VESTNES KOMMUNE Saksframlegg Arkiv: 210 Arkivsaksnr.: 2015/215 Saksbehandlar: Magne Værholm Dato: 27.07.2015 Driftsrapport pr. 1. halvår 2015 Utval Møtedato Utvalssak Formannskapet Kommunestyret Administrasjonssjefen si innstilling 1. Vestnes kommunestyre tek driftsrapport pr. 1. halvår 2015 til orientering. 2. Vestnes kommunestyre godkjenner følgjande budsjettendringar - Tilskott til ressurskrevjande brukarar (ansvar 8401) vert auka med 2,0 - Bu- og habiliteringstenesten får auka budsjettramma tilsvarande med 2,0 mill. kr. SAKSUTGREIING:
1. Innleiing Budsjettvetak Driftsbudsjett for 2015 vart godkjent av kommunestyret i sak KST 97/2014, investeringsbudsjett i sak KST 96/2014 og økonomiplan i sak 64/2014.. Økonomiplan og budsjett er oversendt Fylkesmann. Sidan vi ikkje lenger er innmeldt på ROBEK lista treng vi ikkje godkjenning derifrå. Viser og til rekneskapsrapport pr. 1. kvartal som vart behandla av kommunestyret i møte 29.04.15, sak KST 32/15. 2. Oppsummering pr. 1. halvår 2015 Drifta i 2015 er økonomisk vanskeleg og krevjande. I budsjettet måtte det innarbeidast mange og vanskelege sparetiltak for å få balanse. Dette grunna at vi vart trekt i rammeoverføringane for innsparinga vi fekk når kommunen gjekk ned i arbeidsgjevaravgiftssone. Dette hadde vi ikkje fått noko signal om før statsbudsjettet vart lagt fram, og vi hadde heller ikkje rekna med slik reduksjon når økonomiplanen vart vedtatt. Skatteinngangen på landsbasis er mindre enn føresett i statsbudsjettet, delar av dette vert kompensert ved at rammeoverføringane til kommunane vert auka. Skatteinngangen i Vestnes er bedre enn landsgjennomsnitt og vi føreset at vi skal få inn budsjettert skatt. I tillegg håper vi på at Vestnes får ekstra skjønnsmidlar til hausten, bakgrunn for dette er at vi har fleire ressurskrevjande brukarar og barn i fosterheim enn det som er vanleg for ein kommune med vår storleik. Renteutgiftene vert 2,5 mill. kr høgre enn budsjettert. Slik vi vurderer det pr. i dag kan det bli eit meirforbruk på sjølve drifta på 4,0 6,0 mill. Fleire sektorar har fått nye og ekstra kostnadar. Det er etter 1. halvår enno mange usikre faktorar, spesielt kor store inntektene vert. I tillegg er det usikkert om vi klarer å gjennomføre alle sparetiltaka og kor stor økonomisk effekt dei gjev. Vår vurdering er at den økonomiske situasjonen for 2015 er svært stram og det kan ligge an til eit underskott, for mykje usikkert enno til å antyde kor stort. Administrasjonssjefen arbeider sjølvsagt mot at vi skal klare å holde drifta i balanse og unngå underskott. 3. Tiltak Når vi fekk vite at kommunen vart trekt i rammeoverføringa for det vi sparer ved lågare arbeidsgjevaravgift måtte vi innarbeide fleire og nye sparetiltak i budsjettet for 2015. Tiltak som ikkje var med i økonomiplanen. Dette var både å auke inntektene og redusere i drifta.
