Områdereguleringsplan for Bildetangen SE 1 del av gnr 34/2, 3, 4 og 6 m.fl. - Bildøyna

FJELL KOMMUNE Arbeidsprogram for Områdereguleringsplan for Bildetangen SE 1 del av gnr 34/2, 3, 4 og 6 m.fl. - Bildøyna 14.02.2014 Saksnr. 2013/2900 Plan ID: 20140001

DEL I... 3 PLANEN SITT FØREMÅL, INNHALD OG RAMMEVERK... 3 1. BAKGRUNN OG FØREMÅL... 4 1.1 BAKGRUNN... 4 1.2 PARALLELLE PLANPROSESSAR FOR SE2 OG SE3... 5 2. DAGENS SITUASJON I PLANOMRÅDET... 6 2.1 LOKALISERING... 6 2.2 AVGRENSING... 6 2.3 EIGEDOMSTILHØVE... 7 2.4 KORT OM PLANOMRÅDET... 8 2.5 NÆRLIGGANDE OMRÅDE OG STRUKTURAR... 9 3. MÅL FOR PLANARBEIDET... 10 3.1 LANGSIKTIGE MÅL... 10 3.2 VIKTIGE HOVUDOPPGÅVER... 10 4. HOVUDRAMMER OG PREMISSAR... 11 4.1 LOVER OG FORSKRIFTER... 11 4.2 NASJONALE RETNINGSLINER OG RETTLEIANDE DOKUMENT... 11 4.3 REGIONALE PLANAR OG FØRINGAR... 11 4.4 KOMMUNALE VEDTEKNE PLANER OG RETNINGSLINJER... 12 4.5 KOMMUNEDELPLAN BILDØYNA/SOTRA KYSTBY... 12 4.6 KOMMUNEDELPLAN OG PLANARBEID FOR SOTRASAMBANDET... 13 4.7 GJELDANDE REGULERINGSPLANAR... 14 5. ORGANISERING, MEDVERKNAD OG INFORMASJON... 15 5.1 INFORMASJON OG MEDVERKNAD I PLANPROSESSEN... 15 FRAMDRIFTSPLAN... 17 5.2 OMRÅDEREGULERING... 17 DEL II PROGRAM FOR UTGREIING... 18 6. UTGREIING PROSESS, METODE OG AKTUELLE PROBLEMSTILLINGAR... 19 6.1 VURDERING AV KRAV TIL PLANPROGRAM OG KONSEKVENSUTGREIING FOR OMRÅDEPLAN... 19 6.2 KONSEKVENSUTGREIING AV KOMMUNEDELPLAN... 20 6.3 UTGREIINGAR I OMRÅDEPLAN... 21 6.4 SÆRSKILTE UTGREIINGSBEHOV I OMRÅDEPLAN FOR NORDRE BILDØYNA SE1... 22 6.4.1 Kvalitetsprogram... 22 6.4.2 Topografi og landskap, strandsone... 22 6.4.3 Naturmiljø og biologisk mangfald... 23 6.4.4 Lokalklima, klimatilpassing og energibruk... 24 6.4.5 Trafikk og forureining... 24 6.4.6 Kulturminne på land og i sjø, kulturmiljø... 25 2

Del I Planen sitt føremål, innhald og rammeverk 3

1. Bakgrunn og føremål 1.1 Bakgrunn Planområdet er på Nordre Bildøyna i Fjell kommune, og omfattar i hovudsak eigedomane med gnr. 34 bnr. 3 og bnr. 4. Områdeplanen er ein offentleg plan som vert utarbeida av Fjell kommune med Opus Bergen som plankonsulent. Området er i dag ubygd naturområde, regulert til sentrumsføremål i overordna plan. Området er konsekvensutgreidd på kommunedelplannivå. Det er gjort ei vurdering av krav til planprogram og konsekvensutgreiing for områdeplan SE1, SE2 og SE3/ B1 etter Forskrift om konsekvensutredning, sjå kapittel 6.1. Vurderinga konkluderer med at det ikkje skal gjennomførast full konsekvensutgreiing på dette plannivået. Det er likevel behov for noko utgreiing knytt til områdereguleringa, og aktuelle tema vert skildra nærare i arbeidsprogrammet. Føremål Føremålet med ei områderegulering for Nordre Bildøyna er å gje formell heimel til å realisera utbygging. I arbeidet med områdereguleringa skal det dokumenterast at ein kan realisere dei føresetnadane for utnytting som er fastsett i kommunedelplanen. Det overordna kvalitetsprogrammet som føl kommunedelplanen inneheld føringar for kvalitet som ein skal ivareta og vidareføre i områdereguleringa. Områdereguleringa skal fastlegge plassering og utforming av overordna infrastruktur, og kople denne mot ekstern infrastruktur. Koplinga gjeld særleg veg, gang- og sykkelveg. Ein skal i områdereguleringa dele planområdet inn i avgrensa område med ulik arealbruk og utnytting. Områda skal så anten gje rammer for detaljregulering, eller detaljerast i områdeplanen. Ei detaljering allereie i områdeplanen vil være særleg aktuelt for dei første utbyggingsområda. Føremålet med planen er i tråd med gjeldande kommunedelplan for Bildøyna/Sotra kystby 2013 2024, vedteke 19.10.2013, der arealet er sett av til sentrumsføremål. Planprosess Utviklar sine førebelse planar for Nordre Bildøyna vart presentert for første gong i 2005, gjennom ei prosjektskisse for Visjon kystby 2005. Visjonane vart spelt inn i samband med revisjon av kommuneplanen sin arealdel. Basert på innspelet vart delar av Nordre Bildøyna unnateke rettsverknad i kommuneplanen sin arealdel for 2007, med føresetnad om avklaring av framtidig arealbruk gjennom ein eigen kommunedelplan. I gjeldande kommuneplan (2011-2022), vedteken 14.04.11, er dette vidareført. Det vart vedteke oppstart av kommunedelplan for Bildøyna med konsekvensutgreiing 24.6.2008. I planprogrammet for kommunedelplanen vart det lagt opp til parallellkøyring av områderegulering for Nordre Bildøyna og kommunedelplan for Bildøyna. Den parallelle samkøyringa vart seinare endra i samråd med Fjell kommune. Hovudtrekka i planprogrammet ligg likevel føre. 4

