Fv 107 Jondalstunnelen.

Transkript

1 Fv 107 Jondalstunnelen. Massedeponi i Nordrepollen. Framlegg til planprogram. Øyresdalen i Nordrepollen, Kvinnherad kommune. November 2009, revidert 22. mars 2010

2 FORORD. I samband med bygging av Jondalstunnelen skal det utarbeidast reguleringsplan for permanent massedeponi i Øyresdalen, Nordrepollen i Kvinnherad kommune. Tiltaket vert behandla etter Plan- og bygningslova. Formålet med deponiet er å lagra massane på land. Ved å ikkje deponera massane i Maurangerfjorden, slik det var planlagt, kan ein spara om lag mill. kroner som kan nyttast som delfinansiering av eit betre vegalternativ som tilkomstveg til Jondalstunnelen på Torsnes i Jondal kommune. Kvinnherad kommune er ansvarleg planstyresmakt for planarbeidet, Statens vegvesen er tiltakshavar. For utgreiingskrava vil ein fylgja 4-1 i Plan- og bygningslova. Området der ein skal etablera dette massedeponiet vart registrert som del av arbeidet med konsekvensutgreiing for vegplanen for fv 107 Jondalstunnelprosjektet i 2002/2003. I samsvar med 4-3 i Plan- og bygningslova skal det utarbeidast ROS-analyse for massedeponiet. Parallelt med dette arbeidet har Statens vegvesen bedt utførande konsulentfirma for ROS-analysen og konsekvensutgreia deponiet for følgjande fagtema: Landskap Vassdrag Friluftsliv Nærmiljø Dei registreringane som vart gjorte i 2002/2003 i eller i nærleiken av området til foreslått massedeponi er: Sti som går på sørsida av Øyreselva frå fv 51 til stølar aust for planområdet. Stølar aust for planområdet som er nyleg restaurerte. Ny bru over Øyreselva frå desse stølane og som er del av sti mot anleggsveg til fjellet på nordsida av Øyreselva. Hovudfokus for dette deponiet vert: Sikre trygg avrenning frå deponiet mot Øyreselva. Sikre at gamal sti til stølar vert oppretthalde. Sikre god utforming av deponiet slik at det fell best mogeleg inn i landskapet. I tråd med Plan- og bygningslova 4-1 og 12 blir planprogrammet lagt ut til offentleg ettersyn i perioden 7. desember 2009 til 18. januar Planprogrammet er lagt ut på kommunehuset i Rosendal. Planprogrammet er tilgjengeleg på under offentlege høyringar og på Kvinnherad kommune sine internettsider. Merknader til planprogram og til varsel om planoppstart skal sendast til: 2

3 Statens vegvesen Region vest Askedalen 4, 6863 Leikanger Frist for å koma med merknader til planprogrammet er sett til 18. januar I høyringsperioden kan spørsmål om planprogrammet rettast til: Statens vegvesen, Roald Sletten, tlf / , roald.sletten@vegvesen.no. 3

4 INNHALD. Forord... side 2 Innleiing... side 5 Bakgrunn for prosjektet. side 5 Framdrift og planprosess. side 7 Rammer og føringar. side 8 Grunnlag, tidlegare planprosess side 8 Kommuneplan for Kvinnherad. side 8 Standard og dimensjoneringsføresetnader. side 8 Planområde side 9 Skildring av problemstillingar side 10 Skildring av planområde side 10 Kulturmiljø.. side 10 Landskap.. side12 Nærmiljø og friluftsliv side13 Landbruk... side14 Naturmiljø side14 Tiltaket side 16 Aktuelle løysingar.. side 16 Planprogram for konsekvensutgreiing. side 18 Skildring av tiltaket.. side 18 Planforslaget side 18 Samfunnsøkonomisk analyse.. side 18 Ikkje prissette konsekvensar.. side 18 Prissette konsekvensar... side 21 Samanstilling av samfunnsøkonomisk analyse.... side 22 Lokal og regional utvikling... side 22 Tilråding. side 22 Miljøoppfølgingsprogram. side 22 Vedlegg: Innspel til planprogrammet side 23 4

5 INNLEIING. Bakgrunn for prosjektet. I samband med at Jondalstunnelen skal byggjast har ein sett på ulike måtar å disponera overskotsmassane på Kvinnheradsida. Opphavleg ynskte ein å lagra alle overskotmassane i Øyresdalen. Dette forslaget gjekk Fylkesmannen si Miljøvernavdeling i mot. Via forhandlingar fekk ein løyve til å lagra om lag tam 3 i eit midlertidig deponi i Øyresdalen. Desse m 3 er det masseunderskotet ein har når ein skal byggja ferdig fv 107 mellom Austrepollen og Nordrepollen i eit seinare byggesteg. Resten av masseoverskotet har ein fått løyve å deponera i Maurangerfjorden. Fotoillustrasjon av massedeponi i Øyresdalen. Massedeponiet er tilpassa alternativ S9 og ved val av alternativ S6, må forma på deponiet tilpassas linjeføringa for S6. 5

