikk. «S kulen ivaret ek ikkje tradisjonsmusikken i sine utlysingar og tilbod godt nok». *B emanning vs behov. «Har skulen rett bemanning etter dei behov som er?» * Produktivitet. «2,5 million kroner er ur imeleg kostbart for 100 elevplassar.» * Fleire tilbod «under paraplyen Sogn Kulturskule.» «S kulen har ikkje greidd å få andre former enn musikk som tilbod.» * Distriktsmusikarordninga. «Dårleg utnytting av kompetansen» *Brukarråd/brukarmedverknad. «Planlagd opplegg er ikkje kome på plass.» *B et re administrative ordningar. «Informasjonssvikt, ventelister??» Dette notatet oppsummerar saka slik eg ser den, på noko avstand. Ordførar og rådmann i Luster er opptekne av å finna ei løysing på saka. Eit fellesmøte ka n vere tenleg slik me ser det. Gaupne 18.10.16. Jarle Skartun - rå dmann. (eg beklagar at dette notatet er noko forsinka i høve det eg lova rådmenn og rektor i ein prat 29.09.)

H andlingsplan for Sogn kulturskule Bakgrunn I samband med handsaming av framlegg til utviklingsplan for Sogn kulturskule har Luster kommune reist spørsmålet om utmelding frå det interkommunale på kulturskuleområdet. Luster kommune har fremma fleire merknader til tenestesamarbeidet slik det nå fungerer. På oppdrag frå ordførarane og rådmennene i Leikanger, Sogndal og Luster har Sogn kulturskule sett opp ein handlingsplan for å beskriv e korleis Sogn kulturskule kan handsama dei momenta som Luster kommu ne etterspør i samband med handsaming av spørsmålet om vidare deltaking i Sogn kulturskule 1) A uka samarbeid m/grunnskule og barnehage Kulturskulen er positive til samarbeid med skular og barnehagar både i Luster og dei andre kommunane. For å få til eit sl ikt samarbeid er kulturskulen avhengig av at kommunane og skulane også ønskjer eit slikt samarbeid. Dersom kommunane ønskjer eit systematisk samarbeid må de t legga st nok re føringar og forankr e dette i eigen organisasjon. Sogn kulturskule har allereie teki nokre initiativ til tettare samarbeid med enkelte av skulane, men erfart at det er utfordrande å få dette til å fungere permanent så lenge det ikkje er betre forankra i dei enkelte kommunane. Så langt drøftinga har erfar t så er både Sogndal og Leikanger innstilt på å ta grep her som gjer at det i større grad kan opnast for fellesstillingar og betre samarbeid mellom grunnskule og kulturskule. Tiltak: Sogn kulturskule er innstilt på å følgje opp innspelet om eit fastare sa marbeid med skular og barnehagar i 2017. 2) Fleire undervisningsstadar Sogn kulturskule nyttar Hafslo barne - og ungdomsskule og Yrkesskulebygget i Gaupne til størsteparten av undervisning a i Luster. Dersom det er praktisk legg me undervisning til andre stade r. Aspirantane til korpsa får undervisning på den skulen korpset «høyrer heime» (Luster, Gaupne og Jostedal). Hardingfele har undervisninga si i Jostedalen sidan både elevar og lærar bur der. Organiseringa har blitt slik på grunn av at kulturskulen har funne dette mest praktisk og økonomisk. Luster kommune bestemmer kvar undervisninga skal føregå innan sine grenser. Nokon ønskjer undervisning i kvar skule krins, og det kan vera mogeleg å få til. Sogn kulturskule er avhengig av at kommunane tek stillin g til kvar dei ulike tilboda skal plasserast. Det er relativ lang veg frå Gaupne til inste enden av kommunen. Ei etablering av ein tredje fast u ndervisningsstad i t.d. Skjolden vil kunne retta på noko av skeivheita i kommunen. Ei slik etablering vil også h a ein kostnad i form av lokale, reisetid og reise kostnad. Det bør kartleggast kva disiplin som 1

er mest populær i Skjolden, og kvar ein kan ha undervisninga, med tanke på oppstart hausten 2017. Tiltak: Kulturskulen kan vurdere ein tredje fast undervisningstad i Luster i Skjolden og vere meir fleksibel der ein får treff mellom elev og lærar på ein undervisningsstad nærare eleven. Til spørsmålet om grunnopplæring er det litt uklårt kva enkelte legg i nemninga. Dersom det går på nybegynnaropplæring er situasj onen slik at Sogn kulturskule har praksis for at den best kvalifiserte læraren har dei vidarekomne elevane, og den mindre kvalifisert e har nybyrjarane. Som regel er det slik at ein lærar har både nybyrjarar og vidarekomne. Sogn Kulturskule vil anstrenge seg og prioritere slik at nybegynnarar får mindre reising enn vidarekomne. 3) Tilbod tradisjonsmusikk Luster har eit rikt kulturliv der gammaldans og folkemusikk står sterkt. Dei siste åra har rekrutteringa hjå barn og unge ikkje vore stor innan desse genra ne. Kulturskulen har ikkje hatt samspelgrupper i gammaldans. Sogn kulturskule har prioritert dei tradisjonelle folkemusikkinstrumenta sidan 2014. M ålet har vore at alle på fleire år, og søknad på toradar går nedover. Eit lyspunkt i det heile er at talet ha rdingfelesøkarar er på veg oppover Luster som søkjer hardingfele og toradar skal få eit tilbod. Tiltak: Kulturskulen tek initiativ til samarbeid med nøkkelpersonar i folkemusikkmiljøet for å finna tiltak som kan stimulera etterspurnaden etter undervisning innanfor tradisjonsmusikken. 4) Bemanning ut i frå behov Sogn kulturskule «arva» personalet etter musikk - og kulturskulane i Luster, Sog ndal og Leikanger i 2006. Samansetningav personalet då var mykje eit resultat av «tilfeldigheiter.» Sidan den tid har det berre vori tilsett nye folk når nokon har slutta. K ompetansebehovet har blitt vurdert kvar gong ein ha r tilsett nye folk. E tterspurn ad frå søkjarane har vore eit sentralt kriterium i desse vurderingane. For å få ei målretta utvikling av skulen sin kompetanse, er det naudsynt å ha ein kompetanseplan. Ein slik kompetanseplan må vera tufta på ein utviklingsplan som seier noko om kva tilbo d kulturskulen skal ha. Skal kulturskulen ha tilbod i visuelle kunstfag, må ein finn e ein person med kompetanse til å undervisa i dette. Ein må også sikra at det er søkjarar til tilbodet. Sidan born ikkje søker på tilbod som ikkje finst kan det vera vanske leg å spå kva som blir populært blant søkarane. Etablering av nye tilbod er vanskelegare no enn tidlegare, då den totale mengda fritidstilbod til born og unge er større. Tiltak: Kulturskulen må vere lydhøyr for etterspørsel. Samarbeid med skule og barnehage samt tilbod om andre kunstformer kan gi betre behovsdekning. Engasjement og timelærarar må kunne nyttast meir. 2

5) Produktivitet Sett frå eit eigarperspektiv er sjølvsagt kvantitet og låg kostnad ønskjeleg. Det er forståeleg at det blir reagert på d et som vert oppfatta som urimeleg høg kostnad i høve det ein får for pengane. Etter at kulturskulelærarar fekk same lønsstige som lærarane i grunnskulen, er det også blitt synleg at kompetanse kostar. Frå enkelte hald vert det hevda at kulturskulen bør til setta fleire ufaglærte lærarar. Det er i kulturskulen som elles i skuleverket: Kompetanse som sikrar den enkelte høgare løn gir ikkje nødvendigvis eit betre pedagogisk resultat. Likevel blir det feil å ha som mål å senka kompetanse for å hold e kostnadene nede. Ein slik kurs vil på sikt føra til dårlegare kvalitet og mindre nøgde brukarar. Kostnadene ved drifta av Sogn kulturskule er enkle å sjå. Det vil vera ei kontinuerleg vurdering kva aktivitetsnivå ein skal legga seg på. Det har synt seg vanskelegar e nn anteke å styra økonomien i kommunane uavhengig av kvarandre. Ønskje og søknad frå elevar/brukarar påverkar balansen i kostnadsfordelinga. Det har vore jobba med ein rettferdig modell for fordeling av kostnadane ved drifta sidan starten i 2006. Vertskommunen meiner at dagens modell gir ei rettferdig fordeling basert på aktivitetsnivået i kvar kommune. Tiltak: Det skal arbeidast aktivt med betre ressursutnytting, god timeplanlegging for å utnytta kapasiteten i skulen best mogeleg. 6) Fleire tilbod «under paraplyen» Sogn Kulturskule. Sogn kulturskule sitt tilbod er i dag gjennomgåande prega av eit breitt spekter av musikkfag. Skulen har ballettundervisning i Gaupne i samarbeid med Sogndal ballettskule. Sogn kulturskule har hatt undervisning i biletk unst i Gaupne inntil nokre få e år sidan. Dette ti l bodet gjekk ut, då læraren valde å gå av med pensjon. Kulturskulen hadde også ei gruppe biletkunst i Sogndal i samarbeid med ein lokal kunstnar. Denne gruppa vart lagt ned for å spar e pengar. For å etablera tilbod i dans, teater, visuelle kunstfag og skapande skriving, må kulturskulen ha ein plan som seier at kulturskulen skal undervisa i dette. I tillegg må lærar og elevar vera på plass. Som nemnt er det vanskelegare å starta opp nye ting enn før. Det er li kevel grunn til å tru at eit kvalitativt godt nytt tilbod vil skapa ein etterspurnad over tid. Utgangspunktet må vera ein plan som seier kva kulturskulen skal driva med og kva dei ikkje skal driva med. Dette er skuleeigar sitt ansvar, og bør ikkje vera opp til kulturskulen sine tilsette å definera. Skuleeigar må også ta stillin g til kvar ressursane skal hentast i frå. Etablering av nye tilbod innanfor eksisterande rammer vil bety at aktiviteten må reduserast på andre felt. 3

