klimatilpassingsutvalet Samfunnstryggleikskonferansen 2011

Transkript

1 Klimautfordringar for samfunnstryggleiken Konklusjonar og tilrådingar frå klimatilpassingsutvalet 1

2 NOUen Klimaet er i endring og vi må tilpasse oss desse endringane. Kostnadene ved å tilpasse seg er ein del av prisen som må betalast for utslepp av klimagassar. 2 Foto: Petter Øgar

3 Mandatet Overordna gjennomgang av risiko knytt til klimaeffekter på ulike samfunnsområde Identifisere og drøfte verkemiddel og tiltak for å redusere sårbarheit og styrke tilpassingsevne Analysere mulegheiter som følgje av klimaendringer Identifisere satsingsområde og prioritering av tiltak 3

4 Klimaendringar ein del av eit utvida trusselbegrep Uvisse og truslar knytt til klimaendringar er ikkje nødvendigvis heilt nye utfordringar Har først og fremst eit potensial for å true tryggleiken i samfunnet fordi vi er meir sårbare enn før 4

5 Kva handlar klimatilpassing om? Kva handlar samfunnstryggleiksarbeid om? Erkjenne at klimaet er i endring Prøve å forstå korleis endringane kan på- verke samfunnet Gjere val som hindrar/reduserer dei negative konsekvensane Utnytte moglegheitene Sjå kva moglege hendingar som utfordrar samfunnet Sjå kva konsekvensane kan verte Finne tiltak som kan hindre hendingane, eller redusere konsekvensane av dei 5

6 Klimaendringar og samfunnstryggleik meir enn beredskap for dårleg vêr Samfunnet stiller med ressursar til å handtere plutselege l hendingar Kapasiteten aktørane har i dag gjer dei langt på veg i stand til å handtere utfordringar p.g.a. klimaendringar i Samfunnstryggleik handlar òg om å kompensere for auka risiko ik gjennom førebygging, t.d. Sikre busetnad mot flaum og skred Redusere vedlikehaldsetterslep i kritisk infrastruktur 6

7 Organisering av samfunnstryggleiksarbeidet Utvalet trur på ei integrert tilnærming (legg ansvars-, likskaps-k og nærleiksprinsippet til grunn) Den som har ansvaret for eit samfunnsområde i dag er best skikka til òg å handtere klimautfordringa Kommunane ein heilt sentral samfunnstryggleiksaktør Foto: klimatilpasning.no 7

8 Utvalet føreslår likevel nokre endringar, m.a.: Ei betre koordinering m.a. gjennom å gjere klimatilpassingssekretariatet til permanent funksjon Plassering av nasjonalt ansvar for havnivåauke og overvatn Behov for tydelege styringssignal om klimatilpassing (krav og tilsyn) Styrking av etatar med særleg ansvar for rettleiing (Met.no, NVE, DN, DSB, SLF m.v.) Fylkesmannen får eit tydelegare og styrkt ansvar for oppfølging av kommunane gjennom rettleiing og tilsyn 8

9 Tiltak Styrking av omsynet til klimaendringar i plansystemet Forskrift om klimatilpassing Styrking av plankapasitet/-kompetanse Langsiktig, robust og berekraftig utvikling gjennom god arealplanlegging og byggjesaksbehandling Vurdering av sektorane si sårbarheit for klimaendringar gjennom bruk av ROS-analysar Klimaendringar må integrerast som tema i eksisterande ROS-arbeid 9

10 Planlegging for det ukjente Usikkerheit it vil vere ein grunnleggande premiss for planlegginga Vi veit at det blir endringar retninga er tydeleg, men vi veit ikkje omfanget Samfunnsplanlegging har alltid måtta ta omsyn til vêrforholda Klimaendringar inneber såleis ikkje ein heilt ny måte tenkje på Forsterkar behovet for grundig og systematisk planlegging 10

11 Beredskap Kva type hendingar må samfunnet oftare vente å stå overfor? Intenst vêr som aukar faren for Skred Flaum Problem med infrastruktur Stormflo (havnivåauke) Skogbrann 11

12 Kritisk infrastruktur ei viktig side ved samfunnstryggleiken Kritisk infrastruktur er sårbar for klimahendingar, og vil vere meir utsett som følgje av klimaendringane 12

13 Utfordringar for klimatilpassing Ressursar Betre koordinering og samhandling, t.d. innan brann- og redningstenesta og for betre å kunne handtere uvêr som råkar geografisk store område Evaluering av hendingar bruke erfaringskunnskap Kunnskapsgrunnlaget (metodeverktøy for ROS-analysar kartgrunnlag, klimaframskrivingar, k i i m.v.) Nå opp i kampen om prioritering (terror, store ulykker, cyberangrep m.v. får lettare merksemd?) 13

14 Forsvaret i eit endra klima Planlegging av øvingar og militære operasjonar Auka behov for bistand til det sivile samfunnet Tilpassingsbehov for eigedommar, bygg og utstyr Auka behov for nærver i nordområda? 14