HEILSKAPLEG ROS-ANALYSE FOR KVAM HERAD 2015 2019 Vedlegg 1 Analyseskjema Uynskte hendingar 15/368-10 VEDLEGG 1
15/368-10 Vedlegg 1 19.05.2015 2
INNHALDSLISTE analysekjema 01 Natur ekstremvêr Ekstrem vind (storm og orkan)... 5 02 Natur ekstremvêr Ekstrem nedbør (regn, snø, hagl)... 7 03 Natur ekstremvêr Ekstrem og langvarig kulde... 9 04 Natur flaum Flaum og overfløyming... 11 05 Natur flaum Stormflod... 13 06 Natur skred Steinskred og våte skred (jord- flaum- og sørpeskred)... 15 07 Natur skred Snøskred... 17 08 Natur skred Fjellskred (og flodbølgje)... 19 09 Natur Oskesky Oskesky/vulkanutbrot... 21 10 Natur epidemi Pandemi/epidemi... 23 11 Ulukke veg Større trafikkulukker... 25 12 Ulukke veg Ulukke i tunnel med brann... 27 13 Ulukke veg Farleg godsulukke (FG-ulukke)... 29 14 Ulukke luftfart Havari med mindre fly/helikopter... 31 15 Ulukke sjø Passasjerskipsulukke/Fergeulukke... 33 16 Ulukke sjø Oljeforureining sjø... 35 17 Ulukke næring/industri Uhell innan industri med tap av menneskeliv... 37 18 Ulukke næring/industri Massedød av fisk i oppdrettslokalitetar... 39 19 Ulukke atom Stort luftbore radioaktivt utslepp frå anlegg utanfor Noreg... 41 20 Ulukke atom Stort luftbore radioaktivt utslepp frå anlegg eller verksemd i Noreg... 43 21 Ulukke atom Lokal atomhending i Noreg eller nærområde... 45 22 Ulukke atom Stort radioaktivt utslepp til marint miljø... 47 23 Ulukke brann Større brann i skog og mark... 49 24 Ulukke brann Brann i skule/barnehage/internat/institusjon.... 51 25 Ulukke anna Hending under store arrangement... 53 26 Ulukke anna Hendingar utanfor kommunen... 55 27 Ulukke anna Dambrot... 57 28 Ulukke anna Kollaps/havari av bygning... 59 29 Ulukke anna Bortfall av energiforsyning... 61 3
30 Ulukke anna Bortfall av telecom/ikt... 63 31 Ulukke anna Spreiing av helsefarleg vatn... 65 32 Ulukke anna Akutt forureining... 67 33 Ulukke anna Svikt i drikkevassforsyning... 69 34 Ulukke anna Svikt i avløp... 71 35 Ulukke anna Svikt i renovasjon... 73 36 Tilsikta terror Terroranslag... 75 37 Tilsikta terror Bombetrugsmål... 77 38 Tilsikta kriminell Alvorleg hending på skule... 79 39 Tilsikta kriminell Sabotasje av infrastruktur... 81 40 Tilsikta kriminell Kidnapping/gisseltaking... 83 41 Tilsikta digitale rom Sikringsbrot på nettverk... 85 4
01 Natur ekstremvêr Ekstrem vind (storm og orkan) ID 01 Uynskt hending Ekstrem vind (storm og orkan) Beskriving av uynskt hending og lokale forhold: Under ein kraftig storm med orkan i kasta, kjem det melding om at deler av taket på Norheimsund ungdomsskule losnar. Det er full aktivitet i idrettshallen og bedehuset som ligg rett ved sida. Det kjem samstundes melding frå fleire stader i kommunen om nedbrotne tre som ligg over vegar, kraftliner og bygningar. Mange hus har skade på tak. Store område av kommunen er utan straum. Både nødetatane og Kvam herad sine folk er i sving. Årsaker Ekstremvêr, med sterke vindkast frå ugunstig retning, og nedbør Dårleg vedlikehald og sikring av kommunale bygg kan auke skadeomfanget Dei rydda gatene langs kraftlinene er ikkje breie nok. ( sjå N29 Bortfall av energiforsyning) Tre som kan falle over vegen er ikkje rydda vekk. Identifiserte eksisterande tiltak Varsel om ekstremvêr (met.no) Sperre vegar, og varsling til innbyggjarar Vedlikehaldsplan for kommunale bygg. Evakueringsplan for større kommunale bygg og forsamlingslokale. Kraftselskapa sin plan for rydding langs linene. Sannsyn A B C D E Forklaring Grunngjeving for sannsyn: 5 Oftare enn 1 gong i løpet av 10 år. Ekstremver med kraftig vind har vore hyppigare dei siste 20 åra. Kraftig vind frå vest og nordvest kjem ofte i kast og kan gjera stor skade på skog, bygningar og infrastruktur. Uvêret rammar ofte fleire stader i kommunen samstundes. Sårbarheitsvurdering Uvêret kan vera sårbart for dei fleste område innan kommunal, fylkes og statleg infrastruktur, som t.d.: Straummangel ( sjå N29 Bortfall av energiforsyning) Brot i telesambandet/mobilnettverket ( sjå U30 Bortfall av telecom og IKT) Stengde vegar og mangel på alternative transportvegar Skade på bygningar, bilar, båtar og infrastruktur, t.d. rotvelta tre Fare for folk å bevega seg ute (rotvelta tre, flygande gjenstandar (takstein, greiner, trampolinar, hagemøblar, grov sjø med meir) Driftsproblem både for kommunen og private verksemder grunna straummangel, problem med telefon og IKT eller hindringar med å koma seg fram Tilgang på aggregat og diesel Evakueringstiltak 5
ID 01 Uynskt hending Ekstrem vind (storm og orkan) Konsekvensvurdering Samfunnsverdi Konsekvenstype 1 2 3 4 5 Forklaring Liv og helse Dødsfall 1 Ingen døde (men kan ikkje sjåast bort frå). Skadar og sjukdom 2 3-5 skadar Stabilitet Manglande dekning av grunnleggjande behov 3 Ved stort straumbrot kan over 1000 personar bli ramma mindre enn ein dag (eller få personar meir enn 1 veke). Uro i dagleglivet 3 Under stormen kan det vere farleg å vera ute. «Alle» i kommunen kan kortvarig vera råka. Miljø Langtidsskadar - naturmiljø 1 Skog kan bli øydelagt Langtidsskadar - kulturmiljø 1 Verneverdige/freda bygg kan bli skada av vinden. Det same gjeld skog. Materielle verdiar Økonomiske tap 3 1-10 mill. kr Samla grunngjeving av konsekvensvurdering Flygande takstein eller liknande kan fort føra til alvorlege skadar om det rammar folk. Det same gjeld tre som veltar, både langs veg og ute i skog og mark, men det er sjeldan folk omkjem. Ekstrem vind kan føra til mange straumbrot, og i verste fall kan heile kommunen vera utan straum i kortare eller lengre periode ( sjå N29 Bortfall av energiforsyning). Tre som veltar eller andre vindtransporterte gjenstandar kan sperra vegar for kortare eller lengre periode, som kan hindra folk i å koma seg fram. Miljøskadar er som oftast kortvarige. Det er òg potensiale for at verneverdige eller freda bygg (og skog) kan bli totalskada av den ekstreme vinden. Dårleg vedlikehald av bygga aukar denne faren. Som oftast er det mange mindre skadar, men i verste fall kan utgiftene bli høge, t.d. om bygg vert mykje skada eller totalskada. Trong for befolkningsvarsling Trong for evakuering Stormar vert som oftast godt informert via media Ikkje i utgangspunktet, men det kan bli aktuelt. Uvisse Låg Grunngjeving: God kunnskap om type hending. Styringsgrad Middels Grunngjeving: Kommunen kan informera og førebu innbyggjarane til stormen (gjera tiltak for å avgrensa skadeomfanget) Forslag til nye tiltak Overføringsverdi Verta betre på det preventive (vera førebudd på uvêret) Kommunale rutinar for varsling (tilsette, innbyggjarar) og sikring (t.d. lause gjenstandar) Varsling til tilsette før og under hendinga, intern kommunikasjon i organisasjonen Kvam herad, teknisk, helse m.m. (auka beredskap) Avlysa planlagde arrangement om risikoen vert for stor Kartleggja geografiske risikoområde i høve til vindutsette område Få oppretta betre kommunikasjon/koordinering mellom Kvam herad og Kvam kraftverk Tungt snøfall kan gje liknande skade som vind. Sjå òg andre naturhendingar (N1 til 8). Dato for analysen 09.02.2015 prosjektleiar Tore og Leif 6