Norsk kulturskoleråd sin rammeplan for kulturskular «Mangfald og fordjuping» er no ferdig, og kan bli eit godt utgangspunkt for ein lokal rammeplan som set kursen for Sogn kulturskule si vidare utvikling. Ei stor utfordring med etablering og drift av meir m a rginale tilbod som t.d. skapande skriving er å skaffa kompetent lærar. Det vil ikkje vera elevgrunnlag for fulle stillingar, og difor har ein ikkje høve til å rekruttera personell utanfrå, som vil flytta til regionen for å få jobb. Sidan kulturskulen då er avhengig av å knyta til seg kompetanse som alt finst i distriktet, vil eksisterande kunstnarmiljø sjølvsagt også prega det tilbodet me kan gi. Kulturskulen kan innleia samarbeid med etablerte fritidstilbod som t.d. rockeverkstad og dansetilbod. I tilbod der kommunane engasjerar seg kan det vere eit mål at tilbod vert innlemma i kulturskulen. Her vil det kune bli ein auka kostnad i form av løn til instruktørane. I dag blir fleire tilbod organisert som eit «gratistilbod» på fritid /dugnadstiltak. Tiltak : Sogn kulturskule er oppteken av å stille opp med dei tilboda som etterspurde og vil følgje dette opp gjennom brukarutvala og styringsgruppa. 7) Distriktsmusikarordninga Distriktsmusikaran er klassiske musikarar som har halve stillinga som musikklærarar o g halve som utøvarar på instru menta song, cello, trombone og piano. Musikarane deltek på ulike prosjekt og oppsetningar som solistar, orkestermedlemmer og akkompagnatørar. Distriktsmusikarane har halde konsertar i Luster, men erfart at det ikkje har vori s å stort frammøte til desse i Luster. Tiltak: Sogn kulturskule kan gjera det betre kjent kva musikarane kan tilby i det frivillige musikklivet i kommunen. 8) Brukarråd/brukarmedverknad Sogn kulturskule har prøvd å etablera brukarråd sidan oppstarten, men ikkje lukkast med å etablera eit s amarbeidsutval for heile skulen. Kravet om brukarråd vart teke vekk ved revisjon av samarbeidsavtalen i 2011. Luster kommune har etterlyst ei betring av brukarmedverknaden, og løysinga kan ligge i etablering av eit brukar råd i kvar kommune som vil sikra at innbyggarane sine meiningar kjem fram til kulturskulen si leiing. Råda bør vera samansett av ein føresett, ein elev og ein tilsett som vert utpeika av kulturskulen. I tillegg bør råda ha med ein politikar som vert utpeik a av ordføraren. Tiltak: Brukarråda kan vera klare og ha sine første møte i januar 2017. 4

9) Betre administrative ordningar. Å administrera ein skule som er så geografisk spreidd som Sogn kulturskule er krev j ande. Det stiller krav til at leiing, lærarar, elevar og føresette er ryddige og tydelege. Det hender at det vert gjort feil og då er det viktig at desse blir gjort kjent og følg t opp å f ø rebygg e at feilen vert gjenteken. Kulturskulen har ventelister. Det betyr at på dei aller fleste disiplinar må søkarane rekna med å venta ei stund før dei får tilbod om plass. Kriteria for opptak ligg nedfelt i opptaksreglane, som skal vera like i alle kommunar. Det er presisert i samarbeidsavtalen at heimkommune ikkje ska l vera kriterium for opptak. Frå Luster kommune er det ønskje om at ein skal ta inn nokon geografiske dimensjonar i tildelinga av ledige plassar. Dette vil i så fall krev j e ei n revisjon av samarbeidsavtalen og opptaksreglane. Tiltak: Sogn kulturskule vil arbeide for å etablere eit betre system for registrering av avvik og oppfølging. Kulturskulen tek initiativ til ein gjennomgang av gjeldande praksis med ventelister med målsetting om lik praksis i alle kommunane. 10) Samordning og styring Sidan kommunane Lus ter, Sogndal og Leikanger gjekk inn på avtale om ein felles kultursskule har rådmennene hatt funksjonen som ei overordna styringsgruppe. Styringsgruppa har følgt opp drifta og aktiviteten gjennom to møter i året saman med rektor. For å styrke kontakten mel lom kommunane og oppfølginga av kulturskulen sine tilbod og aktivitetar legg ein nå opp til at styringsgruppa blir utvida, rådmann kan ev ta med administrativ medarbeidar og i tillegg kan politisk nivå med ordførarane delta. Inntil vidare vert møtefrekvensen auka frå 2 til 4 møter i året. På denne måten meiner ein å kunne fange opp dei signala som gjer seg gjeldande i høve drifta og aktivitetane i Sogn kulturskule gjennom året. I 2017 vil ein og ta ein nærare gjennomgang av organisering av Kul turskulen, inkl vertskommuneansvaret. Leikanger 28. november 2016 Odd Arve Rakstad Roar Sandnes - rådmann - - rektor - 5

Saksprotokoll Formannskapet og næringsutvalet 07.12.2016 Sak: 108 / 16 Tittel: Saksprotokoll - Kulturskuletilbodet i Luster Arkivsak: 16 / 1436 Behandling: Formannskapet drøfta utviklinga i saka. Formannskapet presiserte at innvendingane frå Luster må takast på alvor om ein skal halde fram samarbeidet. Formannskapet legg til grunn at punkta om brukarråd og betre administrative rutinar vert prioritert og at det vert ei tett oppfølging av saka framover. Formannskapet føreset at spørsmålet om framtid ig organisering vert drøfta i 2017. Formannskapet meiner revidert utviklingsplan med handlingsplan bør leggjast fram for kommunestyret i løpet av 2017. Formannskapet ber om at også Jostedal må nyttast som undervisningsstad og at dette vert teke inn i vedtaket. Rådmannen si tilråding, med merknader vedteke. og tillegg sett fram i møte vart samrøystes Vedtak: Luster kommune held fram i Sogn Kulturskule. Kommunestyret legg til grunn at skulen vert utvikla i samsvar med utviklingsplan og handlingsplan av 28.11. I handlingsplanen, pkt 2, må Jostedal takast inn som undervisnings - stad. Kommunestyret ber om informasjon om utviklinga via tertialrapportering eller via eiga sak/eigne saker. Postadresse: Besøksadresse: Rådhuset Rådhuset Telefon: 57 68 5503 6868 GAUPNE GAUPNE Telefaks: 57 68 5501

Saksprotokoll Formannskapet og næringsutvalet 07.12.2016 Sak: 108 / 16 Tittel: Saksprotokoll - Kulturskuletilbodet i Luster Arkivsak: 16 / 1436 Behandling: Formannskapet drøfta utviklinga i saka. Formannskapet presiserte at innvendingane frå Luster må takast på alvor om ein skal halde fram samarbeidet. Formannskapet legg til grunn at punkta om brukarråd og betre administrative rutinar vert prioritert og at det vert ei tett oppfølging av saka framover. Formannskapet føreset at spørsmålet om framtid ig organisering vert drøfta i 2017. Formannskapet meiner revidert utviklingsplan med handlingsplan bør leggjast fram for kommunestyret i løpet av 2017. Formannskapet ber om at også Jostedal må nyttast som undervisningsstad og at dette vert teke inn i vedtaket. Rådmannen si tilråding, med merknader vedteke. og tillegg sett fram i møte vart samrøystes Vedtak: Luster kommune held fram i Sogn Kulturskule. Kommunestyret legg til grunn at skulen vert utvikla i samsvar med utviklingsplan og handlingsplan av 28.11. I handlingsplanen, pkt 2, må Jostedal takast inn som undervisnings - stad. Kommunestyret ber om informasjon om utviklinga via tertialrapportering eller via eiga sak/eigne saker. Postadresse: Besøksadresse: Rådhuset Rådhuset Telefon: 57 68 5503 6868 GAUPNE GAUPNE Telefaks: 57 68 5501

SAKSFRAMLEGG Sakshandsamar: Erling Bjørnetun Arkivsaksnr.: 16/4247 Arkiv: 140 C2 Handlingsprogram kommunal plan fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv 1017-2019, rullering 2016 Rådmannen si tilråding: Luster kommune vedtek det framlagte handlingsprogrammet for anlegg for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv 2017-2019 slik det går fram av eige oppsett (vedlagt). Handlingsprogrammet vert lagt til grunn for søknadene om spelemidlar for 2017.

Saksutgreiing: Prenta vedlegg: Særutskr. frå sak 12 1617 Luster idr.råd Handl.plan 2017-2019 nærm. anl. pr. 28.11.16 Handl.plan 2017-2019 ordinære anl. pr. 28.11.16 Uprenta vedlegg: Kommunal plan for fysisk aktivitet av 17.12.15. Samandrag: Rullering av handlingsprogrammet til Kommunal plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv kan om kommunen finn det nødvendig rullerast årleg. Føringane i den vedtekne planen ligg fast i planperioden og for kategorien ordinere idrettsanlegg ligg det opprinnelege handlingsprogrammet kommunestyret vedtok i des. 2015 til grunn. Justeringar av økonomiske og fysiske storleikar kan no takast inn i rulleringa av handlingsprogrammet utan at dette medfører ny offentleg utlegging. Rådmannen har utarbeida eit framlegg til handlingsprogram for anlegg 2017-2019 bygt på desse nye og oppdaterte/endra føresetnadene, og prioritert den kommunale medfinansieringa ut frå ramma i investeringsbudsjettet 2017. Utval som har vedtaksmynde: Kommunestyret Fakta: Grunnlaget for saka er kommunestyret sitt vedtak 17. des. 2015 Kommunal plan for fysisk aktivitet med handlingsprogram for 2016-2019. Handlingsprogrammet kan i samsvar med pkt. A1 Planprosessen rullerast årleg dersom dette er påkreva i samsvar med årleg budsjett- og søknadsrutine for spelemidlar. Kommunestyret sitt vedtak om kva for anlegg som er prioriterte for spelemidlar i perioden kan i utgangspunktet ikkje endrast dersom dette medfører større omprioriteringar av dei ordinære anlegga. I slike tilfelle skal planen ut på offentleg høyring i samsvar med Plan og Bygningslova (PBL). I dette handlingsprogrammet, er teke inn ny dagsturhytte finansiert med spelemidlar og tilskot frå Sparebankstiftinga i Sogn og Fjordane. Ein mindre kostnad, kr 50.000, er kalkulert inn som kostnader med tilrettelegging av grunnen. For dei andre anlegga som er prioriterte med kommunal del for 2017 er lagt til grunn den økonomiske ramma i investeringsbudsjettet for 2017. Vidare skal anlegga som søker ha, eller vil kunne oppnå å få idrettsfunksjonell godkjenning før endeleg innsending av søknaden. Søknadsfristen 15. januar gjeld for kommunen som lokal godkjenningsinstans og til fylkeskommunen som koordinerer alle godkjende søknader for Sogn og Fjordane. Tildeling av spelemidlar skjer etter årleg tildeling av ramme frå overskotet av Norsk Tipping (spelemidlar) og politisk vedtak i fylkeskommunen i mai/juni. Føresegnene for godkjenning av søknader om spelemidlar er endra på enkelte område i 2016. Dette er det no teke høgde for i handlingsplanen og dette har påverka den formelle plasseringa i kategori anlegg som nærmiljø- og ordinære idrettsanlegg. På same vis er utrekninga av den maksimalt oppnåelege tilskotssummen korrigert for anleggstype og ut i frå godkjent kostnadskalkyle. For søkarar med prosjekt som ikkje har oppnådd å få løyvt spelemidlar må kommunen prioritere desse som «fornya» eller «gjenteken» søknad dersom tiltaket framleis er aktuelt å realisere med spelemidlar. Luster idrettsråd skal i samsvar med vedtekter for idrettsråd i kommunane ha høve til å uttale seg om eventuelle endringar kommunen legg opp til i samband med rullering av handlingsprogrammet.