Det gjaldt følgjande tiltak på drifta: Sparetiltak Tiltak 2015 Merknad 1 Vestnes sjukeheim, redusert løyving 2 000 000 Klarer ikkje alt 2 Tresfjord trygdeheim, stenge dagsenter 100 000 ok 3 Heimetenestene, redusere heimevaktmester 175 000 ok 4 Heimetenestene, red. fysioterapi 125 000 ok 5 Hellandtunet, red.1,1 årsverk Mariebo/Oppig. 330 000 ok 6 Hellandtunet, red. 0,3 årsverk Ivartun 90 000 gjennomført 7 But, reduksjon overtid, juridisk bistand, vakansar 850 000 Klarer truleg ikkje tiltaket 8 Bu- og hab- reduksjon i tilsette/vikarinntak 1 000 000 Klarer ikkje tiltaket 11 Barnehage, nedlegging av 1 avdeling 625 000 klarer mykje 12 Sentraladm., vakanse 250 000 klarer mykje 13 Sentraladm. folkehelsekoordinator stilling 100 000 gjennomført 14 Vestnes næringsforum, redusert tilskott 100 000 ok 15 20 % reduksjon i løyving til inventar og utstyr 600 000 budsjetta redusert Berekna innsparing 6 345 000 Som ein ser av status for dei einskilde tiltaka så er fleire allereie gjennomført, nokre tidlegare enn føresett. Administrasjonssjefen arbeider mot at alle tiltaka skal gjennomførast slik som vedtatt, men for nokre av tiltaka som skulle gje størst økonomisk effekt vil vi ikkje klarer å få ut heile sparesummen. I tillegg var det allereie føreslått av Bu- og habiliteringstenestene skulle legge ned bueining Brugata innan 01.07.15., spareeffekt ca. 3,0 mill. kr i 2015 Andre sparetiltak I tillegg til dei tiltaka som er nemnt ovanfor vurderer administrasjonssjefen heile tida om det er andre tiltak som kan gjennomførast for å redusere kostnadane. Det vert m.a. holdt vakant stillingar der det er mogeleg. Administrasjonssjefen har også sendt skriv til driftsleiarane med signal om at dette året blir svært krevjande og m.a. bedt om følgjande: Overtid skal reduserast så langt det let seg gjere. Vikarinntaket skal haldast på eit forsvarleg minstenivå. Innkjøp av inventar og utstyr over kr 5000,- skal godkjennast av kommunalsjef for økonomi. Alle vakante stillingar skal vurderast av administrasjonssjefen (v/leiargruppa) når dei blir meldte til utlysing til personalkontoret. Her vil det bli vurdert om vi har behov for omflyttingar grunna nedbemanning. Administrasjonssjefen vurderer saman med driftsleiar om stillinga kan stå vakant.
4. Driftsbudsjett 2015 Eksterne inntekter Rekneskap Budsjett Prognose Alle tal i 1000 kr 2014 2015 2015 Avvik Driftsinntekter eksterne Skatt og inntektsutjamning 157 873 166 000 166 000 0 Rammeoverføring 156 810 143 900 142 200-1 700 Ekstra skjønnstilskott 3 305 0? Vertskommunetilskott 100 787 101 800 102 000 200 Ressurskr. brukarar 24 633 22 000 24 000 2 000 Integreringstilskott 7 114 7 000 9 000 2 000 Eigedomsskatt 8 989 9 000 9 000 0 Oppdrettskons. kommuneandel 3 568 Komp eldreutb/skule m.m. 3 034 3 200 3 200 0 Bruk av overskott 2014 3 600 4 700 1 100 Driftsinntekter 466 113 456 500 460 100 3 600 Finnansinntekter Avkastning "kraftfondet" 5 829 8 000 5 000-3 000 Utbytte VEAS 7 300 4 000 4 800 800 Kalkulatoriske inntekter 28 000 28 000 0 Finansinntekter 13 129 40 000 37 800-2 200 Sum eksterne inntekter 479 242 496 500 497 900 1 400 Skatt og inntektsutjamning, var budsjettert som oppgitt i statsbudsjett. Det var, i statsbudsjettet, føreset at skatteinntektene skal auke med 5,6 % i 2015. Pr. 1. halvår er auken i skatteinntektene på landsbasis 4,1 %, dvs. lågare enn føresett. For Vestnes noko bedre, 6,3 %. Grunna at vi er ein minsteinntektskommune er det auken på landsbasis som betyr mest for kor mykje vi får beholde i skatt og inntekstutjamning. Samla er auken i skatt og inntektsutjamning for Vestnes pr. 1. halvår er 4,6 %. Tala for Vestnes har vore som følgjer: Totalt 1. kvartal 2. kvartal Sum 1. halvår Rekneskap 2015 166 000 49 270 34 565 83 835 Rekneskap 2014 157 873 47 266 32 897 80 163 Diff. 8 127 2 004 1 668 3 672 Auke i % 5,1 4,2 5,1 4,6 Skatteinngang er betre i 2. kvartal og spesielt i juni. Vi føreset at vi får inn budsjettert skatt/inntektsutjamning.
