Statens vegvesen Detaljreguleringsplan for Stegastein Risiko og sårbarheitsanalyse Oppdragsnr.: 5163232 Dokumentnr.: 03 Versjon: E04 2017-03-15
Oppdragsgjevar: Statens vegvesen Oppdragsgjevars kontaktperson: Bjørn Andresen Rådgjevar: Norconsult AS, Dalavegen 25, NO-6856 Sogndal Oppdragsleiar: Linn Marita Næss Fagansvarleg: Johannes-Henrik Myrmel Andre nøkkelpersonar: Kevin H Medby E04 2017-03-15 For godkjenning hjå myndigheiter JOHM TMK LMNAS D03 2017-03-09 For godkjenning hjå oppdragsgjevar JOHM TMK LMNAS D02 2017-02-24 For godkjenning hjå oppdragsgjevar JOHM TMK LMNAS A01 2016-06-12 Til internt bruk - disposisjon og innhald i dei ulike kapittel. JOHM Versjon Dato Omtale Utarbeidet Fagkontrollert Godkjent Dette dokumentet er utarbeida av Norconsult AS som del av det oppdraget som dokumentet omhandlar. Opphavsretten tilhøyrar Norconsult. Dokumentet må berre nyttast til det formål som går fram av oppdragsavtalen, og må ikkje kopierast eller gjerast tilgjengeleg på annan måte eller i større utstrekning enn formålet tilseier. n:\516\32\5163232\5 arbeidsdokumenter\52 regulering\524 ros-analyse\5163232_rapp_stegastein_ros_e04.docx 2017-03-15 Side 2 av 21
Samandrag Norconsult har på oppdrag frå Statens vegvesen utarbeidd risiko- og sårbarheitsanalyse som ein del av vedtaksgrunnlaget til reguleringsplan for Stegastein i Aurland kommune. I samsvar med 4-3 i plan- og bygningslova vert det stilt krav om at det ikkje skal byggast ut i usikre områder. Formålet med vurderinga har vore å vurdere alle risikotilhøve som har innverknad på om arealet er eigna til planlagt formål, og eventuelt endringar i slike forhold som følgje av planlagt utbygging. I tillegg skal vurderinga vise om planframlegget representerer ei fare for omgjevnadane, og om omgjevnadane representerer ei fare for det regulerte området (to-sidig påverknad). Analysen har hatt som formål å gje ei overordna og representativ framstilling av risiko for tap av verdiar knytt liv og helse, miljø og samfunnsverdiar. Analysen inngår som ein del av grunnlaget for å godkjenne reguleringsplana. På bakgrunn av rådgjevar sine opplysningar, kjend dokumentasjon, er det ikkje gjort funn av hendingar med uakseptabel risiko innanfor planområdet. Før det vert etablert bussparkering på område o_spp3 må det gjennomførast reinsking/sikring av lause blokker slik at krava til tryggleik i TEK10 er ivareteke. n:\516\32\5163232\5 arbeidsdokumenter\52 regulering\524 ros-analyse\5163232_rapp_stegastein_ros_e04.docx 2017-03-15 Side 3 av 21
Innhald Innleiing 5 Analyseobjektet 5 Særskilde krav til tryggleik 6 Føresetnader, avgrensingar og antakingar 6 Definisjonar og omgrep 7 Metode 8 Fareidentifikasjon og sårbarheitsvurdering 8 Kategorisering av sannsyn 9 Kategoriar for konsekvensvurdering 9 Vurdering av risiko 10 Risikoreduserande tiltak 10 Raude hendingar risikoreduserande tiltak er naudsynt 10 Gule hendingar tiltak bør vurderast 11 Grøne hendingar akseptabel risiko 11 Risikoanalyse 12 Kartlegging av farar 12 Sårbarheitsvurdering av aktuelle hendingar 14 Stein og snøskred 14 Trafikktryggleik 15 Konklusjon og framlegg til risikoreduserande tiltak 17 Anleggsperioden 17 Kjelder 18 Styrande dokument 18 Grunnlagsdokumentasjon 19 Informantar 20 n:\516\32\5163232\5 arbeidsdokumenter\52 regulering\524 ros-analyse\5163232_rapp_stegastein_ros_e04.docx 2017-03-15 Side 4 av 21
Innleiing Norconsult har på oppdrag frå Statens vegvesen utarbeidd risiko- og sårbarheitsanalyse som ein del av vedtaksgrunnlaget til reguleringsplan Stegastein. Bakgrunnen for plana er behov for betring av parkeringstilhøva ved utsiktspunktet Stegastein. Formålet med analysen er å gje ei overordna og representativ framstilling av risiko for skade på 3. person, liv og helse, materielle verdiar og miljø i høve løysingane i dei respektive reguleringsplanane. Analyseobjektet Utsiktspunktet Stegastein er ein rasteplass og utsiktspunkt med toalett. Sjølve utsiktspunktet er lokalisert på 650 moh. Punktet vart bygd i år 2006. Frå utsiktspunktet kan ein sjå Aurlandsfjorden med tettstaden Aurlandsvangen og dei kringliggande fjellområda. Ved utsiktspunktet er det 12 parkeringsplassar for personbilar på same side av fylkesvegen som utsiktspunktet. På andre sida av vegen er det etablert ei busslomme. Vegen er ein ein-felts veg med vegbreidde på 5 meter og køyrebane på 4 