Vurdering: Rådmannen har vurdert dei aktuelle prosjekt-søknadene for 2017 med grunnlag i den gjeldande planen datert 17.12.2015 og den økonomiske ramma som ligg til grunn for framlegg til investeringsbudsjett 2017 og økonomiplan 2017-2020. Der dei økonomiske føresetnadene for ev realisering av prosjekta er endra er desse gjennomgått spesielt, og vurderte opp mot gjeldande regelverk og dokumentasjon av eigenkapital, eigeninnsats og andre finansieringskjelder. Kommunestyret si uttrykte prioritering av friluftslivet i planvedtaket, jf pkt. C 26: Generelle prioriteringskriterie og pkt. C 32: Prioriteringskriterie friluftsliv, er eit gjennomgåande trekk i denne oppstillinga. I tilknyting til dette har rådmannen også lagt til grunn at anlegg som ikkje har eit formelt avklara tilhøve til arealet for utbygging ikkje kan prioriterast før dette er på plass og den idrettsfunksjonelle godkjenninga ligg føre. Døme på dette er prosjekt som ventar på avklåring på regulering av eit utbyggingsareal, innløysing av areal eller tinglysing av avtalar om areal. Dei større anlegga på Sogn skisenter, stadion Gaupne og motorsportanlegg Leirmoøygarden vil ikkje vere i posisjon for å søke i 2017. Planlegging, grunnspørsmål eller finansiering vil i større eller mindre grad tilseie at dei først er aktuelle frå 2018. Etterslepet med å få innvilga spelemidlar har til no vore på frå 3 til 5 år. Dette har som konsekvens at enkelte søknader vert «gjengangarar». For søknader om tilskot til anlegg for friluftsliv har Fylkestinget vedteke at desse skal prioriterast med tilskot det første året dei har ein godkjent søknad. Dette er i tillegg til det som er nemnt ovanfor også ein viktig grunn til å fremje denne type prosjekt for 2017. Eit tredje tilhøve er den forventa folkehelse-vinsten ved å auke tilgangen til fleire gode nærmiljøanlegg og å «ruste opp» anlegg for friluftsliv med låg terskel for eigenaktivitet. Utomhusanlegget ved Hafslo barne- og ungdomsskule, som i den opprinnelege handlingsplanen for 2016-2019 opererte med eitt søknadsprosjekt, omfattar no fem ulike anleggssøknader og ein søknad på fasilitet (lysanlegg). I samsvar med føresegnene for tildeling av spelemidlar 2017 (utgjeve av Kulturdepartementet) skal det enkelte anlegg det vert søkt tilskot til spesifiserast både med kostnader og finansieringsløysing. Etter rådmannen si vurdering er dette ikkje ei vesentleg endring sett i forhold til planvedtaket av 2015, men har ført til ei vesentleg betring av kvaliteten på utomhusanlegget ved skulen, ved at grunnlaget for ekstern finansiering via spelemidlar er utvida. Luster idrettsråd har handsama framlegget til handlingsprogram og gitt si tilslutning til den framlagte prioriteringa i planen. Dato: 28. november 2016 Jarle Skartun Erling Bjørnetun rådmann Kultursjef Særutskrift skal sendast: m/kopi til:

Særutskrift frå sak 12/1617 i møte i Luster idrettsråd 24.10.2016 Luster kommune har utarbeida eit framlegg til handlingsprogram for anlegg 2017-2019 bygt på nye og endra føresetnader etter kommunestyrehandsaminga i des. 2015. Anlegga som i utgangspunktet er prioriterte i den kommunale planen for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv 2016-2019 kan rullerast inn og tilpassast i handlingsprogrammet for kommunen sitt budsjett og økonomiplan. Den skal høyrast på ved at den vert lagt fram og presentert for styret i idrettsrådet. I denne presentasjonen viser kommunen til at reguleringsplanarbeidet for to større prosjekt ikkje er avslutta, arealet ikkje utan vidare tilgjengeleg/innløyst og at «ventetida» på innvilga spelemidlar er fleire år. Det vart særleg presisert at ein søknad om tilskot av spelemidlane må ha idrettsfunksjonell godkjenning og at søkaren kan dokumentere eigenkapital før søknaden kan godkjennast og sendast vidare i systemet. Vedtak: Luster idrettsråd vedtek å støtte framlegget til handlingsprogram for nærmiljøanlegg og ordinære idrettsanlegg for 2017-2019 slik det er presentert for idrettsrådet i møte den 24.10.2016. Stadfesta av Anne Merethe Kvalsøren, Leiar Luster idrettsråd

Kommunal plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv 2016-2027 Rullert plan pr. 28.11.2016 H AN DLI N GSPLAN FOR AN LEGG 2017-2019 K = kommune, ST/F = stat/fylkeskommune, PR= privat Anleggsstart - finansiering (i heile 1000 kr) Totalt 2016 2017 2018 2019 Anl.nr: Anlegg Stad Ansv. Inv. Kost. driftsutg. K ST/F PR K ST/F PR K ST/F PR K ST/F PR K ST/F PR Nærmiljøanlegg: 1426001008 Klatrepark Gaupne sentr. G. bl 872 10 212 300 320 212 0 300 320 1426001008 lysanlegg kl.p.gaupne sentr. G.bl 75 5 35 37 3 35 3 0 37 0 1426000710 Klatrepark Hafslo b&u.sk H. bl 900 10 250 300 350 200 50 300 350 1426000711 Akebakke Hafslo b&u.sk L. K. 337 5 168 169 0 168 169 0 1426000712 Streetbasket Hafslo b&u.sk L. K. 117 5 58 59 0 58 59 0 1426000713 Ballvegg Hafslo b&u.sk L. K. 168 5 84 84 0 84 84 0 1426000715 Hinderløype Hafslo b&u.sk L. K. 94 5 47 47 0 47 47 0 1426000714 Bordtennis Hafslo b&u.sk L. K. 119 5 59 60 0 59 60 0 1426000711Lysanlegg11pktHafslo b&u.sk L.K. 153 5 76 77 0 76 77 0 1426008304 Tursti Kjos MollandsmarkiM. gl 290 5 100 145 45 100 145 45 1426001901 Skileikanl Yttri, Fortun i.l.fa 280 10 50 140 90 50 140 90 1426001901 Lysanlegg Yttri, Fortun i.l.fa 270 5 40 135 95 40 135 95 1426006203 Tursti Stuaflå MollandsmarkiM. gl 82 5 27 42 13 27 42 13 1426004406Ballbing rehab Luster Lu. i.l. 120 0 50 60 10 50 60 10 1426008801 Tursti Ornes Ornes O. gl 500 10 125 250 125 125 250 125 1426008801 Lysanlegg,OrnOrnes O. gl 1426001414 K10 Hoppbak Heggmy Hafslo S.Sk.s 640 10 160 320 160 160 320 160 1426001414 Lysanlegg Heggmy Hafslo S.Sk.s 1426001415 K19 Hoppb Heggmy Hafslo S.Sk.s 693 15 173 347 173 173 347 173 1426001415 Lysanlegg Heggmy Hafslo S.Sk.s 1426008408 Tursti Galden Solvorn S. bl 185 5 46 93 46 46 93 46 1426006802 SandvolleybbGalden,Hafslo Ga V 542 5 200 270 72 200 270 72 1426005902 Tursti Hotla Gaupne L.K. 1200 10 600 600 0 600 600 0 1426004404Sandvol rehab Luster Lu.i.l. 70 0 18 35 18 18 35 18 1426001007 Ballbinge #2 Gaupne il Bjø 500 10 0 250 250 0 250 250 1426005802 Fleirbruksanl Fossøy,JostedaS&M 210 5 55 105 50 55 105 50 Summert: 8417 150 2633 3925 1820 447 0 447 809 1318 603 458 917 458 919 1353 436

Kommunal plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv 2016-2027 Rullert handlingsplan pr. 28.11.2016 H AN DLI N GSPLAN FOR AN LEGG 2017-2019 K = kommune, ST/F = stat/fylkeskommune, PR= privat Anleggsstart - finansiering (i heile 1000 kr) Totalt 2016 2017 2018 2019 Anl.nr: Anlegg Stad Ansv. Inv. Kost. driftsutg. K ST/F PR K ST/F PR K ST/F PR K ST/F PR K ST/F PR Ordinære idrettsanlegg: 1426006301 Symj.anl.25 Lustrabadet L.K. 44625? løyvd 14875 0 0 14875 0 1426006303Overvåk. anl. Lustrabadet L.k. 300? 200 100 0 0 100 0 1426008601Tursti Feigfoss Feigum L.K. 400 5 200 200 0 171 29 200 0 1426008701Turs Døsen-Jost Jostedal L.turl. 400 15 94 200 106 94 200 106 1426008901Dagsturhytte Ytre Eikum L.K. 550 10 50 300 200 50 300 200 1426006202Tursti Molden Mollandsmark L.K. 1000 5 500 500 0 500 500 0 1426003Skytebane Inndø Hillestadstølen Ha.sk.l 1430 50 500 500 500 500 500 500 1426003Utviding skyttarhhillestadstølenha.sk.l 950 350 350 250 350 350 250 1426008502Motors.EnduroLeirmo,Gaupne il.bjør 245 inkl. 81 81 83 81 81 83 1426008503MotorKnattecr.Leirmo,Gaupne il.bjør 385 inkl. 127 127 131 127 127 131 1426000102KunstgrasbaneGaupne stadion il.bjør 15600 400 2500 2500 2500 2500 2500 2500 1426000105 undervarme Gaupne stadion il.bjør inkl. inkl. 700 700 700 700 0 700 700 1426001413 stadionanl. Heggmyrane S.sk.s 1380? 460 460 460 460 460 460 ikkje tildelt Snøprod.anl. Heggmyrane S.sk.s 1350 10 450 450 450 450 450 450 1426008504 Motorcross C Leirmo,Gaupneil.Bjør 545 20 182 182 181 182 182 181 1426008501Motorsp.Trail Leirmo, Gaupne il.bjør 260 15 87 87 86 87 87 86 1426001411Sprintløype1,2Heggmyrane S.sk.s 5000 0 700 700 3600 700 700 3600 1426001412Lysanlegg1,2 Heggmyrane S.sk.s???????? 1426000101Stadion Friidr. Gaupne stadion il.bjør inkl. inkl. 2000 2000 2000 2000 2000 2000 1426000501Idr.hall- rehab Gaupne stadion L.K. 1000? 500 500 0 500 500 0 1426001803 Lagerbygg Jøng, Luster L. il. 150 2 50 50 50 50 50 50 Summert: 75570 532 9731 24862 11297 171 0 0 1523 17025 1056 4318 3618 4324 3519 4219 5917 Fotnotar: 1: Tal for Kunstgras-bana er ikkje splitta på ulike anl. element 2: Rehab. Idrettshall - gjeld dekke i 2019

