Retningslinjer for saker vedkomande opplæringslova 9a Rundskriv Udir-2-2010 Formål: Retningslinjene skal sikre god sakshandsaming i saker som vedkjem retten til eit godt fysisk og psykososialt miljø etter 9a i opplæringslova. Sakshandsaminga skal vere i tråd med Forvaltningslova. A. Det psykososiale miljøet Ansvar og gjennomføring: Aktivitet 1 Melding. Ei melding kan kome frå ulike personar/instansar, og den treng ikkje vere skriftleg. Alle typar meldingar skal takast på alvor, og det er viktig at ein frå starten loggfører alt som skjer i saka. Ansvarlig Gjennomføring Alle Så raskt som mogeleg 2 Samtale kontaktlærar skulen sin administrasjon. Ei melding/ein episode vert drøfta internt på skulen mellom involverte lærarar/rektor. Her vert ein samde om kva kontakt ein skal ha med dei føresette, og ein legg ein plan for korleis ein skal arbeide vidare med saka. Alt ein vert samde om skal loggførast. Tilsette og rektor Så raskt som mogeleg 3 Samtale med føresette. Vert saka løyst her, vert det skrive ned og underteikna av alle. Rektor Innan 3 veker Viss det er usemje, skal saka handsamast etter reglane for einskildvedtak og slik det er skissert i retningslinjene.
1. Melding Melding kan kome frå ulike personar / ulike instansar. Den som får kjennskap til krenkande åtferd har plikt til å melde frå om dette. Det er eleven si individuelle kjensle av, eller oppleving av krenkande ord eller handlingar ein pliktar å undersøke. Retningslinjene gjeld for krenkande handlingar utført av medelevar eller skulen sine tilsette i skuletida. NB: Alle typar meldingar skal takast på alvor. Melding treng ikkje kome frå foreldre/føresette, og treng heller ikkje vere skriftleg. Det er viktig at personalet og leiinga ved skulen har drøfta seg fram til ei felles haldning, slik at dei reagerer likt overfor alle typar åtferd. I alle slike saker er det viktig å dokumentere / loggføre alt som skjer. Det kan vere meldingar, telefonsamtalar, individuelle samtalar o.l. Dette for å dokumentere kva ein faktisk gjer / har gjort. Dokumentasjon vert lagt i eleven si mappe på skulen. Føresette har innsynsrett. Einskildvedtak skal arkiverast i elevmappe. 2. Samtale kontaktlærar skulen sin administrasjon (rektor) Det må utøvast eit skjøn ut frå alvoret i saka før leiinga ved skulen vert kopla inn, men mobbing og vald skal alltid meldast. Med tanke på systemretta arbeid knytt til elevane sitt psykososiale miljø, er det likevel viktig at leiinga er best mogeleg informert om alle tilhøve som har innverknad på det psykososiale miljøet. Ein episode vert drøfta internt på skulen mellom involverte lærarar/rektor. Her vert ein samde om ein skal kontakte dei føresette, og legg ein plan for korleis ein skal arbeide med den konkrete episoden / hendinga / saka. 3. Samtale med føresette Etter å ha motteke melding og vurdert alvoret i saka, bør kontaktlærar ha ein samtale med føresette. Dette kan også gjerast pr. telefon. Her bør ein gå gjennom meldinga og verte samde med dei føresette om ein skal gå vidare med undersøking, einskildvedtak og eventuelle tiltak. 4. Anonym drøfting med skulen sin PP-kontakt Saka vert drøfta med skulen sin administrasjon og kontaktperson i PPT dette kan gjerast pr. telefon. Evt. tilvising kan ein drøfte med kontaktpersonen. Tilvising kan skje i høve til: - einskildelev - gruppe elevar - klasse / årssteg - prosjekt i høve til elevar sitt psykososiale miljø
5. Førebels melding til føresette Føresette skal ha melding om at skulen har sett i gong arbeid. Denne meldinga kan utformast som ei møteinnkalling der ein drøftar saka og informerer om skulen / kommunen sine rutinar med tanke på oppfølging av saker som vedkjem 9a i opplæringslova. Kontaktperson i PPT (eller eleven sin fagperson i PPT viss eleven allereie er tilvist) kan kallast inn til dette møtet. 6. Innkalling til samarbeidsmøte Skulen kallar inn. På møtet skal rektor, kontaktlærar, føresette og elev som kjenner seg krenka eventuelt PPT vere til stades. I samarbeidsmøtet skal ein gå gjennom meldinga, ein skal avklare eleven sin situasjon og få klarlagt dei føresette si uro og oppleving. Samtykke frå dei føresette vert henta inn sjå neste punkt. 7. Innhente samtykke I samband med samarbeidsmøtet skal skulen v/ rektor hente inn samtykke til å gå vidare med undersøking, einskildvedtak, tiltak og evaluering. Ved å samtykke gir dei føresette skulen løyve til å gå vidare med meldinga. Føresette kan motsetje seg vidare arbeid, men det skal då dokumenterast at dei føresette ikkje ynskjer vidare tiltak. 8. Undersøking Skulen skal aktivt og systematisk arbeide for å fremje eit godt psykososialt miljø. Opplæringslova 9a-2 og 9a-3 pålegg skulen å ta stilling til alle meldingar/oppmodingar frå elevar og andre som rettar seg mot det psykososiale miljøet. Melding skal gå til skulen si leiing, og skulen har ansvar for å undersøke og klargjere saka godt. Undersøking bør skje i samråd og samarbeid mellom rektor, rådgjevar/inspektør og kontaktlærar. Ei undersøking bør innehalde; a. samtale med elev som opplever å verte krenka b. samtale med dei føresette til denne eleven c. samtale med elev / elevar som det vert hevda står bak krenkande åtferd d. samtale med denne / desse elevane sine føresette e. samtale med medelevar (ikkje vedk. namngitt elev, men generelt om det psykososialt miljøet i gruppa / årssteget / skulen) f. observasjon g. samtale med andre nærpersonar (til dømes kontaktlærar, andre lærarar, tilsette i SFO osv.) Undersøkinga skal ende i ein konklusjon som skal gje grunnlag for rektor sitt einskildvedtak. Skulen skal føre logg / skrive notatar over det som vert gjort i saka (telefonar, samtalar, observasjonar osv.) og legge dette på saka.
