MODALEN KOMMUNE ØKONOMIPLAN 2013 2016 OG ÅRSBUDSJETT 2013 Vedteke i kommunestyret KS 070/12-06.12.2012
1 GENERELLE RAMMER OG FØRESETNADER FOR BUDSJETT- OG ØKONOMIPLANARBEIDET... 3 1.1. Lovreglar... 3 1.2. Organisering av arbeidet og vedtak... 3 1.3. Organisatoriske verkemidlar og spelereglar.... 4 1.4. Fordelingsfullmakter... 4 2. GENERELT OM KOMMUNEN SIN ØKONOMI, FØRESETNADER OG OVERORDNA MÅLSETTING.... 4 2.1. Økonomi og generelle føresetnader... 4 2.2. Overordna visjon og målsetjingar... 5 3. ØKONOMISKE FØRESETNADER FOR BUDSJETT 2013 OG ØKONOMIPLAN 2013 2016.... 5 1.1... 5 3.1. Føresetnader for inntektssida... 5 3.1.1. Innleiing... 5 3.1.2. Skatteinntekt og eigedomsskatt... 5 3.1.3. Rammetilskot... 6 3.1.4. Kompensasjon for meirverdiavgift... 7 3.2. Føresetnader for utgiftssida... 8 3.2.1. Lønsvekst... 8 3.2.2. Godtgjering ordførar og varaordførar... 8 3.2.3. Pensjonspremie og arbeidsgjevaravgift... 8 3.2.4. Avdrag... 8 3.2.5. Lånerente... 8 4 BUDSJETTLØYVINGAR AVDELINGANE TALDEL - OVERSYN... 8 4.0 Merknader til budsjettet for 2013... 9 4.1. Presentasjon einingane:... 9 4.1.1 Rådmannen/sentraladministrasjon:... 9 4.1.2 Sosial og barnevern:... 12 4.1.3 Skule... 14 4.1.4 Barnehage... 14 4.1.5 Pleie og omsorg... 15 4.1.6 Kommunelege... 15 4.1.7 Teknisk etat:... 17 4.2. Tabellar og oversyn:... 18 5. INVESTERINGAR... 24 5.1. Oversyn over investeringar... 24 Budsjett 2013 Økonomiplan 2013-2016 - Kommunestyret sitt vedtak 2
5.2. Hovudoversikt 2A Investering... 25 5.3. Ubundne fondsmidlar utvikling i planperioden... 25 5.4. Utfyllande kommentarar til framlagt investeringsbudsjett... 26 5.5. Utfyllande kommentarar til framlagt liste over prioriterte og uprioriterte småinvesteringar... 30 5.5.1 Småinvesteringar Rådmannen... 31 5.5.2 Småinvesteringar Bryggjeslottet... 31 5.5.3 Småinvesteringar Kultur... 31 5.5.4 Småinvesteringar Teknisk sjef... 32 5.5.5 Småinvesteringar Reinhald... 32 5.5.6 Småinvesteringar Pleie og omsorg... 32 1 Generelle rammer og føresetnader for budsjett- og økonomiplanarbeidet 1.1. Lovreglar Kommunelova set dei lovmessige rammene for kommunen sitt budsjett og økonomiplanarbeid. Kommunen si plikt til å utarbeide og vedta budsjett for det kommande året er nedfelt i kommunelova 45. Plikta til å utarbeide økonomiplan som minimum omfattar dei 4 neste rekneskapsåra, og foreta ei årleg rullering av økonomiplanen, er nedfelt i kommunelova 44. Føremålet med planane er å kartleggje kommunen sine økonomiske rammer i planperioden, og vise mål og oppgåver for kommunen i den same periode innanfor dei økonomiske rammene som kommunen har. Det er eit ufråvikeleg krav at inntektene og utgiftene for dei ulike åra i planperioden er i balanse. 1.2. Organisering av arbeidet og vedtak Budsjetteringa har teke utgangspunkt i vidareføring av eksisterande driftsnivå, justert for kjente/vedtekne endringar, og ei målsetjing om at årleg netto driftsresultat over tid vert tilpassa investeringsnivået til kommunen, slik at handlefridomen vert ivareteken og at kommunen har buffer til å handtera evt uføresette endringar med negative konsekvensar. I formannskapsmøte den 11.06.12 var det ei innleiande drøfting av føresetnader for budsjettarbeidet. Fyrste budsjettskisse vart presentert for formannskapet til drøfting i møte 16.10.12, med sikte på signal å ta omsyn til i utarbeiding av budsjettframlegget. Etter avdelingsvis budsjettering og sentral samordning, vert det sendt ut eit balansert budsjett frå rådmannen til politisk handsaming. Formannskapet handsama budsjettsaka i møte 13.11.12. Budsjettinnstillinga frå formannskapet låg til ålment ettersyn i 14 dagar i perioden før kommunestyremøtet 06.12.12. Budsjettvedtaket er gjort i kommunestyret 6. desember 2012. Budsjett 2013 Økonomiplan 2013-2016 - Kommunestyret sitt vedtak 3
1.3. Organisatoriske verkemidlar og spelereglar. Modalen kommune har hatt, og har god økonomi til å yta tenester for innbyggarane i kommunen. Det er likevel viktig med god økonomisk styring og at ein fokuserer på å få mest mogleg tenester ut av dei pengane ein løyver, samt at ressursbruken er i tråd med dei løyvingane kommunestyret har gjeve. 1.4. Fordelingsfullmakter Kommunestyret gjev rammeløyving til følgjande område: Rådmannen/sentraladministrasjon Sosial og barnevern Skule Barnehage Pleie og omsorg Kommunelege Teknisk etat (Sjå budsjettskjema 1B i tabell 4.2.2). Desse rammene er absolutte, og endringar kan berre gjerast av kommunestyret. Den løpande oppfølginga av budsjettet på politisk nivå vert lagt til formannskapet. Likevel slik at det minimum to gonger i løpet av budsjettåret skal fremjast eigne saker til kommunestyret som omhandlar kommunen sin økonomiske situasjon (tertialrapportar). I utøving av fordelingsfullmakta kan formannskapet ikkje fatte vedtak som er i strid med budsjett/økonomiplan fatta i kommunestyret. 2. Generelt om kommunen sin økonomi, føresetnader og overordna målsetting. 