02 Natur ekstremvêr Ekstrem nedbør (regn, snø, hagl) ID 02 Uynskt hending Ekstrem nedbør (regn, snø, hagl) Beskriving av uynskt hending og lokale forhold: Det er haust og varsla mykje nedbør på 12-24 timar (100-150 mm). Dessutan har det vore jamt med nedbør dei siste 2 vekene. Det er sett opp ekstravakt på teknisk på grunn av obs-varsel. Utover natta kjem det melding om mykje vatn på den kommunale vegen opp mot Hundsdalen, mest truleg på grunn av eit kollapsa bekkeinntak. Vakthavande rykkjer ut og ringjer samstundes ekstravakta. Vakthavande kjem ikkje fram då det er mykje vatn i fylkesvegen og i Mjølstølsvegen. Fleire telefonar kjem inn til vakta, no med opplysningar om vatn som vaskar rundt grunnmurane på bustadhus i området. Vakthavande på Kvam herad slår full alarm på 113. Kort tid etter vert det konstatert at minst eitt bekkeinntak har kollapsa og nye bekkeløp har oppstått. Straumen forsvinn i området og fylkesvegen vert òg stengd ved Kjetilstræet på grunn av overfløyming. Situasjonen er uoversiktleg og vanskeleg. Politi, brannvesen og fleire personar frå kommunen har kome til. Fleire bustadhus er i faresonen og det kan vere kritisk for fleire personar. Evakuering vert starta og det vert gjort tiltak for å prøva å styra vatnet mot område der det vil gjera minst skade, noko som er vanskeleg. Årsaker Langvarig samanhengande regn, og/eller kraftig regn over kort tid. Markar og jorde er totalt metta for vatn. Svært bratte hellingar, og uryddige små gamle bekker, til dels lagt i for små røyr. Gamle planar tek ikkje høgde for vêrsituasjonen korkje i dag eller i framtida Identifiserte eksisterande tiltak OBS-varsling frå met. inst, og eventuell flaum- og skredvarsel frå NVE Teknisk vakt har auka beredskap ved obs-varsel 1. Reinsk i bekkeinntak/sandfang (regelmessig og ved OBS-varsel) 2. Stengingskriteria på kommunale vegar (rapport frå Multiconsult) 3. SMS-melding til bebuarar om stenging av kommunal veg/evakuering Sannsyn A B C D E Forklaring Grunngjeving for sannsyn: Har hatt erfaring frå fleire liknande hendingar i Kvam herad dei siste 10 åra. 5 Oftare enn 1 gong i løpet av 10 år Sårbarheitsvurdering Vatn på avvegar kan skada bygg, VA-anlegg, veg, straum og auke skredfaren i område. Skade på veg kan stengja eller gjera framkomsten vanskeleg Skadane er for det meste lokale Evakuering av eit større område kan verta aktuelt (20 50 bustader) Ved ekstrem nedbør som snø vil ein få andre utfordringar avhenging av temperatur (t.d. brøyting, problem med å koma fram, tre som er velta, straumbrot) 7
ID 02 Uynskt hending Ekstrem nedbør (regn, snø, hagl) Konsekvensvurdering Samfunnsverdi Konsekvenstype 1 2 3 4 5 Forklaring Liv og helse Dødsfall 2 1-2 dødsfall Skadar og sjukdom 2 3-5 skadde Stabilitet Manglande dekning av grunnleggjande behov 3 under 50 personer meir enn 7 dagar Uro i dagleglivet 3 under 50 personer meir enn 7 dagar Miljø Langtidsskadar - naturmiljø 1 Skadane på naturen er lokal. Langtidsskadar - kulturmiljø 1 Uoversiktleg, kan bli øydelagt ved spesielle høve/stader Materielle verdiar Økonomiske tap 4 10-100 mill Samla grunngjeving av konsekvensvurdering *Byggjefelt rasert *Vegar øydelagt, mellombelse gangvegar må etablerast *VA må reparerast, nye vassvegar må lagast, straumforsyning må reparerast eller leggjast om. *Opprydding vil ta tid og medføra ekstra kostnader Med ei slik hending kan ein ikkje sjå bort frå at liv går tapt og at folk vert skadde. Trong for befolkningsvarsling Trong for evakuering Ekstrem nedbør er som oftast godt varsla gjennom media. Kjende stader med kriterium for stenging kan varslast, men ikkje generelt. Kan vera aktuelt Uvisse Middels Grunngjeving: Upåliteleg varsling på lokalt nivå/store variasjonar Styringsgrad Middels Grunngjeving: Aktsemdskart, erfaring om område som er sårbare Forslag til nye tiltak Innarbeida førebyggjande tiltak i høve denne type utfordring; vêrsituasjonar 1. Sikra vassvegar med nok kapasitet i nye reguleringsplanar og utbyggingsområde (NB! Viktig) 2. Ekstra sikring ved bekkeinntak (2-barrierar) 3. Skifte/oppgradere røyr for overvatn 4. Tilgang til fleire nedbørsmålarar Utarbeida statusrapportar på innretningar/område kommunen er usikre på, eller som kommunen veit vil bli/medfører skadar med slikt vêr Folkeopplysning - informasjon til innbyggjarar i kommunen (førebygging) Få oppretta betre kommunikasjon/koordinering mellom Kvam herad og Kvam kraftverk Overføringsverdi Vil gjelda fleire eldre bustadfelt i kommunen. Sjå òg andre naturhendingar (N1 til 8) Dato for analysen 09.02.2014 prosjektleiar Leif og Tore 8
03 Natur ekstremvêr Ekstrem og langvarig kulde ID 03 Uynskt hending Ekstrem og langvarig kulde Beskriving av uynskt hending og lokale forhold : Det er midten av desember, og det har vore mellom 2 og 16 kuldegrader i heile kommunen i snart 4 veker. Dette kan merkast: alle stikkrenner frys til is, vegar svell opp på grunn av is og heradet må transportere vatn til ulike private som ikkje har kommunalt vatn. Inntaket til kommunen sitt hovudnett for drikkevatn frys til. Det er problem med oppvarming av hus, skular og barnehagar, og det hjelper ikkje at enkelte abonnentar i kommunen har mista straumen på grunn av is på linene. På grunn av tele i bakken så har òg enkelte byggetiltak måtta utsetjast, og enkelte verksemder vurderer å permittere tilsette på grunn av kulden. Årsaker Langvarig kulde på grunn av isande austavind utan snø. Identifiserte eksisterande tiltak Feilretting av energiforsyning ( sjå 'Bortfall av energiforsyning') Utplassering av olje- og gassomnar og teppe på institusjonar med meir. Test av nødstraumsaggregat Auka beredskap på teknisk vakt Salting av issvullar og tining av stikkrenner (Teknisk drift) Utkøyring av vatn til folk og fe ( sjå 'svikt i drikkvassforsyning') Sannsyn A B C D E Forklaring Grunngjeving for sannsyn 4 10-50 år Langvarig austavind er ikkje uvanleg, og berrfrost i desember er heller ikkje sjeldan. Det har vore fleire hendingar dei siste 50 åra der langvarig kulde har vore utfordrande for kommunen. Sårbarheitsvurdering Me har betre, men meir sårbare tekniske løysingar i nye bygg og anlegg Alternativ oppvarming kan mangla i nye bustadar og institusjonar Kvam herad er sårbar for straumbrot, og om nødaggregat og alternativ oppvarming feilar så vert det fort kaldt i husa Om drikkevassforsyninga forsvinn så vert problema store ( sjå U33 Svikt i drikkvassforsyning) Mykje tele i bakken kan påverka byggjetiltak i kommunen (anleggsarbeid vert vanskelegare eller umogeleg, må utsetja oppdrag). 9
