Besøksadresse Skinnarbu 3661 Rjukan Postadresse Postboks 2603 3702 Skien Kontakt Sentralbord +47 35 58 61 10 Direkte +47 953 00 640 fmtepost@fylkesmannen.no Verneområdestyret for Brattefjell- Vindeggen landskapsvernområde Sakshandsamar Peter C. A. Köller Vår ref. 2016/1617-432.2 Dato 20.05.2016 Møteinnkalling og sakskart 30.05.16 Det vert med dette kalla inn til møte i verneområdestyret. Tid: Måndag 30.05.16, kl. 11:00 Stad: Nasjonalparksenteret, Skinnarbu Gje beskjed snarast på 953 00 640 eller fmtepko@fylkesmannen.no om du ikkje kan møte. MERK: Både styrerepresentantar og vararepresentantar vert kalla inn. Frå 11:00 til lunsj ca. kl. 12:30 vil det bli orientera om roller og ansvar relevant for verneområdeforvaltninga for Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde av representant for Fylkesmannen i Telemark, Statens naturoppsyn og den lokale områdeforvaltninga. Det blir felles lunsj for alle, for så å gjennomføre ordinært styremøte etter lunsj ca. kl. 13:15. Sakliste: Sak 13/16 Godkjenning av innkalling og dagsorden. Sak 14/16 Underskriving av protokoll 14.04.16. Sak 15/16 Sak 16/16 Sak 17/16 Sak 18/16 Sak 19/16 Sak 20/16 Saksframlegg: Søknad om riving av tidligare ystebu og oppføring av sankebu på Myklestul 110/2 og 5 i Gausdalen i Hjartdal kommune Aase og Roar M. Fjeld. Saksframlegg: Søknad om mellombels oppstilling av campingvogn på 110/2 og 5 i Gausdalen i Hjartdal kommune Roar M. Fjeld. Saksframlegg: Søknad om ombygging/nybygg av bygningar på 28/2 Lauvhaug i Hjartdal kommune Bjørg E. H. Schorre og Gunnar Bjerknes-Haugen. Saksframlegg: Søknad om bygging av kalvehus på 137/4 Kråkeroe i Seljord kommune Trygve Aasan. Revisjon av forvaltningsplanen gjennomgang av endringar før offentleg høyring. Neste møte.
Sak 15/16 Søknad om riving av tidligare ystebu og oppføring av sankebu på Myklestul 110/2 og 5 i Gausdalen i Hjartdal kommune Aase og Roar M. Fjeld. Verneområdestyret for Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde er forvaltingsmynde for verneområdet og skal handsame dispensasjonssaker. Kort om saka Aase og Roar M. Fjeld søkte 19.12.11 om løyve til oppføring av sankebu på gnr. 110 bnr. 2 og 5 i Gausdalen i Hjartdal kommune. Verneområdestyret godkjende søknaden i 2012, men vedtaket vart klaga på. I mai 2014 gav Klima- og miljødepartementet klager medhald og oppheva med det styrets vedtak. Våren 2014 søkte Aase og Roar M. Fjeld om å omdisponere eit båthus ved Myklestulvatnet til sankebu. Verneområdestyret handsama saka etter verneføreskrifta og gav løyve til å erstatte båthuset med ei sankebu på om lag 36 m 2. Det blei ikkje klaga på vedtaket, men kommunen som handsama saka etter Plan- og bygningslova kunne ikkje gje løyve til tiltaket då dei meinte at omsynet til friluftslivet vart satt vesentleg til side. I oktober 2014 søkte Fjeld om løyve til å bygge ei sankebu, tilsvarande den verneområdestyret gav løyve til ved vatnet, på staden der det første gong vart søkt om løyve til å bygge sankebu. Tanken var å sette opp ei sankebu med moderat storleik langt nok i frå vatnet til at det ikkje kom i konflikt med byggeforbodet i strandsona og friluftslivet. Også denne saka enda med eit positivt vedtak i verneområdestyret, men også denne gongen blei det klaga på vedtaket. Etter at klagesaka vart handsama i verneområdestyret, blei saka sendt over til Miljødirektoratet for endeleg handsaming. I samband med direktoratets handsaming blei det gjennomført synfaring der også partane i saka deltok. Resultatet av handsaminga var at klagerane fikk medhald, noko som betydde avslag på søknad om bygging. Aase og Roar M. Fjeld har auka vinterbesetningen av sau frå 110 til 150 søyer. Det vil difor i beitesesongen 2016 bli slept ca. 500 dyr ved Myklestul. I tillegg har Fjeld eit samarbeid med ein annan sauehaldar, som vil ha om lag 100 dyr i området. Det er behov for overnattingsmoglegheiter i samband med tilsyn og sanking. Det søkast no om løyve til å byggje ei sankebu lik den som tidligare har blitt handsama av verneområdestyret, men no på staden der det står ei gamal ystebu inne på Myklestul. Subsidiært søkast det om eventuelt å setja i stand ystebua slik at den kan gjere nytte som sankebu. Det søkast også om å få sette opp ei lita bu på 0,8 m 2 for strømaggregat om lag 20 meter sør for ystebua. Vedlegg - Søknad dagsett 20.02.16 (dok. 2016/1183-1). - Søknad aggregatbu med kartskisse 22.02.16 (dok. 2016/1183-2). - Uttale frå Hilde Reisjå dagsett 11.04.16 (dok. 2016/1183-5). - Uttale frå Jan Roar Teigen dagsett 12.04.16 (dok. 2016/1183-4). 2