meter. I tillegg kjem breiddeutviding i kurva. Trafikken på turistvegen (fv. 243) har auka sidan opninga. Det gjeld spesielt for Stegastein. Parkeringskapasiteten har som følgje av trafikkauke vorte ei utfordring som ein søkjer å legge til rette for å løyse/betre gjennom planframlegget. Ulike alternativ for parkering har vore vurdert. Analysen er utarbeidd for føreslått løysing i planframlegget. Fokus i analysen er endingane som plana legg til rette for Figur 1.1: Figuren til venstre syner lokalisering av området (gul prikk) medan figuren til høgre syner arealbruken i framlegget til reguleringsplan. Anlegget er førehandsvarsla og er gjeve ei utforming som ivareteke omsynet til trafikktryggleik. Det er i planframlegget lagt til grunn låg fart på fylkesvegen gjennom planområdet, tydleg markering av dei ulike trafikkareala med merking og bruk av bl.a. murar. Desse prinsippa er føresett vidareført. n:\516\32\5163232\5 arbeidsdokumenter\52 regulering\524 ros-analyse\5163232_rapp_stegastein_ros_e04.docx 2017-03-15 Side 5 av 21
Tal som er henta frå Nasjonal vegdatabank syner ÅDT(2016) på 250 med del tungtrafikk på 10 % på fylkesvegen. I 2016 varierte døgntrafikken pr månad frå under 50 til over 700. Det er ikkje registrert trafikkulykker innanfor planområdet i Nasjonal vegdatabank. I plana er det foreslått slike endringar: Utviding av parkeringsplassen som aukar kapasiteten frå 12 til 26 oppstillingsplassar for personbilar og inntil 6 oppstillingsplassar for bubilar som ei forlenging av eksisterande parkeringsplass med tilkomst via eksisterande avkøyrsel. Eksisterande busslomme er foreslått utvida, slik at det vert plass til kantparkering for 1 buss og 5 bubilar. Det er òg regulert inn nytt fortau med gangsamband fram til punkt der fotgjengarar kan krysse fylkesvegen. Ny busslomme foreslått nord for utsiktspunktet. Det er lagt til rette for oppstillingsplassar for 2 bussar, nytt fortau og overgang direkte mot utsiktspunktet. Eksisterande fritidsbygg på eigedommen gnr 10, bnr 17 er føresett rive. I tillegg er stølsvegen føresett lagt om slik at den følgjer nedsida av den utvida parkeringsplassen. Særskilde krav til tryggleik Vegdirektoratet har utarbeidd kriterium for skred på veg, som skal leggast til grunn ved planlegging av veg. Kriteria følgjer av Statens vegvesen sitt skriv, NA-rundskriv 2014/08. Alle tiltak som krev byggeplan/reguleringsplan er omfatta av akseptkriteria, herunder bygging av ny veg, ombygging av veg og bygging av sikringstiltak langs eksisterande veg. Dei skal leggast til grunn der det er normal flyt i trafikken gjennom området. I område der personar samlast, som på; rasteplassar, parkeringsplassar, haldeplassar, fergeleier og oppstillingsplassar for kolonnekøyretøy, vert det kravd høgare sikkerheit og krava i TEK10 skal leggast til grunn. Krava til tryggleik for parkeringsplassplassane og rasteplassen med tilhøyrande utsiktspunkt følgjer av TEK10. Det er lagt til grunn slike krav til tryggleik: Veganlegg; Klasse B i NA-rundskriv 2014/08. Parkeringsplassar for turistanlegget; Klasse S1 i TEK10. Føresetnader, avgrensingar og antakingar Følgjande føresetnader er lagt til grunn for risiko- og sårbarheitsanalysen: Analysen er overordna og kvalitativ. Den er avgrensa til temaet samfunnssikkerheit slik dette er skildra av DSB (Direktoratet for samfunnssikkerheit og beredskap) Utbygging skal følgje relevante lover og forskrifter, som sikringstiltak og liknande. Vurderinga er avgrensa til det aktuelle området. Vurderinga omfattar ferdige løysingar, ikkje vurdering av risiko i bygg- og anleggsfasen. Vurderinga klargjer ikkje uavhengige, samanfallande hendingar. Vurderinga omfattar ikkje tilsikta hendingar (sabotasje, hærverk o.l.) Vurderinga og antakingane er basert på føreliggande dokumentasjon om prosjektet, og om bruk av, og aktivitetar i nærområdet. n:\516\32\5163232\5 arbeidsdokumenter\52 regulering\524 ros-analyse\5163232_rapp_stegastein_ros_e04.docx 2017-03-15 Side 6 av 21
