Helse Førde HF Detaljregulering Luftambulansebase Førde Sentralsjukehus

Helse Førde HF Detaljregulering Luftambulansebase Førde Sentralsjukehus Planprogram Oppdragsgivar Oppdrag Rapport type Prosjektnr. Dato Helse Førde HF Detaljregulering Luftambulansebase Førde Sentralsjukehus Planprogram - Off. ettersyn 14.12.10-30.01.11 10135 13.12.2010. REVISJON 11.03.2011

Nordplan side 2 Helse Førde HF Detaljregulering luftambulansebase Innhald: side side 1 Innleiing 3 1.1 Føreord 3 1.2 Føremål med planprogram og reguleringsplan 3 1.2.1 Føremål med planprogrammet er: 3 1.2.2 Føremålet med reguleringsplanarbeidet: 4 1.3 Lovgrunnlag og krav til prosess 4 1.3.1 Naturmangfaldlova 4 1.3.2 Plan og bygningslova 4 1.3.3 Krav til prosess 5 1.4 Organisering av planprosessen 5 1.4.1 Førebuande planleggingsarbeid utført av Helse Førde 5 1.4.2 Medverknad i planarbeidet 5 1.4.3 Framdrift 5 2 Overordna planar og føringar 6 2.1 Naudsynte løyver og tiltak 6 2.2 Nasjonale føringar 6 2.3 Regionale føringar 6 2.4 Kommunale føringar 6 2.5 Andre registreringar og kartleggingar 8 2.5.1 Flaumsonekart NVE 8 2.5.2 Skrednett, NGU 8 2.5.3 Nasjonalt viktige naturtypar, NGU 8 2.5.4 Lausmassar, NGU 9 2.5.5 Arealtypar, NGU 9 2.5.6 Støysonegrenser rapport SINTEF IKT 9 3 Eksisterande situasjon 10 3.1 Planområde 10 3.2 Dagens situasjon 10 3.2.1 Miljøtilhøve 10 3.2.2 Trafikk 11 3.2.3 Natur og friluftsliv 11 3.2.4 Kulturminne 11 4 Planlagd bruk 12 4.1 Reguleringsføremål 12 4.2 Alternative plasseringar 12 5 Verknader for miljø og samfunn 13 5.1 Natur, landskap og friluftsliv 13 5.2 Ureining 13 5.3 Samfunn 14 5.4 Kulturminne 14 6 Konklusjon med forslag til planprogram 16 6.1 Samanstilling av konsekvensar 16 6.2 Forslag til planprogram 17 6.2.1 Utgreiingsbehov og nærare undersøkingar 17 6.2.2 Avbøtande tiltak 17

Nordplan side 3 Planprogram Detaljregulering Luftambulansebase ved Førde Sentralsjukehus 1 Innleiing 1.1 Føreord Forslag til Planprogram for Detaljregulering Luftambulansebase ved Førde Sentralsjukehus, er utarbeidd av Nordplan AS, i samråd med oppdragsgjevar Helse Førde HF. Kontaktperson i Helse Førde HF har vore eigedomssjef Jan Inge Hage. Varsel om oppstart av detaljregulering vart sendt ut 15.07.2010. Førebelse vurderingar for plassering av landingsplass og luftambulansebase er ikkje i samsvar med gjeldande reguleringsplan/illustrasjonsplan. Etter drøftingar med Førde kommune er det difor bestemt at det må utarbeidast planprogram for detaljreguleringa. Førde Sentralsjukehus Framlegg til planprogram blir lagt ut til offentleg ettersyn og høyring, i perioden 14.12.2010 30.01.2011 Nordplan AS har etter høyringsfristen gått gjennom merknadane til planprogram, jfr. notat datert 11.03.11 og har lagt inn endringane i Planprogrammet i samsvar med vurderingane i notatet. Ansvarleg mynde for handsaming og godkjenning av planprogrammet er Planutvalet i Førde kommune. Kontaktperson i Førde kommune har vore arealplanleggar Berit Holme, avdeling for byggesak og arealforvaltning. Framlegg til Planprogram er utarbeidd av: Nordplan AS Postboks 685 6801 Førde Oversiktskart Førde 1.2 Føremål med planprogram og reguleringsplan 1.2.1 Føremål med planprogrammet er: Å avgrense planoppgåva Klargjere konsekvensar og problemstillingar Avklare utgreiingsbehov Fastsette rammer og føringar for planarbeidet Gje høve for tidleg medverknad Politisk forankring v/siv.ark. Grete Marøy Sellevoll MNAL Tlf. 57 88 55 32, e-post: gms@nordplan.no