Andre relevante dokument, ikkje vedlagde - Verneforskrifta for Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde. - Naturmangfaldlova (NML). - Forvaltingsplan for Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde 2010-2014. - Vedtak dagsett 03.05.12 (dok. 2011/5870-6). - Vedtak klagesak dagsett 05.09.12 (dok. 2011/5870-14). - Vedtak klagesak Klima- og miljødepartementet dagsett 28.05.14 (dok. 2011/5870-18). - Uttale frå villreinnemnda dagsett 15.03.16 (dok. 2016/1183-8). - Vedtak endra bruk av båthus dagsett 19.05.14 (dok. 2014/438-9). - Vedtak Hjartdal kommune dagsett 30.10.14 (dok. 2014/3510-10). - Vedtak klagesak Miljødirektoratet dagsett 21.09.15 (dok. 2011/5870-41). Det formelle grunnlaget - verneforskrifta og naturmangfaldlova Verneføremålet i Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde er å: - Taka vare på eit vakkert og eigenarta naturlandskap, med urørt høgfjell og fjellskogområde. - Taka vare på det biologiske mangfaldet i området, med villreinstamme og rikt plante- og dyreliv. - Taka vare på verdifulle kulturlandskap og kulturminne. I verneforskrifta for Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde er oppføring av bygningar og anlegg i utgangspunktet forbode, jf. kap. IV, pkt.1.1. Pkt. 2.2 i same kapittel, seier at Reglane i punkt 1 ikkje skal vere til hinder for: drift og vedlikehald av eksisterande bygningar, ( ). Etter kap. IV, pkt. 3.1 kan forvaltingsstyresmakta, Når verksemda eller tiltaket kan skje utan at det strir mot føremålet med vernet, gje løyve til tiltak i samband med jord- og skogbruk, så som oppføring av bygningar o.l. Verneområdestyret må særleg vurdere konsekvensane av ein dispensasjon i høve til verneføremålet og verneverdiane i området, jf. rundskrivet Forvalting av verneforskrifter frå Miljødirektoratet. Dette går og fram av 7 i naturmangfaldlova, som seier at prinsippa i 8-12 i lova skal leggjast til grunn som retningsliner ved utøving av offentlig myndigheit. I naturmangfaldlova 8 (om kunnskapsgrunnlaget) går det fram at offentlege avgjerder som rører ved naturmangfaldet skal byggje på vitskapeleg kunnskap om bestandssituasjonen for ulike arter, utbreiing og økologisk tilstand av naturtypar, og effekten av påverknader. Kravet til kunnskapsgrunnlaget skal stå i eit rimelig forhold til sakas karakter og risikoen for å skade naturmangfaldet. Verknadene av eit tiltak skal vurderast ut frå den samla belastinga økosystemet vert utsett for, jf. 10 (om økosystemtilnærming og samla belasting). Dersom det ikkje ligg føre tilstrekkeleg kunnskap om kva for verknader eit tiltak kan ha på naturmiljøet, skal føre-varprinsippet leggjast til grunn, jf. 9, slik at ein ikkje gjer vesentleg skade på naturmangfaldet ved at ein tek ei avgjerd på eit for dårleg kunnskapsgrunnlag. I følgje naturmangfaldlova 11 er det tiltakshavar som skal dekkje kostnadene ved å hindre eller avgrense skade som aktuelt tiltak vil gjera på naturmangfaldet, dersom dette ikkje er urimeleg ut frå tiltaket og skaden sin karakter. I tillegg skal det etter naturmangfaldlova 12 takast utgangspunkt i driftsmetodar, teknikkar og lokalisering av tiltaket som ut frå ei samla vurdering av den tidlegare, noverande og framtidige bruken av mangfaldet og økonomiske tilhøve gjev det samfunnsmessige beste resultatet. 3
Vurdering Vurderingane som er gjort i samband med tidligare søknader om sankebu, har relevans også denne gongen. Vurderinga under er difor i hovudsak kopiert inn frå tidligare saker. Staden der hytta skal byggjast ligg i brukssona i forvaltingsplanen (jf. kartvedlegget til planen). Relevant forvaltingsmål for brukssona er at Områda skal forvaltas med tanke på å ta vare på områdas art og karakter utan inngrep som vesentleg kan endre landskapets utforming. Vidare er det sagt at Områda skal kunne nyttast til landbruksdrift for å sikre næringsgrunnlaget til grunneigarane. og at oppretthalding av drift i utmarka er m.a. viktig for å taka vare på kulturlandskap og plantesamfunn, og dermed det biologiske mangfaldet. Innanfor sona skal det vere lov med naudsynt vedlikehald av eksisterande bygningar. Det kan også gjevast løyve til oppføring av nye bygningar som er naudsynt i samband med jord- og skogbruksdrift. Det søkjast om ei sankebu på BYA 37 m 2 /BRA 35 m 2. Forvaltningsplanen seier det kan gjevast løyve til nye bygningar på inntil 50 m 2 i samband med jord- og skogbruksdrift dersom det ikkje strir mot verneformålet. Bua skal nyttast i samband med tilsyn og sanking av sau som søkjarane har i området. Garden, og søkjaranes bustad, ligger i Sauland om lag 40 km unna, og ei sankebu på staden vil lette dette arbeidet betydeleg. Teikningar syner ei hytte med ein etasje + hems. Utvendig totalhøgde er 5,2 meter. Hytta vil bestå av eit rom, eit lite vindfang og eit lite bad. Det vil vere sengeplassar til 6 personar + hems. Forvaltningsplanen seier at ein ved nybygg må vurdere om det er naudsynt(jfr. pkt. 7.1.2 s. 29). Det er om lag 40 km frå garden til staden for sankebua, og det er bilveg heilt fram. Vegen er til dels svingete og smal, og det tar om lag ein time å kjøre. For bygningar i samband med anna utmarksnæring, seier forvaltningsplanen at det som retningsgjevande bør vere minimum 3 km/1 time gangavstand/gangtid for at man skal vurdere å tillate nybygg. Ein skal i denne saka hugse at desse einingane er tenkt for anna utmarksnæring. I denne saka dreier det seg om tradisjonelt landbruk. Søkjaren oppgjer at overnattingsmoglegheiter er avgjerande for å få til effektivt tilsyn og sanking, og med auka dyretal, er behovet enda større. Dei er avhengig av å vere mange personar og det blir mange og lange dagar i samband med sankinga. Dei siste åra har det blitt nytta ei stor gamal campingvogn på staden til overnatting. Ein må vere trygg på at dei verneverdiane som er synleggjort i verneføremålet ikkje vert skadelidande om det vert gjeve løyve til tiltaket, jf. NML 8 (kunnskapsgrunnlaget) og 9 (føre-var-prinsippet). Myklestul ligg i kanten av det ein har definera som villreinens leveområde i Brattefjell-Vindeggen. Det er eit kjent villreintrekk eit stykke sør for stulen. Trekket går aust-vest i Runhellhovet, og må seiast å gå ut av villreinens leveområde. Areala austover er relativt utbygd, og det er mykje menneskeleg aktivitet. Det har medført at reinen truleg ikkje lenger brukar områda. Og dersom dyr observerast, må det reknast som streifdyr. Likevel veit ein at reinen kan ta opp gamle trekkruter, og ved ytterligare nedbygging reduserast denne muligheita. I samband med denne saka har villreinnemnda kome med følgjande uttale: «Villreinnemnda for Brattefjell-Vindeggen, ( ) har utifra villreinhensyn ingen kommentarer til omsøkte tiltak. Tiltaket medfører liten eller ingen forstyrrelser for villreinen i Brattefjell-Vindeggen villreinområde». 4
Det er ingen kjende kulturminner på staden. Korkje Riksantikvarens database «Askeladden» eller Naturbasen syner det. Det er heller ikkje registrert flora, fauna eller naturtypar som kan bli påverka av tiltaket. Dette syner J. E. Eriksens arbeid med botaniske registreringar i Brattefjell- Vindeggen. Men det er viktig at Fylkeskommunen som kulturminnemyndighet kontaktas i samband med eventuell riving eller ombygging av ysteboden. Bygging av sankebu vil nødvendigvis føre til auka ferdsle og aktivitet i anleggsperioden, og det at søkjarane har moglegheit til å bli i området i samband med arbeid med sau, gjer og at det truleg vil vere meir aktivitet. På den andre sida vil det å kunne overnatte på staden føre til betydelig mindre bilkøyring, og i følgje både grunneigar og naboar er området allereie mykje i bruk mellom anna til friluftsliv. Dette er fjerde gong det er søkt om bygging av sankebu i området Myklestul. Dei tre førre sakane har blitt klaga på av naboar i området. Deira argument har mellom anna vore at sankebua vil vere til hinder for friluftslivet og ålmentas ferdsle. Dei har heile tida påpeika at sankebua burde ligge inne på sjølve stulen Myklestul, og ikkje ved enden av bilvegen eller i strandkanten ved Myklestulvatnet. I samband med siste klagehandsaming var representantar frå Miljødirektoratet på synfaring, og det blei mellom anna gått inn til stulen for å sjå på lokaliteten. I samband med det, blei det òg prata om at ei sankebu burde ligge der i staden. Fjeld har no tatt det til følgje og søker difor om å erstatte eksisterande ystebu med ei sankebu. Denne saka tar utgangspunkt i riving av ystebua. Dersom det i staden blir aktuelt med ombygging i staden for riving, så vil det måtte handsamast for seg i eiga sak. Frå enden av bilvegen ved Myklestulvatnet går det ein sti nordover i Gausdalen. Denne gjeng over stulen der det no er søkt om oppføring av sankebu, og stien passerar kloss inntil ystebua. Denne stien vil enkelt kunne leggjast om dersom det blir naudsynt. I samband med sankebua, søkjast det om løyve til å sette opp ei lita bu på 0,8 m 2 til strømaggregat. Denne skal stå om lag 20 meter frå sankebua. Dersom det skal gjevast løyve til slikt, bør det stilles som krav at bua er svært godt støyisolert. Det er ikkje søkt om vann og avløp. Med utgangspunkt i tidligare erfaringar i samband med søknad om sankebu i Gausdalen, meiner verneområdeforvaltaren no at søkjaren har tatt naudsynt omsyn til dei moment som tidligare har vore avgjerande for konklusjonar i klagesaker hjå departementet og direktoratet. Argumentet om at det skal vere min 3 km avstand/1 time gangtid til husvære, har blitt missforstått i samband med saka tidligare. Forvaltningsplanen pkt. 7.1.2 syner til at dette er retningsliner ved løyve etter NML 48 dersom det blir gitt løyve til bygg i samband med anna utmarksnæring. Denne saka dreier seg om eit driftsbygg i landbruket. Det dreier seg om eit bygg med storleik mindre enn det forvaltningsplanen har opning for i samband med landbruk. Teikningane syner ei sankebu som heilt sikkert blir meir påkosta enn ei gjennomsnittleg sankebu i Telemark, men med strømaggregat og utan vatn og avløp. At brukarane av bua heilt sikkert vil både fiske, gå tur, plukke sopp og bær når dei er på staden, meiner forvaltaren er både naturleg og å forvente. Slik blir dei fleste andre sankebuer og nytta, og forvaltaren meiner at slik bruk, ikkje er noko argument som talar imot å gje løyve. 5
Framlegg til vedtak: Verneområdestyret gjev, etter verneforskrifta pkt. 3.1, Aase og Roar M Fjeld løyve til å rive eksisterande ystebu og byggje sankebu på inntil BYA 37 m 2 i samsvar med søknad og teikningar dagsett 20.02.16. I tillegg gjevast det løyve til å byggje ei lita bu til strømaggregat i samsvar med søknaden. Det er ein føresetnad at utforming av bygget og aggregatbua følgjer forvaltningsplanens retningsliner for estetikk og materialbruk i samsvar med forvaltningsplanen pkt. 7.4. Det er vidare ei føresetnad at aggregatbua byggjast med svært god støydemping. Løyvet gjeld tre år frå vedtaksdato. Om arbeidet ikkje er starta opp då, fell løyvet bort. Arbeidet skal dokumenterast ved at minst 3 gode fotografi, som viser den nye bygningen frå ulike vinklar, sendast verneområdestyret seinast to månader etter at bygget står ferdig. Det skal også leverast bilete av aggregatbua. Iverksetjing av tiltaket kan ikkje skje før klagefrist på 3 veker er ute og saka er handsama i kommunen etter Plan- og bygningslova og eventuelt anna lovverk. Løyvet gjeld berre i høve til verneforskrifta. Det er særs viktig at søkjaren kontaktar aktuell kulturminnemyndigheit før ystebua eventuelt rivast. Det kan klagast til Miljødirektoratet. Klagefristen er tre veker etter at vedtaket er motteke. Klaga rettast til direktoratet, men sendast til Verneområdestyret for Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde. Vedtaket vert send Roar M. Fjeld. Kopi: - Hjartdal kommune - Fylkesmannen i Telemark - Miljødirektoratet - Statens naturoppsyn Skinnarbu - Villreinnemnda for Brattefjell-Vindeggen, Blefjell og Norefjell-Reinsjøfjell Kopi av vedtaket blir òg lasta opp i Miljøvedtaksregisteret. 6