Rammeoverføring, i administrasjonssjefens framlegg til driftsbudsjett 2015 hadde ho sett rammeoverføringane lik det som var lagt opp til i statsbudsjettet. Kommunestyret auka dette med 2,4 mill. kr og føresette at det ville komme ekstra overføringar. I revidert budsjett i vår styrka regjeringa overføringane til kommunane for delvis å kompensere for svak skatteinngang. Vestnes får vel 1,0 mill. kr meir enn vedtatt i statsbudsjettet. Vestnes får (korrigert for siste innbyggjartal) 142,2 mill. kr, 1,7 mill. kr mindre enn budsjettert. Ressurskrevjande brukarar, her vart budsjettet auka med 2,0 mill. kr når driftsrapport 1. kvartal vart godkjent av kommunestyret, grunna nye brukarar ved Vestnes sjukeheim. Fleire brukarar som Bu- og habiliteringstenestene gjev tilbod til har behov for meir ressurs enn før og det er nye brukarar som har behov for omfattande tilbod. Tilskott til ressurskrevjande brukarar kan aukast med ytterlegare 2,0 mill. kr. Budsjett for bu- og habiliteringstenestene må aukast tilsvarande. Ekstra skjønnsmidlar, i 2014 fekk vi 3,3 mill. kr i ekstra skjønnsmidlar frå Fylkesmannen. Mykje av grunnen til dette var at kommunen har svært mange ressurskrevjande brukarar, fleire enn gjennomsnitt for samanliknbare kommunar. Dette belastar økonomien vår ekstra. Vi har søkt Fylkesmannen om ekstra skjønsmidlar også i 2015, først og fremst grunngjeve med mange ressurskrevjande brukarar og store utgifter innan barnevern spesielt fleire enn snittet som er plassert i forterheimar eller på instititusjon. Først til hausten vil vi få vite om vi får dette. Vi vurderer at det er stor sannsynlegheit for at vi får, men uvisst kor mykje. Asyl- og integreringstilskott, statleg tilskott vi får som grunntilskott for dei plassane som er ved Vestnes mottak og tilskott til dei flyktningane som vart busett i Vestnes kommune i 2013, 2014 og no i 2015. Tilskottet skal dekke dei utgiftene kommunen har. Så langt ein kjenner til vert det ca 20 nye busettingar i 2015. Det gjeld dei 10 som kommunestyret har vedatt og resten familegjenforening. Det er noko meir enn vi la inn når budsjett vart laga. Tilskottet vert høgre enn budsjettert, avhengig av kor mange som vert busett i 2015. Antyder 2,0 mill. kr høgre enn korrigert budsjettert. Bruk av overskott 2014, Vestnes kommune hadde overskott på 4,9 mill. kr i 2014. Dette vart avsatt til disposisjonsfond. Kommunestyret vedtok i sak KST 60/15 å bruke kr 220.000,- av dette til å gje tilskott til flytting av Vike gamle skule. Administrasjonssjefen føreset at resten, kr 4,7 mill. kr vert brukt til å dekke drifta i 2015. Avkastning kraftfondet, etter at vi gjekk ut frå plassering av midlar i aksjefond har vi budsjettert med ei avkastning på 6,0 mill. kr som tilsvarar vel 4,0 %. For 2013 og 2014 stemte dette akkurat. Når kommunestyret vedtok økonomiplan for perioden 2014 2017, sak KST 83/13, vedtok dei i pkt. 10 følgjande: ei auke i inntekter frå kraftfondet frå 4 % til mellom 5 % og 6 % er realistisk ved å sjå på andre, men likevel trygge investeringsformer Det vart difor budsjettert med ei inntekt på 8,0 mill. kr i 2015, tilsvarer ei avkastning på 5,5 %. Forvaltarane vår har gjeve tilbakemelding om at det med dagens låge rentenivå og låg avkastning på sikre plasseringar er urealistisk med høgre avkastning enn 3,5 %. Skal vi få høgre plassering må finansreglementet reviderast, slik at midlane kan plasserast i