Kommunal plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv 2016-2027 Handlingsprogram etter 2019: Anl.nr: Anlegg Stad Ansv. Inv. Kost. driftsutg. K ST/F PR K ST/F PR K ST/F PR K ST/F PR K ST/F PR 1426007803Turv. Wittg.t.-Skj Skjolden S. bl 2606 5 0 1000 1606 0 1000 1606 1426008302 Turst.I. Hafs-H Hillestadstøl??? 1426008301Tursti til Årøy Hillestadstøl??? 1426008303 Hafslov.rundt Hafslo??? 1426000108 Sanitæranl. Gaupne stadion il. Bjør 650? 1426008505Lager motorsp. Leirmo,Gaupneil. Bjør 1415 15 1426001503 K45 - Hopp Heggmyrane S.sk.s 2800 20 ikkje tildelt Squash-hall Gaupne??? ikkje tildelt Fjordsto-rehab. Skjolden??? ikkje tildelt Sognefj.veg gj. Luster k.??? ikkje tildelt Sykkelsti.fv.55 gj. Luster k.??? ikkje tildelt turløype ski Engjadalen??? ikkje tildelt turstiar Luster komm??? ikkje tildelt Akt.anl. Friskhus Gaupne L. K.??

Saksprotokoll Formannskapet og næringsutvalet 07.12.2016 Sak: 109 / 16 Tittel: Saksprotokoll - Handlingsprogram kommunal plan fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv 1017-2019, rullering 2016 Arkivsak: 16 / 4247 Behandling: Rådmannen si tilråding vart samrøystes vedteken. Vedtak: Luster kommune vedtek det framlagte handlingsprogrammet for anlegg for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv 2017-2019 slik det går fram av eige oppsett (vedlagt). Handlingsprogrammet vert lagt til grunn for søknadene om spelemidlar for 2017. Postadresse: Besøksadresse: Rådhuset Rådhuset Telefon: 57 68 5521 6868 GAUPNE GAUPNE Telefaks: 57 68 5501

Saksprotokoll Formannskapet og næringsutvalet 07.12.2016 Sak: 109 / 16 Tittel: Saksprotokoll - Handlingsprogram kommunal plan fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv 1017-2019, rullering 2016 Arkivsak: 16 / 4247 Behandling: Rådmannen si tilråding vart samrøystes vedteken. Vedtak: Luster kommune vedtek det framlagte handlingsprogrammet for anlegg for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv 2017-2019 slik det går fram av eige oppsett (vedlagt). Handlingsprogrammet vert lagt til grunn for søknadene om spelemidlar for 2017. Postadresse: Besøksadresse: Rådhuset Rådhuset Telefon: 57 68 5521 6868 GAUPNE GAUPNE Telefaks: 57 68 5501

SAKSFRAMLEGG Sakshandsamar: Jarle Skartun Arkiv: 151 Arkivsaksnr.: 16/2911 Budsjett 2017, økonomiplan og planleggingsprogram 2017-2020. Formannskapet si handsaming etter off. ettersyn. Formannskapet si tilråding: 1)Kommunestyret godkjenner årsbudsjett 2017 og økonomiplan for 2017 2020 for Luster kommune slik det ligg føre i samsvar med spesifikasjon av drifts- og Investeringsbudsjett, inkl endringar i tilleggstilråding av 07.12.(jf protokoll handsaming fsk 07.12.) 2)Skatt på inntekt og formue vert skriven ut etter høgste gjeldande satsar. Eigedomsskatten, jf. lov av 5.06.75, vert utskriven med 7 kr for kvar 1000 kr i takstverdi. Skatten vert utskriven på verk og bruk. 3)Nye betalingssatsar og avgifter vert gjort gjeldande frå 01.01.2017, ev frå dato som går fram av betalingshefte eller varslingsfristar. 4)Planleggingsprogrammet vert godkjent slik det ligg føre. Handlingsprogrammet i kommuneplanen sin samfunnsdel vert rullert som det går fram av tabellar i tenesteområda. 5)Kommunestyret vedtek slik bruk av fond i 2017 Disposisjonsfond (drift):.. mill.kr.(ev mindre justering) Næringsfond (drift);funksjon 325 Generell bruk til næringstiltak 10,0 mill.kr. Bruk av salsinntekter (til investeringar): mill.kr.(ev mindre justering) Renter og avkasting av kommunen sine omløpsmidlar, gevinstar på finansielle instrument inkl. fond og sal av kraft vert å sjå samla. 6)I samsvar med behov for lånefinansiering får rådmannen fullmakt til å godkjenne lånevilkår for låneopptak til investeringar i 2017 på inntil. Million kroner med ei avdragstid på 30 år. I tillegg får rådmann fullmakt til låneopptak i Husbanken med 5 mill.kr. til vidare utlån av formidlingslån til innbyggarane. 7)Fullmakter elles: -Kommunestyret gjev formannskapet fullmakt til å disponere tilleggsløyvingar og nye løyvingar. -Rådmannen får likevel fullmakt til å fordele tilleggsløyvingar løn og aktivitetsbasert utjamningstilskot barnehage og grunnskule. -Kommunestyret gjev formannskap/rådmann fullmakt til å gjennomføre investeringar innanfor dei rammer/presiseringar som ligg i budsjettet. -Rådmannen får fullmakt til å inngå avtalar om grunnkjøp innafor dei kostnadsrammer og presiseringar som ligg i budsjettet. -Kommunestyret gjev kyrkjeleg fellesråd fullmakt til å disponera løyvinga på 250 000 kr til investeringar kyrkje. 8)Rådmannen rapporterer slik til kommunestyret (2017) -Årsrapport og rekneskap i samsvar med kommunelova sine reglar.

-Rapportar pr 1. og 2. tertial med tilråding og naudsynte budsjettendringar innan dei definerte rammeområda definert i økonomireglement, jf. k-sak 63/14. -Separate byggje- og anleggsrekneskap for definerte investeringsprosjekt (kontoklasse 0) med eit samla kostnadsoverslag på minimum 3,0 mill.kr. -Med grunnlag i vedteke reglement for finansforvaltninga, jf. k-sak 63/14 9) Rådmann får fullmakt til å redigere, rette opp feil og innarbeide formannskapet sine merknader til framlegget. Det vert vist til formannskapet sitt arbeid med økonomiplan for 2017-2020.

Saksutgreiing: Prenta vedlegg: Høyringsutkast; Budsjett 2017, Økonomiplan 2017-2020, Planleggingsprogram 2017-2020. Innkomne uttalar.(ettersendt/lagt fram i møte) Uprenta vedlegg: Øp-notat 1-5 m/vedlegg og presentasjonar. Samandrag: Formannskapet sitt framlegg til budsjett og økonomiplan har lege ute til ettersyn. Det har og vore halde møte i råd og utval med informasjon om budsjettinnstillinga. Innspel til budsjettinnstillinga vert lagt fram og drøfta. (frist fram til møte/vert ettersendt) I saka gir formannskapet endeleg tilråding til kommunestyret si handsaming av budsjett/øp. Utval som har vedtaksmynde: Kommunestyret. Fakta/Vurdering: Saker /tillegg /endringar for vurdering; 1) Div supplerande tekst og tal oppvekst. I «budsjettboka» er det kome inn litt supplerande tekst/informasjon og aktivitetstal. 2) Endra rentenivå, kap.5, side 18. Det var oppgitt feil rentenvå/rentebane som ligg til grunn for framskriving for låna våre, vert retta opp. 3) Mindre talmessige opprettingar. Kvalitetssikring har avdekka nokre småfeil som vert retta opp i endeleg utgåve. (nettoramme f-234, og f-360 og skjema 1B, oppsummert uendra.) 4) Investeringsløyving Lundshaugen. Det var ikkje samsvar mellom tal og tekst på det tiltaket. Tekst er no tilpassa talbudsjettet slik at løyving på 1 million kroner er ført opp i 2018. (ikkje 2019.) 5) Prioritering av investeringar kommunale avløpsanlegg er prioriterte på nytt med litt endring. Kloakkpumpestasjon i Solvorn vert flytta fram grunna dårleg tilstand, samt at det kan gi løysing på utfordringar med toalettløysing.(jf.s.101) 6) Sogn Kulturskule. Jf eiga sak til fsk 07.12 og kst 16.12, der kommunestyret sin konklusjon bør innarbeidast. 7) Legevakt. Jf eiga sak i fsk 23.11. Det vert ikkje lagt fram eiga sak for kommunestyret no, intensjonen om å delta framgår av budsjettinnstillinga. Når endeleg sak ligg føre vert den lagt fram for kommunestyret som eiga sak. 8) Grunnskule, jf nedanfor. 9) Eigedomsskatt, jf nedanfor.

