Budsjett 2010/Økonomiplan 2010-13 - Arbeidsdokument 3/09

Side 1 av 31 Fylkesrådmannen Sakshandsamarar: Offentleg versjon Finansutvalet 30. september 2009 Kl. 09.30 Skei Hotell Eli Nes Killingrød Tlf: 57 65 62 81 Nils Geir Myrkaskog Tlf: 57 65 61 84 Astrid Lernes Tlf: 57 65 62 89 Merete Husabø Tlf: 57 65 62 94 Vår ref. Sak nr.: 09/1093-5 Gje alltid opp vår ref. ved kontakt Internt l.nr. 18931/09 Dykkar ref. Dato LEIKANGER, 23.09.2009 Budsjett 2010/Økonomiplan 2010-13 - Arbeidsdokument 3/09 I dette arbeidsdokumentet legg fylkesrådmannen fram følgjande innspel som må vurderast/takast omsyn til i det vidare arbeidet med salderinga av budsjett 2010/økonomiplan 10-13: Endringar som følgje av tertialrapport 2/09 Investeringsbudsjettet justeringar som følgje av nye vedtak Driftsbudsjettet vurderingar kring dei lokale inntektene og ev ny budsjetteringsmetode Nokre andre saker med mogelege økonomiske implikasjonar Innspel frå forvaltnings- og tannhelsesektoren (har ikkje eigne hovudutval) Fylkesdirektørane sine innspel til prioriterings- og salderingsdiskusjonen i hovudutvala. I pkt 1 i dette dokumentet er det teke inn ei kort oppsummering etter finansutvalsmøtet 10.06.09. Til slutt i dokumentet vert det gjeve eit samla oversyn over budsjettutfordringane før framlegget til statsbudsjett (som i år kjem 13.oktober) og eit oversyn over den vidare budjsettprosessen. Fylkesrådmannen gjer innleiingsvis merksam på at punkt 5 knytt til vurderingar kring lokale inntekter er unnateke offentlegheit pga forretningsmessige omsyn. Punktet er følgjeleg sladda i den offentlege versjonen av dokumentet. 1. OPPSUMMERING ETTER MØTET I FINANSUTVALET 10.06.09 Ved gjennomgangen av arbeidsdokument 2/09 slutta finansutvalet seg mellom anna til at følgjande skulle leggast til grunn og innarbeidast i det økonomiske opplegget for budsjett 2010/økonomiplan 2010-13: dei økonomiske konsekvensane av fylkestingsvedtaka i juni 09 dei nye anslaga for frie inntekter (etter framlegging av kommuneproposisjonen) prognosen for konsesjonskraftinntektene pr 04.03.09 konsekvensane av nye renteføresetnader på lån og innskot dei administrative ressursane knytt til forvaltningsreforma. Finansieringa skulle løysast innafor dei statlege løyvingane. Dette punktet er førebels ikkje innarbeida i rammene. Fylkeshuset Askedalen 2 6863 LEIKANGER Tlf.: 57 65 61 00 Fa: 57 65 61 01 Bankgiro: 3781.07.00050 postmottak.sentraladm@sfj.no www.sfj.no Org.nr.: NO 941 388 841 MVA

Side 2 av 31 Finansutvalet slutta seg til følgjande premissar for det vidare arbeidet med vegrammene (drift/investering): dei økonomiske utfordringane innafor den nye fylkesvegsektoren skal løysast innafor tildelt vegramme frå staten og dei økonomiske rammer som økonomiplanen føreset for dagens fylkesvegsektor. staten sin særskilte fylkesfordeling av rammene står fast i perioden 2010-13 og at rammene, med unnatak av den ekstra milliarden til investeringar, er gitt i 2009 kr (dvs skal prisjusterast). Dette vert understøtta i kommuneproposisjonen. dei statlege overføringane i første 4-årsperiode tek høgde for at fylkeskommunen skal gjennomføre bindingane knytt til både Bremangersambandet II og Dalsfjordsambandet. Viss fylkeskommunen vedtek å ikkje gjennomføre eitt av prosjekta, vil dette sannsynlegvis få som konsekvens at rammeoverføringane vert reduserte. kostnadsoverslag, ressursbehov og overføringar på vegsektoren med unnatak av veksten i dei frie inntektene - er oppgitt i 2009-kr. Ev avvik som følgje av ulik prisjustering vert å ta stilling til når talmaterialet vert prisjustert etter framlegginga av statsbudsjettet i oktober. For driftsdelen vart det vidare lagt til grunn følgjande: o Ferjedrifta vert vidareført på etablert nivå. o Drifts- og vedlikehaldsløyvingane skal ta høgde for å stoppe forfallet på fylkesvegnettet. o Årsverkkostnader i samband med overtaking av det nye fylkesvegnettet vert finansiert innafor veksten i dei frie inntektene. o I den første 4-årsperioden vert 37,5 mill kr årleg av veksten i dei frie inntektene kanalisert mot bindingane på investeringssida. o Frå 2014 vert det reservert 3,5 mill kr årleg av investeringsrammene til å oppretthalde drifts- og vedlikehaldsnivået på 290 mill kr årleg. For investeringsdelen vart dei presenterte investeringsrammene og bindingane lagt til grunn for det vidare arbeidet med handlingsprogrammet for fylkesvegar. Dette er følgt opp gjennom framlegget som no er ute på høyring. Fylkesrådmannen har førebels ikkje integrert denne delen i fylkeskommunen sine samla planrammer. Finansutvalet slutta seg vidare til at Det førebels ikkje vart gjort endringar i den sentrale løns- og prispotten Det auka kapitalbehovet på Fastlandssambandet Ytre Gulen måtte finansierast innafor det vidare arbeidet med handlingsprogrammet for fylkesvegnettet. Dette er følgt opp gjennom framlegg til handlingsprogram for fylkesvegnettet som no er ute på høyring. Samferdsle si sektorramme vart nedjustert med eit årleg beløp på 9 mill kr som følgje av ny kontrakt på snøggbåtdrifta. Finansutvalet tok vitande At Tide Sjø har anka snøggbåt-saka mot fylkeskommunen, og at fylkesrådmannen på eit seinare tidspunkt vil kome attende til auka ressursbehov som følgje av rettssaka. Punktet om utfordringane innafor gratis læremiddel-ordninga og PC-ordninga. Det er gjort nærare greie for PC-ordninga og den økonomiske utviklinga i pkt 7.2 i dette dokumentet. Fylkesrådmannen kjem attende til gratis-læremiddelordninga etter statsbudsjettet er lagt fram.

