Utval Møtedato Utvalssak Formannskapet /2014 Kommunestyret /2014

VESTNES KOMMUNE Saksframlegg Arkiv: 151 Arkivsaksnr.: 2014/507 Saksbehandlar: Magne Værholm Dato: 13.11.2014 Driftsbudsjett 2015 Utval Møtedato Utvalssak Formannskapet 01.12.2014 110/2014 Kommunestyret 18.12.2014 97/2014 Saksprotokoll i Kommunestyret - 18.12.2014 Vedtak: 1. Vestnes kommunestyre vedtek driftsbudsjett for 2015 med følgjande hovudtal (alle tal i 1000 kroner): Inntekter Driftsinntekter eksterne Budsjett 2015 Skatt og inntektsutjamning 166 000 Rammeoverføring 143 900 Ekstra skjønnstilskott 0 Vertskommunetilskott 101 800 Ressurskr. brukarar 20 000 Integreringstilskott 6 000 Eigedomsskatt 9 000 Oppdrettskons. kommuneandel 3 600 Komp eldreutb/skule m.m. 3 200 Driftsinntekter 453 500 Finnansinntekter Avkastning "kraftfondet" 8 000 Utbytte VEAS 4 000 Renteinntekter 500 Kalkulatoriske inntekter 28 000 Finansinntekter 40 500 Sum eksterne inntekter 494 000

Utgifter Budsjett Sektor 2015 Politisk verksemd 5 400 Sentraladm./serv.kt./fellesutg 22 900 Grunnskule 71 400 Barnehagar 36 600 Kulturskulen, kultur og fritid 13 200 Helse, omsorg, velferd 127 200 Bu- og habiliteringstenesta 106 900 Barne- og ungdomstenestene 25 200 Eigedomsdrift 27 000 Tekniske tenester 12 500 Kjøp tenester Tremek 2 700 Sum driftsutgifter 451 000 Renter og avdrag 34 000 Lønsoppgjer 2015 9 000 Sum totale utgifter 494 000 Dette inneber følgjande sparetiltak: innsparing Tiltak 2015 2016 merknadar 1 Vestnes sjukeheim 2 000 000 4 000 000 red. 6,7 årsverk 2 Tresfjord trygdeheim, stenge dagsenter 100 000 200 000 red. 0,4 årsverk 3 Heimetenestene, redusere heimevaktmester 175 000 350 000 red. 0,7 årsverk 4 Heimetenestene, red. fysioterapi 125 000 250 000 red. 0,5 årsverk 5 Hellandtunet, red.1,1 årsverk Mariebo/Oppig. 330 000 660 000 red. 1.1 årsverk 6 Hellandtunet, red. 0,3 årsverk Ivartun 90 000 180 000 red. 0,3 årsverk 7 But, reduksjon overtid, juridisk bistand, vakansar 850 000 1 000 000 8 Bu- og hab- reduksjon i tilsette/vikarinntak 1 000 000 2 000 000 red 4 årsverk 9 Myra dagsenter, redusert drift 0 0 10 Grunnskule, reduksjon i budsjettramma 0 0 11 Barnehage, nedlegging av 1 avdeling 625 000 1 500 000 red. 3 årsverk 12 Sentraladm. vakant 250 000 500 000 13 Sentraladm. folkehelsekoordinator stilling 100 000 350 000 14 Vestnes næringsforum, redusert tilskott 100 000 100 000 15 20 % reduksjon i løyving til inventar og utstyr 600 000 Inntekter 16 SalMar - oppdrettskonsesjon kommuneandel 3 600 000 0 17 Ekstra utbytte VEAS i 2015 1 500 000

18 Auka overføringar 2 400 000 2 400 000 Berekna innsparing 13 845 000 13 490 000 2. Vestnes kommunestyre skriv ut eigedomsskatt etter 2 og 3 i Eigedomsskattelova. 3. I medhald av eigedomsskattelova 3 bokstav a skriv Vestnes kommunestyre ut eigedomsskatt for 2015 på alle faste eigedommar i heile kommunen. 4 Skattesatsen vert sett til 2,0 promille for alle eigedommar jfr. Eigedomsskattelova 11, 1. ledd og 13. 5. Det vert ikkje botnfrådrag for bustaddelen i bustadar og fritidsbustadar jfr. Eigedomsskattelova 11, 2. ledd. 6. Det vert 3 betalingsterminar jfr. Eigedomsskattelova 25. 7. Ved taksering og utskriving av eigedomsskatt nyttar Vestnes kommune gjeldande Eigedomsskattevedtekter med revideringar vedteke av Vestnes kommunestyre. 8. Vestnes kommunestyre fritek etter 7 i Eigedomsskattelova: a. Eigedom åt stiftingar eller institusjonar som tek sikte på å gagne kommunen, fylke eller staten. b. Eigedom som har historisk verde 9. Vedk redusert arbeidsgjevaravgift og trekk i rammeoverføringane på 13,5 mill kroner: Ordførar og administrasjonssjef oppsummerer og lagar eit kort og lettfatteleg samandrag basert på all tilgjengeleg dokumentasjon. Deretter kan alle politiske grupper nytte dette overfor sentrale myndigheiter. Dokumentet skal føreligge snarast. 10. Vestnes kommunestyre opprettar eit ad hoc utval som skal gå gjennom kommuneøkonomien. Utvalet skal sjå på dei økonomiske overføringane til kommunen generelt og vurdere om overføringane er i samsvar med driftsnivået. Utvalet skal bestå av representantar som sit i kommunestyret. Gruppeleiarane, varaordførar og ordførar vert referansegruppe. Administrasjonssjefen stiller med sekretariat og fagleg kompetanse på området. Gruppa skal levere si innstilling til formannskapet 26/1 (16/3) Behandling: Oddgeir Anundsen (V) fremma Venstre sitt framlegg til vedtak frå Formannskapsmøte den 01.12.2014 på nytt;

Inntekter Budsjett 2015 Driftsinntekter eksterne Skatt og inntektsutjamning 166 000 Rammeoverføring 146 500 Ekstra skjønnstilskott 0 Vertskommunetilskott 101 800 Ressurskr. brukarar 20 000 Integreringstilskott 6 000 Eigedomsskatt 9 000 Oppdrettskons. kommuneandel 3 600 Komp eldreutb/skule m.m. 3 200 Driftsinntekter 456 100 Finnansinntekter Avkastning "kraftfondet" 8 000 Utbytte VEAS 4 000 Renteinntekter 500 Kalkulatoriske inntekter 28 000 Finansinntekter 40 500 Sum eksterne inntekter 496 600 Utgifter Budsjett Sektor 2015 Politisk verksemd 5 300 Sentraladm./serv.kt./fellesutg 22 900 Grunnskule 71 400 Barnehagar 36 600 Kulturskulen, kultur og fritid 13 200 Helse, omsorg, velferd 129 200 Bu- og habiliteringstenesta 106 900 Barne- og ungdomstenestene 25 200 Eigedomsdrift 27 000 Tekniske tenester 12 500

Kjøp tenester Tremek 2 700 Ny stilling, Møreaksen 700 Sum driftsutgifter 453 600 Renter og avdrag 34 000 Lønsoppgjer 2015 9 000 Sum totale utgifter 496 600 Dette inneber følgjande sparetiltak: innsparing Tiltak 2015 2016 merknadar 1 Vestnes sjukeheim, redusert løyving 0 0 2 Tresfjord trygdeheim, stenge dagsenter 100 000 200 000 red. 0,4 årsverk 3 Heimetenestene, redusere heimevaktmester 175 000 350 000 red. 0,7 årsverk 4 Heimetenestene, red. fysioterapi 125 000 250 000 red. 0,5 årsverk 5 Hellandtunet, red.1,1 årsverk Mariebo/Oppig. 330 000 660 000 red. 1.1 årsverk 6 Hellandtunet, red. 0,3 årsverk Ivartun 90 000 180 000 red. 0,3 årsverk 7 But, reduksjon overtid, juridisk bistand, vakansar 850 000 1 000 000 8 Bu- og hab- reduksjon i tilsette/vikarinntak 1 000 000 2 000 000 red 4 årsverk 9 Myra dagsenter, redusert drift 0 0 10 Grunnskule, reduksjon i budsjettramma 0 0 11 Barnehage, nedlegging av 1 avdeling 625 000 1 500 000 red. 3 årsverk 12 Sentraladm. kommunalsjef vakant 250 000 500 000 13 Sentraladm. folkehelsekoordinator stilling 100 000 350 000 14 Vestnes næringsforum, redusert tilskott 200 000 200 000 15 20 % reduksjon i løyving til inventar og utstyr 600 000 16 Ny stilling, Møreaksen -700 000-700 000 Auke 1 årsverk Inntekter 17 SalMar - oppdrettskonsesjon kommuneandel 3 600 000 0 18 Ekstra utbytte VEAS i 2015 (100%) 1 500 000 19 Auka rammeoverføring 5 000 000 5 000 000 Berekna innsparing 13 845 000 11 490 000