Definisjonar og omgrep Tabell 1.2: Omgrep Konsekvens Risiko Risikoanalyse Omgrep og forklaringar. Definisjon Mogleg følgje av ein uønska hending. Konsekvensar kan uttrykkast med ord eller som en talverdi for omfanget av skader på menneske, miljø eller materielle verdiar. Det vil alltid være uvisse knytt til kva som vil verte konsekvensen. Uttrykk for kombinasjon av sannsyn for og konsekvens av ei uønska hending. Ein systematisk framgangsmåte for å skildre og/eller berekne risiko. Risikoanalysen vert gjennomført ved kartlegging av uønska hendingar og årsakene til- og konsekvensane av desse. Risikoreduserande tiltak Safety Security Samfunnssikkerheit Sannsynlegheit Sårbarheit DSB NGU NVE SVV Tiltak som påverkar sannsynet eller konsekvensen av uønska hendingar. Tryggleik mot uønska hendingar som opptrer som følgje av ei eller fleire tilfeldigheiter. Sikkerheit mot uønska hendingar som er resultat av overlegg og planlegging Evna samfunnet har til å oppretthalde viktige samfunnsfunksjonar, og å ivareta innbyggarane sine liv, helse og grunnleggande behov under ulike former for påkjenning I kva grad det er truleg at ei hending vil kunne inntreffe. Manglande evne hjå eit analyseobjekt til å motstå verknadane av ei uønska hending og til å gjenopprette tilstanden eller funksjonen etter hendinga. Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap Norges geologiske undersøkelse Norges vassdrags- og energidirektorat Statens vegvesen n:\516\32\5163232\5 arbeidsdokumenter\52 regulering\524 ros-analyse\5163232_rapp_stegastein_ros_e04.docx 2017-03-15 Side 7 av 21
Metode Metoden er basert på hovudprinsippa i NS 5814 Krav til risikoanalyser [ref. 1.4.1] og DSB sin rettleiar om Samfunnsikkerheit i arealplanlegging [ref. 1.4.7]. Risiko er knytt til uønska hendingar, dvs. hendingar som i utgangspunktet ikkje skal inntreffe. Det er difor knytt uvisse til både om hendinga vil inntreffe (sannsyn) og omfanget (konsekvens) av hendinga dersom den inntreff. Arbeidsmetodikken omfattar følgjande trinn: 1) Fareidentifikasjon kartlegging av moglege uønska hendingar. 2) Sårbarheitsvurdering 3) Evaluere sannsyn og konsekvens. 4) Klassifisering av risiko, identifikasjon av behov for risikoreduserande tiltak. Fareidentifikasjon og sårbarheitsvurdering Fareidentifikasjonen er basert på ROS-sjekklista frå SIGVe-rapporten [ref. 1.5.7] samt planføresegnene og retningslinene i kommunedelplana [ref. 1.5.6]. Farane vert konkretisert gjennom formulering av representative, uønska hendingar. Med sårbarheit er det meint manglande evne hjå analyseobjektet til å motstå verknader av ei uønska hending og til å gjenopprette sin opphavelege tilstand eller funksjon etter hendinga [ref. 1.4.1]. Tabell 2.1: Kategoriar for sårbarheit. Sårbarheitskategori Skildring Svært robust Robust Nøytralt Sårbart Svært sårbart Eit vidt spekter av hendingar kan inntreffe utan at sikkerheit eller området sin funksjonalitet vert ramma. Eit vidt spekter av hendingar kan inntreffe der sikkerheit eller området sin funksjonalitet vert ubetydeleg ramma. Eit vidt spekter av hendingar kan inntreffe der sikkerheit eller området sin funksjonalitet vert ramma i same grad som andre områder av same standard i Noreg. For eit vidt spekter av hendingar kan sikkerheit eller området sin funksjonalitet verte ramma slik at fare eller betydeleg ulempe oppstår. For eit vidt spekter av hendingar/tema kan sikkerheit eller området sin funksjonalitet verte ramma i betydeleg grad slik at akutt fare eller tap av vesentlege samfunnsfunksjonar oppstår. Ei sårbarheitsvurdering består av ein systematisk gjennomgang av dei viktigaste faktorane som påverkar risiko. Data- og erfaringsmaterialet om området for å vurdere dei ulike faktorane er av varierande detaljeringsgrad. I sårbarheitsanalysen er det nytta ei gradering svært robust, robust, nøytralt, sårbart og svært sårbart. Dei farane som framstår med «forhøga» sårbarheit i kap. 3.2 vert teke vidare i ein detaljert hendingsbasert risikovurdering. n:\516\32\5163232\5 arbeidsdokumenter\52 regulering\524 ros-analyse\5163232_rapp_stegastein_ros_e04.docx 2017-03-15 Side 8 av 21