ID 03 Uynskt hending Ekstrem og langvarig kulde Konsekvensvurdering Samfunnsverdi Konsekvenstype 1 2 3 4 5 Forklaring Liv og helse Dødsfall 2 1-2, sjeldan, men kan førekoma Skadar og sjukdom 2 3-5, ser bort frå islaget som vil vera verre ved høgare temperatur Stabilitet Manglande dekning av grunnleggjande behov 4 Bortfall av straum og vatn rammar fort mange, 200-1000 i 2-7 dagar Uro i dagleglivet 4 Kalde skular og arbeidsplassar, manglande straum i butikkar, lagringsproblem? Miljø Langtidsskadar - naturmiljø 1 Langtidsskadar - kulturmiljø 1 Materielle verdiar Økonomiske tap 3 1-10 mill Samla grunngjeving av konsekvensvurdering sjå N29 Bortfall av energiforsyning sjå U33 Svikt i drikkvassforsyning. I samanheng med kulde Trong for befolkningsvarsling Trong for evakuering Aktiv informasjon om forholdsreglar I ekstremtilfelle kan det vera aktuelt med "konsentrering" av folk Uvisse låg Grunngjeving: Me har erfaring med slike situasjonar siste 50 år Styringsgrad middels Grunngjeving: Kan avgrensa skadar gjennom førebuande tiltak Forslag til nye tiltak Sikra alternativ oppvarming i kommunale bygg (t.d. fleire mobile varmeomnar (gass) Strukturere/systematisere dokumentasjon på og kontroll av nødutstyr (nødaggregat med meir) Oppdaterte planar og system for varsling Overføringsgrad sjå andre naturhendingar (N1 til 8) sjå U29 Bortfall av energiforsyning sjå U33 Svikt i drikkevassforsyning Dato for analysen 09.02.2015 prosjektleiar Leif og Tore 10
04 Natur flaum Flaum og overfløyming ID 04 Uynskt hending Flaum og overfløyming Beskriving av uynskt hending og lokale forhold : Me tek utgangspunkt i ei flaumhending i Øystesevassdraget. Det ligg snø i fjellet og det kjem inn eit lågtrykk som har med seg varm luft med snøsmelting opp til 1000 meter høgd i tillegg til mykje nedbør. Øysteseelva stig fort og startar å erodera i lausmassane i Busdalen og nedover den austre sida av elva. Steinar i elvekanten nedanfor Busdalen losnar og elva startar med å rote seg inn i elvebreidda og tek med seg massar vidare nedover elva. Elva går over sine breidder, og vatn og lausmassar vaskar mot bustadhus og ulike verksemder i området. Folk må evakuerast og fylkesvegen til Sjusete og Fv.7 nede i sentrum vert stengd. Situasjonen vert alvorleg og uoversiktleg. Årsaker Snø i fjellet og stort omslag i temperatur med snøsmelting i 1000 meters høgd Mykje nedbør over lang og kort tid Lausmassar langs elvebreidda som lett kan eroderast ved storflaum Elvekanten (mur, plastring) er for dårleg Identifiserte eksisterande tiltak 1. Førebels flaumsonekart frå NVE som viser 200-årsflaum (websak 10/637-5) 2. OBS-meldingar /vêrmelding - varslingssystem 3. Planlagde tiltak i Busdalen 4. Det er identifisert fleire sårbare punkt langs elvebreidda 5. Pumpe-/lenseutstyr Sannsyn A B C D E Forklaring Grunngjeving for sannsyn 4 1 gong mellom 10 50 år 1. Me har teke utgangspunkt i «Førebels flaumsonekart» frå NVE (websak 10/637-5). Flaumsonekartet viser flaumsoner for 20-års-flaum og 200-års-flaum for Øysteseelva. Ein 200-årsflaum vil kome med eit intervall på 200 år, men kan koma oftare med eit endra klima (frekvensen er òg avhengig av flaumhistoria til elva). 2. Ein skadeflaum i eit eller anna vassdrag i kommunen vil skje oftare enn ein 200-årsflaum (i Øysteseelva), så me har vurdert at sannsynet for skadeflaum er auka til 1 gong mellom 10-50 år. Sårbarheitsvurdering Ein 200-årsflaum i Øysteseelva vil føra til at store delar av Busdalen og området ved Merwyn vert overflødd (ca. 6-7 bygg). Det er òg eit område sør for fotballbana som kan bli overflødd (6 bygg). Fylkesvegen til Sjusete vert overflødd ved Busdalen, men det er mogeleg å køyra om gymnaset. I tillegg er det ein del bygg som kan få vatn inn i kjellaren. Mest sannsynleg vil brua ved hotellet (fv. 7) bli stengt på grunn av flaum eller fare for konstruksjonen. Det er relativt stor fallhøgde på elva gjennom Øystese, noko som vil gjera at flaumen kan koma raskt og raskt kan gjera ein del skade på grunn av erosjon og høg vassføring. Skadepotensialet er derfor stort. Det kan òg vera større fare for liv og helse enn «vanlege» flaumar i meir flate elvar som til dømes Steinsdalselva. 11
ID 04 Uynskt hending Flaum og overfløyming Konsekvensvurdering Samfunnsverdi Konsekvenstype 1 2 3 4 5 Forklaring Liv og helse Dødsfall 1 Ingen døde Skadar og sjukdom 2 3-5 skadde Stabilitet Manglande dekning av grunnleggjande behov 3 > 7 dagar for mindre enn 50 personar Uro i dagleglivet 3 > 7 dagar for mindre enn 50 personar Miljø Langtidsskadar - naturmiljø 1 3-10 år < 3 km 2 /km Langtidsskadar - kulturmiljø 1 Kan ikkje sjå bort frå skadar på verneverdige bygg etc. Materielle verdiar Økonomiske tap 4 10 mill. 100. mill. kronar Samla grunngjeving av konsekvensvurdering Flaum brukar ofte tid på å byggja seg opp slik at det sjeldan er fare for liv og helse. Øysteseelva har eit større skadepotensiale sidan elva er forholdsvis bratt og kan gjera store skadar der den får tak. I område som er råka kan det ta tid å få reparert skadane, men det gjeld truleg færre enn 50 personar. Erosjon på eigedom kan føra til varige skadar. Vatn i kjellarar kan lage trøbbel seinare om kjellarane ikkje vert tørka opp skikkeleg etter hendinga. Det økonomiske tapet kan bli stort. Bygg kan bli totalskadde og vatn i mange kjellarar kan fort bli kostbart om det ikkje vert tid til å få rydda unna før flaumen når toppen. Trong for befolkningsvarsling Trong for evakuering Det kan vera trong for ei rask befolkningsvarsling for å redusera konsekvensane av flaumen. SMS-varsling frå kartsystemet til KH og info på heimesida kan nyttast. Dør til dør kan vere aktuelt. Det kan vera trong for å evakuera einskilde bustader og andre bygg Uvisse Middels Grunngjeving: Styringsgrad Middels Grunngjeving: Forslag til nye tiltak Overføringsgrad Flaumsonekartet viser utsette område (låg uvisse) Manglar erfaring med redning ved flaum. (høg uvisse) Det er fleire tiltak som kan setjast i verk ut frå vêrvarsel eller andre teikn som viser at ein storflaum er på gang. Evakuering i tide er viktig. Prioritera og setja i verk tiltak/planar for å hindra flaumskade Øva på redning og evakuering i flaumstore elvar Få NVE til å ferdigstilla flaumsonekartet for Øysteseelva Sterk fokus på ROS langs med bekkar og elveløp i planarbeid 1 Andre flaumar i heradet, som t.d. i Steinsdalselva. 2 Sjå andre naturhendingar (N1 til 8) Dato for analysen 09.02.2015 prosjektleiar Leif og Tore 12
