Til: Fra: Arne Kringlen Inger Lise Sollie/Ingvar Tyssekvam Dato 2016-02-16 Fv. 57 Storehaug-Hjelmeland. Input til planprogram: Ingeniørgeologi 1. Innleiing Gaular kommune utarbeider reguleringsplan for ei strekning av Fv. 57, Hjelmeland-Storehaug (3400 meter). Oppgradering av vegen vil hovudsakleg skje langs eksisterande trasé. Norconsult AS har fått i oppdrag å utarbeide planprogram. Dette notatet gjev ein overordna presentasjon av ingeniørgeologiske forhold langs aktuell vegstrekning. Befaring av strekninga vart utført 20. november 2015 av ingeniørgeolog Ingvar Tyssekvam saman med Linn Grepstad Nes. Til grunn for vurderingane i dette notatet ligg planteikningar C01 til C01 som låg føre befaringsdagen. Det vert ingen tunnelar eller bergskjæringer med høgde over 10 meter langs strekninga. 2. Bakgrunnsmateriale 2.1 Berggrunn Figur 1 syner berggrunnskart for det aktuelle området. Berggrunnskartet er henta frå nasjonal berggrunnsdatabase (NGU, 2016). Planlagd trasé frå Storehaug til Hjelmeland går gjennom to bergartstyper: Lys rosa: Gneis skildra som diorittisk til granittisk gneis og migmatitt. Stadvis kan bergmassen ha karakter med bånda kvarts-fattig biotitt-plagioklas-gneis (antatt metagråvakke) med soner av glimmerskifer, kvartsitt og amfibolitt. Mørk rosa: Augegneis med store feltspatporfyroblaster (2-5 cm), granitt og foliert granitt. 2016-02-16 Side 1 av 8
Delstrekning Storehaug - Hjelmeland Figur 1: Berggrunnskart (NGU, 2016). Omtrentleg trasé er stipla med svart. 2.1 Lausmasser Figur 2 viser lausmassekart over aktuelt område. Lausmassekartet er henta frå nasjonal lausmassedatabase (NGU, 2016). Eksisterande trasé frå Hjelmeland Storhaug går hovudsakleg gjennom to typar lausmassar. I tillegg grensar vegstrekninga til ein tredje lausmassetype: Grøn: Morenemateriale, samanhengande dekke. Det kan ventast å være eit samanhengande dekke. Tjukkleiken kan variere fra 0,5 m til flere titalls meter. Turkis/grøn: Morenemateriale, usamanhengande eller tynt dekke over berggrunnen. Tjukkleik vanlegvis mindre enn 0,5 m, men det kan vera lokale område med større tjukkleik. Brun: Torv og myr. Tjukkleik vanligvis større enn 0,5 m. 2016-02-16 Side 2 av 8
Delstrekning Storehaug - Hjelmeland Figur 2: Lausmassekart (NGU, 2016). Omtrentleg trasé er stipla med svart. 2.3 Skredfare Potensielt skredfarlege område kan identifiserast på landsdekkande aktsemdskart vist på NVE sine nettsider (www.atlas.no, 2016). Aktsemdskarta viser område med potensielle lausneområde og utlaupsområde for skred. Faregraden må utredast nærmare med detaljert skredfarevurdering av aktuelle område. Det understrekast at detaljeringsgraden av karta kan føre til at lokale mindre skredfarlige område ikkje kjem fram i karta. Figur 3 viser aktsemdskart for snøskred og steinsprang utarbeidd av NGI for aktuelt område. Planlagd trasé for ny Fv. 57 mellom Storhaug og Hjelmeland ligg utanfor aktsemdsområde for snøskred og steinsprang. Figur 4 viser aktsemdskart for jord og flaumskred utarbeidd av NGU for aktuelt område. Planlagd trasé for ny Fv. 57 mellom Hjelmeland og Storhaug ligg utanfor aktsemdsområde for jord- og flaumskred. Figur 5 viser kart med skredhendingar som er registrert i nasjonal skreddatabase (www.atlas.no, 2016) for aktuelt område. Det er registrert ei hending med lausmasseskred på den aktuelle vegstrekninga. Opprinnelse og størrelse på skredet er ikkje oppgitt. 2016-02-16 Side 3 av 8
