BØMLO KOMMUNE. Vegplan for Bømlo

BØMLO KOMMUNE Vegplan for Bømlo Bømlopakken

Rapport tittel: Vegplan for Bømlo Bømlopakken Framlegg til prioritering og finansiering av vidare utvikling av vegnettet på Bømlo Prosjektmedarbeidarar Alex Lunde, oppdragsleiar acl@norconsult.no Hans Petter Duun, rapport hpd@norconsult.no Andre Bjørndal, GIS abj@norconsult.no Prosjektnr: 3552000 11.030 Dato: juni 2002 Oppdragsgjevar: Bømlo kommune tlf 5342 3000 5430 Bremnes fax 5342 3001 Kontaktpersonar i Bømlo kommune: Rådmann Sverre Olav Svarstad Ordførar Inge Reidar Kallevåg Leiar i vegkomiteen Ola Ersland Samandrag Vegstandarden på Bømlo stettar ikkje behova til eit ekspansivt og eksportretta næringsliv. I tillegg er det for mange ulukker på delar av vegnettet. På oppdrag frå vegkomiteen i Bømlo er det gjort ei registrering og analyse av vegstandarden på alle riks- og fylkesvegar og vurdert kva tiltak som må til for å få vegane opp på ein målsett standard. Det gjort ei strekningsvis prioritering av tiltak med overslag på kostnader. Framlegg til finansieringsopplegg tek utgangspunkt i lokale bompengar saman med statlege samferdslemidlar og lokale tilskot og forskoteringar. På denne bakgrunn er Bømlopakken utforma som eit investeringsprogram over ti år knytt til ein felles innsats frå stat, fylke, kommune, trafikantar og næringsliv. ISBN: 82-7827-026-0 Emneord: Bømlo, vegplan, vegstandard, bompengar, finansiering Arkiv: Tekst: Q:/11/030/ra11030-001 Norconsult Bergen Hovedkontor, Vestfjordgt 4, 1338 Sandvika, Telefon 67 57 10 00 Postboks 1199, Sentrum Tlf. 55 54 11 00 e-post: Foretaksregisteret Starvhusgt. 2B 5811 BERGEN Fax. 55 54 11 01 vp@vp.no 947 197 037 Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 2

Forord Vegane på Bømlo har for dårleg standard til å stetta transportbehova til folk og næringsliv i kommunen. Investeringsnivået på vegnettet i kommunen har i lang tid vore lågt og det er behov for ei monaleg oppgradering om vegnettet skal få tilfredsstillande standard. Som grunnlag for arbeidet med å prioritera og finansiera vidare utvikling av vegnettet i kommunen, har Bømlo kommune engasjert Norconsult til å leggja fram ei fagleg vurdering av status på vegnettet, framlegg til prioritering, investeringsbehov og vurdering av mogeleg finansiering av tiltak. Vegkomiteen i Bømlo kommune har vore oppdragsgjevar for arbeidet, med ei arbeidsgruppe som kontakt opp mot gjennomføring av arbeidet: o o o Ola Ersland, varaordførar, leiar i komiteen Inge Reidar Kallevåg, ordførar i Bømlo Toralf Meling, avdelingsleiar for drift og utvikling Arbeidet er utført av Norconsult Bergen av Alex Lunde og Hans Petter Duun. Juni 2002 Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 3

Innhald Forord 3 Innhald 4 Samandrag 5 1. Bakgrunn og problemstilling 7 1.1. Bakgrunn 7 1.2. Problemstilling 8 1.3. Organisering og gjennomføring 8 2. Busetjing, arbeidsplassar og trafikk 9 2.1. Utbyggingsmønster 9 2.2. Vegnettet 10 2.3. Trafikk 10 3. Behov for tiltak 13 3.1. Metodisk hovudgrep 13 3.2. Mål for vegstandard 14 3.3. Trafikktryggleik 17 3.4. Innspel frå næringslivet 19 3.5. Dagens vegstandard 22 4. Prioritering 29 4.1. Prioriteringskriteria 29 4.2. Prioritering 30 4.3. Vegsamband til Espevær 34 4.4. Kostnader 34 5. Verknader av tiltak 37 6. Finansiering 39 6.1. Bompengar 39 6.2. Bompengar på Bømlo, tre alternativ 39 6.3. Trafikk gjennom bomsnitta 40 6.4. Bompengeinntekter 41 6.5. Samla inntektspotensial 43 7. Bømlopakken 44 Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 4

Samandrag Bakgrunn Bømlo er ein av dei mest ressursrike og næringssterke kommunane på Vestlandet med eit variert næringsliv, stor eksportverksemd og veksande folketal. Bømlo har den dårlegaste vegstandarden i regionen. Vegnettet stettar i dag ikkje transportbehova i kommunen. I tillegg er det for mange trafikkulukker på det mest sentrale vegnettet i kommunen. På denne bakgrunn ønskjer Bømlo kommune å få rusta opp vegnettet til ein standard som gir eit sikkert og tenleg transporttilbod. Ein kommunal vegkomité er skipa for å utarbeida eit grunnlag for dette arbeidet. Norconsult er engasjert for å gjera ei fagleg vurdering av vegstandard, prioritering av vegstrekningar og vurdering av mogeleg finansiering. Vurdering av vegstandard og tiltak Behov for tiltak er vurdert gjennom ein analyse av tilstanden på vegnettet sett i forhold til ein målsett standard. Tilstanden på vegnettet er vurdert med data frå Statens vegvesen sin vegdatabank, synfaringar og gjennom ei spørjeundersøking blant næringsverksemdene i kommunen. Målsetjinga for framtidig vegstandard tek utgangspunkt i vegnormalane til Statens vegvesen. Med bakgrunn i funksjon og trafikkmengde vert vegnormalane sin standard lagt til grunn for vurdering av tiltak på det mest sentrale vegnettet; mellom Svortland og Trekantsambandet og til Rubbestadneset. For resten av riks- og fylkesvegane er det definert ein tilfredstillande standard som ligg litt under fullgod standard. Kostnader Kostnader for vegtiltaka på Bømlo er rekna ut med følgjande einingsprisar: Utbetring eller ny veg med gang- og sykkelveg til vegnormalstandard: kr. 20.000 pr.lm. Utbetring av eksisterande veg til tilfredsstillande standard: kr. 10.000 pr.lm. Prioritering Prioritering av tiltak og strekningar er gjort på grunnlag vegtype og funksjon, trafikkmengde, trafikkulukker, næringstransportar, natur, landskap og miljø. Størst effekt av tiltaka på prioriterte strekningar er venta som sparte ulukker. Breiddeutviding og fjerning av flaskehalsar vil i tillegg gi betre transportvilkår for næringslivet med meir effektive transportar og lågare logistikkostnader. Meir detaljer evaluering må gjerast på grunnlag av eit betre plangrunnlag. Då vil også verknader for arealbruk og miljø vera viktige moment. Prioriterte vegar for utbetring på Bømlo Prioritering Vegnr Strekning 1 Stokkabekken - Svortland 2 Stokkabekken - Rubbestadneset 3 Siggjarvåg Stokkabekken 4 Tormodsæter - Sakseid 5 Tormodsæter - Ekornsæter 6 Sakseid - Langevåg 7 Gassasundet - Mosterhamn 8 Fv 14 Svortland Økland 9 Fv 18 Veg til Brandasund 10 Fv 23 Tormodsæter - Svortland 11 Fv 12 Sakseid Grøvle (Håvik) 12 Fv 11 Veg til Eidesvik 13 Fv 19 Veg til Rolvsnes 14 Fv 22 Veg til Aga Finansiering Tre alternative bompengemodellar er vurdert: Innkrevjing på Føyno ved Trekantsambandet og Langevågferja, innkrevjing berre i Hollundsdalen på riksveg 542 og eit tredje alternativ med innkrevjing både på Føyno, på Langevågferja og i Hollundsdalen. I det siste alternativet er det føresatt at dei som kryssar to bompengesnitt på same reise ikkje skal betale meir enn ein gong. To takstnivå er vurdert; 10 og 20 kr i gjennomsnittstakst. Dette gir eit spenn i bompengeinntekter på mellom 70 og 300 mill kr over 10 år. Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 5

