1 Kvinnherad kommune Sekretariat for kontrollutvalet OBS at nokre saker kan vera U. off. Det er avmerka øverst til høgre på dei sakene det gjeld Kontrollutvalet Bergen, 02. mai 2012 Innkalling til møte i kontrollutvalet Det vert med dette kalla inn til møte i kontrollutvalet Tirsdag 08.05.12 kl. 17.00 i Kommunestyresalen Dersom nokon av medlemmene ikkje kan møte og må melde forfall, vert dei bedne om å gjere dette så tidleg som råd er til Kari Nygard, tlf. 55 23 94 06 / 916 64 183, kari.nygard@hfk.no eller til Hogne Haktorson, tlf. 55 23 94 53/911 05 982, hogne.haktorson@hfk.no. Det er planlagt at Kari Nygard møter frå sekretariatet på dette møtet. Til varamedlemmer er denne innkallinga å sjå på som ei orientering. Dersom det vert aktuelt at varamedlemmer må møta, vil det bli gjeve nærmare beskjed. Sølvi Ulvenes (s) -kontrollutvalsleiar- Hogne Haktorson Kontrollsjef Kari Nygard Seniorrådgjevar Vedlegg: Sakliste Kopi: Varamedlemmer til kontrollutvalet Ordførar i Kvinnherad kommune Deloitte AS Rådmannen i Kvinnherad kommune (har møte- og talerett) (har møte- og talerett) Besøksadresse: Agnes Mowinckelsgt. 5 - Postadresse: Postboks 7900. 5020 Bergen - Telefon 55 23 90 00 Direkte telefon: 55 23 94 06 Mobil: 916 64 183 E-postadresse: kari.nygard@hfk.no Bankgironr. 5201 06 74239 - Foretaksnr. NO 938 626 367 mva.
2 Sakliste: Saknr. Sak 16/12 Godkjenning av innkalling og sakliste Merknad 17/12 Godkjenning av protokoll frå møte 19.04.12 Vedlegg 18/12 Meldingar Budsjettbrev frå Fylkesmannen 19/12 Rekneskap og årsmelding for Kvinnherad kommune 2011. Uttale frå kontrollutvalet. Ymse Vedlegg Vedlegg 2
3 Kvinnheerrad kommunee MØTEPROTOKOLL Kontrollutvalet Dato: 19.04.12 Kl.: 09.45 14.50 Stad: Kommunestyresalen Saknr.: 07/12 15/12 MØTELEIAR Sølvi Ulvenes (H) DESSE MØTTE Frøydis Fjellhaugen (Ap) Are Traavik (Sp) Sigmund Nordfonn (Frp) Marit Sofie Lea (Ap) møtte som vararepresentant for Kristin Tufta Kirknes FORFALL Kristin Tufta Kirknes DESSUTAN MØTTE Deloitte v/ Tone Mari Dahle Frå administrasjonen møtte kommunalsjef Kjell Nygård i sak 09/12 Orienteringssak nr. 1, vedr. rekneskap 2011 og økonomisk stoda, og sak 11/12, vedr. skatteoppkrevjarfunksjonen Ordførar Synnøve Solbakken møtte i sakene 07/12 09/12 og sak 11/12 Hordaland fylkeskommune, sekretariat for kontrollutvalet v/ Kari Nygard. Sakliste: Saknr. Sak 07/12 Godkjenning av innkalling og sakliste 08/12 Godkjenning av protokoll frå møte 23.02.12 09/12 Orienteringssaker 10/12 Meldingar 11/12 Kontrollrapport 2011 vedr. skatteoppkrevjarfunksjonen i Kvinnherad kommune. 12/12 Analyse og plan for forvaltningsrevisjon for perioden 2012-2016 13/12 Analyse og plan for selskapskontroll for perioden 2012-2016 14/12 Utkast til årsmelding for kontrollutvalet for 2011 15/12 Gjennomgang av møteprotokollar Ymse 1
4 07/12 GODKJENNING AV INNKALLING OG SAKLISTE HANDSAMING I MØTET Det framkom ikkje merknader til innkalling og sakliste. VEDTAK Innkalling og sakliste vart samrøystes godkjend. 08/12 GODKJENNING AV PROTOKOLL FRÅ MØTE 23.02.12 HANDSAMING I MØTET Det framkom ikkje merknader til protokoll frå møte 23.02.12. VEDTAK Protokollen frå møte 23.02.12 vart samrøystes godkjend. 09/12 ORIENTERINGSSAKER Desse orienteringssakene vart lagt fram: Nr. Frå: Orientering vedr.: 1 Administrasjonen Avslutning av rekneskap for 2011 og økonomisk stoda så langt i 2012 2 Sekretariat Oppfølging av orienteringssaker frå sist møte 3 Deloitte Prosjekt med selskapskontroll SIM - statusrapport 4 Sekretariatet Oppdrag som Deloitte evt. utfører for kommunen utanom bestilling frå kontrollutvalet 5 Sekretariatet Om budsjett for kontroll- og tilsynsarbeidet for 2012 Ymse FORSLAG TIL VEDTAK: Kontrollutvalet tek orienteringane til orientering. HANDSAMING I MØTET Nr. Frå: Orientering vedr.: 1 Administrasjonen Kommunalsjef Kjell Nygård orienterte om arbeid med avslutning av rekneskap for 2011 og økonomisk stoda så langt i 2012. Det vart påpeika at det er ein svært alvorleg situasjon kommunen er i, med eit betydeleg underskot for 2011, og prognosar for drifta så langt i 2012. Det er sett ned eit utval, økonomiplanutvalet som skal arbeida med å koma fram til måtar å redusera drifta på, og budsjett for 2012 skal opp til ny handsaming og reviderast. Den økonomiske situasjonen var inngåande drøfta, og det vart stilt spørsmål til kommunalsjef og ordførar, som det blei svara på. Rekneskap og årsmelding for 2011 er nå ferdigstilt, og det vart opplyst at revisjonsmelding var motteken i dag (19.04.12). For å kunna gjennomføra møteplanen som det er lagt opp til vedr. handsaming av rekneskap for 2011, vart det avklara at kontrollutvalet må drøfta å ha eit ekstra møte. Dette vert å ta opp under ymse til slutt i møtet. Kontrollutvalet tok orienteringa til orientering. 2 Sekretariat Oppfølging av orienteringssaker frå sist møte: Dei tre siste medlemmane fekk utlevert ipad ved møtestart. Sekretariatet syter for å avtale opplæring i bruk med IT-avdelinga. Opplysningar vedr. kontrollutvalet på heimesida til kommunen må og følgjast opp med å retta opp opplysningar og legga ut info. 2