Kommunedelplan for Bildøyna/Sotra kystby 2013 2024 vart samrøystes vedteke i Kommunestyret i Fjell kommune 26. september 2013. Planen set rammer for gjennomføring av områderegulering for Nordre Bildøyna. 1.2 Parallelle planprosessar for SE2 og SE3 Det overordna målet for områdereguleringa av Bildøyna er å skape eit sjøvendt byområde med levande bumiljø, arbeidsplassar, kulturtilbod, servicefunksjonar og grøne kvalitetar. Områdereguleringa av dei tre områda SE1, SE2 og SE3/B1, skal sjåast i samanheng for å sikre ei heilskapleg funksjonell og estetisk utvikling av områda. Planane skal bidra til å danne heilskapen Sotra Kystby. Ved å samkøyre planprosessane så langt som råd er, vil ein bidra til å sikra dette. Områdereguleringa av SE1 vil leggje føringar på arealbruken i SE2, m.a. gjennom det overordna kvalitetsprogrammet. Det skal utarbeidast felles mobilitetsplan og felles teknisk plan som skal gjelda for områda SE1, SE2, SE3/B1. Mobilitetsplanen skal i hovudsak utarbeidast av plankonsulent for SE2, men konsulentane for SE1 og SE3/B1 må bidra med ressursar inn i arbeidet. Dei samordna planane må vere utarbeidd før dei enkelte områdeplanane vert lagt ut til høyring/offentleg ettersyn. 5

2. Dagens situasjon i planområdet 2.1 Lokalisering Planområdet er lokalisert på Bildøyna, som ligg om lag 16 kilometer vest for Bergen sentrum. Bildøyna ligg aust for Store Sotra, mellom kommunesenteret Straume på Litle Sotra og bustadområdet Kolltveit på Store Sotra. Områda kring Straume er eit viktig strategisk regionalt knutepunkt i høve til omegnskommunane, Sund og Øygarden, i tillegg til Fjell kommune. Figur 1 Lokaliseringskart i Fjell kommune 2.2 Avgrensing Planområdet ligg på Nordre Bildøyna i Fjell kommune, og omfattar i hovudsak eigedomane med gnr. 34 bnr. 3 og bnr. 4, samt del av gnr 34, bnr. 2. Planområdet omfattar tilknyting mot Rv 555 (Sotrasambandet) i sør. Planområdet er om lag 472 dekar, og strekk seg frå Rv 555 i sør og til spissen av Bildøyna i nord. Planområdet har mindre justeringar i høve det planområdet som var presentert i felles planprogram for KDP Bildøyna/Sotra kystby og områdeplanen. Plangrensa omfattar no SE1 i sin heilskap, i tillegg til sjøareala SH1 og FE1 i kommunedelplanen, samt areal til å vurdera bru til Råna i tråd med føresegn 1.2.7. Ein mindre del av Holmavatnet som grensar mot SE1 er også omfatta av planområdet. 6

Figur 2 Varselkart. Planområdet markert. 2.3 Eigedomstilhøve Planområdet omfattar i hovudsak eigedommane gnr. 34, bnr 2, bnr. 3 og bnr. 4. For eigedommane gnr 34, bnr. 3 og bnr. 4 representerer Liegruppen grunneigarinteressene etter fullmakt. Eigedommen 34/2 er eigd av Odd Bildøy. 7

2.4 Kort om planområdet Planområdet ligg på Nordre Bildøyna i Fjell kommune. Planavgrensinga for områdeplanen omfattar berre delar av Nordre Bildøyna, men øya blir her skildra kort i si fulle utstrekning. Bildøyna er ein eigen krins og framstår som todelt av riksvegen som skjer gjennom øya. Øya er lokalisert mellom Bildøystraumen og Straumsundet, og har vore eit attraktivt buområde like frå steinalderen og fram til i dag. Per 2013 var folketalet på øya 627 personar. Det er kjend 17 automatisk freda kulturminne på Bildøyna. Av desse ligg 12 innanfor planområdet for områdeplanen, og alle er frå steinalder. Det ligg i tillegg to uavklarte lokaliteter innanfor planområdet for områdeplanen. Seinare vart Bildøyna eit velståande gardssamfunn med store gardar der fiske i eigen silde- og makrellvåg var ei sentral inntektskjelde. Busetnaden har historisk sett vore konsentrert til sørvestre delen av Bildøyna, og her er gardspreget framleis til stades med spreidd eldre busetnad og gardsdrift. På Bildøyna er det til saman 40 Sefrak-registrerte bygningar, og desse ligg med størst tettleik i området der det tidlegare låg eit klyngjetun, mellom Nautaskjeret og Vollvika. Naust og sjøhus låg tradisjonelt ved Bildøypollen og i Vollvika, og dette er naustområde også i dag. Bildøyna sin identitet som stad er i stor grad knytt til jordbruk og fiske, med sjøen som viktigaste ferdsleveg. I den seinare tid har Bildøyna òg blitt etablert som hytte-, bustad- og skuleområde. Figur 3 Bildøyna Nordre del av Bildøyna, og Råna, har tradisjonelt vore nytta som utmark. Her er det ingen næringsaktivitet i dag. Den austre delen av Nordre Bildøyna er eit hytteområde 8