Sak 16/16 Søknad om mellombels oppstilling av campingvogn på 110/2 og 5 i Gausdalen i Hjartdal kommune Roar M. Fjeld. Verneområdestyret for Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde er forvaltingsmyndigheit for verneområdet og skal handsame dispensasjonssaker. Kort om saka Roar M. Fjeld har sia 2013 hatt ei campingvogn ståande ved Myklestulvatnet i Gausdalen i sumarhalvåret. Bruken har i hovudsak vert retta mot tilsyn og sanking av sau som han har i området. Staden der campingvogna står eigast av Fjeld sjølv. I starten var Fjeld av den oppfatninga at det ikkje var naudsynt å søke dispensasjon for oppstilling av campingvogn på eiga grunn i verneområdet, men er no kjend med at det krevjar dispensasjon. Han søkjer no om løyve til å ha campingvogna ståande ved Myklestulvatnet i perioden 1. juni til 1. november 2016. Vogna skal brukast til opphald og overnatting i samband med tilsyn og sanking av egne sauer, samt det sama for ein leietakar. Vedlegg Søknad, dagsett 26.03.16 (dok. 2016/1528-1). Brev frå Hilde Reisjå, dagsett 11.04.16 (dok. 2016/1528-5). Andre relevante dokument, ikkje vedlagde - Verneforskrifta for Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde. - Naturmangfaldlova (NML). - Forvaltingsplan for Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde 2010-2014. - Uttale frå villreinnemnda dagsett 20.04.16 (dok. 2016/1528-6). Det formelle grunnlaget - verneforskrifta og naturmangfoldlova Verneføremålet i Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde er å - Taka vare på eit vakkert og eigenarta naturlandskap, med urørt høgfjell og fjellskogområde. - Taka vare på det biologiske mangfaldet i området, med villreinstamme og rikt plante- og dyreliv. - Taka vare på verdifulle kulturlandskap og kulturminne. Verneområdestyret må særleg vurdere konsekvensane av ein dispensasjon i høve til verneføremålet og verneverdiane. Dette går og fram av 7 i naturmangfaldlova, som seier at prinsippa i 8-12 i lova skal leggjast til grunn som retningsliner ved utøving av offentlig myndigheit. Kravet til kunnskapsgrunnlaget skal stå i eit rimelig forhold til sakas karakter og risikoen for å skade naturmangfaldet. Verknadene av eit tiltak skal vurderast ut frå den samla belastinga økosystemet vert utsett for, jf. 10 (om økosystemtilnærming og samla belasting). Dersom det ikkje ligg føre tilstrekkeleg kunnskap om kva for verknader eit tiltak kan ha på naturmiljøet, skal føre-var prinsippet leggjast til grunn, jf. 9, slik at ein ikkje gjer vesentleg skade på naturmangfaldet ved at ein tek ei avgjerd på eit for dårleg kunnskapsgrunnlag. 7
I følgje naturmangfaldlova 11 er det tiltakshavar som skal dekkje kostnadene ved å hindre eller avgrense skaden som det omsøkte tiltaket vil gjera på naturmangfaldet, dersom dette ikkje er urimeleg ut frå tiltaket og skaden sin karakter. I tillegg skal det etter naturmangfaldlova 12 takast utgangspunkt i driftsmetodar, teknikkar og lokalisering av tiltaket som ut frå ei samla vurdering av den tidlegare, noverande og framtidige bruken av mangfaldet og økonomiske tilhøve gjev det samfunnsmessig beste resultatet. Vurdering Myklestulvatnet og staden der campingvogna ønskes plassera ligg i brukssona. Aktuelt forvaltningsmål for denne sona er at «Områda skal kunne nyttast til landbruksdrift for å sikre næringsgrunnlaget til grunneigarane». I Brattefjell-Vindeggen ligger dei fleste driftsbygg i brukssona. Forklaringa er at det er nettopp i denne sona vi finner den mest aktive landbruksdrifta. Roar M. Fjeld har fleire gonger tidligare argumentera med at mangel på driftshusvære i form av sankebu er orsaka til at han trenger å bruke campingvogna. Fjeld har sau i området og har lang reiseveg mellom garden der han bur og staden han sankar sauane. Sesongen 2016 vil Fjeld ha om lag 400 sauer på beite i Gausdalen. I tillegg har han leigd ut beite til Sigbjørn Stavland som skal ha om lag 100 sau i området. Vernereglane kapittel IV pkt. 1.1 seier «Med dei unntak som fylgjer av forskrifta pkt. 2 og 3 er det forbod mot ( ), opplag av campingvogner, ( )». Opplag av campingvogn i landskapsvernområde vil krevja ein dispensasjon etter naturmangfoldlova 48. Denne paragrafen opnar for at det kan gis dispensasjon dersom tiltaket eller aktiviteten ikkje strir mot vernevedtakets føremål og ikkje kan påverke verneverdiane nemneverdig. Når det gjeld å påverke verneverdiane nemneverdig, betyr det at det berre kan dispenseras i dei høve der tiltaket vil ha avgrensa verknad for verneverdiane. Det er med andre ord bagatellmessige inngrep og forbigåande forstyrring. Når det gjeld kunnskapsgrunnlaget er det viktig at ein i denne saka balanserer krav til kunnskap opp mot kva saka gjeld. Det dreier seg om ei campingvogn plassert i enden av ein bilveg. Slik områdeforvaltaren ser det, har plassering av ei campingvogn to klare negative effektar. Den eine er det estetiske, at det ikkje er fint å ha ei campingvogn ståande i eit naturskjønt område i 5 månader. Den andre negative effekten er dette med at ei campingvogn plassera i strandkanten på Myklestulvatnet kan vere til hinder for ålmentas bruk av staden. Frå forvaltningas ståsted er det difor viktig at vogna «gøymast» så godt som moglig, og at den settast slik at den ikkje står i vegen for ålmenta. Det første momentet blir vanskeleg å finne ein optimal løysing på, og truleg vil vogna vere best gøymd bak båthuset der den har stått tidligare. I følgje Hilde Reisjå (nabo) er slik plassering til hinder for å sette ut og ta opp båtar i Myklestulvatnet. Dette er viktig for fleire av brukarane i Gausdalen, og er difor noko Fjeld bør ta omsyn til. 8