Framlegg til vedtak frå Randi Bergundhaugen (H); Til tabell frå Formannskap sparetiltak driftsbudsjett Pkt 14 Vestnes Næringsforum redusert tilskot 100 000,- Dekkes inn ved påplussing på kr. 50 000,- på pkt. 7 og 8 (sparetiltak) Framlegg til vedtak frå Øyvind Uren (Ap); Driftsbudsjett endringsforslag i sparetiltak Pkt. 1 Vestnes sjukeheim 0,- Pkt. 2 Tresfjord Trygdeheim 0,- Pkt. 3 Heimetenestene 0,- Pkt. 4 Heimetenestene, red. fysioterapi 0,- Pkt. 5 Hellandtunet Mariebo/Oppigarden 0,- Pkt. 6 Hellandtunet Ivartun 0,- Pkt. 13 Folkehelsekoordinator 0,- Pkt. 18- Auka rammeoverføringar 720 000,- Pkt. 19-1 auke av eigedomsskatt 4 500 000,- Det vart halde gruppemøte. Randi Bergundhaugen (H) trekte sitt framlegg til vedtak. Nytt framlegg til vedtak fremma av Randi Bergundhaugen på vegne av H, FrP, KrF og Sp; Pkt. 12 Rettelse sentraladministrasjon vakanse Pkt. 14 Vestnes Næringsforum, reduksjon 100 000,- Pkt. 17 Rettelse stryke parentes (100 %) Pkt. 18 Rettelse Auka overføringar 2 400 000,- Formannskapet trekte si innstilling. Avrøysting: Det vart først røysta over Venstre sitt framlegg til vedtak. Framlegget til vedtak frå Venstre fekk 7 røyster for og 16 røyster mot. Det vart deretter røysta over Arbeiderpartiet sitt framlegg til vedtak; Framlegget til vedtak frå Arbeiderpartiet fekk 5 røyster for og 18 røyster mot. Til slutt vart det røysta over felles framlegg til vedtak frå H, FrP, KrF og Sp; Felles framlegg til vedtak frå H, FrP, KrF og Sp fekk 15 røyster for og 8 røyster mot.

Administrasjonssjefen si innstilling 1. Vestnes kommunestyre vedtek driftsbudsjett for 2015 med følgjande hovudtal (alle tal i 1000 kroner): Budsjett 2015 Driftsinntekter eksterne Skatt og inntektsutjamning 166 000 Rammeoverføring 141 500 Ekstra skjønnstilskott 0 Vertskommunetilskott 101 800 Ressurskr. brukarar 20 000 Integreringstilskott 6 000 Eigedomsskatt 9 000 Oppdrettskons. kommuneandel 3 600 Komp eldreutb/skule m.m. 3 200 Driftsinntekter 451 100 Finnansinntekter Avkastning "kraftfondet" 8 000 Utbytte VEAS 4 000 Renteinntekter 500 Kalkulatoriske inntekter 28 000 Finansinntekter 40 500 Sum eksterne inntekter 491 600 Budsjett Sektor 2015 Politisk verksemd 5 300 Sentraladm./serv.ktr./fellesutg 22 900 Grunnskule 69 400 Barnehagar 36 600 Kulturskulen, kultur og fritid 13 200 Helse, omsorg, velferd 126 900 Bu- og habiliteringstenestene 106 900 Barne- og ungdomstenestene 25 200 Eigedomsdrift 27 000 Tekniske tenester 12 500 Kjøp tenester Tremek 2 700 Sum driftsutgifter 448 600 Renter og avdrag 34 000 Lønsoppgjer 2015 9 000 Sum totale utgifter 491 600 2. Vestnes kommunestyre skriv ut eigedomsskatt etter 2 og 3 i Eigedomsskattelova. 3. I medhald av eigedomsskattelova 3 bokstav a skriv Vestnes kommunestyre ut eigedomsskatt for 2015 på alle faste eigedommar i heile kommunen.

4. Skattesatsen vert sett til 2,0 promille for alle eigedommar jfr. Eigedomsskattelova 11, 1. ledd og 13. 5. Det vert ikkje botnfrådrag for bustaddelen i bustadar og fritidsbustadar jfr. Eigedomsskattelova 11, 2. ledd. 6. Det vert 3 betalingsterminar jfr. Eigedomsskattelova 25. 7. Ved taksering og utskriving av eigedomsskatt nyttar Vestnes kommune gjeldande Eigedomsskattevedtekter med revideringar vedteke av Vestnes kommunestyre. 8. Vestnes kommunestyre fritek etter 7 i Eigedomsskattelova: a. Eigedom åt stiftingar eller institusjonar som tek sikte på å gagne kommunen, fylke eller staten. b. Eigedom som har historisk verde SAKSUTGREIING:

1. Innleiing Administrasjonssjefen legg med denne saka fram budsjettframlegg for 2015. Budsjettprosessen Juni 2014 Administrasjonssjefen la i møte 03.06.14, sak FSK 49/13, fram sak for formannskapet der budsjettprosessen vart skissert. Formannskapet godkjente dette. I same møte, sak FSK 50/13, vart formannskapet orientert om signala i kommuneøkonomiproposisjonen og utsiktene for 2015 og åra vidare. Formannskapet fastsette førebelse inntektsrammer for 2015. Oktober 2014 Kommunestyret godkjente økonomiplan for perioden 2015 2018 i møte 02.10.14, sak KST 64/14. Den ga også budsjettrammer på sektornivå for 2015. Då regjeringa la fram forslag til statsbudsjett for 2015 vart vi kjent med at Vestnes vert trekt i rammeoverføringa for heile innsparinga vi har fått når Vestnes etter at kommunen fått lågare arbeidsgjevaravgiftssone. Trekket gjeld frå 2015. Dette var ikkje det vi tidlegare hadde fått signal om, og heller ikkje dei føresetnadane økonomiplanen bygde på. Etter at dette vart kjent har det meste av tida med budsjettarbeid gått med til å finne inndekning for reduksjonane. Budsjettvedtak Formannskapet vart orientert om administrasjonssjefen sine framlegg til sparetiltak i møte 10. november. Formannskapet skal behandle og komme med innstilling til driftsbudsjett 2015 i møte 1. desember og kommunestyret skal gjere endeleg vedta 18. desember. Formannskapet sitt framlegg vert lagt ut til offentleg ettersyn slik kommunelova krev. Redusert trekk i rammene grunna endra arbeidsgjevaravgiftssone Vestnes fekk redusert arbeidsgjevaravgiftssone frå sone 1 til sone 2 frå 01.07.14 (frå 14,1% til 10,6%). Både politisk leiing og administrasjonen i kommunen har arbeidd mykje siste åra for å få til ein slik reduksjon. Det har heile tida vore ein føresetnad og forståing for at dette skulle gjelde både næringsliv og kommune. Vi har vore i møte med Fylkeskommune, Fylkesmann og to gonger i Kommunal og moderniseringsdepartementet og heller ikkje der fått signal om noko anna. Tvert om har det vore føresett at kommunen ved ein reduksjon i sone ville få innsparing som kan innarbeidast i budsjett og økonomiplan. Det kom difor som ei stor overrasking på oss at regjeringa i framlegg til statsbudsjett 2015 gjer framlegg om at dei kommunane som i 2014 har fått redusert arbeidsgjevaravgiftssone skal trekkast for gevinsten i rammeoverføringa. Dette er ein ny og ikkje varsla politikk. Kommunar som frå tidlegare har redusert arbeidsgjevaravgiftssone vert ikkje trekt i rammeoverføringa for det.