Nordplan side 4 Planprogram Detaljregulering Luftambulansebase ved Førde Sentralsjukehus 1.2.2 Føremålet med reguleringsplanarbeidet: Helse Førde ønskjer å legge til rette for ein permanent luftambulansebase og landingsplass for helikopter i tilknyting til Førde Sentralsjukehus. Dagens landingsplass og luftambulansebase har vore mellombelse løysingar, inntil ein fekk utgreidd og prioritert ei meir permanent ordning. Landingsplass og luftambulansebase må sjåast i eit langtidsperspektiv, der målet er å gje innbyggjarane i fylket eit mest mogeleg effektivt tilbod på pasienttransport og akuttberedskap. 1.3 Lovgrunnlag og krav til prosess 1.3.1 Naturmangfaldlova Den nye Naturmangfaldlova tok til å gjelde frå 1. juli 2009. Den avløyser blant anna naturvernlova frå 1970 og omfattar elles delar av viltlova og innlandsfiskelova, femnar om m.a. føresegner om berekraftig bruk, artsforvalting, framande organismar, områdevern, utvalde naturtypar og tilgang til genetisk material. Lova vil bli viktig for alle instansar som forvaltar eller påverkar naturen, til dømes gjennom arealplanlegging etter plan- og bygningslova, tiltak knytte til jord- og skogbruk, eller hausting av vilt og innlandsfisk. Naturmangfaldlova omfattar all natur, og alle sektorar som forvaltar natur eller tek avgjerder som har konsekvensar for natur. Det blir innført forvaltingsmål for artar og naturtypar, krav til kunnskapsgrunnlag for avgjerder, og ei formalisering av rettslege prinsipp for naturforvalting som omfattar føre var - omsyn, omsyn til samla belastning, og at kostnadar ved miljøskade skal berast av tiltakshavaren. Ortofoto som viser sjukehusområdet med nærliggande bustadområde og landbruksareal Reguleringsplanen skal m.a. avklare: Plassering av landingsplass for helikopter Plassering av basebygg, hangar og ambulansestasjon m.m. Gode kommunikasjonslinjer mellom landingsplass, basebygg og akuttmottak Interne trafikkløysingar og parkering på denne delen av sjukehusområdet 1.3.2 Plan og bygningslova Ny plan- og bygningslov av 1.juli 2009 krev at det skal utarbeidast planprogram for reguleringsplanar med vesentleg verknader for miljø og samfunn. Førde kommune har i brev til Helse Førde 10.09.2010 vurdert at dersom detaljreguleringa skjer i samsvar med gjeldande reguleringsplan vil det ikkje vere behov for planprogram. Sidan detaljreguleringa legg opp til å vurdere utbygging i strid med vedteken reguleringsplan, krev kommunen difor at naudsynte utgreiingar for konsekvensane i samband med dette vert avklart i planprogram. Det vert ikkje stilt krav til konsekvensutgreiing etter forskrift om KU, då føremålet med planarbeidet samsvarar med arealbruken i arealdelen til kommuneplan/reguleringsplan. 6 i forskrift om konsekvensutgreiing stiller krav til planprogrammet.

Nordplan side 5 Planprogram Detaljregulering Luftambulansebase ved Førde Sentralsjukehus Planprogrammet skal gjere greie for føremålet med planarbeidet og kva problemstillingar som vert sett på som viktige i forhold til miljø og samfunn. Relevante og realistiske alternativ skal skildrast og det skal gå fram korleis desse er tenkt handsama i plan- og utgreiingsarbeidet. Planprogrammet skal innehalde kart over planområdet og lokalisering av tiltaket. Det skal gjerast greie for plan- eller søknadsprosess med fristar, deltakarar og opplegg for medverknad, spesielt i forhold til gruppe planen kan få særlege konsekvensar for. Planprogrammet skal, med utgangspunkt i relevante rammer og krav gitt i 9 og vedlegg III gjere greie for kva forhold som vert utgreia og klargjort i planframlegget. Planprogrammet skal vere tilpassa omfanget, nivået og problemstillingane i det aktuelle planarbeidet. Planprogrammet skal gjere greie for om det er behov for å innhente ny kunnskap om viktige forhold. Planframlegget skal elles ta utgangspunkt i kunnskap som ligg føre. 1.3.3 Krav til prosess Det skal utarbeidast ein detaljreguleringsplan for området. Denne plantypen skal nyttast for gjennomføring av konkrete utbyggingsprosjekt og tiltak, og sikring av ulike type verdiar. 1.4 Organisering av planprosessen 1.4.1 Førebuande planleggingsarbeid utført av Helse Førde Planlegging av ny lokalisering av luftambulansebase og landingsplass for helikopter har vore inne i Helse Førde sine planar i lengre tid. Helse Førde har hatt ei arbeidsgruppe sidan 2008 som har jobba med planlegging og kartlegging, samt fått utført flygetekniske undersøkingar og støymessige vurderingar i samband med tiltaket. 1.4.2 Medverknad i planarbeidet Medverknad for planarbeidet vil skje gjennom informasjon i lokalavisa i samband med oppstart av planarbeidet og offentleg ettersyn av planprogrammet. Planprogrammet vert gjort tilgjengeleg på Førde kommune si internettside og på servicetorget i Førde kommune, samt på kontoret til Nordplan avd. Førde. Aktuelle partar vert tilskrivne og invitert til å kome med synspunkt og innspel til planprogrammet og det vidare arbeidet med planframlegget. Framlegg til planprogram vert lagt ut til offentleg ettersyn og høyring. Høyringsfristen er 6 veker frå kunngjeringsdato. Etter høyringa vert endeleg planprogram handsama og fastsett av Førde kommune. Planframlegget vert deretter utarbeidd med bakgrunn i rammer og føringar gitt i planprogrammet. Planprogram og planframlegg skal utarbeidast i samarbeid med Førde kommune. 1.4.3 Framdrift Forslag til framdrift for planprosessen: 2010,nov-des Utarbeiding av framlegg til planprogram 2010 des Høyring av planprogram 2011, jan 2011, mars Vedtak av planprogram 2011, mai-juni Utarbeiding av reguleringsplan 2011, juni Politisk handsaming for offentleg ettersyn 2011, juli-aug Offentleg ettersyn av planframlegget 2011, sept Sakshandsaming av innkomne merknader 2011, november Vedtak av reguleringsplan