6 Meirkostnadene med å deponera massane i Maurangerfjorden i staden for i eit landbasert deponi i nærleiken av tunnelpåhogget i Øyresdalen, er prissett til om lag mill. kroner i entreprenør Kruse Smith AS si totalentreprise. Føresetnaden for at ein startar dette arbeidet med eit permanent massedeponi i Øyresdalen, er at denne innsparinga skal vera med på å delfinansiera ei betre løysing for tilkomstvegen til Jondalstunnelen på Torsnes i Jondal kommune. 6

7 FRAMDRIFT OG PLANPROSESS. Det er lagt opp til følgjande planprosess: Aktivitet Ca tidsplan Planprogrammet, saman med varsel om planoppstart, sendt ut på høyring. Desember 2009/januar Ope møte i Nordrepollen Januar 2010 Vurdering av innkomne merknader til planprogrammet. Februar 2010 Vedtak av endeleg planprogram April 2010 Utføre planlegging November Mars 2010 ROS-analyse og konsekvensutgreiing April - mai 2010 Reguleringsplan blir lagt ut på høyring Juni - juli 2010 Vurdering av innkomne merknader og saksførebuing for planutval August 2010 Vedtak av reguleringsplan i Kvinnherad kommune September/oktober

8 RAMMER OG FØRINGAR. Grunnlag, tidlegare planprosess. Ved rullering av kommuneplan i 2003 i Kvinnherad vart det sett av areal til eit massedeponi i Øyresdalen i tilknyting til Jondalstunnelprosjektet. Dette vart det varsla motsegn mot og massedeponiet vart tatt ut av kommuneplanen. Som ein del av reguleringsplanarbeidet for fv 107 Jondalstunnelen vart det og tatt med permanent deponi nederst i Øyresdalen. Dette deponiet varsla Fylkesmannen si Miljøvernavdeling motsegn mot. Etter forhandlingar mellom Miljøvernavdelinga, Kvinnherad kommune og Statens vegvesen kom ein fram til eit kompromiss om at deponiet var midlertidig og skulle ikkje romma meir enn m 3. Dette er det masseunderskotet ein har på strekninga mellom Austrepollen og Nordrepollen når ein skal byggja vegen ferdig i eit seinare byggesteg. Resten av masseoverskotet frå Jondalstunnelen skulle deponerast i Maurangerfjorden. Kommuneplan for Kvinnherad Kommuneplan for Kvinnherad har ikkje føringar som er i konflikt med måla for dette prosjektet. Standard og dimensjoneringsføresetnader. Alle Statens vegvesen sine handbøker som berører dette tiltaket skal leggjast til grunn for arbeidet. 8

9 PLANOMRÅDE. Planområdet ligg i Nordrepollen innerst i Maurangerfjorden i Kvinnherad kommune. 9

10 Skildring av problemstillingar. Avrenning av drensvatn til Øyreselva og verknader for fiskebestand i elva. Inngrepet i landskapet. Verdisetting av landskapet. Natursti gjennom området Eventuelle verknader for tilstøytande område, t.d. tidlegare geitestøl. Restaurert geitestøl Skildring av planområde. Kulturmiljø. Utgreidd ved konsekvensutgreiing av Jondalstunnelen i Potensiale for funn av automatisk freda kulturminne er vist på neste side. 10

11 11

12 Landskap. Utgreidd ved konsekvensutgreiing av Jondalstunnelen i I 2003 var det ikkje planlagt eller utført inngrep i landskapet i Nordrepollen bortsett frå kraftutbygginga av Øyreselva i slutten av 1960-åra.. I 2009 har dette endra seg. Det føreligg reguleringsplan for bygging av Jondalstunnelen med tilkomstvegar, alternativ S6 og tilhøyrande anlegg, slik at området i Nordrepollen vil no bli vekta annarleis og mykje lik verdsettinga i Austrepollen. I tillegg til vedtatt reguleringsplan for veganlegget, er det i 1960-åra gjort store inngrep i vassføringa i Øyreselva. Verdisettinga av landskapet i Austrepollen vart verdsett som liten verdi grunna alle dei inngrepa kraftutbygginga og vegbygginga i området hadde gjort. Landskap vert konsekvensutgreidd for massedeponiet der ein nyttar registreringar gjort i 2002/2003 og eventuelt supplerar med nye registreringar dersom det er behov for det. 12

13 Figur som viser korleis landskapet vart vekta i 2002/2003 Nærmiljø og friluftsliv. Utgreidd ved konsekvensutgreiing av Jondalstunnelen i Dette massedeponiet kjem i konflikt med natursti på sørsida av Øyreselva. Denne stien går vidare opp langs sørsida av elva til stien fell saman med anleggsveg opp til fjellet. Ved geitastølen er det bygd ei ny bru over Øyreselva. Denne stien vil bli ført gjennom deponiet slik at stien vert oppretthalde. Ny bru over Øyreselva ved geitastølen. 13