med om lag 60 spreidde hytter. Elles er den nordre delen av Bildøyna utan bygde strukturar og areal tilrettelagt for næringsverksemd. Søre Bildøyna er i stor grad utbygd med tett einebusetnad. Her finst to gardsbruk i full drift, samt fleire store bustadfelt og eit mindre næringsområde (sementfabrikk). Her finn vi òg Sotra vidaregåande skule, Fjell ungdomsskule, Bildøyna barnehage og Bildøyhallen idrettshall. Lengst sør på øya ligg Bildøy bibelskule, som er sommarhotell utanom skuleåret. 2.5 Nærliggande område og strukturar Kommunikasjon Riksveg 555 går tvers over Bildøyna i retning aust-vest. Det er to avkøyrsler frå riksvegen. Hovudavkøyrsla ligg om lag midtvegs på strekninga og går sørover til skuleområdet på Søre Bildøyna. Lengst mot vest er det avkøyrsel til gamlevegen på Bildøyna, som i dag er nytta som lokalveg. Denne går frå Kolltveitsida via eiga bru og sørover på Bildøyna, forbi bustadfeltet som ligg vest for skuleområdet, og sørover til krysset ved Steinsvikvegen. Vidare går vegen mot nordaust til eiga bru over til Straumesida. Nordre Bildøyna Søre Bildøyna Figur 4 Lokalveg mellom Kolltveit og Straume markert med svart. (Statens Vegvesen, NVDB) Kollektivtilbodet ved riksvegen er godt. Straume fungerer som eit knute- og fordelingspunkt, med parkeringsområde for reisande ( park and ride ). 9

3. Mål for planarbeidet 3.1 Langsiktige mål Planområdet si lokalisering med god kontakt mot hovudvegnettet gjer området lett tilgjengeleg og sentralt posisjonert i regionsenteret. Områdeplanen føl dei langsiktige måla fastsett i tidlegare felles planprogram for kommunedelplan og områdeplan, vedteke av Fjell kommune 1.9.2011: Skape eit område som tek i vare kystkulturen i ei ny tid og som skal vere ei vidareutvikling av tettstaden Straume. Utvikle eit byprega tilbod der tettleiken og innhaldet skal svare til dagens krav om arealøkonomisering og samordna areal og transport. Skape eit mangfald i tilbod innanfor kystkultur og sjønær aktivitet, undervisning, service, tenester, hotell, varierte typar bustader, næring, fritid, samt tilhøyrande infrastruktur. Ta vare på området sine hovudkvalitetar innan natur- og kultur. 3.2 Viktige hovudoppgåver Områdereguleringa skal, som fastsett i tidlegare vedteke felles planprogram for KDP og områdeplan, innehalde følgjande hovudelement: Vurdere overordna plangrep for ein bymessig bygningsstruktur og innhald, varierte utnyttingsgrader, med reine bustadområde, blandingsstrøk for bustad/næring/kultur og andre byfunksjonar. Herunder vurdere tal på bueiningar og differensiering i bustadtilbodet, for alle aldrar. Sikre grøntstruktur i form av plassar, parkar/friområde, aktivitetsområde, strandpromenadar. Ta vare på viktige element i området; utsiktspunkt, Holmavatnet, variasjonane i topografien. Finne gode løysingar for internt vegsystem og gangveg-/sykkelvegnett, tilrettelagte kollektivanlegg. Anna teknisk infrastruktur skal samordnast med kommunedelplanen sine strukturar. Samfunnsmessig infrastruktur, med plassering og dimensjonering av interne skuleanlegg, barnehagar, kulturanlegg, samt tilrettelegging for anlegg som også skal tene heile byområdet /kommunen, der overordna planlegging (kommunedelplan) fastlegg dette. Sikre utbygging med kvalitet Vurdere konsekvensar for tilgrensande område, natur- og kulturressursar 10

