ØRSTA KOMMUNE Teknisk sektor

ØRSTA KOMMUNE Teknisk sektor Tove Halse Digernes Håvoll 6150 Ørsta Saksnr Løpenr. Saksansvarleg Arkiv Dato 2008/1140 2539/2009 WANGEN 4/5 06.03.2009 MELDING OM VEDTAK I FORVALTNINGSUTVALET SAK PS 12/09: GNR/BNR 4/5 - HALSE - SØKNAD OM DISPENSASJON FRÅ KOMMUNEPLANEN FOR FRÅDELING AV BUSTADTOMT - TOVE HALSE DIGERNES Saksprotokoll tilråding / vedtak i Forvaltningsutvalet - 03.03.2009 Forvaltningsutvalet (FU) var på synfaring. Forvaltningsutvalet (FU) viser til søknad datert 09.06.08 frå Tove Halse Digernes om frådeling av areal til bustadtomt på 1,3 da frå gnr. 4 bnr. 5. FU finn etter ei samla vurdering at kravet om særleg grunn etter pbl 7 er oppfylt, og vedtek å gi dispensasjon frå kommuneplanen sin arealdel. Tomta skal plasserast i nordaustre hjørnet av arealet inn til byte til gnr/bnr 4/1, som synt på kart dat.03.03.09. Som særleg grunn viser FU til at utviklingsutvalet har frigitt tomt etter 12 i jordlova. Der er ikkje ferdigregulerte tomter i bygda. Viss tomta vert flytta og vegen til tomta vert forlengd til bytet gnr /bnr 4/1, vil ikkje dispensasjonen vere til hinder for seinare regulering. FU ynskjer busetting på bygdene i tråd med vedtak i K-sak 36/04. Handsaminga (9 røysteføre) Forvaltningsutvalet (FU) var på synfaring. PS 12/09 Else Marie Halse Ressem har i e-post dagsett 25.02.09 stilt spørsmål med grunngjeving om gildskap i saka då Tove Halse Digernes og Frode Digernes er hennar syskjenbarn. Leiar foreslo Halse Ressem ugild. Halse Ressem gjekk frå møtet medan gildskapen vart vurdert. Halse Ressem vart samrøystes kjend ugild i saka (8 røysteføre). Postadresse: Dalevegen 6 postmottak@orsta.kommune.no www.orsta.kommune.no 6150 Ørsta 700 49 700 700 49 711 939461450 MVA 3992.07.30144 Besøksadresse: Dalevegen 6

PS 12/09 Ivar Aarskog stilte i møtet spørsmål om sin gildskap då han er onkel til Terje Aarskog, som er gift med Tove Halse Digernes. Aarskog gjekk frå medan gildskapen vart vurdert. Leiar foreslo Aarskog gild i saka. Aarskog vart samrøystes kjend gild i saka (7 røysteføre). Nils Trovåg var innkalla og møtte som varamedlem for Halse Ressem (9 røysteføre) Jostein Bjørdal fremja følgjande forslag: Forvaltningsutvalet (FU) viser til søknad datert 09.06.08 frå Tove Halse Digernes om frådeling av areal til bustadtomt på 1,3 da frå gnr. 4 bnr. 5. FU finn etter ei samla vurdering at kravet om sæleg grunn etter pbl 7 er oppfylt, og vedtek å gi dispensasjon frå kommuneplanen sin arealdel, som omsøkt. FU viser til at utviklingsutvalet som landbruksmynde har gått inn for søknaden. FU ønskjer busetting på bygdene, og er positiv til at eigar av gnr. 4 bnr 5 Tove Halse Digernes, vil legge til rette for det. Fellesforslag frå AP og SP: FU syner til søknad om dispensasjon frå kommuneplanen sin arealdel for frådeling av tomt til bustadhus på Halse. FU finn å gi dispensasjon etter pbl 7 på visse vilkår. Tomta skal plasserast i nordaustre hjørnet av arealet inn til byte til gnr/bnr 4/1. Som særleg grunn viser FU til at utviklingsutvalet har frigitt tomt etter 12 i jordlova. Der er ikkje ferdigregulerte tomter i bygda. Viss tomta vert flytta og vegen til tomta vert forlengd til bytet gnr /bnr 4/1, vil ikkje dispensasjonen vere til hinder for seinare regulering. Rådmannen orienterte om pågåande regulering i området. Leite ba om gruppemøte. Gruppemøte vart halde. Dei to forslaga, frå Jostein Bjørdal og fellesforslag frå AP og SP, vart trekt. Forslag med samordning av alternativt forslag frå Jostein Bjørdal, AP og SP: Forvaltningsutvalet (FU) viser til søknad datert 09.06.08 frå Tove Halse Digernes om frådeling av areal til bustadtomt på 1,3 da frå gnr. 4 bnr. 5. FU finn etter ei samla vurdering at kravet om særleg grunn etter pbl 7 er oppfylt, og vedtek å gi dispensasjon frå kommuneplanen sin arealdel. Tomta skal plasserast i nordaustre hjørnet av arealet inn til byte til gnr/bnr 4/1, som synt på kart dat.03.03.09. Som særleg grunn viser FU til at utviklingsutvalet har frigitt tomt etter 12 i jordlova. Der er ikkje ferdigregulerte tomter i bygda. Viss tomta vert flytta og vegen til tomta vert forlengd til bytet gnr /bnr 4/1 vil ikkje dispensasjonen vere til hinder for seinare regulering. FU ynskjer busetting på bygdene i tråd med vedtak i K-sak 36/04.