2.1. Økonomi og generelle føresetnader Kommunen si inntekt kjem i hovudsak frå følgjande finansieringskjelder: Skatteinntekt inkl naturressursskatt Rammetilskot Skatt på eigedom Konsesjonsavgift Øyremerka tilskot Gebyr/avgifter/brukarbetaling Svært mykje av kommunen sin økonomi er knytt til inntekt frå kraftproduksjon. Naturressursskatt, konsesjonsavgift og eigedomsskatt utgjer samla over halvparten av driftsinntektene til kommunen og andelen har vore aukande. Tabellane i økonomiplanen er haldne i løpande, nominelle kroner. Dvs at summane er dei faktiske kronesummane som vil koma fram i rekneskapen i åra framover dersom budsjett og økonomiplan vert fylgt. Motsetnaden er faste (reelle) kroner. Det siste vil vera kroneverdien i høve til eit særskilt valt år. Budsjett 2013 Økonomiplan 2013-2016 - Kommunestyret sitt vedtak 4
2.2. Overordna visjon og målsetjingar Kommunen sin overordna visjon og målsetjing er nedfelt i kommuneplanen. Visjon: Modalen kommune skal vera den beste kommunen å bu i Engasjerte og aktive innbyggarar i arbeid og fritid Hovudmålsetjing: Å leggja tilhøva til rette for eit aktivt og utviklande lokalsamfunn. I denne samanheng er det avgjerande at kommunen kontinuerleg arbeider aktivt for å leggje tilhøva til rette for å auka folketalet Vidare heiter det i kapittel 8.3 i kommuneplanen: Modalen kommune skal ha ein økonomisk handlefridom som gjer at ein kan løysa eksisterande og nye utfordringar til beste for innbyggarane i kommunen. Verkemedel: Alle ledd i organisasjonen må bidra til ei økonomistyring som gjer at det til ei kvar tid er tilgjengeleg og tilstrekkeleg økonomisk handlefridom. 3. Økonomiske føresetnader for budsjett 2013 og økonomiplan 2013 2016. 1.1 3.1. Føresetnader for inntektssida 3.1.1. Innleiing Ved utrekning av rammeoverføringane har ein tatt utgangspunkt i dei statlege føresetnadene slik dei er vist i KS sin prognosemodell oppdatert etter framlegg til statsbudsjett frå regjeringa. Utviklinga på dei sentrale inntektspostane for dei siste åra i planperioden er sett til 3 % årleg vekst. 3.1.2. Skatteinntekt og eigedomsskatt Skatt og eigedomsskatt utgjer samla om lag 54 % av samla inntekt til kommunen. For 2013 legg ein til grunn ein samla skatteinngang på totalt kr 21,6 millionar, av dette utgjer naturressursskatt kr 14,4 millionar og personskatt kr 7,2 millionar. Det kommunale skatteøyret vert sett til maksimalsats ved kommunelikninga for 2013. I statsbudsjettet er det lagt opp til uendra skatteøyre på 11,6 %. Naturressursskatten er uansett ikkje påverka skatteøyret. Eigedomsskatt vert vidareført med 7 promille (lova sin maksimalsats) i 2013. Eigedomsskatten omfattar kun verk og bruk. Eigedomsskatten forfell til betaling i 2 terminar: 31.03 og 30.09. Budsjett 2013 Økonomiplan 2013-2016 - Kommunestyret sitt vedtak 5
Frå og med eigedomsskatteåret 2012 vart det endringar i reglane for utrekning av eigedomsskattegrunnlaget for kraftproduksjonsanlegg. Det er likningsverdiar som ligg til grunn for utrekning av eigedomsskattegrunnlaget. I samband statsbudsjettet for 2012, vart det gjort justeringar av maksimumsgrensa for eigedomsskattegrunnlaget med 5 % i 2012 og så 11 % i 2013. Denne endringa aukar eigedomsskatteinntekta. I eigedomsskatteåret 2013 (inntektsåret 2011) vert eigedomsskattegrunnlaget òg positivt påverka av ein justering av kapitaliseringsrenta som er nytta i utrekningsgrunnlaget. For 2013 er det lagt inn kr 23,3 millionar i inntekt mot kr 21,1 millionar i 2012. Oversyn frå Skatteetaten over eigedomsskattegrunnlag er motteke i slutten av oktober 2012. Diagram: Utvikling skatt og e-skatt samla 2006 til 2013 (årleg %-vis endring): 18,00% 16,00% 14,00% 12,00% 10,00% 8,00% 6,00% 4,00% 2,00% 0,00% -2,00% Skatt og e-skatt - endr i % 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Rekn Rekn Rekn Rekn Rekn Rekn Budsj Budsj 3.1.3. Rammetilskot Inntektene er rekna med siste prognosemodell frå KS, der føresetnadene frå regjeringa sitt framlegg til statsbudsjett er lagt inn. Rammetilskotet inkluderer både inntektsutjamninga og utgiftsutjamninga mellom kommunane. Utgiftsutjamninga tek høgde for ulike behov mellom kommunane, medan inntektsutjamninga tek høgde for ulik skatteinngang mellom kommunane. I statsbudsjettet for 2013 vil følgjande faktorar påverke rammetilskotet: Verknad av endringar i inntektssystemet Endring i fordeling av skjønstilskot Endra kriteriedata og befolkning Endring i veksttilskot Samla endring i høve til 2012 fører til redusert rammetilskot for Modalen. Prognose på endeleg rammetilskot er om lag kr 15,2 mill i 2012. Venta rammetilskot er kr 14,9 mill i 2013. Budsjett 2013 Økonomiplan 2013-2016 - Kommunestyret sitt vedtak 6