4. Hovudrammer og premissar 4.1 Lover og forskrifter Lov om planlegging og byggesaksbehandling Lov om kulturminner Lov om forvaltning av naturens mangfold Lov om vassdrag og grunnvann Lov om forbud mot diskriminering på grunn av nedsatt funksjonsevne Forskrift om konsekvensutgreiing Forskrift om rikspolitisk bestemmelse for kjøpesentre 4.2 Nasjonale retningsliner og rettleiande dokument Stortingsmelding nr 34, (2006-2007), Norsk klimapolitikk Stortingsmelding nr 26, (2006-2007) Regjeringens miljøpolitikk og rikets tilstand. St.meld.nr. 23 (2001-2002) Bedre miljø i byer og tettsteder Rikspolitiske retningslinjer for samordna areal- og transportplanlegging Rikspolitiske retningslinjer for å styrke barn og unges interesser i planlegginga Nasjonal arkitekturpolitikk, August 2009 T-1442 Retningslinjer for behandling av støy i arealplanlegging T-1267 Veileder "Fortetting med kvalitet" T-1355 Rapport "Virkemidler for bedre arealutnyttelse i byer og tettsteder" Sentrumsutvikling og handel i Miljøverndepartementets sentrumsveileder fra Miljøbyprogrammet Stedsutvikling.no Nasjonal transportplan 2010-2019: Stortingsmeldingen om Nasjonal transportplan 2010-2019 vart lagt fram for Stortinget 13. mars 2009 og handsama 11. juni 2009. 4.3 Regionale planar og føringar Fylkesplan for Hordaland 2005-2008 Fylkesdelplan; Deltaking for alle Universell utforming, 2006-2009 Fylkesdelplan for senterstruktur og lokalisering av service og handel, 2002 Fylkesdelplan for kulturminne, 1999-2010 Fylkesdelplan for idrett og friluftsliv 2002-2005 Fylkesdelplan for hamner, 2004 Fylkesdelplan for kystsona i Hordaland, 2001-2004 Råd om planlegging og forvaltning av strandsona 2007 Regionalt utviklingsprogram Regionale friluftsområde i Hordaland FylkesROS for Hordaland Regional plan for folkehelsearbeidet i Hordaland 2012-2024 (høyringsutkast april 2011) Strateginotat for reiselivsutvikling 2006-2008 11

Sotrasambandet, del av Nasjonal transportplan 2010-2019 Arealstrategi for landbruket 4.4 Kommunale vedtekne planer og retningslinjer Kommuneplanen sin arealdel 2011-2022 Vassforsyning og avlaup/vassmiljø 2011-2022 Energi, miljø og klimaplan 2009-2012 Idrett og fysisk aktivitet 2011-2018 Kulturplanen 2007-2010 Skule og utdanningsplan 2011-2014 Trafikksikringsplan 2013-2016 (2020) Ungdomsplan 2006-2007 Energiutgreiing rullering 2007 Næringsplan strategisk for Fjell 2004-2007 Landbruksplan strategisk for Fjell, Sund og Øygarden 2004-2007 Kommunedelplan for bustadutvikling 2013-2020 Kommunedelplan for Sotrasambandet 4.5 Kommunedelplan Bildøyna/Sotra kystby Området som skal områderegulerast omfattar i all hovudsak SE1 i kommunedelplan for Bildøyna/Sotra kystby. Området er vist som sentrumsformål. Figur 5 Utsnitt fra KDP Bildøyna/ Sotra Kystby 2013 2024. 12

Det er gjeve ei rekkje føresegner som set spesifikke føringar for områdeplanen i kommunedelplan for Sotra kystby/bildøyna. Føresegnene er lagt ved programmet. 4.6 Kommunedelplan og planarbeid for Sotrasambandet Kommunedelplanen for Sotrasambandet vart vedteken av Fjell kommune 21.06.2012. Kommunedelplanen for Sotrasambandet nemner vidare utbygging på Bildøyna som ein mogleg framtidig situasjon, og tek høgde for dette når det gjeld løysingar for kollektivtrasear, gang- og sykkelvegnett og kopling mot internvegnett på Bildøyna. Det vart varsla oppstart av reguleringsarbeid Rv 555 Kolltveit - Storavatnet 06.05. 2013. Det skal utarbeidast to reguleringsplanar, ein med utgangspunkt i kvar kommune. Planarbeidet skal utførast med grunnlag i vedteken kommunedelplan med konsekvensutgreiing for sambandet Sotra-Bergen mellom Kolltveit og Storavatnet. Figur 6 Oversiktskart for planområdet (kjelde: vegvesen.no) Reguleringsplanane skal innehalda løysingar for både hovudveg og tilførselsvegar, kollektivsystem og gang/sykkelvegnett. Det er behov for nærare avklaring av arealbruk mellom anna for området Bildøyna- Straume med løysing for sekundærveg. Det er lagt inn bandleggingssone i kommunedelplan Bildøyna/Sotra kystby som set føringar for områdereguleringa av SE1: H 710: Bandlegging for regulering etter plan og bygningslova. Føresegn 9.3.1 Vegsamband gjeld bandlegging av areal i påvente av vedtak for regulering av Rv 555 over Bildøy, samt lokalvegsystem. Det kan innanfor denne sona ikkje gjerast tiltak som er i strid med, eller kan hindre planlegging og utbygging av Rv 555. I samband med områdeplanen for Bildetangen vil arbeidet med Sotrasambandet liggja som ein førande premiss for utviklinga av nordre Bildøyna. Informasjonsoverføring mellom planarbeidet for Sotrasambandet og sentrumsplanane på nordre Bildøyna, vil vera viktig. 13

4.7 Gjeldande reguleringsplanar Del av plannr. 89, 200000011, Kryss Bildøyna, (Rv 555 skuleveg) ligg innanfor den sørlege delen. Planområdet er elles uregulert. Figur 7 Utsnitt frå kart.offentleg.no, arealplanar Fjell 14