05 Natur flaum Stormflod ID 05 Uynskt hending Stormflod Beskriving av uynskt hending og lokale forhold : Me tar utgangspunkt i førebels flaumsonekart for Øysteseelva frå NVE (websak 10/637-5). Dette kartet viser òg 200-års stormflod for Øystese (1,6 kote-meter), som vil gjelda for store delar av strandsona i Kvam herad. Eit stort lågtrykk i kombinasjon med springflod sender ei stormflod inn Hardangerfjorden. Fjorden stig og Vikelandet i Øystese og kaien i Grova fløymer over, det same skjer langs heile fjorden. Halvmeter store bølgjer slær inn mot land, og bankar mot fleire naust og lågtliggjande hytter og bustadhus. Årsaker Sterke lågtrykk med pålandsvind i Nordsjøen pressar vatnet inn imot kysten og inn Hardangerfjorden Kombinasjon med springflod (måne og sol) Kombinasjon med bølgjer Flaumstore elvar kan lokalt ha ein påverknad på kva område som vert råka Identifiserte eksisterande tiltak Førebels flaumsonekart frå NVE (for Øystesevassdraget, websak 10/637-5). Vêrmelding/varslingssystem Pumpe/lenseutstyr kommunalt og sivilforsvar Minimumshøgde frå sjø til pumpestasjonar (2,5 m) Krav til nybygg og regulering/plan og byggesak (2,5 m) Sannsyn A B C D E Forklaring Grunngjeving for sannsyn 3 50-100 år. Me har teke utgangspunkt i «Førebels flaumsonekart» frå NVE (websak 10/637-5). Flaumsonekartet viser berekna 200-årsstormflod for Øystese, som òg vil gjelda for resten av Kvam herad (1,6 kotemeter). Me meiner at stormflod som kan gjera stor skade vil skje oftare, så sannsynet er sett opp. Sårbarheitsvurdering Ut frå NVE sitt «førebels flaumsonekart» for Øystesevassdraget, så vil ei 200-årsstormflod nå ca. 1,6 meter over vanleg flod. Ut frå same kartet så vil mange bygg på nedsida av fv. 7 verta råka, anten direkte av stormfloda, eller ved at vatn kjem inn i kjellaren. Store bølgjer vil gjera skadepotensialet enda større. Ein stormflod vil påverka heile kommunen samstundes, så me må sjå på heile kystlina i kommunen. Lokal bølgjeretning den dagen stormfloda råkar kommunen kan avgjera kor dei største skadane skjer. Det er byggverk og infrastruktur i nærleiken av fjorden som vil bli råka av stormfloda (under kotehøgde 2). 13
ID 05 Uynskt hending Stormflod Konsekvensvurdering Samfunnsverdi Konsekvenstype 1 2 3 4 5 Forklaring Liv og helse Dødsfall 1 Ingen Skadar og sjukdom 1 1 2 skada Stabilitet Manglande dekning av grunnleggjande behov 1 < 50 personar < 1 dag Uro i dagleglivet 1 < 50 personar 1-2 dagar Miljø Langtidsskadar - naturmiljø 1 Langtidsskadar - kulturmiljø 4 Verneverdige/freda naustrekkjer (Vikøy, Fonneland m.m) Materielle verdiar Økonomiske tap 4 10-100 mill. Samla grunngjeving av konsekvensvurdering Liv og helse vert ikkje påverka i særleg grad på grunn av stormfloa i seg sjølv. Naust og andre bygg som ligg tett ved sjøen kan bli skada ved overfløyming. Det er fleire verneverdige og freda objekt i strandsona, mellom anna naustrekkjer i Vikøy og Fonneland med meir, som kan ta skade. Trong for befolkningsvarsling Trong for evakuering Vert som oftast godt varsla i media Nei Uvisse Middels Grunngjeving: Høgd og hyppigheit er usikker (ikkje god nok statistikk) Styringsgrad Middels Grunngjeving: Kommunen kan påverka skadepotensialet ved å ha reglar om bygging i minimumshøgde over havet. Stormfloda i seg sjølv kan ein ikkje styra. Forslag til nye tiltak Følgje eksisterande tiltak til bygging i strandsona (reglar for minimumshøgde) Overføringsgrad Sjå andre naturhendingar (N1 til 8) Flodbølgje pga. fjellskred i Hardangerfjorden Dato for analysen 09.02.2015 prosjektleiar Leif og Tore 14
06 Natur skred Steinskred og våte skred (jord- flaum- og sørpeskred) ID 06 Uynskt hending Steinskred og våte skred (jord- flaum- og sørpeskred) Beskriving av uynskt hending og lokale forhold : Etter ein langvarig kuldeperiode på 3-4 veker får vi ein halv meter snø heilt ned til sjøen i stort sett heile kommunen. Metrologisk går no ut med melding om mykje regn og varmegrader opp til 1000 m.o.h. Meldinga går vidare ut på fare for skred, stengde vegar og oppmoding om at folk heldt seg heime. Uveret slår til for fullt, med regn, vind og torevêr. Meldingar kjem inn om stengde vegar på grunn av sørpeskred og overvatn, straum som er borte, tette stikkrenner og vatn som kjem inn i hus og hytter. Folk vert evakuerte på dei mest utsette plassane, vatn vert styrt langs hovudvegar. Alt tilgjengeleg personell er ute. Årsaker Store nedbørsmenger over kort tid (snø og regn) Vatn på avvegar Vêromslag (kulde/mildvær) Oppdemming og tetting av bekkeløp/bekkeinntak (t.d. is, jord, stein, greiner, skred langs bekkeløp med meir). Identifiserte eksisterande tiltak Plan- og byggesak o Bruk av aktsemdskart og annan kunnskap om skredfare i plan- og byggesak for å hindra bygging i fareområde o Registrering av tidlegare skredhendingar og rapportar for å få oversikt over risiko. Drift av kommunale vegar (tiltaksplan) o Teknisk vakt (ekstravakt ved OBS-varsel) o Stengingskriteria på kommunale vegar o Grøfting og reinsk av stikkrenner, bekkeinntak (evt. tining/salting ved frost/tele) Vervarsel (OBS-varsel, skred- og flaumvarsel) varsling på nettsider, facebook med meir Søkegrupper/-utstyr, redningshundar ved redningsaksjonar Sannsyn A B C D E Forklaring Grunngjeving for sannsyn 5 Oftare enn 1 gong i løpet av 10 år. «Våte» skred er avhengig av vêret og nedbøren. Ved store nedbørsmengder over lag tid, eller korte intense regnbyer, så aukar faren for jord-, flaum- og sørpeskred. Det er auka steinskredfare ved store nedbørsmengder og vêromslag (frost/tine). Steinskred kan òg utløysa «våte» skred. Slike skred har det vore mange av dei siste åra i Kvam. Sårbarheitsvurdering Kvam herad er sårbare for steinskred og våte skredhendingar: Bygg, VA-anlegg, vegar, straum kan fort bli råka av skredhendingar ( sjå N2 Ekstrem nedbør) Skred kan føra til stengte vegar i kortare eller lengre periodar Evakuering i kortare eller lengre periodar er òg aktuelt 15