Nordplan side 6 Planprogram Detaljregulering Luftambulansebase ved Førde Sentralsjukehus 2 Overordna planar og føringar 2.1 Naudsynte løyver og tiltak For å kunne starte å byggje ut området må følgjande vere godkjent: Planprogram Detaljregulering Byggjeløyve for aktuelle tiltak Va-anlegg, renovasjon, vegframføring og elektrisitet 2.2 Nasjonale føringar Miljøverndepartementet har det overordna ansvaret for å utarbeide nasjonale mål og retningsliner for arealplanlegginga i Noreg. Planar som vert utarbeidd i strid med mål og retningsliner skal avgjerast av Miljøverndepartementet. Kommunen må følgje dei retningslinene og måla som statlege organ og fylkeskommunen kjem med i planprosessen. Dei skal sikre at viktige nasjonale og regionale omsyn til ei kvar tid vert ein del av planvurderinga. Det er viktig å ha ein planprosess med eit godt samspel mellom private lokale interesser og med statlege og fylkeskommunale organ. Kommunen kan eigengodkjenne planen dersom det ikkje ligg føre motsegn frå statleg fagmynde, fylkeskommune eller nabokommune. Miljøkvalitetar i landskapet skal takast vare på og styrkast gjennom auka kunnskap om verdiar og bevisst planlegging og arealpolitikk Årleg omdisponering av dei mest verdfulle jordressursane skal halverast innan 2010 2.3 Regionale føringar Fylkesdelplan 2005-2008 (2012) Fylkesdelplan for klima og miljø 2.4 Kommunale føringar Kommuneplanen sin arealdel for Førde kommune 2005-20017, vedteke 22.06.06. Kommunedelplan energi, miljø og klima 2010-2015, vedteke 25.03.10. Kommunedelplan for utbygging av anlegg for idrett- og friluftsliv 2010-2013, vedteke 18.02.10. Dei nasjonale måla for arealpolitikken vart seinast presentert i St.meld. nr. 26 (2006-2007) Regjeringens miljøpolitikk og rikets miljøtilstand. Nokre viktige prinsipp i stortingsmeldinga: Arealpolitikken både nasjonalt og lokalt skal legge til rette for reduserte utslepp av klimagassar Arealplanlegginga skal gje bidrag til å redusere verknadane av klimaendringa Byar og tettstadar skal utviklast slik at miljø, livskvalitet og helse vert fremja gjennom god stadforming og bustadkvalitet, tilgjengelege uteareal med høg kvalitet og samanhengande grøntstruktur tilknytt naturområde

Nordplan side 7 Planprogram Detaljregulering Luftambulansebase ved Førde Sentralsjukehus Gjeldande reguleringsplan: Retningsgjevande illustrasjonsplan. Hovudbygg Sentralsjukehuset Teknisk sentral Reguleringsplan Sentralsjukehuset, vedteke 26.04.2001. Framlegg til detaljregulering vil omfatte sørlege del av gjeldande reguleringsplan. I samsvar med føresegner til reguleringsplanen er det høve for å legge til rette for ny landingsplass for helikopter med event. tilhøyrande basefunksjonar innanfor Luftfartsverket sine normer. Utsnitt Illustrasjonsplan Førde Sentralsjukehus. Illustrasjonsplanen har definert to utbyggingsområde sør/søraust og vest for hovudbygg Sentralsjukehuset. Mellom desse byggeområda er store delar Fareområde flaum, som kan nyttast til parkeringsareal. Førebels planlegging og støyundersøkingar for plassering av landingsplass og basebygg er lagt til området rett sørsørvest for Teknisk sentral, i område avsett til parkering (flaumsone).