10) Statsbudsjettet. Det vil vera kjent at det så langt ikkje ligg føre avklaringar omkring kommuneoppgjeret i framlegg til statsbudsjett. Det er reservert noko midlar opp mot ein million kroner til å dekka opp føringar i oppgjeret. 11) Div uttalar frå møte i råd og utval; -Eldreråd, rådd for menneske med nedsett funksjonsevne, brukarutval samhandlingsreformen, 28.11. -Amu, 29.11. -Administrasjonsutvalet, 30.11. 12) Innkome høyringsinnspel; (frist fram til møte 07.11) vert ettersendt/lagt fram i møte. Utfyllande merknader frå rådmannen: Grunnskule. Etter at budsjetttilrådinga låg føre så er det kome reaksjonar på nedtrekk og fordeling av nedtrekk på ramma til grunnskulen. Rådmann har etter dette funne grunn til å sjå på saka på nytt. Overordna så ligg det no i innstillinga eit nedtrekk/innstramming på ramma til grunnskule på 2,5 mill. Me ser då vekk frå spes.ped reknestykket for + 70% elevar. I budsjettprosessen vart det drøfta/etterspurt kor mykje ein kan tilrå som generell innstramming. Rådmann tilrådde 2 mill utover det som låg i øp på netto 0,5 mill. Rådmann har forståing for at innstramming er krevjande, og ikkje minst i 2017, då me er inne i eit oppstarta skuleår 2016-17 der mykje er fastlagt for inneverande skuleår. Det vert enklare å tilpassa seg redusert ramme i 2018 då ein kan ta omsyn til det allereie frå august - 17. Ut frå dette vil rådmann tilrå at ramma vert auka med 400.000 i 2017 slik at nedtrekket vert 1,6 mill i 2017 og ikkje 2,0 som i innstillinga. For 2018 står nedtrekket på 2 millionar fast. Etter rådmann si vurdering er det rom for å dekke dette av tilleggs/reserveløyving innlagt i budsjettinnstillinga. Den økonomiske situasjonen er såpass krevjande at skule må ta «sin del» og rådmann held fast på at det nivået som er signalisert er rimeleg. Når det gjeld fordeling av budsjettramma, fordeling mellom skulane, så er det ei sak for rådmann. Rådmann tilrådde fordeling basert pr. elevkomponent. I elevkomponent ligg dei «disponible» midlane i skuleramma, om lag 25 mill. Resten av ramma er bundne til faste kriterium i skulemodellen. Me (økonomi, kommunalsjef og rådmann) har sett på dette på nytt, og held fast på at etter gjeldande budsjettmodell for skule, så vil eit nedtrekk pr. elevkomponent vere det rette og mest rettferdige. Denne modellen tek omsyn til skilnaden barneskule ungdomsskule og til + 70 %-elevar. Me vil nytta oppdaterte elevtal, GSI tal, pr 15.10 i fordelinga. Rådmann legg opp til at saka kan dokumenterast nærare og drøftast i rektormøtet 08.12 før endeleg fastsetjing av fordeling mellom skulane. Det vil vidare vere slik at me skal gå gjennom skulefordelingsmodellen i 2017. Arbeidet vil og få ei knyting til arbeidet med skulebruksplan / arbeidet med skulestruktur. (Formannskapet kan og få innsyn i modell/utrekningar om ynskjeleg.)

Eigedomsskatt. Rådmannen syner til budsjettinnstillinga omkring utviding av eigedomsskatteordninga. Det viser seg at informasjonen som me har bygt på ikkje er fullstendig. I lov og regelverk er det fleire bindingar enn me har lagt til grunn. Det er to sentrale bindingar som må drøftast/omsyntakast; -Næringseigedommar kan ikkje fritakast dersom ein ynskjer skatt på objekta verk og bruk og bustad. -Skattesats på næringseigedommar kan ikkje vere lågare enn på verk og bruk.(0,7%) Dette kompliserar arbeidet med å utvida ordninga, både med omsyn til innretning på ordninga og om det er realistisk å utvide ordninga med verknad i 2017. Dersom ein utset utviding av eigedomsskatteordninga så må ytterlegare 3 million kroner dekkast inn for 2017. På dette tidspunktet i budsjettprosessen vil det mest realistiske vere å auka bruken av fond i tilrådinga og ev kome tilbake i tertialrapport med nærare inndekking. Det vert utarbeidd eiga sak omkring eigedomsskatt til møte i formannskapet 07.12 I saka må ein ta stilling til vidare arbeid med eigedomsskatteordninga i kommunen. Vedtak i den saka vil så kunne innarbeidast i budsjettilrådinga. Dato: 01.12.16 Jarle Skartun rådmann Særutskrift skal sendast: m/kopi til:

Forlik Statsbudsjett; «Kløpp og lim kommunedel.» 1) Rammen for øremerkede tilskudd innenfor kommuneopplegget er i budsjettavtalen økt med nær 1,7 mrd. kroner, mens rammeoverføringene reduseres med drøyt 200. mill. kroner. Råma til Luster ser ut til å bli redusert med 167.000 2) Regjeringens foreslåtte økning av innslagspunktet for toppfinansiering av ressurskrevende tjenester med 50 000 kroner utover anslått lønnsvekst omtales ikke i budsjettavtalen, og dette forstås slik at denne økningen vil bli stående med budsjettavtalen som er inngått. 3) Verbalforslagene til avtalen innebærer bl.a. at regjeringen skal fremme forslag til endring i barnehageloven, slik at barn som fyller ett år senest innen utgangen av november det året det søkes om barnehageplass skal få rett til å få plass i barnehagen fra fylte ett år. Det er ikke avsatt bevilgning til dekning av kommunenes merutgifter som følge av dette. Representerar ikkje meirugifter for Luster. 4) Der er avsatt midler til flere barnehagelærere 2.halvår, men ordning er pr nå ikke definert. Det øremerkes 172 mill. kroner til økt satsing på flere barnehagelærere fra 1.8.2017 (helårseffekt 413 mill. kroner i 2018). Nasjonal løyving tilseier om lag 75% stilling på Luster?? 5) Det legges opp til en styrking av tidlig innsats i grunnskolen sammenlignet med regjeringens forslag med 100 mill. kroner på årsbasis. Samtidig flyttes satsingen fram til 1.1.2017 slik at tiltaket får helårseffekt allerede i 2017. Dette skjer gjennom at bevilgningen trekkes ut av rammetilskuddet og øremerking av bevilgningen, samtidig som skjønnstilskuddet for kommunene for 2017 er redusert med 100 mill. kroner. Budsjettavtalen vil dermed begrense kommunenes muligheter for å prioritere innsatsen ut fra det enkelte barn og den enkelte barnegruppes behov, særlig ved at det øremerkede tilskuddet knyttes direkte til lærertetthet på 1-4 trinn. (ev til klassar over 16 elevar??) 6) Satsingen på helsesøstre/stillinger i skolehelsetjenesten og nye stillinger på helsestasjonene styrkes med en øremerket bevilgning på 150 mill. kroner. 7) Det hadde imidlertid fra kommunesektorens side vært ønskelig om disse satsingene(4+5) hadde kommet gjennom rammetilskuddet og ikke gjennom øremerkede ordninger, da dette ville styrket den samfunnsmessige effektiviteten av tiltakene gjennom prioriteringer ut fra lokale behov. 8) Tilskuddet per lærekontrakt i videregående opplæring økes med kroner 2 500, i tillegg til den foreslåtte styrkingen fra regjeringens side med kroner 5 000. 9) Regjeringen skal videre vurdere kapitaliseringsrenten i eiendomsskatten på kraftanlegg. 10) Det er avsett noko styrking av regionale utviklingsmidlar og breidbandmidlar. (fylkeskommunen/ indirekte kommune.) Jsk/07.12.

Saksprotokoll Formannskapet og næringsutvalet 07.12.2016 Sak: 110 / 16 Tittel: Saksprotokoll - Budsjett 2017, økonomiplan og planleggingsprogram 2017-2020. Formannskapet si handsaming etter off. ettersyn. Arkivsak: 16 / 2911 Behandling: - Rådmannen synte til saksutgreiinga med opplisting jf. pkt 1-9 med mindre opprettingar/presiseringar og føringar. - Notat frå rådmann omkring forlik i Statsbudsjettet gjeldande kommunane er lagt på saka. (pkt 10 i saksutgreiinga.) - I nnkomne uttalar og innspel er lagt fram i saka som eigne vedlegg. (jf pkt 11 og 12 i saksutgreiinga.) ; - 10 innspel i prosessen. - 20 uttalar i høyringsrunden. - Formannskapet drøfta innkome innspel og uttalar og bad rådmann ta med seg innspela i det vidare arbeidet. Formann skapet bad og rådmann sikra deltaking og betre prosessar i budsjettarbeidet. - Av serskilte tema drøfta formannskapet; *Fordeling av råma til kvar skule. Rådmann v/kommunalsjef informerte om skulemodellen og grunnlag for nedtrekk av råma i 2017 øg ØP. Nedtrekk er tilrådd redusert frå 2 mill til 1,6 i 2017 med grunngjeving at me er midt i eit skuleår. (16-17) Redusert innsparing vert dekka av tilleggsløyving/reservert løyving oppvekst. Rådmann vert bedd om å drøfta saka med rektorane oppvekst/ grunnskule vert ikkje endra. før endeleg fordelin g. Råma til *Føringar i forlik frå statsbudsjettet. Rådmann informerte omkring det me veit så langt om endringar. Litt redusert råme og noko auke i øyremerkte satsingar er det generelle. Det vert ikkje gjort endringar /tildelingar no, men ein vil kome tilbake til saka over nyttår når det er klarlagt vilkår og nivå på dei ulike områda. Dette gjeld; helsestasjon/skulehelseteneste, Postadresse: Besøksadresse: Rådhuset Rådhuset Telefon: 57 68 5503 6868 GAUPNE GAUPNE Telefaks: 57 68 5501