14 Nærmiljø og friluftsliv vil bli konsekvensutgreidd for massedeponiet der ein nyttar registreringar gjort i 2002/2003 og eventuelt supplerar med nye registreringar dersom det er behov for det. Ein vil påpeika at Øyesdalen er ein viktig innfallsport til Folgefonna Nasjonalpark. Landbruk. Utgreidd ved konsekvensutgreiing av Jondalstunnelen i Naturmiljø. Utgreidd ved konsekvensutgreiing av Jondalstunnelen i Vi har tatt med konsekvensutgreiinga for alternativ S6 då dette avsnittet og omtalar området på sørsida av Øyreselva. Traséalternativet S6. Verdisetting: Areala som vert berørte av S6 er prega av ulike typar kulturmark ved garden Køylo. Sjølv om området isolert sett ikkje er spesielt stort, er det her ein stor variasjonsrikdom når det gjeld ulike element i kulturlandskapet. Heilskapen er derfor god og gjev området stor verdi. Gråorskogen er kulturpåverka, men delar har fått vekse seg økologisk moden og ber preg av gamal lauvskog. Kulturlandskapet ved Køylo er og ein del av eit større, samanhengjande kulturlandskap i Nordrepollen, så verdiane knytt til areal påverka av S6 kan ikkje sjåast isolert. Kulturlandskapet ved Køylo har stor verdi, knytt til kriteria kontinuitet, mangfold, særpreg, status inngrep og påverknad. Landskapet vidare, over Øyreselva, har isolert sett ikkje same verdiane, men er og ein del av det store heilskapelege kulturlandskapet. Samla verdi for korridoren knytt til S6 er derfor vurdert til stor verdi (nivå 3). Konsekvensar: Omfanget av dette inngrepet kan setjast til lite til middels ettersom ny veg stort sett vil følgje langs dagens veg. Verdiane i kulturlandskapet ved Køylo er vurdert til å vere store og delområdet høyrer med i det samla kulturlandskapet i Nordrepollen. Omfang og verdsetjing gjev som resultat at framføring av ny riksveg etter S6 forbi Køylo vil ha middels negativ konsekvens (nivå -2). ROS-analyse. For massedeponiet vert det utarbeidd ROS-analyse. Analysen skal vise alle risikotilhøve som har betydning for om arealet er eigna til utbyggingsføremålet og om utbygginga vil føre til endring i risikotilhøva i utbyggingsområdet og/eller i området som ligg inntil utbyggingsområdet. Det vil verta nytta DSB sin temarettleiar: Samfunnsikkerhet i arealplanlegging og til fylkesmannen sitt brev av 26. mai 2009 vedrørande krav og forventningar til beredskapsmessige omsyn i samfunnsplanlegginga, herunder ROS-analyser. Desse gir

15 føringar for korleis ein ROS-analyse skal byggjast opp, tema som skal omhandlast og resultata skal presenterast og følgjast opp. I dette tiltaket bør ein særleg vurdere naturrisikofaktorar. 15

16 TILTAKET. Aktuelle løysingar. Deponiet bør liggja tettast opp mot tunnelpåhogget. Ei løysing er å plassera deponiet på elvedelta mellom Øyreselva og ny vegtrasé, det vil seia på same området som er regulert til massedeponi og ein har løyve å deponera m 3. Dette området er lite og med ei grunnflate på om lag m 2 (200m x 50 m). Det ville medføra ei høgde på over 40 meter på deponiet og dette området er dermed for lite som deponi. Dessutan er dette området meir eksponert enn område på sørsida av Øyreselva. Dette området er eit område som er foreslått som deponiområde frå innbyggjarane i bygda. Begge områda er eigd av Statskraft. 16

17 Førebels plankart med deponi og tilkomstveg innteikna. Førebels lengdeprofil. 17

18 PLANPROGRAM FOR KONSEKVENSUTGREIING. Statens vegvesen si handbok 0140 Konsekvensanalysar skal nyttast i konsekvensanalysen både for metodikk og presentasjon av konsekvensar. For alle utgreiingsalternativ skal det nyttast ein analyseperiode på 25 år. Statens vegvesen har som målsetting å gje god informasjon om planarbeidet slik at alle partar har god innsikt i prosessen og føreslegne løysingar og konsekvensar av desse. Slik informasjon vil først og fremst bli gitt gjennom folkemøte og andre møte med politikarar og spesielt interesserte. I tillegg er det oppretta ei internettside om prosjektet der viktig informasjon og dokument blir lagt ut. Lokalavisene vert nytta til annonsering. Informasjon om prosjektet finn ein på under offentlege høyringar og vegprosjekt. Det vil bli arrangert opne folkemøte i høyringsperioden for reguleringsplanen. Skildring av tiltaket. Planforslaget. Det skal visast eit permanent massedeponi på inntil tam 3 og anleggsveg fram til deponiet. Deponiet skal visa eventuelle tiltak mot avrenning frå deponiet mot Øyreselva. Samfunnsøkonomisk analyse. Vert ikkje utgreidd. Ikkje prissette konsekvensar. Handbok 140 skal leggjast til grunn for ikkje prissette konsekvensar. 18