andre produkt som kan gje høgre avkastning. Men då vert det større usikkerheit også moglegheit for tap. Administrasjonssjefen ba i driftsrapport for 1. kvartal om signal frå kommunestyret om ein skal endre plassering, det kom ikkje og då føreset vi same plassering som i dag. Avkastning 1. halvår er 1,7 mill. kr. Optimistisk vurdert kan vi antyder ei inntekt på 5,0 mill. kr, dvs. 3,0 mill. kr mindre enn budsjetttert. Driftsutgifter Forbruk Budsjett Formål 1. halvår 2015 2015 Forbruk i % Politisk verksemd 2 852 5 414 52,7 Sentraladm/servicektr/fellesutg 13 377 28 913 46,3 Grunnskule 33 962 71 765 47,3 Barnehage 18 294 36 872 49,6 Kulturskulen, almen kultur og fritid 6 248 13 300 47,0 Barne- og ungdomstenestene 19 563 26 328 74,3 Helse, omsorg og velferd 63 040 130 086 48,5 Bu- og habiliteringstenestene 51 406 107 390 47,9 Eigedomsdrift 12 825 26 328 48,7 Teknisk sektor 5 764 13 196 43,7 Kjøp tenester tremek 2 040 2 700 75,6 Sum driftsutgifter 229 371 462 292 49,6 Netto driftsutgift pr. 1. halvår er 229,4 mill. kr, tilsvarer 49,6 % av totalbudsjettet. Dette er høgre enn det som bør være etter 1.halvår. Men grunna at det er forholdsvis mykje inntekter som enno ikkje er reknesakpsført gir dette noko feil bilete av situasjonen. Ut frå vår vurdering kan det bli eit meirforbruk på mellom 4,0 og 6,0 mill. kr på drifta i 2015 Nokre kommentarar til drifta Lønsoppgjer Det var avsatt 9,0 mill. kr til å dekke årets lønsoppgjer og lønstillegg gitt i 2014 som ikkje var avslutta når budsjettet vart utarbeidd og såleis ikkje innarbeidd i sektorane sine budsjett 2015. Etter at lønsoppgjer var dekka var det att 5,6 mill. kr til å dekke årets lønsoppgjer. I år vart det kun gitt dei tillegga som var avtalt våren 2014, som skulle gjelde frå 01.05.15. Generelt vart det gitt tillegg frå kr 1.000,- til kr 16.300,- pr. årsverk avhengig av stillingsgruppe og ansinitet. Samla mindre lønsauke i år enn på mange år.
Minst til nytilsette utan ansinitet. Auken er størst på minsteløn m/20 års ansinitet og fagarbeidarar. Det var nok innan pleie- og omsorg og barnehage at lønsauken er størst, her rekna vi ein snittauke på 2,5 %, mens 1,5 % for resten. Avsatt sum til lønsoppgjer i år dekka ekstrakostnaden og driftseiningane har fått kompensert for den auka kostnaden. Pensjonskostnadane Det har variert kor stor auken har vore, avhengig av løns- og trygdeoppgjer og kor mykje som vert ført som premieavvik (overført til seinare års inndekning). Først seinare i haust får vi oversikt over kor mykje som skal utgiftsførast i år. Utviklinga siste åra har vore som følgjer: År Sum Auke i % 2010 31 500 000 6,4 2011 32 500 000 3,2 2012 34 800 000 7,1 2013 40 000 000 14,9 2014 44 300 000 10,8 2015 50 000 000 12,9 Vi har lagt inn ein auke på 12,9 % i pensjonsutgiftene i 2015 og reknar med at det skal holde. Grunnskule Dei to største skulane har mange framandspråklege elevar. Spesielt for Tomrefjord skule gjer dette det vanskeleg å holde budsjettramma. Skulane har i år fått 1 time ekstra pr. elev. Dette er, etter administrasjonssjefens vurdering, for lite. Forbruket pr. 1.halvår for grunnskulane er noko høgre enn det burde være. Nokre sparetiltak får ikkje effekt før i 2. halvår. Vi er usikker på resultatet, men antyder eit meirforbruk på 1,0 mill. kr. Barnehage Eit av sparetiltaka var at barnehagane skulle redusere med ca. 3 årsverk. Det ser ut til at vi klarer. Men utgiftene til ekstra spes. ped. tiltak og ekstra bemanning for barn med helseproblem aukar. Vi har enno ikkje oversikt over kor mykje dette vert. I tillegg kan det sjå ut som om det er meir personale med fagutdanning i barnehagane no enn tidlegare. Dette er svært positivt og eit mål ein arbeider mot, men økonomisk gjev det ein ekstrakostnad som ikkje er budsjettert med. Det er frå 1. mai også innført ordning der familiar med låg inntekt får redusert foreldrebetaling, likedan vert det frå 1. august innført at alle fire- og femåringar frå familiar med låg inntekt skal ha gratis barnehage i kjernetida. Dette vil gje mindre inntekt til barnehagane, vi har enno ikkje oversikt over kor mykje dette vert. Sjølv om barnehagesektoren klarer å gjennomføre vedtatt sparetiltak i år vil det likevel bli meirforbruk. Dette grunna ovannemnde ekstra kostnader og mindre foreldrebetaling. Vi antyder meirforbruk på 1,0 1,5 mill. kr.