Nordplan side 8 Planprogram Detaljregulering Luftambulansebase ved Førde Sentralsjukehus 2.5 Andre registreringar og kartleggingar 2.5.2 Skrednett, NGU 2.5.1 Flaumsonekart NVE NGU Skrednett - Ingen skredhendingar er registrert i nærleiken av planområdet. 2.5.3 Nasjonalt viktige naturtypar, NGU NVE Utsnitt Flaumsonekart for Førde - 100 års flaum Faresone flaum er utgreidd i samband med reguleringsplanen for Sentralsjukehuset. Mogeleg plassering av landingsplass og basebygg i flaumsone og randsona av flaumsona krev vidare utgreiingar i detaljplanreguleringa. NGU Kart over nasjonalt og regionalt viktige naturtypar nær planområdet.

Nordplan side 9 Planprogram Detaljregulering Luftambulansebase ved Førde Sentralsjukehus 2.5.4 Lausmassar, NGU 2.5.6 Støysonegrenser rapport SINTEF IKT NGU Kart over lausmassegeologi. Skarp grønn farge er tjukk morene. I samband med tidlegare utbygging ved Sentralsjukehuset er det påvist kvikkleire i grunnen. Bl.a. er Sentralsjukehuset og fleire andre bygningar i området pæla ned til fast fjell. Luftambulansebasen med tilhøyrande landingsplass m.v. er også tenkt løyst med pæling til fast fjell. Ein må uansett føreta grunnundersøkingar for å avklare grunntilhøve og djupne til fast fjell, før igangsetjing av nye tiltak. 2.5.5 Arealtypar, NGU Figur 10-3 Støysoner for dagens situasjon, frå rapport SINTEF IKT Helse Førde har engasjert flygeteknisk konsulent frå Avcon AS, til å gje deira vurdering av ny lokalisering av landingsplass og basebygg. Både ut ifrå flygetekniske tilhøve og omsynet til transport til akuttmottak vert plassering syd for vestenden av teknisk sentral tilrådd. SINTEF IKT har etter oppdrag frå Helse Førde utarbeida ein rapport for støyberekning og støysonegrenser for ny lokalisering av landingsplass for helikopter ved Førde Sentralsjukehus i tråd med tilrådd plassering(22.02.2010). Rapporten tek føre seg dagens trafikksituasjon og prognosar for auka trafikkmengde. Rapporten med støysoner viser kva bygningar som må ha vidare kartlegging i høve eventuelle tiltak for å redusere innandørs støynivå. I detaljplanreguleringa må støyrapport og vidare kartlegging av bygningar som må støyisolerast, utgreiast nærmare. NGU Kart over arealtypar viser planområdet som jordbruksareal/bebygd areal.

Nordplan side 10 Planprogram Detaljregulering Luftambulansebase ved Førde Sentralsjukehus 3 Eksisterande situasjon 3.1 Planområde 3.2 Dagens situasjon Innanfor forslag til planavgrensing detaljplan står eit eksisterande bygg (teknisk sentral) og sør for denne opparbeidd parkeringsareal. Elles er store delar av planområdet nytta som jordbruksareal i dag. Eksisterande landingsplass ligg sør-aust for sjukehuset. Landingsplassen ligg nær fylkesveg 484 og bustadområde på andre sida av vegen. Støyverdiane er høge for bustadområdet og det er difor ønskjeleg å flytte landingsplassen lenger vekk frå hovudtyngden av bustadane som ligg aust for sjukehusområdet. Område for ny Landingsplass og Basestasjon Eks. landingsplass Forslag til avgrensing detaljregulering del av reguleringsplan for Sentralsjukehuset. Detaljreguleringa omfattar delar av reguleringsområdet ved Førde Sentralsjukehus avsett til offentlege føremål. Planlagde tiltak og føremål i detaljreguleringa er i samsvar med gjeldande reguleringsplan, men ikkje når det gjeld avgrensingane av område sett av til utbyggingsføremål og parkeringsareal i illustrasjonsplanen. Dette er grunnlaget for at det vert krevd planprogram for detaljreguleringa. 3.2.1 Miljøtilhøve Støy Eksisterande helikopterlandingsplass medfører støy for ikringliggande bustadområde og arbeidsplassar, pasientar og besøkande på Sentralsjukehuset og andre offentlege bygg i området. Aktiviteten er i hovudsak knytt til helikoptertransport for akuttberedskap og pasienttransport til/frå andre sjukehus i fylket og Haukeland Universitetssykehus. Det er ikkje utført støymålingar for eksisterande plassering av helikopterlandingsplass. Støyvurderingar knytt til forslag til ny plassering tilseier imidlertid at færre bustader ligg innanfor støysona, dersom ein flyttar landingsplassen til ny lokalitet, enn ved dagens lokalitet. Ureining i grunn I samband med bygginga av Sentralsjukehuset på slutten av 70- talet, har det i fylgje grunneigarane i området vorte gravd ned noko bygningsavfall rett sør-sørvest for sjukehuset. Dvs på landbruksarealet sør-sørvest for parkeringsplassen som ligg rett sør for sjukehuset. I følgje ein av byggeleiarane for sjukehusutbygginga, så dreiar dette seg om bygningsavfall; mykje gips, noko papir, tre, blekk, stål- og betongavfall. I fylgje denne byggeleiaren er det ikkje deponert farleg avfall i grunnen. Det er ikkje dokumentert kva avfall som er deponert i området, men området er ikkje registrert som fyllplass.