I tillegg er det vurdert finansiering frå ordinære samferdslemidlar og lokale tilskot og forskoteringar. Med eit inntektsnivå på 145 mill kr frå bompengar gir dette samla finansiering på 470 mill kr over 10 år i perioden 2005 2015. Bømlopakken Bømlopakken er eit tiårs investeringsprogram for vegnettet på Bømlo, basert på felles innsats frå kommune, fylke, stat og med stor medverknad frå trafikantane og næringslivet i kommunen.. Netto inntekter over 10 år ved bompengeinnkrevjing på Bømlo Alternativt innkrevjingssystem Takst mill kr 1 Trekantsambandet og Langevågferja 10 kr 20 kr 70 145 2 Hollundsdalen 10 kr 20 kr 100 210 3 Trekantsambandet, Langevågferja og Hollundsdalen, med "timesregel" 10 kr 20 kr 145 300 Samla finansieringsgrunnlag over 10 år for investeringar i vegnett på Bømlo Finansiering Mill kr Fordeling Bompengar 145 31 % Lokal finansiering Bømlo kommune, tilskott og/eller forskottering Annen lokal finansiering tilskott og/eller forskottering 90 19 % Statlege midlar (NTP i perioden 2006-2015) 120 26 % Sekkepostar for riks- og fylkesvegar 115 24 % I alt over 10 år 470 100 % Bømlopakken, 10 års investeringsprogram for vegnettet på Bømlo Prioritering Strekning Kostnad mill. kr Akkumulert kostnad 1 2 3 Rv. 542 Stokkabekken - Svortland Rv. 541 Stokkabekken Rubbestadneset Rv. 542 Siggjarvåg Stokkabekken 60 75 160 60 135 295 4 5 6 7 8 9 Rv. 541 Sakseid - Tormodsæter Rv. 541 Tormodsæter - Ekornsæter Rv. 541 Sakseid - Langevåg Rv. 542 Røyksund - Mosterhamn Fv 14 Svortland Økland Fv 18 til Brandasund 15 5 90 35 5 30 310 315 405 440 445 475 Sum 475 Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 6

1. Bakgrunn og problemstilling 1.1. Bakgrunn Vegnettet på Bømlo har låg standard. Om vi ser bort frå ny veg med tilknyting til Trekantsambandet, har det i lang tid vore investert lite i vegnettet på Bømlo. Vegstandarden stettar i dag ikkje den trafikale funksjon vegsystemet på Bømlo skal ha, og vegnettet har dårlegare standard enn det som er normalt for vegar med same trafikkmengde og funksjon. Bømlo har eit ekspansivt og livskraftig næringsliv, folketalet veks og det er stor aktivitet i kommunen. Dette skapar stort transportbehov og vekst i trafikken. Når Trekantsambandet vart opna i april 2001, skapte det ein ny trafikal situasjon på Bømlo med meir trafikk på vegnettet. Ein samla gjennomgang av vegstandarden i Sunnhordland i Samferdsleanalyse for Sunnhordland 2000 syner at Bømlo har eit vegnett med den dårlegaste standarden i regionen. Dette er også kartlagt i seinare analyser av vegstandarden i kommunen. Konklusjonar i rapport utarbeidd for Vegkomiteen i Bømlo kommune, november 2000. Vegnettet i Bømlo har dårlegare standard i høve til landsgjennomsnittet. Dette er vist gjennom at: o Delar av vegnettet i Bømlo har høg årsdøgntrafikk. Riksvegnettet har dei største transportmengdene. Store andelar tungtransport går på vegnettet i Bømlo. Gjennom Svortland sentrum er truleg årsdøgntrafikken over 6000. o Vedr. akseltrykk er det variable bruksklassestandard på vegane i Bømlo. ( ) o Store vegstrekningar i Bømlo har krapp kurvatur (både horisontalt og vertikalt) og smal vegbreidde. o Når det gjeld vegbreidde er det vist at vegnettet i Bømlo ikkje oppfyller kravet i vegnormalane.( ) o På dagens vegnett i Bømlo kommune vil det ikkje bli mogleg å tillate større vogntoglengder enn 18,75 meter pga dårleg standard med omsyn til m.a. vegbreidde og kurvatur. Det vil rett og slett ikkje vere forsvarleg. Kombinasjonen av dårleg vegstandard, manglande gang- og sykkelvegar og stor trafikk medfører stor fare for mjuke trafikantar, som t.d. skuleborn. Delar av vegnettet har høg tettleik av ulukker ( ) Samanhengen mellom transportøkonomi og vegstandard medfører høge transportkostnader for tunge køyretøy i Bømlo. ( ) ( Veganalyse for Bømlo kommune. Dagens vegstandard på Bømlo. Plan Vest november 2000) Sveio Bømlo Stord Figur 1. Trekantsambandet mellom Stord, Sveio og Bømlo vart opna i april 2001. Bømlo vert dermed vegfast til resten av landet og gir både næringsliv og folk flest betre tilkomst til marknader og tilbod utafor kommunen. (Foto frå Sunnhordland Bru og Tunnelselskap) Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 7

1.2. Problemstilling Som grunnlag for vidare arbeid med å utvikla vegnettet og transportvilkåra i kommunen, ønskjer Bømlo kommune å framskaffa eit systematisk oversyn over vegstandard, med vurdering av tiltak og kva dette vil kosta. Kommunestyret har også gjort vedtak om å få vurdert kva potensial som ligg i ei bompengefinansiering for gjennomføring av tiltak på vegnettet. Oversikten skal vera grunnlag for ei prioritering av tiltak med vurdering av kva mogelege finansieringsordningar som kan nyttast. Framlegget i denne rapporten skal vera fagleg i den forstand at datagrunnlag og resultat skal vera veldokumenterte og basert på vegplanfagleg vurderingar utan at det ligg politiske vedtak eller premissar til grunn for konklusjonane. Formålet er å leggja fram eit materiale som basis for vidare politisk handsaming av transportpolitikken i Bømlo med prioritering av tiltak og val av finansieringsordning. 1.3. Organisering og gjennomføring Vegkomiteen i Bømlo er oppdragsgjevar for arbeidet. Vegkomiteen har nedsett ei arbeidsgruppe til å starta opp og følgje arbeidet: o o o Ola Ersland, varaordførar, leiar i komiteen Inge Reidar Kallevåg, ordførar Toralf Meling, avdelingsleiar Vegkomiteen i Bømlo kommune: o Ola Ersland, varaordførar, leiar i komiteen o Johannes Grindheim, næringslivsrepresentant o Øyvind Halleraker, stortingsrepresentant o Hans Otto Robbestad, fylkespolitikar o Inge Reidar Kallevåg, ordførar o Finn Brekke, leiar i Næringsrådet o Sverre Olav Svarstad, rådmann Norconsult er engasjert som konsulent til å utføre arbeidet. Det har vore eit poeng frå komiteen si side at arbeidet med kartlegging av standard, framlegg til prioritering og finansiering skal gjerast av konsulenten på eige fagleg grunnlag. Den politiske handsaming og prosess skal gjennomførast i ettertid der konsulenten sitt framlegg er ein del av grunnlaget. Hjå Norconsult er arbeidet gjort av Alex Lunde og Hans Petter Duun, med første som oppdragsleiar. Under arbeidet har det vore fleire møte med arbeidsgruppa der også rådmann Sverre Olav Svarstad og andre frå administrasjonen har vore til stades. I tillegg har det vore følgjande møte: o Orientering for samferdslekomiteen i Hordaland fylkeskommune, 10.4.2002 o Informasjonsmøte for formannskap og næringslivet, 23.4.2002 o Møte med vegsjefen i Hordaland 24.5.2002 Figur 2. mellom Sakseid og Tormodsæter. Smal veg nesten utan skulder. Denne vegen er hovudsambandet mellom heile søre Bømlo og Svortland og Rubbestadneset. Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 8