Figur 3: Aktsemdskart for snøskred og steinsprang utarbeidd av NGI (www.atlas.no, 2016). Omtrentleg trasé er stipla med svart. Planlagd ny trasé for Fv. 57 mellom Storehaug og Hjelmeland ligg utanfor aktsemdsområde for snøskred og steinsprang. Figur 4: Aktsemdskart for jord- og flaumskred (www.atlas.no, 2016). Omtrentleg trasé er stipla med svart. Planlagd ny trasé for Fv. 57 mellom Storehaug og Hjelmeland ligg utanfor aktsemdsområde for jord- og flaumskred. 2016-02-16 Side 4 av 8
Lausmasseskred Figur 5: Registrerte skredhendingar i den nasjonale skreddatabasen (www.atlas.no, 2016). Statens vegvesen har i NA-rundskriv 2014/08 utarbeidaretningslinjer for risikoakseptkriterier for skred på veg. Akseptabel risiko for en vegstrekning på 1 km er funksjon av trafikkmengde og årleg nominelt skredsannsyn (Figur 6). 2016-02-16 Side 5 av 8
Figur 6: Statens vegvesen si risikomatrise for akseptkriterier for skred på veg. Det er definert enhetsstrekning på 1 km. Hentet fra NA-rundskriv 2014/08. Nasjonal vegdatabank viser ein ÅDT på 1550. Ut frå dette skal årleg nominelt sannsyn for skred per 1 km einheitsstrekning (F) vera mindre enn 1/50. 3.1 Observasjoner i felt 3.1 Terreng Veglinja går i all hovedsak langs eksisterande veg, med unntak av i kurver der vegen gis rundare kurvatur. Det er ikkje overliggande bratt terreng på strekninga. Der det vert bergskjæringer er det ikkje observert mektige lag av lausmasser som må hensyntakast spesielt. Øvrige lausmasseparti er skildra i notat RIG-02 (geoteknikk). Frå Storehaug går traseen vestover i roleg terreng. Det ventast ikkje bergskjæringar med høgde over 10 meter. Det blir likevel noko sprengning, og det er jevnt bebygd langs strekninga. Vegen kryssar ein halvstor bekk ved pel 1220, denne kan gi noko vassføring. Ein mindre bekk kryssar i flatt og myrete område ved pel 1530. Ved pel 2025 kryssar ein større bekk, og ein litt mindre kryssar ved pel 2820. Det vart observert mange bergblotninger, men det vart ikkje gjort registrering av oppsprekkingsgrad og orientering. Berget var mange stader så vidt synleg, nedgrodd av lausmassar. På strekninga Storehaug-Hjelmeland vart det registrert stader med blottlagt bergmasse og stader med støttemurer. Registreringane er ikkje vedlagt i rapporten, men er nedtegna i befaringsnotata. 2016-02-16 Side 6 av 8
4. Vurderingar 4.1 Bergmasse og oppsprekking Bergmassen er mange blotninger, men med begrensa moglegheiter for sprekkekartlegging. Skjeringane vert hovudsakleg låge, så sprekkeorienteringa har mindre betydning. Bergmassen verkar å være kompetent, men nokre blotningar var prega av meir morke dagfjell. Det er ikkje utført undersøkingar av dei mekaniske eigenskapane til bergmassen. Det må utførast LAtest og Micro-Deval test av bergmassen før bruksområdet kan avgjerast. Det påreknast at behov for bergsikring kan avgrensast til spreidd bolting, forutsatt at det vert laga fanggrøft ihht. handbok N200, og at det vert sprengt med forsiktigheit inn mot ferdig skjæring. 4.2 Stabilitet i høge bergskjæringer Ingen bergskjæringer er over 10 meter høgde. I austenden av strekninga vert det skjæringar som kan nå høgder på 5-10 meter. Bergmassen er kompetent, oppsprekkinga er hovudsakleg orientert slik at bergmassen ligg stabilt. Foliasjonen har grovt sett strøk aust-vest og svakt fall (10 o ) mot nord. Unntak er risiko for utglidning av enkelte kilar og endeavløyste blokker i bergskjæring. Dette kan handterast med normal bergsikring (bergbolting). Det vert sprengning nær inntil bebyggelse, og restriksjonar på sprengning i form av krav til vibrasjonar er nødvendig. Ved pel 300-650 kan vegen med fordel flyttast litt inn i terreng for å unngå høg fylling. Sjå meir om dette i RIG 02. Det kan medføre at bergskjæringa vert noko høgare. 