5. Organisering, medverknad og informasjon 5.1 Informasjon og medverknad i planprosessen I utarbeidinga av områdereguleringa skal direkte rørte partar tilskrivast og kommunen sikre aktiv medverknad. Offentlege og private høyringsinstansar vil informerast om planprosessen i samsvar med krava i plan og bygningslova. Sidan Visjon kystby vart lansert i 2005, har Liegruppen hatt operativ eiga heimeside for prosjektet http://www.kystby.no/. På denne heimesida har alle kunne fått informasjon fortløpande, og hatt anledning til å kome med innspel og synspunkt om prosjektet. Denne nettsida skal halde fram med å vere ein kanal for informasjon om planarbeidet med områdeplanen. Det vert organisert ein workshop for å leggja eit fundament for områdeplanen i samband med at det vert meldt oppstart. Deltakarane i workshopen omfattar ulike fagmiljø med arkitektar, konsulentar, i tillegg til lokale ungdommar og eldsjeler. I planprosessen kan det vere aktuelt å ta kontakt med ulike interessegrupper, og med barn og unge som kan bidra med innspel på aktuelt innhald i planområdet. I samband med høyring av planframlegget vil det vere naturleg å gjennomføre omfattande medverknadsprosess. På det tidspunktet vil ein ha konkrete planar å vise til, og som ein kan invitere til å kome med innspel til. Moglege forum for medverknad kan vere kontordag, utstillingslokale og folkemøter. Bildøy hyttelag er døme på interessepart i planområdet som det vil vere viktig å få etablert dialog med. 15

Organisering av planarbeidet føl same modell som for kommunedelplan Bildøyna/Sotra kystby: FJELL KOMMUNE KOMMUNESTYRET FJELL KOMMUNE FORMANNSKAPET PROSJEKTSTYRE FOR KOMMUNEDELPLAN OG OMRÅDEREGULERING RÅDMANN UTVIKLAR PLAN OG UTBYGGING Utarbeiding av saksmateriell og formell prosesstyring PLANKONSULENT Utarbeiding av arbeidsprogram og planmateriell til områderegulering Ressursgrupper Gruppe av dei til ei kvar tid hyra plan- og fagkonsulentar, arkitektar, rådgivande selskap og andre aktørar 16

Framdriftsplan 5.2 Områderegulering Fasar i planarbeidet Informasjon Framdrift Frist Varsel om oppstart av - Kunngjering til ålmenta 6 veker Feb - april 2014 områderegulering, med tilhøyrande arbeidsprogram - Innspel frå offentlege etatar og rørte parter høyring Handsaming av merknadar Utarbeiding av forslag til områderegulering Førstegongs handsaming av planforslag Offentleg ettersyn av planforslaget Handsaming av merknader - Innkomne merknader vert handsama og handtert - Vil krevje ulike avklaringar og møteverksemd - Innsamling av kjent kunnskap om planområdet - Synfaring og registrering - Drøfting med fagetatar og rørte partar - Utgreiingar - Fjell kommune skriv sak og legg planen ut på offentleg høyring - Ope møte - Offentlige etatar - Ålmenta - Innkomne merknader vert handsama og handtert - Vil krevje ulike avklaringar og møteverksemd Justering av plan - Justeringar med bakgrunn i merknader og avklaringar Andre gongs handsaming - Gjennomgang av merknadar - Prosess med involverte partar før endring av planen Vedtak av områderegulering 8 veker April - mai 2014 24 veker Juni - nov 2014 6 veker Des - jan 2014 6 veker høyring Feb - mars 2015 8 veker April - mai 2015 8 veker Juni - sept 2015 4 veker Okt 2015 - Vedtak i kommunestyret Nov 2015 17

Del II Program for utgreiing 18

6. Utgreiing prosess, metode og aktuelle problemstillingar 6.1 Vurdering av krav til planprogram og konsekvensutgreiing for områdeplan Vurderinga er gjort samla for SE1, SE2 og SE3/B1 på Bildøyna, Fjell kommune. Områdeplanen er ein reguleringsplan jf. kap. 12 i plan- og bygningslova, og vil difor måtte vurderast etter 2d-f og 3a-c i Forskrift om konsekvensutredninger. 2d vil ikkje gjelde då planen ikkje legg ut nye utbyggingsformål i høve til godkjent kommunedelplan. 2e-f gjeld områdereguleringar og reguleringsplaner som har tiltak nemnt i vedlegg I til forskriften. I områdane som skal områderegulerast er byggeområda sett som sentrumsformål (SE1-3) og bustadformål (B1). Det går klart fram av kommunedelplanen at planen legg til rette for tettstadsutvikling. Dette ligg som premiss for heile kommunedelplanen. I sentrumsområde er det opna for forretning, tenesteyting og bustad, kontor, hotell/overnatting og servering ( 3.4.1). Utnyttinga er sett til minimum 150 % bruksareal ( 3.4.3), der min 60 % skal nyttast til bustadføremål ( 3.4.5). Areala på SE1-3 er høvesvis 362213 m2, 152299 m2 og 68492 m2. Det er difor openbart at kommunedelplanen legg til rette for tiltak nemnt i Forskrift om konsekvensutredninger, vedlegg I, A, 1 (Industrianlegg, næringsbygg, bygg for offentlig eller privat tenesteyting og bygg til allmennyttige formål med en investeringskostnad på mer enn 500 mill kr eller et bruksareal på mer enn 15 000 m² ) og vedlegg II, A, 3 (Utvikling av by- og tettstedområder). For SE1 gjeld dette også vedlegg I, A, 32 (Nyetablering av farleder, havner og havneanlegg, der skip på over 1 350 tonn kan seile og anløpe), jf. føresegn for KDP 7.2.1., der det vert lagt til rette for at det i område FE1 kan opparbeidast hamn og djupvasskai. Det er gjort unntak for 2e og 3b der reguleringsplanar har konkrete tiltak som er konsekvensutgreia på eit høgare plannivå og der reguleringsplanen er i samsvar med overordna plan. Kommunen finn at lova gir rom for tolking ettersom det kan gjerast unntak for områdereguleringsplan med grunnlag i 2f, medan det ikkje er opna for unntak for områdereguleringsplan i 2e. Kommunen tolkar imidlertid dette ut i frå formålsparagrafen for konsekvensutgreiingar pbl 14-1: «Formålet med bestemmelsene er å sikre at hensynet til miljø og samfunn blir tatt i betraktning under forberedelsen av tiltaket eller planen, og når det tas stilling til om, og eventuelt på hvilke vilkår, tiltaket eller planen kan gjennomføres». Det er gjort eit omfattande arbeid med å utgreie konsekvensar for kommunedelplanen med både alternativvurdering, og rapportar for alle dei relevente tema som kan ha konsekvensar for miljø og samfunn jf. Forskrifta sin 4. Alternativ 1 i konsekvensutgreiinga er det som i dag er godkjent i kommunedelplanen. Kommunen meiner dette er utgreidd så detaljert at konsekvensutgreiinga gjer greie for konsekvensane som kan bli gjeldande ved bygging av dei aktuelle tiltaka nemnt i vedlegg I. Kommunen kan ikkje sjå at ei ny konsekvensutgreiing vil kunne gje ny kunnskap, og finn også at 19