5 3 Deloitte Tone Mari Dahle frå Deloitte orienterte om arbeidet med selskapskontroll i SIM. Ein er nå i sluttfasen med å innhente og systematisere opplysningar. Meir konkret løypemelding kan truleg gjevast i neste kontrollutvalsmøte. 4 Sekretariatet Vedr oppdrag som Deloitte evt. utfører for kommunen utanom bestilling frå kontrollutvalet vart tilbakemelding frå revisor referert. Dette viser at ingen av oppdraga er av ein slik art at spørsmål om uavhengighet bør vurderast. Det vart vidare presisert at slikt oversyn over oppdrag bør leggast fram årleg, gjerne i samband med erklæring om uavhengighet. Saka vert teke til orientering. 5 Sekretariatet Justert budsjett for kontroll- og tilsynsarbeidet for 2012 vart delt ut, gjennomgått og teke til orientering. Ymse: 1. Invitasjon til FKT-konferanse vart delt ut. Utvalsleiar er påmeldt, og andre utvalsmedlemmar vil vurdere deltaking. 2. Sekretariatet tok opp henvending som er kome vedr. Oppnemnt utval Rosendal kunstgrasbane. Kontrollutvalet drøfta ut frå mail frå representant i utvalet. I mailen vert det teke opp om det kan vera aktuelt at kontrollutvalet ser på saka på nytt. Konklusjon etter drøfting vart at det vert gjeve tilbakemelding til utvalet om følgjande: Det vart peika på at føremålet som kontrollutvalet hadde med å få gjennomført forvaltningsrevisjon vedr. kunstgrasbane i Rosendal var å vurdera om kommunen si sakshandsaming hadde vore i samsvar med regelverk, vedtak og eventuelle kommunale retningslinjer. Det vil ikkje vera rett av kontrollutvalet å gå inn i konkrete rekneskapspostar som det er usemje om. Dersom kontrollutvalet skal sjå på saka på nytt ber ein om: Utvalet lagar eit oversyn over kva ein ønskjer klarlagt frå kontrollutvalet for å kunna avslutta arbeidet sitt. At utvalet evt. knytter til seg ekspertise som kan gjennomgå rekneskap og talmateriale som er uklare. Ut over dette tek kontrollutvalet opplysningane i saka til orientering. VEDTAK: Nokre av orienteringssakene skal følgjast opp vidare. Kontrollutvalet tek orienteringane til orientering. 10/12 MELDINGAR Desse meldingane vart lagt fram: Nr. Melding frå: Melding vedr.: 1 Kommunestyret Aktuelle vedtak å melda til kontrollutvalet: Endring av investeringsstrategi - Kraftfondet 2 Sekretariatet Notat om rutinar for å melda forfall / avbod til møte 3 Sekretariatet Melding om arbeid med politiske retningslinjer for Kvinnherad kommune 4 Sunnhordland Interkommunale Miljøverk Innkalling til representantskapsmøte Ymse FORSLAG TIL VEDTAK: Kontrollutvalet tek meldingane til orientering. 3
6 HANDSAMING I MØTET Nr. Melding frå: Melding vedr.: 1 Kommunestyret Melding om sak vedr. Endring av investeringsstrategi Kraftfondet vart gjennomgått og drøfta. Saka vart utsett i mars-møtet og vil koma opp på nytt i neste kommunestyremøte. I tråd med tidlegare gjennomført forvaltningsrevisjon er dette ei sak som kontrollutvalet ønskjer å halda seg oppdatert om vidare. Meldinga vart teke til orientering 2 Sekretariatet Notat om rutinar for å melda forfall / avbod til møte vart gjennomgått og teke til orientering 3 Sekretariatet Melding om arbeid med politiske retningslinjer for Kvinnherad kommune vart lagt fram, med utkast til reglement for kontrollutvalet. Ein vil avventa avgjerd / vedtak om reglement, og ønskjer å ta ein gjennomgang av samtlege reglement på eit seinare møte. Meldinga vart teke til orientering. 4 Sunnhordland Interkommunale Miljøverk Innkalling til representantskapsmøte vart drøfta og teke til orientering Ymse ingen meldingar under ymse. VEDTAK: Kontrollutvalet tek meldingane til orientering. 11/12 KONTROLLRAPPORT 2011 VEDR. SKATTEOPPKREVJARFUNKSJONEN I KVINNHERTAD KOMMUNE. UTTALE FRÅ KONTROLLUTVALET FORSLAG TIL VEDTAK: 1. Kontrollutvalet merkar seg at Skatteetaten konkluderer med at Kvinnherad kommune har ein skatteoppkrevjarfunksjon som i det alt vesentlege vert utført i samsvar med gjeldande regelverk og retningslinjer. Det er derimot peika på at dei siste åra har målkrav om gjennomføring av arbeidsgjevarkontrollen ikkje vorte følgt opp i tilstrekkeleg grad. 2. Årsmelding frå skatteoppkrevjar i Kvinnherad kommune og kontrollrapport frå Skatteetaten vert teken til orientering og oversendt kommunestyret til orientering. HANDSAMING I MØTET Kommunalsjef Kjell Nygård orienterte om situasjonen ved skatteoppkrevjarkontoret. Tidlegare skatteoppkrevjar har slutta på grunn av oppnådd pensjonsalder, og ny person er tilsett. Det er ikkje teke stilling til om ein skal auka kjøp av tenester for å oppfylla målkrav for arbeidsgjevarkontrollar. Kontrollutvalet drøfta saka og ønskjer at naudsynte ressursar for å oppfylling av målkrav for arbeidsgjevarkontrollar vert vurdert. Med slik tillegg vart framlegg til vedtak samrøystes vedteke. VEDTAK: 1. Kontrollutvalet merkar seg at Skatteetaten konkluderer med at Kvinnherad kommune har ein skatteoppkrevjarfunksjon som i det alt vesentlege vert utført i samsvar med gjeldande regelverk og retningslinjer. Det er derimot peika på at dei siste åra har målkrav om gjennomføring av arbeidsgjevarkontrollen ikkje vorte følgt opp i tilstrekkeleg grad. 2. Kontrollutvalet ber kommunestyret vurdera auka kjøp av tenester for å oppnå måltal når det gjeld skatteoppkrevjarkontroll. 3. Årsmelding frå skatteoppkrevjar i Kvinnherad kommune og kontrollrapport frå Skatteetaten vert teken til orientering og oversendt kommunestyret til orientering. 12/12 ANALYSE OG PLAN FOR FORVALTNINGSREVISJON FOR PERIODEN 2012-2016 FORSLAG TIL VEDTAK: 1. Kontrollutvalet godkjenner overordna analyse for forvaltningsrevisjon for 2012 2016 slik den ligg føre. (Evt. med dei endringar / justeringar som kom fram i møte). 4