Det som gjev størst utslag for Modalen når det gjeld rammetilskotet er bortfall av skjønstilskot i 2013. I 2012 fekk Modalen kr 925 000 i skjønstilskot. I tildeling av skjønsmidlar for 2013 har fylkesmannen valt å omfordele meir av desse midlane for tildeling til prosjekt etter søknad og redusert samla tildeling av ordinære skjønsmidlar. I samband med dette er Modalen kommune prioritert ned grunna høg samla inntekt. 120,00% Rammetilsk - endr i % 100,00% 80,00% 60,00% 40,00% 20,00% 0,00% -20,00% 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Reknesk Reknesk Reknesk Reknesk Reknesk Reknesk Budsj Budsj Oversynet viser årleg prosentvis endring i rammetilskotet frå 2006 og fram til i dag. I 2006 var rammetilskotet til Modalen berre om lag kr 4 millionar. I 2013 legg ein som nemnt til grunn kr 14,9 millionar. Den store veksten vi hadde i 2011 og 2012 hang i stor grad saman med 2 faktorar: Innlemming av barnehagetilskot i rammetilskotet i staden for øyremerka tilskot Endringar i kriteriedata for utgiftsutjamning 3.1.4. Kompensasjon for meirverdiavgift I samband med store investeringar har kommunen fått stor mva-kompensasjon inntektsført i driftsrekneskapen. Slik inntekt er eingongsinntekt knytta til dei ulike investeringsprosjekta. Det har vore viktig å ikkje legga det løpande driftsnivået så høgt som slik inntekt kortsiktig kan gje rom for. Ordninga med mva-kompensasjon frå investeringsutgifter vart endra f.o.m. 2010. Ordninga vert gradvis endra over 5 år frå 2010-2014. I 2010 vart 20 % av inntekta overførast til investeringsrekneskapen. Dette aukast med 20 % årleg inntil ein i 2014 skal inntektsføra 100 % i investeringsrekneskapen. Ordninga vert gjennomført ved ein pliktig overføring frå driftsrekneskapen til investeringsrekneskapen. I budsjettet for 2013 er det lagt inn kr 390 000 som pliktig overføring til investeringsbudsjettet i samband med mva-kompensasjon frå investering. Mva-kompensasjon frå mva-utgift i driftsbudsjettet er lagt inn med kr 2,4 millionar. Budsjett 2013 Økonomiplan 2013-2016 - Kommunestyret sitt vedtak 7
3.2. Føresetnader for utgiftssida 3.2.1. Lønsvekst I lønsbudsjetteringa er det nytta lønspåslag på 3,8 % i høve aktuell løn pr september 2012. 3.2.2. Godtgjering ordførar og varaordførar Godtgjering for ordførar og varaordførar vert fastsett i høve nytt reglement vedteke i 2012. 3.2.3. Pensjonspremie og arbeidsgjevaravgift Modalen kommune har avtale med KLP om pensjonsforsikring for alle tilsette utanom lærarane, som er forsikra i Statens pensjonskasse. Budsjettføresetnadene er gjort med bakgrunn i prognosar gjeve av pensjonsleverandørane. Det er i budsjetteringa nytta følgjande premiesatsar: Pensjonspremie KLP 16,0 % Pensjonspremie SPK 11,3 % (Lærarar) Arbeidsgjevaravgifta er rekna med 13 % av alle lønspostar inkl. pensjonspremie. 3.2.4. Avdrag Modalen kommune legg ikkje opp til nye låneopptak i 2013. Budsjettert avdrag vert sett til kr 2,5 millionar, same nivå som 2012. Dette er godt over kravet til minimumsavdrag etter kommunelova, og utgjer om lag 9,3 % av lånegjeld pr 01.01.11. Lånegjelda er pr 1.1.13 om lag kr 26,9 millionar utanom formidlingslån. 3.2.5. Lånerente Størstedelen av lånegjelda, kr 21 mill, er fastrente til 3,55 % fram til oktober 2016. Flytande rente i Kommunalbanken er pr dato 2,25 %. 4 Budsjettløyvingar avdelingane taldel - oversyn Rådmannen la fram sak for Formannskapet om budsjett 2013 og økonomiplan 2013-2016 til handsaming i møte 13.11.12. Endeleg vedtak vart gjort i kommunestyret 06.12.12. Det vedtekne budsjettet har ei bruttoramme på vel kr 82,3 millionar, med eit netto driftsresultat på kr 3,77 millionar før ein tek omsyn til småinvesteringar. Netto driftsresultat har vore under press dei siste åra, i høve til åra 2006 og 2007 med svært gode resultat. Utviklinga har samanheng med høg løns- og prisvekst, samt satsingar som har medført auka utgift; m.a. kapitalkostnader (rente og avdrag) til lånefinansieringa av Bryggjeslottet, samt vedtekne nye/auka stillingar på ulike tenesteområde. I tillegg har ein sett at inntektssida til kommunen har hatt svakare utvikling enn utgiftene. Modalen kommune har framleis ein solid økonomi og god handlefridom, men tendensen til svakare resultat har medført eit ekstra fokus på driftsresultatet dei seinare åra. Det er viktig å Budsjett 2013 Økonomiplan 2013-2016 - Kommunestyret sitt vedtak 8
halda netto driftsresultat på eit høgt nivå for å kunne ha buffer mot endringar i rammevilkåra for kommunen, samstundes som investeringsnivået over tid er tilpassa resultatet frå drifta, og ein opprettheld høvet til å eigenfinansiera investeringane i størst mogleg grad. Det er som nemnt viktig å bevara handlefridomen ved å ha positivt driftsresultat kvart år. Det er difor viktig å vera merksam på utviklinga i driftskostnadene slik at økonomien vert styrt til beste for kommunen og innbyggarane. Å ha tilstrekkeleg med midlar til eigenfinansiering av investeringar er nødvendig, slik at ein kan sikra at det er høve til å få på plass nødvendig infrastruktur mv som ofte vil ha høg kostnad i høve til talet på brukarar/innbyggarar. 