Heradet er ikkje under statleg kontroll og godkjenning etter kommunelova 60.

Transkript

1 Sakshandsamar, innvalstelefon Edvard Høgestøl, Vår dato Dykkar dato Vår referanse 2013/ Dykkar referanse 13/347 Ulvik herad Skeiesvegen Ulvik Ulvik herad - budsjett økonomiplan Fylkesmannen har motteke særutskrift av heradstyresak om økonomiplan for , vedteke i heradstyremøte 30. oktober 2013, og budsjett 2014, vedteke i heradstyremøte 11. desember Heradet er ikkje under statleg kontroll og godkjenning etter kommunelova 60. Etter 15 i forskrifter om årsbudsjettet skal årsbudsjettet, slik det er vedteke av kommunestyret, liggja føre som eige dokument innan 15. januar. Økonomiske oversyn må vera utarbeidd innan 1. mars i budsjettåret. Etter kommunelova 45 tredje punkt skal innstillinga til årsbudsjett ha vore lagt ut til offentleg gjennomsyn i minst 14 dagar før handsaming i kommunestyret. Det er lagt opp til reduksjon i skatteøyret for kommunane frå 11,6 prosent i 2013 til 11,4 prosent i Frie inntekter Heradet har budsjettert med kr 32,86 mill i skatt på eige og inntekt for I 2013 var det ein samla skatteauke for kommunane i landet på 5,7 %. Det er no rekna med ein skatteauke for kommunane frå 2013 til 2014 med 3,7 %. Heradet sitt skattenivå i 2013 var 116,1 % av landsgjennomsnittet. I rammeoverføring til kommunane er det symmetrisk inntektsutjamning. Kommunar med skattenivå over landsgjennomsnittet får eit trekk i 2014 tilsvarande 60 % av differansen mellom eige skattenivå og landsgjennomsnittet. Kommunar med skattenivå under landsgjennomsnittet får kompensasjon i 2014 tilsvarande 60 % av differansen mellom landsgjennomsnittet og eige skattenivå. Kommunar med skattenivå under 90 % av landsgjennomsnittet får også tilleggskompensasjon tilsvarande 35 % av differansen mellom 90 % av landsgjennomsnittet og eige skattenivå. Heradet sine frie inntekter består av ordinær skatt og statleg rammeoverføring, etter fråtrekk for inntektsutjamning. Sum frie inntekter er budsjettert til kr 79,1 mill. Statens hus Kaigaten 9, 5020 Bergen Telefon: Telefaks: Fylkesmannen i Hordaland Postboks 7310, 5020 Bergen Org.nr: E-post: postmottak@fmho.no Internett:

2 Inntektsprognosen for 2014 er no oppdatert med innkomen skatt i 2013 og endelege innbyggjartal pr , som dannar grunnlaget for inntektsutjamninga. For innbyggjartilskot og aldersfordelinga i utgiftsutjamninga er grunnlaget innbyggjartal pr Heradet har budsjettert i overkant i høve til siste inntektsprognose (kr 0,76 mill). Prognosen byggjer på heradet sitt gjennomsnittlege skattenivå for dei tre siste åra ( ). Det er skatten som i hovudsak er budsjettert for høgt. For rammetilskotet er differansen ubetydeleg. Eigedomsskatt Det er budsjettert med kr 10,3 mill. i eigedomsskatt for Det er ei auke på nær ein halv million frå året før. Grunnen er nytaksering av kraftlinene som vert bygde. Det vert lagt til grunn at justeringar i maksimumtaksen på skattlegging av kraftvekst skal gje ein liten vekst. Frå 2012-rekneskapen har eigedomsskatten auka med nærare 1,5 mill. Heradet har eigedomsskatt på verk og bruk med sju promillar. Løns- og prisauke Prisindikatoren for kommunesektoren for 2014 er i vedteke statsbudsjett 3,1 %. Pårekna lønsvekst inngår i denne med 3 ½ prosent. Løn tel knapt 2/3 av prisindikatoren medan resten er pårekna prisvekst på varer og tenester. Avdrag I økonomireglane er det gitt minimumskrav for storleiken på årlege avdrag. Etter kommunelova 50 sjuande ledd kan attståande løpetid for heradet si samla gjeldsbyrde ikkje overstiga den vegde levetida for heradet sine anleggsmidlar ved det siste årsskiftet. Kommunelova set eit minstekrav til totale låneavdrag for heradet. Ein hovudregel vil vere at årlege låneavdrag som eit minimum må utgjere om lag 3 ½ - 4 % av lånegjelda (når formidlingslån og avdrag på slike lån ikkje er rekna med). Det er budsjettert med kr 1,95 mill i ordinære avdrag (utanom avdrag på formidlingslån). Rekneskapen for 2012 syner gjeld på kr 52,74 mill. Førebelse tal for 2013 syner tilsvarande kr 54,69. Litt avhengig av tidspunkt for låneopptak i 2014 kan det sjå ut som om hovudregelen er innfridd. Men, avdrag for 2014 er noko lågt. Fylkesmannen legg til grunn at avdraga er i tråd med kommunelova 50 sjuande ledd. Heradet vedtok i økonomiplanen at det ikkje skulle bli betalt avdrag på eit lån på kr 28,8 mill som skal gå i forskott til rassikrings-prosjekt, og som skal verte tilbakebetalt heradet i På den andre sida er det berekna inn avdrag på eit lån som ennå ikkje er tatt opp (kr 18,- mill). Kommunelova skil ikkje mellom låna, sjå fyste avsnitt under «avdrag» over. Heradet kan likevel sjølvsagt redusere avdraga (prosentvis) i perioden fram til forskotet vert tilbakebetalt og lånet gjort opp, men berre så fremt kommunelovas krav er innfridd. 2

