Makrorapport Januar 2018 Side 1
Makrobiletet Året 2017 var ein fest på børsane, og desember var i så måte ikkje noko avvik. Verdsindeksen steig med om lag 20 prosent i 2017, mens dei amerikanske børsane gjekk opp med 20-30 prosent. Oslo Børs la på seg 18 prosent i løpet av året, det gjorde også fleire andre børsar. Den mest forsiktige i klassen var børsane i Euro-sona. Den mest positive utviklinga i Euro-sona er knytt til statsobligasjonane, der landa som sleit under finanskrisa no har betalt mykje lågare rente enn for berre eit par år sidan. Det er og dei vanskelege («PIIGS-landa») som har starta børsåret 2018 best, med ein snittavkastning på om lag fire prosent. Euro-sona har slitt i mange år no, men endeleg ser det ut til å være lys i enden av tunnellen. Dei fleste piler peikar oppover, og den gjer det i dei fleste sektorar og over landegrensene. Sentralbanken har no begynt å trappe ned på obligasjonskjøpa, men seier samstundes at dei føl marknaden tett og at dei er klare om ting skulle endre seg. Også i Norge peikar pilane den riktige vegen. Gjennom Regionalt Nettverk fekk vi ei peikepinn på at bedriftene ser for seg ein moderat vekst i tida som kjem. Arbeidsløysa falt gjennom 2017 og kapasitetsutnyttinga i bedriftene har auka. Ei svekka krone har vært bra for eksportbedriftene. Bustadprisane snudde, men kanskje meir enn kva ein såg før seg. Eit EU i framgang vil mest sannsynleg gje positive ringverknader på norsk økonomi. Dei største utfordringa i norsk økonomi er lav inflasjon, usikkerheit i bustadmarknaden og veksten i privat gjeld. Der mange andre land brukar låg rente til å betale ned gjeld, lånar hushaldningar i Norge som aldri før, uavhengig av bustadprisutviklinga. Side 2
Valutamarknaden Til tross for mange positive indikatorar siste kvartal i 2017 har den norske krona møtt motbør, og har lagt bak seg ein særdeles svak periode. På det svakaste, målt mot euroen, var den nesten oppe i 10.00 dagane før jul. Det er om lag same nivå som krona vart handla på sitt svakaste under finanskrisa. I midten av desember var det rentemøte, der rentebana vart satt opp, noko som styrka krona umiddelbart. Effekten var kortvarig, og allereie dagen etterpå svekka krona seg igjen, og avslutta veka svakare enn den hadde starta. Ser vi året under eitt har ikkje krona svekka seg veldig mot dei store, om vi ser vekk frå EUR. Euroen var i særklasse i 2017 og mot slutten av desember braut den 1,20 mot dollaren. Den var oppom det nivået i september og, men har ikkje vært etablert over 1,20 på over 3 år. Over året styrka euroen seg med over 14 prosent mot dollar. Berre i desember styrka den seg med om lag to prosent. Starten av 2018 har vist lovande takter frå den norske krona, utan at det har skjedd noko spesielt i marknaden som skulle tilseie det. Det kan verke som om marknaden har venta på årsskiftet slik at det kan få trenden til å snu. Krona starta å styrke seg rundt 21. desember og har styrka seg med omlag 2,6 prosent mot euro og 3,2 prosent mot dollar. Side 3
Renter Midten av desember inneheldt ei rekke rentemøter, og dei gjekk om lag som forventa. FED sette opp styringsrenta, noko marknaden hadde prisa inn. Samstundes indikerte dei tre rentehevingar i 2018. FED har ikkje indikert når neste renteheving vil kome. Det var to representantar i FED som stemte mot renteheving, og ingen av dei har stemmerett i årets rentemøter. I følgje referatet har FED tru på at inflasjonen vil kome opp mot målet på mellomlang sikt. Slik det ser ut no har marknaden tru på at det blir med to rentehevingar i 2018. I rentemøtet til Norges Bank vart styringsrenta som venta halden i ro. Norges Bank synest å ha eit positivt syn på den økonomiske situasjonen i Norge og heva rentebana noko. På Møtet i september indikerte dei at første renteheving skulle kome sommaren 2019, mens det i desembermøtet ble signalisert ein høgare rentebane med ein potensielt renteauke allereie i fyste kvartal 2019. (og ein 50/50 sjanse for at styringsrenta kan settast opp på tampen av 2018). 