Side 3 av 31 Orienteringa om SEIF (heretter kalla Storehagen Atrium). Det vart lagt opp til at naudsynte rammejusteringar skulle fremjast etter ei nærare kartlegging. Dette er følgt opp i pkt 8.1 i dette dokumentet Framlegg til investeringsplan for bygg og anlegg. Planen har no vore til handsaming i FU, og vil følgje budsjettsaka vidare til desembertinget. Endringane som følgje av FU-handsaminga er innarbeida i investeringsprogrammet og tilhøyrande kapitalutgifter, jf pkt 3.1 og 6 i dette dokumentet. 2. ENDRINGAR SOM FØLGJE AV TERTIALRAPPORT 2/09 Tertialrapport 2/09 vert handsama i hovudutvala 23.september, i FU 30.september og i fylkestinget 13.oktober. Om fylkesrådmannen sine tilrådingar i denne saka vert følgt opp, vil den økonomiske ubalansen i arbeidsdokument 2/09 påverkast slik: 2010 2011 2012 2013 Tilrådde endringar i tertialrapp. 2/09 ERP-prosjektet -1,7-0,8 Flytting/klårgjering av arkiv ved kulturavd -0,3 Opplæring - utgifter til lokale -0,8-0,8-0,8-0,8 For nærare omtale av dei ulike elementa vert det vist til saksførelegget til tertialrapport 2/09. 3. INVESTERINGSBUDSJETTET I arbeidsdokument 2/09 vart det gjort greie for framdrifta i utarbeiding av dei fylkeskommunale investeringsplanane. Arbeidet er i tråd med føringane i arbeidsdokument 1/09 delt i to avskilte prosessar: Revidert investeringsplan for bygg og anlegg Handlingsprogam for fylkesvegnettet 2010-13 3.1 Revidert investeringsprogram for bygg og anlegg Revidert investeringsplan for bygg og anlegg var oppe til handsaming i fylkesutvalet 1.juli 2009. Med ei mindre justering, vedtok FU at framlegget skulle leggast til grunn for det vidare budsjettarbeidet. Planen følgjer Budsjett 2010/økonomiplan 2010-13 fram til endeleg vedtak i desember 2009. FU si justering i høve prosjektet Fellesmagasin Musea er innarbeida så langt det gjeld framskyving av planleggingsmidlar. Når det gjeld startløyving til prosjektet i 2012, legg fylkesrådmannen opp til at dette må vurderast som ein del av hovudrulleringa av planen i 2011. PC-ordninga: I tillegg har fylkesrådmannen gjennom dette arbeidsdokumentet lagt opp til å innarbeide PC-ordninga som ein del av investeringsbudsjettet. Det er oppretta eit eige prosjekt i høve dette føremålet. Tiltakspakken: Prosjekta som fekk auka sine løyvingar som ein del av tiltakspakken har no fått oppjustert kostnadsoverslaga i samsvar med dette.

Side 4 av 31 Ressursar til dei vidaregåande skulane for oppfølging av større byggeprosjekt. I investeringsplanen er det lagt opp til at det for nye større byggeprosjekt med kostnad meir enn 30 mill kr, skal avsetjast midlar inntil 0,2 mill kr til disposisjon for institusjonsleiinga sin medverknad i planog byggefasen. Midlane skal budsjetterast innafor det samla kostnadsoverslaget for prosjektet. Dersom investeringsplanen vert vedteke slik den ligg føre på dette punktet, meiner fylkesrådmannen det også er naturleg å vurdere ressursar til oppfølging av byggeprosjekt som allereie er i gang. På bakgrunn av dette tilrår fylkesrådmannen at det vert sett av ein pott til føremålet på 0,2 mill kr pr år for åra 2010 og 2011. Løyvinga til sekkeposten ombygging/rehabilitering er styrka tilsvarande. Dette gjev følgjande justert investeringsprogram for bygg og anlegg: Prosj. nr SUM Løyvt tidl. 2010 2011 2012 2013 Forvaltning 124 197 IKT-investeringar 3,000 3,000 3,000 3,000 0 Fylkeshuset Serverrom 3,000 3,000 0 Fylkeshuset - nytt naud og brann 2,500 2,500 Sum forvaltning 6,000 3,000 5,500 3,000 Opplæring 125 000 Sikringstiltak, brannvern mv 3,500 3,500 3,500 3,500 125 200 Ombygging/rehabilitering 6,400 6,400 6,200 6,200 200 900 Utstyr 10,000 10,000 10,000 10,000 S.020 Sogndal vg - nybygg (Fosshaugane Campus) 342,500 99,000 123,500 105,000 15,000 S.022 Firda vg - rehabilitering 31,200 11,200 15,000 5,000 S.023 Flora vg - nybygg/rehab. 108,500 39,500 37,500 17,500 14,000 S.025 Sogndal vg - kjøp av tomt 10,000 10,000 0 Sogndal idrettshall - lagerareal 3,700 3,700 0 Sogndal idrettshall - adkomst garderobe 3,000 3,000 0 Mo og Jølster - vassforsyning 2,000 2,000 0 Mo og Jølster -skulebygg 6,000 6,000 0 Øyrane vgs - nye verkstader/bibliotek 22,000 22,000 0 Måløy vgs - gangveg 2,000 2,000 0 PC-ordninga 4,900 2,800 1,800 1,800 Sum opplæring 210,800 150,200 52,500 58,200 Tannhelse 370 900 Oppgradering av tannklinikkar 3,000 3,000 3,000 3,000 Sum tannhelse 3,000 3,000 3,000 3,000 Kultur 500 905 Sogn og Fjordane kunstmuseum 27,000 27,000 0 Fellesmagasin - Museum 2,000 1,000 1,000 Sum kultur 28,000 1,000 SUM INVESTERINGAR 247,800 157,200 61,000 64,200 Tilråding Det justerte investeringsprogrammet vert førebels lagt til grunn for det vidare arbeidet med budsjett 2010/økonomiplan 2010-13.

