TILSYNSRAPPORT. Skulen sitt arbeid med elevane sitt psykososiale skulemiljø og kommunens system for vurdering og oppfølging på det same området

Transkript

1 TILSYNSRAPPORT Skulen sitt arbeid med elevane sitt psykososiale skulemiljø og kommunens system for vurdering og oppfølging på det same området Kviteseid kommune Kviteseid skule Brunkeberg oppvekstsenter Straumsnes oppvekstsenter

2 Innhald TILSYNSRAPPORT Innleiing Om tilsynet med Kviteseid kommune Kviteseid skule, Brunkeberg oppvekstsenter og Staumsnes oppvekstsenter Fylkesmannen fører tilsyn med offentlege skolar Tema for tilsyn Om gjennomføringa av tilsynet Oppmodingar om tiltak Rettslege krav Dokumentasjon Fylkesmannen si vurdering Fylkesmannen sin konklusjon Det systematiske arbeidet ved skulane knytte opp mot 9a-3 andre og tredje ledd varslingsplikta og vedtaksplikta Rettslege krav Dokumentasjon Fylkesmannen si vurdering Fylkesmannen sin konklusjon Kommunen sitt system for å sikre at krava i opplæringslova 9a-3 blir oppfylt Rettslege krav Dokumentasjon Fylkesmannen si vurdering Fylkesmannen sin konklusjon Frist for retting av lovbrot

3 1 Innleiing Fylkesmannen har i perioden frå til dags dato gjennomført eit skriftleg tilsyn etter opplæringslova med Kviteseid kommune. I denne tilsynsrapporten er det fastsett frist for retting av lovbrot som er avdekte under tilsynet. Fristen er 30. mai. Dersom lovbrota ikkje er retta innan fristen, vil Fylkesmannen i Telemark vedta pålegg om retting med heimel i kommunelova 60 d. 2 Om tilsynet med Kviteseid kommune Kviteseid skule, Brunkeberg oppvekstsenter og Staumsnes oppvekstsenter 2.1 Fylkesmannen fører tilsyn med offentlege skolar Fylkesmannen fører tilsyn med offentlege skular, jf. opplæringslova 14-1 første ledd. Fylkesmannens tilsyn på opplæringsområdet er tilsyn med det lovpålagde, jf. kommunelova 60 b. I dei tilfella der Fylkesmannen konkluderer med at eit rettsleg krav ikkje er oppfylt, blir dette sett på som lovbrot, uavhengig av om det er opplæringslova eller forskrifter fastsett i medhald av denne lova som er brotne. 2.2 Tema for tilsyn Fylkesmannen gjennomførde i perioden eit felles nasjonalt tilsyn med eit utval av skular i ti kommunar der tema var skulane sitt arbeid med elevane sitt miljø. Det felles nasjonale tilsynet er no over. Fylkesmannen i Telemark ønskjer med bakgrunn i erfaringane frå det felles nasjonale tilsynet å føre tilsyn med dei resterande kommunane på nokre utvalde område der det jamt over blei avdekt lovbrot. Pålegga som blei gitte i det felles nasjonale tilsynet, viser at kommunen som skuleeigar i større grad må involvere seg i dei oppgåvene som skulen har. Fylkesmannen har derfor i dette tilsynet valt å ta med kommunen sitt system for å sikre at krava i opplæringslova blir oppfylte på dei utvalde områda. Tema for tilsynet er: 1. Avgjerder/vedtak som ein følgje av at ein elev eller forelder har bedt om tiltak knytt til det psykososiale miljøet, jf. opplæringslova 9a-3 tredje ledd 2. Det systematiske arbeidet ved skulane, jf. opplæringslova 9a-4, jf. 9a-3 fyrste ledd - knytte opp mot 9a-3 andre og tredje ledd 3. Systemet som kommunen har for å sikre at krava i opplæringslova 9a-3 blir oppfylt, jf. opplæringslova andre og tredje ledd Det overordna formålet med tilsynet er å bidra til ei styrking av arbeidet med det psykososiale miljøet ved skulane og skulane si evne til å førebyggje og handtere krenkjande ord eller handlingar. 