Kategorisering av sannsyn I kva grad det er truleg at ei uønska hending kan inntreffe, vert uttrykt ved hjelp av omgrepet sannsyn (hendingsfrekvens). Sannsyn bygger på erfaringar, nye trendar (for eksempel ekstremvær) og vurderingar gjort på bakgrunn av lokal erfaring. Tabell 2.2: Sannsyn kategoriar Kategoriar for sannsyn. Skildring 1. Lite sannsynleg (Teoretisk mogleg) 2. Moderat sannsynleg (Kan ikkje utelukkast) 3. Sannsynleg (Må påreknast) 4. Meget sannsynleg (Inntreff av og til) 5. Svært sannsynleg (vanleg førekommande) Sjeldnare enn ei hending pr. 1000 år (> 0,1 % årlig sannsyn). I gjennomsnitt ei hending pr. 100-1000 år I gjennomsnitt ei hending pr. 10-100 år I gjennomsnitt ei hending pr. 1-10 år Ei hending pr. år eller oftare. Kategoriar for konsekvensvurdering Konsekvensvurderinga uttrykker moglege følgjer av ei uønska hending i forhold til liv/helse, ytre miljø (forureining) og skade på materielle verdiar. Tabell 2.4: Konsekvens kategoriar Konsekvenskategoriar for liv og helse, ytre miljø og materielle verdiar. Skildring 1. Svært liten konsekvens - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: 2. Liten konsekvens - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: 3. Middels konsekvens - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: 4. Stor konsekvens - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: Ingen eller små personskader Ingen eller ubetydeleg konsekvensar Materielle skader < 100.000 kr / ubetydelege skader på eller tap av samfunnsverdiar Personskader Lokale* miljøskader Materielle skader 100.000-1.000.000 kr / ubetydelege skade på eller tap av samfunnsverdiar Alvorlege, men ikkje varige personskader Regional** miljøskade, restitusjonstid inntil 1 år Materiell skade 1-10 mill. kr. / kortvarige skade på eller tap av samfunnsverdiar Dødeleg skade, 1 person Regional miljøskade **, restitusjonstid inntil 10 år Store materielle skader 10-100 mill. kr. / skade på eller tap av samfunnsverdiar med noko varigheit 5. Svært stor konsekvens - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: Dødelege skader, fleire personar Irreversibel miljøskader Svært store materielle skader >100 mill. kr. / varige skader på eller tap av samfunnsverdiar * Med lokale konsekvensar er det meint konsekvensar på utsleppsområdet eller i umiddelbar nærleik av utsleppspunktet. ** Regionale konsekvensar femnar om konsekvensar for omgjevnadane i kommunen n:\516\32\5163232\5 arbeidsdokumenter\52 regulering\524 ros-analyse\5163232_rapp_stegastein_ros_e04.docx 2017-03-15 Side 9 av 21
SANNSYN Oppdragsnr.: 5163232 Dokumentnr.: 03 Versjon: E04 Vurdering av risiko Risiko er i NS 5814 [ref. 1.4.1] definert som uttrykk for kombinasjon av sannsyn for og konsekvensane av ei uønska hending. I risikovurderinga vert uønska hendingar plassert inn i ei risikomatrise, og risikoen vert gjeven ut frå sannsyn for hending og konsekvens. Risikomatrisa har 3 soner: Grøn: Akseptabel risiko risikoreduserande tiltak er ikkje naudsynt. Gul: Akseptabel risiko risikoreduserande tiltak må vurderast. Raud: Uakseptabel risiko risikoreduserande tiltak er naudsynt. Akseptkriteria for risiko er gjevne av dei farga sonene, som er tilpassa oppsett av kriteria for konsekvens og sannsyn. Dei ulike sonene i matrisa representerer risikoakseptkriteria. Akseptkriteria inneber ikkje at ein aksepterer uønska hendingar, men kriteria er naudsynte for å prioritere tiltak for å vurdere behovet for og prioriteringa av risikoreduserande tiltak. Tabell 2.5: Risikomatrise. KONSEKVENS 1. Svært liten 2 Liten 3. Middels 4. Stor 5. Svært stor 5. Meget sannsynleg 4. Sannsynleg 3. Moderat sannsynleg 2. Lite sannsynleg 1. Svært lite sannsynleg Risikoreduserande tiltak Med risikoreduserande tiltak er det meint sannsynreduserande (førebyggande) eller konsekvensreduserande tiltak (beredskap) som er med å redusere risiko, for eksempel frå raud sone og ned til akseptabel, dvs. gul eller grøn sone i risikomatrisa. Dei risikoreduserande tiltaka medfører at klassifiseringa av risiko for ei hending vert forskyvd vertikalt eller horisontalt i matrisa. Generelt vert førebyggande tiltak prioritert framfor beredskap. Raude hendingar risikoreduserande tiltak er naudsynt Hendingar i det raude området i matrisa, er hendingar (med tilhøyrande sannsyn og konsekvens) som på grunn av akseptkriteria er uakseptable. Raude hendingar må følgjast opp med risikoreduserande tiltak. n:\516\32\5163232\5 arbeidsdokumenter\52 regulering\524 ros-analyse\5163232_rapp_stegastein_ros_e04.docx 2017-03-15 Side 10 av 21