kommuneplanen går langt i å sikre at omsynet til miljø og samfunn er teken i vare. T.d. er det i KDP avdekka mogleg konflikt med kulturminne jf. 4a. Dette er tatt høgde for, og i føresegnene til KDP er det sett krav om at kulturminne skal takast i vare og integrerast i planlegginga (jf. 1.8). Det er i det overordna kvalitetsprogrammet sagt at kulturminna i området skal formidlast til publikum langs ein kulturakse. Kulturminna skal integrerast i planarbeidet. I samband med områdeplanen vil også kommunen syte for at det vert gjennomført ein moglegheitstudie for m.a. å sjå på korleis ein kan integrera og nytte kulturminna som ein ressurs i utvikling av området. Det er også planlagt eit tett samarbeid med Hordaland fylkeskommune (HFK) i utarbeiding av planen. Med dei føringar som ligg i overordna plan finn difor Fjell kommune, i samsvar med vurdering frå HFK, at planen ikkje vil gje konflikt som vil føre til vesentlege verknader for miljø og samfunn, og difor ikkje utløyse krav om konsekvensutgreiing etter forskrifta. 6.2 Konsekvensutgreiing av kommunedelplan Kommunedelplan for Bildøyna er konsekvensutgreidd jf. forskrift om konsekvensutgreiing, som i kapittel III 2 fastset kva planar og tiltak som alltid skal behandlast etter forskrifta. Bokstav c) viser til «kommunedelplaner der det angis områder for utbyggingsformål». Konsekvensutgreiinga for kommunedelplanen er gjennomført med grunnlag i felles planprogram for områdeplan og kommunedelplan (fastsett av Fjell kommune 01.09.2011). For følgjande tema er det i samband med kommunedelplanen utarbeidd eigne rapportar: Tettstadutvikling og stadidentitet Klima og energi Landskapsanalyse, inkludert strandsone Kulturminne og kulturmiljø Naturmiljø og biologisk mangfald Næring, sysselsetting og tenesteyting Folkehelse Born og unge sine interesser Landbruk og jordvern Trafikkanalyse Risiko- og sårbaranalyse Rapportane som omhandlar trafikk og risiko og sårbarheit er ikkje konsekvensvurdert på same måte som dei andre KU-rapportane. Desse er reine analysar som viser framtidige tilhøve ved realisering av dei ulike alternativa. Det er i tillegg utarbeidd følgjande rapportar, ut over dei som er nemnd i felles planprogram for KDP og områdeplan: Befolkning, vekst og bustadbygging i Fjell kommune Tettstadutvikling og utbygging i Sotra kystby Vurdering av tiltak opp mot Naturmangfaldslova 20

Sjølv om det områdereguleringa er vurdert å ikkje utløyse krav om konsekvensutgreiing jf. forskrift, er det fleire tema som treng ytterlegare utgreiing på reguleringsplannivå. Dette vert skildra i dei vidare delkapitla. Det vart i kommunedelplan for Bildøyna/Sotra kystby sett nokre spesifikke krav til områdeplan for SE1, som er teke inn i utgreiingskrava under. 6.3 Utgreiingar i områdeplan Planskildringa som er ein del av områdeplanen skal utarbeidast i samsvar med Fjell kommune sin planpakke. Planområdet skal skildrast i samsvar med kapittel 7, Skildring av planområdet i dag. Kapittelet omfattar tema: Lokalisering Avgrensing og storleik Topografi og landskap Sol og lysforhold Lokalklima Estetisk og kulturell verdi Stadens karakter Naturverdiar og landbruk Rekreasjonsverdi, rekreasjonsbruk og uteområde Born og unges interesser Trafikkforhold Sosial infrastruktur og andre servicetilbod Miljø, klima og grunnforhold Beredskap og ulukkesrisiko Privatrettslege bindingar Plantiltaket skal skildrast i samsvar med kapittel 8, Skildringar og verknader av planframlegget. Kapittelet omfattar tema: Planlagt arealbruk Formål Bustadmiljø og kvalitetar Folkehelse (byggje på rapport i KDP) Støytiltak Terreng, landskap og estetikk Naturmangfald Overordna planar og retningslinjer Krav til utbyggingsrekkjefølgje og føresegner Plantiltaket sin konsekvensar skal skildrast i samsvar med kapittel 9, Konsekvensar av planforslaget. Kapittelet omfattar tema: Overordna planar og mål Eksisterande reguleringsplanar Natur og ressursgrunnlaget Terreng og landskap 21

