Alternative effektive metoder mot mjøldogg i jordbær Arne Stensvand, Belachew Asalf (), Aruppillai Suthaparan (NMBU), David Gadoury (Cornell University), Natalia Peres (University of Florida 18.03.2016 1
David Gadoury (Cornell Univ) Natalia Peres (Univ Florida) Aruppillai Suthaparan (NMBU) Belachew Asalf () 18.03.2016 2
Mjøldogg angrip alle plantedelar over jorda 18.03.2016 3
Sporehus (cleistotheciar) med askosporar Ofte vorte sagt å vera lite viktige, men ingen inngåande studium er utført Men sporehus er vanlege å finna på jordbærplanter og er viktigaste smittekjelde om våren hos oss Spirte askosporar Sporehus, kvart med ein sporesekk med 8 askosporar 18.03.2016 4
Grøne blad som har overvintra og er infiserte med mjøldogg Tett matte av mycel og sporehus på grøne blad som har overvintra ute Sporehus på overvintra utløparstengel og blad 18.03.2016 5
Sporehus vanlege på utløparstenglar og blad på utløparstenglar Heng ikkje så fast på utløparstenglar som på bladundersida renn ned til basis av den nye planta 18.03.2016 6
Plantedelar med sporehus overvintra ute Tidspunkt for sporespreiing og evne til infeksjon testa om våren Sporehus klare til å spreia askosporar 18.03.2016 7
Ascospore released(%) 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 27/03/09 3/4/2009 17/04/09 24/04/09 1/5/2009 4/5/2009 Dates of collection Periode med kasting av askosporar frå slutten av mars til byrjinga av mai i 2009. Topp i sporekasting samanfallande med at nyveksten skjer, og dette plantevevet er svært mottakeleg 18.03.2016 8
Har også leita etter overvintrande mycel av mjøldogg om våren Fann sporulerande mycel på overvintrande bladplater, i små mengder, men ikkje i knoppar 18.03.2016 9
Blad med sporehus sett inn på unge blad Nye infeksjonar Mange nye utløparar svært mottakelege Smitting med askosporar og konidiar tidleg om våren, registrerte sjukdomsutvikling og plantevekst og relaterte det til klima 18.03.2016 10
100 80 60 Korona Favorable days in 2010 Conidial inoculum Ascosporic inoculum 25 20 15 Søyler: akkumulert tal dagar med temp > 10 C uten regn Disease incidence (%) 40 20 0 100 80 Frida 10 5 0 25 20 Accumulated favorable days Sjukdomsutvikling Heile linjer: smitting med konidiar Stipla linjer: smitting med askosporar 60 40 15 10 Smitting skjedde 27. april 2010 20 5 0 27-Apr-10 5-May-10 11-May-10 19-May-10 27-May-10 Date 1-Jun-10 14-Jun-10 24-Jun-10 0 18.03.2016 11
100 80 Korona Favorable days 2011 Conidial inoculum Ascosporic inoculum 25 20 60 15 40 10 Disease incidence (%) 20 0 100 80 Frida 5 0 25 20 Accumulated favorable days 60 15 40 10 20 0 20-Apr-11 27-Apr-11 3-May-11 9-May-11 16-May-11 23-May-11 30-May-11 5 0 18.03.2016 12
Infeksjonane startar tidleg allereie når veksten startar om våren infeksjonar kan skje ned mot 4-5 grader Soppen ligg latent (berre svært sein mycelvekst) ved temperaturar under om lag 10 grader Når temperaturen kjem over om lag 10 grader og det ikkje kjem fritt vatn på plantene, vil sjukdomen raskt verta synleg og auka på i takt med den vegetative veksten til plantene Difor: Start tidleg (ved vekststart) med tiltak mot mjøldogg (viss mjøldogg er problematisk) då kan ein stoppa/forseinka epidemien 18.03.2016 13
Unge blad utsette Svært mottakeleg Svært mottakeleg Mottakeleg Litt mottakeleg Immun 18.03.2016 14
Frida smitta med mjøldogg til ulike tidspunkt Foto: E. Fløistad 18.03.2016 15
Foto: E. Fløistad Infeksjon under blomstringa eller på tidleg kart, soppen kjem til syne seinare 18.03.2016 16