4.0 Merknader til budsjettet for 2013 Budsjettframlegget tek utgangspunkt i å vidareføre driftsnivået som har vore i 2012. Der det er avvik/endringar går dette fram av kommentarane i budsjettframlegget. I formannskapsmøte den 16.10.12 presenterte rådmannen eit utkast og utgangspunkt for driftsbudsjettet for neste år og økonomiplanperioden 2013-2016. I etterkant av møtet har rådmannen gjennomført og sluttført den administrative prosessen. I arbeidet med budsjettet har rådmannen lagt opp til ein grundig gjennomgang frå dei budsjettansvarlege innan ulike ansvars og tenesteområde. Dette inkluderer eit auka fokus på å budsjettere inntektene innan ulike ansvars- og tenesteområde slik at dei samsvarar meir med tidlegare rekneskapstal og forventa inntekt neste år. Kommunestyret har gjort einskilde justeringar som er innarbeidd i dokumentet. 4.1. Presentasjon einingane: 4.1.1 Rådmannen/sentraladministrasjon: Rådmannen Rådmannen har det overordna ansvaret for heile kommunen. Rådmannen skal syta for at sakene vert førebudd før politisk handsaming og for iverksetting av politiske vedtak. Modalen kommune har vore administrativt leia ut frå ein trenivåmodell med rådmann og to kommunalsjefar i leiargruppa. Etter ein gjennomgang av den administrative organiseringa i 2012 vil ein frå 1. januar 2013 fullt ut gå over til ein tonivåmodell. Leiarane for dei einskilde einingane får då direkte ansvar for økonomi, personal og fagområde, og skal rapportere rett til rådmannen. Rådmannen har det overordna og samla budsjettansvaret, medan det direkte og faglege ansvaret i første omgang vert ivareteke av økonomisjefen som kommunen deler med Osterøy kommune. Rådmannen har direkte ansvar for dei delar av budsjettet som er meir sektorovergripande med særleg vekt på dei politiske organa, IKT, kommunekasserarfunksjon samt kulturaktivitetane, bibliotek, Bryggjeslottet og næringsutvikling. Etter den administrative omorganiseringa er tenestene for sosial/nav og barnevern også lagt til rådmannen medan landbruk er overført til teknisk sjef. Dei tilsette i Modalen kommune utgjer den viktigaste ressursen kommunen rår over. Ei opplæringsnemnd der tillitsvalde er med, styrer opplæringsmidlane som skal nyttast til utvikling og kunnskapsheving blant dei tilsette. Rådmannen og leiarane har også det overordna ansvaret for arbeidsmiljøet og personalpolitikken som er viktig i alle organisasjonar. Omorganisering som er gjennomført, skal også vere med å både styrkje Budsjett 2013 Økonomiplan 2013-2016 - Kommunestyret sitt vedtak 9
personalarbeidet og tydeleggjere dette ansvaret, ved at ansvar og oppgåver er lagt til stillinga for assisterande rådmann. Tilskot til Mo sokn (kyrkja) inngår i ansvar 1000 rådmannen. For 2013 vert det etter korrigerte lønskostnader søkt om kr 1.012.000 i tilskot til drift og kr 270.000 i tilskot til investeringar. Investeringane gjeld opprusting av sakristiet med ein budsjettert total kostnad på kr 390.000 der Mo fellesråd delfinansierer dette med kr 120.000 av eigne fondsmidlar. Tilskotet til Mo sokn har auka vesentleg dei siste åra, frå kr 730.000 i 2010 til kr 865.000 i 2012. Dette i tillegg til at teknisk etat har overteke ein del av arbeidet med drifting og stell av kyrkjegarden. Rådmannen har derfor i sitt framlegg rådd til at omsøkt tilskot vert redusert med ein generell sum (kr 50.000). Tilskotet til er derfor sett til kr 962.000 for 2013. Auken frå 2012 er likevel på 11 % og over det som kommunale einingar får. Kommunestyret har i tillegg vedteke at kostnad til isolering av sakristiet vert teke med på liste over småinvesteringar for 2013 med kr 300 000. Godtgjering til ordføraren og varaordførar samt godtgjerdsle til folkevalde vert belasta ansvar 1000 Rådmannen. Budsjettet er auka grunna dei meirkostnad som er registrert etter innføring av nytt reglement i 2012. Dette gjeld også kostnader til frikjøp og refusjon av tapt arbeidsforteneste for folkevalde. Stillingsressurs: Rådmannen: 100 %. Assisterande rådmann/rådgjevar: 100 % Administrasjon /arkiv/ kundetorg: 191 %. Kultursjefen Etter omorganiseringa er kultursjefstillinga kombinert med bibliotekartenesta. Kultursjefen har også fått eit overordna ansvar for å koordinere drifta ved Bryggjeslottet. Ansvar for plan og miljø vert overført til teknisk etat. Dette medfører ein reduksjon av 64% stillingsressurs som tidlegare var budsjettert på dette området. Ressursen er overført til teknisk etat ved oppretting av ny ingeniørstilling. Oppgåvene innanfor kultur omfattar m.a. generell turistinformasjon, tilskot til lag og organisasjonar, tilskot til kulturminnevern, samordning av kulturaktivitetar og kulturarrangement. Viltarbeid vert ivareteke innan landbruk. Det er også for 2013 sett av betydelege beløp innafor kulturdelen av budsjettet. Pengane skal m.a. brukast som tilskot til arrangement og kulturtiltak i Modalen. Det er trong for auka vedlikehald av kommunale kulturanlegg som skulemuseet på Sunnarhaugen og Blien. Museet er nærmare kommentert under framlegg til småinvesteringar. Under kultursjefen er det også sett av noko pengar til utbetring av stiar/turvegar samt opptrykking av kart og turbøker. Målet er å leggje til rette for naturopplevingar for bygdefolk og turistar. Budsjett 2013 Økonomiplan 2013-2016 - Kommunestyret sitt vedtak 10