Verknader for naboar og interessemotsetnader Friluftsliv, naturområde, born og unges interesser i nærmiljøet Universell utforming og tilgjenge Trafikkforhold og teknisk infrastruktur Sosial infrastruktur og servicetilbod Kulturminne og kulturlandskap Miljøkrav småbåthamn Risiko og sårbarhet Juridiske/økonomiske konsekvensar for kommunen Energibehov og forbruk Konsekvensar for næringsinteresser Avveging av verknadane Med utgangspunkt i at det er vurdert slik at det ikkje skal utarbeidast konsekvensutgreiing av områdeplanen (jf 6.1), er det naudsynt at nokre tema vert utgreidd noko meir enn det som er vanleg i reguleringsplanar. Det er i tillegg sett nokre spesifikke utgreiingskrav i føresegnene til kommunedelplan for Bildøyna/Sotra kystby. Utgreiingsbehovet vert omtalt under. 6.4 Særskilte utgreiingsbehov i områdeplan for nordre Bildøyna SE1 6.4.1 Kvalitetsprogram Det er sett krav til utarbeiding av eit spesifikt kvalitetsprogram for SE1. Programmet skal følga opp det overordna kvalitetsprogrammet som er heimla for heile nordre Bildøyna og gjeld for både SE1, SE2 og SE3. 6.4.2 Topografi og landskap, strandsone Det er utarbeidd ei konsekvensutgreiing for landskap på kommunedelplannivå. Rapporten inkluderer òg ei vurdering av strandsona, då den omhandlar våg- og smalsundlandskapet på Bildøyna. Rapporten må detaljerast i høve utbyggingsområda. Landskapsanalyse må supplerast med kartmateriale og detaljar, og knytast til det overordna kvalitetsprogrammet, samt definere byrom jf. retningsline 2.4.5 i kvalitetsprogrammet. Omfang Metode Datagrunnlag og tilgjengelig kunnskap Rapport Landskapsanalyse, 3D-modellar, snitt, høgdelagskart, eksposisjonskart Synfaring, visualiseringar, tilgjengelegheit - Kommunedelplan for Bildøyna - Registrerte friluftsområde - NVE - Eigne utgreiingar 22

6.4.3 Naturmiljø og biologisk mangfald Rådgivende Biologer har utarbeida rapporten "Konsekvensvurderinger for biologisk mangfold" i samband med komunedelplanprosessen i 2010. I rapporten vert det oppfordra til ein ny gjennomgang av naturregistreringane og vurdere omfang av ei utbygging på eit meir detaljert nivå. Det er difor sett krav i kommunedelplan Bildøyna/Sotra kystby for naturtypar og biologisk mangfald: 3.4.9. Ved regulering skal ein for kvar einskild naturtype vurdera om det skal etablerast ei buffersone med stadbunden vegetasjon mellom tiltak og lokalitet. (Pbl. 11-9 nr. 6 og 8). 3.4.10. Ved regulering skal registrering av biologisk mangfald vere så detaljert at tiltaka kan tilpassast verdifulle naturtypar. (Pbl. 11-9 nr. 6 og 8). Det skal også gjerast ei ny vurdering av områdeplanen etter naturmangfaldslova (NML, 2009). Jf. Naturmangfaldslova 8 skal kravet til kunnskapsgrunnlaget stå i eit rimeleg forhold til saken sin karakter og risiko for skade på naturmangfaldet. I samband med områdereguleringa skal ein difor vurdera om eksisterande kunnskap om naturmiljøet innanfor planområdet er tilstrekkeleg for å gjere ei vurdering av omfang av utbygginga og til ei eventuell tilpassing av tiltak til verdifulle naturførekomstar. Ei vurdering av naturmangfaldslova og planen sine føringar på framtidig arealdisponering vil altså vere avgjerande om det er naudsynt med ytterlege registreringar på områdeplannivået. Om omfanget av vurderinga vert stort, bør temaet omtalast i eigen rapport. Om eksisterande kunnskap vert vurdert til å ikkje vere tilstrekkeleg, skal det gjerast oppfølgjande undersøkingar eller det skal setjast krav om dette i vidare detaljregulering. Ny naturregistrering skal gjerast etter gjeldande kriteria for naturvurdering gitt av Miljødirektoratet. Omfang Metode Datagrunnlag og tilgjengelig kunnskap - Vurdering av NML (2009) - Skildre evt. plantilpassingar til verdifulle naturtypar - Omfangs- og konsekvensvurdering av planforslaget - Skildre avbøtande tiltak - Evt. feltundersøkingar, skildring og verdisetting av naturmiljø etter DN-handbok 13 (Direktoratet for naturforvaltning, 2007) eller oppdaterte kriteria i ny handbok (kjem i løpet av 2015) - Omfang- og konsekvensvurdering etter handbok 140 (Statens vegvesen, 2006) - Konsekvensvurdering for biologisk mangfald (Rådgivende biologer, 2010) - Konsekvensvurdering av biologisk mangfold og vurdering av naturmangfoldsloven av planforslag (kdp) datert november 2012 (Opus Bergen, 2012) - Konsekvensvurdering Sotrasambandet-Delprosjekt 1 Fastlandssambandet Sotra-Bergen (Statens Vegvesen, 2008) - Naturtypekartlegging i Fjell kommune ( Moe 2003, Larsen & Fjeldstad, 2005) - Naturbase (Miljødirektoratet) - Artskart (Artsdatabanken) - Fjell kommune - Lokale aktører - Fylkesmannen 23