Ut frå generell villreinfagleg kunnskap, kjende kulturminne, botaniske registreringar og naturtypekunnskap, kan ikkje forvaltaren sjå at opplag av campingvogna har avgjerande negativ effekt. Aktiviteten i samband med vogna er knytt opp mot sauehaldet, noko som vil gå føre uansett, jf. NML 10 om samla belastning. Det er ikkje grunn til å bruke føre-var prinsippet, jf. NML 9 då ein ikkje ser at aktiviteten i vesentleg grad kan gå ut over føremålet med vernet, og at ein ikkje kan sjå særleg usikkerheiter i samband med capingvogn på staden. Dessutan er ikkje aktiviteten av ein slik dimensjon at ein kan seie det har særleg betyding for samfunnets heilheitsbilete. Framlegg til vedtak: Verneområdestyret gjev Roar M. Fjeld løyve til å ha den aktuelle campingvogna ståande i opplag på eiga eigedom ved enden av vegen ved Myklestulvatnet i Gausdalen fram til sauesankinga er ferdig og maksimalt fram til 01.11.16. Løyvet er gjeve med heimel i NML 48, og er grunngjeve med at aktiviteten ikkje er til skade for verneverdiar og verneføremål, vidare at det er av betyding for landbruksdrifta på eigedomen. Det vart sett følgjande vilkår: - Campingvogna skal være ute av verneområdet seinast 01.11.16. - Snø og anna skal ikkje vere til hinder for fjerning. Eigar må i så fall brøyte vegen. - Vogna må stå slik at den ikkje er til nemneverdig hinder for ålmenta. Det betyr også kva gjelder mogeligheiter til å sette ut og ta opp båtar ol. I Myklestulvatnet. Det kan klagast på vedtaket til Miljødirektoratet. Klagefristen er tre veker etter at vedtaket er motteke. Klaga rettast til direktoratet, men sendast til Verneområdestyret for Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde. Vedtaket vert send Roar M. Fjeld. Kopi: Hjartdal kommune Fylkesmannen i Telemark Miljødirektoratet Statens naturoppsyn Villreinnemnda Kopi av vedtaket vil og bli lasta opp i Miljøvedtaksregisteret. 9
Sak 17/16 Søknad om ombygging/nybygg av bygningar på 28/2 Lauvhaug i Hjartdal kommune Bjørg E. H. Schorre og Gunnar Bjerknes-Haugen. Verneområdestyret for Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde er forvaltingsmyndigheit for verneområdet og skal handsame dispensasjonssakar. Kort om saka Bjørg E. H. Schorre og Gunnar Bjerknes-haugen søkjer om løyve til byggjearbeid på hytte og uthus, gnr. 28 bnr. 2 i Hjartdal kommune. Arbeidet dreier seg om restaurering av veggar og tak, og å byggje nye tilbygg/bislag. I tillegg er det søkt om å byggje nytt uthus. Hytta ligger i nærleiken av enden av vegen som gjeng til Primhaug, sør for Vindsjåen. Eksisterande hytte er på BYA 69,1 m 2, mens eksisterande uthus er på BYA 20,3 m 2. Lauvhaug ligg i brukssona. Formålet med arbeidet er å gjennomføre naudsynt restaurering og vedlikehald. Vidare å få noko betre plass og auka komfort. Hytta blir bruka til fritidsføremål. Vedlegg - Søknad dagsett 29.02.16 (dok. 2016/1212 1). Andre relevante dokument, ikkje vedlagde - Verneforskrifta for Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde. - Naturmangfaldlova (NML). - Forvaltingsplan for Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde 2010-2014. - Uttale frå villreinnemnda Det formelle grunnlaget - verneforskrifta og naturmangfaldlova Verneføremålet i Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde er å: - Taka vare på eit vakkert og eigenarta naturlandskap, med urørt høgfjell og fjellskogområde. - Taka vare på det biologiske mangfaldet i området, med villreinstamme og rikt plante- og dyreliv. - Taka vare på verdifulle kulturlandskap og kulturminne. I verneforskrifta for Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde er oppføring av bygningar og anlegg i utgangspunktet forbode, jf. kap. IV, pkt.1.1. Pkt. 2.2 i same kapittel, seier at Reglane i punkt 1 skal ikkje vere til hinder for: drift og vedlikehald av eksisterande bygningar, ( ). Etter kap. IV, pkt. 3.2 kan forvaltingsstyresmakta, Når verksemda eller tiltaket kan skje utan at det strir mot føremålet med vernet, gje løyve til mindre tilbygg eller ombygging av eksisterande bygningar i området. Verneområdestyret må særleg vurdere konsekvensane av ein dispensasjon i høve til verneføremålet og verneverdiane i området, jf. rundskrivet Forvalting av verneforskrifter. Dette går og fram av 7 i naturmangfaldlova, som seier at prinsippa i 8-12 skal leggjast til grunn som retningsliner ved utøving av offentlig myndigheit. 10