2. Plan for forvaltningsrevisjon for perioden 2012-2016 vert å legga fram i kontrollutvalet sitt neste møte, og det vert då lagt opp til å innstilla til kommunestyret, som skal gjera endeleg vedtak. HANDSAMING I MØTET Overordna analyse for plan for forvaltningsrevisjon, som er utarbeida med bakgrunn i prosess med kontrollutvalet i førre møte, samt intervjurunde med administrasjon og politikarar, vart presentert av Tone Mari Dahle frå Deloitte. Ut frå dei framlagde prosjekta drøfta kontrollutvalet og prioriterte dei som ville vera aktuelle å velja ut som forvaltningsrevisjonsprosjekt. Ut frå kontrollutvalet si prioritering skal det så utarbeidast endeleg plan til neste møte. Vedtak i saka var samrøystes. VEDTAK: 1. Kontrollutvalet godkjenner overordna analyse for forvaltningsrevisjon for 2012 2016 slik den ligg føre. 2. Plan for forvaltningsrevisjon for perioden 2012-2016 vert å legga fram i kontrollutvalet sitt neste møte, og det vert då lagt opp til å innstilla til kommunestyret, som skal gjera endeleg vedtak. 13/12 ANALYSE OG PLAN FOR SELSKAPSKONTOLL FOR PERIODEN 2012-2016 FORSLAG TIL VEDTAK: 1. Kontrollutvalet godkjenner overordna analyse for selskapskontroll for 2012 2016 slik den ligg føre. (Evt. med dei endringar / justeringar som kom fram i møte). 2. Plan for selskapskontroll for perioden 2012-2016 vert å legga fram i kontrollutvalet sitt neste møte, og det vert då lagt opp til å innstilla til kommunestyret, som skal gjera endeleg vedtak. HANDSAMING I MØTE Tone Mari Dahle frå Deloitte presenterte analysegrunnlaget og prosjekt innanfor selskapskontroll. Kontrollutvalet drøfta ut frå analysen og prioriterte blant prosjekt som ville vera aktuelle å velja ut for å ha med i plan for selskapskontroll. Utvalet kom med forslag til nokre endringar / tillegg i den framlagde analysen. Forslag til vedtak vart samrøystes vedteke. VEDTAK: 1. Kontrollutvalet godkjenner overordna analyse for selskapskontroll for 2012 2016 slik den ligg føre. 2. Plan for selskapskontroll for perioden 2012-2016 vert å legga fram i kontrollutvalet sitt neste møte, og det vert då lagt opp til å innstilla til kommunestyret, som skal gjera endeleg vedtak. 14/12 UTKAST TIL ÅRSMELDING FOR KONTROLLUTVALET FOR 2011 7 FORSLAG TIL VEDTAK: Utkast til årsmelding for kontrollutvalet for 2011 vert gjennomgått i møte, og fullstendig versjon vert å legga fram på neste møte i utvalet. HANDSAMING I MØTET Utkastet til årsmelding vart gjennomgått og kontrollutvalet drøfta innhaldet. Endeleg årsmelding vert å handsame på kontrollutvalet sitt neste møte 31.05.12, og den skal sendast vidare til kommunestyret som sak. Forslag til vedtak vart samrøystes vedteke. VEDTAK: Utkast til årsmelding for kontrollutvalet for 2011 vert gjennomgått i møte, og fullstendig versjon vert å legga fram på neste møte i utvalet. 5
8 15/12 GJENNOMGANG AV MØTEPROTOKOLLAR FORSLAG TIL VEDTAK: Kontrollutvalet tek møteprotokollane til orientering. HANDSAMING I MØTET Møteprotokollar vart gjennomgått og nokre saker vart trekt fram og drøfta. Men på noverande tidspunkt er det ikkje saker kontrollutvalet ønskjer å følgja opp vidare. Forslag til vedtak vart samrøystes vedteke. VEDTAK: Kontrollutvalet tek møteprotokollane til orientering. YMSE Møtedato for evt. ekstramøte for å handsama rekneskapen vart drøfta. Kontrollutvalet legg opp til å få teke eit ekstra møte på denne saka. Møtetidspunkt vert å legga til kl. 17.00. Sekretariatet syter for å avklara med dei aktuelle møtedeltakarane ut frå to aktuelle datoar: 07.mai og 08. mai. Melding om endeleg møtedato vert å senda ut til kontrollutvalet og aktuelle aktørar så snart som råd. Sølvi Ulvenes Leiar Kari Nygard Sekretær 6
9 Kvinnherad kommune Sekretariat for kontrollutvalet SAKSFRAMLEGG Til: Kontrollutvalet Dato: 08. mai 2012 Sakshandsamar: Kari Nygard Kopi til: Sak: 18/12 18/12 MELDINGAR Nr. Melding frå: Melding vedr.: 1 Fylkesmannen Kvinnherad kommune budsjett 2012 og framlegg til økonomiplan 2012-2016 Ymse FORSLAG TIL VEDTAK: Kontrollutvalet tek meldingane til orientering. Hogne Haktorson Kontrollsjef Kari Nygard Seniorrådgjevar Vedlegg: Kvinnherad kommune budsjett 2012 og framlegg til økonomiplan 2012-2016 Besøksadresse: Agnes Mowinckelsgt. 5 - Postadresse: Postboks 7900. 5020 Bergen - Telefon 55 23 90 00 Direkte telefon: 55 23 94 06 Mobil: 916 64 183 E-postadresse: kari.nygard@hfk.no Bankgironr. 5201 06 74239 - Foretaksnr. NO 938 626 367 mva.