Bu- og habiliteringstenestne Eit av sparetiltaka innanfor Bu- og habiliteringstenestene var nedlegging av bueining Brugata frå 1. juli i år. Dette har dei greidd, bebuarane her er flytta til andre ledige husvære. Forventa spareeffekt var vel 3,0 mill. kr. Ein klarer nok ikkje å få så stor innsparing grunna at det ikkje var så mange ledige husvære som rekna med, og ein måtte bemanne ekstra på nokre bueiningar. Men tiltaket gjev likevel spareeffekt. I tillegg var det føresett ei generell innsparing på 1,0 mill. kr, føresett mindre brukarar som skal ha teneste. Som nemnt tidlegare krev fleire av dei ressurskrevjande brukarane som Bu- og habiliteringstenestene gjev tilbod til meir ressurs enn før. I tillegg er det nye brukarar som har behov for tenester og butilbud, dette er spesielt brukarar som har budd heime, men no er vorten så gamle at det er behov for å flytte i eigne husvære. Administrasjonssjefen rår til at Bu- og habiliteringtenesene får auka budsjettet med 2,0 mill. kr for å dekke auka kostnadar til ressurskrevjande brukarar. Dette vert finansiert med tilsvarande auka tilskott frå staten. Med denne løyvinga vurderer vi at sektoren vil holde budsjettet. Heimetenestene Driftsleiar peikar på at det er auka tal demente som må ha tilbod. Likedan krev pasientar som vert utskrevne frå sjukehus meir oppfølgjing enn tidlegare. Vurderer eit meirforbruk på 0,5 1,0 mill. kr. Sjukeheim/trygdeheim Driftseininga fekk grunna sparetiltak redusert ramma si med 2,0 mill. kr i år. For å klare dette må bruken av ant. institusjonsplassar reduserast. Dette vert det arbeidd for å klare, men det er ikkje alltid lett å ha ledige rom når behovet er stort. Resultatet her vil avhenge av kor mange institursjonsplassar ein klarer å redusere i haust. Antyder likevel eit meirforbruk på 0,5 1,0 mill. kr. Barne- og ungdomstenestene Grunna seine statlege utbetalingar til voksenopplæring i år viser det forbruket på denne driftseininga svært høgt, og gjev feil bilete av situasjonen. BUT fekk, som eit sparetiltak i år, ein reduksjon i ramma på 1,0 mill. kr, føresett då redusert overtid, bruk av juridisk bistand og vakanse i stillingar. Ut frå rekneskapstal 1. halvår vil ein ikkje klare denne innsparinga. Utgiftene innan barnevern har også auka. Er usikker på om ein klarer å dekke det inn ved innsparing på andre områder. Pr. i dag vurderer ein at det vert meirforbruk, usikkert kor mykje. Eigedomsdrift og tekniske tenester Vurderer at dei vil holde drifta innanfor busjettet. 5. Renter og avdrag Vert 2,5 mill. kr høgre enn budsjettert. Årsak er at vi bruker meir kassekreditt enn tidlegare rekna med, og dermed auka rentekostnad. Renter og avdag nok var nok også noko underbudsjettert.
6. Budsjettendringar Som nemnt tidlegare reknar vi med at tilskott til ressurskrevjande brukarar vert 2,0 mill. kr høgre enn budsjettert. Dette grunna at bu- og habiliteringstenestene må gje meir tenester til brukarar som og i dag er ressursklrevjande og også nye brukarar. Administrasjonssjefen føreslår i denne omgang følgjande budsjettendringar Tilskott til ressurskrvjande brukarar (ansvar 8401) vert auka med 2,0 mill. kr Bu- og habiliteringstenesten får auka budsjettramma tilsvarande med 2,0 mill. kr. I rekneskapsrapport for 3. kvartal vil vi kome tilbake med evt. fleire endringar når vi har fått meir sikre tal om skatteinntekter ekstra skjønsmidlar, og drifta generelt. 7. Investeringsbudsjett Kommunestyret vedtok i sak KST 96/14 eit investeringsbudsjett på 31,9 mill.kr for 2015, fordelt på 42 prosjekt. Det er i år allereie teke opp eit lån på 29,5 mill. kr for å dekke investeringane. Administrasjonssjefen har hatt møte med driftsleiarane i tekniske tenester og eigedomsdrif, som har ansvar for gjennomføring av dei fleste investeringsprosjekta, for å fordele kven som har ansvar for dei einskilde prosjekt og framdrifta. Grunna ferieavvikling no er det vanskeleg å få status på framdrifta av dei einskilde prosjekt. Vi skal imidlertid ha eit statusmøte med driftsleiarane på eigedom og teknisk før formannskapet slik at det kan bli gitt ei munnleg orientering, Særutskrift til: