«1 + 1 = 3» Gruppa som læringsarena. Teoretiske perspektiv. Kven kan skildre elefanten? Kva skal til for å lære i gruppe?

Størrelse: px

Begynne med side:

Download "12.03.2015. «1 + 1 = 3» Gruppa som læringsarena. Teoretiske perspektiv. Kven kan skildre elefanten? Kva skal til for å lære i gruppe?"

Thorvald Arntzen
8 år siden
Visninger:

1 «1 + 1 = 3» Gruppa som læringsarena Teoretiske perspektiv Helsepedagogikk dag 4 Ved Kari Vik Stuhaug Kven kan skildre elefanten? Fabelen frå austen om ti blinde som skulle skildre elefanten Kva skal til for å lære i gruppe? Å sikre at ein kvar (elev): Engasjert i mål for arbeidet Tru på at ein maktar det som skal gjerast Trygg på at ein får hjelp til å nå målet Sjølv får velje stoff og framgangsmåte Støtte frå omgivnadene til kompetansen er nådd Får anerkjenning for det ein får til Eva Nordland 1997, s 28 1

Å sikre at ein kvar (elev): Engasjert i mål for arbeidet Tru på at ein maktar det som skal gjerast Trygg på at ein får hjelp

2 Gruppa som godt læringsmiljø Legge en plan for hvordan gruppa blir redskap for læring Aktivt høre på hverandre og bry seg om hverandre Oppmuntre hverandre til å delta aktivt og bidra Ikke godta at noen dominerer Uenighet skal tas opp til diskusjon Alle bidrar til løsninger som alle kan godta ved problemer Oppgaver som ledelse, sosialt ansvar går på rundgang Revurderer sine rutiner i forløpet Alle yter sitt til at humor og livsglede preger gruppen Eva Nordland 1997 s. 21 Sentrale moment: Konstruktiv gruppeprosess avheng av individets oppfatning av: tilhørighet identifikasjon/forplikting kontroll skape resultat samhold god stad å vere Balanse mellom: Å ta imot å vere aktiv godt å vere skape resultat forståing endring Rom for anerkjenning, støtte og framsteg. Respekt og omsorg At gruppa styrkar individets sjølvtillit For å få til dette: nødvendig m/verktøy som skaper andre strukturar enn i den vanlege samtalen som fremjar gode arbeidsprosessar og forebygge det som kan hemme og forstyrre. 9 Miljø for læring Forsking: Tilrettelagt for ulike læringsstilar (ulike metodiske element) Tilrettelagt for engasjement i læringsprosessen Får vere med og velje lærestoff sjølv (jfr. «forventningar») Eva Nordland

Alle yter sitt til at humor og livsglede preger gruppen Eva Nordland 1997 s.

3 Frå UNIVERS til MULTIVERS Frå mekanistisk livsoppfatning til systemforståing Frå enkeltdelar til heilskap Frå fragment til kompleksitet Frå makt over til makt saman med Frå instruksjon til kommunikasjon Frå kultur (forstått som dannelse) (tilbake) til natur Systemforståing Albert Einstein ( ) Teori om samspel mellom system Makt er evne til å utløyse forandring Gregory Bateson ( ) biolog/sosialantroplog System i utvikling sansar meir, reagerer meir differensiert og får eit stadig vidare nett av kontaktar. Kommunikasjonsteori som forståelsesramme for sosiale fenomen/interaksjon Frå UNIVERS. Dersom du berre gjer. Resultat = eksperten 13 3

Bateson (1904-1980) biolog/sosialantroplog System i utvikling sansar meir, reagerer meir differensiert og får eit stadig vidare nett av kontaktar.

4 Frå UNIVERS til MULTIVERS Mange sanningar 14 P. Freire: Maktperspektivet Læreren er ikke lenger bare den-som-lærer-fra-seg, men en som selv lærer i dialog med elevene, som omvendt lærer mens de lærer fra seg. De blir sammen ansvarlige for en prosess i hvilken alle vokser.(s. 54) De må forlate det pedagogiske mål å lage innskudd og erstatte det med menneskers problemformulering i deres forhold til verden. (s. 53) Pablo Freire Frå ekspert og observatør til deltakar (helsevesenet.) Pedagogen derimot må begynne med enkeltmenneskets opplevelse av seg selv i en gitt situasjon og dets forhold til omgivelsene. Vifladt/Hopen 2004 Hver av oss skapes, her og nå både av det vi er overfor de andre, og av de andres reaksjon på oss. Eva Nordland 2007 Jfr. Lappen i panna 4

De blir sammen ansvarlige for en prosess i hvilken alle vokser.(s.