I NML 8(om kunnskapsgrunnlaget) går det fram at offentlege avgjerder som rører ved naturmangfaldet skal byggje på vitskapeleg kunnskap om bestandssituasjonen for ulike arter, utbreiing og økologisk tilstand av naturtypar, og effekten av påverknader. Kravet til kunnskapsgrunnlaget skal stå i eit rimelig forhold til sakas karakter og risikoen for å skade naturmangfaldet. Verknadene av eit tiltak skal vurderast ut frå den samla belastinga økosystemet vert utsett for, jf. 10 (om økosystemtilnærming og samla belasting). Dersom det ikkje ligg føre tilstrekkeleg kunnskap om kva for verknader eit tiltak kan ha på naturmiljøet, skal føre-var prinsippet leggjast til grunn, jf. 9, slik at ein ikkje gjer vesentleg skade på naturmangfaldet ved at ein tek ei avgjerd på eit for dårleg kunnskapsgrunnlag. I følgje naturmangfaldlova 11 er det tiltakshavar som skal dekkje kostnadene ved å hindre eller avgrense skade som tiltaket vil gjera på naturmangfaldet, dersom dette ikkje er urimeleg ut frå tiltaket og skaden sin karakter. I tillegg skal det etter naturmangfaldlova 12 takast utgangspunkt i driftsmetodar, teknikkar og lokalisering av tiltaket som ut frå ei samla vurdering av den tidlegare, noverande og framtidige bruken av mangfaldet og økonomiske tilhøve gjev det samfunnsmessige beste resultatet. Uttale frå villreinnemnda for Brattefjell-Vindeggen, Blefjell og Norefjell-Reinsjøfjell Nemnda gav 20.03.16 følgjande uttale: «Villreinnemnda har ingen merknader til nødvendig vedlikehold av eksisterende bygg og utvidelse av uthus, men er negative til den planlagte utvidelsen av hytta. Det planlagte tilbygget til hytta er arealmessig stort, og vil sannsynligvis medføre en økning i ferdsel og bruk av hytta generelt. Villreinnemnda vil av villreinhensyn derfor fraråde en godkjennelse av omsøkte tilbygg.» Vurdering Hytta ligg i brukssona. Relevant forvaltingsmål for brukssona i denne saka er at Områda skal forvaltas med tanke på områdas art og karakter utan inngrep som vesentleg kan endre landskapets utforming. Om bygningar seier forvaltningsplanen følgjande som er spesielt for brukssona: Innanfor sona skal det vere tillét med naudsynt vedlikehald av eksisterande bygningar. Det kan og gjevast løyve til tilbygg og ombygging av eksisterande bygningar. Det er særskilte retningsliner for estetikk og materialbruk. Det kan gjevast løyve til oppføring av nye bygningar som er naudsynt i samband med jord- og skogbruksdrift. Ein kan unntaksvis gje dispensasjon for oppføring av bygningar i samband med annan utmarksnæring. Å gje dispensasjon blir ein vurdering i det einskilde døme. Verneføresegna kap. IV pkt. 3 seier at «Når verksemda eller tiltaket kan skje utan at det strir mot føremålet med vernet, kan forvaltningsstyresmakta på nærare vilkår gje løyve til: 3.2 mindre tilbygg eller ombygging av eksisterande bygningar i området.» 11
Forvaltningsplanen er ikkje tydeleg nok når det gjeld krav til fritidshusvære, men seier for bygningar i samband med landbruk, at tilbygg på inntil 10 kvadratmeter til eksisterande bygningar kan tillatast dersom samla areal ikkje overstiger 50 kvadratmeter. Sjølv om desse tala er retta mot landbruksbygg, har både intensjonen og praksisen vært at man ikkje er meir liberal for fritidshusvære enn for landbruksbygg. I denne saka søkjast det om ombygging og tilbygg på hytte som vil gi ei netto auke på BYA 53,5 m2. Bruksarealet vil bli på 87,5 m 2. BYA for nytt uthus vil auke med netto 9,7 m 2. I dag er samla bygd areal på tomta 89,4 m 2, mens det i denne saka er søkt om godkjenning for samla bygd areal på 152,6 m 2. Kunnskapsgrunnlaget for denne saka(jf. NML 8) er basert på Naturbasen, forvaltningsplanen, Norsk rødliste for naturtyper, Botaniske registreringar i Brattefjell-Vindeggen, samt registreringar av stølsanlegg og skjøtselsplan for stølsområde. I tillegg kjem all kunnskap om villreinen i området. Villreinnemnda blei difor kontakta. Hytta ligger relativt sentralt i villreinens leveområde, og må karakteriserast som viktig for reinen. Her er normalt verken kalving eller viktig vinterbeite, men området er likevel viktig som beite og opphaldsområde sumar og haust. Området er dominert av myr og fjellbjørkskog. Sjølve Lauvhaug og kringliggande område er tydeleg kulturpåverka. Det er sau som beiter her. Når det gjeld kulturminne, vil det ikkje vere slikt som påverkas av arbeidet, men det er viktig at søkjarane får sjekka ut med kulturminnemyndigheitene om sjølve hytta på Lauvhaug kan ha kulturhistorisk interesse. Det vil vere Telemark Fylkeskommune som vurderer det. I utgangspunktet vil ikkje flora, eller fauna bli påverka, og det er ikkje registrert raudlista naturtypar på staden. Det ein likevel skal vere merksam på, er at ei utviding av overnattingskapasitet og/eller tilrettelegging for meir bruk, vil medføre auka belastning i for området og på den måten påverke verneføremåla i form av auke i samla belastning. Dagens hytta er i dårleg forfatning, men i storleik er den blant dei større i Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde. Den er allereie i dag større enn det som er definera som maksimal storleik for bygningar, og ombygginga vil føre til ei radikal storleiksendring. Forvaltningsplanen seier det kan gjevast løyve til mindre tilbygg eller ombygging. I dette tilfelle dreier det seg om nesten ein dobling av arealet. Verneområdeforvaltaren meiner difor at det ikkje kan gjevast løyve til utviding som søkt. På same vis blir det vanskeleg å gje løyve til utviding av uthuset. Dette er allereie