10 Sakshandsamar, innvalstelefon Edvard Høgestøl, 55 57 20 45 Vår dato 17.04.2012 Dykkar dato 23.01.2012 Vår referanse 2012/1684 331.1 Dykkar referanse 11/2150 Kvinnherad kommune Rådhuset 5470 Rosendal Kvinnherad kommune - budsjett 2012 og framlegg til økonomiplan 2012-2016 Fylkesmannen har motteke særutskrift av kommunestyresak om budsjett for 2012 og økonomiplan 2012 2015. Budsjett for 2012 vart vedteke i kommunestyremøte 15.12.2011. Framlegg til økonomiplan vart ikkje endeleg vedtatt, og kommunestyret «legg til grunn rådmannen sitt forslag». Dette er ikkje i samsvar med kommunelova 44 om økonomiplan. Innleiing - førespurnad om statlege midlar Kommunen har altså ikkje endeleg vedtatt økonomiplan. Grunnen er at kommunen meiner seg i ein situasjon der det er sterk trong til innsparingar/auke av inntekter for å halde seg i balanse. Det skal no verte gjennomført eit arbeid for å sjå på omstillingar m.m. Det vart innført generell eigedomsskatt i 2010. Denne fell bort frå 2012. Kommunen er då tilbake til situasjonen med eigedomsskatt berre på verk og bruk. Kommunen har i brev bedt om statlege midlar for å avhjelpe ein vanskeleg situasjon. Dei midlane Fylkesmannen rår over er skjønnsmidlane, og desse vert delte ut i tre bolkar. Den største er den generelle delen som vert fordelt etter kriteria gitt av Kommunal- og regionaldepartementet. Skjønnsmidlane er tenkt å hjelpe til der inntektssystemet ikkje heilt treff det som er situasjonen i kommunen. Kommunar kan t.d. ha utfordringar med språkdeling som ikkje er kompensert over inntektssystemet. Eit anna typisk kriterium er tildeling for bortfall av differensiert arbeidsgivaravgift. I tillegg har Fylkesmannen til disposisjon ein del av skjønnsmidlane (kr 14,- mill. for 2012) til ulike prosjekt som skal bidra til omstilling og fornying i kommunane. Dette gjeld i hovudsakeleg prosjekt med overføringsverdi til andre kommunar, og interkommunalt samarbeid vektlagt. Dessutan disponerer Fylkesmannen nokre få millionar av skjønnsmidlane som skal gå til u- føresette hendingar som t.d. flaum, brann etc. Alle skjønnsmidlane for 2012, med unntak av den sistnemnde kategorien, jmf avsnittet over, avsnittet over, er fordelte. Midlane kan uansett ikkje nyttast til å dekke kommunar sine driftsunderskot. Det påligg kommunen etter kommunelova å sjå til at slikt underskot ikkje oppstår. Unntaksvis har Fylkesmannen gitt støtte til konsulentarbeid i ein kommune med svak økonomi for å finne innsparingspotensiale. Statens hus Kaigaten 9, 5020 Bergen Telefon: 55 57 20 00 Telefaks: 55 57 20 09 Fylkesmannen i Hordaland Postboks 7310, 5020 Bergen Telefaks: Org.nr: 974760665 E-post: postmottak@fmho.no Internett: www.fylkesmannen.no/hordaland
11 Budsjett 2012 og framlegg til økonomiplan 2012-2015 Kommunen er ikkje under statleg kontroll og godkjenning etter kommunelova 60. Etter 15 i forskrifter om årsbudsjettet skal årsbudsjettet, slik det er vedteke av kommunestyret, liggja føre som eige dokument innan 15. januar. Økonomiske oversyn må vera utarbeidd innan 1. mars i budsjettåret. Etter kommunelova 45 tredje punkt skal innstillinga til årsbudsjett ha vore lagt ut til offentleg gjennomsyn i minst 14 dagar før handsaming i kommunestyret. Skatteøyret for personlege skattytarar blei redusert frå 2010 til 2011. Reduksjonen blei gjort for å redusera skatteinntektene sin del av samla inntekter. Samla for kommunane svarar dette til ein like stor auke i den statlege rammeoverføringa. For 2012 er skatteøyret for kommunane 11,6 %. Frie inntekter Kommunen har budsjettert med kr 304,3 mill i skatt på eige og inntekt for 2012. I 2011 var det ein samla skattereduksjon for kommunane i landet på 3,2 %. Det er no rekna med ein skatteauke for kommunane frå 2011 til 2012 med 2,9 %. Kommunen sitt skattenivå i 2011 var 93,3 % av landsgjennomsnittet. I rammeoverføring til kommunane er det symmetrisk inntektsutjamning. Kommunar med skattenivå over landsgjennomsnittet får eit trekk i 2012 tilsvarande 60 % av differansen mellom eige skattenivå og landsgjennomsnittet. Kommunar med skattenivå under landsgjennomsnittet får kompensasjon i 2012 tilsvarande 60 % av differansen mellom landsgjennomsnittet og eige skattenivå. Kommunar med skattenivå under 90 % av landsgjennomsnittet får også tilleggskompensasjon tilsvarande 35 % av differansen mellom 90 % av landsgjennomsnittet og eige skattenivå. Kommunen sine frie inntekter består av ordinær skatt og statleg rammeoverføring, medrekna inntektsutjamning. Sum frie inntekter er budsjettert til kr 646,7 mill. Inntektsprognosen for 2012 er no oppdatert med faktisk innbyggjartal pr. 01.01.2012 og innkomen skatt i 2011. Grunnlaget for inntektsutjamninga vil vere innbyggjartal pr. 01.01. 2012, mens prognosen nyttar tal pr. 01.07.2011 for innbyggjartilskot og aldersfordelinga i utgiftsutjamninga. Noverande inntektsprognose er kr 644,- mill. Dei budsjetterte frie inntektene ligg noko over nivået i den siste inntektsprognosen. Eigedomsskatt Det er budsjettert med kr 59,5 mill i eigedomsskatt for 2012. Tilsvarande for budsjett 2011 var kr. 72 mill, men kommunen har ikkje lengre eigedomsskatt på bustad og fritidseigedom. Takstgrunnlaget er verk og bruk, og næringseigedom i heile kommunen med maksimal skattesats (sju promille). 2