2.3 Om gjennomføringa av tilsynet Tilsyn med Kviteseid kommune blei opna gjennom brev Kommunen blei bedd om å leggje fram dokumentasjon for Fylkesmannen med heimel i kommunelova 60 c. Fylkesmannens vurderingar og konklusjonar er baserte på skriftleg dokumentasjon frå Kviteseid kommune, Kviteseid skule, Brunkeberg oppvekstsenter og Straumsnes oppvekstsender sjå oversikten i vedlegg 1. 3

4 3. Oppmodingar om tiltak 3.1 Rettslege krav Skuleeigar, skulen og dei tilsette pliktar å sikre elevane sin individuelle rett etter 9a-1 gjennom individuelt retta arbeid. Det individretta arbeidet ved skulen er mellom anna regulert i 9a-3 tredje ledd i opplæringslova. 9a-3 tredje ledd Eleven/ foreldra sin rett til å be om tiltak og saksbehandlinga ved skulen Dersom ein elev eller forelder ber om tiltak som vedkjem det psykososiale miljøet, deriblant tiltak mot kjenkjande åtferd som mobbing, diskriminering, vald eller rasisme, skal skolen snarast mogleg behandle saka etter reglane om enkeltvedtak i forvaltningslova. Om skolen ikkje innan rimeleg tid har teke stilling til saka, vil det likevel kunne klagast etter føresegnene i forvaltningslova som om det var gjort enkeltvedtak. Skulen er pålagd gjennom 9a-3 tredje ledd å behandle oppmodingar frå elevar eller foreldre som gjeld det psykososiale miljøet etter reglane om enkeltvedtak i forvaltningslova. Dersom det ligg føre ei slik oppmoding, må skulen snarast råd ta stilling til om eleven sin rett er oppfylt, og eventuelt kva tiltak som skal setjast i verk. Det blir streka under at skulen alltid skal gjere eit enkeltvedtak når elevar/foreldre oppmodar om tiltak som gjeld det psykososiale miljøet. Skulen har altså ei vedtaksplikt. Dersom skulen ikkje oppfyller plikta til å gjere enkeltvedtak i saka, kan foreldra/eleven likevel klage som om det var gjort enkeltvedtak. Dersom skulen er i tvil om ei oppmoding frå eleven/foreldra er ei oppmoding etter 9a-3 tredje ledd, må skulen avklare dette. Skulen har ei rettleiingsplikt etter forvaltningslova 11. Saksbehandlingsreglane i forvaltningslova gjeld for saker etter 9a Dokumentasjon Fylkesmannen bad skuleleiinga svare på seks spørsmål om oppmodingar om tiltak og saksbehandlinga knytt opp mot dette: 1. Har elevar eller foreldre bedt om tiltak knytt til det psykososiale miljøet dei siste to åra? 2. Er det fatta enkeltvedtak med heimel i 9a-1, jf. 9a-3 tredje ledd? 3. Er det i vedtaket eksplisitt opplyst om retten til eit godt psykososialt miljø er oppfylte eller ikkje? 4. Inneheld enkeltvedtak grunngiving der det blir vist til a. heimelen for enkeltvedtaket? b. faktiske forhold som er lagt til grunn? c. kva omsyn som er vektlagte? 5. Inneheld enkeltvedtaket informasjon om a. klagerett? b. klagefrist? c. klageinstans? d. Informasjon om at klagen skal sendast til skulen? 6. Inneheld enkeltvedtaket/avgjerda om tiltak informasjon om retten etter forvaltningslova 18, jf. 19 til å sjå dokumenta i saka? Fylkesmannen bad skulane sende: Alle oppmodingar om tiltak knytte til ein elevs psykososiale miljø frå skuleåret 2012/2013 og 2013/2014 (anonymisert). Alle vedtak eller avgjerder om tiltak knytte til ein elevs psykososiale miljø frå skuleåret 2012/2013 og 2013/2014 (anonymisert). 4