Dahle, Trovåg(SV) og Leite (UAVH) hadde følgjande framlegg som tillegg til rådmannen si tilråding: FU godkjenner i prinsippet ei tomt på nedsida av gardsvegen inntil Halsevegen. Denne tomta vil i liten grad kome i konflikt med jordbruksinteresser. Røystemåte: Det vart røysta alternativt over administrasjonen sitt framlegg med tillegg frå Dahle, Trovåg og Leite og det samordna forslaget. Røysting: Samordna forslag vart vedteke med 6 røyster og 3 røysta for rådmannen si tilråding med tillegg ( Dahle, Trovåg, Leite). Oppmålinga vert gjort av oppmålingsseksjonen ved teknisk sektor. De må sjølv avtale tid for oppmålinga. Dispensasjonen/løyvet gjeld i 3 år. Seljar/kjøpar må be om (rekvirere) deling før det er gått 3 år. Jf plan- og bygningslova 96. Rett utskrift av møteprotokollen, 05.03.09 Toril Langlo konsulent Kopi til: Møre og Romsdal fylke Fylkeshuset 6404 Molde Landbrukskontoret, her Utviklingsutvalet, her

ØRSTA KOMMUNE SAKSFRAMLEGG Sakshandsamar: Gunnar Wangen Arkivsak: 2008/1140 Løpenr.: 12908/2008 Utvalsaksnr. Utval Møtedato 12/09 Forvaltningsutvalet 03.03.2009 Saka gjeld: GNR/BNR 4/5 - HALSE - SØKNAD OM DISPENSASJON FRÅ KOMMUNEPLANEN FOR FRÅDELING AV BUSTADTOMT - TOVE HALSE DIGERNES TILRÅDING TIL VEDTAK: FU syner til søknad om dispensasjon frå kommuneplanen sin arealdel for frådeling av tomt til bustadhus på Halse. FU viser til at det er under planlegging nytt bustadfelt like i nærleiken av den omsøkte tomta og at målsetjing om å legge til rette for busetjing i området vil verte godt ivareteke når dette ligg føre. FU syner vidare til målsetjingar om å ivareta dyrka jord og å sikre ein effektiv og langsiktig arealbruk og finn at det samla sett ligg føre ei overvekt av omsyn som talar mot å gje dispensasjon. FU finn såleis å måtte avslå søknaden.