Side 5 av 31 3.2 Handlingsprogram for fylkesvegnettet 2010-13(19) Framlegg til handlingsprogram for fylkesvegnettet 2010-13 (19) er no ute på høyring. Høyringsfristen er sett til 12.oktober. I arbeidet med handlingsprogrammet er det lagt til grunn ei samla investeringsramme på 2,7 mrd 2009-kr i 10-årsperioden. Ramma er føresett finansiert slik: Finansieringskjelder 2010-13 samla 2014-19 Kom.øk Øpl Til disp samla Investeringsmidlar (frå dep) 648,0 15,7 663,7 750,0 Frå veksten i frie inntekter 150,0 150,0 Ferjetilskotsmidlar 318,0 318,0 Rentekompensasjonsordn (200 mill/år) 800,0 800,0 SUM 1 931,7 750,0 Som vist i arbeidsdokument 2/09 vil desse rammene vere store nok til å innfri dei store bindingane innan 2014. Slik fylkesrådmannen vurderer det, er det spesielt to kritiske føresetnader i høve denne finansieringsplanen: Utforminga av rentekompensasjonsordninga Finansiering av Nishammaren innafor rassikringsposten Utforminga av rentekompensasjonsordninga: I arbeidsdokument 2/09 skreiv vi følgjande om ordninga: Denne ordninga vil basere seg på ei årleg ramme på 2 mrd kr. Retningslinene for ordninga er førebels ikkje kjende. Det er stor usikkerheit hefta ved ein føresetnad om rentefrie lån. Vi veit lite om kva beløp vi kan oppnå, eller om korleis innretninga vert, til dømes om vi får ei samla låneramme for fylket, eller om vi må vere i posisjon til å søkje om midlar innafor dei årlege rammene. Ulike innretningar vil gje relativt store økonomiske implikasjonar. Førebels legg vi til grunn signal frå samferdsledepartementet om at fylke med store bindingar vil få ei forfordeling gjennom denne ordninga. Ut frå dette har vi føresett at vi får same del av den årlege ramma som vi får av den særskilte fordelinga av dei frie midlane, dvs om lag 10%. Med grunnlag i dette føreset vi rentefrie låneopptak i storleiksorden 200 mill kr årleg dei fire første åra. Vegdirektoratet har i eit skriv til Samferdsledepartementet (SD) teke til ordet for at lånerammene skal fordelast etter tre kriteria; folketal, veglengde og forfall på veg. Vi veit førebels ikkje SD si haldning i høve dette framlegget. I ei slik tilnærming vert Sogn og Fjordane ofte omtala som eit 6%-fylke - dvs at vi får om lag 6% av løyvingane når desse kriteria vert lagt til grunn. Om framlegget til retningsliner skulle få gjennomslag vil dette i så fall bety ei samla 4-års ramme på 480 mill kr, medan vi i vårt oppsett har føresett 800 mill kr. SD legg opp til at retningslinene for ordninga skal gjerast greie for i st.prp. 1 i framlegget til statsbudsjett. Nishammaren finansiert over rassikringsposten Vi har vidare føresett at 200 mill kr av kostnadane knytt til Dalsfjordbrua og utbetring av raspunktet Nishammaren skal finne si finansiering innafor rassikringsposten. Denne posten er framleis eit statleg ansvar, og det er førebels ikkje kjent korleis rassikringsramma vert fordelt mellom riks- og fylkesvegar. Fylkestinget tek stilling til prioriteringa innafor fylkesdelen.