5 Kviteseid skule Korkje elevar eller foreldre har ifølgje rektor bedt om tiltak knytt til det psykososiale miljøet dei to siste åra. Det er ikkje fatta enkeltvedtak med heimel i 9a-1. Skulen har sendt eitt «Rapportskjema - mobbesaker». Det står i skjemaet: «Føresette tek opp i foreldrekonf. vår-13 at NN har blitt mobba på skulen i fem år.» Fylkesmannen har også fått kopi av eit brev frå føresette der det går fram at dottera deira ikkje har hatt det bra på skulen i mange år og at både eleven sjølv og dei føresette har teke dette opp med skulen. Det står i brevet: «samtale med helsesøster som NN fortalde om problemet, som vidare vart følgt opp av sosiallærar (Kristin Brekke) og lærar. Det vart fleire møter med NN, sosiallærar og andre medelevar.» «Fleire slike angrep førte til at me som foreldre reagerte. Lærar ringte da rundt til respektive foreldre som pratet med sine barn.» Straumsnes oppvekstsenter Korkje elevar eller foreldre har ifølgje rektor bedt om tiltak knytt til det psykososiale miljøet dei to siste åra. Det er ikkje fatta enkeltvedtak med heimel i 9a-1. Brunkeberg oppvekstsenter Rektor er ny og har ikkje kjennskap til at foreldre har bedt om tiltak dei to siste åra. Det er ikkje fatta enkeltvedtak med heimel i 9a Fylkesmannen si vurdering Kviteseid skule Dersom skulen oppdagar at ein elev sin rett til eit godt psykososialt miljø er krenkt, vil skulen i dei fleste tilfelle som fell inn under 9a-3 anna ledd, ha ei plikt til å informere foreldra. Foreldra vil då kunne be skulen om tiltak. Skulen er pålagd å behandle oppmodingar om tiltak som gjeld det psykososiale miljøet etter reglane om enkeltvedtak i forvaltningslova. Hovudregelen er at tilfelle der eleven/foreldra ber om tiltak knytt til skulemiljøet, er oppmodingar etter 9a-3 tredje ledd. Terskelen for at noko er ei oppmoding, er låg. Både rapportskjema om mobbing og brev frå foreldre viser at elevar/foreldre har bedt om tiltak knytt til det psykososiale miljøet. Skulen skulla ha fatta enkeltvedtak. Straumsnes oppvekstsenter Fylkesmannen har ikkje motteke avgjerder om tiltak knytte til ein elevs psykososiale miljø. Fylkesmannen legg til grunn at det ikkje har kome oppmodingar om tiltak dei to siste skuleåra. Brunkeberg oppvekstsenter Fylkesmannen har ikkje motteke avgjerder om tiltak knytte til ein elevs psykososiale miljø. Fylkesmannen legg til grunn at det ikkje har kome oppmodingar om tiltak dei to siste skuleåra. 5

6 3.4 Fylkesmannen sin konklusjon Kviteseid kommune - Kviteseid skule oppfyller ikkje krava i opplæringslova og forvaltningslova når det gjeld å fatte enkeltvedtak. 4. Det systematiske arbeidet ved skulane knytte opp mot 9a-3 andre og tredje ledd varslingsplikta og vedtaksplikta 4.1 Rettslege krav 9a-4, Systematisk arbeid for å fremje helsa, miljøet og tryggleiken til elevane (internkontroll) Skolen skal drive eit kontinuerleg og systematisk arbeid for å fremje helsa, miljøet og tryggleiken til elevane, slik at krava i eller i medhald av dette kapitlet blir oppfylte. Skoleleiinga har ansvaret for den daglege gjennomføringa av dette. Arbeidet skal gjelde det fysiske så vel som det psykososiale miljøet. 