19 Vurdering av dei ikkje prissette konsekvensane skjer ved ein systematisk gjennomgang av: VERDI, uttrykk gjennom tilstand, eigenskapar og utviklingstrekk for tema i det området der vegprosjektet/massedeponiet blir planlagt. Skala: Liten - Middels - Stor. OMFANG av konsekvensen, d.v.s. kor store endringar vegtiltaket vil føre til for det aktuelle temaet. Skala: Stort negativt - Middels negativt - Lite - Middels positivt - Stort positivt. KONSEKVENS som kjem fram ved å samanhalde VERDI og OMFANG innafor det enkelte tema. Konsekvens kan utførast ved bruk av den såkalla konsekvensvifta vist over og konsekvensane blir vist på ein skala med + og med - med desse namna: ++++ Meget stor positiv konsekvens. +++ Stor positiv konsekvens. ++ Middels positiv konsekvens. + Liten positiv konsekvens. 0 Ubetydelig konsekvens. - Liten negativ konsekvens. -- Middels negativ konsekvens. --- Stor negativ konsekvens Meget stor negativ konsekvens. Handbok 140 legg opp til at følgjande deltema skal utgreiast: Landskapsbilde. Nærmiljø og friluftsliv. Naturmiljø. Kulturmiljø. Naturressursar. For dette tiltaket vil følgjande deltema verta utgreidd: Landskapsbilde. Nærmiljø Friluftsliv Vassdrag Konsekvensane for eit alternativ kjem fram ved at ein til slutt set saman konsekvensen for alle deltema. 19

20 Landskapsbilde. Konsekvensutgreiinga vil ta utgangspunkt i konsekvensutgreiinga av Jondalstunnelen frå 2002/2003, ta ein statusvurdering for eventuelt å justera verdien på det aktuelle landskapsområde. Det vil bli gjennomført ei vurdering av estetiske forhold ved etablering av eit slikt anlegg med midlertidig tilkomstveg, med nær- og fjernvirkningar i samsvar med handbok 140. Avbøtande tiltak vil verta ein viktig del av arbeidet for å sikra at det alt på eit tidleg tidspunkt, i forkant av detaljprosjekteringa, vert framma forslag til god formgjeving av massedeponiet. Det vert laga minst ein fotorealistisk visualisering av anlegget slik at ein på ein etterrettleg måte kan vurdera korleis anlegget kan tilpassast omgivnadene best mulig. Formingsvegleiaren som er utarbeidd for fv 107 Jondalstunnelen kan vera førande for desse vurderingane. Vassdrag. Konsekvensane av steindeponiet vert gjort med utgangspunkt i eksisterande data for Øyreselva. Eksisterande litteratur om vassdraget viser at det finns gode data for fisk, men meir usikre datagrunnlag for å vurdera vasskvaliteten. Det bør derfor takast vassprøver for å supplera eventuelle tidligare målingar. Vasskvalitet, vassføringsdata og data om fiskebestanden skal vurderast opp mot ulike scenarier for utlekking frå deponiet. I tillegg til vurderingar etter handbok 140 bør det gjennomførast ein enkel tilstandsklassifisering av Øyreselva i samsvar med metodikken som er innført for vurdering av vassdrag i henhold til EUs vassdirektiv (vegleiar 01: 2009, Klassifisering av miljøtilstand i vann). Ulike avbøtande tiltak bør diskuterast grundig og sjåast i samanheng med ROS-analysen. Sikring mot erosjon frå Øyreselva blir viktig og det kan nyttast metodikk frå NVE sin Vegleiar 4: 2009, Veileder for dimensjonering av erosjonsikring av stein som grunnlag for vurderingene.. Nærmiljø og friluftsliv. Verdisettingen av friluftsliv og nærmiljøkvalitetar og -anlegg i influensområdet kan hentast frå konsekvensutgreiinga for Jondalstunnelen frå 2002/2003. Handbok 140 skal leggjast til grunn for korleis desse verdiane vert berørt av massedeponiet. Det skal leggjast særleg vekt på nærleiken til Folgefonna nasjonalpark og turvegane som finns i Øyresdalen. Natursti på sørsida av Øyreselva 20

21 Naturmiljø. Tema skal ikkje utgeiast. Øyreselva ovanfor ny bru til geitestølane. Eldre nedlagt kraftverk i bakgrunnen. Kulturmiljø. Tema skal ikkje utgreiast. Prissette konsekvensar. Skal ikkje utgreiast. 21

22 SAMANSTILLING AV SAMFUNNSØKONOMISK ANALYSE Vert ikkje utgreidd. LOKAL OG REGIONAL UTVIKLING. Tema vert ikkje utgreidd.. TILRÅDING På grunnlag av det som er kome fram vil Statens vegvesen som tiltakshavar kome med si tilråding for val av alternativ. Tilrådinga skal grunngjevast. Dei krav som vert sett til deponiet og utforminga av dette, vert innarbeidd i reguleringsføresetnadene for reguleringsplanen. MILJØOPPFØLGINGSPROGRAM I gjennomføringsfasen skal det utarbeidast eit miljøoppfølgingsprogram (MOP). Dette skal i detalj gjera greie for registreringar, tiltak og oppfølging som skal gjennomførast i byggefasen og eventuelt ei tid etterpå, for å unngå skade på og ulemper for natur og miljø. 22