Nordplan side 11 Planprogram Detaljregulering Luftambulansebase ved Førde Sentralsjukehus 3.2.2 Trafikk Tiltaket i samband med flytting av helikopterlandingsplass og ny luftambulansebase vil ikkje påverke eksisterande avkøyringstilhøve frå fylkesveg 484. Flytting av helikopterlandingsplassen vil vere positiv i høve dagens situasjon, då ein vil få eit skilje mellom tilkomst til parkeringsareal for arbeidstakarar/besøkande og trafikk mellom helikopterlandingsplass og tilkomst til akuttmottaket. 3.2.3 Natur og friluftsliv Planområdet grensar mot elva Jølstra. Området som ligg langs elva her er registrert som nasjonalt og regionalt viktige naturtype. Elva Jølstra har i delar av elva bevart det naturlege elveløpet, med meandersvingar, elveøyer, bakevjer og kantvegetasjon. Desse områda har viktige natur- og miljøverdiar, og er spesielt viktig for gyting og oppveksvilkåra for fisk i elva. I eksisterande reguleringsplan for Sentralsjukehuset er det lagt inn ei sone langs elva som offentleg friområde. Gjennom planområdet går det ein open kanal. Denne kjem frå ei grov som renn frå fjellsida og ned langs bustadområda i Vieåsen/Viebøen og som er lagt langs fylkesvegen og ned langs eigedomsgrensa i planområdet og ut i Jølstra. Denne grova er ein viktig natur- og miljøkvalitet og er dimensjonert for å ta unna større vannmengder når nedbørsmengda er stor. For å ha kontroll på vassmengdene er det ønskjeleg at kanalen framleis er open i planområdet. Førde peika ut som vekstsenter, og store ressursar vart sette inn for å byggje ut næringslivet. I tillegg til industriutbygging på Øyrane vart Førde Sentralsjukehus bygd opp på Vie i 1977-79. Sjukehuset bestod av ei høgblokk i 10 etasjar, lavblokk og teknisk sentral. Med utbygging av store, nye arbeidsplassar i Førde vart det også bygd ut mange nye bustadområde i same perioden. Sentralsjukehuset i Førde er med i Landsverneplanen for Helse- og omsorgsdepartemenet. Her er eksteriør og delar av interiør i bygget frå 1979 vurdert i fredingsklasse 1. Også Teknisk sentral, som er oppført samtidig med hovudbygningen, inngår i anlegget. Forskriftsfredinga er under utarbeiding. Riksantikvaren omtalar kulturminneverdiane for Førde Sentralsjukehus ved at anlegget oppført i 1979 har klare modernistiske trekk. To lave sidevolum i 1-3 etasjar med opne atrium og ei høgblokk i 10 etasjar. Hovudvolumet er tekka med bronseelokserte plater i aluminium. Prefabrikerte betongelement montert på rister som solskjerming markerer også etasjeskilla. På kortsidene er det djupe luftebalkongar, på langsidene rekker av vindauge. Det er teke i bruk ulike material i høg- og lavblokk, for å klart skilje bygningsvoluma. Mellom vegen og sjukehuset ligg ein sjukehuspark. Parkanlegget inngår også i fredingsforslaget. Sjukehuset er teikna av arkitekt Arne Pettersen. 3.2.4 Kulturminne Som ein av dei statlege strategiane for å etablere såkalla vekstsentra i næringssvake distrikt med stor fråflytting vart det på 1960-talet laga landsdelsplanar som la opp strategiane for utbygging av næring og infrastruktur i distrikta. Indre Sunnfjord var på denne tida det området i Sogn og Fjordane som hadde størst fråflytting. I 1965 vart