2. Sparetiltak 2.1 Innleiing Når statsbudsjettet vart lagt fram var rammeoverføringane frå staten ca. 17,0 mill. kr mindre enn det vi hadde føresett i økonomiplanen. Reduksjonen skuldast to forhold: Trekk som skuldast endring i befolkningssamansetjinga, 3,5 mill. kr Trekk for redusert arbeidsgjevaravgift, 13,5 mill. kr Då dette vart kjent måtte administrasjonen starte arbeidet med å kome med framlegg til aktuelle sparetiltak for å dekke inn nemnde mindreinntekt. I arbeidet med tiltak har administrasjonssjefen m.a. hatt følgjande vurderingar: 1. Trekka i rammeoverføringane er ikkje forbigåande. 2. Lavare inntekter på permanent basis, og i dette omfanget, let seg ikkje løyse ved å auke eigedomsskatten. 3. Reduksjonar i drifta må i hovudsak takast ved reduksjon av stillingar. 4. Vi bør ikkje ta dramatiske kutt i vedlikehald av eigedommar og vegar/infrastruktur. 5. Vi kan redusere omfanget av innkjøp av inventar/utstyr, men ikkje kvart år. 6. Det må gjennomførast strukturtiltak innan barnehage, skule og helse/omsorg. 7. Vi må ha fokus på stram styring av vikarinntak. 8. Det må plukkast stillingar der det er mulig utanom barnehage, undervisning og turnus. Det vert føreslått følgjande tiltak, som og er innarbeidd i budsjettrammene til sektorane: 2.2 Reduksjonar i drifta på 3,5 mill grunna endringar i folketal: Her har vi først teke utgangspunkt i vedtaket i økonomiplanen og teke ut dei fleste av dei nye tiltaka som var lagt inn der: - Auka ressurs til skular som har elevar med framandspråkleg bakgrunn (1 mill kroner) - Ny barnehageavdeling ved Helland barnehage (0,8 mill kroner) - Sommaropne 2 avdelingar i barnehagane (0,3 mill kroner) - Midlar til å opprette stilling som skal arbeide med muligheitene rundt Møreaksen I tillegg har vi lagt inn : - Føringar for ei tidlegare utflytting frå bueininga Brugata (6,8 mill kroner på årsbasis) - Vakanse i stilling ved servicekontoret (0,5 årsverk) Dette dekkjer ca 3,5 mill som MÅ takast inn uavhengig av saka som gjeld arbeidsgjevaravgifta. 2.3 Reduksjonar i drifta på 13,5 mill kroner grunna redusert arbeidsgjevaravgift:

innsparing Tiltak 2015 2016 merknadar 1 Vestnes sjukeheim, stenge kortidsavd. 2 000 000 4 000 000 red. 6,7 årsverk 2 Tresfjord trygdeheim, stenge dagsenter 100 000 200 000 red. 0,4 årsverk 3 Heimetenestene, redusere heimevaktmester 175 000 350 000 red. 0,7 årsverk 4 Heimetenestene, redusere fysioterapitenesta 125 000 250 000 red. 0,5 årsverk 5 Hellandtunet, red. bemanning Mariebo/Oppig. 330 000 660 000 red. 1.1 årsverk 6 Hellandtunet, red. bemanning Ivartun 90 000 180 000 red. 0,3 årsverk 7 Bu- og habilitering, red. i tilsette/vikarinntak 1 000 000 2 000 000 red 4 årsverk 8 Myra Aktivitetssenter, redusert drift 300 000 600 000 red. 1 årsverk 9 BUT, red. overtid, juridisk bistand, vakansar 850 000 1 000 000 10 Grunnskule, reduksjon i budsjettramma 2 000 000 6 000 000 Red ca. 7årsverk 11 Barnehage, nedlegging av 1 avdeling 625 000 1 500 000 red. 3 årsverk 12 Sentraladm. kommunalsjef plan vakant 250 000 500 000 Red. 0,5 årsverk 13 Sentraladm. folkehelsekoordinator stilling 100 000 350 000 Red. 0,5 årsverk 14 Vestnes næringsforum, redusert tilskott 200 000 200 000 15 20 % reduksjon i løyving til inventar og utstyr 600 000 Inntekter 17 SalMar - oppdrettskonsesjon kommuneandel 3 600 000 0 18 Ekstra utbytte VEAS i 2015 (100%) 1 500 000 * Berekna innsparing 13.845 000 17 790 000 *Styret i VEAS er usamd i dette framlegget, sjå seinare kommentarar Administrasjonssjefen har lagt vekt på å finne tiltak som overstig 13,5 mill kroner. Dette skuldast at fleire av sparetiltaka kan vere vanskelege å gjennomføre, og at vi kan få uventa kostnader som følgeeffekt av nokre av tiltaka. Helst burde det vore gjennomført fleire tiltak. Viser til nærare omtale om kvart enkelt tiltak seinare i saka. Administrasjonssjefen vil også påpeike at heilårsverknaden av tiltaka for 2016 vil vere minst like viktig som effekten i 2015. Vestnes kommune vil ha langvarige økonomiske utfordringar.

3. Økonomiplan 2015-2018 Økonomiplan for perioden 2015 2018 vart godkjent av kommunestyret i møte 02.10.14, sak KST 64/14. Etter at regjeringa kom med framlegg til statsbudsjett er føresetnadane økonomiplanen bygde på heilt endra, spesielt for inntektssida. Den kan ikkje lenger brukast som kommunens økonomiplan og må opp til ny behandling. Det må vedtakast ei rekkje tiltak for å få driftsbudsjett 2015 i balanse. Desse tiltaka må også innarbeidast i økonomiplanen. Grunna at det kan være usikkert kva tiltak kommunestyret vedtek i driftsbudsjett 2015 vil administrasjonssjefen ikkje legge fram ny økonomiplan før til første kommunestyre i 2015. Då vert vedtak i driftsbudsjett innarbeidd i økonomiplanen. Nedanforståande tabell viser kor mykje lavare inntektene vert i åra 2016 2018 enn det som låg til grunn i økonomiplanen. Med dei sparetiltak administrasjonssjefen har føreslått i kap. 2 vil ein så vidt klare å dekke inn manglande inntekter også i resten av økonomiplanperioden. Budsjettframlegg 2016 2017 2018 2015 Øk. Plan Nye tal Øk. Plan Nye tal Øk. Plan Nye tal Driftsinntekter eksterne Skatt og inntektsutjamning 166 000 163 000 166 000 163 500 166 000 164 000 166 000 Rammeoverføring 141 500 161 000 141 500 161 000 141 500 161 000 141 500 Vertskommunetilskott 101 800 99 500 99 800 97 500 97 800 95 500 95 800 Ressurskr. brukarar 20 000 20 000 20 000 20 000 20 000 20 000 20 000 Integreringstilskott 6 000 5 700 6 000 5 700 6 000 5 700 6 000 Eigedomsskatt 9 000 9 000 9 000 9 000 9 000 9 000 9 000 Oppdrettskons. Kommuneandel 3 600 0 Komp eldreutb/skule m.m. 3 200 3 200 3 200 3 200 3 200 3 200 3 200 Driftsinntekter 451 100 461 400 445 500 459 900 443 500 458 400 441 500 Finnansinntekter Avkastning "kraftfondet" 8 000 8 000 8 000 8 000 8 000 8 000 8 000 Utbytte VEAS 4 000 5 000 5 000 6 000 6 000 6 000 6 000 Renteinntekter 500 500 500 500 Kalkulatoriske inntekter 28 000 28 000 28 000 28 000 28 000 28 000 28 000 Finansinntekter 40 500 41 000 41 500 42 000 42 500 42 000 42 500 Sum eksterne inntekter 491 600 502 400 487 000 501 900 486 000 500 400 484 000 Nødvendig reduksjon i utgiftene 15 400 15 900 16 400 4. Hovudoversikt 2015

Rekneskap Budsjett Budsjett 2013 2014 2015 Driftsinntekter 448 678 453 700 451 100 Finansinntekter 10 950 40 600 40 500 Sum eksterne inntekter 459 628 494 300 491 600 Driftsutgifter, netto 432 383 461 830 448 600 Renter og avdrag 30 189 32 000 34 000 Avsatt lønsoppgjer 2014 9 000 Sum utgifter 462 572 493 830 491 600 Resultat 470 0 Budsjettframlegget er i balanse, men det er ikkje budsjettert med overskott slik Fylkesmannen peikar på at vi skal gjere. Grunna at vi vert trekt for spart arbeidsgjevaravgifter går inntektene ned. Administrasjonssjefen har gjort framlegg om, og innarbeidd, sparetiltaka på 17,0 mill. kr utover det som var med i vedtekne økonomiplan.