23 Vedlegg 1 Merknader til planprogram 23

24 Notat Til: Fra: Kopi: Kvinnherad kommune Statens vegvesen Region vest Saksbehandler/innvalgsnr: Roald Sletten / Vår dato: Vår referanse: Fv 107 Jondalstunnelen. Permanent massedeponi i Øyresdalen i Nordrepollen i Kvinnherad kommune. Framlegg til planprogram datert november 2009 for tiltaket var lagt ut på høyring i perioden 7. desember 2009 til 18. januar Planoppstart av reguleringsplan vart annonsert i Bergens Tidende, Hordaland Folkeblad. Hardanger Folkeblad, Grenda og Kvinnheringen i byrjinga av desember månad Frist for å koma med innspel til planarbeidet vart sett til Det er kom inn 6 innspel fordelt med 3 innspel frå offentlege instansar og 3 innspel frå private. INNHALD 1 Oppsummering av innkomne innspel..... side 24 2 Offentlege instansar.... side Fylkesmannen i Hordaland, Miljøvernavdelinga. side Hordaland fylkeskommune, Regionalavdelinga side NVE, Region Vest.... side 28 3 Private merknader. side Naturvernforbundet i Kvinnherad..... side Jakob Gjerde, gnr. 55 bnr side Advokat Edmund A. Bolstad på vegne av Per M. Flatebø, gnr. 55 bnr. 5.. side Oppsummering av innspel. Planprogrammet har ikkje vore utfyllande kva utgreiingar ein skal gjera innafor dei ulike fagtema. Planprogrammet er no justert etter dei krav fylkesmannen si Miljøvernavdeling har sett fram. Desse innspela dekkjer og dei krav som er sett fram av Hordaland fylkeskommune og NVE Region Vest. Derfor skal det reviderte planprogrammet vera dekkjande for dei utgreiingane som skal gjerast i samband med reguleringsplanarbeidet for massedeponiet. Det har og herska usikkerheit om deponiet er permanent eller ikkje. Det planlagde deponiet er permanent, men Statens vegvesen har rett til å ta ut inntil tam 3 når veganlegget mot Austrepollen skal gjerast ferdig. Bru over elva vert ståande til desse massane er tatt ut. 24

25 2. Offentlege instansar:. 2.1 Fylkesmannen i Hordaland, Miljøvernavdelinga Fylkesmannen meiner den økonomiske sida av saka kunne vore nærare utdjupna. Dei stiller spørsmål om reknestykket for innsparing tek høgde for at tiltaket skal ha minst mogelege negative miljøverknader, eller om det finst eit skjeringspunkt for innsparing der ein kunne vurdert å nytta andre allereie etablerte deponi i staden. Fylkesmannen vurderer etablering av eit massedeponi i Nordrepollen på tam 3 som svært konfliktfylt i høve til nasjonale arealpolitiske føringar knytt til landskap. Dersom planframlegget kjem i konflikt med nasjonale føringar for arealpolitikken vil fylkesmannen vurdere å fremja motsegn. Derfor rår dei til at det vert innarbeidd eit punkt i planprogrammet som sikrar at slike problemstillingar vert godt opplyste. I samsvar med 4-3 i pbl skal det utarbeidast ROS-analyse og fylkesmannen ventar at dette kravet vert innarbeidd i planprogrammet. Analysen skal visa alle risikohøve som har betyding for om arealet er egna til utbyggingsføremål og om utbygginga vil føre til endring i risikotilhøva i utbyggingsområdet og/eller i område som ligg inntil utbyggingsområdet. Fylkesmannen viser til DBS sin temarettleiar: Samfunnsikkerhet i arealplanlegging og til fylkesmannen sitt brev datert 26. mai 2009 vedrørande krav og forventningar til beredskapsmessige omsyn i samfunnsplanlegginga, herunder ROS-analyser. Merknader til framlegg til planprogram. Planprogrammet må ta stilling til om deponiet er permanent eller ikkje. Fylkesmannen har oppfatta det som eit mål frå kommunen si side at ein ville nytta tunnelsteinen som ein ressurs heller enn å dumpa den i fjorden. Fylkesmannen rår til at begge desse formene for arealbruk vert utgreidd som ein del av konsekvensutgreiinga. Vidare er det viktig at det går fram av planforslaget kva for avbøtande tiltak som skal nyttast for å redusera inngrepet sine negative konsekvensar for landskap, vassdrag og friluftsverdiar. Spørsmål om tilbakeføring av tilkomstveg over elva bør vera ein del av dette. Avbøtande tiltak må og gå fram av den juridisk bindande delen av planen. Fylkesmannen hevdar planprogrammet er kortfatta og kunne med fordel i større grad spesifisert korleis ulike tema skal utgreiast. Fleire stader er det vist til konsekvensutgreiinga som vart gjort i 2002/2003 utan at det er spesifisert kva som vart gjort. Det er derfor vanskeleg å ta stilling til om tema som nærmiljø og friluftsliv er tilstrekkelig opplyst. I høve det siste vil dei peika på at Øyresdalen er ein viktig innfallsport til Folgefonna Nasjonalpark. Øyreselva er regulert, men er likevel rekna som ei viktig sjøaureelv ned innslag av laks. For å sikre livsgrunnlaget for fiskestammane må ein unngå inngrep og/eller aktivitet som gjev tilslamming av elva, tilførsle av sprengstoffrestar og/eller inngrep i sjølve elveløpet. Kantsona med vegetasjon mot vassdraget må takast vare på og her må ein unngå inngrep. Dette medfører at kryssing av elva må skje med bru og ikkje røyr eller andre inngrep i sjølve vasstrengen. 25