i dag å rekne som stort i landskapsvernområde. Dersom nytt uthus skal byggjast, tilrår forvaltaren at dette avgrensast til same storleik som dagens. Estetikk er spesielt framheva når det gjeld bygningar i landskapsvernområde. Det heiter seg at dei skal ha ei tradisjonell byggestil. I denne saka meiner forvaltaren teikningane synes ei bygning som ligger innafor forventningane, men sida det i denne saka vil bli ei negativ innstilling, ønskjer verneområdeforvaltaren at det skal handsamast ei ny søknad med nye teikningar tilpassa dagens storleik dersom søkjarane ønskjer å gjennomføre fasademessige endringar på hytte. Det same gjeld ved bygging av nytt uthus. Hytta på Lauvhaug ligger flott til litt høgt i terrenget. Store bygningar blir godt synleg og påverke landskapet. Nettopp difor er det estetiske uttrykket viktig. 12
Å gje løyve til å auke hyttas areal, er i strid med forvaltningsplanen, både når det gjelder tilbyggets storleik og hyttas totalareal. Det same må seiast om uthusets storleik. Slike sakar skapar presedens, og forvaltaren meiner det å gje løyve til ombygginga som søkt, vil ha ei uheldig presedensverknad. Framlegg til vedtak: Verneområdestyret gjev ikkje Bjørg E. H. Schorre og Gunnar Bjerknes-Haugen løyve til byggjearbeid på hytte på Lauvhaug, gnr. 28 bnr. 2 i Hjartdal slik det er søkt jf. søknaden 29.02.2016. Avslaget er gjeve med heimel i kap. IV, pkt. 1.1 i verneforskrifta for Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde. Det kan klagast på vedtaket til Miljødirektoratet. Klagefristen er tre veker etter at vedtaket er motteke. Klaga rettast til Miljødirektoratet, men sendast til Verneområdestyret for Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde. Vedtaket vert send Bjørg E. H. Schorre og Gunnar Bjerknes-Haugen. Kopi: - Olaf Særsland - Hjartdal kommune - Miljødirektoratet - Fylkesmannen i Telemark - Statens naturoppsyn Skinnarbu - Villreinnemnda for Brattefjell-Vindeggen, Blefjell og Norefjell-Reinsjøfjell Kopi av vedtaket vil og bli lasta opp i Miljøvedtaksregisteret. 13
Sak 18/16 Søknad om bygging av kalvehus på 137/4 Kråkeroe i Seljord kommune Trygve Aasan. Verneområdestyret for Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde er forvaltingsmyndigheit for verneområdet og skal handsame dispensasjonssaker. Kort om saka Stølen Kråkeroe, som eigast og drivast av Trygve Aasan, er ein av to støler som framleis er i drift innafor landskapsvernområdet. I samband med at Aasan framover vil ha vårkalving, har han bruk for eit lite bygg som skal fungere som kalvehus. Han søkjer difor om løyve til å sette opp eit bygg på BYA 24 m 2 som skal gje kalvane ly om natta og når det er dårleg vær. Bygget vil òg ha eit rom for lagring av høy, kraftfôr mv. Planen er å plassere bygget i utkanten av støylen. Vedlegg Søknad med vedlegg dagsett 11.05.2016 (dok. 2016/2369-1). Kartskisse oversiktskart (dok. 2016/2369 2). Andre relevante dokument, ikkje vedlagde - Verneforskrifta for Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde. - Naturmangfaldlova (NML). - Forvaltingsplan for Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde 2010-2014. - Uttale frå villreinnemnda (?) Det formelle grunnlaget - verneforskrifta og naturmangfoldlova Verneføremålet i Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde er å - Taka vare på eit vakkert og eigenarta naturlandskap, med urørt høgfjell og fjellskogområde. - Taka vare på det biologiske mangfaldet i området, med villreinstamme og rikt plante- og dyreliv. - Taka vare på verdifulle kulturlandskap og kulturminne. I verneforskrifta for Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde er oppføring av bygningar og anlegg i utgangspunktet forbode, jf. kap. IV, pkt.1.1. Reglane er ikkje til hinder for drift og vedlikehald av eksisterande anlegg, jf. pkt. 2.2. Etter kap. IV, pkt. 3.2 kan forvaltingsstyresmakta, når verksemda eller tiltaket kan skje utan at det strir mot føremålet med vernet, gje løyve til mindre tilbygg eller ombygging av eksisterande bygningar i området. og etter 3.1 gje løyve til «tiltak i samband med jordog skogbruk, så som oppføring av bygningar og liknande. Verneområdestyret må særleg vurdere konsekvensane av ein dispensasjon i høve til verneføremålet og verneverdiane. Dette går og fram av 7 i naturmangfaldlova, som seier at prinsippa i 8-12 i lova skal leggjast til grunn som retningsliner ved utøving av offentlig myndigheit. Kravet til kunnskapsgrunnlaget skal stå i eit rimelig forhold til sakas karakter og risikoen for å skade naturmangfaldet. Verknadene av eit tiltak skal vurderast ut frå den samla belastinga økosystemet vert utsett for, jf. 10 (om økosystemtilnærming og samla belasting). 14