ID 06 Uynskt hending Steinskred og våte skred (jord- flaum- og sørpeskred) Konsekvensvurdering Samfunnsverdi Konsekvenstype 1 2 3 4 5 Forklaring Liv og helse Dødsfall 2 1-2 dødsfall Skadar og sjukdom 2 3-5 personar Stabilitet Manglande dekning av grunnleggjande behov 1 < 50 personar i 1-2 dagar; 50 200 personar < 1 dag Uro i dagleglivet 4 50-200 personar i > 7 dagar Miljø Langtidsskadar - naturmiljø 1 < 3 km 2 /km 3-10 år Langtidsskadar - kulturmiljø 1 Kan ikkje sjå bort frå omfattande øydeleggingar av verneverdige kulturminner Materielle verdiar Økonomiske tap 4 10 mill. 100. mill. kronar. Samla grunngjeving av konsekvensvurdering Statistikken viser at det er sjeldan at folk vert tekne av eit skred, korkje på veg eller i bygg. Heftigare vêrprognosar og fleire eksisterande bygg i farlege område aukar sannsynet. Det har skjedd skade på veg og byggverk på grunn av jord-, flaum- og sørpeskred, m.a. totalskade på hus og store utgifter til opprydding og sikring av kommunal veg. Trong for befolkningsvarsling Trong for evakuering Info på nettsida og facebook ved obs-varsel og skred- og flaumvarsel. SMS-varsling til dei som er råka (fare for stenging av veg, stengt veg osv.) Evakuering kan vera aktuelt etter ei hending og i enkelte tilfelle før det skjer ei hending (ved indikasjon på ei større hending / stengingskriteria). Uvisse Låg Grunngjeving: Styringsgrad Middels Grunngjeving: Forslag til nye tiltak Har mykje kunnskap og erfaring med skred. Kommunen har moglegheit til fleire tiltak for å avgrensa skadepotensialet til steinskred og 'våte' skred (sjå tiltak). t.d. bygging i fareområde, sikringstiltak, tilsyn, beredskap osv. Kartlegge risikoområde for skred i kommunen (bekkeløp og bratte skråningar) Varslingsplan (nettside, facebook, sms-varsling) Tilsynsplan (mur, bratte skråningar) Informasjon til innbyggjarar (reinsk i private bekkeløp/bekkeinntak) Overføringsgrad Sjå andre naturhendingar (N1 til 8); Sjå U33 Svikt i drikkevassforsyning; sjå U29 Bortfall av energiforsyning Dato for analysen 10.02.2015 prosjektleiar Leif Skår og Tore Dolvik 16
07 Natur skred Snøskred ID 07 Uynskt hending Snøskred Beskriving av uynskt hending og lokale forhold : Ein fin vinterkveld med flott puddersnø, køyrer fleire ungdomar utanfor oppmerkt løype ved eit skianlegg. NVE hadde varsla faregrad 3 på snøskredvarslinga. Plutseleg losnar ungdomane ut eit stort snøskred, og to av ungdomane vert tekne av skredet. Dei andre får ringt nødetatane og skianlegget, og det vert full utrykking. Årsaker Store snømengder over kort tid Svake lag i snødekket Vind (skavlar med meir) Aukande temperatur (vêromslag) Snøskred utløyst naturleg (faregrad 4 og 5 - sjå varsom.no) Snøskred utløyst av folk som går og køyrer utanfor oppmerkte løyper eller hellingar over 30 grader (faregrad 2 til 5 - sjå varsom.no) Identifiserte eksisterande tiltak Informasjon om snøskred og skredvarsel på nett: Varsom.no, snoskred.no, skrednett.no Skredkurs (tenkja, raudekrossen, skianlegg med meir) Beredskapsplan med tiltak ved skred: skianlegg, politi, Raudekrossen Regelmessige øvingar mellom KVBR og lokalt hjelpekorps i søk Sannsyn A B C D E Forklaring Grunngjeving for sannsyn Det har gått fleire snøskred i fjellet og nær skianlegg dei siste 25 åra. 5 Ein gong mellom 1 og 10 år Sårbarheitsvurdering Tidskritisk innsats: Som eit utgangspunkt seier me, at dei me ikkje har fått grave fram før 10. min har gått, ikkje vil overleva. Stølar og byggverk i fjellet er meir utsett for snøskred enn nede ved fjorden, men det er enkelte område i Kvam der snøskred truleg kan nå bygg i "låglandet" 17
ID 07 Uynskt hending Snøskred Konsekvensvurdering Samfunnsverdi Konsekvenstype 1 2 3 4 5 Forklaring Liv og helse Dødsfall 2 1-2 dødsfall Skadar og sjukdom 2 3-5 skadar Stabilitet Manglande dekning av grunnleggjande behov 1 <1 dag for < 50 personar Uro i dagleglivet 1 1-2 dagar for < 50 personar Miljø Langtidsskadar - naturmiljø 1 Ingen langtidsskadar Langtidsskadar - kulturmiljø 1 Ingen langtidsskadar Materielle verdiar Økonomiske tap 3 1. - 10 mill. kronar Samla grunngjeving av konsekvensvurdering Det er ofte mykje folk i skianlegget, både vaksne og born. I utgangspunktet skal ikkje eit naturleg, eller utløyst skred kunne ta med seg folk i "sikre" soner i anlegget, men undervurdering av skredfaren kan skje. Ei skredhending kan òg skapa panikk, som kan føra til skadar. Snøskred er vanleg i fjella i Kvam og det har vore fleire dødsfall dei siste 25 åra. Det er likevel sjeldan at snøskred kjem ned mot busette område i Kvam. Det er ein del bygg i aktsemdskartet for snøskred, men det er usikkert om kor reell denne skredfaren er. Snøskred på vegar fører ofte til stenging av vegar i kortare periodar. Trong for befolkningsvarsling Trong for evakuering Varsling av folk i skianlegget må skje så snart som mogleg. Det er viktig å få folk vekk frå staden som ikkje kan hjelpa til med noko ved ei hending. Uvisse Låg Grunngjeving: Samfunnet har ein del kunnskap og erfaring med snøskred, og skredfaren godt varsla i media Styringsgrad Middels Grunngjeving: I skianlegg har ein stor moglegheit til å unngå snøskredfaren (stengja anlegg, tilrettelegging med meir). Kommunen kan òg påverka i plan- og byggesak. Forslag til nye tiltak Skianlegget skal ha plan for varsling om skredfare i og rundt skianlegget Merking av "farlege" område Overføringsgrad Sjå andre naturhendingar (N1 til 8) Andre liknande skianlegg i kommunen. Frikøyring og turgåing utanfor skianlegg Snøskred mot veg og bygg Dato for analysen 10.02.2015 prosjektleiar Leif, Tore og Bjørn Johansen 18