9a-3 første ledd, Det psykososiale miljøet Skolen skal aktivt og systematisk arbeide for å fremje eit godt psykososialt miljø, der den enkelte eleven kan oppleve tryggleik og sosialt tilhør. Det systematiske skulemiljøarbeidet skal sikre at elevane sin rett blir oppfylt ved at skulen arbeider kontinuerleg og systematisk for eit godt skulemiljø. Det avgjerande er at skulemiljøarbeidet er eigna til å sikre elevane eit godt psykososialt miljø og at brot på retten til eit godt miljø blir oppdaga og handtert på ein effektiv måte. Føremålet med skulen sine plikter etter 9a-4 er å sikre at uønskt/krenkjande åtferd blir oppdaga og teke hand om tidleg. Ein naudsynt føresetnad for det systemretta arbeidet er at skulen overfører krava i kapittel 9a til konkrete mål og handlingar. Skulen må ha planar og rutinar for korleis elevane sin rett skal oppfyllast. Skuleeigar, skulen og dei tilsette pliktar å sikre elevane sin individuelle rett etter 9a-1 gjennom individuelt retta arbeid. Det individretta arbeidet ved skulen er regulert i 9a-3 andre og tredje ledd i opplæringslova. Varslingsplikta Dersom ein tilsett ved skolen, får kunnskap eller mistanke om at ein elev blir utsett for krenkjande ord eller handlingar, skal rektor varslast. Skulen, ved skuleleiinga, pliktar å undersøkje saka ytterlegare dersom det er behov for dette, og setje i verk eigne tiltak. 9a-3 andre ledd plikten til å undersøke, varsle og gripe inn Dersom nokon som er tilsett ved skolen, får kunnskap eller mistanke om at ein elev blir utsett for krenkjande ord eller handlingar som mobbing, diskriminering, vald eller rasisme, skal vedkommande snarast undersøkje saka og varsle skoleleiinga, og dersom det er nødvendig og mogleg, sjølv gripe direkte inn. Skulen og alle dei tilsette sine må ha ei felles forståing av når det skal varslast, og korleis varslinga skal skje. Rutinane for varsling til skuleleiinga må innarbeidast i internkontrollen etter 9a-4. jf. 9a-3 fyrste ledd. 6

7 Vedtaksplikta Skulen er pålagd å behandle oppmodingar frå elevar eller foreldre som gjeld det psykososiale miljøet etter reglane om enkeltvedtak i forvaltningslova. 9a-3 tredje ledd Eleven/ foreldra sin rett til å be om tiltak og saksbehandlinga ved skulen Dersom ein elev eller forelder ber om tiltak som vedkjem det psykososiale miljøet, deriblant tiltak mot krenkjande åtferd som mobbing, diskriminering, vald eller rasisme, skal skolen snarast mogleg behandle saka etter reglane om enkeltvedtak i forvaltningslova. Om skolen ikkje innan rimeleg tid har teke stilling til saka, vil det likevel kunne klagast etter føresegnene i forvaltningslova som om det var gjort enkeltvedtak. Skulen må ha skriftlege rutinar for korleis oppmodingar om tiltak skal behandlast, og desse må innarbeidast i internkontrollen etter 9a-4. jf. 9a-3 fyrste ledd. Det må gå fram av rutinen kven som har oppgåva med å handtere oppmodingane, kven som har i oppgåve å fatte enkeltvedtak på skulen sin vegner, og kven som har oppgåva med å handtere og vidaresende ei eventuell klagesak frå eleven eller foreldra. 4.2 Dokumentasjon Fylkesmannen bad skuleleiinga svare på spørsmål om skriftlege rutinar for varsling til skuleleiinga og for korleis oppmodingar om tiltak skal behandlast: 1. Har skulen ein skriftleg rutine for varsling til skuleleiinga dersom ein tilsett får kunnskap eller mistanke om at ein elev blir utsett for krenkjande ord eller handlingar? 