Gule hendingar tiltak bør vurderast Hendingar i det gule området i matrisa, er hendingar (med tilhøyrande sannsyn og konsekvens) som på grunn av akseptkriteria er akseptable. Gule hendingar krev kontinuerleg fokus på risikostyring. I mange tilfelle er dette hendingar som ein ikkje kan forhindre, men kor tiltak bør gjennomførast i den grad det er mogleg dersom det er kost-/nyttemessig tenleg. Grøne hendingar akseptabel risiko Hendingar i det grøne området i matrisa er hendingar som på grunn av akseptkriteria har akseptabel risiko. Dersom risikoen for desse hendingane kan reduserast ytterlegare utan at det krev vesentlege ressursar, bør det gjennomførast tiltak for grøne hendingar. n:\516\32\5163232\5 arbeidsdokumenter\52 regulering\524 ros-analyse\5163232_rapp_stegastein_ros_e04.docx 2017-03-15 Side 11 av 21
Risikoanalyse Klimaet er prega av kontinentale forhold med vesentleg mindre nedbør enn lenger vest. Klimaet i kommunen varierer sidan kommunen strekkjer seg frå fjord til høgfjell. Normal årsnedbør for perioden 1970 2000 varierer mykje og synest i stor grad å vere påverka av høgd over havet. Områda med minst nedbør har ein årsnedbør på kring 500 mm. Målestasjonen på Aurlandsvangen syner normal årsnedbør på 685 mm. Mesteparten av nedbøren kjem på hausten. Høgste målte døgnnedbør er på 52 mm. Statistiske ekstremver-analysar syner at døgnnedbøren kan nå 70 mm i løpet av ein tusenårsperiode. Resultata som er presentert på senorge.no viser at temperaturen er venta å auke med om lag 1,7 grader fram til 2025 og 2,8 grader fram til 2060 i forhold til normalperioden 1961 1990. I tillegg viser resultata at temperaturauken truleg vert størst vår og haust. Regionale klimamodellar for Vestlandet viser at det særleg er haust og vintertemperaturane som er antatt å stige. Nedbørsframskrivinga som er tilgjengeleg på senorge.no, har berre tal for endring i årsnedbør. Desse opplysningane er av relativt liten interesse med tanke på verknadane for naturskade, ettersom årstidsvariasjonane er avgjerande for korleis skadesituasjonen vil arte seg. På oppdrag frå Miljødirektoratet har NGI og Aurland kommune med prosjektleiar Bjørn Sture Rosenvold utarbeidd ein rapport [1.5.13], der det er sett på klimatilpassing og kommunen sine utfordringar. I rapporten er det særskilt peikt på at regionale klimamodellar må tilpassast lokale tilhøve. Arbeidet samanstiller lokale data. Det har vore eit viktig bidrag til dette arbeidet og spesielt vurderingane i høve naturbasert sårbarheit. Som bakteppe for risikovurderinga er det spesielt i forhold til naturbasert risiko/sårbarheit lagt til grunn klimavurderingar frå klimaprofil for Sogn og Fjordane som Norsk komaservicesenter utarbeidde i 2016 og den lokale informasjonen som kommunen og NGI samanstilte i 2016 [1.5.13]. På bakgrunn av ovannemnde er følgjande lagt til grunn som antakingar i denne analysen: Haust- og vintertemperaturen vil truleg stige Størst nedbørauke i sommar, haust- og vintermånadane Kartlegging av farar Etter vurdering av føreliggande dokumentasjon er dei uaktuelle farane sila vekk. Formålet med fareidentifikasjonen er å identifisere dei forholda som er relevante ved vurdering av sårbarheit og konsentrere arbeidet om reelle farar. Tabell 3.1 viser dei vurderingane som er gjort. n:\516\32\5163232\5 arbeidsdokumenter\52 regulering\524 ros-analyse\5163232_rapp_stegastein_ros_e04.docx 2017-03-15 Side 12 av 21
Tema Vurdering Aktuell Ja Nei NATURRISIKO Skred/ras/ustabil grunn (snø, is, stein, leire, jord, fjell) Planområdet er lokalisert delvis innanfor aktsomheitsområde for stein og snøskred. Ustabil grunn Område femnar om eksisterande veganlegg. Det er tynt lausmassedekke i området. Flaum i vassdrag Det er ikkje elv eller bekk i området. Havnivåstigning (herunder stormflo og bølgeoppskylling) Området grensar ikkje til strandlinje Vind-/ ekstremnedbør Plana legg til rette for etablering av parkeringsplassar. Den opnar ikkje for oppføring av nye bygg. Skog-/lyngbrann Plana opnar ikkje for oppføring av nye bygg. Radon VERKSEMDRISIKO Brann eller eksplosjon ved industrianlegg Fare for kjemikalieutslepp eller anna akutt forureining Farleg gods Plana opnar ikkje for oppføring av nye bygg med rom for personopphald. Ikkje industrianlegg langs vegen. Ikkje verksemder med potensiale for slike utslepp i området. Trafikkmengda på fylkesvegen er svært låg. Det er ikkje registrert at det føregår vesentleg transport av farleg gods på fylkesvegen over fjellet. Forureina grunn Det er ikkje registrert ureina grunn i planområdet. Dambrot Det er ikkje dammar i området som kan påverke området. Støy Vert handtert som plantema SÅRBARE OBJEKT Sårbare bygg* Det ligg ikkje sårbare bygg i planområdet. Kulturminne Det ligg ikkje