2. Busetjing, arbeidsplassar og trafikk 2.1. Utbyggingsmønster Bømlo er ein vekstkommune Bømlo er ein av dei mest ressursrike og næringssterke kommunane på Vestlandet med eit variert næringsliv og stor eksportverksemd. Det er sterk folketilvekst i kommunen. I tiåret 1990 til 2000 var det berre nokre av randkommunane rundt Bergen (Fjell, Meland og Øygarden) samt Stord som hadde høgare folketilvekst enn Bømlo blant kommunane i fylket. Også innafor næringslivet har det vore stor vekst, berre tre kommunar i fylket har hatt høgre vekst i sysselsetting enn Bømlo. Bømlo er ein integrert del av den regionale arbeidsmarknaden i ytre Sunnhordland. Det er mykje pendling både til og frå kommunen der særleg kontakten mot Stord er stor. Dette vart forsterka med Trekantsambandet, og vert enda meir forsterka når bompengeinnkrevjinga vert avvikla. 12000 Folketalsutvikling og kommuneplanen si prognose 4 500 Syssesetting i Bømlo 1986-2000 11500 4 000 11460 11000 10892 11046 3 500 10500 10647 3 000 10337 2 500 10000 2 000 9500 9676 1 500 9000 1 000 8500 500 8000 1990 1995 2000 2005 2010 Figur 3: Folketalsutvikling og prognose. I følgje kommuneplanen er det venta sterk folketalsvekst i kommunen, med ein årleg vekst på 0,7 prosent, noko som ligg over det som oftast ligg inne i kommuneplanane elles i fylket. Den faktiske veksten etter 1990 har vore sterkare enn prognosen i kommuneplanen. 0 1985 1990 1995 2000 Figur 4: Det har vore sterk vekst i talet på arbeidsplassar på Bømlo. I tillegg til kommunal og privat tenesteyting, er det mange arbeidsplassar innan verkstadindustrien og innan fiskeoppdrett og foredling. Havbruksnæringa er i sterk vekst. Næringslivet på Bømlo er eksportorientert og gode transportvilkår er viktig for konkurranseevna. Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 9

Senterstruktur Sjølv om busettingsmønsteret er spreidd på Bømlo, er det like vel ein heller klårt avgrensa senterstruktur i kommunen med kommunesenteret Svortland og Rubbestadneset som dei største. Mosterhamn og Langevåg er viktige lokalsentra, og meir konsentrert busetjing er det også t.d. på Finnås, Foldrøyhamn og Meland. Sakseid Håvik var før riksveg 541, men er no fylkesveg 12 Tormodsæter Ekornsæter var før fylkesveg, men er no riksveg 541. Endringane er skjedd i tråd med ynskje frå Bømlo kommune. Etter endringa er alle større sentra på Bømlo knytt opp mot riksvegar. Lokalisering av arbeidsplassar Hovudtyngda av næringsverksemdene ligger i dei største sentra i kommunen. I forhold til transportbehov og godstransport på vegnettet, er det fleire større verksemder som ligg utafor sentra og med tilkomst via fylkesvegnettet. Dette gjeld t.d. Bremnes Fryseri på Økland og Brandasund Fiskeforedling AS på Brandasund. 2.2. Vegnettet Endra klassifisering av vegnettet på Bømlo Det har nyleg vore ei omklassifisering av vegnettet i kommunen. Endringane er: Rubbestadneset - Innvær var før fylkesveg, men er blitt riksveg 541 Tormodsæter Svortland, var før riksveg 541, men er no fylkesveg 23 2.3. Trafikk Trafikkteljingane på Bømlo er for det meste frå nokre år sidan. Det finst difor ikkje eit fullgodt oppdatert oversyn over trafikken på vegnettet og heller ikkje tal som gir haldbare data for trafikkutviklinga over tid. I grove trekk er det slik at den største trafikken er i og ved Svortland der trafikken er på om lag 6000 køyrety i døgeret (ÅDT). Alle vegar ved kommunesenteret og mot Rubbestadneset har høg trafikk. Det er også høg trafikk på som er den viktigaste overordna vegen i kommunen som bitt Bømlo til resten av riksvegnettet via Trekantsambandet. Trafikken på vegnettet elles har ein ÅDT på under 1500. På grunn av næringsstrukturen, lokalisering av verksemdene og den store eksportaktiviteten i kommunen, er det mykje tungtrafikk på delar av vegnettet. Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 10

Brandasund Bømlo kommune Trafikk på vegnettet Rolvsnes Goddo Fv 18 Fv 19 Aga Fv 22 Økland Meling Fv 17 Fv 14 Meland Sakseid Våge Fv 23 Rubbestadneset Håvik Fv 12 Folderøy Siggjarvåg Grøvle Svortland Tormodsæter Ekornsæter Stokkabekken Gassasundet Til Føyno og Trekantsambandet Mosterhamn Langevåg Espevær Fv 11 Eidesvik Fv 10 Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 11

Brandasund Bømlo kommune Tettstader og lokalisering av arbeidsplassar Rolvsnes Goddo Fv 18 Fv 19 Aga Fv 22 Rubbestadneset Fv 17 Økland Fv 14 Svortland Folderøy Fv 23 Tormodsæter Siggjarvåg Sakseid Våge Fv 12 Håvik Til Føyno og Trekantsambandet Mosterhamn Langevåg Fv 11 Espevær Eidesvik Fv 10 Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 12

3. Behov for tiltak 3.1. Metodisk hovudgrep Det metodiske grepet for å få fram behov for tiltak på vegnettet er knytt opp mot ei vurdering av kva endringar som må til for å få vegnettet opp til ein målsett standard. Behov for tiltak tek dermed utgangspunkt i forskjellen mellom dagens standard og den standard vegnettet bør ha. o o o o o Tilstanden på vegnettet Aksellast og vogntoglengde Vegbreidde og skulder Kurvatur Stigning Gang- og sykkelveg mm Kartlegging av dagens vegstandard Det er nytta tre kjelder for kartlegging og oversyn over dagens standard på vegnettet: Statens vegvesen sin vegdatabank. Vegdatabanken gir oversyn over ei rekke ulike eigenskapar for riks- og fylkesvegar, slik som m.a. ulike verdiar som skildrar vegstandard. Datagrunnlaget er noko mangelfullt, særleg for fylkesvegane. Synfaring, både for å kontrollera data i vegdatabanken og for å komplettera der data manglar i vegdatabanken. Alle riks- og fylkesvegar, samt nokre sentrale kommunale vegar på Bømlo er synfart. Det er gjennomført ei spørjeundersøking blant næringsverksemdene på Bømlo, der det mellom anna er spurt etter flaskehalsar på vegnettet slik verksemdene opplever det. Dette materialet er eit viktig grunnlag for å prioritera tiltak retta særleg inn mot å betra vilkåra for næringstransporten. Val av framtidig standard Vurdering av kva standard vegane bør ha, er dels eit fagleg og dels eit politisk spørsmål. Val mellom alternative vegar er eit typisk politisk val, medan det i stor grad er eit fagleg spørsmål om kva utforming ein veg bør ha for å stetta krav til trafikktryggleik og framkomst. o o o o Målsetjing Vegnormalane sine krav Tilfredssillande standard Behov for tiltak Punkt eller strekning Utbedring eller ny veg Figur 5. Behov for tiltak på vegnettet i Bømlo er kartlagd i tre steg; først ei vurdering av vegnettet sin tilstand, deretter er dette sett i forhold til ein målsett standard, og deretter kjem behov for tiltak fram som avviket mellom faktisk og målsett standard Ved bygging av nye vegar er det fastsett normer for utforming og standard sett i forhold til den funksjon den aktuelle vegen skal ha. Vegnormalane, slik dei er gitt i Statens vegvesen sine handbøker, er utforma med heimel i veglova og gjeld for alle offentlege vegar (Statens vegvesen, Handbok 017, vegog gateutforming). Vegnormalane gir ein standard som vi kan kalla fullgod standard. Eit langsiktig mål kan vera å få heile vegnettet på Bømlo opp til fullgod standard, dvs den standard ein normalt legg til grunn for nybygde vegar. På bakgrunn av den jamt over låge standarden på vegnettet, vil investeringane for å få heile vegnettet opp til fullgod standard, sprenge alle rimelege grenser for kva som er mogeleg å finansiera. Det er også vanleg å leggja noko lågare standard til grunn ved utbetring av eksisterande veg enn ved nybygging, særleg dersom trafikkvolumet er lågt. I dette ligg det ikkje ein aksept av lågare standard, men ei praktisk tilnærming til ei gradvis Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 13