Saksvedlegg: 1. Gnr/bnr 4/5 - Halse - Søknad om dispensasjon frå kommuneplanen for frådeling av bustadtomt - Tove Halse Digernes (vedlegg 1A), brev motteke 10.06.2008 (vedlegg 1B) og 01.07.2008 (vedlegg 1C), 2. Kartutsnitt, grunnkart 1:1000 3. Ortofotokart 1:1000 4. Oversiktskart, ortofoto 1:2500 5. Protokoll frå Utviklingsutvalet, sak 83/08 6. Klage på vedtak i Utviklingsutvalet, 16.11.2008 7. Protokoll frå Utviklingsutvalet. sak 13/09 Uprenta saksvedlegg: Innkomne fråsegner, div. saksdokument Saksopplysningar: Det ligg føre søknad om dispensasjon frå kommuneplanen sin arealdel for frådeling av bustadtomt på 1,3 daa frå gnr. 4, bnr. 5 på Halse. Området ligg i LNF-sone C, der det er fastsett slik føresegn: Innanfor desse områda kan det berre gjevast løyve til bygging og frådeling i samband med tradisjonell stadbunden næring som har direkte tilknytning til landbruket. Oppføring av fritidshus kan tillatast, men berre på svært strenge vilkår og dersom sektormynde ikkje har merknader. Nokre av dei registrerte viltområda i høve Viltregisteret til Fylkesmannen ligg i denne sona. Det vert synt til temakart nr. 8. Det ligg ikkje føre særskilte registreringar i temakarta til kommuneplanen eller seinare registreringar som har betydning for søknaden. Søknad med grunngjeving ligg føre i to brev, jf. vedlegg 1. Viktige moment i grunngjevinga er at det er eit lite bruk som ikkje lenger er i sjølvstendig drift. Ynskjet om frådeling kan sjåast i samanheng med arveoppgjer. Det er ønskje om å styrke busettinga i området og gje borna leikekameratar. Søkjaren meiner frådelinga ikkje kjem i konflikt med landbruksinteressene. Det ligg ikkje føre merknader i samband med nabovarsel. I samband med høyringa ligg det føre følgjande fråsegner: 1. Møre og Romsdal fylke, motteke 11.09.2008. Landbruk Omsøkte tomt ligg etter opplysningar frå søkjar på den flataste delen av dyrkamarka på garden. Det i seg sjølv betyr at omsøkte frådeling vil bidra ei nedbygging av kanskje dei beste jordressursane på bruket. Bustadbygging på dyrka mark er i strid med det nasjonale fokuset på jordvern og det fastsette målet om å halvere den årlege omdisponeringa av dyrka jord innan 2010. Planstatus i området er LNF C, som betyr at det berre kan bli gitt løyve til bygging og frådeling i samband med tradisjonell stadbunden næring som har direkte tilknyting til landbruket. Sjølv om ressursane for landbruksdrift på denne garden i seg sjølv er begrensa, så utgjer omsøkte areal ein del av eit større samanhengande landbruksområde. Det er mykje erfaring som viser at frådeling av bygg og tomter innanfor landbruksområde ofte fører med seg drifts- og miljømessige ulemper for næringa. Det bidreg også til oppstykking og fragmentering av landbruksareal, og vil legge press på omkringliggande areal for meir utbygging. Det er

difor god grunn til å ha ei restriktiv haldning til frådeling av einskilde tomter dersom ein ønskjer å legge til rette for at det også i framtida skal vere mogleg å drive landbruk i eit område. Kommunen opplyser om at det i området nedanfor den omsøkte tomta er forvarsla og oppstarta eit arbeid med regulering av bustadfelt. Tilfeldige frådelingar gjennom, dispensasjonar gir ofte lite optimale løysingar og dårleg utnytting av areal, og det er langt å føretrekke at ein dannar nye bustadområde gjennom grundige reguleringsprosessar der fleire omsyn blir lagt til grunn, både kva gjeld omsyn til landbruksinteresser og andre viktige samfunnsinteresser. For ordens skuld legg vi til at personlege grunnar som ønske om å gi gratis tomter til syskena sine som del av arveoppgjer, ikkje er eit relevant moment etter plan- og bygningslova, og heller ikkje etter jordlova. Ut frå desse momenta rår vi i frå den omsøkte frådelinga. Automatisk freda kulturminne Vi er ikkje kjent med at det er registrert automatisk freda kulturminne i det aktuelle området. Vi ber likevel om at ein er varsam under opparbeidinga, og melder i frå til oss dersom det blir gjort funn som kan vere av arkeologisk interesse, jf 8 i kulturminneloven. Dersom det blir gjort funn, vil vi kunne vere på staden raskt utan at tiltakshavar må dekkje utgifter til arkeolog. Konklusjon Ut frå landbruksfaglege omsyn rår vi ifrå den omsøkte frådelinga. 