Side 6 av 31 Prioriteringa kjem som eiga sak i fylkestinget i oktober. I tilrådinga er Nishammaren prioritert på 1. plass av nye prosjekt. Denne finansieringsføresetnaden må vurderast på nytt når rammene og fordelinga av rassikringsposten vert kjende i statsbudsjettet. Tilråding Orienteringa om handlingsprogram for fylkesvegnettet 2010-13 (19) vert teken til vitande. 4. DRIFTSBUDSJETTET FRIE INNTEKTER I arb.dok 2/09 vart det med grunnlag i Kommuneproposisjonen utarbeidd følgjande prognose for frie inntekter i øk.planperioden: 2010 2011 2012 2013 Skatt og rammetilskot 1 312 1 304 1 296 1 288 I dette arbeidsdokumentet var ikkje verknaden av tiltakspakken på dei frie inntektene innarbeidd. I KRD si endelege utrekning av rammetilskotet er tilskotet til dekning av NOx-avgiftene redusert med 3,253 mill kr for 2009, jf tertialrapport 2/09. Vidare ligg det føre nye folketal pr 1.7.2009 og andre kriterier som skal brukast i utrekningane for 2010. Med utgangspunkt i ovannemnde opplysningar har KS laga ei prognose over dei frie inntektene på 1 322 mill kr for 2010. Auken på 10 mill kr bør kunne vidareførast tilsvarande i heile perioden. Legg ein dette talet til grunn må kapitalutgiftene aukast med 8,3 mill kr årleg, medan ramma for samferdsle kan reduserast med 3,3 mill kr. Netto utgjer dette 5,0 mill kr betre balanse kvart år som skuldast dei nye kriteriene. Rammetilskotet skal no ikkje omreknast etter nye folketal pr 1.1. Dermed vil utrekningane no vere relativt sikre dersom realveksten som vart lova i Kommuneproposisjonen vert oppretthalde i statsbudsjettet. Tilråding Dei frie inntektene vert auka med 10 mill kr/år som følgje av innarbeiding av tiltakspakken, endring i NOx avgiftsregimet og nye folketal pr 1.7.09. 5. DRIFTSBUDSJETTET LOKALE INNTEKTER

Side 7 av 31

Side 8 av 31

Side 9 av 31

Side 10 av 31

Side 11 av 31

Side 12 av 31 6. DRIFTSBUDSJETTET - KAPITALUTGIFTER I dette punktet vil fylkesrådmannen gje ei ny vurdering/presisering av kapitalutgiftene sett i lys av følgjande tema: FU si justering av framlegg til revidert investeringsplan for bygg og anlegg Innarbeiding av tiltakspakken Innarbeiding av låneopptaka i samband med PC-ordninga Presisering av korleis ferjeavløysingsmidlane til Bremangersambandet II og Dalsfjordsambandet er innarbeidd. Innarbeiding av auka låneopptak i samband med ekstraløyving til Rv 60 Olden-Innvik.

Side 13 av 31 6.1 Endringar/presiseringar Revidert investeringsplan for bygg og anlegg 2010-2013 vart handsama i FU i juli 2009. FU vedtok her å legge den utarbeidde investeringsplanen til grunn i det vidare budsjettarbeidet, med ei justering: Planleggingsmidlar til fellesmagasin for musea vert lagt inn i Investeringsplan 2010-2013 med 1 mill kroner i 2010 og 1 mill kroner i 2011, med sikte på byggestart i 2012. Dette er følgt opp så langt det gjeld framskyving av planleggingsmidlane, men det er førebels ikkje funne rom for å legge inn ei oppstartsløyving i 2012. Slik fylkesrådmannen vurderer det, er det no på plass nok planleggingsmidlar til å sikre FU-vedtaket sin forventa progresjon, medan finansieringa av sjølve byggeprosjektet bør løysast gjennom hovudrulleringa av investeringsplanen i 2011. I Tiltakspakken for kommunesektoren som regjeringa la fram i januar, inngjekk det mellom anna 8,3 mill kr i frie inntekter som fylkeskommunen stod fritt til å disponere til tiltak ev til styrking av den finansielle situasjonen. I FU-sak 36/09 vart det vedteke å nytte desse midlane til å kapitalisere nye låneopptak på inn til 83 mill kr. Dei frie inntektene på 8,3 mill kr vert gjennom dette arbeidsdokumetet fasa inn i det ordinære rammetilskotet. Som følgje av dette må no kapitalsida justerast tilsvarande for å få balanse. Det budsjetterte låneopptaket vert oppjustert tilsvarande. PC-ordninga på vidaregåande opplæring har i seg både eit drifts- og eit investeringselement. I utgreiingane fram til no har ein lagt opp til å vise bruttokostnader ved ordninga, og har såleis handtert både kapital- og driftssida som ein sektorproblematikk. Gjennom dette arbeidsdokumentet vert det lagt opp til å splitte dette oppsettet slik at kapitalkostnadane ved ordninga vert innarbeidd i investeringsbudsjettet og kapitalkostnadane til fylkeskommunen samla, jf elles eigen omtale av PC-ordninga i pkt 7.2. Forskottering av ferjeavløysingsmidlar til Bremangersambandet og Dalsfjordbrua er også innarbeidd i våre berekningar. På grunn av fokus kring finansieringa av desse prosjekta, finn fylkesrådmannen det tenleg å vere eksplisitt på korleis ferjeavløysingsmidlane er handtert i fylkeskommunen sitt budsjett: Det er lagt opp til eit samla låneopptak på 318 mill kr, med slik fordeling: 2010 2011 2012 2013 SUM År Lånebehov Bud Renteutg. 82,0 159,0 77,0 318,0 4,5 12,3 15,8 15,8 48,4 Det vert teke høgde for renteutgiftene som vist over i dei samla kapitalutgiftene. Avdraga skal dekkast av ferjeavløysingsmidlar, og desse vert ikkje utløyst før ferjesambandet er nedlagt. Det er difor ikkje lagt opp til avdrag på desse låna i planperioden. Rv 60 Olden-Innvik fekk gjennom FU-sak 116/09 ei auka løyving på 30 mill kr. Under føresetnad av at staten går inn med 10 mill kr, er det føresett at fylkeskommunen skal løyve samla 20 mill kr her av 10 mill kr finansiert gjennom auka låneopptak.