Biblioteket Biblioteket er ope tre dagar for veka og annakvar laurdag. Mo skule har ikkje skulebibliotek men brukar folkebiblioteket sine tenester. I høve til skulen tilpassar biblioteket opningstidene etter lærarane sine ynskje. Det gjeld og Eksingedalen skule, som brukar biblioteket i samband med bading. Biblioteket samarbeider med barnehagen, skulen og kulturkontoret om Den kulturelle skulesekken, forfattarvitjingar, barneteater, utstillingar, konsertar og kulturkveldar. Til stillinga ligg og ansvar for fjernarkivet. Stillingsressurs: Kultursjef / bibliotek: 100 % Prosjektstilling som leiar for ungdomsklubb 20% Driftsleiar Bryggjeslottet Drifta av Bryggjeslottet er føreslege vidareført som i 2012. I budsjettet er det teke omsyn til fastlønn til delstillingar med helgevakter / symjebasseng. Aktiviteten er stor og mange nytter seg av tilboda. Inntektene er basert på erfaringstal og framlegg til auke i billett-/utleigeprisar som framgår av eiga budsjettsak. Bryggjeslottet er om lag fem år gamalt og det er trong for midlar til auka vedlikehald. Det er lagt inn utgifter til vedlikehald av utstyr, anlegg og materiell til vedlikehaldet. Stillingsressurs: Driftsleiar 100 % samt 4 delstillingar til helgevakt/badevakt 30% Kommunekasserar Oppgåvene til avdelinga omfattar rekneskapsføring og årsavslutning, remittering/rekningsbetaling, fakturering og oppfølging, løn og fråvær, budsjett og budsjettoppfølging, eigedomsskatt, samt støtte og rådgjeving for avdelingane. Stillingsressurs: Økonomikonsulent: 100 % Modalen kommune har avtale om kommunekasserarfunksjonar med Osterøy kommune. Avtalen er oppseieleg med 6 månaders varsel før nytt årsskifte. Skatteoppkrevjarfunksjonen, som også omfattar kontroll, vart frå 2010 overført til avtale med Nordhordland Kemnerkontor som ei fellesløysing for kommunane i Nordhordland. Rådgjevar IKT og økonomi Til stillinga ligg det eit koordineringsansvar for kommunen sitt ansvar i høve felles IKT-drift i Nordhordland. Det vil framleis vere eit lokalt behov for IKT-kompetanse som vert ivareteke ved denne stillinga. Arbeidsoppgåvene har vorte endra til også å omfemne ansvar for planlegging/ gjennomføring av interne prosjekt, koordinering av opplæring samt oppgåver med innkjøp og HMS arbeid. Det interkommunale IKT samarbeidet i Nordhordland med Osterøy som vertskommune, går inn i sitt andre heile driftsår i 2013. Samarbeidet har styrka tenestene for alle kommunane og ein ser god nytte av dette samarbeidet både for utføring av tenester, innkjøp og driftsikkerhet. Budsjett 2013 Økonomiplan 2013-2016 - Kommunestyret sitt vedtak 11
Til vår del av IKT Nordhordland sine driftskostnader for 2013 er det sett av kr 796.000 samt kr 128.000 til del av felles investeringar. Alle kommunane som deltek i samarbeidet må føre desse investeringane som ein driftskostnad. Innan IKT budsjettet har vi no forsøkt å samla føringar av alle kostnader relatert til IKT (drift, investeringar, serviceavtalar og lisensar) for alle einingar og sentraladministrasjon samt kostnader til kopimaskiner og telefoni. Innan dette budsjettområdet vert også alle inntekter og kostnader til drift og vedlikehald av fibernettet ført. Dette gjev ei god styring og kontroll. Budsjettet tek omsyn til å vidareføre tilbod og kvalitetsnivå som vi har i dag, men framlegg til nokre særskilte tiltak er kommentert nærmare under småinvesteringar. Det er også teke omsyn til krav som helsereforma medfører. Næringsutvikling Det er ikkje budsjettert med eiga delstilling. Rådmann og teknisk sjef vil samarbeide om å ivareta denne funksjonen i organisasjonen. Ved behov vil rådmannen kjøpe inn konsulenttenester til å ivareta særskilte prosjektoppgåver, men midlar i driftsbudsjettet til kjøp av konsulenttenester vart vesentleg redusert i 2011. Ved behov utover avsette midlar vil rådmannnen føreslå prosjektfinansiering av aktuelle tiltak med løyvingar frå næringsfondet. Det er sett av noko midlar i budsjett/økonomiplan til næringsutvikling og informasjon om Modalen. Dette er viktige tiltak for å bevare det som er og for å utvikle kommunen som ein god stad å bu og arbeide i. 4.1.2 Sosial og barnevern: Tenestene sosial og barnevern femner om desse fagområda og er no organisatorisk lagt direkte under rådmann/sentraladministrasjonen. Fellesfunksjonar: Lærlingeordning: Me har til ei kvar tid 1 læreplass som inngår i den kommunale tenesteproduksjonen. Pr i dag har me ingen lærlingar i kommunen, men ny læreplass er under vurdering (barne og ungdomsarbeidarfaget eller kokkefaget). Budsjettmessig er kr 60 000 (Utgift kr 110 000 tilskot kr 50 000) flytta frå budsjettområdet Sosial og barnevern til Rådmannen. PPT: Pedagogisk psykologisk teneste vert kjøpt frå Vaksdal kommune. Avtalen vart reforhandla og godkjendt av kommunestyret i 2012. Nye satsar er lagt til grunn for 2013. Budsjettmessig er dette lagt inn under Mo skule 2013, og kr 175 000 er flytta frå rammeområdet Sosial og barnevern til Mo skule. Barnevern: Me har for tida ein avtale med Vaksdal kommune om at dei skal ivareta vårt barnevern. Også denne avtalen vart reforhandla og godkjent av kommunestyret i 2012. Ny avtale lagt til grunn for budsjettet. Edruskapsvern: Sosialavdelinga skal i medhald av sosialtenestelova rettleia og iverksetja hjelpetiltak overfor den enkelte til å koma bort frå misbruk av rusmiddel. Det har dei siste åra vore lite Budsjett 2013 Økonomiplan 2013-2016 - Kommunestyret sitt vedtak 12