opprusting av vegnettet innafor realistiske økonomiske rammer. For vegar med særleg høg trafikk bør ein også ved opprusting leggja til grunn full vegnormalstandard. I forhold til funksjon og trafikkvolum bør mellom Svortland og Trekantsambandet, samt Rv 541 til Rubbestadneset ha ein standard i tråd med vegnormalane sin standard. For resten av vegnettet er det lagt til grunn ein tilfredsstillande standard. Ved vurdering av behov for tiltak på størstedelen av vegnettet er det difor denne standarden lagt til grunn, dvs ein standard som ligg litt under det ein ville valt ved bygging av heilt ny veg. 3.2. Mål for vegstandard Definisjon av standardklassar I følgje Statens vegvesen sine normalar, vert standarden på ein veg bestemt i forhold til tre viktige kriteria: Vegen sin transport- og tilkomstfunksjon. Her vert det vanlegvis skilt mellom: - Hovudveg med overordna transportfunksjon mellom distrikt og ulike delar av kommunen, - Samleveg innafor distrikt eller delar av kommunen, og Tabell 1. Oversyn over inndelinga som Statens vegvesen nyttar for inndeling i standardklassar. Spreidd busetnad Middels tettbygd Tettbygd Hovudveg H1 H2 H3 Samleveg S1 S2 S3 Tilkomstveg A1 A2 A3 - Tilkomstveg som primært er for å knyta tilkomst til bustader, verksemder og andre funksjonar opp mot resten av vegnettet. Omgjevnader. Vegen si utforming og standard vil vera ulik alt etter kva arealbruk og busetnad vegen går gjennom. For å definera ulike standardar for vegklasser vert det skilt mellom: - Område utan busetnad eller spreidd busetnad - Middels tett utbygd. Dette gjeld mellom annan tettstader og i område der det er naturleg med fartsgrense på 60 km/t. - Byområde, inga område på Bømlo er aktuelle for denne kategorien. Trafikkmengde. I tillegg til vegtype og område vegen går gjennom, er trafikkmengda dimensjonerande for vegutforminga med omsyn til breidde på køyrefelt og skulder samt kurvatur, kryssavstand, kryssutforming mm. I forhold til trafikkmengde og områdetypar er riksvegane på Bømlo anten av type H1 eller H2, og fylkesvegane av type S1 eller S2. Figur 6. Den nye vegen mellom Trekantsambandet og Siggjarvåg er bygd etter vegnormalstandard for vegklasse H1. Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 14

Brandasund Bømlo kommune Vegstandardklassar etter inndeling i vegnormalane Rolvsnes Goddo Fv 18 Fv 19 Aga Fv 22 Økland Meling Fv 17 Fv 14 Meland Ekornsæter Stokkabekken Fv 23 Sakseid Svortland Tormodsæter Ersland Rubbestadneset Håvik Folderøy Siggjarvåg Grøvle Våge Fv 12 Til Føyno og Trekantsambandet Mosterhamn Langevåg Fv 11 Espevær Eidesvik Fv 10 Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 15

Fullgod standard Med utgangspunkt i trafikkmengdene på riks- og fylkesvegar på Bømlo, syner tabellen nedafor kva standard vegane på Bømlo skulle hatt etter fullgod standard (tabell 2). Tilfredsstillande standard Ved reduksjon frå fullgod standard etter vegnormalane, er følgjande lagt til grunn (jfr tabell 3): Vegbreidde, minus ein meter på samla køyrebanebreidde Kurvatur, dimensjonerande fart redusert med 10 km/t for veg i middels tettbygde strok, og med 20 km/t i spreiddbygde område. Stigning; alt under 10 prosent er tilfredsstillande. Figur 7. Store delar av vegnett, som her på mot Moster, har ikkje tilfredsstillande standard Tabell 2. Nokre dimensjonar for fullgod standard for aktuelle vegstandardklassar på Bømlo Hovudveg H1, spreidd busetnad ÅDT 1500 5000 ÅDT < 1500 Hovudveg H2, middels tettbygd ÅDT 5000-10000 ÅDT < 5000 Samleveg S1, spreidd busetnad ÅDT 300-1500 ÅDT < 300 eitt felt Samleveg S2, middels tettbygd ÅDT 1500-5000 ÅDT < 1500 3,00 m 2,75 m 3,50 m 3,25 m 2,75 m 3,00 m 3,00 m 2,50 m Skulderbreidde Køyrebanebreidde Skulderbreidde 0,75 m 0,50 m 0,75 m 0,50 m 0,50 m 0,50 m 0,50 m 0,50 m Minste kurveradius for dimensjonerande fart 60 km/t 80 km/t 110 m 110 m 110 m 110 m 110 m 110 m 90 m 90 m 230 m 230 m 210 m 210 m 200 m 200 m Maks. stigning 7 % 9 % 7 % 8 % 10 % 10 % 10 % 10 % Tabell 3. Nokre dimensjonar for tilfredsstillande standard for aktuelle vegstandardklassar på Bømlo Hovudveg H1, spreidd busetnad ÅDT 1500 5000 ÅDT < 1500 Hovudveg H2, middels tettbygd ÅDT 5000-10000 ÅDT < 5000 Samleveg S1, spreidd busetnad ÅDT 300-1500 ÅDT < 300 eitt felt Samleveg S2, middels tettbygd ÅDT 1500-5000 ÅDT < 1500 2,50 m 2,25 m 3,00 m 2,75 m 2,25 m 3,00 m 2,50 m 2,00 m Køyrebanebreidde 0,75 m 0,50 m 0,75 m 0,50 m 0,50 m 0,50 m 0,50 m 0,50 m Minste kurveradius for dimensjonerande fart 50 km/t 60 km/t 70 m 70 m 60 m 60 m 60 m 60 m 110 m 110 m 110 m 110 m 110 m 110 m 90 m 90 m Maks. stigning 10 % 10 % 10 % 10 % 10 % 10 % 10 % 10 % Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 16