2. Varetek denne rutinen krava knytte til varsling i opplæringslova 9a-3 andre ledd? 3. Har skulen ein skriftleg rutine/plan for korleis oppmodingar om tiltak skal behandlast? 4. Varetek denne rutinen/planen krava til saksbehandling i opplæringslova 9a-3 tredje ledd? Kviteseid skule Varslingsplikta Skulen viser til «Handlingsplan mot mobbing», «TPO melderutinar» og «Mandat for klasselærarmøte». Fylkesmannen har ikkje fått kopi av «TPO melderutinar» og «Mandat for klasselærarmøte». Det står i «Handlingsplan mot mobbing» at rektor skal ha melding om alle mobbesaker. Skulen har to rapportskjema: «Rapportskjema mobbesaker». I skjemaet skal læraren mellom anna skrive kva som har hendt (forundersøking og observasjon) og kva som skal gjerast vidare. Rektor og den ansvarlege læraren skal skrive under i skjemaet. «Rapportskjema alvorlege eingongshøve (Vald herverk)». I dette skjemaet skal ein mellom anna skrive kva som er hendt, skadeomfang og korleis det blei oppdaga. Rektor og den som har meldt saka skal skrive under i skjema. Oppmodingar om tiltak og vedtaksplikta Skulen viser til «Handlingsplan mot mobbing» og «Rapportskjema». På side 4 i planen er det ei oversikt som viser korleis skulen løyser mobbesaker. Det står: «Einskildvedtak. Rektor avgjer om det skal gjerast einskildvedtak når ein har oppdaga mobbing. Foreldre kan og be skulen gjera noko. Då må rektor fatte eit einskildvedtak.» 7

8 Straumsnes oppvekstsenter Varslingsplikta Skolen viser til «Plan for sosial kompetanse klasse». Kapittel fire i planen er «Handlingsplan mot mobbing», og punkt 4.3 er «Skulen sine prosedyrer når mobbing er meldt eller avdekka». Oppmodingar om tiltak og vedtaksplikta Skulen viser til «Plan for sosial kompetanse klasse» og punkt 4.3 «Skulen sine prosedyrer når mobbing er meldt eller avdekka». Brunkeberg oppvekstsenter Varslingsplikta Skulen har ifølge rektor ikkje ein skriftleg rutine for varsling til skuleleiinga dersom ein tilsett får kunnskap eller mistanke om at ein elev blir utsett for krenkjande ord eller handlingar. Rektor skriv at det er laga ein ny handlingsplan mot mobbing som vil vareta krava i opplæringslova når han blir vedteken. Fylkesmannen har mottatt kopi av planen. Oppmodingar om tiltak og vedtaksplikta Skulen viser til «Tiltaksplan mot mobbing» og framlegg til ny handlingplanen mot mobbing. 4.3 Fylkesmannen si vurdering Kviteseid skule Varslingsplikta: Det står i «Handlingsplan mot mobbing» at rektor skal ha melding om alle mobbesaker, og det er alt. Det står ikkje noko om kven som skal melde, korleis det skal meldast eller når det skal meldast. Det står etter det Fylkesmannen kan sjå, heller ikkje noko i planen om varsling til skuleleiinga dersom ein tilsett får kunnskap eller mistanke om at ein elev blir utsett for krenkjande ord eller handlingar som ikkje er mobbing. Skulen har to rapportskjema, eitt for alvorlege eingongshøve og eitt for mobbesaker, men dei er ikkje knytte opp mot ein skriftleg rutine for varsling. Skulen har ikkje ein skriftleg rutine for varsling til skuleleiinga. Oppmodingar om tiltak og vedtaksplikta Det står i handlingsplanen at rektor må fatte enkeltvedtak dersom foreldre ber skulen om tiltak i ei mobbesak. Det står etter det Fylkesmannen kan sjå, ikkje noko meir i «Handlingsplan mot mobbing» eller rapportskjema om korleis