etterspurnad etter slik hjelp. Sosialtenesta skal også sjå til at sals og skjenkestadene i kommunen utøver sitt løyve ansvarleg. Me har i dag 2 butikkar og 1 skjenkestad som sel alkoholhaldig drikke. Sals og skjenkeløyva vart fornya av kommunestyret i 2012. Me har avtale med privat skjenkekontrollør for tilsyn og kontroll av sals og skjenkestadene for alkohol i kommunen. Det er eit mål å utarbeida rusmiddelpolitisk handlingsplan for Modalen kommune i 2013. Denne planen vil ta for seg både førebyggjande tiltak og tiltak for menneske med rusbelasting. Sosial/NAV: Økonomisk sosialhjelp inngår som ein del av tenestetilbodet på NAV kontoret. Saksmengda har halde seg stabil siste åra men det er ein auke i etterspurnad etter hjelp frå menneske som har gjeld som dei slit med å handtera. Stillingsressurs: 60 % (40 % statleg, 20 % kommunal). Endra organisering og inndeling av budsjett innan tidlegare oppvekst og omsorg Ved omorganiseringa er kommunalsjefstillinga for Oppvekst og omsorg avvikla. Frå 1.1.2013 vil ein i budsjett og rekneskap leggje om ramme- og ansvarsområda i samsvar med den nye organiseringa. Tidlegare omfatta Oppvekst og omsorg: skule, barnehage, pleie og omsorg, sosial/nav, barnevern og helsetenesta. Kommunalsjefen for oppvekst og omsorg hadde budsjettansvaret for begge budsjettområda. I tillegg til å ha eit overordna administrativt ansvar for alle ansvarsområda innan oppvekst og omsorg, hadde kommunalsjefen også direkte fagansvar for sosial, rusomsorg og barnevern. Stillinga som kommunalsjef er endra til stilling som assisterande rådmann. Til stillinga føl det ansvar for rådgjeving og fagansvar for ulike tenester, mellom anna vidare oppfølging av sosial, rusomsorg og barnevern. Budsjettet vil vere delt inn i desse rammeområda: Grp.Ansvar 21 Sosial og barnevern. Grp.Ansvar 23 Skule Grp.Ansvar 24 Barnehage Grp.Ansvar 25 Pleie og omsorg Grp.Ansvar 26 Kommunelege Leiarane for kvart rammeområde vil heretter ha direkte økonomiansvar for si eining i tillegg til det faglege ansvaret som har lagt hjå leiarane på kvar avdeling frå før. Løn til ass rådmann (tidl komm.sjef) er flytta til rådmannen sitt rammeområde frå sosial og barnevern Medfinansiering somatiske tenester er flytta til rådmannen sitt rammeområde frå sosial og barnevern Lærlingeordninga er flytta til rådmannen frå sosial og barnevern. Kostnad til PPT er lagt inn under Mo skule Samla er om lag kr 1,4 millionar flytta frå Sosial og barnevern til Rådmannen/sentraladm. Kr 175 000 er flytta frå Sosial og barnevern til Mo skule. Budsjett 2013 Økonomiplan 2013-2016 - Kommunestyret sitt vedtak 13
4.1.3 Skule Rektor ved Mo skule er ansvarleg for dette rammeområdet. Ansvarsområdet omfattar grunnskulen, skulefritidsordninga, vaksenopplæring på grunnskulenivå og kulturskulen. I tillegg har rektor det kommunale skuleansvaret som ein del av stillinga. Grunnskulen Alle elevar frå Eidslandet i Vaksdal kommune går no på Mo skule. Dette er ein avtale med Vaksdal kommune som gjeld til 01.08.2013, men med forlenging med eit år om gongen til den vert sagt opp av den eine parten. Frå 2012 betaler Vaksdal kommune ca kr 66.000,- pr elevplass pr. år. Rådmannen legg opp til å reforhandle avtalevilkåra i 2013. Elevtalet ved Mo skule har vore stigande, men flater no ut. Det ser ut til at tilveksten av elevar både frå Modalen og frå Eidslandet minkar litt dei komande åra. Elevtal: 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 60 57 66 74 (19) 71 (16) 74 (17) 74 (17) (Tala i parantes viser elevtalet frå Eidslandet som inngår i det samla elevtalet.) Kulturskulen: Kulturskulen har frå hausten 2010 hatt ein markert auke i elevtal. Største auken er i musikk, der det no er ca 50 elevar på song og instrumentopplæring. SFO har mest born onsdagane når det er skulefri for 1.