3.3. Trafikktryggleik I følgje trafikksikringsplanen for Bømlo kommune skjer dei fleste ulukkene på riksvegane i tettstadene. Møte- og utforulukker er dei mest vanlege ulukkestypane. Vegstrekningar som vert opplevd som mest utrygge er særleg Myro Folderøy, Fv 23 Gilje - Ersland, Sakseid - Lykling, og Stokkabekken - Rubbestad samt Fv 19 til Rolvsnes. Dei fleste ulukkene har skjedd på mellom Svortland og Siggjarvåg. Dette er den mest trafikkkerte strekninga i kommunen. Svortland sentrum og Hollundskjosen har særleg mange ulukker. Gjennomførte tiltak i Svortland sentrum har betra situasjonen. Figur 8. Fullføring av gang- og sykkeveg ved Meling skule vil gjera skulvegen tryggare. 3. Ramshelleren 10 prioriterte strekningar i framlegg til trafikksikringsplan for Bømlo 1. Hollundskjosen 5. Hollundsdalen - Stokkabekken 10. Stongarvågen bru Katthola 4. Svortland 7. Hessvoll 6. Bremnes - Stavland 8. Sakseid Tormodsæter 9. Sakseid Våge skule - Lykling 2. Eikeland - Idrettsplassen Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 17

Brandasund Bømlo kommune Registrerte trafikkulukker Rolvsnes Goddo Fv 18 Fv 19 Aga Fv 22 Fv 17 Rubbestadneset Økland Meling Fv 14 Ekornsæter Stokkabekken Svortland Fv 23 Tormodsæter Folderøy Sakseid Håvik Grøvle Våge Fv 12 Til Føyno og Trekantsambandet Mosterhamn Eidesvik Fv 11 Langevåg Fv 10 Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 18

Tabell 4. Prioriterte langsiktige tiltak i Trafikksikringsplan for Bømlo kommune (jfr kart) Prioritet Vegnr Punkt/ strekning Tiltak 1 / Fv 18 Hollundskjosen industriområdet i Hollundsdalen Utbetring av kryss 600 meter gang og sykkelveg 2 Eikeland Idrettsplassen på Moster Fullføra 650 m gang og sykkelveg 3 Fv 19 Ramshelleren Omlegging / breiddeutviding av veg. Gang- og sykkelveg 4 Svortland sentrum Fullføra miljøprioritert gjennomkøyring (MPG) 5 Industriområdet i Hollundsdalen - Stokkabekken Utbetre veg Gang- og sykkelveg 1700 m 6 Fv 14 Svortland - Stavland Fullføra gang- og sykkelveg 7 Fv 14 Hessvollområdet (Melling skule) Gang- og sykkelveg 1200 m 8 Sakseid - Tormodsæter Utbetra vegen, inkl. Kodlevågsvingane 9 Sakseid Våge skule - Lykling Gang- og sykkelveg 10 Fv 19 Stongarvågen bru - Katthola Breiddeutviding 3.4. Innspel frå næringslivet For å kartlegga meir spesifikt næringstrafikken sine transportproblem, er det gjennomført ei spørjeundersøking blant 12 utvalde verksemder i kommunen. Samla har desse i overkant av 800 tilsette og ein samla bruttoproduksjonsverdi på om lag 1,6 milliardar kroner i året. Om vi held transportverksemdene utafor, har verksemdene ei frakt på nesten 400 tonn pr veke i gjennomsnitt. Halvparten av verksemdene har sin viktigaste marknad internasjonalt. Tre rammevilkår er særleg viktige for næringslivet på Bømlo: nærheit til marknaden, rekruttering av arbeidskraft og transport og kommunikasjon. Alle desse momenta er direkte eller indirekte knytt til transportvilkåra. Nærhet til marknad handlar i stor grad om reisetid, og rekruttering av arbeidskraft handlar om pendlingsavstandar. Heile ti av tolv (83 prosent) oppgjev at transportkostnadene er av middels eller av stor betyding for konkurranseevna til verksemda. Med unntak av einskilde verksemder, er vegtransport den dominerande transportforma for næringslivet. Tre av dei 12 verksemdene nyttar i hovudsak båt, resten nyttar biltransport og då stort sett eigne bilar. Tidsbruk er viktigaste grunn til at dei som Nær marknaden Nær råstoff Rekruttering av arbeidskraft Tilgang til kompetanse Transport og kommunikasjon Skattar og avgifter 0 1 2 3 4 5 Gjennomsnittleg score: 6=viktigast, 0=mindre viktig Figur 9. 12 verksemder på Bømlo sine svar på dei viktigaste rammevilkåra for verksemdene. Har ingen spesielle problem For langt unna marknad For smale vegar For lågt akseltrykk For låge tunnellar For liten frekvens på ferja Går ikkje ferje seint/tidleg nok For små ferjer Veit ikkje Anna 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 tal på verksemder som har svart Figur 8. 10 verksemder på Bømlo sine svar på hovudproblemet med transport av gods på Bømlo. Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 19

Bremnes Fryseri Brandasund Fiskeforedling Nordbohus Idealhus AS Kr. Steinsbø Nesse Plast HSD-buss Wartsila HSD Transport RUBB Industri Grønnevik Transport Tabell 5. Verksemder med i spørjeundersøking om transportvilkår Verksemd Bransje 1. Brandasund Fiskeindustri Fiskeforedling 2. Bremnes Fryseri Oppdrett/ foredling av laks 3. Bømlo Construction Mekanisk produksjon, prod av oppdrettsanlegg 4. Espevær Laks Fiskeindustri 5. Grønnevik Transport Gods på vei 6. HSD Transport Godstransport 7. HSD-buss Busstransport 8. Kr. Steinsbø Byggjeverksemd 9. Nesseplast Produksjon av isoporembalasje 10. Nordbohus Idealhus AS Byggebransje 11. RUBB industri Produksjon av plasthallar 12. Wartsila Mekanisk industri Bømlo Construction kan gi inntrykk av dårleg bæreevne og gjer at store køyrety må køyra varsamt og sakte. Espevær Laks Verksemdene på Bømlo er spurt om kvar dei opplever at dei vanskelegaste og verste strekningar og punkt på vegnettet er. Resultatet er vist på kart på neste side og i tabell på sida deretter. Flest merknader er gitt for /541 Svortland Rubbestadneset både med omsyn til punktvise flaskehalsar og vurdering av strekninga under eitt. Sakseid Tormodsæter - Ersland er også vist til av fleire verksemder. Figur 11. Dei 12 verksemdene som er intervjua om transportvilkår og flaskehalsar på vegnettet, representerer mangfaldet i næringslivet på Bømlo m.o.t. bransjar og transportbehov. kunne nytta båt like vel nyttar bil. Hovudproblemet for vegtransporten, slik næringslivet ser det, er at vegane er for smale og har for lågt akseltrykk. Dette er oppgitt av 10 og 7 (80 og 60 prosent) av verksemdene. Det er få vegar på Bømlo med redusert akseltrykk, og dette er i tillegg vegar som i liten grad vert nytta av godstransport. Det er difor noko overraskande at lågt akseltrykk er oppgitt av så mange. Det kan vera at desse svara er ein reaksjon på at tilstanden på vegdekke på store delar av vegnettet er dårleg med sporing og ujamt vegdekke. Dette Det er fleire strekningar som har dårleg standard men som ikkje er merka av fordi ingen eller få av verksemdene trafikkerer desse. Dette gjeld t.d. Fv 23 Tormodsæter Svortland og Fv 19 og 22 til Rolvsnes og Aga. mellom Sakseid og Langevåg er nemnt berre av ei av verksemde som ein strekning som bør utbetrast. Etter opning av Trekantsambandet går det meste av den trafikken som før gjekk frå dei mest sentrale delar av kommunen med Langevågferja no over Trekantsambandet. Ein god del av tungtrafikken på Sakseid Langevåg vel no andre reiseruter. Den registrerte auken i store køyrety på Langevågferja, er trafikk for det meste frå Langevågområdet og i mindre grad frå andre delar av Bømlo. Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 20