Viktig med sjukdomsfritt plantemateriale 18.03.2016 17
Ikkje eit godt utgangspunkt som plantemateriale 18.03.2016 18
Antall blader med meldugg på 50 planter 1000 800 600 400 200 0 0 delblad 1 delblad 10 delblad 100 delblad 25. juli 28. juli 1. aug 4. aug 8. aug 12. aug Høgt smittepress raskare sjukdomsutvikling Småplanter frie for mjøldogg utsett sjukdomsutvikling 18.03.2016 19
Dyrking av jordbær i plasttunnelar kan nesten eliminera gråskimmel i jordbær Men. 18.03.2016 20
Mjøldogg er problematisk i plasttunnelar 18.03.2016 21
Bekjemping av mjøldogg med UV-B: Prototype av ein UV-bom som går over plantene om natta 18.03.2016 22
UV-bom montert på Gjennestad; er i ferd med å montera tilsvarande hos Kryddergarden i Rogaland 18.03.2016 23
Ubehandla UV-B behandla Ingen negative effektar på plantevekst 18.03.2016 24
UV-Bær: UV-B mot soppsjukdommer i plasttunneler og veksthus (2015-2017) Utstyr tilpassa høge plasttunnelar og veksthus UV-B mot gråskimmel og andre soppsjukdommer Utnytta samspelet mellom lys og UV-B mot mjøldogg Prosjekteigar: Simen Myhrene Roboten «Thorvald» som plattform for UV-lampar i høge plasttunnelar 18.03.2016 25
Kvifor er det meir problem med mjøldogg i plasttunnelar og veksthus? Høgare RF eller endring i stråling? 18.03.2016 26
Strategic Management of Multiple Diseases in Strawberry Nurseries and Production Fields in the Eastern U.S. Finansiert av USDA Univ of Florida (Natalia Peres) leiar prosjektet Deltakarar frå 7 statar i USA + Noreg Vi medverkar med UV-B og lyskvalitetar og varmeterapi Ein av hypotesane vi vil testa er om mjøldogg i plasttunnelar og veksthus avheng av dekkematerialet kor mykje UV som slepp gjennom Forsøksfelt i Florida 18.03.2016 27
Foto: Ole Myhrene «Plantesauna» (konstruert av Ole Myhrene) til rensing av plantemateriale for sopp- og bakteriesjukdomar; samarbeider med verdas største produsent av jordbærplanter, Lassen Canyon Nurseries i California 18.03.2016 28
Dampekammeret til Ole Myhrene vart opphaveleg bygd for å dampa potter, brett, m.m. Kan brukast til å fjerna smitte av sjukdomar frå plantene 18.03.2016 29
Jordbærfelt i Ventura, California, februar 2015 18.03.2016 30
Foto: Ole Myhrene Plantesauna til forsøk bygd i Florida, april 2015 Rensing av importert plantemateriale for gråskimmel, jordbærsvartflekk og mjøldogg Redusert spreiing av soppstammer resistente mot kjemiske soppmiddel 18.03.2016 31
Vatn mot mjøldogg 18.03.2016 32
Vatn mot mjøldogg Angrep av mjøldogg på jordbærplanter: Ubehandla Overvatning med mikrosprinklarar 1 min. 4 g. pr. dag Standard kjemisk Signum og Topas alternerande 1 gong pr. veke. 18.03.2016 33
Vassdropane rullar med seg konidiane (sporane) og knekkar sporeberarane; vatnet hindrar konidiane å spira 18.03.2016 34
Effekt av Thiovit (svovel) sprøyta 1 eller 2 gonger pr. veke samanlikna med Signum eller Topas 1 gong pr. veke 18.03.2016 35
Number of mites / leaf 4.5 4 3.5 3 2.5 2 1.5 1 0.5 0 TSSM release Tal spinnmidd pr. blad Control Sulfur Water Acaricide Treatments Ubehandla Thiovit 1 gong pr. veke Vatn 4 gonger pr. dag Vertimec 1 gong pr. veke 18.03.2016 36
Potensielle tiltak mot mjøldogg i planteproduksjonen: Overvatning UV-B? Svovel unngå syntetiske middel med fare for resistens-utvikling Varmebehandling før sal? Verkar også mot andre sjukdomar og skadedyr Potensielle tiltak mot mjøldogg i bærproduksjonen (der mjøldogg er problem): Sortsval Overvatning i periodar med fint vær (1-4 gonger om dagen) UV-B? Fjerning av gamalt bladverk? Tidleg svovelbehandling 18.03.2016 37