5. - Inntekter Hovudoversikt Rekneskap Budsjett Budsjett 2013 2014 2015 Driftsinntekter eksterne Skatt og inntektsutjamning 156 850 160 000 166 000 Rammeoverføring 150 414 157 000 141 500 Ekstra skjønnstilskott 5 403 0 0 Vertskommunetilskott 99 499 100 400 101 800 Ressurskr. brukarar 21 557 19 000 20 000 Integreringstilskott 3 389 5 700 6 000 Eigedomsskatt 8 578 8 600 9 000 Oppdrettskons. kommuneandel 3 600 Komp eldreutb/skule m.m. 2 988 3 000 3 200 Driftsinntekter 448 678 453 700 451 100 Finnansinntekter Avkastning "kraftfondet" 2 153 6 000 8 000 Utbytte VEAS 6 057 6 000 4 000 Renteinntekter 740 600 500 Kalkulatoriske inntekter 2 000 28 000 28 000 Finansinntekter 10 950 40 600 40 500 Sum eksterne inntekter 459 628 494 300 491 600 Inntektene går ned med 2,7 mill. kr. Korrigert for løns- og prisauke (3 %) er den reelle reduksjonen 17,5 mill. kr. Direkte årsak er at vi vert trekt i rammeoverføring for at vi har fått lågare arbeidsgjevaravgiftssone, sjå nærare kommentarar nedanfor. Med så stor reduksjon i inntektene vart det ei stor utfordring å lage budsjettframlegg. Skatt og rammeoverføring Budsjett Framlegg til rammer 2015 alle tal i 1000 kroner 2014 Økonomiplan Statsbudsjett Skatt og inntektsutjamning 160 000 161 000 166 000 Rammeoverføring 157 000 163 000 141 500 Sum 317 000 324 000 307 500 Vi har budsjettert med same sum som er lagt til grunn i framlegg til statsbudsjett. Skatteinntekter og inntektsutjamning, frå staten må vi sjå ilag då desse vert samordna. Dette grunna at Vestnes kommune har lågare skatteinntekter enn landsgjennomsnittet, og

vert rekna som minsteinntektskommune. Delar av den mindreinntekta vi har på skatteinntekter får vi kompensert ved inntektsutjamning. Dersom skatteinntektene vert mindre enn rekna med får vi kompensert delar av dette ved auka inntektsutjamning, og motsatt dersom skatteinntektene våre aukar meir enn landsgjennomsnittet. Skatteinntektene for Vestnes er difor helt avhengig av utviklinga av skatteinntektene på landsbasis. Rammeoverføringane, går ned i forhold til det som var føresett i økonomiplanen kommunestyret vedtok tidlegare i haust, den bygde på kommuneøkonomiproposisjonen. Årsak til reduksjonen er: Trekk i rammene for spart arbeidsgjevaravgift, 13,3 mill. kr (dette var ikkje føresetnaden når vi fekk redusert arbeidsgjevaravgiftssone) Endring i befolkningssamansetjinga, slik at det vert mindre utgiftsutjamning. Rammeoverføringane er i hovudsak samansett av følgjande element: 2014 2015 Innbyggjartilskott, lik sum pr. innb. 151 111 149 685 Utgiftsutjaming 2 208-677 Trekk for arbeidsgjevaravgift -13 256 Distriktstilskott 1 435 4 409 Skjønn, fordelt av Fylkesmann 900 1 000 Diverse 1 346 339 Sum 157 000 141 500 Innbyggjartilskottet er hovuddelen i rammeoverføringa. Her får alle kommunar ein lik sum pr. innbyggjar. Årsak til nedgang i 2015 er at tilskott pr. innbyggjar er redusert frå kr 22.816,- til kr 22.425,-. Korrigerer vi for 3 % løns- og prisauke er dette ein reduksjon på kr 403,- pr. innbyggjar. For Vestnes utgjer dette knapt 2,7 mill. kr. Distriktstilskott, vert gitt til kommunar i sør-norge med svak samfunnsmessig utvikling. Tildelinga tek utgangspunkt i distriktsindeksen, som er eit uttrykk for graden av distriktsutfordringar i kommunen. Tilskottet varierer etter verdien på distrikstindeksen (større tilskott etter kor dårleg stoda er). Det kom ny distriktsindeks i vår, sist var i 2007. Vestnes kom då dårlegare ut enn tidlegare og vi får dermed auka distriktstilskottet frå 1,4 mill. kr til 4,4 mill. kr. At vi kom så dårleg ut på distriktsindeksen er nok også mykje av grunnen til at vi fekk redusert arbeidsgjevaravgiftssone.

Utgiftsutjamning, er omfordeling mellom kommunane som følgje av forventa ulikt utgiftsbehov. Med grunnlag i eit sett kriterier vert det fastsett ein indeks for utgiftsbehovet i kvar kommune. Er indeksen høgre enn landsgjennomsnittet får kommunen kompensert delar av dette ved utgiftsutjamning, og motsatt er kommunen rimelegare enn snittet vert ein trekt. Aldersfordelinga av innbyggjarane veg mykje her. Vi vert også trekt for at elevar går på privatskule, kr 4.080,- for 2015. Vestnes har alltid lagt over snittet og fått ekstra kompensasjon, men kostnadsindeksen er redusert siste åra. År Indeks 2013 1,0223 2014 1,0158 2015 1,0050 Reduksjonen i år har nok mykje samanheng med endring i alderssamansetjing, nedgang i dei yngste og eldste aldersgruppene. Det er innbyggjartal pr. 1.juli året før budsjettåret som vert brukt ved utrekning. Sjølv om innbyggartalet i Vestnes auka så gjekk talet i barnegruppa og eldre over 80 år ned, det er desse gruppene som gjev mest tilskott. Trekk arbeidsgjevaravgift, vi vert trekt for den innsparinga kommunen får etter at Vestnes fekk redusert arbeidsgjevarsone. Dette var ikkje føresetnaden og ei ny ordning som er innført. Sjå nærare omtale i innleiinga av saka. Vertskommunetilskott, i 2015 får vi 101,8 mill. kr. Det er teljing av brukarar kvart år og tilskottet skal reduserast årleg i takt med reduksjon i antall. Regelverket for reduksjon av vertskommunetilskottet er no slik at ingen kommune skal ha større årleg reduksjon i tilskottet enn kr 300,- pr. innbyggjar. Vi får årleg reduksjon på 2,0 mill. kr. Vi har hatt mange dødsfall siste åra og har ein rest på rundt 17,0 mill. kr som vi ikkje er trekt for. Dette er med å kompensere for ekstrakostnadane vi har med pensjonsutgifter. Administrasjonssjefen føreset her at den nedtrappingsordninga som gjeld i dag ikkje vert endra. Endrar Stortinget på den kan det få betydeleg negativ utslag for Vestnes kommune. Ekstra skjønnsmidlar, i 2014 fekk vi 3,3 mill. kr i ekstra skjønnsmidlar frå Fylkesmannen. Mykje av grunnen til dette var at kommunen har svært mange ressurskrevjande brukarar, fleire enn gjennomsnitt for samanliknbare kommunar. Dette belastar økonomien vår ekstra.