-4.klasse. Det er auke i elevtal også denne hausten. Det er forventa auke også hausten 2012. Barn i SFO: 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 4 16 11 23 25 32 28 I budsjettframlegget er det ein auke i undervisningsstilling på vel 0.5 årsverk. Dette grunna auka trong til spesialundervisning. Det er allereie lagt inn i driftsbudsjettet kr 100.000 i ekstra kostnader for skuletur til Polen, som har vore gjennomført kvart 3. år. Stillingsressurs: 17,25 årsverk 4.1.4 Barnehage Modalen barnehage er ein 3-avdelingsbarnehage, med avdelingane 0-2 år, 3-4 år og 5-6 år. Styrar er ansvarleg for rammeområdet. Staten sine tilskot til drift av barnehagen inngår i rammetilskotet ut frå talet born i alderen 0-6 år busett i Modalen kommune. Det er føresett at born busett i andre kommunar kan nytta plass i barnehagen, så lenge det er avtale med bustadkommunen om finansiering av plassen. Våren 2013 vil det vere 9 born frå andre kommunar som nyttar plass i barnehagen, men talet ser ut til å gå ned til 6 til hausten. Tilflytting og nye born frå Vaksdal har oppretthalde barnetalet på eit høgare nivå enn tidlegare forventa. Bemanninga vert justert i høve barnetal og bemanningsnorm. Det er budsjettert med 3 avdelingar som no. Budsjettet er korrigert for kjende faktorar i høve avvik til tidlegare rekneskap. Budsjett 2013 Økonomiplan 2013-2016 - Kommunestyret sitt vedtak 14
Bemanningsnorma i Modalen barnehage er sett til 1 vaksen pr. 5 born. Barnetal: 2007 2008 2008 2010 2011 2012 2013 28 36 36 37 (7) 32 (6) 34 (9) 30 (16) (Tala i parantes viser barn frå andre kommunar som inngår i det samla barnetalet.) Stillingsressurs: 11 årsverk. 4.1.5 Pleie og omsorg Modalstunet har totalt 16 sjukeheimsplassar, og Vaksdal kommune eig 4 av desse. Ledige plassar vert tilbydd andre kommunar, og Lindås kommune har i 2012 leigd 1-2 plassar. I perioden 2008-2011 var det sjeldan over 12 plassar i bruk ved Modalstunet, og Modalen kommune sine innbyggjarar nytta 5-7 av desse. Frå siste halvår 2011 er etterspurnaden etter plassar frå eigne innbyggjarar auka, og hausten 2012 har ein hatt behov for 10-11 plassar til eigne innbyggjarar. Statistikken viser at talet på eldre over 80 er stigande fram mot 2015. Innføring av samhandlingsreforma gjer at vi får pasientar tidlegare tilbakeført frå sjukehus enn før. Dette er og med å påverka kostnadane til drift av pleie og omsorgstenesta i tida framover. Samhandlingsreforma medfører m.a 20 % finansieringsplikt for kommunane for medisinske opphald og konsultasjonar i spesialisthelsetenesta for alle somatiske pasientar frå 2012. Ferdigbehandla pasientar skal kosta kr. 4.000 pr døgn dersom kommunen ikkje har eit tilbod til desse. Avtalen med Vaksdal kommune om betalingssatsar vart reforhandla og godkjent av kommunestyret i 2012. Inntekter er justert i høve dette. Basert på eigne behov og planlagt oppgradering av rom til bebuarar, er budsjettert sal av plassar til Lindås redusert til 1.5 plass på årsbasis i 2013. Ein reknar med at budsjettet no vil vere meir i samsvar med faktiske kostnader basert på dei erfaringar vi har hatt siste to åra. Stillingsressurs: 18,6 årsverk 4.1.6 Kommunelege Kommuneoverlegen har ansvaret for helsetenestene i kommunen. Dette omfattar legetenesta, helsesøstertenesta, fysioterapitenesta og psykisk helseteneste med dagtilbod. Legetenesta Kommuneoverlegen har i 2011 gått i 80 % stilling på grunn av bistilling som forskar ved allmennmedisinsk forskningsenhet i Bergen. Frå november 2011 og inntil vidare vil det vere tilsett annan lege i deltidsstilling i Modalen, samstundes som kommuneoverlegen reduserer si stilling til 60 %. Samla lønsutgifter vil bli dekka gjennom budsjettert løn på 100 % for kommuneoverlegen. Budsjett 2013 Økonomiplan 2013-2016 - Kommunestyret sitt vedtak 15
Psykisk helseteneste Psykisk helseteneste har i tillegg til ansvar for å yte tenester for menneske med psykiske problem og lidingar også ansvar for tenester til menneske med diagnosen psykisk utviklingshemming. Som ein del av rammetilskotet til kommunen mottek kommunen eit tilskot pr utviklingshemma innbyggjar. Det har over mange år blitt drive dagsenter med tilbod til personar med psykiske lidingar i Modalen. Frå siste del av 2011 er talet på personar som nyttar dette tilbodet redusert og ein har utifrå dette endra tilbodet for attverande. Det kan vere aktuelt å nytte lokala ved dagsenteret til eit kombinert tilbod retta mot førebygging av demens. Stillingsressurs: 5,2 årsverk Budsjett 2013 Økonomiplan 2013-2016 - Kommunestyret sitt vedtak 16
4.1.7 Teknisk etat: Ansvar: Teknisk sjef - tekniske tenester Stillinga som kommunalsjef for tekniske tenester er gjort om til teknisk sjef. Ansvarsområdet omfattar kommunale bygg (nybygg, drift, vedlikehald), vedlikehald av anlegg og område, planarbeid, kart og oppmåling, byggjesaker, vatn, avlaup, vegar, brannberedskap, feiing og landbruk/skogbruk. Ansvar for landbruk vert overført til dette området då ein del sakshandsaming på området heng saman med sakshandsaming etter plan og bygningslova og derfor krev eit samarbeid. Det er i budsjettet lagt inn ei ny ingeniørstilling (100%), men budsjettert med verknad for 9 mnd i 2013. Teke omsyn til reduksjon av stillingsressurs innan kultur, så utgjer dette totalt sett ein mindre stillingsauke i administrasjonen. Modalen kommune tilbyr all