lærartettleik 1. - 4. klasse, kompetanseutvikling/etterutdanning lærarar, barnehagelærar - ress ursar, dagtilbod demens, akut tilbod rus/psykiatri, tilskot lærlingar, og ev nytt om kapitaliseringsrenta store kraftverk. Det er disponibel løyving i budsjettframlegget til å svare opp plikter på desse områda. *Disponering av kommunal legeressurs. Budsje ttframlegget endrar ikkje noverande ordningar, men det vert lagt opp til drøftingar på fleire område. Jf omlegging innan omsorgstenesta og arbeidet med interkommunal legevakt. * Endring i føresetnadane for utviding av eigedomsskatteordninga. Jf informasjon og vedtaket i sak 111 så vil det først vere aktuelt å utvide ordninga for eigedomsskatt frå 2018. Denne endringa må innarbeidast i budsjettilrådinga. Høyringsframlegget si inntekt på 3 million kroner i 2017 må etter dette dekkast med bruk av fo nd, elles uendra. * Tilråding til kommunestyret. Formannskapet legg til grunn at rådmann ajourfører budsjettdokument og tilråding i samsvar med protoko l lering. I tillegg legg formannskapet inn protokollering frå møte 23.11 som del av tilrådinga: Nytt punk t i tilråding ; Nytt pkt 10.) Budsjettarbeidet for 2017 har synt at Luster kommune har store utfordringar i høve til driftsutgifter dei næraste åra. For 2017 vert utfordringane i hov ud sak løyst ved avdragsutsetjing på l å n, bruk av fond og generell innstramm ing på drift. Frå 2018 må ein ta større grep for å få driftsutgiftene ned. Som grunnlag for krevjande politiske vedtak treng ein eit godt grunnlag som synleggjer alle dei ulike alternativa. Ein treng ein total gjennomgang av organisasjonen Luster kommune. Ein må halda u tanom pleie - og omsorg som no er midt i ein viktig omstillingsprosess. Gjennomgangen må ta utgangspunkt i dei lovpålagde oppgåvene og sjå kva oppgåver og nivå Luster har på andre oppgåver som ikkje er lovpålagde. Alle sider ved drift og bruk av ressursar m å ein sjå på. Framlegg til endringar må konsekvensutgreiast. Skulestrukturen må vera ein særskild del av denne gjennomgangen. Ein må ha ein fagleg/pedagogisk vurdering av alle endringsframlegg. Ein må også sjå kva handlingsrom ein har i høve til eksister ande bygningsmasse. Det må vera utgreiingar som synleggjer netto innsparingar med alle framlegg. Ein må også ha fokus på belastningar for borna i høve til reiseveg og trygg skuleveg. Som ein del av utgreiinga må ein og s å sjå på kva betydning skulen har for bygdene. Ein må synleggjera kva som er skulefaglege -/pedagogiske vurderingar og kva som er distriktspolitiske vurderingar. Ein må leiga inn kompetanse/ressursar for å gjera denne jobben. Arbeidet må vera avslutta innan 1.juni 2017. Formannskapet må ve ra styringsgrupp e for arbeidet. Rådmannen si tilråding med endringar og tillegg over vart vedteken. Postadresse: Besøksadresse: Rådhuset Rådhuset Telefon: 57 68 5503 6868 GAUPNE GAUPNE Telefaks: 57 68 5501

Geir Arve Sandvik slutta seg til tilrådinga med unnatak av utviding av eigedomsskatteordninga. Høgre vil leggje fram alternativ tilråding på dette punktet i kommunestyret. Vedtak: 1) Kommunestyret godkjenner årsbudsjett 2017 og økonomiplan for 2017 2020 for Luster kommune slik det ligg føre i samsvar med spesifikasjon av drifts - og Investeringsbudsjett, inkl endringar i tilleggstilråding av 07.12.(jf protokoll handsaming fsk 07.12.) 2)Skatt på inntekt og formue vert skriven ut etter høgste gjeldande satsar. Eigedomsskatten, jf. lov av 5.06.75, vert utskriven med 7 kr for kvar 1000 kr i takstverdi. Skatten vert utskriven på verk og bruk. 3)Nye betali ngssatsar og avgifter vert gjort gjeldande frå 01.01.2017, går fram av betalingshefte eller varslingsfristar. ev frå dato som 4)Planleggingsprogrammet vert godkjent slik det ligg føre. Handlingsprogrammet i kommuneplanen sin samfunnsdel vert rullert som d et går fram av tabellar i tenesteområda. 5)Kommunestyret vedtek slik bruk av fond i 2017 Disposisjonsfond (drift): 6,566 mill.kr.(ev mindre justering) Næringsfond (drift); Funksjon 325 Generell bruk til næringstiltak 10,0 mill.kr. Bruk av salsinntekter (til investeringar): 6 mill.kr.(ev mindre justering) Renter og avkasting av kommunen sine omløpsmidlar, gevinstar på finansielle instrument inkl. fond og sal av kraft vert å sjå samla. 6)I samsvar med behov for lånefinansiering får rådmannen fullmakt til å godkjenne lånevilkår for nye låneopptak til investeringar i 2017 på inntil 27 m illion kroner med ei avdragstid på 30 år. Samla lånebehov er 42,68 million kroner. I tillegg får rådmann fullmakt til låneopptak i Husbanken med 5 mill. kr. til vidare utlån av formidlingslån til innbyggarane. 7)Fullmakter elles: - Kommunestyret gjev formannskapet fullmakt til å disponere tilleggsløyvingar og nye løyvingar. Postadresse: Besøksadresse: Rådhuset Rådhuset Telefon: 57 68 5503 6868 GAUPNE GAUPNE Telefaks: 57 68 5501

- Rådmannen får likevel fullmakt til å fordele tilleggsløyvingar løn og aktivitetsba sert utjamningstilskot barnehage og grunnskule. - Kommunestyret gjev formannskap/rådmann fullmakt til å gjennomføre investeringar innanfor dei rammer/presiseringar som ligg i budsjettet. - Rådmannen får fullmakt til å inngå avtalar om grunnkjøp innafor dei kostnadsrammer og presiseringar som ligg i budsjettet. - Kommunestyret gjev kyrkjeleg fellesråd fullmakt til å disponera løyvinga på 250 000 kr til investeringar kyrkje. 8)Rådmannen rapporterer slik til kommunestyret (2017) - Årsrapport og rekneskap i samsv ar med kommunelova sine reglar. - Rapportar pr 1. og 2. tertial med tilråding og naudsynte budsjettendringar innan dei definerte rammeområda definert i økonomireglement, jf. k - sak 63/14. - Separate byggje - og anleggsrekneskap for definerte investeringsprosjekt (kontoklasse 0) med eit samla kostnadsoverslag på minimum 3,0 mill.kr. - Med grunnlag i vedteke reglement for finansforvaltninga, jf. k - sak 63/14 9) Rådmann får fullmakt til å redigere, rette opp feil og innarbeide formannskapet sine merknader til framlegget. Det vert vist til formannskapet sitt arbeid med økonomiplan for 2017-2020. 10.) Budsjettarbeidet for 2017 har synt at Luster kommune har store utfordringar i høve til driftsutgifter dei næraste åra. For 2017 vert utfordringan e i hov ud sak løyst ved avdragsutsetjing på l å n, bruk av fond og generell innstramming på drift. Frå 2018 må ein ta større grep for å få driftsutgiftene ned. Som grunnlag for krevjande politiske vedtak treng ein eit godt grunnlag som synleggjer alle dei ulike alternativa. Ein treng ein total gjennomgang av organisasjonen Luster kommune. Ein må halda utanom pleie - og omsorg som no er midt i ein viktig omstillingsprosess. Gjennomgangen må ta utgangspunkt i dei lovpålagde oppgåvene og sj å kva oppgåver og nivå Luster har på andre oppgåver som ikkje er lovpålagde. Alle sider ved drift og bruk av ressursar må ein sjå på. Framlegg til endringar må konsekvensutgreiast. Skulestrukturen må vera ein særskild del av denne gjennomgangen. Ein må h a ein fagleg/pedagogisk vurdering av alle endringsframlegg. Ein må også sjå kva handlingsrom ein har i høve til eksisterande bygningsmasse. Det må vera utgreiingar som synleggjer netto innsparingar med alle framlegg. Ein må også ha fokus på belastningar fo r borna i høve til reiseveg og trygg skuleveg. Som ein del av utgreiinga må ein og s å sjå på kva betydning skulen har for bygdene. Ein må synleggjera kva som er skulefaglege -/pedagogiske vurderingar og kva som er distriktspolitiske vurderingar. Ein må l eiga inn kompetanse/ressursar for å gjera denne jobben. Arbeidet må vera avslutta innan 1.juni 2017. Formannskapet må vera styringsgrupp e for arbeidet. Postadresse: Besøksadresse: Rådhuset Rådhuset Telefon: 57 68 5503 6868 GAUPNE GAUPNE Telefaks: 57 68 5501

Postadresse: Besøksadresse: Rådhuset Rådhuset Telefon: 57 68 5503 6868 GAUPNE GAUPNE Telefaks: 57 68 5501

SAKSF RAM L E G G Sakshandsamar: Jan Kåre Norberg Arkiv: 232 Arkivsaksnr.: 16 / 4296 Utviding av eigedomsskatteordninga Rådmannen si tilråding: 1. Kommunestyret vedtek at det i 2017 vert tilrettelagt for utskriving av eigedomsskatt i heile kommunen frå 2018, jfr. e igedomsskattelova 3 fyrste ledd bokst av a. Dette vert å innarbeide i økonom i plan for 201 7 2020. 2. Den alminnelege skattøre for eigedomsskatt i 2017 er 7 promille. Det vert i 2017 berre skrive ut skatt på verk og bruk. 3. Ved utskriving av eigedomsskatt på bustad eigedommar frå 2018 skal S katteetaten sitt formuesgrunnlag nyttast, jfr. e igedomsskat telova 8c - 1. 4. Kommunestyret vedtek at gjeldande takstvedtekter vert endra til takstvedtekter med sakk unnig nemnd. Rådmannen får fullmakt til å tilpasse vedtekter i samsvar med dette.