2. Utviklingsutvalet VEDTAK I SAK 83/08 DEN 28.10.2008: 1. Frådeling etter jordlova 12, vedtak Utviklingsutvalet viser til søknad datert 09.06.08 frå eigar av gnr. 4 bnr. 5, Tove Halse Digernes, om frådeling av 1,3 da til bustadtomt til broren Frode Digernes. Utviklingsutvalet viser til saksutgreiinga nedanfor med konklusjon, og går imot frådeling etter jordlova 12, av omsøkte stykke på 1,3 da. Grunngjeving for avslaget er at tomta er lagt på dyrkajorda på bruket, og at den vil føre til ei uheldig oppstykking av resten av eigedomen. 2. Dispensasjon frå kommuneplanen, tilråding: Utviklingsutvalet viser til søknad datert 09.06.08 frå eigar av gnr 4 bnr 5, Tove Halse Digernes, og går imot at det vert gjeve dispensasjon frå LNF-sona i kommuneplanen for deling og omdisponering av dyrkajord til bustadtomt, slik det er søkt om. Vedtaket i utviklingsutvalet vart påklaga av søkar ved brev av 16.nov. 2008, (vedlegg 6). Ved klagehandsaminga omgjorde Utviklingsutvalet sitt vedtak ved følgjande vedtak i sak 13/09 den 06.02.2009(saksutgreiing, sjå vedlegg 7): Utviklingsutvalet syner til klage frå Tove Halse Digernes, datert 16.11.08 på vedtak i sak 83/08 i utvalet. Utviklingsutvalet gjer om inkje vedtak i sak 83/08. 1. Frådeling etter jordlova 12, vedtak: Utviklingsutvalet syner til søknaden om klagen, og finn etter ei samla vurdering å gje løyve til frådeling av areal til bustadtomt 1,3 da på gnr 4 bnr 5. Utviklingsutvalet syner til dei momenta som er nemnde i søknaden, og gir etter ei samla vurdering løyve til frådeling etter jordlova 12 som omsøkt. Grunngjevinga er ynskje om busetjing på bygdene og at kommunestyret i rulleringa av bustadbyggeprogrammet i K-sak 36/04 har vedteke at det skal verte lettare å få delt frå tomter både

på dyrka og dyrkbar jord. Det er eit vilkår for frådeling at tomta vert trekt heilt mot gjeldande tomtegrense i aust. 2. Dispensasjon frå kommuneplanen, tilråding: Utviklingsutvalet syner til punkt 1, og går inn for at det kan gjevast dispensasjon frå LNF-sona i kommuneplanen for deling og omdisponering av jordbruksareal til bustadtomt slik det er søkt om, og sett vilkår om. Vurdering og konklusjon: Søknaden gjeld frådeling av ei hustomt i eit landbruksområde som i kommuneplanen ligg innanfor LNF-sone C. Den omsøkte tomta er om lag 1,3 daa, og er tenkt gitt tilkomst ved forlenging av eksisterande veg til tunet som ligg mellom Halsevegen og tomta. Like nedanfor den omsøkte tomta er det forvarsla og under utarbeiding eit privat reguleringsframlegg for bustadfelt. Så langt ein kjenner til ligg det ikkje føre særskilde omsyn knytt til allmenne interesser. Det er såleis først og fremst omsynet til landbruksinteressene og spørsmål om arealbruk og regulering som er knytt til saka. Av moment som kan tale for ei frådeling kan ein peike på den generelle målsetjinga om å styrkje busetjinga i alle deler av kommunen. På den andre sida kan ein stille spørsmål ved om det er ein rett arealbruk å opne for frådeling av einskildtomter like ved regulerte felt. Dette feltet er enno ikkje ferdig regulert, men arbeidet pågår aktivt. Vidare kan det utvilsomt vere styrkjande for det økonomiske grunnlaget for ei satsing på slike utbyggingar om byggeaktiviteten i eit slikt område vert styrt til feltet. Dette vil kunne verke avgrensande i høve valfridomen til å busetje deg der ein har ei direkte tilknyting, men vil kunne bidra til å ivareta samanhengande landbruksjord og ein generelt effektiv arealbruk og utbygging av teknisk infrastruktur. Ein kan også peike på at det kjem fram i innkomne fråsegner at det aktuelle bruket er svært lite og at det er lite aktiv landbruksdrift att i området, noko som kan tale for at det er mindre konfliktylt å frådele ei bustadtomt. Utviklingsutvalet har no, etter