9. Einskildvedtak Opplæringslova 9a-3 forpliktar skulen v/ rektor å gjere einskildvedtak ut frå til dømes melding om krenkande åtferd. Einskildvedtak skal innehalde: a. Skildring av situasjonen (faktisk situasjon basert på ei undersøking) b. Skildring av tiltak (kva skulen faktisk vil gjere) c. omfang og organisering av tiltak d. ansvar (ansvar i høve til kven som gjer kva i høve til faktisk situasjon) e. evaluering (er måla nådd ut ifrå kriteria for måloppnåing sjå punkt 11) Einskildvedtak skal vere skriftleg og skal ligge føre seinast 30 dagar etter at ein har motteke melding. 30 dagar ser ein på som rimeleg tid til å gjere naudsynte undersøkingar. Føresette kan klage på einskildvedtak til rektor og vidare til Fylkesmannen. Skulen sin handlemåte kan også klagast på viss skulen innan rimeleg tid ikkje har handla. Forvaltningslova og Fylkesmannen vurderer at 30 dagar er innan rimeleg tid. Det vil seie at føresette kan klage på at skulen ikkje har gjort noko innan rimeleg tid. 10. Tiltak I samråd med kontaktlærar, føresette og eventuelt PPT, har skulen ansvar for å setje i verk naudsynte tiltak. Sjå einskildvedtak. Tiltak kan setjast inn på individnivå og systemnivå, og kan på den måten omfatte einskildelevar og grupper / klasser. Viss einskildelevar vert pålagt plikter som elevar og føresette ikkje ynskjer, skal det gjerast einskildvedtak. Føresette har klagerett også på dette. Dette kan til dømes vere samtalar med rådgjevar for ein elev utover skulen sin ordinære pedagogiske praksis. Døme på tiltak: a. utvida inspeksjon b. samtalar med kontaktlærer eller rådgjevar (både den som kjenner seg krenka og den som står bak krenkande handlingar) c. elevsamtalar d. tett foreldresamarbeid i periodar e. tett oppfølging av einskildelev(ar) f. alternative aktivitetar; - sosiale aktivitetar / hyggeaktivitetar / klassetur - vise gruppe / årssteg til PPT med tanke på systemarbeid i høve til betre psykososialt miljø g. alternativ organisering; - byte sitjeplassar - byte grupper / klasse - byte skule
11. Evaluering I einskildvedtak vert det fastsett tid for evaluering. Evaluering knyter seg til om igangsette tiltak har ønska effekt. Før eit evalueringsmøte bør skule og føresette ha utarbeida kriterium med tanke på måloppnåing. Dette kan vere; a. elev seier heime at han/ho har det betre på skulen b. elev seier i elevsamtale at han/ho har det betre på skulen c. skulen / kontaktlærar observerer at eleven uttrykker trivsel d. eventuelt fråvær har minka e. skulen observerer at eleven har nokon å vere saman med i friminutta f. ingen, lærarar eller andre nærpersonar, har rapportert om negative hendingar overfor eleven g. medelevar kan i elevsamtalar fortelje at alle har det bra i gruppa / klassen B. Det fysiske miljøet Ansvar og gjennomføring: Aktivitet 1 Viss det er ynskje om tiltak på det fysiske miljøet frå elev og foreldre skal dette følgjast opp slik: Rektor og elev/foreldre møtest og drøftar saka. Det vert skrive referat frå møtet. Vert saka løyst i møtet vert dette skrive ned og underteikna av alle. Viss det er usemje skal saka handsamast etter reglane for einskildvedtak. Mal for administrativt vedtak vert nytta. Rektor gjer så grundig undersøking som mogeleg før vedtak vert gjort. Viss det ikkje vert gjort vedtak innan tre veker, kan elev/foreldre klage som om det er gjort vedtak. 2 Det fysiske og det psykososiale miljøet vert drøfta i klasseråd, elevråd, skulemiljø- og samarbeidsutval. Dette skjer med utgangspunkt i resultat frå elevundersøkinga. 3 Konklusjon av elevundersøkinga med drøftingar vert innarbeidd i årsmeldinga. Ansvarlig Gjennomføring Rektor Innan 3 veker Rektor Rektor Årleg Årsmelding På skuleleiarmøte, 23.11.10, vart retningslinjene vedteke som gjeldande for voldaskulen.