Brandasund Rolvsnes Bømlo kommune Vanskelege strekningar og flaskehalsar på vegnettet, resultat etter intervju blant næringslivet i kommunen. Goddo Fv 18 Fv 19 Aga Fv 22 S1 S7 Rubbestadneset Økland Meling Fv 17 S2 Fv 14 Meland Sakseid Våge S6 Fv 23 Ersland S4 Fv 12 S3 S5 Håvik Folderøy Siggjarvåg Grøvle Svortland Tormodsæter Ekornsæter Stokkabekken Gassasundet Til Føyno og Trekantsambandet S8 S9 Mosterhamn Langevåg Espevær Fv 11 Eidesvik Fv 10 S9 P1 Vanskeleg strekning Flaskehals Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 21

Tabell 6 Problemområde og framlegg til tiltak frå næringslivet på Bømlo (jfr kart) Problem / Type tiltak Vegstrekningar S1 - Svortland/Urangsvåg - Brandasund (spesielt Erevik - Klubbo) Treng breiare veg og oppgradering av akseltrykk, fleire møteplassar for vogntog S2 - Økland - Svortland Breiare veg S3 - Sakseid-Håvik Oppgradering av akseltrykk, breiare veg og fleire møteplassar S4 - Sakseid - Tormodsæter For smal veg / treng oppgradering S5 - Siggjarvåg-Stokkabekken Smal og uoversiktleg. Dårleg standard. Treng oppgradering S6 - Stokkabekken - Svortland Treng oppgradering av vegen S7 - Rubbestadneset - Stokkabekken Smal og uoversiktleg veg, dårleg standard S8 - Røyksund - Eikeland/Moster For smal veg / treng betre vegstandard S9 - Svortland - Langevåg Utvide vegen Konkrete flaskehalsar (punkt) P1 - Rubbestadneset: For smal vegbane. Mange ulukker. Må utbetrast Storesvingen vis a vis båthamna P2 - Kryss i Rubbestadneset For liten svingradius. Større biler må køyra på feil side av refuge P3 - Brua i Stangervåg Er flaskehals P4 - Innvær Smal og svingete veg (trafikkfarleg) P5 - Kryss Stokkabekken For liten svingradius (større bilar må bryte trafikklova) P6 - Avkjøring til Hollundsdalen Er trafikkfarleg. Treng ny avkøyring industriområde P7 - Avkjøring til Leite Er trafikkfarleg. Treng ny avkøyring P8 - "Salemsbakken" - Moster Treng breiare veg Ferje F1 - Ferje Langevåg/Buavåg Treng større ferje og et betre rutetilbod om kveldane Generelle merknader G1 - Generelt for riksvegar Oppgradering til to felt m/sykkelsti G2 - Generelt for fylkesvegar Treng oppgradering 3.5. Dagens vegstandard Vegstandarden på Bømlo er kartlagd gjennom data frå Statens vegvesen sin vegdatabank. Dette er i tillegg kontrollert ved synfaring. Køyrebanebreidde Berre ein liten del av riksvegnettet på Bømlo har breidde nok til at det vert nytta gul midtstripe. Fullgod standard for vegbreidde etter vegnormalane er det på den nye vegen til Trekantsambandet og på nokre parsellar på mot Svortland. Mest heile vegnettet utanom og Tormodsæter Rubbestadneset, har ein vegbreidde som ligg under fullgod standard. Figur 12. Vogntog på Fv 18 Brandasundsvegen Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 22

Tyngderestriksjonar Alle riksvegar har maksimal tillate vektklasse (10 tonn). På nokre av fylkesvegane er det derimot restriksjonar, mellom anna på Fv 12 Sakseid Håvik og Fv 23 Gilje Svortland. Vogntoglengde Restriksjonar på vogntoglengde gjeld dei same vegane som for vekt. Tunnelar Det er registert ein tunnel på Bømlo med lågare høgd enn standard. Det gjeld ein tunnel på FV 22 mot Aga. Kurver Vegdatabanken har data for kurveradius berre på riksvegnettet, dvs det tidlegare riksvegnettet på Bømlo. Dårlegast standard med omsyn til kurver er det på Sakseid Tormodsæter og ved Ersland, Fv 12 særleg ved Sakseid, Ekornsæter og Stokkabekken, ved Røyksund og mot Moster. Stigning Bratte parti er stort sett ikkje eit problem på Bømlo. Bratte parti av noko omfang er det sør for Vika på og ved Håvik på Fv 12. Figur 13. ved Lykling. Smal veg, inga vegskulder og dårlege forhold for gåande. Skulderbreidde God skulderbreidde er viktig av omsyn til trafikktryggleiken. Etter synfaring av vegnettet på Bømlo ser det ut til at Vegdatabanken sine data på skulderbredde ikkje er gode nok, eller at vegmerkinga er lagt for lang ut på asfaltkanten. Det er jamt over liten skulderbredde på vegnettet og på delar manglar det heilt. Figur 14. Utbetra veg på ved Våge. Tilfredsstillande standard med gang og sykkelveg Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 23

Brandasund Bømlo kommune Vegbreidde i forhold til vegnormalane. (kjelde: Vegdatabanken) Rolvsnes Goddo Fv 18 Fv 19 Aga Fv 22 Økland Meling Fv 17 Fv 14 Sakseid Våge Fv 23 Rubbestadneset Fv 12 Håvik Folderøy Siggjarvåg Grøvle Svortland Meland Tormodsæter Ekornsæter Stokkabekken Gassasundet Til Føyno og Trekantsambandet Lykling Mosterhamn Langevåg Fv 11 Espevær Eidesvik Fv 10 Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 24

Brandasund Bømlo kommune Tillate aksellast. Kjelde: Vegdatabanken Rolvsnes Goddo Fv 18 Fv 19 Aga Fv 22 Rubbestadneset Økland Meling Fv 17 Fv 14 Meland Ekornsæter Stokkabekken Fv 23 Svortland Tormodsæter Folderøy Sakseid Våge Fv 12 Håvik Til Føyno og Trekantsambandet Mosterhamn Langevåg Fv 11 Espevær Eidesvik Fv 10 Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 25

Brandasund Bømlo kommune Tillate vogntoglengde Kjelde: Vegdatabanken Rolvsnes Goddo Fv 18 Fv 19 Aga Fv 22 Økland Meling Fv 17 Fv 14 Meland Ekornsæter Stokkabekken Fv 23 Sakseid Svortland Tormodsæter Rubbestadneset Håvik Folderøy Våge Fv 12 Til Føyno og Trekantsambandet Mosterhamn Langevåg Fv 11 Espevær Eidesvik Fv 10 Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 26

Brandasund Bømlo kommune Kurveradius i forhold til vegnormalstandard. (Kjelde: Vegdatabanken) Rolvsnes Goddo Fv 18 Fv 19 Aga Fv 22 Rubbestadneset Fv 17 Økland Meling Fv 14 Meland Sakseid Våge Fv 23 Ersland Fv 12 Håvik Folderøy Siggjarvåg Grøvle Svortland Tormodsæter Ekornsæter Stokkabekken Gassasundet Til Føyno og Trekantsambandet Mosterhamn Fv 11 Langevåg Espevær Eidesvik Fv 10 Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 27

Brandasund Bømlo kommune Stigning på vegnettet. (Kjelde: Vegdatabanken) Rolvsnes Goddo Fv 18 Fv 19 Aga Fv 22 Rubbestadneset Økland Meling Fv 17 Fv 14 Fv 23 Sakseid Våge Fv 12 Håvik Folderøy Siggjarvåg Grøvle Svortland Meland Tormodsæter Ekornsæter Stokkabekken Gassasundet Til Føyno og Trekantsambandet Mosterhamn Langevåg Fv 11 Eidesvik Espevær Fv 10 Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 28