08 Natur skred Fjellskred (og flodbølgje) ID 08 Uynskt hending Fjellskred (og flodbølgje) Beskriving av uynskt hending og lokale forhold: Eit stort fjellparti rasar ut på Fykse ein våt haustdag. Før skredet gjekk, gjekk det fleire steinsprang, slik at området vart evakuert. Årsaker Ustabilt fjellområde Fjellskred er eit stort steinskred (over 100 000 m3) og kan nå mykje lenger enn steinskred pga. flytrørsle i skredmassane (luft). Ekstrem nedbør kan vera ei utløysande årsak, men det er den langvarige påverknaden frå tyngdekrafta som gjer fjellpartiet ustabilt. Som oftast vil ein kunna sjå spor etter sprekkar og innsøkk i fjellområdet i lang tid før fjellskred losnar. Identifiserte eksisterande tiltak På skrednett.no er det ei oversikt over registrerte skredhendingar, og aktsemdskart frå NVE og NGI. I tillegg har Kvam herad ei oversikt over skredhendingar dei har registrert, hellingskart og lokalkunnskap om naturforhold i heradet. Sannsyn A B C D E Forklaring Grunngjeving for sannsyn 1 Sjeldan hending (< 1 per 1000 år) Fjellskred er veldig sjeldne hendingar, og det er ingen fjellområde i Kvam som me veit er ustabile, men det er fleire potensielle område som må sjåast nærare på. Sårbarheitsvurdering Konsekvensane ved eit fjellskred er store. Fjellskred har stor rekkevidde og det kan vere fare for flodbølgje om skredet treffer vatn eller sjø. 19
ID 08 Uynskt hending Fjellskred (og flodbølgje) Konsekvensvurdering Samfunnsverdi Konsekvenstype 1 2 3 4 5 Forklaring Liv og helse Dødsfall 5 > 10 dødsfall Skadar og sjukdom 3 6 20 personar Stabilitet Manglande dekning av grunnleggjande behov 2 < 50 personar 1-2 dagar Uro i dagleglivet 3 < 50 personar > 7 dagar Miljø Langtidsskadar - naturmiljø 3 3-30 km2/km > 10 år Langtidsskadar - kulturmiljø 4 Omfattande øydeleggingar av freda kulturminne Materielle verdiar Økonomiske tap 5 > 100 mill. Samla grunngjeving av konsekvensvurdering Konsekvensane er avhengig av kor og når det skjer, og om det skjer uventa eller er varsla. Om heile område med sprekker sklir ut, så vil store deler av Fykse og fylkesvegen mellom innkjøringa til Fykse og bort til Fyksesundsbrua kunne bli råka (ca. 25-35 bustadhus, og fare for 1-10 bilar langs fv. 7. Fare for flodbølgje vil truleg vere liten. Trong for befolkningsvarsling Trong for evakuering Ja Ja Uvisse middels Grunngjeving: Mogleg ustabilt område som me veit om Styringsgrad middels Grunngjeving: Kvam kan påverka (overvaking, målingar, evakueringsplan) Forslag til nye tiltak Fjellskred er veldig sjeldne, men kan ha store konsekvensar. I reguleringsplanar vert ikkje faren for fjellskred vurdert så lenge det ikkje er klart frå før at det er rørsle i fjellpartiet. NGU har eit kartleggingsprogram der dei kartlegg ustabile fjellparti, men kartlegginga i Hordaland er ikkje starta opp enno, og vil heller ikkje starta opp før om nokre år. Kartlegging og overvaking av ustabile fjellparti (NVE, NGU) Overføringsgrad Det er ingen moglege ustabile fjellparti som er sjekka ut som stabile eller ustabile. NGU vil om nokre år prøva å kartleggja ustabile fjellparti i Hordaland. Det kan vera ustabile fjell- og bergparti på Fykse, Flotve, Fjærabygda, Litle Fosse, Dysvik og Mundheim. Me kan ikkje sjå bort frå at det òg kan vera andre område som ikkje er nemnde her. Dato for analysen 10.02.2014 prosjektleiar Tore Dolvik 20
09 Natur Oskesky Oskesky/vulkanutbrot ID 09 Uynskt hending Oskesky/vulkanutbrot Beskriving av uynskt hending og lokale forhold Eit større vulkanutbrot på Island skaper ei oskesky som driv inn over Sør-Noreg. Dette skaper stans i all flytrafikk, og skaper vanskar for personar med luftvegssjukdomar, og folk med svekka allmenntilstand. Årsaker Vulkanutbrot Identifiserte eksisterande tiltak Restriksjonar på flytrafikk Råd frå helsestyresmaktene Munnbind Sannsyn A B C D E Forklaring Grunngjeving for sannsyn DSB Nasjonalt risikobilde 2014; 1 gong pr. 500 år 2 1 gong i løpet av 100 til 1000 år. Sårbarheitsvurdering Den største helsefaren er knytt til luftforureining og SO2-konsentrasjonen. Det er truleg at mengda finfraksjonspartiklar i vårt område kan verta om lag slik det i dag normalt er i dei største byane. Eksponering av oskepartiklar vil føra til tilleggsplager og komplikasjonar spesielt for grupper som born og personar med lunge-, hjarte- og karsjukdomar. (Nasjonalt risikobilde 2014.) 21
ID 09 Uynskt hending Oskesky/vulkanutbrot Konsekvensvurdering Samfunnsverdi Konsekvenstype 1 2 3 4 5 Forklaring Liv og helse Dødsfall 1 Ingen i fyrste fase, men kan henda seinare Skadar og sjukdom 3 6 20 skadar, stor usikkerheit Stabilitet Manglande dekning av grunnleggjande behov Ingen Uro i dagleglivet 5 Meir enn 7 dagar for meir enn 1000 personar Miljø Langtidsskadar - naturmiljø 3 30 300 km2 i 3-10 år Langtidsskadar - kulturmiljø 1 Avgrensa øydeleggjing, usikkert Materielle verdiar Økonomiske tap 4 10 100 millionar. Samla grunngjeving av konsekvensvurdering Kan føra til tidleg frost, kald vekstsesong og avlingstap. Kan skapa store konsekvensar for persontransport, og auka sårbarheit for kritiske samfunnsfunksjonar. Trong for befolkningsvarsling Trong for evakuering Stor trong for informasjon frå nasjonale, regionale og lokale styresmakter. Nei, normalt ikkje. Uvisse middels Grunngjeving Uvisse er knytt til mengd, varigheit og type nedfall Styringsgrad låg Grunngjeving Ein kan ikkje styra hendinga i tid, mengde, eller retning. Forslag til nye tiltak Overføringsgrad Til ei viss grad som for atomhendingar. Dato for analysen 13.02.2015 prosjektleiar OTO 22
10 Natur epidemi Pandemi/epidemi ID 10 Uynskt hending Pandemi/epidemi Beskriving av uynskt hending og lokale forhold Det er aukande og vedvarande virussmitte mellom folk flest i Kvam herad. Viruset spreier seg raskt og svært mange er sjuke. Det er mange som døyr. Også i landet elles og store deler av verda er svært mange sjuke. Årsaker Aukande og vedvarande smitte mellom folk flest over heile verda av eit virus som ingen er immune mot. Viruset spreier seg raskt over heile verda og kan gje alvorleg sjukdom. Identifiserte eksisterande tiltak Nasjonal plan for pandemisk influensa. Lokal plan for pandemisk influensa med vaksinasjonsplan. Sannsyn A B C D E Forklaring 4 1 gong i løpet av 10 50 år, 2-10 % sannsyn pr. år Grunngjeving for sannsyn: Pandemiar er ekstra store epidemiar med global spreiing av eit nytt virus som få eller ingen kan forventast å ha immunitet mot. I vår del av verda vert pandemiar/pandemisk influensa rekna som ein av dei mest sannsynlege årsaker til akutte krisetilstandar. Pandemiar opptrer med nokre tiårs mellomrom. Ikkje berre blir det fleire sjuke, men ein større del utanfor dei tradisjonelle risikogruppene kan få alvorlegare sjukdom eller døy. Sårbarheitsvurdering Mange sjuke som treng helsehjelp Mange utskrivne frå sjukehus Mange sjuke arbeidstakarar medfører at mange oppgåver i lokalsamfunnet og landet elles ikkje vert løyste. Mange dødsfall 23