Nordplan side 12 Planprogram Detaljregulering Luftambulansebase ved Førde Sentralsjukehus 4 Planlagd bruk 4.1 Reguleringsføremål Byggeområde Helikopterlandingsplass Byggeområde Luftambulansebase/Ambulansestasjon/AMK Fareområde flaum, inkl. parkeringsareal Trafikkareal Luftambulansetenesta (LAT) for Sogn og Fjordane vart lokalisert til Førde i 1992. Fram til operatørskifte i 2001, var helikopter og operativt personell stasjonert hjå operatør (Airlift AS) på Førde Lufthavn. I samband med operatørskifte, vart samlokalisering av crew bestemt, og mellombels basebygg og hangar vart sett opp ved Førde Sentralsjukehus i 2002. Dette var ei straksløysing i påvente av permanent basebygg og vart såleis reist med brakkerigg og plasthangar. Helse Førde er plasseigar og ansvarleg for landingsplassen og innehar naudsynte godkjenningar for dette. Noverande landingsplass er ikkje godkjend for redningshelikopter. Helse Førde har konsesjon til å nytte noverande landingsplass fram til 01.09.2012. Luftambulansetenesten ANS legg til grunn at luftambulansetenesta og aktiviteten ved basen i Førde vil auke dei nærmaste åra. Det har heile tida vore intensjon om permanent base i Førde og det vart i februar 2008 oppretta ei prosjekt/arbeidsgruppe i Helse Førde for dette føremålet. Flygeteknisk konsulent Roy Westby, Avcon AS har vurdert ei ny lokalisering av landingsplass og basebygg. Både ut frå flygetekniske tilhøve og ut frå omsynet til transport til akuttmottak, tilrådde Westby ei plassering syd for vestenden av teknisk sentral. Prosjekt/arbeidsgruppa slutta seg til denne tilrådinga. Sintef la den 22.02.10 fram ei støymessig vurdering av nytt forslag til landingsplass i samsvar med retingslinje T 1442 frå Miljøverndepartementet. I føresetnadane vart det lagt inn prognose for forventa trafikk 10 år fram i tid. Rapporten konkluderer med at 6 bustadhus må kartleggast med omsyn til fasadeisolasjon. Vidare planbehandling etter m.a. forureiningslova, kan endre noko på dette talet. I det siste møte til prosjekt/arbeidsgruppa måndag 07.06.2010, konkluderte denne med at plassering av landingsplass og program for basebygg m.m., no var såpass setla at føresetnadane for vidare arbeid, dvs omfang, framdrift, ressursbruk og finansiering, måtte på plass. Saka var med bakgrunn i dette til handsaming i Helse Førde sitt styre sommaren år 2010, og styret vedtok m.a. at vidare planlegging av luftambulansebase m.m., kunne ta til. Bruk av landingsplass for helikopter er konsesjonspliktig og dagens konsesjon er som tidlegare nemnd, gjeven fram til 2012. Dagens landingsplass har vore midlertidig og det er difor forventa at ein har utgreidd ein meir permanent helikopterlandingsplass, når det skal søkjast om fornya konsesjon. Det er difor naudsynt at detaljreguleringa er ferdig handsama og godkjent i god tid før søknad om ny konsesjon skal sendast. Parallelt med detaljreguleringa skal det utarbeidast eit forprosjekt for ny landingsplass, hangar, basebygg og ambulansestasjon m.m., inkludert tilhøyrande infrastruktur. Dersom behov, kan søknad om løyve til tiltak kunne gå samstundes som handsaminga av detaljreguleringa. 4.2 Alternative plasseringar Det vert ikkje utarbeida alternative plasseringar av landingsplass og basebygg innanfor gjeldande reguleringsplan for Sentralsjukehuset.

Nordplan side 13 Planprogram Detaljregulering Luftambulansebase ved Førde Sentralsjukehus 5 Verknader for miljø og samfunn 5.1 Natur, landskap og friluftsliv Jordbruksareal Etablering av ny luftambulansebase og helikopterlandingsplass vil ta areal som i dag er nytta som jordbruksareal. Denne endringa av arealdisponering er avklara i gjeldande kommuneplan- og reguleringsplan. Viktige naturtypar Det er viktig å oppretthalde ei omsynssone langs elva Jølstra, for å ta vare på denne landskapskvaliteten som er definert som nasjonalt og regionalt viktige naturtypar. Dersom ein skal gjere området langs Jølstra enda meri tilgjengeleg og attraktivt i friluftssamanheng bør ein i planprosessen vurdere om avsett friareal langs Jølstra er stort nok til eventuell framtidig ferdsel og tilkomst til elva. Dette må også sjåast i samanheng med krav knytt til trafikksikring kring helikopterlandingsplassen. Flaum Eksisterande flaumsonekart for Førde ligg til grunn for planarbeidet. Plassering og krav til tiltak i flaumområde og randsoner av flaumområde, vil bli drøfta med NVE undervegs i planprosessen. 5.2 Ureining Grunntilhøve I samband med bygginga av Sentralsjukehuset på slutten av 70- talet, har det i fylgje ein av grunneigarane i området, vorte gravd ned bygningsavfall rett sør-sørvest for sjukehuset, jfr. punkt 3.2.1. Deler av luftambulansebasen er planlagt i dette området, som forøvrig er eit fareområde for flaum. Det er ikkje gjennomført miljøkartlegging av deponiet med bygningsavfall, men området der bygningsavfallet ligg er godt beskrive av ein grunneigar. Det er ikkje dokumentert kva avfall som er deponert i området og området er ikkje registrert som fyllplass. Sjølv om det ikkje er deponert farleg avfall i deponiet, så er likevel spørsmålet om det vil kunne vere ein viss konsentrasjon av tungmetall eller organiske miljøgifter som er høgare enn stadlege helsebaserte akseptverdiar, slik at dei bør bli liggande urørt i grunnen. I samband med tidlegare utbygging ved Sentralsjukehuset er det som nemnd påvist kvikkleire i grunnen. Bl.a. er Sentralsjukehuset og fleire andre bygningar i området pæla ned til fast fjell. Luftambulansebasen med tilhøyrande fasilitetar, skal også byggast på pælar, som fylgje av kvikkleire og fordi aktuelt område er fareområde for flaum. Ein bør som nemnd likevel føreta grunnundersøkingar for å avklare grunntilhøva og djupne til fjell, før igangsetjing av nye tiltak. Sjølv om luftambulansen med tilhøyrande fasilitetar skal byggast på pælar og grunnen der deponiet ligg, difor i stor grad vil bli liggande urøyrt, så bør det likevel takast stikkprøvar av massane der deponiet er påvist. Dette for å få avklart kva stoff grunnen inneheld og om desse ligg innanfor stadlege helsebaserte akseptverdiar. Støy Eksisterande støy frå helikoptertrafikk til og frå Sentralsjukehuset er ei miljøulempe som råkar arbeidsplassar, pasientar og besøkande på Sentralsjukehuset og bustadar i nærområdet. Ein må rekne med at luftambulansetenesta og aktiviteten ved basen i førde vil auke dei nærmaste åra. Helse Førde har fått utført ei støyvurdering (SINTEF) av nytt forslag til plassering av landingsplass og basebygg, i tråd med tilråding frå flygeteknisk konsulent ved Avcon AS. Denne tilrådinga tek utgangspunkt i den plasseringa som gir minst ulempe for arbeidsplassar/pasientar/bustadar, samstundes som logistikken og nærleiken til akuttmottak vert betre.