12 Løns- og prisauke Prisindikatoren for kommunesektoren for 2012 er i statsbudsjettet 3,25 %. Denne består av pårekna lønsvekst med 4,0 % (vekt 0,635) og varekjøp med 2,0 % (vekt 0,365). Avdrag I økonomireglane er det gitt minimumskrav for storleiken på årlege avdrag. Etter kommunelova 50 sjuande ledd kan gjenståande løpetid for kommunen si samla gjeldsbyrde ikkje overstiga den vegde levetida for kommunen sine anleggsmidlar ved det siste årsskiftet. Kommunelova set eit minstekrav til totale låneavdrag for kommunen. Ein hovudregel vil vere at årlege låneavdrag som eit minimum må utgjere om lag 3 ½ - 4 % av lånegjelda (når formidlingslån og avdrag på slike lån ikkje er rekna med). Det er budsjettert med kr 29 mill i ordinære avdrag (utanom avdrag på formidlingslån). Kommunen si ordinære gjeld er formidabel og kommunen betaler etter minimumskrava i kommunelova i 50 sjuande ledd. Med så høg gjeld som kommunen har, tilrår Fylkesmannen sterkt at avdraga vert auka. Driftsresultat Kommunelova 46 punkt 6 legg til grunn at det blir budsjettert med eit driftsresultat som minst er tilstrekkeleg til å dekka renter, ordinære avdrag og nødvendige avsetjingar (inkl. inndekning av underskot). Paragraf 3 i forskriftene om årsrekneskapen presiserer nærare det driftsrekneskapen og investeringsrekneskapen skal omfatte. Som hovudregel må til dømes ei inntekt og innbetaling som ikkje er ordinær bli ført i investeringsrekneskapen. Frå og med 2010 har det vore endring i korleis kommunane kan disponera momsrefusjon frå investeringar. Det er ein overgangsperiode frå 2010 og fram til 2014. For budsjettåret 2012 skal minimum 60 % av meirverdiavgiftskompensasjonen frå investeringar bli overført til investeringsrekneskapen. Budsjettforskrifta 5 og rekneskapsforskrifta 3 er endra i samsvar med dette. Denne overføringa til investeringsrekneskapen må bli gjennomført sjølv om ein kommune eventuelt har meirforbruk i årsrekneskapen for det same året eller frå tidlegare år. Budsjettet legg opp til overføring til investeringsrekneskapen med kr 14,5 mill. Fylkesmannen legg til grunn at kommunen si overføring til investering tilfredsstiller budsjett- og rekneskapsforskrifta om 60 prosent av investeringsdelen av momskompensasjon. I rådmannen sitt framlegg var netto driftsresultat berekna til kr 33,6 mill. Etter kommunestyrevedtak, og påfølgjande oppdatering av obligatoriske oversikter, er netto driftsresultat kr 25,1 mill. Det er tilrådd generelt at kommunane bør ha eit netto driftsoverskot i rekneskapen på minimum 3 % av driftsinntektene. Det er viktig for å kunne setje av midlar til å møta ei mellombels ubalanse på drifta og til finansiering av investeringar no eller seinare. Med 2,5 % er ikkje tilrådinga tilfredstilt for 2012. Kommunen har som kjent ikkje vedtatt endeleg økonomiplan. 3
13 Investering, lånegjeld og kapitalutgifter I 2012 er det vedteke investeringar for til saman kr 54,875 mill (i tillegg kjem kr 6,- mill i etableringslån og kr 3,- mill i fortskottering Tyssetunellen). Dei største investeringane er knytte til kultursenter Husnes (kr 17 mill før tilskott) og Rosendal skule (kr 11 mill). Kr 20 mill av investeringane er knytte til VAR, investeringar som er potensielt sjølvfinansierande. Samla finansieringstrong for 2012 er kr 81,575 mill, men kommunen sin netto lånetrong (etter forsikringsoppgjør og tilskott m.v.) er lågare. Til investeringane i anleggsmiddel skal kommunen låne kr 38,375 mill. I tillegg kjem etableringslån (kr 6,- mill) og forskotering (kr 3,- mill). Kommunen har ikkje vedteke økonomiplan, men det er lagt fram tre alternativ for økonomien i kommunen der investeringstakt er tilpassa. «Nøytralt alternativ» gir ei forsiktig auke i kommunen sin gjeld, mens «pessimistisk alternativ» gir nedgang i gjelda. Vi har rekna ordinær langsiktig gjeld pr. 31.12.2010 pr innbyggjar for kommunane i fylket utanom Bergen til om lag kr 54.180,-. I dette talet er ikkje pensjonsforplikting medrekna. Det tilsvarande talet for kommunen var kr 73.021,-. Det generelle gjeldsnivået for kommunane i landet har auka vesentleg dei seinaste åra, og nivået må bli vurdert som høgt. Kommunane samla i fylket utanom Bergen har no eit gjeldsnivå pr innbyggjar som ligg 7,2 prosent høgare enn landsgjennomsnittet (utanom Oslo). Kommunen auka gjelda kraftig i 2011. Gjeld pr innbyggjar er no kr 79.721,- og aukande. Oppsummering Kommunen er inntektssterk, men var likevel registrert i ROBEK i ein kort periode (på bakgrunn av 2008-resultata). Netto driftsresultat varierer stort frå år til år. I 2011 vart netto driftsresultat negativt med kr 49,76 mill. Kommunen har vore avhengig av inntekter frå finansplasseringar og lærdommen frå 2008 var at desse inntektene (når/hvis dei kom) skulle gå til investering og ikkje til drift. Kommunen har gått vekk frå dette. Også innføring av generell eigedomsskatt er no reversert. I staden ber ein om statlege midlar. Er kommunen plutselig fattig og dyr? Kommunen er berekna å være 6,27 % dyrere enn gjennomsnittet å drive (2012). Dette vert kompensert gjennom utgiftsutjamninga. Kommunen sine frie inntekter ligg godt over gjennomsnittet for fylket u/bergen. I tillegg kjem også gode inntekter frå eigedomsskatt, konsesjonskraft med meir. Kommunen reknar med at inntekter frå konsesjonskrafta vil auke i åra framover. Usikker avkastning frå fondsplasseringar kan også auke kommunen sine inntekter. Utgiftsutjamninga tar seg berre av dei faktorar som gjer ein kommune tungdriven ut frå objektive kriterier (alderssamansetning, reiseavstand, PU, landbrukskriterium etc). Utgiftsutjamninga tar seg ikkje av sjølvforskyldt høge kostnader, baserte på politiske vedtak i kommunen. 4
14 Kommunen har eit høgt utgiftsnivå. På dei to store sektorane (skule/pleie- og omsorg) er kommunen dyrare enn samanliknbare kommunar, og til dels mykje dyrare. Endelege tal for 2010 syner at dei korrigerte brutto driftsutgiftene pr kommunal plass i institusjon ligg om lag kr 225.000,- over gjennomsnitt for kommunegruppa (samanliknbare kommunar), nesten like mykje sett i høve til Bømlo og Hordaland, og enda meir målt mot Stord. Heimeteneste er også dyrare. Det er heller ingenting i talmateriale som enkelt forklarar dette. Det er fleire døme på faktorar som skulle gjere kommunen billigare enn kommunegruppa/andre, heller enn det motsette. Kommunens korrigerte brutto driftsutgifter pr elev (grunnskule, skulelokale og skyss) er nær kr 11.000 over gjennomsnitt for samanliknbare kommunar, og enda meir mot Hordaland. Det er særskilt utgifter til løn som dreg opp. Kommunen har ein gjennomsnittleg skulestorleik (104 elevar pr skule) som i 2010 var 47 elevar lågare pr skule enn kommunegruppa, og 96 elevar mindre enn gjennomsnitt for Hordaland. Kommunen har 18 grunnskular (20 fram tom 2009), berre Bergen har fleire i fylket (t.d. har Bømlo 10). Konflikt med kommunelova 44 Kommunen har