ID 10 Uynskt hending Pandemi/epidemi Konsekvensvurdering Samfunnsverdi Konsekvenstype 1 2 3 4 5 Forklaring Liv og helse Dødsfall 4 6 10 dødsfall. Pandemien vil vara i fleire veker og det vil verta fleire dødsfall enn det som er vanleg ved epidemiar.. Skadar og sjukdom 5 Jfr over, i periodar vil truleg meir enn 1000 kvemmingar vera sjuke samstundes Stabilitet Manglande dekning av grunnleggjande behov 5 Med så mange sjuke vil det vera mangel/reduksjon på mange av tilboda i kommunen. Uro i dagleglivet 5 Meir enn 1000 ramma i fløeire veker Miljø Langtidsskadar - naturmiljø 1 Ingen skade Langtidsskadar - kulturmiljø 1 Ingen skade Materielle verdiar Økonomiske tap 2 100 000 1 mill kroner, mange funksjonar vert sett på vent, mange som må leigast inn ekstra til å løysa oppgåver, tap av produksjon og leveransar Samla grunngjeving av konsekvensvurdering Ein pandemi vil ramma og delvis lamma kvammasamfunnet og landet elles i mange veker, truleg månader. Hovudutfordringane vert å avgrensa spreiinga av sjukdomen, behandla dei sjuke og oppretthalda viktige funksjonar i samfunnet. Liv og helse: Vi må pårekna fleire dødsfall enn ved vanleg sesonginfluensa og i andre aldersgrupper enn dei eldste. Svært mange vil vera sjuke samstundes. Stabilitet: Vi må rekna med reduserte tenestetilbod i heradet grunna mange som er borte frå jobb. Trong for befolkningsvarsling Trong for evakuering Det vil vera generell informasjon gjennom riksmedia, men òg kommunen si heimesida, lokalavisa og oppslag på arbeidsplassar og offentlege stader om hygienetiltak og tilbod om vaksine er viktig. Nei Uvisse Låg Grunngjeving: Kommunen vil vera kjend med status i pandemien i lang tid i forkant gjennom kontakt med folkehelsa og media. Styringsgrad Middels Grunngjeving: Kommunen kan gjera lokale tiltak for å avgrensa smitten, men kan neppe hindra at pandemien når oss også Forslag til nye tiltak Gjennomgang av og oppdatering av pandemiplanen i samsvar med nasjonal pandemiplan. Bevisstgjering av kvemmingane om hygienetiltak og vaksine i samband med årleg sesonginfluensa Overføringsgrad Alle pandemiar og epidemiar Dato for analysen 10.2.2015 Arne Aksnes 24
11 Ulukke veg Større trafikkulukker ID 11 Uynskt hending Større trafikkulukker Buss utfor vegen i Tokagjelet Fleire døde og skadde og mange med trong for omsorg Utfordrande skadebilete i vanskelege omgjevnader Årsaker Dårleg vegstandard og vanskelege køyretilhøve. Dårleg vêr Menneskeleg svikt. Teknisk svikt på køyretøy Identifiserte eksisterande tiltak Skilting Beredskap for brøyting og strøing av vegen Kontroll av køyretøy Plan for bussulukke Sannsyn A B C D E Forklaring 4 Ei slik hending vil kunna inntreffa ein gong ila 10 50 år, 2-10 % sannsyn pr. år Grunngjeving for sannsyn: Utfordrande vegstrekning. Auke i turbusstrafikk, spesielt talet på utanlandske turistbussar er aukande. Bussulukker med personskade skjer 2-3 gonger årleg nasjonalt. Sårbarheitsvurdering Sperring av vegen mellom Norheimsund og Bergen Redningstekniske utfordringar Medisinske utfordringar og omsorgsutfordringar Sambandsutfordringar KKL-utfordringar (informasjon, pårørande, forpleiing, etterarbeid, mannskapsansvar) Kvar kjem dei involverte frå (lokale eller eksterne)? 25
ID 11 Uynskt hending Større trafikkulukker Konsekvensvurdering Samfunnsverdi Konsekvenstype 1 2 3 4 5 Forklaring Liv og helse Dødsfall 5 Ved ei bussulukke utfor vegen i Tokagjelet vil det kunna vera mange omkomne (10-15) Skadar og sjukdom 4 Skadebiletet og talet på involverte medfører at det vert mange som har både fysiske og psykiske skadar ( 20 100) Stabilitet Manglande dekning av grunnleggjande behov 1 Det vil vera behov for teppe/varme klede, husrom og næring til dei involverte som ikkje er hardt skadde Uro i dagleglivet 1 I ein kort periode vil det kunna vera misforhold med tanke på daglege behov Miljø Langtidsskadar - naturmiljø nei Langtidsskadar - kulturmiljø nei Materielle verdiar Økonomiske tap 3 Kostnadane for kommunen vil truleg vera mindre enn 200 000 kroner, men samfunnskostnadane vert fort mellom 1 10 mill kroner Samla grunngjeving av konsekvensvurdering: : Utfordrar kommunen på fleire nivå. Ringverknadane og konsekvensane vert større om det er mange frå lokalbefolkninga som er involverte. KKL vil ha oppgåver både i tida tett på hendinga og i perioden etter både i høve eigne tilsette, skadde, pårørande, media. Trong for befolkningsvarsling Ja vegmelding - 175 Trong for evakuering Nei Uvisse Låg Grunngjeving: Hendinga i seg sjølv er kjent og me har naudsynt hjelpeapparat, men topografien i Tokagjelet vil skapa mange utfordringar i forhold til redningsarbeidet. Styringsgrad Middels Grunngjeving: Aktiv politisk og administrativ jobbing for å påverka nasjonale og regionale politikarar og vegstyresmakter til å betra vegstandarden. Forslag til nye tiltak Gjennomgang av kommunal kriseplan med oppgradering av tiltakskort for hendingar med mange skadde i ulendt terreng (t.d. bussulukke i Tokagjelet) Overføringsgrad Forslag til plan for masseskade ved trafikkulukke utafor veg vil kunna nyttast ved alle masseskadesituasjonar i Kvam. Dato for analysen 9.2.2015 Bjørn Johansen/Arne Aksnes 26
12 Ulukke veg Ulukke i tunnel med brann ID 12 Uynskt hending Ulukke i tunnel med brann Beskriving av uynskt hending og lokale forhold: Kollisjon midt i Børvenestunnellen som medfører brann i eit eller fleire køyretøy. Røykutviklinga trugar husa i nærområdet. Årsaker Menneskeleg svikt som medfører kollisjon (rus, fart) Teknisk svikt som medfører kollisjon Mykje tungtrafikk Identifiserte eksisterande tiltak Nedsett fart Skilting og lysregulering Nødtelefon og utstyr for å sløkkja brann Eigen plan for brann i denne tunellen Regulerbart ventilasjonsanlegg Tilrettelagt for innsats frå begge portalane Sannsyn A B C D E Forklaring 4 1 gong i løpet av 10 50 år, 2-10 % sannsyn pr. år Grunngjeving for sannsyn: Ny tunell med høg vegstandard som innbyr til høg fart og utprøving av køyretøy. I periodar stor trafikk med tunge køyretøy. Sårbarheitsvurdering Lokalt har vi avgrensa utstyr for innsats. Busetnad tett på portalane er utsett for røyk. 27