Nordplan side 14 Planprogram Detaljregulering Luftambulansebase ved Førde Sentralsjukehus Helikopterlandingsplassar må ha teknisk og operativ godkjenning gjennom søknad om konsesjon. 5.3 Samfunn Næringsliv og sysselsetjing Sentralsjukehuset i Førde er det største av dei tre sjukehusa i Sogn og Fjordane. Frå 2001 overtok Staten styringa av sjukehusa frå fylkeskommunen. Vestlandet vart då ein eigen helseregion - Helse Vest der sjukehusa i Sogn og Fjordane er ei underavdeling - Helse Førde. Sentralsjukehuset vart etablert på slutten av 1970-talet, då sentrale styresmakter peika ut Førde som eit vekstsenter i fylket, der det vart satsa på både offentlege og industrielle arbeidsplassar. Sentralsjukehuset i Førde er ein av dei største arbeidsplassane i regionen med om lag 2000 årsverk. Luftambulansetransport, saman med ambulanseteneste, er ein viktig del av sjukehustilbodet og akuttberedskapen for innbyggjarane i fylket vårt. Utbyggingsmønster Planlagt plassering av ny helikopterlandingsplass og luftambulansebase er tenkt plassert i regulert område avsett til parkeringsareal. Tiltaket vil difor ikkje vere til hinder for anna areal avsett til framtidig utbyggingsområde i reguleringsplanen. Veg og transportsystem Planlagt plassering av ny luftambulansebase med landingsplass og luftambulansebase vil betre tilhøva for intern tilkomst og bruk av parkeringsareal. Målet med ny plassering er også å unngå ambulansetransport frå landingsplass til akuttmottak, slik situasjonen er i dag, men bygge ein klimatisert overdekt kommunikasjonsveg (gangbru) direkte frå landingsplass til akuttmottak. Dette vil betre trafikktryggleiken og transport av pasientar til/frå sjukehus helikopter. Nærmiljø og grøntstruktur Planlagt plassering av ny luftambulansebase med landingsplass vil redusere støybelastninga for dei fleste bustadane i nærmiljøet. Ny plassering vil imidlertid påverke nokre nye bustader i nærmiljøet. Tal bustader som vil få støybelastning ved ny planlagt plassering av luftambulansebase vil vere langt færre enn ved dagens situasjon. Tiltak for å redusere innvendig støy for bustader som vert råka av for høge støyverdiar må utgreiast nærmare, i tråd med SINTEF IKT sin rapport. Verdifull grøntstruktur vert ikkje direkte råka, men eksisterande jordbruksareal vert redusert. Risiko og sårbarhet Dei mest aktuelle tilhøva som må avklarast er knytt til: Type bygningsavfall i grunnen Støy Naturverdiar knytt til elva Jølstra med tilhøyrande grov 5.4 Kulturminne Førde Sentralsjukehus er vurdert i fredingsklasse 1 i Landsverneplanen for Helse- og omsorgsdepartementet. Eksteriør på hovudbygning og teknisk sentral frå 1979 er med i fredingsforslaget. Forskriftsfreding for Landsverneplanen er under utarbeiding. Førde Sentralsjukehus er det største av tre sjukehus i Sogn og Fjordane. Gjennom aktiv drift skal sjukehuset tilrettelegge for eit godt helse- og akutttilbod til innbyggjarane i fylket. Sjukehussektoren er under stadig omorganisering og bruken av sjukehusbygningane endrar seg over tid. Gjennom gjeldande reguleringsplan er det og lagt til rette for at sjukehusområdet kan vekse for å tilpasse seg nye utbyggingsbehov. I samband med den siste store utbygginga ved Sentralsjukehuset (2006) vart det etter arkitektkonkurranse valt ei løysing der nybygget

Nordplan side 15 Planprogram Detaljregulering Luftambulansebase ved Førde Sentralsjukehus vart bygd oppå lavblokkene frå 1979. Ein av grunnane til å velje denne løysinga var å få eit effektivt bygg med korte avstandar mellom funksjonane. Ein har gjennom bygningsvolum, farge og materialbruk forsøkt å tilpasse seg eksisterande bygningsanlegg. Ved planlegging av nye tiltak i eller i nærleiken av bygningar som er forskriftsfreda, må omsynet til bygningen som kulturminne tilleggjast stor vekt ved utforming og tilpassing.