Side 14 av 31 6.2 Justerte renteutgifter Justert for endringane over, vil renteutgiftene i planperioden auke. Noko av auken vert dekka inn ved at det vert tilført løyving ekskl kapitalutgifter til PC-ordninga. Tabellen under viser føresette renteutgifter i arb.dok 2, samanlikna med ny prognose på renteutgiftene: Auken i renteutgifter kan synleggjerast i følgjande tabell: 2010 2011 2012 2013 Renteutgifter a.dok 2/09 45,9 60,7 71,0 69,5 Ny berekning i a.dok 3/09 47,9 66,3 78,1 74,2 Differanse -2,0-5,6-7,1-4,7 6.3 Justerte avdrag: På grunn av større låneopptak enn føresett i planperioden er det behov for å auke ramma for avdragsutgifter. Dei nye berekningane syner at vi i planperioden har følgjande avdragsbeløp på vår låneportefølje: 2010 2011 2012 2013 Budsjetterte avdrag 62,5 66,7 64,4 64,4 Ny berekning i a.dok 3/09 72,3 77,0 72,3 74,5 Differanse -9,8-10,3-7,9-10,1 Avdraga er i samsvar med gjeldande økonomiplan, berekna etter gjeldande avtale med bankane for eldre lån og 30 år for nye lån. Avdraga i høve kjøp av maskinvare i PC-ordninga er likevel lagt inn med avdragstid på 3 år, jf føresetnadane for ordninga. Tilråding Kapitalutgiftene vert justert i tråd med dei nye føresetnadane i dette punktet. 7. ANDRE SAKER 7.1 Trivselshagen - prosjektering 2. byggjesteg, delprosjekt 1: Nye Firdahallen Fylkeskommunen og Gloppen kommune har motteke brev frå styret i Trivselshagen IKS, datert 29.04.09, om framdrift og status i prosjekteringa for 2. byggjesteg, delprosjekt 1: Nye Firdahallen. I brevet vert det orientert om avvik i høve forprosjektet i høve treningsavdeling, rømmingsveg, hovudtrapperom og heissjakt. I brevet heiter det m.a.: Styret handsama i møte 21.04.09 sak om avvik frå forprosjektet og gjorde følgjande samrøystes vedtak: Styret går vidare med prosjektering av delprosjekt 1 slik teikningane ligg i dag. Styret er klar over avvik i forhold til forprosjektet, som m.a. gjeld flytting av treningsavdeling og bygging av rømingstrapp (akse AB10) ført opp til 3. etg. Kalkulert kan nemnde endringar medføre 3 mill kr i ekstra kostnader. Styret vil oppretthalde vidare prosjektering for alle funksjonane som omtala i forprosjektet.

Side 15 av 31 Det kan også vise seg fornuftig å forskottere investeringa i hovudtrapperom/heissjakt (akse EF10). Dette er planlagt som ein del av neste byggjesteg (delprosjekt 2), men bør vurderast integrert i delprosjekt 1. Kalkulert vil dette medføre forskottering av om lag 6 mill kr. Styret vil informere eigarane om status og konsekvensar for framdrift og økonomi." Prosjektet er no ute på anbod. Fylkesrådmannen vil kome attende til saka dersom det viser seg at dei innkomne tilboda går ut over dei økonomiske rammene selskapet disponerer. Det vert opp til eigarane (Gloppen kommune og fylkeskommunen) å avgjere korleis ein ev skal gå vidare med prosjektet. Tilråding Finansutvalet tek orienteringa om Trivselshagen til vitande. 7.2 Berbar PC for elevar på Vg1 frå hausten 2009 framlegg til justering av budsjett Fylkestinget gjorde i samband med budsjett 2009/økonomiplan 2009-12 vedtak om innføring av ordning med berbar PC til elevar på vg1 frå hausten 2009. I vedteke budsjett/økonomiplan heiter det m.a.: Det vert arbeidd vidare med finansieringsopplegg for ordninga. 2,100 mill kr til delfinansiering av ordninga vart innarbeidd i budsjett/økonomiplan i samband med tertialrapport 1/09. Som varsla i samband med tertialrapport 1/09 legg fylkesrådmannen no fram justert kostnadsoverslag med tilråding om å justere den økonomiske ramma for ordninga tilsvarande. Alle kjende endringar i føresetnader er innarbeidd i nytt kostnadsoverslag. Fylkesrådmannen tilrår på bakgrunn av dette at dei økonomiske rammene knytt til ordninga med berbar PC for elevar vert justert slik: 2010 2011 2012 2013 Justering a-dok 3/09 5,5 6,0 1,8 4,0 Herav kapitalutgifter 2,8 3,7 3,9 2,7 Herav justering opplæringsramma 2,7 2,3-2,1 1,3 Dei tilrådde justeringane viser behovet for løyving til ordninga utover startløyvinga på 2,1 mill kr pr år som vart innarbeidd i tertialrapport 1/09 Løyvingane til PC-ordninga inkluderer kapitalutgiftene til den lånefinansierte delen av ordninga (straumuttak og maskinvare). Fylkesrådmannen finn det no hensiktsmessig å splitte drifts- og kapitaldelen i ordninga. Bakgrunn for dette er at driftsdelen skal følgjast opp innafor opplæring sine driftsrammer, medan den lånefinansierte delen skal finansierast og følgjast opp gjennom investeringsbudsjettet. I dette arbeidsdokumentet har fylkesrådmannen lagt opp til å innarbeide PC-ordninga i investeringsprogrammet og dei samla kapitalutgiftene, jf pkt 6. Det vert vidare lagt opp til å justere sektorrammene til opplæring slik det går fram av tabellen over.