Dersom det ikkje ligg føre tilstrekkeleg kunnskap om kva for verknader eit tiltak kan ha på naturmiljøet, skal føre-var prinsippet leggjast til grunn, jf. 9, slik at ein ikkje gjer vesentleg skade på naturmangfaldet ved at ein tek ei avgjerd på eit for dårleg kunnskapsgrunnlag. I følgje naturmangfaldlova 11 er det tiltakshavar som skal dekkje kostnadene ved å hindre eller avgrense skade som tiltaket vil gjera på naturmangfaldet, dersom dette ikkje er urimeleg ut frå tiltaket og skaden sin karakter. I tillegg skal det etter naturmangfaldlova 12 takast utgangspunkt i driftsmetodar, teknikkar og lokalisering av tiltaket som ut frå ei samla vurdering av den tidlegare, noverande og framtidige bruken av mangfaldet og økonomiske tilhøve gjev det beste resultatet for samfunnet. Vurdering Kråkeroe ligger i brukssona. Relevant forvaltingsmål for brukssona er at: Brukssona skal forvaltas med tanke på å ta vare på områdas art og karakter utan inngrep som vesentleg kan endre landskapets utforming. Områda skal kunne nyttast til landbruksdrift for å sikre næringsgrunnlaget til grunneigarane. Oppretthalding av drift i utmarka er m.a. viktig for å taka vare på kulturlandskap og plantesamfunn, og derved det biologiske mangfaldet. I dei områda som i delar av året er minst sårbare for forstyrring av m.a. villrein, kan ein legge til rette for naturopplevingsprodukt og jord- og skogbruk som bidrar til å sikre næringsgrunnlaget for dei lokale fjellbygdene gjennom aktiv verdiskaping med fjellet som ressurs. Vidare er det spesielle retningsliner for bruk kva gjelder bygningar. I forvaltningsplanen står det mellom anna at det er tillat med naudsynt vedlikehald av eksisterande bygningar, at det kan gjevast løyve til ombygging og tilbygg, og at det kan gjevast løyve til nybygg som er naudsynt i samband med jord- og skogsdrift. Ein må vera trygg på at dei verneverdiane som er synleggjort i verneføremålet ikkje vert skadelidande om det vert gjeve løyve til tiltaket. Kunnskapsgrunnlaget er basert på Naturbasen, forvaltningsplanen, Norsk rødliste for naturtyper, Botaniske registreringar i Brattefjell-Vindeggen, samt registreringar av stølsanlegg og skjøtselsplan for stølsområde. I tillegg kjem all kunnskap om villreinen. Stølen ligger i ytterkant av villreinens leveområde og det er berre unntaksvis det observerast villrein her. Villreinnemnda har fått saken til handsaming, men rakk ikkje å gje attendemelding. I tidligare saker som omfattar bygging på Kråkeroe, har nemnda uttalt at dei ikkje kan sjå at tiltaket har negativ betyding for villreinen. Det er gjort funn av Handmarinøkkel på ein gjengrodd setervoll sør for Kråkeroe. Denne er raudlista og blei funnet i samband med skjøtselskartlegginga utført i 2012. Det er også eit botanisk interessant område ved eit kildeframspring på sjølve stulen. Kråkeroe er prega av stølsdrift gjennom mange år, og har i dag et flott kulturlandskap. Det er ikkje registrert raudlista naturtypar på staden. Det er allereie ein deil bygningar på Kråkeroe, både gamle og nye. Felles, er at dei passar greitt til kvarandre og at dei blir bruka i samband med stølsdrifta. Det har vore ein del byggeaktivitet på 15
Kråkeroe dei siste åra. Det har vist seg naudsynt med både oppgraderingar og nybygg for å halde fram med drifta. I denne saka er det søkt om nok eit bygg som skal brukast i samband med støylsdrifta. Søkjaren fortel at dei framover vil ha sein vårkalving, noko som betyr at kalvane er unge når dei skal på støylen. Sjølv midt på sumaren kan det vere vêrhardt i fjellet, og unge og små dyr treng ein stad å finne le, noko også Mattilsynet krevjar. Aasan søkjer difor om å setja opp et bygg på BYA 24 m 2 i reinsverk med tømmermannskledning. Mønehøgda blir 3 meter og det blir bordtak med 27 graders vinkel. Bygget vil bli dela i to rom, der det eine skal fungere som opphaldsrom for kalvane, mens det andre skal brukast til lager for høy, kraftfôr mv. Huset skal beisast mørkt i stil med dei andre husa på støylen. I denne saka er det snakk om å føre opp bygning til bruk i eksisterande landbruksdrift, der dyrevelferd og effektiv drift er motivasjonen. Det er søkt om eit driftsbygg under 50 m 2 der det ikkje skal byggast eldstad og pipe. Verneområdeforvaltaren kan ikkje sjå at bygget i seg sjølv påverkar vereføremåla negativt, men staden der Aasan ønskjer å bygge, er tett på eit botanisk interessant område (jf. skjøtselsplan 2012). Det er derfor viktig at plasseringa endrast. Dette avtalast med verneområdestyret. Framlegg til vedtak: Verneområdestyret gjev Trygve Aasan løyve til å bygge enkelt kalvehus i tråd med søknad og teikningar dagsett 11.05.16. Løyvet er gjeve med heimel i kap. IV, pkt. 3.1 i verneforskrifta for Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde. Det vert sett følgjande vilkår: - Løyvet gjeld tre år frå vedtaksdato. Om arbeidet ikkje er starta opp då, fell løyvet bort. - Bygget kan ikkje byggast på staden det er søkt om. Ny plassering avtalast med verneområdestyret. - Arbeidet skal dokumenterast ved at minst tre gode fotografi, som syner den nye bygningen frå ulike vinklar, sendast verneområdestyret seinast to månader etter at bygget står ferdig. - Det skal takast omsyn til fargeval i samsvar med forvaltningsplanen pkt. 7.4. - Det er ikkje anledning til å bygge eldstad/pipe. - Bygget skal ikkje brukast til overnatting. Løyvet gjeld berre i høve til verneforskrifta. Handsaming etter anna lovverk skal skje av aktuell forvaltningsmyndigheit, og søkjaren er sjølv ansvarleg for å hente inn eventuelt andre naudsynte løyve. Det kan klages på avgjerda. Klagefristen er tre veker etter at vedtaket er motteke. Klaga rettast til Miljødirektoratet, men sendast til Verneområdestyret for Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde. Vedtaket vert send Trygve Aasan. Kopi: - Seljord kommune - Miljødirektoratet - Fylkesmannen i Telemark - Statens naturoppsyn Skinnarbu - Villreinnemnda Kopi av vedtaket vil òg bli lasta opp i Miljøvedtaksregisteret. 16