Nordplan side 16 Planprogram Detaljregulering Luftambulansebase ved Førde Sentralsjukehus 6 Konklusjon med forslag til planprogram 6.1 Samanstilling av konsekvensar Ei samanstilling av konsekvensar og utgreiingsbehov er skjematisk framstilt i tabellen under: TEMA KONSEKVENSAR UTGREIINGSBEHOV Natur, landskap og friluftsliv Viktige naturverdiar Grunnforhold Naturelement, flaumsoner Planlagde tiltak kjem ikkje i direkte konflikt med nasjonalt viktige naturtypar lokalisert langs Jølstra, men kan påverke sidegrova som renn gjennom planområdet og ut i Jølstra. Samansetning av grunnforhold, for eksempel kvikkleire i morenemassane, kan ha konsekvensar for byggetiltak og påverke naturtilhøve. Tiltak som kan påverke eksisterande og fastlagd flaumareal kan auke vannstanden i andre område langs Jølstra. Ureining Ureining i grunn Bygningsavfall i grunnen kan vere miljøfarleg. Vurdere konsekvensar for viktige naturtypar i høve planlagde tiltak. Det må utførast grunnundersøkingar for å avklare tekniske og økonomiske sider for byggetiltak. Det eksisterer flaumsonekart for Førde. Planlagde tiltak i flaumsoneareal må vurderast i samråd med NVE. Eventuelle detaljstudier må vurderast undervegs i planarbeidet. Ta stikkprøver i grunnen der deponi/bygningsavfallsplass er påvist. Vidare tiltak vert å avklare etter at stikkprøver Støy For høge støyverdiar frå helikoptertransport kan påverke fysisk og psykisk helse for personar som bur og arbeider i nærområdet. Samfunn Næringsliv og sysselsetjing Auka sysselsetjing og kompetanse til Utbyggingsmønster regionen. Veg- og transportsystem Ingen konsekvensar. Betre intern Nærmiljø og grøntstruktur kommunikasjon på sjukehusområdet ved flytting av landingsplass og base. Flytting av luftambulansebasen vil vere positiv for nærmiljøet grunna redusert tal bustader som vert råka av støy. Ta vare på eks grøntstruktur Kulturminne Nye tiltak kan påverke verknaden til freda kulturminne. Risiko- og sårbarhet er gjennomført og prøveresultat føreligg. Tett dialog med kommunen og andre fagmyndigheiter om vidare utgreiing i planprosessen. Det er utført støyvurderingar av SINTEF for ny lokalisering av landingsplass. Rapporten må nyttast i vidare planarbeid for å kartlegge og vurdere bustader som treng støytiltak. Ingen. Ingen. Ingen. Ingen. Vurdere verknaden av nye tiltak opp mot freda bygg og anlegg. Generell ROS-analyse.

Nordplan side 17 Planprogram Detaljregulering Luftambulansebase ved Førde Sentralsjukehus 6.2 Forslag til planprogram Forslag til plangrense for detaljregulering vil ligge innanfor eksisterande reguleringsplan og omfatte naudsynt areal for å legge til rette for ny landingsplass for helikopter, luftambulansebase og samankopling av kommunikasjonslinjer til akuttmottak lokalisert i hovudbygg Sentralsjukehuset. Planomtalen skal skildre og konkludere på dei tema som går fram av punkt 6.2.1 Utgreiingsbehov og nærare undersøkingar og 6.2.2 Avbøtande tiltak. 6.2.1 Utgreiingsbehov og nærare undersøkingar Følgjande tilhøve skal vurderast, undersøkast og avklarast: Konsekvensar for viktige naturtypar i eller i nærleiken av planområdet. Grunntilhøva og nødvendige sikringstiltak Flaumsoneareal, eventuelle føringar for tiltak Bygningsavfalldeponi i grunnen, der delar av luftambulansebasen er planlagd Støy frå helikoptertrafikk Arkitektonisk tilpassing til Sentralsjukehuset som kulturminne 6.2.2 Avbøtande tiltak Vilkår og omfang av avbøtande tiltak skal vurderast og innarbeidast i føresegnene til detaljplanen.

Nordplan AS Telefon 57 88 55 00 www.nordplan.no NO 948 081 768 MVA Telefax 57 88 55 01 post@nordplan.no Bankkonto: 3790 05 03459