oppmodingar om tiltak skal behandlast. Skulen har dermed ikkje ein skriftleg rutine/plan for korleis oppmodingar om tiltak skal behandlast. Straumsnes oppvekstsenter Varslingsplikta Det står etter det Fylkesmannen kan sjå, ikkje noko i «Plan for sosial kompetanse klasse» om varsling til skuleleiinga dersom ein tilsett får kunnskap eller mistanke om at ein elev blir utsett for krenkjande ord eller handlingar. Rutinen i punkt 4.3 som skulen har gjeld problemløysing i mobbesaker når mobbing er meldt eller avdekka. Skulen har dermed ikkje ein skriftleg rutine for varsling til skuleleiinga Oppmodingar om tiltak og vedtaksplikta 8

9 Det står etter det Fylkesmannen kan sjå, ikkje noko i «Plan for sosial kompetanse klasse» om enkeltvedtak eller korleis oppmodingar om tiltak skal behandlast. Skulen har dermed ikkje ein skriftleg rutine/plan for korleis oppmodingar om tiltak skal behandlast. Brunkeberg oppvekstsenter Varslingsplikta Skulen har per i dag ikkje skriftlege rutinar for varsling til skuleleiinga. Fylkesmannen viser til Kviteseid skule og vurderingane der når det gjeld framlegg til ny handlingsplanen mot mobbing. Oppmodingar om tiltak og vedtaksplikta Det står etter det Fylkesmannen kan sjå, ikkje noko i «Tiltaksplan mot mobbing» om enkeltvedtak eller korleis oppmodingar om tiltak skal behandlast. Fylkesmannen viser til Kviteseid skule og vurderingane der når det gjeld framlegg til ny handlingsplanen mot mobbing. 4.4 Fylkesmannen sin konklusjon Kviteseid kommune - Kviteseid skule, Staumsnes oppvekstsenter og Brunkeberg oppvekstsenter sine skriftlege rutinar varetek ikkje krava i lova når det gjeld varsling til skuleleiinga og handtering av oppmodingar om tiltak. 5. Kommunen sitt system for å sikre at krava i opplæringslova 9a-3 blir oppfylt 5.1 Rettslege krav Opplæringslova andre ledd er ei overordna føresegn som pålegg skuleeigar å ha eit forsvarleg system for oppfølging av alle lovkrav. Kommunen som skuleeigar er dermed øvste ansvarlege for at skuleleiinga ved kvar enkelt skule oppfyller krava og pliktene i kapittel 9a andre og tredje ledd system for vurdering og oppfølging av resultat Kommunen skal ha eit forsvarleg system for vurdering av om krava i opplæringslova og forskriftene til lova blir oppfylte. Kommunen skal ha eit forsvarleg system for å følgje opp resultata frå desse vurderingane Systemkravet inneber eit krav til aktiv, planmessig og kontinuerleg styring for å sikre at krava i opplæringslova blir oppfylte i kommunen. Dette inneber krav til rutinar for kommunikasjon og samhandling mellom kommuneadministrasjonen sentralt og skulane. Skuleeigar sitt system skal vere skriftleg for å sikre at systemet er robust mot endringar i personalet og i kommunane sin organisasjon. Det skal gå fram av systemet kva rutinar for kartlegging, vurdering, korrigering, kommunikasjon og samhandling som skal følgjast. Systemet skal vere eigna til å avdekkje forhold som er i strid med regelverket, og til å sikre at adekvate tiltak blir sette i verk når det blir brot avdekt på regelverket. Systemet må ha rutinar for innhenting og analyse av data frå skulane, og for vurdering av desse opp mot lovkrava. 9