føre registreringar. Natur Plantema som vert handtert i planomtalen til planframlegget INFRASTRUKTUR VA-anlegg Det er ikkje offentlege anlegg i området. VA-leidningsnett Det er ikkje offentlege anlegg i området. Trafikktryggleik Plana legg opp til at fotgjengarar må krysse vegen for å komme til rasteplassen, utsiktspunktet og toalett Eksisterande kraftforsyning Drikkevasskjelder Framkomme for utrykkingskøyretøy Tiltaket påverkar ikkje el-forsyning. Det er ikkje høgspentanlegg som går gjennom området Det er ei drikkevasskjelde nord for området på eigedommen gnr 10, bnr 1. Fylkesvegen går gjennom området med god tilgjenge. n:\516\32\5163232\5 arbeidsdokumenter\52 regulering\524 ros-analyse\5163232_rapp_stegastein_ros_e04.docx 2017-03-15 Side 13 av 21
*"Sårbare bygg" samsvarar med datasettet i kartinnsynsløysinga til DSB og omfattar barnehagar, leikeplassar, skular, sjukehus, sjukeheimar, bu- og behandlingssenter, rehabiliteringsinstitusjonar, andre sjukeheimar/aldersheim og fengsel. Det er i tillegg til ovannemnde vurdert om det er særskilde tilhøve ved staden og tilhøve ved analyseobjektet som gjer det sårbart for tilsikta hendingar. Gjennom arbeidet er det ikkje avdekt slike tilhøve. Sårbarheitsvurdering av aktuelle hendingar Med utgangspunkt i fareidentifikasjonen er følgjande hendingar valt ut for nærmare sårbarheitsvurdering: 1. Stein og snøskred 2. Trafikkfare Sårbarheitsvurdering er gjort i forhold til dei viktigaste faktorane som påverkar risiko. Data og erfaringsmateriale som er tilgjengeleg og som har vore grunnlag for å vurdere dei forskjellige faktorane, er av varierande kvalitet og nøyaktigheit. Stein og snøskred Området femnar om fv. 243 og tilhøyrande sideanlegg med oppstillingsplassar for bil, bubil, buss, fortau, toalett og utsiktspunktet Stegastein. Figur 3.1: Aktsomheitskart for snø og steinras. Dei stipulerte sonene kan vere utsett. Området er lokalisert oppover fjellsida ovanfor kommunesenteret Aurlandsvangen. Arealet ovanfor og nedanfor vegen er bratt med helling på meir enn 20 grader. Det gjeld spesielt areala lengst nord-vest ved utsiktspunktet. I aust flatar området ut ved og ovanfor parkeringsplassane. n:\516\32\5163232\5 arbeidsdokumenter\52 regulering\524 ros-analyse\5163232_rapp_stegastein_ros_e04.docx 2017-03-15 Side 14 av 21
Berggrunn består av gneis. Lausmassane i og ved planområdet er i følgje lausmassekart bart fjell med tynt lausmassedekke. Vegetasjonen er i hovudsak granskog. Skred omfattar steinsprang, fjellskred, jordskred og snøskred. Med aukande innhald av vatn kan jordskred gå over i flaumskred, og snø til sørpeskred. Steinsprang kan teoretisk verte utløyst frå fjellskrentar og andre areal som er brattare enn om lag 45 grader. For steinsprang er det utarbeidd nasjonale kart som viser område der ein må vise aktsemd i arealdisponeringa. Aktsomheitskartet byggjer på ein digital høgdemodell der området med terrenghelling større enn 45 grader automatisk vert framstilt som utløpsområde for steinsprang. Aktsomheitskart for steinsprang og hellingskart syner at steinsprang ikkje er aktuell for området. Jordskred og flaumskred kan vere ein aktuell fare i lausmasseskråningar med helling på mellom 27 og 40 grader. Aktsomheitskart syner ikkje slike faresoner i og ved planområdet. Snøskred vert normalt utløyst frå skråningar med brattare hellingsvinkel enn 30 grader, unntaksvis ned mot 28 grader. Aktsomheitskart for snøskred er framstilt på grunnlag av ein digital høgdemodell der terreng brattare enn 30 grader er klassifisert som utløpsområde for snøskred. Det skjer automatisk utan at det vert teke omsyn til faktorar som t.d. skog, oppsamlingsterreng for snø, eller dominerande vindretning. Planområdet er lokalisert utanfor aktsomheitsområde, men innanfor aktsomheitsområde for snø og steinskred som tidlegare er utarbeidd av NGI. Geolog gjennomførte i 2004 [1.5.14] synfaring i samband med planlegging av anlegget. Plana opnar ikkje for nye tiltak i det området. Den 8. mars 2017 vart det på nytt gjennomført synfaring av geolog. Av vurderinga [1.5.15] går det fram at krava til tryggleik er ivareteke for veganlegget. Ovanfor bussparkeringa (o_spp3) er det naudsynt med tiltak. Tiltaka femnar om noko reinsking og sikring av lause blokker for å ivareta krava til tryggleik. Ved detaljprosjektering er det lagt til grunn at