ikkje endeleg vedtatt økonomiplan før årsskiftet og er såleis i konflikt med kommunelova på dette punktet. Det er derfor særs viktig at kommunen, slik som er opplyst, foretar ein grundig og strukturell gjennomgang av tenestetilbodet i kommunen på alle tenesteområde, og vedtar ein økonomisk berekraftig plan for kommunen. Økonomisk rapportering / budsjettering Det er framleis trong til oppretting for å få «økonomisk oversikt drift» på linje med «Budsjettskjema 1A», men kommunen sin administrasjon veit kva korrigeringar som må gjerast. Ut over det heng dei forskjellige delane av budsjettet godt saman i år. Fylkesmannen legg merke til at kommunen heller ikkje for 2011 har rapportert inntekter frå konsesjonskrafta til KOSTRA. Om desse midlane er feilrapporterte, må det korrigerast fram mot endelig frist. Kommunen sitt fond frå sal av aksjar ser ut til å stå som «bundne investeringsfond» i KOSTRA. Som nemnt tidligare er dette u så fall feil. Inntekter frå sal av anleggsmiddel mm skal inn i investeringsrekneskapen/investeringsfondet, men er elles ikkje bundne. Å nytte desse midlane til investering, i staden for å ta opp gjeld, avheng av politiske vedtak i kommunen. Fylkes-mannen skal saman med kommunen sjå på føringa i KOSTRA. Avslutning Det ser ut til at ei «kriseforståing» har grepe om seg sjølv om dette ikkje ennå har kome til uttrykk gjennom ein vedtatt økonomiplan, og sjølv om enkelte disposisjonar er med å forverre kommunen sin situasjon (bortfall av allmenn eigedomsskatt, bruk av avkastning i drift). Det er Fylkesmannens oppfatning at dette må det gjerast noko aktivt med. Kommunen er livskraftig og har i motsetnad til andre «Hardangerkommunar» faktisk auka folketalet. 5
15 Kommunen har gode stabile inntekter og store fond med usikker avkastning. Samstundes har kommunen høg gjeld, med tilhøyrande utgifter, og dyr drift. Det er ikkje berekraftig å vere avhengig av usikker avkastning for å få kommunen sin økonomi i balanse, samstundes som eit høgt investeringsnivå vert lånefinansiert. Kommunen bør setje av avkastning, samt driftsresultat frå ordinær drift i gode år, til dekning av framtidig og mellombels ubalanse i drifta. Investeringane bør også i større grad vere sjølvfinansierte. Reduksjon av gjeld er eit anna alternativ. I tillegg har kommunen eit inntektspotensiale i eigedomsskatt på bustad og fritidseigedom, som frå 2012 vart fjerna. Det mest påtrengande problemet vil uansett vere driftsnivået. Det er også der Fylkesmannen forstår den politiske vilje til handling er sterkast. Etter fleire interne og eksterne utgreiingar er det Fylkesmannen si oppfatning at kommunen veit kor skoen trykkjer, og Fylkesmannen er samd med det som vart uttala i møtet 29. mars d.å. om det nødvendige i å sjå på strukturelle endringar i kommunen sitt tenestetilbod. Med helsing Lars Sponheim Brevet er godkjent elektronisk og har derfor inga underskrift. Rune Fjeld ass. fylkesmann Kopi til: Deloitte Sundgata 119 5527 HAUGESUND 6
16 Kvinnherad kommune Sekretariat for kontrollutvalet SAKSFRAMLEGG Til: Kontrollutvalet Dato: 08. mai 2012 Sakshandsamar: Kari Nygard Kopi til: Sak: 19/12 19/12 REKNESKAP OG ÅRSMELDING FOR KVINNHERAD KOMMUNE 2011. UTTALE FRÅ KONTROLLUTVALET. Bakgrunn for saka: Av Forskrift om kontrollutvalg i kommuner og fylkeskommuner 7, framgår det at kontrollutvalet skal gje uttale om årsregnskapet: Når kontrollutvalget er blitt forelagt revisjonsberetningen fra revisor, skal utvalget avgi uttalelse om årsregnskapet før det vedtas av kommunestyret eller fylkestinget. Uttalelsen avgis til kommunestyret eller fylkestinget. Kopi av uttalelsen skal være formannskapet / kommunerådet eller fylkesutvalget/fylkesrådet i hende tidsnok til at det kan tas hensyn til den før dette organet avgir innstilling om årsregnskapet til kommunestyret/fylkestinget. Det er ikkje krav om at kontrollutvalet handsamar årsmeldinga, men denne skal følgja som sakstilfang til saka, og det skal merkast om det er vesentlege avvik mellom årsmeldinga og rekneskapen. Kommunestyret skal vedta både årsrekneskap og årsmelding i same møte. Årsrekneskapen skal vedtakast etter innstilling frå formannskapet / plan- og økonomiutvalet. Øvrig saksgang kan kommunen sjølv velja, gjerne at det går fram av eit kommunalt reglement. Mange kommunar praktiserar at det er formannskapet som innstiller overfor kommunestyret også når det gjeld årsmeldinga, sjølv om det ikkje er eit formalitetskrav om at formannskapet handsamar dette dokumentet. Om årsregnskap og årsberetning (for kommuner og fylkeskommuner) står det i 10 følgjande i Forskrift om årsrekneskap og årsberetning : 10 Regnskapsfrister og behandling av årsregnskap og årsberetning Årsregnskapet og årsberetningen skal vedtas av kommunestyret og fylkestinget selv senest seks måneder etter regnskapsårets slutt. Årsregnskapet skal være avlagt av fagsjef for regnskap innen 15. februar i året etter regnskapsåret. Administrasjonssjefen eller kommune-/fylkesrådet utarbeider årsberetningen, og fremmer denne for det organ kommunestyret eller fylkestinget bestemmer. Årsberetningen skal avgis uten ugrunnet opphold, og senest innen 31. mars. Hvis årsberetningen ikke fremmes for kontrollutvalget, skal den oversendes til kontrollutvalget før kontrollutvalget avgir uttalelse til årsregnskapet. Årsberetningen skal foreligge til behandling i kommunestyret eller fylkestinget samtidig med at årsregnskapet skal behandles. Der det er vesentlige avvik mellom utgifter i årsregnskapet og bevilgning til formålet i regulert budsjett, skal det redegjøres for avviket. Tilsvarende gjelder ved avvik mellom inntekter i årsregnskapet og regulert budsjett. Administrasjonssjefen eller kommune-/fylkesrådet skal vurdere tiltak for å bedre den økonomiske oppfølgingen gjennom året dersom det oppstår vesentlige avvik fra regulert budsjett. Besøksadresse: Agnes Mowinckelsgt. 5 - Postadresse: Postboks 7900. 5020 Bergen - Telefon 55 23 90 00 Direkte telefon: 55 23 94 06 Mobil: 916 64 183 E-postadresse: kari.nygard@post.hfk.no Bankgironr. 5201 06 74239 - Foretaksnr. NO 938 626 367 mva.