Saksutgreiing: Prenta vedlegg: Uprenta vedlegg : Samandrag: Formannskapet har i sitt framlegg til budsjett for 2017 tilrådd å utvida eigedoms - skatteordninga Det er innarbeidd ein auke i eigedomsskatten på netto 3 mill kr. utover forventa skatt frå verk og bruk i 2017. Uansett om ein vel heile kommunen eller avgrensa område må alle eigedomar innanfor det aktuelle område takserast og ileggast skatt. Det er likevel nok re unntak i lova 7. For bustadeigedomar kan Skattetaten sin formuesfastsetjing nyttast. Frist for utskriving er 1. mars, evt 1. ap r il dersom det vert gjort vedtak om botnfrådrag på bustad. I saka søker ein å opplyse saka om utvidinga av eigedomsskatteordninga i kommunen med informasjon om kva regelverk og ordningar som er. Det vert stilt spørsmål ved om det er realistisk å utvida ordninga med verknad for 2017. Utval som har vedtaksmynde: Kommunestyret Fakta: Ulike alternativ for innføring av eigedomsskatt etter 3 i lova: Eigedomsskattelovs 3 angir kommunen sine alternativ for val for utskrivinga som er: "Kommunestyret kan skrive ut eigedomsskatt på anten a) faste eigedomar i heile kommunen, eller b) faste ei gedomar i klårt avgrensa område som heilt eller delvis er utbygde på byvis eller der slik utbygging er i gang, eller c) berre på verk og bruk i heile kommunen, eller d) berre verk og bruk og annan næringseigedom i heile kommunen, eller e) eigedom både unde r b) og c), eller f) eigedom både under b) og d) g) faste eigedomar i heile kommunen, unnateke verk og bruk og annan næringseigedom." I dag er det utskrive eigedomsskatt etter 3c Skal kommunen innføre eigedomskatt på bustadhus i heile kommunen og fortsatt ha skatt på verk og bruk må innføring gjennomførast etter punkt a. D.v.s. eigedomskatt i heile kommunen for alle faste eigedommar. Kommunen kan likevel etter 7 i lova frita e in del eigedomar for eigedomsskatt. Frå 1.1. 2017 gjeld dette m.a. fritidseigedomar, men ikkje næringseigedommar. Takseringsreglar. Frå 1. januar 2013 ble reglane i byskattelova (1911) 4 og 5 teke inn i eigedomsskattelova, sjå 8A - 3 og 8A - 2. Lovendringa er kun ein lovteknisk revisjon, og inneber ingen endringar i gjeldande rett. Ifølge 8A - 3 andre ledd skal kommunestyret utnemne dei personene som skal stå for takseringa (ta kstnemnd). Eventuelt kan kommunestyret utnemne ei sakk unnig nemnd som skal fastsette taksten på bakgrunn av forslag frå innleigde befaringsmenn, sjå 8A - 3 fjerde

ledd. Normalt er eigedomsskattetaksering kvart tiande år. I eigedomsskattelova 8A - 2 finn ei n hovudregelen for taksering. Den lyder som følgje: (1) Verdet av eigedomen skal setjast til det beløp ein må gå ut frå at eigedomen etter si innretning, brukseigenskap og lokalisering kan bli avhenda for under vanlege salstilhøve ved fritt sal. (2) Ved taksering av fabrikkar og andre industrielle anlegg, skal ein ta med maskiner og anna som høyrer til anlegget og er nødvendig for å oppfylle formålet med anlegget. Arbeidsmaskiner med tilhøyrsle og liknande, som ikkje er ein integrert del av anlegget, skal ein ikkje ta med. Det vil sei at takstnemnda skal finne fram til den objektive omsetningsverdien. Som det følgjer av det som står nedanfor er dette likevel berre et utgangspunkt. Taksering av bustader, fritidseigedommar, næringsbygg og ubygde areal Ved taksering av bustader og fritidseigedommar, andre næringsbygg enn verk og bruk, tomter o g andre ubygde areal, brukar dei fleste kommuna ne sjablonger. Det vil sei at ein re k nar seg fram til ein verdi ved hjelp av storleiken på byg g og ubygd areal, tal etasjar, byggeår, sonefaktor basert på geografi m.v. I tillegg må takstnemnda eller eventuelt befaringsmenn synfare eigedommen og vurdere om den verdien ein har kome fram til ved hjelp av sjablong framstår som rimeleg sett i forhold ti l antatt omsetningsverdi og takstnivået i kommunen. I realiteten ligg takstnivået i de fleste kommunar under den reelle omsetningsverdien. Det skuldast til en viss grad at takstane kan være nokre år gamle, men også at takstnemndene vanligvis nyttar seg av varsemd for ikkje å risikere å komme over omsetningsverdien. Bruk av formuesverdi ved utskriving av eigedomsskatt for bustad Frå og med skatteåret 2014 er det innført e i t nytt takseringsalternativ ved utskriving av eigedomsskatt, jf. eskttl. 8C - 1. De i n ye reglane inneber at kommunane innanfor visse rammer kan nytte formue s grunnlaget ved utskriving av eigedomsskatt på bustad. Det er innhenta takstgrunnlag for alle bustad eigedomma ne i kommune n med bakgrunn i dette. For bustadhus på landbrukseigedommar e r ikkje dette alternativet tilstades så her må det takserast på ordinært vis. Takstvedtekter Skattetakstvedtekter eller berre takstvedtekter er kommunen sine eigne vedtekter for korleis taksering og utskriving av eigedomsskatten skal skje. Kommunen er ikkje pålagt å ha slike vedtekter, men det er vanleg. Takstvedtektene er e i t viktig hjelpemiddel for å sikre ein god og einsarta behandling av eigedomsskattesaker i kommunen. Kommunestyret sine skattetakstvedtekter vart vedtekne av kommunestyret i sak /2013. Kommunestyret sine vedtekter er standard vedtekter utan sak kunn ig nemnd. D.v.s. at det er nemnda sjølv som må gjennomføre synfaring på eigedomane som skal takserast. Eit alternativ til dette er at kommunestyret vedtek nye vedtekter der ein ny ttar sakk unn ig nemnd. Nemnda fastset då ulike sjablongar for takseringa m.a. pris pr m2, reduksjon for alder, korrigert for geografi m.v. Deretter er det eigne befaringmenn som synfarer den einskilde eigedom og utarbeidar forslag til takst som vert lagt f ram for nemnda for godkjenning.

Vurdering: Omfanget av eigedomsskatt i ein kommune er i stor grad eit politisk tema. Utviklinga er at fleire og fleire kommunar utvidar eigedomsskatteordning a for å auka inntektsgrunnlaget slik at tilbod og tenester kan haldast oppe/utviklast. Det er og situasjonen i Luster. Dei økonomiske utsiktene er slik at skal ein oppretthalde mykje av strukturane og nivå på tenester og tilbod så må inntektssida styrkast. Alternativet til dette er slik rådmann ser det vesentlege endringar i stukturelle forh old og reduksjon av oppgåver og /eller dårlegare tenestetilbod. Formannskapet har i sitt forslag til budsjett for 2017 gjort forslag om utviding av eigedomsskatteområdet til å gjelde bustadeigedomar. Rådmannen syner til budsjettinnstillinga omkring utvid ing av eigedomsskatteordninga. Det viser seg at informasjonen, som me har bygt på, ikkje er fullstendig. I lov og regelverk er det fleire bindingar enn me har lagt til grunn. Det er to sentrale bindingar som må drøftast/omsyntakast; - Næringseigedommar k an ikkje fritakast dersom ein ynskjer skatt på objekta verk og bruk og bustad. - Skattesats på næringseigedommar kan ikkje vere lågare enn på verk og bruk.(0,7%) Dette kompliserar arbeidet med å utvida ordninga, både med omsyn til innretning på ordninga og om det er realistisk å utvide ordninga med verknad i 2017. Dersom ein utset utviding av eigedomsskatteordninga så må ytterlegare 3 million kroner dekkast inn for 2017 i budsjettet. I saka må ein ta stilling til vidare arbeid med eigedomsskatteordnin ga i kommunen. Vedtak i den saka vil så kunne innarbeidast i budsjettilrådinga. Skal ein innføre dette i 2017 må taksering vera gjennomført innan 1. april 2017 dersom ein nyttar botnfrådrag på bustad. (elles 01.03.) Alternativ for utskriving: Rådmannen meiner at ein ved utviding av eigedomsskatteområdet frå verk og bruk må vedta ei utskriving etter 3a. D.v.s. ei utskriving av eigedomskatt i heile kommunen. Dersom ein vedtek utskriving for 2017 bør fritidsbustader fritakast etter 7 i lova. Ei n vil sjølv om ein gjer dette ha ei stor utfordring med å gjennomføra utskrivinga før 1 mars evt. 1 april. Følgjande eigedomar må synfarast og takserast: Alle våningshus på gardsbruk Alle næringseigedom med unnatak av verk og bruk Dette forutset at ein nyttar formuesgrunnlaget som utgangspunkt for taksering av bustad eigedommar. Takseringsreglar :

Rådmannen meiner at ei taksering av bustad eigedommar må gjennomførast etter eigedomsskattelova 8 c. D.v.s at ein legg til grunn formuesgrunnlaget for utskriving av skatten. Etter lova skal dette multipriserast med faktor 0,8. I tillegg kan det leggast til grunn eit botnfrådrag utover dette. Formuesgrunnlaget svarer til 4 gonger den verdien som bustaden har som formuesverdi då verdien der er sett t il 25 % av formuesgrunnlaget på primærbustad og 80 % på sekundærbustad. Eit enkelt og førebels reknestykke for Luster syner; G runnlagsdata frå skatteetaten syner totalt 1571 bustader som kan takserast etter 8c - 1. Her kan vere nokre som ikkje er aktuelle, omgjering til fritidshus m.m. Gjennomsnitt formuegrunnlag for desse bustadane er ca 2. mill. Korrigert med faktor 0,8 er snitt eigedomskattetakst for desse 1,6 mill. Innfører ein eit botnfrådrag på kr. 250.000 pr bustad, som ein kan finna i samanliknbare kommunar, vil total eigedomsskatt for bustadane, med 2 promille, vera i overkant av 4 mill kr. Utan botnfrådrag nærare 5 mill kr. Bustadhus på landbrukseigedommar kjem i tillegg. Det er vanleg å rekna ein redu ksjonsfaktor på desse bustadane då dei ikkje er fritt omsettelege og mange vil og ha ein redusert faktor grunna den geografiske plasseringa. Potensiale for eigedomskatt er uavklara. All næringseigedom som ikkje allereie er taksert som verk og bruk kjem i tillegg. For sistnemnde gruppe må ein nytte den generelle skattesatsen for utskrivinga d.v.s. 7 promille frå år 1 når ein har verk og bruk med den prosentsatsen.potensiale inntekter eigedomskatt er uavklara. Takstvedtekter Rådmannen vil tilrå at ein e ndrar takstvedtektene til vedtekter med sakk unnig nemnd. Nemnda vil då fastsetje sjablongar for fastsetjing av verdi og få framlagt forslag til takstar med bakgrunn i dette. Nemnda vil då kunne nytte seg av eigne befaringsmenn som føretek synfaring og utarbeidar forslag til takst. Utover dette vert vedtektene som i dag. Vidare arbeid; Det ligg eit større administrativt arbeid i å utvida eigedomsskatteordninga. Det vil krevja både tid og økonomi. Det må og leigast inn ekstern k ompetanse til delar av jobben. Det er ikkje avklara kva dette vil koste, eit anslag er mellom 500.000 og 1 million kroner. Sjølv om ein kan nytta skatte e tatens dokumentasjon på bustade i gedommar så er det mange andre eigedommar der bygningsarkiv og taksering vil krevja oppfølging. At ein ev kan halde fritidseigedommar utanfor gjer jobben noko enklare, men i og med at all næringseigedom må vere med frå starten og bustadhusa på landbrukseig edommar det same så representerar dette meir arbeid og prosessar enn rekna med tidlegare. Erfaringar frå andre kommunar syner at ein møter utfordringar på fleire område. På bakgrunn av dette er det ikkje t ilrådele g å starta ein prosess med mål om å skriv e ut eigedomsskatt etter 3a frå 2017. Å utvida eig edomsskatteordninga frå 2018 ligg det godt til rette for gitt at me får med oss føringar frå denne prosessen / denne saka. Sjølv om den økonomiske situasjonen er krevjande og det er fåe alternativ å erstatta eigedomsskatt med som balansetiltak så er rådmann si tilråding å ta seg den tid som trengs for å sikra ein god og sikker prosess. Konsekvensen vert at utviding av eigedoms katteordninga først vert gjennomført frå 2018.