26 Det er viktig at konsekvensutgreiinga syner kva som må gjerast for å unngå avrenning til skade for fiskebestandane i vassdraget. Vidare må planen gjera greie for tekniske krav til avbøtande tiltak. Konsekvensutgreiinga bør særskilt vurdere korleis ein skal sikra vassdraget mot avrenning i periodar med store nedbørsmengder over lengre tid. Som eit avbøtande tiltak for å unngå avrenning til vassdraget bør ein vurdere avskjerande grøft med avløp i røyr ut i fjorden. For sjølve deponiet er det viktig at utgreiinga syner korleis uheldige verknader på landskapet vert mest mogeleg redusert med avbøtande tiltak. Det er viktig med visualisering både av sjølve deponiet og vegtilkomsten over elva, frå ulike ståstader slik at ein får vist nær- og fjernverknader. Miljøoppfølgingsprogram. Eit miljøoppfølgingsprogram bør særleg fokusere på å etablere rutinar for å oppdage og motverke skadeleg avrenning til vassdraget. Programmet bør fokusere både på anleggsfasen og tida etterpå. Kommentar. Andre deponi enn det omsøkte har ikkje vore aktuelle. Deponi frå Følgefonnutbygginga i Austrepollen ligg for lang borte og med svært dårleg veg til å transportera så store massevolum på. Skal ein oppnå den økonomiske innsparinga må deponiet liggja nærast mogeleg tunnelpåhogget. Dei andre innspela/krava fylkesmannen har er innarbeidd i revidert planprogram og ROSanalysen. 2.2 Hordaland fylkeskommune, Regionalavdelinga. Fylkeskommunen saknar meir utfyllande informasjon om kva lover og forskrifter som ein legg til grunn for planarbeidet. Dei viser her til 3 og 4 og vedlegg II i Forskrift for konsekvensutredning ( ), samt veiledningsnotat datert til forskrifta. Tiltaket er omfatta av vedlegg II A, punkt 12 Større deponier for masse på land og i sjø og skal dermed vurderast etter 4 som viser kva som er kriterier for vesentlege verknader for miljø og samfunn. Følgjande kriterier er særleg relevante med tanke på fylkeskommunen sine fag- og ansvarsområde: er lokalisert i eller kommer i konflikt med særlige verdifulle landskap, naturmiljø, kulturminner eller kulturmiljø som er vernet eller fredet, midlertidig vernet eller fredet eller foreslått vernet eller fredet, eller hvor det finnes eller er stor sannsynlighet for å finne automatisk fredete kulturminner som inngår i et kulturmiljø med stor tidsdybde, eller er lokalisert i større naturområder som er særlig viktige for utøvelse av friluftsliv, herunder markaområder eller i viktige vassdragsnære områder som ikke er avsatt til utbyggingsformål eller i overordnede grønnstrukturer og viktige friområder i byer og tettsteder, og hvor planen eller tiltaket kommer i konflikt med friluftsinteresser. 26