3 månader NIBOR hadde ein desember månad der den varierte veldig, men utslaget var lite rundt rentemøtet og den heva rentebana. Dei lange rentene steig enn del i løpet av desember, men 10-åringen held seg framleis innanfor «bandet» 1.80-2,05 som den har gjort dei siste ni månadar. Etter at Sentralbanksjefen i USA i september presenterte at det mest sannsynleg kom ein renteoppgang i desember, verka det som om norske swaprenter meir begynte å følgje dei europeiske rentene. Side 4
Olje og råvarer 2017 har vært eit sterkt år for oljeprisen, og desember var ikkje noko unntak. Til tross for at OPEC heldt det dei lova med omsyn på produksjonskutt, så hadde ikkje marknaden heilt trua. Utover hausten vart fokuset flytta meir over på eksportkutt, og dermed fekk vi lagertrekk. Eit lågare tilbod i marknaden medførte derfor til ein høgare oljepris. Samstundes aukar etterspurnaden etter olje med 1,5-2 millionar fat frå første til andre halvår og gjorde at oljeprisen auka med om lag $20 fatet frå juli og fram til no. Brent-olje har ikkje blitt handla på høgare nivå sidan våren 2015. Tross auka i oljepris, har ikkje krona styrka seg særlig i haust og det kan sjå ut til at samanhengen mellom oljepris og krone har vore fråverande. Sjølv om krona sidan romjula har vært på offensiven, er det noko tidleg å gje oljeprisen æra for det. Kva med 2018? Med dagens oljepris er det stadig fleire oljefelt i USA som er lønsame. Det vil nok være den største hindringa i vidare oppgang i oljeprisen. Samstundes har dei siste års låge oljepris gjort til at fleire prosjekt har blitt lagt på is. Desse investeringane, om dei blir tatt opp no, vil ikkje bli synlege i marknaden på fleire år. Det kan bety at tilbodet i marknaden ikkje vil stige veldig i den korte horisonten. I tillegg vil det alltid være knytt usikkerhet rundt land som Nigeria, Libya, Venzuela og Iran og geopolitisk usikkerhet. Kontaktinfo Jan Arne Aasen T: 5782 9747 E: jan.arne.aasen@ssf.no Torgeir Strandenes T: 5782 9793 E: torgeir.strandenes@ssf.no Sivert Roti T: 5782 9769 E: sivert.roti@ssf.no Andreas Campbell Pedersen T: 5782 9768 E: andreas.campbell.pedersen@ssf.no Meklarbordet T: 5782 9640 E: valuta@ssf.no Side 5
DISCLAIMER Rapporten må sjåast på som marknadsføringsmateriale med mindre den er utarbeidd i samsvar til krav for investeringsanalyse, jfr. Forskrift til verdipapirhandellova 2007/06/29 nr. 876. Rapporten er utarbeidd av Sparebanken Sogn og Fjordane (SSF). Denne baserer seg på kjelder som vert vurdert som truverdige, men SSF garanterer ikkje at informasjonen er presis, eller fullstendig. Uttalelsane i rapporten reflekterer SSF si oppfatning på det tidspunktet rapporten vart utarbeidd, og SSF tar atterhald om retten til å endre oppfatning utan varsel. Rapporten skal ikkje sjåast som eit tilbod, eller tilråding om kjøp, eller sal av finansielle instrument, eller deltaking i nokon form for investeringsstrategi. SSF tar ikkje på seg ansvar for verken direkte, eller indirekte tap, eller utgifter som skuldast forståinga av og/eller bruken av denne rapport. Informasjon om SSF sine Alminnelege forretningsvilkår er tilgjengeleg på vår heimeside www.ssf.no. Denne rapporten er berre meint å være til bruk for våre klientar, ikkje for offentleg publikasjon. SSF har org.nr 946670081 i Føretaksregisteret, er medlem av Norges Fondsmeglerforbund og underlagt tilsyn av Finanstilsynet i Noreg. Ytterlegare informasjon om SSF finn ein på www.ssf.no. Grafikk er henta frå eiga arkiv og istockphoto. Side 6