Side 16 av 31 For nærare omtale av endringane i føresetnader viser vi til vedlegg 3 til HO-sak 30/09 Innføring av ordning med berbar PC for elevar på vg1 frå hausten 2009 framlegg til justering av budsjett notat m/vedlegg, datert 14.09.09 til hovudutval for opplæring. Som omtala i arbeidsdokument 2/09 til finansutvalet er det grunn til å sjå føre seg at den statlege løyvinga til gratis læremiddel vil bli redusert i høve tidlegare år. Det ligg enno ikkje føre tilgjengeleg informasjon som viser kva løyvinga i 2010 og åra framover konkret vil bli. På bakgrunn av dette er føresetnaden om at nivået på den statlege løyvinga til gratis læremiddel vert vidareført i åra framover, ikkje endra i justert kostnadsoppsett. Som varsla i arbeidsdokument 2/09 vil fylkesrådmannen kome tilbake til eventuelle rammejusteringar når nivået på den statlege løyvinga frå 2010 er kjent, dvs etter framlegging av statsbudsjettet. Tilråding Låneopptaket knytt til den lånefinansierte delen av PC-ordninga vert innarbeidd i investeringsbudsjettet og tilhøyrande kapitalutgifter. Opplæringssektoren sine rammer vert justert slik utover grunnfinansieringa på 2,1 mill kr: 2010: 2,7 mill kr 2011: 2,3 mill kr 2012: - 2,1 mill kr 2013: 1,3 mill kr 7.3 Fond for marin næringsutvikling I samband med tildelinga av nye matfiskkonsesjonar i 2009, har regjeringa fastsett at deler av vederlaget for desse konsesjonane skal tilfalle fylkeskommunane som frie midlar. Av vederlaget på 8 mill kr pr. konsesjon, skal 3 mill kr gå til fylkeskommunen der konsesjonane vert tildelt. I 2009 vart det gjeve 5 konsesjonar i Sogn og Fjordane. Dette medfører at fylkeskommunen får 15 mill kr i vederlag for desse. Midlane som vert overførde frå staten vert gjeve som frie midlar, men koplinga mot tildelingsrunden for laksekonsesjonar er sterk. Forventningane frå næringa som betaler inn, om at midlane skal nyttast til å legge til rette for vidareutvikling av havbruksnæringa. I saka om finansiering av nye stillingar i samband med forvaltningsreforma er det føresett at nokre av desse midlane skal gå til finansiering av stillingsressursar innan marinforvaltning. Fylkesrådmannen vil tilrå at resterande midlar vert vurdert i høve eit fylkesdekkande fond øyremerka marine næringar. Fylkesrådmannen vil kome attende til dette i eiga sak til fylkestinget. 7.4 Renter på regionale utviklingsmidlar frå KRD Frå og med 2009 føreset KRD at renteinntektene frå regionale utviklingsmidlar (551.60-midlane) skal nyttast til regionale utviklingstiltak. Fylkesrådmannen vil tilrå at vi innrettar oss etter KRD sin føresetnad ved å legge til grunn same praksis som vi nyttar i høve fylkesplanfondet. Dette inneber at vi bereknar renteinntekta etterskotsvis med grunnlag i stipulert renteberande kapital og oppnådd gjennomsnittsrente på konsernkontoen det aktuelle året. Ei slik tilnærming tilseier at renteinntektene for 2009 vert stilt til disposisjon i 2010.

Side 17 av 31 I budsjettsamanheng tilrår fylkesrådmannen at det vert lagt til grunn slike føresetnader for berekna renteinntekter på regionale utviklingsmidlar: Sist kjente tilskotsnivå Jamt forbruk gjennom året Rentesats lik budsjettert rentesats på innskot Tilskotet i 2009 er på 91,3 mill kr. Kombinert med fastsette rentesatsar på innskot (jf arb.dok 2/09) vert berekna renteinntekter på regionale utviklingsmidlar slik: 2010 1,4 mill kr 2011 1,9 mill kr 2012 2,4 mill kr 2013 2,4 mill kr Fylkeskommunen brukar eit større beløp enn dette til regional utvikling pr i dag. Slik fylkesrådmannen ser det, kan deler av desse midlane representere avkastinga på KRD sine regionale utviklingsmidlar og kravet frå KRD vil såleis vere følgt opp. Fylkeskommunen må då vere merksam på at ein ved ei ev omdisponering av midlar frå regional utvikling til andre føremål, ikkje kan senke den fylkeskommunale løyvinga under dette nivået. Tilråding Finansutvalet sluttar seg til føresetnader for berekning av renteinntekter på KRD-midlane. Utrekna avkasting vert finansiert innafor alt tildelte driftsmidlar til regional utvikling. 7.5 Omlegging av NOx-regimet Frå 2007 blei det innført ei avgift på utslepp av NOx. Fylkeskommunane vert kompensert for meirutgifter til lokale båtruter og fylkesvegferjer. 14 næringsorganisasjonar og Miljøverndepartementet underteikna 14. mai 2008 ei miljøavtale for å redusere utsleppet av NOx. Avtalen inneberer oppretting av eit NOx-fond. Ved å slutte seg til fondet oppnår bedriftene rett til fritak for NOx-avgifta, men bedriftene må betale ei avgift til fondet på 4 kr/kg NOx for skip i innanriks skipsfart. Som ein følgje av at skip som sluttar seg til fondet får fritak for NOx-avgifta, blei kompensasjonen til fylkeskommunane for NOx-avgifta redusert med 10 mill. kroner i statsbudsjettet for 2009. Etter ei ny gjennomgang av sjøruteselskapa sine innbetalingar til NOx-fondet, er det i revidert nasjonalbudsjett vedteke ein ytterlegare reduksjon av kompensasjonen til fylkeskommunane på 23,5 millionar kroner frå 2009. Som følgje av denne endringa vert vårt rammetilskot nedjustert med 3,253 mill kr. Dette er no innarbeida i prognosen for lokale inntekter. For å deke inn denne nedjusteringa må samferdsleføremål si ramme nedjusterast med tilsvarande beløp. Justeringa har ikkje realøkonomiske konsekvensar då rammereduksjonen har sitt direkte motstykke i reduserte utgifter på sektoren. Tilråding Ramma til samferdsleføremål vert nedjustert med 3,253 mill kr årleg som følgje av endringa i NOxregimet.