skuleungdom mellom 16 og 23 år sommarjobb. Dette vert i hovudsak handtert av uteseksjonen ved teknisk etat. Teknisk etat utfører også plenklipping og snørydding for pensjonistar og uføre som sjølv ikkje er i stand til eller har pårørande som kan utføre slikt arbeid. Etterspurnad etter hjelp til snørydding har auka mykje dei siste 2 åra. Modalen kommune har ein stor bygningsmasse og mange utomhusanlegg. Desse anlegga vil med åra som kjem ha trong for vedlikehald. For å hindre forfall er det naudsynt med eit kontinuerleg vedlikehald. Dette vil i tillegg til bruk av eigne ressursar også krevje innleie av eksterne firma. I budsjettframlegget er det teke omsyn til auka fokus på vedlikehald. Innan teknisk sektor har det dei siste par åra vore store endringar innan plan og bygningslova, lov om eigedomsregistrering (matrikkellova), adresseregister og tekniske forskrifter. Modalen kommune har det siste året hatt fokus på teoretisk og praktisk opplæring innan dette området. Teknisk etat etablerte i 2011 ei vaktordning som vert utført av 4 personar med vakt kvar fjerde veke. Vaktordninga er samordna med brøyteberedskapen om vinteren. Det er etablert vakttelefon der den som har vakt på kort varsel kan rykkje ut ved feil på tekniske anlegg i kommunen. Stillingsressurs 2013: 710 % inkludert ny ingeniørstilling og 50 % overført frå reinhald Ansvar: Avdelingsingeniør Det er starta opp ein prosess for å gjennomgå brannordninga og eventuelt inngå eit samarbeid med nabokommunar om organisering og drift. I budsjettet for 2013 er det ikkje teke høgde for vesentlege endringar. Budsjett 2013 Økonomiplan 2013-2016 - Kommunestyret sitt vedtak 17
Ansvar: Reinhaldstenesta Stillingsressursar har tidlegare vorte auka i høve til registrert behov grunna auka aktivitet ved Modalstunet og Mo skule. Stillingsressurs 2013: 510 % Landbruk Frå 1. august 2010 har det vore etablert ein avtale for kjøp av tenester frå landbrukskontoret i Meland kommune. Rådgjeving og forvaltningsoppgåver innan landbruket vert ivareteke gjennom denne avtalen. I løpet av 2011 tok Meland også over ansvaret for viltforvaltninga. Avtalen med Meland har fungert godt og vil verte vidareført i 2013. I 2011 og delvis 2012 vart det gjennomført eit omfemnande arbeid med oppdatering av gardskart og landbrukskart. Dei oppdaterte karta vil lette arbeidet med oppfølging av ulike tilskotsordningar og medverka til betre service/informasjon til dei som driv landbruk. Modalen kommune vil halde fram med landbruksvikar i 51 % stilling gjennom avtale med Landbrukstenester i Hordaland. Stillingsressurs: Landbruksvikar 51 % 4.2. Tabellar og oversyn: Tabell 4.2.1 Små investeringar og tiltak som vert ført i driftsbudsjettet Beløpsgrensa for kva som kan førast i investeringsbudsjettet medfører behov for å ha driftsmidlar tilgjengelege. Investeringar på under kr 100 000 kan ikkje førast i investeringsbudsjettet, men må førast i driftsbudsjettet/-rekneskapen. Oversynet inneheld òg driftsprosjekt med kostnad over kr 100 000. Tiltaka i oversynet vert ikkje innarbeida i dei ordinære driftsrammene til einingane og vert såleis ikkje vidareført i løyvingane for seinare år i økonomiplanperioden. NB: Desse utgiftene er enno ikkje innarbeidd i oversyna i budsjettdokumentet, og vil såleis auka dei samla driftsutgiftene og redusere driftsresultatet. Budsjett 2013 Økonomiplan 2013-2016 - Kommunestyret sitt vedtak 18
PRIORITERTE FRAMLEGG AV SMÅINVESTERINGAR 2013 2014 2015 2016 Småinvesteringar Rådmannen Til rådvelde for formannskapet 50 000 50 000 50 000 50 000 Isolering sakristi Mo kyrkje 300 000 0 Ny telefonsentral 100 000 Nettbrett 150 000 Sikkerhetsløsning fiber 125 000 110 000 110 000 110 000 Småinvesteringar Teknisk etat Opplæring brannmannskap 75 000 75 000 Snøfres 30 000 Utarbeiding av arealplan inkl ros analyse og KU 600 000 250 000 Yrkesbevis for lastebilsjåfører 0 Ny komfyr samfunnshuset på Mo 60 000 Kantklipping 50 000 50 000 Småinvesteringar Reinhald Dampstøvsugar 20 000 Moppemaskin 0 Småinvesteringar Pleie og omsorg i institusjon Pasientheis / ståheis 0 Pariapparat 0 Medisintralle 0 Diverse møblar/innventar/utstyr 150 000 100 000 100 000 100 000 Prosjekt for etablering av demenstilbod 80 000 Småinvesteringar Kultur. Brosjyrer 50 000 Scenetelt 6x6 m 50 000 Opprusting turvegar stiar 70 000 100 000 Småinvesteringar Bryggjeslottet. Lift Bryggjeslottet 0 75 000 Nye filtertankar Bryggjeslottet 100 000 Sum småinvesteringar 2 000 000 820 000 310 000 260 000 Budsjett 2013 Økonomiplan 2013-2016 - Kommunestyret sitt vedtak 19
ØNSKA SMÅINVESTERINGAR UTOVER PRIORITERING Småinvesteringar Teknisk etat Nye takrenner på Aldersheimen 30 000 Småinvesteringar Mo skule Ekstra utstyr til naturfag 50 000 Ekstra innkjøputstyr av PC-ar 35 000 Småinvesteringar Pleie og omsorg i institusjon Senger 2 stk 40 000 Ventilasjon/ kjøling, kjøkken 50 000 Ryggekamera Buss 15 000 Budsjett 2013 Økonomiplan 2013-2016 - Kommunestyret sitt vedtak 20