4.3 Skredfare Terrenget er småkupert, men i forhold til veglinja er det ikkje overliggjande bratt terreng på strekninga. Det vurderast å ikkje være reell fare for snøskred eller steinsprang. Aktsemdskartet viser ingen område med fare for jord og flaumskred, noko inntrykket frå befaringa bekreftar. Det er registrert ei rashending, men utan noko data om hendelsen. På staden dette er registrert er det i dag avgravd til berg rett på oppsida av vegen, samt satt opp forstøtning for jordmassar som vidare oppover er planert og tilsådd som plen foran bygninger. Hendinga har truleg vore lokal, og muligens også menneskeskapt. Det vart ikkje observert forhold som ventast å kunne medføre skred. Planlagt vegstrekning vurderast ut frå dette å ikkje vera utsett for jordskred. Ved bekkekrysningane vil det i nedbørstunge perioder venteleg kunne være høgt vassnivå, så vegkryssing må dimensjonerast for dette. Strekninga har ikkje merknader i aktsemdskartet for flaumskred, og sannsyn for flaumskred vurderast som lågt slik vegen ligg i forhold til terrenget. Strekninga vurderast å ha tilstrekkelig tryggleik mot flaumskred. 2016-02-16 Side 7 av 8
4.4 Krav til begrensning av vibrasjoner Vibrasjonar og lufttrykkstøt ved sprengning vil kunne påverke bebyggelse som ligg i nærleiken av området der det sprengast. Grenseverdiar for vibrasjoner i bygningar er berekna etter den nye NS 8141 1:2012+A1:2013. Standarden er basert på at det vert nytta frekvensvegen måling. Dei rettleiande berekna grenseverdiane etter NS 8141-1:2012+A1:2013 er sett opp i ei matrise, sjå Tabell 1. Det er ikkje utført bygningsbesikting ved noværende tidspunkt. Dersom spesielt sensitive bygninger eller installasjoner vert avdekt under besiktinga, må grenseverdiane reviderast. Tabell 1: Rettleiande berekna grenseverdiar for vibrasjonar etter NS8141-1:2012+A1:2013. Tilstand for bygning Berekna grenseverdi. Vanlege bygningar Berekna grenseverdi Spesielt følsomme* bygningar Normal tilstand 35 mm/s 25 mm/s Ømtålig tilstand** 28 mm/s 20 mm/s * Spesielt følsomme bygninger: For eksempel bygningar med høge hvelv eller konstruksjoner med store spennvidder, sarte bygningsdetaljer etc. **Ømtålig tilstand kan til dømes vera at byggverket har eksisterande setningsskader eller andre bygningstekniske svakheiter, eller at utførelsen gjer den særlig følsom for vibrasjoner. Det bør utførast besikting av bygningar som ligg innanfor ein radius på 150 meter frå område der det vert sprengt. 5. Referanser NGU. (2016). Kartinnsyn. Hentet fra Norges geologiske undersøkelse: http://www.ngu.no/kart-ogdata/kartinnsyn, Hentet 2016-02-08 www.atlas.no. (2016). Hentet fra NVE Atlas: http://www.atlas.no/, Hentet 2016-02-08 J01 2016-02-16 Notat InSol/InT KTLof AKr Versjon Dato Beskrivelse Utarbeidet Fagkontrollert Godkjent Dette dokumentet er utarbeidet av Norconsult AS som del av det oppdraget som dokumentet omhandler. Opphavsretten tilhører Norconsult. Dokumentet må bare benyttes til det formål som oppdragsavtalen beskriver, og må ikkje kopieres eller gjøres tilgjengelig på annen måte eller i større utstrekning enn formålet tilsier. 2016-02-16 Side 8 av 8