lausmasseskjeringa sørvest for berghammaren vert detaljprosjektert med stabil vinkel, ev. sikra med betongmur, samt at fjellskjeringar over gangareal vert sikra for å hindre utfall. Vegen med tilhøyrande anlegg er under føresetnad at det vert gjennomført reinsking/sikring av lause blokker ovanfor busslomma merka o_ssp3, vurdert som nøytralt i høve skred og utfall av blokker. Trafikktryggleik Årsdøgntrafikken var i 2016 på 250 med del tunge på 10 prosent. Trafikkmengda gjennom året varierer. Teljingar syner at det i 2016 var klart mest trafikk i sommarhalvåret med ein markant topp i feriemånadene juli og august. Figur 3.2: Års- og månadstrafikk på fv. 243 ved Stegastein i 2016. I desse to månadene er trafikken om lag tre ganger så høg som gjennomsnittet for året. Samtidig er det vert å merke seg at i månadene januar april samt november og desember er trafikken på under 100 køyretøy. n:\516\32\5163232\5 arbeidsdokumenter\52 regulering\524 ros-analyse\5163232_rapp_stegastein_ros_e04.docx 2017-03-15 Side 15 av 21
Forbi området er det einfeltsveg med vegbreidd på 5 meter og køyrebane på 4 meter. Frå parkeringsplassane til utsiktspunktet er det fortau. Oppstillingsplassane aust for fylkesvegen ligg høvesvis inn i og ut av sving. Frå oppstillingsplassane er det fortau fram til kryssingspunkt. Skilta fart er i dag 80 km/t. Den er føresett låg faktis fart på vegen t gjennom planområdet. Figur 3.3: Ulykker registrert i Nasjonal vegdatabank. Det er ikkje registrert trafikkulykker innanfor planområdet. Frå planområdet og langs fylkesvegen ned mot Aurlandsvangen er det registrert tre ulykker. Alle er registrert på 1990-talet. Det er registrert ei fotgjengarulykke og to utforkøyringar. Fotgjengarulykka resulterte i lettare skadde, medan dei to utforkøyringane førte til høvesvis alvorleg skadd og dødsfall. Ovanfor planområdet er det registrert ei ulykke som resulterte i lettare skadd. Ulykkene er markert med grøne punkt på figur 3.3. Trafikksituasjonen etter at plana er gjennomført vil verte stort sett lik dagens situasjon med betra tilhøve for både parkering og ferdsel mellom parkeringsplass og utsiktspunktet. Auka trafikk og fleire bussar som stoppar kan føre til noko fleire farlege situasjonar. Samtidig vil redusert fart og utforming av anlegget resultere i både færre hendingar og redusert konsekvens av ev. hending. Området er på bakgrunn av ovannemnde vurdert som nøytralt i høve trafikktryggleik. Det vert lagt til grunn at det for anleggsperioden vert utarbeidd plan som ivaretek omsynet til trafikkavvikling og korleis trafikkreguleringa skal gjennomførast for å redusere konflikt mellom anleggstrafikk og gjennomgåande trafikk. God skilting og dirigering vil vere viktig. n:\516\32\5163232\5 arbeidsdokumenter\52 regulering\524 ros-analyse\5163232_rapp_stegastein_ros_e04.docx 2017-03-15 Side 16 av 21
Konklusjon og framlegg til risikoreduserande tiltak Formålet med vurderinga har vore å vurdere sårbarheitstilhøve som har innverknad på om arealet er eigna til føreslått formål, og ev. endring i slike tilhøve som følgje av planlagd utbygging. Vurderinga viser om planlagt utbygging representerer ei fare for omgjevnadene, og om omgjevnadene representerer ei fare for det regulerte området. I vurderinga er sårbarheita knytt til dei naturlege, stadeigne tilhøva som styrer i kva grad arealet i reguleringsplana ikkje kan stå mot eller avgrense verknadane av ei uønska hending. Sårbarheitsvurderinga syner at området i liten grad er sårbart overfor uønska hendingar. Før det vert etablert bussparkering på område o_spp3 må det gjennomførast reinsking/sikring av lause blokker i lia ovanfor slik at krava til tryggleik i TEK10 vert ivareteke. På bakgrunn av gjennomført fareidentifikasjon og overordna sårbarheitsvurdering, er det under føresetnad av at ovannemnde vert følgd opp ikkje naudsynt å gjennomføre ein meir detaljert, hendingsbasert risiko og sårbarheitsanalyse for det aktuelle planområdet. Det må understrekast at ei endring av utbygging og etablering av ny/endra type formål som ikkje er i samsvar med planframlegget i området, vil kunne medføre behov for ei ny ROS-vurdering av området. Anleggsperioden Det vert lagt til grunn at det for anleggsperioden vert utarbeidd plan for anleggsperioden som ivareteke omsynet til trafikkavvikling og korleis trafikkreguleringa skal gjennomførast for å redusere konflikt mellom anleggstrafikk og gjennomgåande trafikk. God skilting og dirigering vil vere viktig. n:\516\32\5163232\5 arbeidsdokumenter\52 regulering\524 ros-analyse\5163232_rapp_stegastein_ros_e04.docx 2017-03-15 Side 17 av 21