Deloitte har avlagt revisjonsmelding dagsett 16.04.12, saman med revisjonsrapport for 2011, datert same dato. I revisjonsmeldinga gjev revisor sin uttale om årsrekneskapen for Kvinnherad kommune for 2011. Revisjonsmeldinga stadfester at driftsrekneskapen viser kr 659.203.364 til fordeling drift og eit rekneskapsmessig meirforbruk på kr. 55.691.521. I revisjonsmeldinga uttaler Deloitte at: årsrekneskapen er avgjeven i samsvar med lov og forskrifter og gir i det alt vesentlege ein dekkande framstilling av den finansielle stillinga til Kvinnherad kommune per 31. desember 2011 og av resultatet i rekneskapsåret som vart avslutta per denne datoen i samsvar med lov, forskrift og god kommunal rekneskapsskikk i Noreg. dei disposisjonar som ligger til grunn for rekneskapen er i samsvar med budsjettvedtak, og at budsjettbeløpa i årsrekneskapen stemmer med regulert budsjett opplysningane i årsmeldinga om årsrekneskapen er konsistente med årsrekneskapen og er i samsvar med lov og forskrifter leiinga har oppfylt plikta si til å sørgje for ordentleg og oversiktleg registrering og dokumentasjon av kommunen sine rekneskapsopplysningar i samsvar med lov og god bokføringsskikk i Norge. Revisjonsrapport nr. 12, som er motteke saman med meldinga, gjer greie for resultat av kartlegging og vurdering av dei viktigaste kontroll- og rekneskapsrutinane i kommunen, for å identifisera kor det er størst risiko for feil i rekneskapsrapporteringa. Det vert meldt om at det ikkje er funne vesentlege formelle eller materielle feil i den framlagde rekneskapen, og at evt. avdekka avvik er korrigert. Nokre forhold er likevel kommentert: 1. Finansområdet - Her kjem revisjonen med tilråding om at kommunestyret vurderer dei finansielle plasseringane og syter for at det berre er langsiktige finansielle aktiva som plasserast i tråd med Finansreglementes kapittel 8. 2. Minimumsavdrag - Tilråding her er : Revisjonen tilrår at ein vurderer å bruka forenkla metode for berkning av minimumsavdrag. 3. IT-området - Her er det påpeika ei rekkje manglar som kan ha fylgjer for kontrollmiljøet. Følgjande tilråding er gjort: Revisjonen tilrår at ein tar tak i dei forholda som ein meiner er mangelfulle. Sekretariatet har merka seg at rådmann i saksframlegg til rekneskapssaka, innstiller på at Dei punkt revisor peikar på vil bli vurdert nærare i samband med budsjett og økonomiplan, OU-gjennomgang og gjennomgang av finansstrategien. Om ønskjeleg kan kontrollutvalet og uttala seg om følgjande forhold: Manglar ved den interne kontrollen Presentasjonen av rekneskapen og årsmeldinga. Manglande avstemmingar av lønnsrekneskapen mot kommunerekneskapen. Likviditet (særleg peika på ev. svekka likviditet). Utviklinga i utgifter sett opp mot inntekter. Øvrig økonomisk utvikling, eks. lånegjeld osv. Viktige forhold som ikkje er omtala i rådmannen si årsmelding (i tilstrekkelig grad). Det vert tilrådd at kontrollutvalet m.a. innarbeidar følgjande i uttalen sin: rekneskapsmessig resultat netto driftsresultat talmateriale frå revisjonsmeldinga innhald i årsmeldinga 17 2
18 Av rekneskapen for 2011 har sekretariatet merka seg eit negativt netto driftsresultat på - kr 50.170.460. Netto driftsresultat vert omrekna i netto resultatgrad 5,13 %, sett opp mot sum driftsinntekter. Utviklinga av resultatgrad dei siste åra kan då synleggjerast slik i ein tabell: Kvinnherad kommune, Resultatgrad 15,00 % Årstall 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 10,00 % 9,50 % Prosent 5,00 % 0,00 % 4,71 3,65 % 2,20 % 3,90 % 5,40 % 2,20 % 1,32 % 0,40 % 6,43 % 4,59 % 2,70 % 2,10 % 2,00 % -5,00 % -5,13 % -10,00 % -15,00 % -13,35 % Kvinnherad Heile landet Heile kommunesektoren hadde i følgje opplysningar frå SSB pr. 24.03.12 til samanlikning netto resultatgrad på 2,0 % i 2011. Teknisk beregningsutvalg for kommunal og fylkeskommunal økonomi (TBU) tilrår at ein over tid bør ha netto resultatgrad på 3 % for å ha ei forsvarleg økonomisk drift. Netto resultatgrad viser kva ein har igjen etter at alle driftsutgifter, inklusive renter og avdrag er dekka. Eit positivt driftsresultat kan nyttast til å finansiera investeringar eller avsetjast til seinare bruk, noko som gjev handlefridom og evne til å tåla svingingar i økonomien. Ein ser at Kvinnherad kommune ikkje oppnår denne målsetjinga, og det store negative resultatet som kjem fram i rekneskap for 2011 viser at Kvinnherad kommune er i ein svært vanskeleg økonomisk situasjon når det gjeld handlefridom vidare framover. Sekretariatet har merka seg kva rådmannen skriv i årsmeldinga for 2011: Rekneskapsresultata til kommunen har variert dei siste åra. Finanskrise første året i valperioden gav eit underskot på 47,4 mill. kr. Andre året gav 44,2 mill. kr. i overskot, og tredje året enda med nytt overskot på 43,2 mill. kr. Det fjerde og siste året enda med heile 55.7 mill. kr. i underskot, og dermed vart samla resultat for perioden eit underskot på 15,7 mill. kr. Til samanlikning enda førre valperiode med eit overskot på 98,3 mill. kr. Underskotet i 2011 skuldast først og fremst svikt i inntektene, og då spesielt skatteinntektene og konsesjonskraftinntektene. På toppen kom kraftfondet med negativ avkastning. Årsmeldinga er fyldig og god, og gjev ei god skildring av den økonomiske stoda og av tenestetilbodet i kommunen. Særleg har sekretariatet merka seg kapittel 3 om økonomi og økonomisk utvikling. Det er gjort greie for korleis rådmann har rapportert til politisk nivå om utviklinga i den økonomiske stoda i kommunen, og at rådmannen peikar på at dei tilrådingar som er gjeve når det gjeld budsjettnivå ikkje er teke til følgja når politikarane har gjort sine vedtak. 3
19 Fylkesmannen har og i sine årlege budsjettbrev til kommunen gjort påpeikingar og tilrådingar om den økonomiske utviklinga i budsjett og rekneskap for Kvinnherad kommune. I det siste budsjettbrevet frå Fylkesmannen datert 17.04.12, merkar ein seg frå oppsummeringa at Fylkesmannen mellom anna skriv: Kommunen har vore avhengig av inntekter frå finansplasseringar og lærdommen frå 2008 (då kommunen i ein kort periode var registrert i ROBEK) var at desse inntektene (når og viss dei kom) skulle gå til investering og ikkje til drift. Kommunen har gått vekk frå dette. Også innføring av genrell eigedomsskatt er no reversert. I staden ber ein om statlege midlar. Vidare skriv Fylkesmannen i si oppsummering om utgiftsutjamning: Utgiftsutjamninga tar seg ikkje av sjølvforskyldt høge kostnader, basert på politiske vedtak i kommunen. Vidare vil sekretariatet peika på at årsmeldinga frå administrasjonen skal utformast i tråd med Kommuneloven 48 nr. 5, som lyder: I årsberetningen skal det gis opplysninger om forhold som er viktige for å bedømme kommunens eller fylkeskommunens økonomiske stilling og resultatet