4. Prioritering 4.1. Prioriteringskriteria Innan vegsektoren er det lang tradisjon for å prioritera i forhold til ressurseffektivitet, dvs korleis ein kan få mest mogleg nytte for kvar krone som vert investert. Det er utvikla metodar for å dokumentera effektar for trafikkavvikling, trafikktryggleik, miljø og regional utvikling. Vekting mellom desse målområda er strengt tatt ei politisk oppgåve. I tillegg er det ei politisk og ikkje fagleg oppgåve å ta omsyn til ulike fordelingseffektar for ulike trafikantgrupper og geografiske område. Det er dermed ikkje sagt at det er uproblematisk å skilja mellom fag og politikk, verken i samferdsleplanlegging eller i anna samfunnsplanlegging; val av faglege kriteria for evaluering og prioritering er sjeldan fri frå verdistandpunkt. Det er difor viktig at premissane for val av prioriteringar vert tydelege. På eit overordna nivå, der fylkes- og riksvegane på Bømlo vert vurdert, er det lagt følgjande kriteria til grunn for prioritering av tiltak. Vegtype og funksjon Hovudvegar vert prioritert før samlevegar. Hovudvegane har fått sin status i forhold til den funksjon dei skal ha som hovudårar for trafikken i kommunen. Dette er vegar som dels knyt dei ulike delar av kommunen saman og dels knyt kommunen til resten av riksvegnettet. Trafikkmengde Vegar med høg trafikk vert prioritert før vegar med låg trafikk. Jo høgare trafikken er, dess fleire er det som vil ha nytte av tiltak på vegen og dermed vert den samla transportnytten naturleg nok større enn på vegar med låg trafikk. Trafikkulukker Det er eit mål å redusera talet på trafikkulukker, - og visjonen både nasjonalt og lokalt er at ingen skal blir drepen eller varig skadd i trafikken. Parsellar med mange ulukker vert difor prioritert. Mange Kriteria lagt til grunn for prioritering av tiltak på vegnettet på Bømlo: Vegtype og funksjon Trafikkmengde Trafikkulukker Næringstransportar Natur, landskap og miljø Overførte verknader ulukker kan også vera ein indikasjon på stor trafikkmengde, dårleg vegstandard og at vegutforming og område vegen går gjennom er slik at det er konfliktar mellom trafikantgrupper. Næringstransportar Mange viktige verksemder ligg langs ytterkantane av samlevegnettet i Bømlo. I den grad prioritering av desse vegane ikkje når opp i forhold til andre kriteria, vert vegar med mykje næringstrafikk og tungtrafikk prioritert framfor samlevegar med lettare" trafikk. Her har opplysningar frå næringslivet på Bømlo vore eit nyttig grunnlag. Natur, landskap, kultur og miljø Vegtrafikken sine negative sider er i tillegg til ulukker, knytt til støy, uønska utslepp til luft og inngrep i natur- og kulturmiljøet. Lågast mogeleg negative verknader ved vegtiltak er difor eit viktig vurderingskriterium ved planlegging og val av løysingar. Bømlo kommune har også sett miljømål høgt oppe i kommuneplanen. På det overordna plannivået som vurderingane her er gjort på, har det berre i liten grad vore råd å sjekka ut mogeleg negative miljøverknader av tiltak på vegnettet. Det er ikkje vurdert tiltak som i seg sjølv vil utløysa vesentleg meir trafikk slik at det ikkje er venta meir utslepp som følgje av prioriteringane. Derimot kan ein ikkje sjå bort frå at ved nærare vurdering av omlegging, innkorting og utviding av vegareal kan koma borti arealkonfliktar. Dette vert eit særs viktig tema ved utforming av alternativa i ein neste fase. Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 29

Overførte verknader Ved prioritering er det viktig at kvar vegparsell ikkje berre vert vurdert for seg, men at effektane for det samla vegnettet vert vurdert. Det er særleg på to område at dette er aktuelt. For det første er det viktig av omsyn til trafikktryggleiken at standarden langs ein veg ikkje varierer for mykje. For det andre kan oppgradering av ein vegparsell gi overført trafikk til andre vegar som ikkje bør få meir trafikk av omsyn til standard, trafikktryggleik og miljø. 4.2. Prioritering På bakgrunn av kriteriesettet over er vegstrekningane på Bømlo prioritert med omsyn til tiltak. Nedanfor vert det i korte trekk gjort nærare greie for prioriteringane. Eit samla oversyn er vist i tabell 7 og meir detaljar i tabell 8 sist i dette kapitlet. Svortland Siggjarvåg, hovudåre med stor trafikk mellom dei største sentra og ut av kommunen til riksvegnettet elles. Hovudvegnettet har høgast prioritet av omsyn til den trafikale funksjon og trafikkmengdene på dette vegnettet. Det fører til at mellom Svortland Tabell 7. Prioriterte vegar for utbetring på Bømlo Prioritering Strekning 1 Stokkabekken - Svortland 2 Stokkabekken - Rubbestadneset 3 Siggjarvåg Stokkabekken 4 Tormodsæter - Sakseid 5 Tormodsæter - Ekornsæter 6 Sakseid - Langevåg 7 Gassasundet - Mosterhamn 8 Fv 14 Svortland Økland 9 Fv 18 Veg til Brandasund 10 Fv 23 Tormodsæter - Svortland 11 Fv 12 Sakseid Grøvle (Håvik) 12 Fv 11 Veg til Eidesvik 13 Fv 19 Veg til Rolvsnes 14 Fv 22 Veg til Aga og Stokkbekken vert prioritert først. Tiltak mellom Svortland og Stokkabekken er høgt prioritert i trafikksikringsplanen. til Rubbestadneset, stor trafikk på smal veg Det bur mykje folk på Rubbestadneset og det er mange verksemder med stort transportbehov. Rubbestadneset er også hovudhamn for Bømlo og HSD har sin godsterminal retta mot sjøtrafikk her. Det går difor mykje trafikk med stor del store Figur 15. Ekornsæter, kryss mellom til Tormodsæter og mot Folderøy. har varierande standard med krappe kurver og smale parti. Strekninga har stor trafikk og er høgt prioritert i framlegg til trafikksikringsplan. Vegen bør utbetrast til vegnormalstandard med gang- og sykkelveg. Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 30

køyrety på til Rubbestadneset. Vegen har dårleg standard og går gjennom bustadområde ved Innvær. Som alternativ til opprusting av dagens veg, kan det vera aktuelt å vurdera om vegen bør leggjast utanom Innvær. Sakseid - Tormodsæter - Ekornsæter: tverrsamband nord sør i kommunen Riksveg 541 Sakseid Tormodsæter Ekornsæter er også høgt prioritert. Her er det trong for tiltak i første rekke mellom Sakseid og Tormodsæter, og eit par kurveutbetringar ved Ersland. Det er viktig at denne vegen får tilfredsstillande standard slik at det vert naturleg å nytta til Ekornsæter for trafikk frå sør til Svortland og til Trekantsambandet. Trass i at fylkesvegen Sakseid Grøvle er 5,5 km kortare enn via Ekornsæter til Trekantsambandet, er reisetida berre 2-3 min kortare. Utbetring av parsellen mellom Sakseid og Tormodsæter, samt mot Folderøy og Siggjarvåg vil gjera riksvegen endå meir attraktiv enn fylkesvegen. Figur 16. Rv 451 mellom Tormodsæter og Ekornsæter har stort sett tilfredsstillande standard. Ved Ersland og nærmare Tormodsæter er det eit par kurver som er litt bratte og som bør utbetrast. Sakseid - Langevåg, hovudveg til søre Bømlo Etter Trekantsambandet er mykje av gjennomfartstrafikken over ferjesambandet Langevåg Buavåg vekk. Vegen er framleis viktig for dei interne kommunikasjonane på Bømlo. Mange smale parti og krappe kurvar, samt at vegen også er skulveg med manglande gang- og sykkelvegar gjer at det er trong for opprusting av vegstandarden. Strekninga frå Sakseid via Våge skule til Lykling er prioritert i trafikksikringsplanen. Arm til Moster Delar av vegen har god standard, men smale parti og flaskehalsar skaper farlege situasjonar og gir dårleg framkomst særleg for større køyrety. Det manglar gang- og sykkelveg på viktige strekningar og tidvis er det stor trafikk på vegen. I trafikksikringsplanen er gangveg mellom Eikeland og idrettsplassen på Moster høgt prioritert. Også frå næringslivet vert det meldt inn trong for utbetring av vegen særleg mellom Røyksund og Eikeland. Fv 14 Svortland Økland Blant samlevegane er Fv 14 mellom Svortland via Meling til Økland høgast rangert. Vegen er høgt Figur 17. Rv 451 er hovudvegen nord sør på Bømlo. Delar av vegen som her ved Grutle halvveges mellom Sakseid og Langevåg, er einfelts veg med møteplassar. Dette er for låg standard i forhold til vegen sin funksjon. Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 31