6.4.4 Lokalklima, klimatilpassing og energibruk Lokalklimatiske tilhøve skal skildrast. I planområdet er det i hovudsak gode løysingar innan transport og stasjonær energibruk som vil kunne gje størst reduksjon i utslepp av klimagassar. Krav til energieffektive bygg er sikra gjennom byggteknisk forskrift (TEK 10), og det er varsla skjerpa forskriftskrav framover mot 2015/2020. Kommunedelplanen stiller krav om at klimatilpassing skal vera tema i alle reguleringsplanar innanfor planområdet. Miljøvenlege energiløysingar skal prioriterast. Offentlege bygg har eit pålagt krav (sentralt) om alternativ energibruk, men for privat bygningsmasse er kravet knytt til detaljregulering av delområda innanfor planområdet. Temaet er konsekvensutgreidd på kommunedelplannivå. I samband med områderegulering skal denne supplerast med utvida skildringar av val av energiløysingar for området. Omfang Metode Datagrunnlag og tilgjengelig kunnskap - Lokalklima skal omtalast i planskildringa - Klimavern må omtalast i høve til bygg i planområdet i samsvar med kvalitetsprogrammet punkt 2.8 - Det skal utarbeidast plan for handtering av overvatn - Kartlegging av aktuelle, alternative energikjelder - Grøn overflatefaktor - Nasjonale normkrav og retningslinjer, RPR ATP, energikrav i bygg (TEK 10) - Kommunedelplan Bildøyna/Sotra kystby - Energi, miljø og klimaplan 6.4.5 Trafikk og forureining Det er utarbeida ein trafikkanalyse i samband med kommunedelplanen. Analysen gir ei utrekning av framtidig årsdøgnstrafikk, ÅDT, på Nordre Bildøyna med tradisjonell bilbruk, og ambisjonsmål for framtidig ÅDT. Analysen ser òg på konsekvensane for forureining. Føresegner og kvalitetsprogram for KDP set krav til at det i områdereguleringa vert utarbeida ein mobilitetsplan, som skal gi ein strategi for handtering av kollektivtilbodet, sykkelstrategi og sikre gode løysingar for transport. Ytterlegare utgreiing i samband med områderegulering må sjåast i samanheng med føringar i det overordna kvalitetsprogrammet og vidare planlegging av Sotrasambandet. Trafikktryggleik skal vere eit gjennomgåande tema som skal liggje til grunn i planarbeidet. Trafikkanalysen må supplerast og detaljerast til områdeplannivå. 24

Omfang Metode Datagrunnlag og tilgjengelig kunnskap - Mobilitetsplan skal utarbeidast - Trafikkanalyse som eigen rapport - Trafikkanalyse - Mobilitetsplan - Nasjonale normkrav og retningslinjer - Rettleiar for mobilitetsplanlegging - Trafikkanalyse i kommundelplan Sotra kystby/bildøyna - KDP for trafikksikring 2013-2016/2020 - Handbok 017, Statens vegvesen - Kommunedelplan Sotrasambandet 6.4.6 Kulturminne på land og i sjø, kulturmiljø Omfang Metode Datagrunnlag og tilgjengelig kunnskap - Kulturplan som omfattar kulturaksa - Moglegheitsstudie - Kulturminne skal omtalast i planskildringa - Synfaring og bruk av eksisterande kjelder/rapportar/utgreiingar - Feltrapport frå Hordaland fylkeskommune, som har starta arkeologiske undersøkingar. Det er funne fleire automatisk freda kulturminne i begge planområda. - Konsekvensutgreiing i kommunedelplan Bildøyna/Sotra kystby - Askeladden - SEFRAK HFK har undersøkt, registrert og utarbeidd rapport for automatisk freda kulturminne. Rapporten gjeld for heile planområdet til områdeplanen for Bildetangen (SE1). Tilhøva til kulturminne er konsekvensutgreidd i kommunedelplan Bildøyna/Sotra kystby. Temaet vil naturleg ta ein del plass då det er sett omsynssone for kulturminne som bandlegg delar av planområdet. Tilpassing til kulturminne vil derfor verte ein viktig del av planarbeidet for områdeplanen. Det er pårekna eit tett samarbeid med Hordaland fylkeskommune om korleis kulturminna skal handterast vidare. Det skal utarbeidast moglegheitsstudie som ser på korleis ein kan integrera og nytte kulturminna som ein ressurs i utvikling av området. Det kan vera hensiktsmessig å utarbeida ein kulturplan for å vise korleis ein skal integrere kultur i utviklinga av kystbyen. Her med fokus på kulturaksen og kulturminna i området. Kvalitetsprogrammet gjev føringar, mål og retningslinjer for kulturaksen som skal følgast opp i planarbeidet. Utarbeidd av Fjell kommune i samarbeid med Opus Bergen AS 25