av virksomheten, som ikke fremgår av årsregnskapet, samt om andre forhold av vesentlig betydning for kommunen eller fylkeskommunen. Det skal også redegjøres for tiltak som er iverksatt og tiltak som planlegges iverksatt for å sikre en høy etisk standard i virksomheten. Det skal redegjøres for den faktiske tilstanden når det gjelder likestilling i fylkeskommunen eller kommunen. Det skal også redegjøres for tiltak som er iverksatt, og tiltak som planlegges iverksatt for å fremme likestilling og for å hindre forskjellsbehandling i strid med likestillingsloven, samt for å fremme formålet i diskrimineringsloven og i diskriminerings- og tilgjengelighetsloven. I den framlagde årsmeldinga finn ein at det er gjort greie for dei tilhøve som er peika på i lova. Konklusjon: Kontrollutvalet merkar seg dei utdrag som er trekt fram frå den framlagde rekneskapen og årsmeldinga for 2011, samt utsegner i Fylkesmannen sitt budsjettbrev datert 17.04.12. Med dette som bakgrunn sender utvalet sin uttale til kommunestyret. Kontrollutvalet sin uttale og revisjonsmeldinga er for øvrig to sjølvstendige dokument som følgjer saka vidare om formannskapet til kommunestyret. FORSLAG TIL VEDTAK Kontrollutvalet vedtek utkast til uttale om Kvinnherad kommune sin årsrekneskap for 2011. Hogne Haktorson Kontrollsjef Kari Nygard Seniorrådgjevar Vedlegg: Årsrekneskap og årsmelding for Kvinnherad kommune 2011 (vert sendt ut frå kommunen). Revisjonsmelding for 2011 frå Deloitte datert 16.04.12. Revisjonsrapport 2011 nr. 12, datert 16.04.12. Utkast til uttale om rekneskap for 2011 frå kontrollutvalet. 4
20 Sekretariat for kontrollutvalet Kvinnherad kommune v/ kommunestyret UTTALE FRÅ KONTROLLUTVALET OM ÅRSREKNESKAP 2011 Kontrollutvalet har i møte 08.mai 2012, handsama Kvinnherad kommune sin årsrekneskap for 2011. Til grunn for handsaminga ligg den avlagte årsrekneskapen, rådmannen si årsmelding, revisjonsmelding datert 19.04.12, og revisjonsrapport 2011 nr. 12, datert 19.04.12. Ansvarleg revisor og representantar for administrasjonen har og vore tilstades på utvalsmøtet, for å kunna supplera kontrollutvalet med munnleg informasjon om aktuelle problemstillingar. Av rekneskapen for 2011 har kontrollutvalet merka seg eit negativt netto driftsresultat på - kr 50.170.460. Netto driftsresultat vert omrekna i netto resultatgrad 5,13 %, sett opp mot sum driftsinntekter. Heile kommunesektoren hadde i følgje opplysningar frå SSB pr. 24.03.12 til samanlikning netto resultatgrad på 2,0 % i 2011. Teknisk beregningsutvalg for kommunal og fylkeskommunal økonomi (TBU) tilrår at ein over tid bør ha netto resultatgrad på 3 % for å ha ei forsvarleg økonomisk drift. Netto resultatgrad viser kva ein har igjen etter at alle driftsutgifter, inklusive renter og avdrag er dekka. Eit positivt driftsresultat kan nyttast til å finansiera investeringar eller avsetjast til seinare bruk, noko som gjev handlefridom og evne til å tåla svingingar i økonomien. Ein ser at Kvinnherad kommune ikkje oppnår denne målsetjinga, og det store negative resultatet som kjem fram i rekneskap for 2011 viser at Kvinnherad kommune er i ein svært vanskeleg økonomisk situasjon når det gjeld handlefridom vidare framover. Kontrollutvalet har merka seg kva rådmannen skriv i årsmeldinga for 2011: Rekneskapsresultata til kommunen har variert dei siste åra. Finanskrise første året i valperioden gav eit underskot på 47,4 mill. kr. Andre året gav 44,2 mill. kr. i overskot, og tredje året enda med nytt overskot på 43,2 mill. kr. Det fjerde og siste året enda med heile 55.7 mill. kr. i underskot, og dermed vart samla resultat for perioden eit underskot på 15,7 mill. kr. Til samanlikning enda førre valperiode med eit overskot på 98,3 mill. kr. Underskotet i 2011 skuldast først og fremst svikt i inntektene, og då spesielt skatteinntektene og konsesjonskraftinntektene. På toppen kom kraftfondet med negativ avkastning. Årsmeldinga er fyldig og god, og gjev ei god skildring av den økonomiske stoda og av tenestetilbodet i kommunen. Særleg har kontrollutvalet merka seg kapittel 3 om økonomi og økonomisk utvikling. Det er gjort greie for korleis rådmann har rapportert til politisk nivå om utviklinga i den økonomiske stoda i kommunen, og at rådmannen peikar på at dei tilrådingar som er gjeve når det gjeld budsjettnivå ikkje er teke til følgja når politikarane har gjort sine vedtak. Fylkesmannen har og i sine årlege budsjettbrev til kommunen og gjort påpeikingar og tilrådingar om den økonomiske utviklinga i budsjett og rekneskap for Kvinnherad kommune. I det siste
21 budsjettbrevet frå Fylkesmannen datert 17.04.12, har kontrollutvalet merkar seg frå oppsummeringa at Fylkesmannen mellom anna skriv: Kommunen har vore avhengig av inntekter frå finansplasseringar og lærdommen frå 2008 (då kommunen i ein kort periode var registrert i ROBEK) var at desse inntektene (når og viss dei kom) skulle gå til investering og ikkje til drift. Kommunen har gått vekk frå dette. Også innføring av generell eigedomsskatt er no reversert. I staden ber ein om statlege midlar. Vidare skriv Fylkesmannen i si oppsummering om utgiftsutjamning: Utgiftsutjamninga tar seg ikkje av sjølvforskyldt høge kostnader, basert på politiske vedtak i kommunen. Kontrollutvalet har og merka seg revisor sine tilrådingar i revisjonsrapport nr. 12.: 1. Finansområdet - Her kjem revisjonen med tilråding om at kommunestyret vurderer dei finansielle plasseringane og syter for at det berre er langsiktige finansielle aktiva som plasserast i tråd med Finansreglementes kapittel 8. 2. Minimumsavdrag - Tilråding her er : Revisjonen tilrår at ein vurderer å bruka forenkla metode for berkning av minimumsavdrag. 3. IT-området - Her er det påpeika ei rekkje manglar som kan ha fylgjer for kontrollmiljøet. Følgjande tilråding er gjort: Revisjonen tilrår at ein tar tak i dei forholda som ein meiner er mangelfulle. Kontrollutvalet har merka seg at rådmann i saksframlegg til rekneskapssaka, innstiller på at Dei punkt revisor peikar på vil bli vurdert nærare i samband med budsjett og økonomiplan, OUgjennomgang og gjennomgang av finansstrategien. Deloitte AS har avgitt revisjonsmelding dagsett 19.04.12. Revisjonsmeldinga er ei såkalla rein melding, og revisor meiner at rekneskapen er avlagt i samsvar med lov og forskrifter. Kontrollutvalet ber om at dei punkta som er nemnde over, og det som går fram av saksframlegget til kontrollutvalet i rekneskapssaka og revisjonsmeldinga av 19.04.12, vert gjeve merksemd når kommunestyret skal handsame sak om godkjenning av rekneskap for 2011. Ut over dette har kontrollutvalet ikkje merknader til Kvinnherad kommune sin årsrekneskap for 2011. Rosendal 08.05.2012 Sølvi Ulvenes Kontrollutvalsleiar Kari Nygard Seniorrådgjevar / utvalssekretær
22
23
24
25
26