prioritert pga kombinasjonen høg trafikk særleg mot Svortland, skuleveg, blanda trafikk og mykje tungtrafikk til fiskeindustrien i Øklandsvåg. I trafikksikkringsplanen er to tiltak prioritert på denne strekninga med gangvegar m.a. for skuleborn. Med dei utbetringar som er i sett i gong i 2002, vil Fv 14 vera beste vegen for tungtrafikken til og frå Bremnes fryseri. Alternativt kunne denne trafikken gått Fv 17 mot Urangsvåg. Her er vegstandarden lågare, det er vektrestriksjonar på vegen og utbetring til tilfredsstillande standard vil krevja store tiltak og store inngrep. Når Fv 14 er valt som hovudtilkomst til fiskeindustrien i Øklandsvåg, bør dette også visa seg i prioritering av vidare oppgradering av denne vegen. Ulempen er at tungtrafikken da går gjennom Svortland sentrum. Etablering av miljøprioritert gjennomkøyring i sentrum ser ut til å ha redusert noko av ulempene ved denne trafikken. Løysingar for eventuelt å føra trafikken utanom sentrum ligg lenger ut i tid enn dei tidshorisontar som vert vurdert i denne omgang. Figur 18. Fv 14 ved Økland er under utbetring av omsyn til dei store vogntoga og trafikken til fiskeindustrien i Øklandsvåg. Fv 18 til Brandasund Vegen til Brandasund vart bygd i 1991 som einfelts veg. Den nyaste delen, mellom Goddo og Brandasund har difor god standard med omsyn til kurvatur og stigning. Ein ekspansiv fiskeindustri på Brandasund har ført til at vegen til tider kan vera vel smal for vogntoga som trafikkerer strekninga. Elles er det lite trafikk på vegen, og det er difor vurdert som godt nok med einfelts veg med møteplassar. Etablering av fleire møteplassar vil vera tilstrekkelege tiltak for Brandasundvegen. Den eldste delen av vegen, over Goddo, har nokre ekstra dårlege parti. Dette gjeld særleg mellom Erevik og Klubbo. Her er det trong for tiltak som gir ein fullgod einfelts standard med møteplassar. Fv 23 Tormodsæter Svortland og Fv 12 Sakseid Grøvle Fv 23 Tormodsæter Svortland og Fv 12 Sakseid Grøvle var tidlegare riksvegar som vart nedklassifisert til fylkesvegar. I staden for desse to vart det etter innstilling frå Bømlo kommune satsa på vegen mellom Tormodsæter og Ekornsæter som hovudveg internt i kommunen. For trafikk frå Søre Bømlo Figur 19. Fv 12 mellom Håvik og Sakseid har særs dårleg standard med smale og krappe kurver og nedsett tillate aksellast,. Vegen er ikkje eigna for stor trafikk. Det er viktig at rv 541 Sakseid Ekornsæter vert opprusta for å hindra større trafikk på Fv 12. Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 32

Brandasund Bømlo kommune Prioriterte vegstrekningar Rolvsnes Goddo Fv 18 9 Fv 19 13 Aga 14 Fv 22 Rubbestadneset Fv 17 Økland 8 Meling Fv 14 Fv 23 2 Tormodsæter 1 Stokkabekken Ekorn- sæter 10 Svortland 5 4 Folderøy 3 Siggjarvåg Grøvle Sakseid Våge Fv 12 Håvik 11 Til Trekantsambandet Gassasundet 7 6 Mosterhamn Langevåg Espevær 12 Fv 11 Eidesvik Fv 10 Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 33

til Svortland og til Trekantsambandet, er det kortare i kilometer via fylkesvegane enn via Ekornsæter. Pga dårlegare vegstandard vel trafikken i stort grad like vel å legge ruta om Ekornsæter. Fylkesveg 12 Sakseid Grøvle har nedsett tillate akseltrykk og er smal og svingete og ikkje eigna for stor trafikk og særleg ikkje for større køyrety. Fv 23 frå Tormodsæter har dei dårlegaste partia i sør, medan vegen mellom Meland og Svortland er utbetra m.a. med gang- og sykkelveg og har stort sett god standard. I sør er derimot standarden så dårleg at det ikkje er tilrådd å trafikkera vegen med større køyrety. Tiltak på Fv 12 og 23 kan endra trafikkmønsteret som er etablert. Tiltak her bør difor i første rekke vera retta mot trafikktryggleik. Tiltak som kan lette framkomsten på desse fylkesvegane må koma etter tiltak som gjer vegen mellom Sakseid og Tormodsæter meir attraktiv. Alternativt må det leggjast restriksjonar t.d. i form fartsreduserande tiltak som gjer vegen via Ekornsæter meir attraktiv enn via Meland. Som eit strakstiltak bør kanalisering av kryssa på Sakseid og Tormodsæter gje informasjon om at er hovudvegen og ikkje fylkesvegane slik kanaliseringa i dag legg opp til. Fylkesvegane elles Resten av fylkesvegane på Bømlo har lite trafikk og avgrensa funksjon ut over å vera samlevegar og tilkomst til bustader. Næringstransporten og tungtrafikken er liten på desse vegane. Sjølv om dei er smale og har låg standard, vil det ikkje vera rett å prioritera desse i forhold til andre vegar i kommunen. I den grad det skal gjerast tiltak vil dette vera retta mot gangvegar til skule og busshaldeplass samt trafikktryggleik elles. Dette gjeld t.d. Fv 19 til Rolvsnes der trafikksikringsplanen har prioritert tiltak pga uoversiktleg veg. 4.3. Vegsamband til Espevær Det har i lag tid vore arbeidd for å få vegsamband til Espevær. For nokre år sida vart tunnelprosjektet rekna til å kosta mellom 150 og 200 mill. kr. Arbeidet med å realisera Espeværprosjektet vert handsama gjennom ei eigen prosess og vert difor ikkje trekt inn ved i vurderingane her. 4.4. Kostnader For kvar strekning er det vurdert kostnader for opprusting av vegen til målsett standard. Oppgradering gjeld både kurvatur, breidde og stinging. På dette plannivået er det nytta grove einingsprisar. Meir detaljerte utrekningar kan først gjerast etter ei nærare kartlegging og planlegging av aktuelle tiltak. Følgjande einingsprisar er nytta: Ny veg med gang- og sykkelveg, eller utbetring til vegnormalstandard Utbetring av eksisterande veg til tilfredsstillande standard kr 20.000 pr lm kr 10.000 pr lm Figur 20. nord for Vika, smalt og uoversiktleg parti med krappe kurver Vegplan for Bømlo. Bømlopakken 34