27 Forskrifta seier og at Plan- eller tillatelsesmyndigheten skal vurdere og i nødvendig grad fastsette vilkår for å avbøte og begrense vesentlige negative virkninger av planen eller tiltaket. Vilkårene må vedtas som bestemmelser eller hensynssoner med hjemmel i plan- og bygningsloven, eller som vilkår etter annet lovverk. Fylkeskommunen føreset at dette vert følgt opp i reguleringsplanen. Fylkeskommunen registrerer at deponiet ikkje er i samsvar med gjeldande kommuneplan og dei meiner det bør kome klårare fram at det er vedtatt ein reguleringsplan med ei anna lokalisering av massedeponiet. Det er heller ikkje oppgjeve kva type reguleringsplan som skal utarbeidast, men fylkeskommunen reknar med at det er ei detaljregulering etter 12-3 i plan- og bygningslova. Fylkeskommunen minner og om vedlegg III i forskrift om konsekvensutredninger, som m.a. seier at konsekvensutgreiinga i nødvendig utstrekning skal omfatte En redegjørelse for forholdet til kommunale, fylkeskommunale og andre regionale og nasjonale planer som er relevante i forhold til den aktuelle planen eller tiltaket, samt for relevante mål fastsatt gjennom Rikspolitiske retningslinjer eller bestemmelser. Statlige retningslinjer eller bestemmelser, Regionale bestemmelser, nasjonale miljømål, stortingsmeldinger eller lignende, og hvordan disse er tatt hensyn til. Fylkeskommunen har ikkje særlege merknader til dei opplista problemstillingane og dei tema planprogrammet legg opp til skal konsekvensutgreiast med unntak av kulturminne. For alle fagtema tenker ein å nytta registreringar som vart gjort i 2002/2003. Fylkeskommunen har ikkje hatt høve til å inn i det arbeidet som vart gjort i 2002/2003 for å kunne slå fast kor vidt det er tilstrekkeleg som grunnlag for reguleringsarbeidet. Men fylkeskommunen peiker på at det var alternative vegtraséar og ikkje massedeponi som vart utgreidd i 2002/2003 og konsekvensutgreiinga omfatta ikkje det tiltaket det no skal utarbeidast reguleringsplan for. Ved konsekvensutgreiinga i 2003 inngjekk kulturminne, natur, landskap, nærmiljø, landbruk og friluftsliv i dei ikkje prissette konsekvensane. Fylkeskommunen peikar på at det er desse tema som er relevante i det aktuelle planområdet fordi problemstillingane er knytt nettopp til desse tema. Fylkeskommunen går gjennom dei ulike tema og konkluderer følgjande: Rammer og føringar må supplerast. Alternativa må kome klårt fram. Konsekvensutgreiinga må knytast til det konkrete tiltaket. Konsekvensutgreiinga frå 2003 utgreidde ikkje massedeponi i planområdet og vil derfor vera mangelfull som grunnlag for reguleringsarbeidet. Kulturminne i planområdet må utgreiast. Landskap må utgreiast. Kommentar. Ved at planprogrammet no er revidert med dei merknader fylkesmannen har sett meiner vi det reviderte planprogrammet og stettar dei innspel/merknader fylkeskommunen kjem med. Når Statens vegvesen nyttar totalentreprise er ei detaljregulering mest aktuelt. 27

28 2.3 NVE Region Vest NVE sine innspel til plansaka vert i hovudsak dei same som til dispensasjonssøknaden og oppsummert gjeld dette: At det vert sett av ei tilstrekkeleg brei urøyvd vegetasjonssone mot elva. At fyllingsfoten må gjerast erosjonssikker. At brua over elva gjer minst mogeleg inngrep i elva og vegetasjonssona, og ikkje hindrar flaumvassføring. NVE saknar tilvisning i planprogrammet til generelle utgreiingskrav i PBL 4-3 om Samfunntryggleik og risiko- og sårbarheitsanalyse. Dette bør takast inn i planprogrammet. I ROS-analysen reknar NVE med at risiko og eventuelt avbøtande tiltak i høve til naturrisiko (t.d. flaum, skred, erosjon og grunntilhøve) vert vurdert og skildra. Tiltaka må innarbeidast i reguleringsføresegnene. NVE meiner ikkje planprogrammet klargjer om det skal takast ut meir masse enn dei tam 3 som er fastsett skal nyttast. Dette må planprogrammet klargjere og det har innverknad på om brua over elva skal vera permanent eller om den skal fjernast og elvenaturen mest mogeleg tilbakeførast. Kommentar. Dei innspela NVE kjem med vert fanga opp gjennom ROS-analysen som er innarbeidd i revidert planprogram. Statens vegvesen må ha rett å henta ut tam 3 når veganlegget mot Austrepollen skal gjerast ferdig. Truleg vil ein og behalda brua inntil dette masseuttaket er tatt. Etter det kan brua rivast og resten av deponiet verta eit permanent deponi. 28