Dato: 01.12.16 Jarle Skartu n Jan Kåre Norberg R ådmann rådgjevar. Særutskrift m/kopi til: skal sendast:

Saksprotokoll Formannskapet og næringsutvalet 07.12.2016 Sak: 111 / 16 Tittel: Saksprotokoll - Utviding av eigedomsskatteordninga Arkivsak: 16 / 4296 Behandling: Høgre v/geir Arve Sandvik sette fram slikt framlegg; eigedomskatteordninga og legg vekk saka. Luster kommune utvidar ikkje Rådmannen si tilråding vart vedteken mot 1 røyst. (GAS). Vedtak: 1. Kommunestyret vedtek at det i 2017 vert tilrettelagt for utskriving av eigedomsskatt i heile kommunen frå 2018, jfr. eigedomsskattelova 3 fyrste ledd bokstav a. Dette vert å innarbeide i økonomiplan for 2017 2020. 2. Den alminnelege skattøre for eigedomsskatt i 2017 er 7 promille. Det vert i 2017 berre skrive ut skatt på verk og bruk. 3. Ved utskriving av eigedomsskatt på bustadeigedommar frå 2018 skal Skatteetaten sitt formuesgrunnlag nyttast, jfr. eigedomsskattelova 8c - 1. 4. Kommunestyret vedtek at gjeldande takstvedtekter vert endra til takstvedtekter med sakkunnig nemnd. Rådmannen får fullmakt til å tilpasse vedtekter i samsvar med dette. Postadresse: Besøksadresse: Rådhuset Rådhuset Telefon: 57 68 5503 6868 GAUPNE GAUPNE Telefaks: 57 68 5501

SAK SF RAM L E G G Sakshandsamar: Anita Bjørk Ruud Arkiv: 033 Arkivsaksnr.: 16 / 4282 Referat - og drøftingssaker Rådmannen si tilråding: Skriftleg orientering: Internt: Budsjett Lustrabadet KF Rapport over delegerte vedtak Møtereferat råd og utval Orientering i møtet: Ordførar: Sogn Regionråd, møte 09.12.16 Rådmann: Resultat pr. 01.12.16 Bruk av velferds midlar Ny heimeside Revisjon av delegeringsreglement utsett til første kommunestyremøte 2017 Forvaltningsrevisjon økonomi - og prosjektstyring Dagsorden: 09-13? Sakshandsaming, jf. sakliste Drøfting av innspel til budsjettinnstillinga Referat/drøfting Ev. lunsj

Særutskrift m/kopi til: skal sendast:

SAKSF RAM L E G G Sakshandsamar: Lustrabadet KF Arkiv: 151 Lustrabadet KF - budsjett 2017 Styret i Lustrabadet KF si tilråding: 1. Kommunestyret god kjenner det framlagde budsjettf orslaget for Lustrabadet KF 2017, med ei samla omsetning på kr. 9.162.255,-. Framlegget inkluderer tenestekjøp (skulesymjing) og driftstilskot på samla kr.2.950.000 frå Luster kommune. 2. Lustrabadet KF skal i gjennomsnitt haldas t ope for ulike brukargrupper minst 60 timar/veke. 3. Lustrabadet KF har ingen eigne inves teringsforslag knytta til budsjettet for 2017. Investeringsforslag knytta til anlegget er innarbeidd i budsjettet til kommunen.

Saksutgreiing: Samandrag: I v edtektene for Lustrabadet heiter det at «Kommunestyret vedtek budsjett og ev økonomiplan.» Styret sitt framlegg vert lagt fram i saka. Det er vidare slik at etter forskrift skal; «styret setja opp eit særbudsjett på grunnlag av ramma fastsett av kommu nestyret. Særbudsjettet skal vere i balanse. I saka har styret lagt fram særbudsjett i balanse under føresetnad av at b etaling for skulesymjing og dri ftstilskot vert på nivå med 2016. Utval som har vedtaksmynde: Kommunestyret Fakta/vurdering frå styret; Kommunalt tilskot og betaling for skulesymjing: Kommunalt tilskot og betaling for skules ymjing er uendra i høve til 2016 budsjettet. - Det framlagde budsjettforslaget sikrar leiinga å kunne jobba tilstrekkelig i høve til strategien, auke aktivitetsnivået og h olda gode opningstider. Det må takast høgde for at anlegget i løpet av 2017 vil ha vore i drift i 5 år, og ein derfor må forvente at auka vedlikehald skostnadar vil påløpe i åra som kjem. Lustrabadet har god kjennskap i lokalomr ådet, og ein har derfor v algt å redusere postane innanfor marknadsføring, for og fordele desse midlane på andre områder som no melder seg som meir nødvendige. Strategiarbeid: Lustrabadet har vedteke ein mål - og strategiplan som skal auke besøkstal, betre profilen og effektivitet en innad i føretaket. Satsingsområdane til Lustrabadet framover er følgjande: - Helse - Auke tilbod av aktivitetar - Fokus på å arrangere konkurransar og aktivitetar som fremmer god helse ved å stimulere til fysisk aktivitet eller velvære. - Utvikling av an legg, drift og personale - Styrke profilen - Betre og målretta marknadsføring - Etablere samarbeidsavtaler - Alltid ha service, tryggleik og reinhald på topp

Budsjett for 2017: Styret har lagt fram eit budsjett i balanse. Budsjett 2017 er presentert saman med rekneskap for 2015 og budsjett for 2016. Rekneskap 2015 Budsjett 2016 Budsjett 2017 Billett -, gåvekort, utleige og kurs inntekter totalt 4 659 672 4 495 600 4 874 755 Kafé og avgiftsfritt sal 912 351 868 600 889 700 Badebutikk 336 391 337 9 90 347 800 Sponsing 140 000 100 000 Refusjoner 1071088 637 775 Andre inntekter med krav om motytelse 750 000 750 000 750 000 Årleg tilskot Luster Kommune, 2 210 000 2 200 000 2 200 000 Sum driftsinntekter 9 939 502 9 429 965 9 162 255 Lønnsutgifter 4 644218 5 061840 4 587821 Sosiale utgifter 737588 1 010409 1 015582 Innkjøp av varer for vidaresal, kafe 450896 434300 448000 Innkjøp av varer for vidaresal, badebutikk 199098 241421 241421 Driftskostnadar 3 124001 2 681994 2 869432 Sum kjøp av varer og tenester 9 155801 9 429965 9 162255 Netto driftsresultat 783 701 0 0 Inntekter: Budsjette rt besøkstall for 2016 er 47.000 eks. skulesymjing. Prognosen for 201 6 er ca. 46 300 besøkande eks skulesymjing. Budsjettert gjennomsnittsinntekt for 2017 pr. billett er kr 100,7 Budsjettert inntekter Billett -, gåvekort, utleige og kurs er ca. kr. 379 155 meir enn i fjor årets budsjett (2016). Rundt 330 000, - av dette er på grunn av auka billettprisar på kvardag/hel g og klippekort med frå 5-10%. Det har ikkje vore prisauke dei to siste åra på billettane. E in vel for 2017 og auke kvardag/helg - og klippekortprisane for og kompensere ein reduksjon i inntekter frå årskortinnehaverar. Det har sidan opning i 2013 har vore ein nedgang i årskort innehaverar på ca. 50%. Utleigeprisane på dei ulike bassenga har også blitt oppjusterte og rabattordninga har blitt oppdatert. Det er ikkje lagt inn refusjonar på inntektsida i budsjettet. Dette er i hovudsak MVA og refusjonar frå N AV vedk. personal. MVA er lagt inn med ein andel som samsvarar med det ein ikkje får refundert i MVA kompensasjon. Refusjonar vil ha ein tilsvarande kostnadselement på lønskostnader og MVA på varer og tenester. Budsjettert tilskot og betali ng for skulesym jing har vore eit fast beløp sidan 2015.

Utgifter: Bemanning og lønn: Det er budsjettert med ein løn sauke på 2,3 % i 2017. I budsjettet for 2016 vart lønskostnader auka med kr 730 000 i høve til 2015. Årsak til auka: Kr 540 000, - til vikar som blir refundert (inntekt). I høve til budsjettet for 2016 er lønsbudsjettet redusert med nesten 470 000, - Sett bort ifrå refusjonar utgjer det ein reduksjon på 70 000, - opp i mot 2016 budsjettet. Driftsutgifter: Budsjetterte driftsutgifter har auka med rundt 180 000, -. Den største auken er endring på på kraftpris (spesielt avgifter). I tillegg får ein berre delvis MVA - refusjon, etter forlik mellom kommune og skattemyndigheiter. Forbruket held seg stabilt. Budsjettet på driftsutgifter er same som prog nosen for driftsutgiftene i 2016. I samband med gjennomføring av vedteke strate giplanen er det sterk fokus på og halde driftsutgiftene nede. Utvikling av Lustrabadet: Styret og leiinga i Lustrabadet er svært interessert i at det blir lagt til rette for aktivitet i unytta areal i kjellar som kan auke talet besøkande til badet samt gje nye brukarar. Det er sendt vidare ynskje til utvikling av personalrom/ møterom i delar av unytta areal i kjellar for budsjettet for Luster kommune 2017. Styret ønskjer høve til meir langsiktig planlegging, og føreset at det føreslegne samla tilskotet og betaling for skulesymjing kan leggast til grunn i ein 3 - årsperiode framover. Særutskrift m/kopi til: skal send ast:... Sett inn saksutredningen over denne linja