Side 18 av 31 7.6 Ny avtale mellom busselskapa og fylkeskommunen Det er tinga fram ei ny avtale mellom fylkeskommunen og buss-selskapa i fylket. Denne nye avtala er omtalt i eiga saksframstilling som ligg føre til hovudutval for samferdsle sitt møte 23.september. Saka skal slutthandsamast i fylkestinget i oktober. Den nye avtala trer i kraft frå 1.januar 2010. Den nye avtala er dyrare for fylkeskommunen enn den gamle avtala. Dette har hovudsakleg si årsak i to tilhøve: inntektsnivå og bussbransjeavtala. Buss-selskapa nådde ikkje dei inntektsmåla som var sett i den gamle avtala. Dette vil seie at dei faktiske trafikkinntektene var lågare enn dei inntektene som var berekna på grunnlag av den gamle avtala. Når det no er tinga fram ei ny avtale, er det teke utgangspunkt i dei faktiske trafikkinntektene. Desse er som nemnt lågare enn det som låg til grunn i den gamle avtala, med påfølgjande behov for meir godtgjersle frå fylkeskommunen (dess lågare trafikkinntekter, dess høgre trong for godtgjersle frå fylkeskommunen). Det nemnde fallet i trafikkinntekter utgjer nærmare 7 mill kr. I den gamle avtala godtgjorde fylkeskommunen ikkje for den såkalla bussbransjeavtala, som m.a. regulerer løn og kompetansetiltak for sjåførane. Så lenge ein heldt seg til den gamle avtala med buss-selskapa, var ikkje fylkeskommunen pliktige til å dekke desse kostnadane. Ved ny avtale er fylkeskommunane forplikta til å dekke desse kostnadane. Den auka kostnaden knyter seg først og fremst til kompetansemodular som gjev auka sjåførløn. Dette vil utgjere vel 5 mill kr for 2010. Men unntak av desse nemnde tilhøva er den nye og den gamle avtala tilnærma like med tanke på den fylkeskommunale godtgjersla, og samla sett aukar godtgjersla til buss-selskapa med om lag 14 mill kr. Deler av denne auken vert dekka inn gjennom den generelle auken i budsjettramma til samferdsle. I eiga budsjettsak til hovudutval for samferdsle sitt møte 23.september har sektoren stipulert ei økonomisk utfordring på 6-7 mill kr inkludert den nye bussavtala. Dette basert på ei oppjustering av planramma med 3 % frå 2009-kr til 2010-kr. Fylkesrådmannen tilrår at ein førebels styrkar samferdsleramma med 6,5 mill kr/årleg i samband med ny bussavtale. Tilråding Samferdsleramma vert førebels styrka med 6,5 mill kr/år i samband med ny bussavtale... 7.7 Godsframføring Gulen Ut frå signal som gjekk i retning av ei dyrare teneste for å sikre godsframføring til Gulen og Solund i perioden 01.10.09-30.04.12, var t det gjennom FT-sak 27/09 lagt opp til å styrke samferdsle si ramme i denne perioden. Dette vart følgt opp gjennom arbeidsdokument 2/09. Drift av Godsbåten Bergen Gulen, Solund og Askvoll har no vore anbodsutsett, og det er inngått avtale innanfor ei ramme 2,8 mill kr som opprinneleg var avsett til dette føremålet. Det vert følgjeleg ikkje behov for rammeauken som vart lagt inn i førre arbeidsdokument. Samferdsle si ramme vert no nedjustert med dei aktuelle beløpa.