29 3. Private: 3.1 Naturvernforbundet i Kvinnherad. Naturvernforbundet stiller spørsmål kvifor Statens vegvesen kunne gje løyve til oppstart av Jondalstunnelen utan at det var godkjent reguleringsplan for steindeponi på land. Dei er og sjokkert korleis Hagen er blitt etter oppstarten av anlegget og kunne ikkje i sin villaste fantasi tenkt seg at det kunne bli så ille. Naturvernforbundet synes det er lite rettferdig at Nordrepollen skal steinast ned for å spara Torsnes. Dei meiner innsparinga på mill. kr. kan sparst med å ikkje byggja nye bruer over Øyreselva og ikkje laga den tusenmeter lange fartsstripa frå tunnelen til Aurstein. Naturvernforbundet i Kvinnherad tilrår: 1. Tunnelmassane vert køyrd på sjøen. 2. Bruene vert ikkje bygde 3. Vegen frå bruene til Aurstein vert opprusta til standard som gjev to køyrefelt, men utan gul stripe. Dette vil spara garantert meir enn 20 millionar, men det viktigaste er at det reduserer øydelegginga av eit unikt landskap og kulturminner. Kommentar: Då entreprenøren starta arbeidet med Jondalstunnelen vart det vurdert som lite truleg at skilnaden mellom alternativ N2red og alternativ N6 vart finansiert. Det drog og ut før finansieringa var på plass. Som ein konsekvens av det skulle alle massane lagrast på land. Statens vegvesen hadde løyve til å lagra tam 3 i deponi og vi ville nytta dette løyve inntil vi fekk reguleringsplanen for det store deponiet på plass. I samråd med fylkesmannen si Miljøvernavdeling vart det søkt dispensasjon om å flytta deponiet på nordsida av elva til sørsida. Området Hagen vil sjå litt uryddig ut i anleggsperioden og ein meiner dette først kan vurderast når anlegget er ferdig. Det er då ein ser korleis området blir. Til Naturvernforbundet si tilråding kan svarast: 1. Tunnelmassane skal lagrast på land. Dette er ein del av finansieringa av alternativ N6 på Torsnes i Jondal kommune. 2. Anlegget vert bygd ferdig frå Jondalstunnelen fram til Aurstein etter vedtatt reguleringsplan inklusiv nye bruer over Øyreselva. 3.2 Jakob Gjerde, gnr. 55 bnr. 4. Grunneigaren hevdar han var ein av fleire som ynskte å flytta steindeponiet frå nordsida av elva til sørsida. Det dei ynskte flytta var deponiet på tam 3 og ikkje eit deponi på tam 3. Bakgrunnen for forslaget var å bevara Kalvehagen og at eit deponi på tam 3 var lettare å gjøyma på sørsida av elva. Han hevdar eit så stort massedeponi blir eit stort naturinngrep godt synleg frå fjellvegen som fører opp til fjells og Folgefonna nasjonalpark. 29

30 Grunneigaren stiller spørsmål om deponiet er permanent eller midlertidig. Han meiner delfinansieringa av eit betre alternativ for tilkomstveg til Jondalstunnelen vart finansiert ved hjelp av næringslivet og ikkje desse mill. kr. ein sparer med eit landdeponi. Grunneigaren stiller spørsmål om det er Statskraft som eig området der massedeponiet er plassert. På fleire kart er dette område vist som fellesområde tilhøyrande gnr. 55 bnr I alle fall har han bruksrett på område (beite og ved). Han hevdar det alt er starta arbeide med massedeponi på sørsida av elva før lovleg vedtak ligg føre. Dette er ikkje med på å skapa tryggleik og tillit for vidare handsaming. Kommentar: Statens vegvesen meiner det klart har kome fram i pressa at det var eit større deponi som skulle leggjast på land og ikkje dette midlertidige deponiet det var gjeve løyve til tidlegare. Deponiet er eit permanent deponi, men Statens vegvesen vil ha rett til å ta ut inntil tam 3 når veganlegget mot Austrepollen skal gjerast ferdig. Innsparinga på millionar kr. inngår i finansieringa av alternativ N6. Skilnaden mellom alt. N2red. og alt. N6 var om lag 67 mill. kr. Deponiet dekker 20 mill. kr og det som det private næringslivet finansierte var om lag 47 mill. kr. Eigedomsforholdet er sjekke ut og grunneigar er Statskraft. Det er kanskje rett at det på nokre kart står felleseige , men desse karta er feil. For å undersøka grunnforholda vart det utført grunnboringar før deponiet vart godkjent. Desse grunnboringane er undersøkingar som må gjerast som del av ein ROS-analyse og må gjerast som ein del av planlegginga. 3.3 Adv. Edmund A. Bolstad på vegne av Per M. Flatebø, gnr. 55 bnr. 5. Store deler av planområdet vert nytta til vår- og haustbeite for Køylo, gnr. 55 bnr. 5 og beiteretten må derfor avløysast dersom området skal nyttast til massedeponi. Dette beiteområdet er svært viktig dersom dyrehaldet på Køylo skal oppretthaldast og Per M. Flatebø vil ikkje gje samtykke til avløysing av beiteretten. Beiteområdet i nedre del av Øyresdalen er blitt viktigare for Køylo etter at store delar av beiteområdet frå innmarka og sørover vil gå tapt grunna omlegging og rassikring av fv 107. Ved etablering av eit permanent steindeponi vil Per M. Flatebø krevja at deponiet vert dekt med jordholdige massar og tilsådd slik at det kan nyttast til beite i framtida. Det må og vera eit krav at det ikkje vert avrenning av slam til vassdraget frå deponiet fordi slamavrenning vil vera til skade for fisken. Slamavrenning kan og vera til hinder for at vatnet frå elva kan nyttast til drikkevatn for buskapen på Køylo. I periodar når brønnen er tørr vert vatnet frå elva og brukt til drikkevatn til bustadhuset. 30

31 Grunneigaren påpeikar at planskissa ikkje viser elveløpet lengst mot sør. Dette er eit elveløp som vert liggjande under deponiet og planskissa kan derfor feiltolkast når det gjeld konsekvensane for vassdraget. Kommentar: Tapt beitområde i anleggstida vert erstatta. Deponiet vert tilsådd slik at området kan nyttast til beite etter at anlegget er avslutta. I revidert planprogram er det tatt med ROS-analyse av massedeponiet og der vert det handtert korleis ein skal hindra avrenning frå deponiet til elva. 31