3 Driftsresultat Kommunelova 46 punkt 6 legg til grunn at det blir budsjettert med eit driftsresultat som minst er tilstrekkeleg til å dekka renter, ordinære avdrag og nødvendige avsetjingar (inkl. inndekning av underskot). Paragraf 3 i forskriftene om årsrekneskapen presiserer nærare det driftsrekneskapen og investeringsrekneskapen skal omfatta. Som hovudregel må til dømes ei inntekt og innbetaling som ikkje er ordinær, bli ført i investeringsrekneskapen. Frå og med 2010 har det vore endring i korleis kommunane kan disponera momsrefusjon frå investeringar. Det har vore ein overgangsperiode frå 2010 og til og med 2013 med aukande grad av overføring av momskompensasjon til finansiering av investeringar. Frå budsjett- og rekneskapsåret 2014 skal heile kompensasjonen for meirverdiavgift av investeringar bli inntektsført direkte i investeringsrekneskapen. Det er tilrådd generelt at kommunane bør ha eit netto driftsoverskot (NDR) i rekneskapen på minimum 3 % av driftsinntektene. Det er viktig for å kunne setje av midlar til å møta ei mellombels ubalanse på drifta og til finansiering av investeringar no eller seinare. Netto driftsoverskot vil i 2014 generelt bli svekka for kommunane som følgje av inntektsføring av momskompensasjon knytt til investeringar i investeringsrekneskapen i staden for i driftsrekneskapen. Heradet har budsjettert med eit netto driftsresultat på kr 3,97 mill. Det er i tråd med tilrådinga. Førebelse tal for 2013 syner NDR på kr 5,74 mill. Det er 4,59 % av brutto driftsinntekter. I den resterande økonomiplanperioden vert det uttrykt tvil om heradet er i stand til å oppnå 3% - målet. Økonomiplanen syner likevel at heradet ikkje er langt unna slik at det burde være ei oppnåeleg målsetting, sjølv med ytterligare auke i avdraga. Det fordrar at heradet sparar inn på drifta eller aukar inntektene. Investering, lånegjeld og kapitalutgifter Investeringsbudsjettet for heradet er godkjend med ei totalramme på kr 18,25 mill kor kr 18,15 mill er til ordinære investeringar. Det store prosjektet i 2014 (og 2015) er ny fleirbrukshall. Det vert investert kr 10,- mill i denne for 2014 (og i 2015, jf økonomiplanen). Dernest kjem sjukeheim/omsorgsbustader med kr 3,2 mill. Nytt bustadfelt er sett opp med kr 2,- mill i I tillegg til fleirbrukshallen vil barnehage vere ein større post, og det er budsjettert med kr 6 mill i Kommunen har sjukeheimen til vurdering. Her er det trong for nybygg/rehabilitering, men noko vedtak er ikkje fatta enno. Dei kr 3,2 mill (kr 1,7 mill i 2013) går til prosjekt/utgreiing. Investeringane vert finansierte med lån, kr 11,41 mill, kr 3,74 mill i overføringar frå driftsrekneskapen, og kr 3 mill frå avsetningar. 3

4 Vi har rekna ordinær langsiktig gjeld pr pr. innbyggjar for kommunane i fylket utanom Bergen til kr ,- (kommunekassa - ikkje konsern). I dette talet er ikkje pensjonsforplikting medrekna. Det tilsvarande talet for heradet var kr ,-. Førebelse tal for 2013 syner at fylket u/bergen ligg på kr ,-, mens heradet har kr ,- i lån per innbyggjar. Heradet har lån til forskotering til fylkeskommunen i samband med rassikringsprosjekt. Her skal kommunen betale kr 30,- mill og har tatt opp lån tilsvarande kr 28,8 mill. Låneopptaket er gjort, men forskotet ikkje krevd inn. Tilbakebetaling av forskotet (som altså ennå ikkje er betalt) er sett til Det generelle gjeldsnivået for kommunane i landet har auka vesentleg, og nivået må bli vurdert som høgt. Kommunane samla i fylket utanom Bergen har eit gjeldsnivå som ligg høgare enn landsgjennomsnittet. Oppsummering Heradet er skattesterkt, men objektivt tungdriven. Det vert kompensert over utgiftsutjamninga. Heradet må sjå til at ein ikkje driv dyrare enn det inntektssystemet gir rom for. Heradet har tidligare utmerka seg med høge driftsresultat, men fryktar for framtida. Det er viktig med gode resultat som kan gi eigenfinansiering ved investeringar og buffer mot midlertidig ubalanse i drifta. Sjølv om ein betydeleg del av heradet si gjeld er eit resultat av låneopptak til forskotering, er det eit faktum at heradet som tidligare var gjeldfri, no har stigande rente- avdragsutgifter. Det set krav til drifta elles. Heradet handsamar økonomiplan og budsjett separat. Det står kommunen fritt til, men Fylkesmannen tilrår som regel samtidig handsaming. I dette tilfellet er det noko annleis. Det er ikkje lang tid mellom vedtaka, og det er stor grad av konsistens mellom budsjett og økonomiplanens fyrste år. Med helsing Lars Sponheim Rune Fjeld ass fylkesmann Brevet er godkjent elektronisk og har derfor inga underskrift. Kopi til: 4

5 Indre Hordaland revisjonsdistrikt Postboks Voss 5