Først til hausten 2015 vil vi få vite om vi får ekstra skjønnsmidlar i 2015. Vi kan ikkje forvente det, og i alle fall ikkje budsjettere med slike midlar i 2015. For 2014 fekk vi lågare skjønnstilskot enn i 2013. Eigedomsskatt, føreslår same promille som tidlegare i 2015: 2 promille. Ressurskrevjande brukarar, dette tilskottet har auka mykje siste åra grunna fleire ressurskrevjande brukarar, og dei vi har krev meir ressurs enn tidlegare. Siste året er talet imidlertid noko redusert grunna naturleg avgang. Forventer om lag same tilskott som i 2014, korrigert for lønsauke. Desse inntektene må vi sjå i lag med utgiftene til Bu- og habiliteringstenestene, det er dei som har dei ressurskrevjande brukarane. Auken i utgifter der siste åra ser vi att i auka inntekter her. I framlegg til statsbudsjett gjer regjeringa framlegg om at kommunane må ta ein noko større andel av kostnadane enn før. For Vestnes vil det bety tapte inntekter på kr 630.000,-. Vi har registrert at sentrumspartia, som no forhandlar om eit budsjettforlik med regjeringa, har gått mot dette og vi føreset at det ikkje vert vedtatt. Asyl- og integreringstilskott, statleg tilskott vi får som grunntilskott for dei plassane som er ved Vestnes mottak og tilskott til dei flyktningane som vart busett i Vestnes kommune i 2013 og 2014, samt planlagte busettingar i 2015. Tilskottet skal dekke dei utgiftene kommunen har. Vi har enno lita erfaring med kostnadane for flyktningane som vert buset i kommunen, men vi har grunn til å rekne med at kostnaden i alle fall ikkje vert høgre enn tilskotta. Asyl og integreringstilskottet kan bli noko høgre enn antyda ovanfor, men dette må vi ha i reserve for å dekke uforutsette/nye kostnader som ikkje er budsjettert. Utbytte VEAS, her bruker vi prognose vi har fått frå adm. direktør i VEAS. Selskapet hadde godt resultat i 2013 slik at utbytte i 2014 vart høgt. Det vert antyda eit overskott på 4,0 mill. kr i 2014 (grunnlag for utbytte i 2015). Normalt vert det utbetalt 60 % av overskottet i utbytte, dvs 2,5 mill. kr som rekna med i økonomiplanen. Som eit av tiltaka for å få budsjettbalanse i 2015 meiner administrasjonssjefen at det bør utbetalast heile overskottet i utbytte i 2015 (som eit engangstilfelle). Eit evt. ekstra utbytte frå VEAS slik administrasjonssjefen føreslår er orientert om i styret for VEAS. Administrasjonssjefen fekk 21.november følgjande melding: Styret uttrykte skepsis til å avvike fra etablert utbyttepolitikk. En utbyttepolitikk som etter styrets vurdering over lang tid har vært til det beste både for selskapet og Vestnes kommune. Styret tok ellers saken til orientering. Kalkulatoriske inntekter, dette er kapitalkostnadar (renter og avdrag) som vert budsjettert og utgiftsført på sektor for eigedomsdrift og avgiftskapitlet for kloakk, og så vert same sum inntektsført som ei kalkulatorisk inntekt. Det gjeld: Kalkulatoriske renter og avdrag eigedomsdrift 26,0 mill. kr Kalkulatoriske renter og avdrag kloakk 2,0 mill. kr

Avkastning kraftfondet, etter at vi gjekk ut frå plassering av midlar i aksjefond har vi budsjettert med ei avkastning på 6,0 mill. kr som tilsvarar vel 4,0 %. For 2013 stemte dette akkurat. Når kommunestyret vedtok økonomiplan for perioden 2014 2017, sak KST 83/13, vedtok dei i pkt. 10 følgjande: ei auke i inntekter frå kraftfondet frå 4 % til mellom 5 % og 6 % er realistisk ved å sjå på andre, men likevel trygge investeringsformer Administrasjonssjefen budsjetterer difor med 8,0 mill. kr som tilsvarer ei avkastning på 5,5 %. Vi må omarbeide finansreglementet, spesielt mandat til plassering av kapital, før midlane kan plasserast i andre produkt som kan gje høgre avkastning. Sak må leggast fram for kommunestyret. Administrasjonssjefen er i utgangspunktet skeptisk til at ein skal auke forventa avkastning og plassere med større risiko enn i dag då det kan bli større svingningar i avkastning frå år til år. Vederlag for nye oppdrettskonsesjonar Regjeringa har vedtatt at ved tildeling av nye oppdrettskonsesjonar 2014 skal kommunane som stiller areal til disposisjon få 40 % av vederlaget. SalMar har fått nye konsesjonar m.a. i Møre og Romsdal. Firmaet har gitt informasjon om at Vestnes kommune vil få 3,58 mill. kr som vår andel av vederlaget. Summen vert nok utbetalt i 2014, men under føresetnad at driftsrekneskapen går i balanse i 2014 så kan denne inntekta førast over til 2015 og brukast då.

6. Driftsutgifter Driftsutgiftene er utarbeidd med grunnlag i dagens drift, korrigert for løns- og prisauke, politiske signal og sparetiltak (sjå tidlegare i saka) som administrasjonssjefen rår til for å få økonomisk balanse. Driftsbudsjett er fordelt slik Rekneskap Budsjett Budsjett Sektor 2013 2014 2015 Politisk verksemd 5 057 5 191 5 300 Sentraladm./serv.kt./fellesutg 23 060 26 880 22 900 Grunnskule 72 162 71 401 69 400 Barnehagar 36 560 37 279 36 600 Kulturskulen, kultur og fritid 11 386 12 931 13 200 Helse, omsorg, velferd 136 726 134 815 126 900 Bu- og habiliteringstenesta 111 516 106 822 106 900 Barne- og ungdomstenestene 21 815 26 292 25 200 Eigedomsdrift 1 068 27 015 27 000 Tekniske tenester 10 000 10 579 12 500 Kjøp tenester Tremek 3 033 2 625 2 700 Sum driftsutgifter 432 383 461 830 448 600 Renter og avdrag 30 189 32 000 34 000 Lønsoppgjer 2015 0 9 000 Sum totale utgifter 462 572 493 830 491 600 Utgiftene går ned med 2,5 mill. kr i høve til årets budsjett. Årsak er sjøvsagt alle tiltaka ein har innarbeidd for å få 2015 budsjettframlegget i balanse. Korrigert for løns- og prisauke er det ein reduksjon på vel 3 %. Årsak til at tekniske tenester har auka ramme er omorganisering slik at dei no også har ansvar for planavdeling og landbruk. Tilsvarande reduksjon i sentraladministrasjon. Rente og avdrag aukar grunna nye låneopptak og høgre avdrag. Det er avsatt 10,0 mill. kr til å dekke lønsauke 2015, og lokale forhandlingar haust 2014.

Sektorane sin andel av budsjettet er som følgjer: Budsjett Andel Sektor 2015 i % Politisk verksemd 5 300 1,2 Sentraladm./serv.kt./fellesutg 22 900 5,1 Grunnskule 69 400 15,5 Barnehagar 36 600 8,2 Kulturskulen, almen kultur og fritid 13 300 3,0 Barne- og ungdomstenestene 25 200 5,6 Helse, omsorg, velferd 126 900 28,3 Bu- og habiliteringstenesta 106 900 23,8 Eigedomsdrift 27 000 6,0 Tekniske tenester 12 500 2,8 Kjøp tenester Tremek 2 700 0,6 Sum driftsutgifter 448 700 100 30,0 Driftsutgifter 2015 Prosentandel 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 Helse, omsorg og velferd er den største sektoren med vel 28 % av budsjettramma tett fulgt av Bu- og habiliteringstenesta med knapt 24 %. Desse sektorane er det vi kan seie er helse- og sosialsektoren og dei bruker 52 % av budsjettet. At dei bruker så stor del har sjølvsagt også samanheng med at vi er vertskommune. Grunnskuledrift og barnehage er dei andre store sektorane, med knapt 24 %. Dei store sektorane som er nemnt ovanfor disponerer nesten 76 % av budsjettramma. Resten av sektorane er små i denne samanheng. Dette er også grunnen til at når vi må redusere driftsrammene så er det alltid helseog omsorg, skule og barnehage som vert nemnt først. Det er her størstedelen av budsjettet ligg og skal ein redusere må desse sektorane ta det meste. Renter og avdrag Innleiing