klagehandsaming, gjeve løyve til frådeling etter jordlova, og lokalt landbruksmynde har tilrådd dispensasjon etter pbl. Sektormynda for landbruk på regionalt nivå har likevel konkludert med at det er uheldig av omsyn til både det aktuelle bruket og jordbruksareala i området å opne for ei frådeling. Både Møre og Romsdal fylke og landbrukssjefen i si tilråding og har rådd frå å gje dispensasjon. Når det ligg føre motstridande fråsegner i høve landbruksinteressene frå sektormynde på ulike nivå, er det vanskeleg å legge til grunn ei eintydig tolking av korleis desse interessene er ivaretekne. Dersom ein legg til grunn at det er forsvarleg å frådele i høve landbruksinteressene og det seinare kan tenkjast å vere aktuelt å opne for meir utbygging i området, bør ein sjå til at ei frådeling no ikkje vanskeleggjer ei ev. seinare utnytting til byggeføremål. Ein kan ikkje sjå bort frå at denne frådelinga kan gjere ein slik mogleg framtidig arealbruk vanskelegare. Dersom det er tvil om dette spørsmålet, synest det ut frå kartet å vere mindre ulempe både for landbruksinteresser og slike generelle arealbruksvurderingar om det vart frådelt tomt t.d. nedanfor tilkomstvegen til tunet og nær Halsevegen. Dette har ikkje vore omsøkt, og administrativt har ein heller ikkje teke dette opp med søkaren no, jf siste avsnitt i klagen til Utviklingsutvalet frå søkjaren. Ein er også i tvil om det er rett å opne for frådelingar nær område der det er lagt til rette eit tomtetilbod som

bustadfelt. Feltet er ikkje ferdig regulert, men arbeidet pågår og sak om utlegging til offentleg ettersyn vil verte lagt fram for planutvalet med det første. Søkjaren meiner at dette ikkje kan vektleggast når det ikkje ligg føre byggjeklare tomter, og påpeikar også at den aktuelle tomtekjøparen kanskje ikkje er interessert i å bygge andre stader i bygda enn på området til garden. Ut frå tidlegare praksis i dispensasjonssaker, er det likevel vanskeleg for rådmannen å ikkje legge vekt på om det er eit tomtetilbod i området, både av omsyn til landbruk og andre arealbruksinteresser, og til å sikre eit best mogleg grunnlag for å gjennomføre utbygging av bustadfelt. At feltet ikkje er ferdig regulert kan tilseie at dette momentet ikkje kan vere avgjerande åleine. Med vising til dei moment som kjem fram ovanfor og fråsegnene frå sektormynda for landbruk, kan det vere grunnlag for tvil om det ligg føre særleg grunn etter pbl 7. Det er likevel gjeve løyve til frådeling etter jordlova og tilrådd dispensasjon frå kommunalt landbruksmynde etter klagehandsaming. Dersom det skulle opnast for å frådele tomt, finn ein å stille spørsmål ved om det burde vere vurdert ei plassering nær Halsevegen, t.d. nedanfor tilkomstvegen til tunet. Som det går fram av saksutgreiinga ovanfor, ligg det føre både moment som talar for at det kan vere forsvarleg å dele frå tomt og moment som talar mot. Rådmannen er i denne saka noko i tvil om korleis desse momenta skal vektast. Ut frå ei generell arealbruksvurdering der ein bør prioritere lokalisering av bygging til regulerte felt og dessutan legge grunnlag for å kunne gjennomføre utbygging av planlagde bustadfelt talar mot ei frådeling. I tillegg kan frådelinga kome til å gjere ei ev. framtidig regulering eller vidare utbygging av området vanskelegare. Om ein vidare legg vekt på fylket sin merknad, jf. også administrativ tilråding frå landbrukssjefen, vil desse momenta tilseie at ei frådeling vil vere problematisk i høve å ivareta dyrka jord og at tomta, dersom ei frådeling skulle vere aktuell, kan vere uheldig plassert. På den andre sida kan det vektleggast at det er gjeve løyve til frådeling frå lokalt landbruksmynde, at garden er liten og ikkje i drift, at det kan vere lite sannsynleg at garden kjem i drift seinare, og at planlagt byggefelt ikkje er ferdig regulert. Etter ei avveging av desse momenta finn rådmannen at det ligg føre ei overvekt av omsyn som talar mot å gje dispensasjon for frådeling. Knut Krøvel-Velle teknisk sjef Gunnar Wangen avdelingssjef