ID 12 Uynskt hending Ulukke i tunnel med brann Konsekvensvurdering Samfunnsverdi Konsekvenstype 1 2 3 4 5 Forklaring Liv og helse Dødsfall 2 1-2 personar, vil ofte greie å koma seg ut før bilen er overtent Skadar og sjukdom 2 3-5 personar, dei fleste vil koma seg ut før tett røyk inne i tunellen Stabilitet Manglande dekning av grunnleggjande behov 1 Grunna omkøyringsveg Uro i dagleglivet 1 Grunna omkøyringsveg Miljø Langtidsskadar - naturmiljø 1 Langtidsskadar - kulturmiljø 1 Materielle verdiar Økonomiske tap 3 1 10 mill. kroner, erstatning for køyretøy og reparasjon av tunell Samla grunngjeving av konsekvensvurdering: : Store konsekvensar for folk som ikkje kjem seg ut i tide. Lokal brann- redningsteneste har ikkje dimensjonert utstyr for ein så lang tunell. Trong for befolkningsvarsling Trong for evakuering Ja, vil vera naudsynt ved stenging over tid. (175) og røykutvikling frå tunellportalane Ja, kan vera aktuelt i nærområda til tunellportalane Uvisse Låg Grunngjeving: det er mykje kunnskap om tunellbrannar Styringsgrad Låg Grunngjeving: av erfaring er det vanskeleg å endra på avgjerder tekne av Statens vegevesen Forslag til nye tiltak Haldningsskapande arbeid mellom og bevisstgjering av ungdomar. Samarbeid med Statens vegvesen, trafikkskulane og vidaregåande skular. Godt vedlikehald av tunnellar, reinhald, ljos osb. Opna eksisterande gang- og sykkelvegar utanfor tunnelane. Overføringsgrad Med lokaltilpassing, nyttast ved analyse av dei 7 andre tunellane i Kvam. Dato for analysen 09.02.2015 Bjørn Johansen og Arne Aksnes 28
13 Ulukke veg Farleg godsulukke (FG-ulukke) ID 13 Uynskt hending Farleg godsulukke (FG ulukke) Beskriving av uynskt hending og lokale forhold: Tankbil med farleg gods køyrer av vegen på nye Straumbrua i Norheimsund midt på dagen. Årsaker Vegstandard, spesiell utfordring i krysset mellom FV -- og RV 7 når store køyretøy møtest. Unnamanøver, for stor fart Menneskeleg svikt Teknisk svikt på køyretøy Identifiserte eksisterande tiltak Fartsgrense, skilting av veg FG-utstyr i form av bla. kjemikaliedrakter og eksplosjonssikkert tetteutstyr. Kvam Brann og Redning har jamleg teoretisk og praktisk trening. Strenge nasjonale/europeiske retningsliner for transport av FG. Sannsyn A B C D E Forklaring Grunngjeving for sannsyn: Dagleg transport av farleg gods (FG). Periodisk auka trafikk ved stenging av E 16. 4 1 gong i løpet av 10 50 år, 2-10 % sannsyn pr. år Sårbarheitsvurdering FG-uhell vil stoppa all ferdsel på den aktuelle vegen, og utslepp vil vera ein trussel mot menneske og miljø. 29
ID 13 Uynskt hending Farleg godsulukke (FG ulukke) Konsekvensvurdering Samfunnsverdi Konsekvenstype 1 2 3 4 5 Forklaring Liv og helse Dødsfall 2 1 2 personar Skadar og sjukdom 3 6 20, kjem an på type FG Stabilitet Manglande dekning av grunnleggjande behov 2 200 1000 personar < 1 dag Uro i dagleglivet 4 >1000 i 1 2 dagar Miljø Langtidsskadar - naturmiljø 3 3 30 km2/km, men avheng av type FG Langtidsskadar - kulturmiljø 2 Begrensa øydelegging av verneverdig kulturmiljø Materielle verdiar Økonomiske tap 3 1 10 mill, avhengig av type FG Samla grunngjeving av konsekvensvurdering: : Type FG sine eksplosive/gifteigenskapar i møte med luft/grunn bestemmer helsemessige og miljømessige konsekvensar saman med kvar uhellet skjer og vêrtilhøva (temperatur/nedbør/ vindstyrke og retning) Trong for befolkningsvarsling Trong for evakuering Vegtrafikksentralen (175) varslar trafikk. Kommunen varslar innbyggjarane via SMS, bruk av media og eigne sosiale kanalar. Politi/brannvesen/sivilforsvar sperrar område Operativt samvirke mellom brann/politi/helse etter identifisering av FG vil raskt fastslå behovet for evakuering. Uvisse Middels Grunngjeving: Bil med farleg gods skal vera merka og kunna identifiserast.god kunnskap om handtering av farleg gods, men uviss mengde av FG gods gjennom Kvam. Auke kvar gong E16 vert stengd. Styringsgrad Låg Grunngjeving: Kommunen kan lite gjera med trafikkreglane på off. veg. Forslag til nye tiltak Utbetring av offentleg vegnett for gjennomgangstrafikk. Planlegging av fleire fellesøvingar Gode rutinar ved uhell i form av t.d. nabohjelp frå andre kommunar. Overføringsgrad Kan nyttast ved alle FG situasjonar i kommunen. Dato for analysen 09.02.2015 Bjørn Johansen og Arne Aksnes 30
14 Ulukke luftfart Havari med mindre fly/helikopter ID 14 Uynskt hending Havari med mindre fly /helikopter Beskriving av uynskt hending og lokale forhold: Det er sommar. Eit helikopter med mannskap på to og fire utanlandske turistar havarerer i fjellet ovanfor Ålvik. Det regnar, bles og er dårleg sikt. Årsaker Dårleg vêr Menneskeleg svikt Teknisk svikt Identifiserte eksisterande tiltak Rutinar hjå operatørselskap og luftkontrolltenesta Redningsplan hjå politiet Krav om konsesjon for flyging Anleggsflyging er klassifisert som høgrisikoarbeid. Sannsyn A B C D E Forklaring 4 1 gong i løpet av 10 50 år, 2-10 % sannsyn pr. år Grunngjeving for sannsyn: Aukande trafikk med flyging av turistar i sommarhalvåret. Tidvis stor flygeaktivitet innan anlegg-/linje- og kraftarbeid. Sårbarheitsvurdering Småfly og helikopter er ikkje til ei kvar tid nøyaktig sporbare. Dei er spesielt sårbare for raske endringar i vêrtilhøve, dette utfordrar redningsarbeidet. 31
ID 14 Uynskt hending Havari med mindre fly /helikopter Konsekvensvurdering Samfunnsverdi Konsekvenstype 1 2 3 4 5 Forklaring Liv og helse Dødsfall 3 3-5 personar Skadar og sjukdom 2 3-5 personar Stabilitet Manglande dekning av grunnleggjande behov 1 Uro i dagleglivet 1 Miljø Langtidsskadar - naturmiljø 1 Langtidsskadar - kulturmiljø 1 Materielle verdiar Økonomiske tap 3 1 10 mill. i samfunnskostnadar, >100 000 for kommunen Samla grunngjeving av konsekvensvurdering: : Alle om bord i helikopter og småfly er svært sårbare både for død og alvorleg skade. Lokalisasjon for hendinga er avgjerande for skade på folk og infrastruktur på bakken. Trong for befolkningsvarsling Trong for evakuering Nei Nei Uvisse Låg Grunngjeving: God kunnskap om denne type transport og hendingar Styringsgrad Middels Grunngjeving: Kommunen gjev løyve til helikoptertransport i utmark, utover det kan vi i liten grad påverka denne type flyging. Forslag til nye tiltak Systematisk ordning med at nødetatane vert varsla om intensiv, planlagd flyging innan spesielle område i kommunen. Overføringsgrad Analysen gjeld for all aktivitet med helikopter og småfly i kommunen. Dato for analysen 10.02.2015 Bjørn Johansen/Arne Aksnes 32