5 Frå UNIVERS til MULTIVERS: Kunnskapsbasert praksis Diverse overordna føringar/retningsliner: Krav om at helsetilbod skal vere «evidensbasert» behandlingstilbod m.m. skal bevisleg verke! Forskingsbasert kunnskap Forsking («evidens» - dokumentert effekt) Brukarerfaring Fagfolk si erfaring Essensen er å kombinere klinisk erfaring og ekspertise med best tilgjengeleg kunnskap frå forsking. Brukarane sin kunnskap (erfaringsbasert) Erfaringsbasert kunnskap (fagfolk) Jamtvedt 2003 Reflekterande prosessar - Tom Andersen (forts) Reflekterande team: Utveksling av beskrivelser, forklaringer, definisjoner og oppfatninger skaper eit «multivers» av oppfatningar som personen kan velje mellom. Best med spørsmål (ikkje råd) Gå frå ord til ord (lytting) Unngå å uttrykke meiningar (blir fort ein ekspertuttale som lukkar for andre meiningar) Styrast av «passe forskjellig» Ferdighetslæring Å lære er å få ny viten (teori) og nye ferdigheiter (praksis) Tre faser: Å oppnå viten (kognisjon) Fiksering/øvingsfase (trene) Automatiseringsfase (vane kjem av seg sjølv) Eva Nordland s. 22 Jeg hører og glemmer. Jeg ser og husker. Jeg gjør og forstår. Konfucius 5

6 Konfliktar i grupper Konflikt er eit sjukdomsteikn Redusere og eliminiere konfliktar Konfliktar hindrar utvikling Viktigaste teoriar: Semjeorienterte Konflikt er drivstoff for forandring Utnytte konfliktar for å realisere «det gode liv» Konfliktar er nødvendige for utvikling Viktigaste teoriar: Endringsorienterte Sortland 1991 Tilbakemelding Tilbakemelding jfr. feedback i systemteori Skjelne mellom: Det vi har observert (situasjon, åtferd) De vi tenker (tolking av åtferd) Det vi kjenner (kva det vekker av positive og negative kjensler) Kva konsekvensar det har for vidare samarbeid med personar (Vifladt/Hopen 2004) 25 Litteratur Pablo Freire: De undertryktes pedagogikk. Gyldendal Skriven i 1968 med bakgrunn i fattigdom og analfabetisme i Brasil. Stadig referansebok i pedagogikk. Eva Nordland: Sosialpedagogikk. Gruppen som redskap for utvikling og læring. Oslo Tano forlag Tom Andersen: Reflekterende processer. Samtaler og samtaler om samtalerne. Dansk psykologisk forlag Sentral bok i systemisk praksis/fam.terapi. T.d. kap. 2: Grundbegreber og deres anvendelse i praksis. Kvangarsnes Marit: Helsearbeidaren som pedagog, i Ekeland og Heggen: Meistring og myndiggjuering reform eller retorikk? (s ). Oslo gyldendal Akademisk Grei artikkel om didaktisk relasjonsmodell i helsefagleg kontekst. Underlid, Kjell: Gruppepsykologi, Fagbokforlaget

feedback i systemteori Skjelne mellom: Det vi har observert (situasjon, åtferd) De vi tenker (tolking av åtferd) Det vi kjenner (kva det vekker av positive og negative kjensler) Kva konsekvensar det

Like dokumenter

Helsepedagogikk og -didaktikk

Helsepedagogikk og -didaktikk Behandling, eller helsepedagogikk? Læring Meistring Helsepedagogikk som: - funksjon og praksis -synsmåte, perspektiv - relasjonar og prosessar Didaktikk - didaktisk refleksjon