Side 19 av 31 Tilråding Samferdsle si ramme vert redusert med 1,2 mill kr/år i åra 2010 og 2011 og 0,4 mill kr i 2012, som følgje av rimlegare godsframføring til Gulen enn føresett i førre arbeidsdokument. 7.8 Bybussane i Førde og Florø - ev reduksjon i billettprisane I fylkestinget i juni vart det gjennom ein interpellasjon til fylkesordføraren bedt om at billettprisane på bybussane i Førde og Florø vart sett på dagsorden i budsjettprosessen. Fylkesrådmannen vil her gje ei kort vurdering av/status på saka. I Førde og Florø er det eit godt bybusstilbod, men tal reisande har gått nedover - og det har vore ei negativ utvikling i trafikktala sidan 2003. Ei årsak kan vere billettprisane, og det er ønske om å prøve ut kva auke vi kan få i trafikken ved å redusere billettprisane med påfølgjande reduksjon i bruken av privatbil. Dagens billettprisar ligg på kr 26 for vaksne kr 13 for born. Det er grunn til å tru at ein reduksjon i billettprisane til kr 16 og kr 8 vil gje ei positiv utvikling i trafikktala på bybussane. Samferdsledepartementet sette i 2008 av ein pott på 20 mill kr som fylkeskommunane kunne søke på. Fylkeskommunen søkte då om 1,3 mill kr frå Samferdsledepartementet til eit prosjekt med rimelegare billettprisar på bybussane. Fylkeskommunen ville i så fall gå inn med ein eigendel på kr 200 000. I tillegg skulle Firda Billag ta ein risiko på 520 000 kr. Denne søknaden nådde ikkje opp i Samferdsledepartementet si handsaming. I samband med budsjettarbeidet for 2009 vart prosjektet med rimelegare bybussar spelt inn som ei ønska satsing, i samband med oppsett av marginallista. Tiltaket nådde då ikkje opp. I den budsjettsaka som hovudutval for samferdsle skal handsame i møte 23.september er prosjektet med rimelegare bybussar også spelt inn som eitt av fleire tiltak på ei marginalliste. Det er ført opp ein årleg sum på 1,5 mill kr, og det vidare budsjettarbeidet vil syne om det er rom for å løyve midlar til prosjektet i 2010. Tilråding Finansutvalet tek orienteringa om tiltaket rimelegare billettpris på bybussane i Førde og Flora til vitande. 7.9 Rv 60 Olden Innvik auka løyving I FU-sak 116/09 vart det gjort følgjande vedtak i høve Rv 60 Olden Innvik: 1 Det vert løyvd 30 mill kr til delprosjektet Tunnel Årholen på Rv 60 Olden Innvik. 2 Løyvinga føreset auka statleg medverknad til prosjektet på 10 mill kr. Resterande 20 mill kr vert finansiert ved bruk av fond på 10 mill kr og auka låneopptak på 10 mill kr. 3 Dei økonomiske konsekvensane av vedtaket vert innarbeida i budsjett 2010/økonomiplan 2010-13 og tilhøyrande handlingsprogram for fylkesvegsektoren. 4 Vedtaket vert gjort med heimel i FT-sak 46/02 (Hasteparagrafen).

Side 20 av 31 Den fylkeskommunale løyvinga er føresett finansiert gjennom bruk av fond på 10 mill kr og gjennom auka låneopptak på 10 mill kr. Dei økonomiske konsekvensane av denne innretninga er no innarbeidd i det økonomiske opplegget i dette arbeidsdokumentet. Oppstart av prosjektet må avvente den føresette statlege løyvinga på 10 mill kr. Svaret på om denne kjem får vi 13.oktober når statsbudsjettet vert lagt fram. 7.10 Naustdal Kai Sæle 10. september var det tilbodsopning på bygginga av gang- og sykkelveg på strekninga rv. 611 Naustdal kai Sæle. Det kom inn 3 tilbod, med følgjande prisar 1. 34,3 mill. kr 2. 34,9 mill. kr 3. 42,6 mill. kr Dette er lågare prisar enn det Statens vegvesen hadde rekna med på førehand. I tillegg til tilbodssummen, vil det vera kostnader på i storleiksorden 10 mill kr knytt til mva., byggeleiing, prosjektering, grunnkjøp, trafikkavvikling i anleggsperioden, omlegging av eksisterande kablar og rør (Telenor og e-verk), arkeologi etc. Det er noko uvisse i desse kostnadene. I notat til Fylkeskommunen datert 24. november 2008 la Statens vegvesen til grunn eit kostnadsoverslag på 48,7 mill. 2008-kr. Dette tilsvarer 50,7 mill. 2009-kr. Denne ramma er grunn for vidare finansiering av prosjektet i 2010 og 2011. I pristilboda som no er komne inn er det opsjon på bygging av 240 m fortau inn mot Naustdal sentrum for å få betre samanheng i gang- og sykkelvegnettet. Denne løysinga er ikkje ferdig detaljert, så det er førebels uvisst om det let seg gjere. Vi må ta stilling til om opsjonen skal realiserast innan 1. februar 2010. Alle innkomne tilbod må kontrollreknast. Vedståingsfristen for tilboda er 20. oktober 2009. Under føresetnad av at det rimelegaste anbodet kan veljast, vil det ligge an til ei innsparing på dette prosjektet i storleiksorden 6 mill kr. Tilråding Finansutvalet tek orienteringa om prosjektet Naustdal Kai Sæle til vitande. Det vert føresett at ei eventuell innsparing på dette prosjektet vert kanalisert mot prosjektet Rv 60 Olden Innvik med sikte på å redusere det planlagde låneopptaket på prosjektet tilsvarande. 7.11 Kulturkort for ungdom. Saka om kulturkort for ungdom vart aktualisert gjennom interpellasjon i Fylkestinget i juni 2009, der fylkesordføraren i sitt svar utfordra hovudutvalet for kultur å drøfte dette i budsjettsaka. I saka til hovudutvalet ligg ei vurdering frå fylkesdirektøren som viser til erfaringar frå andre fylket og ein eigen evalueringsrapport om ordninga som grunnlag for vurderingane. Kulturkort for ungdom er ressurskrevjande sak å gå starte opp med. Kultur- og kyrkjedepartementet seier følgjande om vilkåra for midlar til kulturkort: Formålet med kulturkort for ungdom er å få ungdom til å benytte seg oftere av kulturtilbudene og å rekruttere nye publikummere. Kulturkortet skal gi ungdom billigere billetter til et bredt spekter av kulturarrangementer.