Renter og avdrag utgjer ein vesentleg del av kommunen sine utgifter. Renta har variert mykje siste 10 åra, og før vi gjekk inn på fastrenteavtale på delar av låna våre endra kommunen sine renteutgifter seg i takt med dette. Vi har no fast rente på 250,0 mill. kr av låna våre. Rentesats Rentevilkåra er som følgjer: Fram til 28.03.16 4,6 % Resten av låna har flytande rente. Lånegjeld Lånegjelda pr 01.01.14 var 408,6 mill. kr. Lånegjelda var kr 56.548,- pr. innbyggar. Det er under fylkesgjennomsnittet, kr 65.372,-, men over landsgjennomsnitt som er kr 53.826. Tidlegare hadde vi lånegjeld langt over fylkesgjennomsnittet, men grunna fleire år med etter høva låge investeringar har dette no endra seg. Rekneskap Budsjett Budsjett 2013 2014 2015 Renter 14 386 15 500 16 000 Avdrag 15 803 16 500 18 000 Sum 30 189 32 000 34 000 Samla vert det budsjettert med 34,0 mill. kr i renter og avdrag. Dette er ein auke på 2,0 mill. kr frå årets budsjett. Dette har direkte samanheng med nye låneopptak i 2014 og 2015 og dermed auka avdrag. Gjennomsnittleg avdragstid er ca. 27 år, maksimalt av det vi kan ha. Vi får dekka renter og delvis avdrag for ca. 65,0 mill. kr av lånegjelda vår. Det er kompensasjon for ymse statlege tiltakspakkar innan eldreomsorg, skule, kyrkje. I tillegg gjeld om lag same sum låneopptak til kloakkutbygging, utleigehus m.m. der gebyr og husleigeinntekter dekker kapitalkostnadane. Pensjonskostnadar Pensjonskostnadane utgjer ein stor del av driftsutgiftene. Denne kostnaden har auka siste åra, og vil komme til å auke mykje kommande år. År i 1000 kroner 2010 31 500 2011 32 500 2012 34 500 2013 40 000 2014 45 000 2015 50 000 Årsaka er generell auke i årleg pensjonskostnad, men også måten pensjonskostnaden vert ført på ved at ikkje heile summen vi betaler vert utgiftsført i kommunerekneskapen same år som vi betaler premien - premieavvik. Ved utgangen av 2014 har vi ca. 67,5 mill. kr i premieavvik som må belastast drifta i

kommande år. Første åra denne ordninga gjaldt kunne vi fordele denne summen over dei neste 15 år seinare redusert til 10 år og no er det redusert til 7 år. Siste åra har har netto premieavvik vore som følgjer: 2008 kr 9.834.000,- 2009 kr 78,- 2010 kr 6.182.000,- 2011 kr 531,- 2012 kr 15.398.000,- 2013 kr 5.045.000,- 2014 ca kr 21.500.000,- 2015 Prognose kr 19.000.000,- Dette er kostnader som er påløpt og betalt, men ikkje utgiftsført i kommunerekneskapen. Vi skyv problema føre oss og utsett utgiftsføringa til seinare år. Premieavviket i 2014, 21,5 mill. kr, skal fordelast på neste 7 år. Berre det vil gje ein auka pensjonskostnad på 3,0 mill. kr pr. år. Pensjonskostnadane vert truleg den største økonomiske utfordringa i kommande år. Vi har budsjettert med at 16 % påslag for pensjonsutgiftene i 2015, dette er truleg i minste laget. Vi burde hatt eit påslag på 16,5 17 %, men finn diverre ikkje rom for det. Avsatt til lønsoppggjer Det er budsjettert med lønsregulativ gjeldande pr. 01.09.14, lønsoverheng for dei fleste gruppene er såleis medrekna i budsjetta til driftseiningane. Unnatak er lønstillegg i 2014 for arbeidstakarar i kap 5 (hovudsak ingeniørar) alle driftsleiarar og leiargruppa lokale forhandlingar haust 2014 Desse forhandlingane var ikkje avslutta når budsjettframlegget vart utarbeidd, og må difor dekkast av avsatt sum til lønsoppgjer. Det utgjer anslagsvis 2,0 2,5 mill. kr. I 2015 er eit mellomoppgjer og det gjev til vanleg noko mindre tillegg ein ved hovudoppgjer. Det er avsatt 9,0 mill. kr til å dekke ekstra lønskostnader som ikkje er innarbeidd i sektorane sine budsjett. Dette skal dekke rest lønsoppgjer for 2014 og i tillegg lønstillegg i 2015. Avsatt sum kan dekke eit tillegg på knapt 2,5% frå 01.05.15. Avsatt sum er nok i underkant av det som er realistisk å forvente at lønstillegga i 2015 vert.

Driftsbudsjett 2015 på driftseiningsnivå. Rekneskap Budsjett Budsjett Driftseining alle tal i 1000 kroner 2013 2014 2015 Politisk styring 5 057 5 191 5 116 Sentraladministrasjonen 14 455 12 740 9 316 Servicekontor 2 841 3 302 3 100 20% reduksjon i inventar/utst. -600 Fellesutgifter 5 764 10 838 10 297 Sum sentraladm. m.m. 23 060 26 880 22 113 Fiksdal skule 5 450 5 745 5 733 Tomrefjord skule 22 762 21 519 22 117 Helland skule 30 194 31 467 32 315 Tresfjord skule 6 370 5 720 5 387 Fellesutg undervisning 7 386 6 950 5 927 Sparetiltak 2015-2 500 Sum grunnskule 72 162 71 401 68 979 Tomrefjord barnehage 3 123 3 228 3 110 Tresfjord barnehage 1 978 1 837 2 461 Helland barnehage 11 454 11 742 11 841 Fiksdal barnehage 2 556 2 768 2 642 Gardstunet barnehage 3 656 3 886 3 784 Skorgen barnehage 1 462 3 111 3 126 Fellesutgifter barnehagar 9 744 8 300 8 100 Sparetiltak 2015-625 Private barnehagar 2 587 2 407 2 175 Sum barnehagar 36 560 37 279 36 614 Vestnes kulturskule 4 244 4 313 4 437 Kultur 1 888 2 673 2 700 Bibliotek 1 105 1 226 1 238 Frivilligsentral 178 544 508 Kyrkjelege formål 3 971 4 175 4 350 Sum Kultur 11 386 12 931 13 233 Heimetenestene 36 971 33 788 34 677 Vestnes sjukeheim 47 104 50 039 48 073 Hellandtunet 25 321 24 875 25 163 Fellesutg. Plei- og omsorg 10 609 10 601 2 570 Helsevern 8 918 8 621 9 518 NAV - sosial kommune 7 803 6 891 6 884 Sum helse, omsorg, velferd 136 726 134 815 126 885 Bu- og habiliteringstenestene 111 516 106 822 106 946 Barne- og ungdomst. 21 815 26 292 25 150 Eigedomsdrift 1 068 27 015 27 000 Tekniske tenester 10 000 10 579 12 500 Kjøp tenester Tremek 3 033 2 625 2 718 Sum netto driftsutgifter 432 383 461 830 447 254