Kjelder Styrande dokument Ref. Tittel Dato Utgjevar 1.4.1 NS 5814:2008 Krav til risikovurderinger 2008 Standard Norge 1.4.2 Forskrift om tekniske krav til byggverk (Byggteknisk forskrift TEK 10). FOR-2010-03-26-489 1.4.3 Lov om planlegging og byggesaksbehandling (plan- og bygningslova) 2010 Kommunal- og regionaldepartementet 2008 Miljøverndepartementet 1.4.4 Brann- og eksplosjonsvernloven 2002 Justis- og beredskapsdepartementet 1.4.5 Storulykkeforskriften 2005 Justis- og beredskapsdepartementet 1.4.6 Forskrift om strålevern og bruk av stråling 2010 Helse- og omsorgsdepartementet 1.4.7 Samfunnssikkerhet i arealplanlegging 2011 Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap 1.4.8 Samfunnssikkerhet i plan- og bygningslova 1.4.9 NVEs retningslinjer nr. 2-2011: Flaum og skredfare i arealplaner 1.4.10 Retningslinjer for Fylkesmannens bruk av innsigelse i plansaker etter plan og bygningslova 1.4.11 StrålevernInfo 14:2012 Radon i arealplanlegging 1.4.12 Havnivåstigning. Estimater av framtidig havnivåstigning i norske kystkommuner. Revidert utgave. 1.4.13 Økt sikkerhet og beredskap i vannforsyningen - Veiledning 1.4.14 Retningslinjer for risikoakseptkriterier for skred på veg, NA-rundskriv 2014/08. 2011 Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap 2011 Norges vassdrags- og energidirektorat 2010 Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap 2012 Statens strålevern 2009 Klimatilpasning Norge 2009 Mattilsynet m.fl 2014 Statens vegvesen n:\516\32\5163232\5 arbeidsdokumenter\52 regulering\524 ros-analyse\5163232_rapp_stegastein_ros_e04.docx 2017-03-15 Side 18 av 21
Grunnlagsdokumentasjon Ref. Tittel, skildring Dato Utgjevar 1.5.1 Reguleringsplan for Stegastein 2017 Norconsult 1.5.2 Skredkartlegging Aurland kommune identifikasjon av trygge områder ut frå eksisterande faresonekart og historiske skredhendingar 1.5.3 Veileder for kartlegging og vurdering av skredfare i arealplaner 1.5.4 Veileder for vurdering av områdestabilitet ved utbygging på kvikkleire og andre jordarter med sprøbruddegenskaper 1.5.5 GIS i samfunnssikkerhet og arealplanlegging 1.5.6 Håndtering av havnivåstigning i kommunal planlegging 2012 Norges geotekniske institutt (NGI) 2011 Norges vassdrags- og energidirektorat 2011 Norges vassdrags- og energidirektorat 2011 Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap, FM Rogaland, FM Hordaland, FM Sogn og Fjordane, Statens kartverk 2015 Klimatilpasning Norge 1.5.7 Klimahjelperen 2015 Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap 1.5.8 Forvaltningsstrategi om magnetfelt og helse ved høyspentanlegg 2005 Statens strålevern 1.5.9 Åpen trusselvurdering 2015 Politiets sikkerhetstjeneste 1.5.10 Fokus Etterretningstjenestens vurdering 2015 Etterretningstjenesten 1.5.11 Offisielle kartdatabaser og statistikk Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap, Norges vassdragsog energidirektorat, Norges geologiske undersøkelse, Statens vegvesen, Miljødirektoratet, Statens strålevern, Riksantikvaren, Statens kartverk, m.fl. 1.5.12 Kommuneplan for Aurland kommune Arealdelen 1.5.13 Ekstremnedbør og klimatilpasning i kommuner. Arurland og Luster kommune. Utfordringer knytt til klimaendringer. (20150084-04-R) 1.5.14 Fv243 Rasteplass Stegastein på Aurlandsfjellet, geologisk vurdering i forbindelse med fundamentering av utsiktsplatform 2009 Aurland kommune 2016 NGI/Aurland kommune 2004 Statens vegvesen 1.5.14 Vurdering av skredfare ved Stegastein 2017 Statens Vegvesen n:\516\32\5163232\5 arbeidsdokumenter\52 regulering\524 ros-analyse\5163232_rapp_stegastein_ros_e04.docx 2017-03-15 Side 19 av 21
Informantar Ref. Namn 1.6.1 Ingunn Bårtvedt Skjerdal Aurland kommune Plansjef 1.6.2 Bjørn Andresen Statens vegvesen 1.6.3 Bjørn Sture Rosenvold Aurland kommune Rådgjevar n:\516\32\5163232\5 arbeidsdokumenter\52 regulering\524 ros-analyse\5163232_rapp_stegastein_ros_e04.docx 2017-03-15 Side 20 av 21
Vedlegg: Reguleringsplan Ikkje i målestokk. n:\516\32\5163232\5 arbeidsdokumenter\52 regulering\524 ros-analyse\5163232_rapp_stegastein_ros_e04.docx 2017-03-15 Side 21 av 21