7. - Kommentarar til sektorane sine budsjett 7.1 Politisk styring Regnskap Budsjett Budsjettframlegg 2015 2 013 2 014 Utgifter Inntekter Netto Ordførar 1 538 1 555 1 550 1 550 Politiske styringsorgan 1 630 1 299 1 490 1 490 Politisk støttefunksjon 138 329 323 323 Overformynderiet 153 0 0 0 Kommunalt næringsfond 0 0 600 600 0 Tiltaksarbeid 705 770 590 590 Reiselivsretta verksemd 247 245 220 220 Beredskap 88 349 332 332 Kontrollutval og Revisjon 556 644 770 9 761 Politisk styring 5 055 5 191 5 875 609 5 266 Løyving til Vestnes Næringsforum er redusert med kr 200.000,-, som eit av dei sparetiltaka administrasjonssjefen har føreslått. Revisjonen har føreslått å auke med eit årsverk, det er årsak til auka kostnad her. Det er avsatt kr 150.000,- til å dekke ekstrakostnader ved kommuneval hausten 2015. 7.2 Sentraladministrasjonen Her vert budsjettert utgiftene til sentraladministrasjon, servicekontor og fellesutgifter. Sistnemnde er for ein stor del kostnader som gjeld heile kommunen også til driftseiningane utanfor kommunehuset, m.a. mykje datautgifter, telefon. Regnskap Budsjett Budsjettframlegg 2015 2 013 2 014 Utgifter Inntekter Netto Administrasjonssjefen 5 997 5 227 5 892 35 5 857 Rekneskap 1 338 1 249 1 100 0 1 100 Skatt 1 025 1 100 1 100 1 100 Løn 869 863 896 57 839 Personal 1 270 1 213 1 139 26 1 113 Plansaksbehandling 642 1 012 0 0 Plan og bygning 212 453 0 0 0 Landbruksoppgåver 1 327 1 357 0 0 0 IKT 1 624 43 0 0 Folkehelsekoordinator 164 223 242 125 117 Servicekontor 2 841 3 302 4 203 1 103 3 100 Sentraladministrasjonen 17 309 16 042 14 572 1 346 13 226 Fellesutgifter 1 909 3 057 3 994 698 3 296 Utgifter hovudtillitsvalt 963 938 928 20 908 Hovudverneombud 173 117 114 3 111 Bedriftshelseteneste 599 500 500 500 Lærlingar 398 860 830 160 670 IKT-ROR samarbeid 240 3 968 4 800 132 4 668 Sparetilak 20% red inv./utstyr -600 IKT felles drift 1 483 150 600 450 150 Fellesutgifter 5 765 9 590 11 766 1 463 9 703 Sum 23 074 25 632 26 338 2 809 22 929 Ei kommunalsjefstilling, som går av med pensjon sommaren 2015, er føresett holdt vakant ut 2015. Skal vurdere om ein ved omorganisering kan legge arbeid over på andre stillingar. Ny kommunalsjefstilling på helse er med i budsjett til administrasjonssjefen frå 2015.

Folkehelsekoordinatorstilling er føresett avslutta i 2015. Planarbeid og landbruksoppgåver er no overført til driftseining teknisk. Ansvar 2012 2013 2014 2015 Ordførar, varaordf. 1,2 1,2 1,2 1,2 Politisk støttefunksjon 0,5 0,5 0,5 0,5 Beredskap 0,4 0,4 0,4 Administrasjonssjef 7,2 6,2 6,2 6,6 Rekneskap 3 3 3 0 Løn 1,5 1,5 1,5 1,5 Personal 2 2 2 1,8 Folkehelsekoordinator 0,5 0,5 0,5 IKT 2 2 0 0 17,4 17,3 15,3 12,5 Vi har i fleire år kjøpt tenester frå Molde kommune til å utføre skatteinnkrevaroppgåvene våre. Og frå hausten 2014 kjøper vi også all rekneskapstenester frå Molde. Stillingane innan IKT vart frå 2014 overført til ROR IKT.

7.3 Grunnskule Regnskap Budsjett Budsjettframlegg 2015 2 013 2 014 Utgifter Inntekter Netto Fiksdal skule 5 450 5 745 6 314 581 5 733 Tomrefjord skule 22 763 21 519 24 145 2 040 22 105 Helland skule 30 194 31 467 37 275 5 028 32 247 Tresfjord skule 6 370 5 720 5 918 538 5 380 Fellesutgifter grunnskulen 6 593 6 536 7 200 1 700 5 500 Ikkje auke til framandsp. elevar -1 000 Sparetiltak grunnskule -2 000 Tøndergård skule 370 410 430 0 430 Sum undervisning 71 740 71 397 81 282 9 887 68 395 I økonomiplanene hadde vi lagt inn ei styrking på 1,0 mill. kr til ekstra timar til minioritetsspråklege elevar. Dette er innarbeidd i budsjetta til skulane. Grunna mindre rammeoverføringar rår administrasjonssjefen til at dette vert tatt vekk, men det er i oversikten ovanfor ikkje trekt det ut frå budsjetta til dei einskilde skule. Sparetiltak grunnskule på 2,0 mill. kr vert fordelt seinare når kommunestyret har gjort sitt vedtak. Administrasjonssjefen sitt framlegg er at Tresfjord skule vert lagt ned frå 01.08.15 og det meste av sparesummen vert i så fall dekka inn gjennom det tiltaket. Alle tal i oversiktane nedanfor er eks. sparetiltak på 2,0 mill. kr i 2015, og framlegg om nedlegging av Tresfjord skule. Rammetimar Når vi fordeler budsjett på skulane vert det rekna ut kor mange rammetimar kvar skule skal ha, og budsjett til løn fordelt etter det. I snitt reknar vi med at kvar rammetime kostar kr 25.000,-pr. år. I snitt vert det 1 714 lærartimar neste år. Til samanlikning kan ein nemne at det skuleåret 2006/2007 var 2 187 lærartimar. Det er ein reduksjon på rundt 20 lærarårsverk. Negangen skuldast nok både redusert elevtal, men også generelt strammare budsjett. Dei minste skulane har mest lærartimar pr. elev. Lønskostnaden utgjer største delen av utgiftene på skulane. Kostnad pr. elev vert då også størst på dei minste skulane. Rammetimane 2014 er fordelt slik: Antall timar Andel Elevtimar 1 169 68,2 Spesialundervisning 222 13,0 Framandspråkleg 64 3,7 Tidsressurspott 50 2,9 Administrasjon 139 8,1 Seniortiltak over 55 år 70 4,1 Sum rammetimar 2014 1 714 100,0 Knapt 70 % av timane går til ordinære elevtimar, resten går til spesialundervisning, framandspråkleg, administrasjon m.m. 70 timar går til seniortiltak, som er avtalefesta. Det utgjer ca. 1,9 mill. kr. Det er og ei utfordring for grunnskulen å møte den aukande elevgruppa med framandspråklege elevar. I Vestnes er det ei stor arbeidsinnvandring samanlikna med andre kommunar i Romsdals- regionen. Helland og Tomrefjord skule mottek dei fleste

av desse elevane. Kommunen får ikkje eigne økonomiske overføringar for denne elevgruppa. Det er berre elevar på asylmottaket kommunen får ekstra overføringar for i dag. Dette var bakgrunn for at administrasjonssjefen i økonomiplanen rådde til å avsette 1,0 mill. kr ekstra til styrking på dette området. Sjølv om ein no, grunna lågare statlege overføringar, må rå til at løyvinga vert trekt tilbake vonar administrasjonssjefen at ein seinare i 2015 kan finne rom til ei slik styrking. Elevar og klassetal Barnetal 2011 2012 2013 2014 2015 Fiksdal 48 40 41 48 53 Tomrefjord 270 259 247 238 234 Helland 375 378 393 390 396 Tresfjord 124 82 45 42 37 Sum 817 759 726 718 720 Vi skal ikkje så mange år tilbake for at det var over 1000 elevar i grunnskulen i Vestnes. Dei siste åra har elevtalet minka kvart år, årsak er reduserte fødselskull. Siste par åra har det likevel vore nokolunde stabilt. Iflg. prognosen vil nedgangen også fortsette dei kommande år, men inn og utflytting vil påverke dette. Klassetal Snitt klassetal 2011 2012 2013 2014 2015 Fiksdal 3 3 3 3,4 4 Tomrefjord 15 12,6 11,4 11,4 11,6 Helland 20 19,4 19,4 19 19 Tresfjord 7 5,3 4 3,6 3 Sum 45 40,3 37,8 37,4 37,6 Klassetalet har også gått ned i takt med nedgangen i elevtal. Snitt elevtal pr. klasse har imidlertid auka litt frå 18 til 19. Gruppestørrelsen i Vestnes-skulane er om lag som snittet i Møre og Romsdal, men ein del mindre enn landssnittet. Spesielt på ungdomsskuletrinnet er gruppestørrelsen mindre. Lærarårsverk Lærarar Snitt årsverk 2011 2012 2013 2014 2015 Fiksdal 6 4,86 5,22 5,64 5,92 Tomrefjord 28,57 23,97 23,16 22,92 23,24 Helland 36,9 33,93 35,55 35,26 35,52 Tresfjord 15,73 10,47 6,1 5,6 5 Sum 87,2 73,23 70,03 69,42 69,68 Timetalet i grunnskulen har gått ned kvart år og då også ant. lærarårsverk i grunnskulen, sjølv om timetalet på nokre klassetrinn er auka som følgje av sentrale vedtak. Det har si årsak i redusert elevtal og vedtekne sparetiltak. Elevkostnadar m.m. Elevar Lærartimar Kostnad Skule pr. lærar pr. elev pr. elev Fiksdal 8,9 2,9 108 374

Tomrefjord 10,1 2,4 94 104 Helland 11,2 2,2 81 370 Tresfjord 7,5 3,5 142 781 10,4 2,4 90 679 Snitt kostnad pr. elev har auka med 3,6 % frå 2014 budsjettet. Det tilsvarer om lag lønsauken siste år. Det har såleis ikkje vore noko reell endring i kostnadsnivået. Dei største skulane har lågast kostnad pr. elev. Ein del av årsaka til at Tresfjord har ein såpass høgre kostnad pr. elev enn Fiksdal grunnast at intern husleige for Tresfjord skule (ny og stor skule) er langt høgre enn for Fiksdal. Felleskostnadar Det er budsjettert med knapt 7,0 mill. kr til fellesutgifter. Dei største postane er: Refusjon til andre kommunar/skular m.a. for ekstra assistent (fosterheimselevar) kr 3.600.000,- Skuleskyss kr 2.900.000,- 1 plass ved Tøndergård skule kr 410.000,- Det er ikkje avsatt midlar til å dekke ekstraressurs for assistentar til barn med særlege behov grunna helse/sosiale forhold, slik det har vore gjort tidlegare år.

7.4 Barnehage Regnskap Budsjett Budsjettframlegg 2015 2 013 2 014 Utgifter Inntekter Netto Tomrefjord barnehage 3 126 3 163 4 060 950 3 110 Tresfjord barnehage 1 978 2 097 3 154 693 2 461 Helland barnehage 11 454 11 807 15 647 3 809 11 838 Fiksdal barnehage 2 556 2 768 3 345 703 2 642 Gardstunet barnehage 3 656 3 956 5 017 1 233 3 784 Skorgen barnehage 1 462 3 111 4 144 1 018 3 126 Tilskot private barnehagar 9 744 8 300 8 400 300 8 100 Assist. m.m. i barnehage 2 587 2 077 2 675 500 2 175 Sparetiltak barnehage -625 Sum barnehagedrift 36 563 37 279 46 442 9 206 36 611 Dei private barnehagane Vike og Tryggheim får driftstilskott frå kommunen. Tilskottet skal tilsvare det kommunen brukar på sine eigne barnehagar. Skorgen barnehage vart kommunal barnehage frå 01.08.13. Antall Antall barn Kommunale barnehagar plassar under 3 år Over 3 år - Tomrefjord barnehage 36 10 18 - Tresfjord barnehage 24 12 14 - Helland barnehage 132 36 76 - Fiksdal barnehage 24 5 15 - Gardstunet 42 12 23 - Skorgen barnehage 36 11 21 Sum kommunale barnehageplassar 294 86 167 Private barnehagar - Tryggheim barnehage 48 14 27 - Vike barnehage 42 12 17 Sum private barnehageplassar 90 26 44 Sum barnehageplassar i kommunen 384 112 211 Tresfjord barnehage Tresfjord barnehage skal flyttast frå lokala vi leiger i Røde kors bygget til Tresfjord oppvekstsenter. Det vert arbeidd med å klargjere innelokale og uteområde. Reknar med at flytting vil skje rundt årsskiftet 2014/2015. Sparetiltak Det er føreslått sparetiltak tilsvarande stenging av 1 avdeling, innsparing 3 årsverk. Sparesum i 2015 kr 625.000,-, årsbasis 1,5 mill. kr. Viser her til nærare omtale om dette tiltaket tidlegare i saka. Det må utgreiast nærare kva tiltak som må gjerast innan barnehagesektoren.

7.5 Kulturskulen, almen kultur og fritid Regnskap Budsjett Budsjettframlegg 2015 2 013 2 014 Utgifter Inntekter Netto Kyrkjelege formål 3 971 4 175 4 350 4 350 Kultur - Andre kulturaktivitetar 953 1 078 0 - Museer/Kulturminnevern 175 217 0 - Tomrefjord idrettsbygg 118 209 0 - Vestneshallen 172 190 0 - Anlegg og friluftsliv 305 576 0 - barne- og ungdomsarbeid 165 403 0 Vestnes kulturskule 1 888 2 673 0 0 2 700 - Kulturskulen 3 381 3 484 6 191 2 690 3 501 - Myra kulturhus 863 829 1 178 240 938 - Bibliotek 1 105 1 226 1 249 11 1 238 - Frivilligheitssentral 178 544 863 355 508 5 527 6 083 9 481 3 296 6 185 Sum kultur,kulturskulen,fritid 11 386 12 931 13 831 3 296 13 235 *Tala for kultur er ikkje heilt klar, men ramma er 2,7 mill. kr. Vestnes kyrkjelege fellesråd Fellesrådet får i 2014 kr 4.025.000,- i tilskott. Korrigert for lønsauke i 2014 og 2015 og reduksjon av arbeidsgjevaravgifta vert ramma 4,2 mill. kr, som og er det administrasjonssjefen har rådd til. Fellesrådet søkjer om 4,4 mill. kr i tilskott. Det vert spesielt vist til at pensjonskostnadane veks mykje og at ein har behov for å få auka tilskottet skal klare drifta i 2015 på ynskjeleg nivå. Administrasjonssjefen ser at pensjonskostnadane auka mykje for Fellesrådet, men med den stramme økonomien vi har finn ein ikkje rom for å auke ramma meir. Vestnes kulturskule Budsjettet er sett opp med same driftsnivå som i 2014, det er ikkje føreslått sparetiltak. Det er heller ikkje føreslått auke i elevbetalinga. Kultur Det er budsjettert med kr 224.000,- i tilskott til museum. Tresfjord museum og Båtbyggjarmuseum får kr 17.000,- kvar, og 190.000,- til regionmusea. Det er avsatt kr 103.000,- til å vidareføre prosjektet heim for ein 50 lapp.

7.6 Barne- og ungdomstenestene Barne- og ungdomstenestene består av Barneverntenesta, Helsestasjonen, PP-tenesta, Sosiale tenester for barn og vaksenopplæringa, dei har og ansvar for flyktningar som vert busett i Vestnes. Alle fagområde er stasjonert på Ressurssenteret med unntak av Helsestasjonen som har lokaler i Vestnes sentrum. Vaksenopplæringa er ansvarleg for grunnskuleopplæring og spesialundervisning til vaksne samt opplæring i norsk og samfunnskunnskap for vaksne innvandrarar. For kvar person som har rett til gratis norskopplæring får kommunen statstilskot. For dei som bur i asylmottaket får tilskot pr asylsøkjar. I tillegg til dei som bur i mottaket får vi refusjon for flyktningane som blir busett i Vestnes kommune. Budsjettramma for 2015 er som følgjer: Tildelt budsjettramme, før sparetiltak kr 26.000.000,- Føreslåtte sparetilta, pkt 9, kr 850.000,- Budsjettramme 2015 kr 25.150.000,- Detaljbudsjett for driftseininga er ikkje ferdig utarbeidd. For likevel å få ein oversikt over driftseininga sine aktivitetsområde tek eg med ein oversikt med rekneskapstal for 2013 og budsjett 2014. Budsjett 2015 vil nok vær mykje likt 2014. Regnskap Budsjett 2 013 2 014 PPT i Vestnes 2820 2947 Vaksenopplæring -632-182 Helsestasjon 2 535 2 497 Jordmorteneste 263 271 Barnevern m.v. 13 463 12 430 Sosiale Tenester barn og ungdom 2 305 2 596 Asylsøkere 40 1 420 Busette flyktningar 717 4 300 Diverse 679 17 Sum Barne- og ungdomstenester 22 190 26 279 Barnevern er den klart størte ugiftsgruppa. Vaksenopplæringa har stor aktivitet, men den er sjølvfinansiert ved statlege tilskott og salsinntekter. Utgiftene til asylantar og busette flyktningar vert dekka av statlege tilskott, men inntektene vert ikkje ført på driftseininga men ilag med rammetilskott og skatteinntekter. Til denne tid har tilskotta vore noko i overkant av det vi har hatt av kostnadar.