10 Systemet må sikre at brukarane har tilstrekkeleg kompetanse til å vurdere kva tiltak som kan settast inn, og rutinar for å vurdere om tiltaka verkar etter meininga. Systemet må gi retningslinjer for rapportering og informasjonsflydd i organisasjonen. 5.2 Dokumentasjon Fylkesmannen bad skuleeigar, dvs. kommunen, svare på fire spørsmål i eit eigenvurderingsskjema: 1. Har kommunen definert kva opplysningar som trengst for å vurdere om skulane oppfyller krava i opplæringslova 9a-3? 2. Har kommunen laga rutinar for å innhente desse opplysningane frå den einskilde skulen? 3. Har kommunen laga rutinar for korleis desse opplysningane skal behandlast/ bli vurdert? 4. Har kommunen laga rutinar for korleis desse vurderingane skal følgjast opp? Kommunen svarer «Ja» på spørsmål 1-2, og «Ja?» på spørsmål 3-4. Spørsmål 1 Kommunen svarer at han har definert kva opplysningar som trengst for å vurdere om skulane oppfyller krava i opplæringslova 9a-3 og at det er synleggjort i «System for kvalitetsvurdering av verksemda etter Opplæringsloven». Det er to punkt i dette systemet som er knytte til 9a-3: «Kommunen har rutiner for å vurdere elevane sitt psykososiale miljø, handsamer evt klager korrekt og set inn nødvendige tiltak». Kommunen viser til «Analyse av Elevundersøkinga», og under «Ansvar» står det at kommunalsjef/rektor har ansvaret. «Skulen har rutiner for å fange opp og handtere tilfelle av mobbing, diskriminering, vald eller rasisme». Kommunen viser til «Antimobbeplan/Sosial handlingspl.», og det står at rektor har ansvaret. Spørsmål 2 Kommunen svarer at han har rutinar for å hente inn opplysningar frå skulane. Opplysningane blir henta inn i møte med rektorane. Kommunen viser i den samanhengen til rapport til Hovudutval for Oppvekst og omsorg (HOO) med referat frå møte med kvar av skulane. Utgangspunktet for møta var sjekklista for systemet. I referata står det: Kviteseid skule møte : «Elevane sitt skulemiljø. Mobbing er tema på klasselærarmøte» Staumsnes oppvekstsenter møte : Det står ikkje noko der som kan knytast til 9a-3. Brunkeberg oppvekstsenter møte : «Kap. 9A: Kontaktlærar syter for å vurdere elevene sitt fysiske og psykososiale miljø, og rapporterer ved evt. manglar.» Det er laga eit skjema for samtale med rektorane. Under overskrifta «Forventningar, kravspesifikasjon» står punktet «Elevane sitt fysiske og psykososiale arbeidsmiljø» med eitt underpunkt «Internkontrollsystem». Det er laga eit årshjul som mellom anna viser når kommunalsjefen skal ha møte med rektorane. Det går fram av årshjulet at kommunalsjef og rektor skal «gå gjennom sjekklista for stetting av lovkrav» i juni og «fylgje opp «avvik» frå sjekklista» i august. Spørsmål 3 Kommunen svarer at han har rutinar for korleis dei opplysningane som er innhenta i under spørsmål 2, skal behandlast og vurderast. Kommunen skriv: «Kviteseid skule har 10

11 rutiner med skjema for å fange opp slike opplysningar. Dei to andre skulane har t.d. planar mot mobbing.» Spørsmål 4 Kommunen svarer at han har rutinar for korleis vurderingane knytte til spørsmål 3, skal følgjast opp. Kommunen skriv: «Det er Kviteseid skule sine rutinar som vert nytta. Ved behov, vender dei andre skulane seg til Kviteseid skule for å hente malar, osb.» 5.3 Fylkesmannen si vurdering Spørsmål 1 Fylkesmannen kan ikkje sjå at det står noko i systemet for kvalitetsvurdering om kva opplysningar skuleeigar treng for å vurdere om skulane oppfyller krava i opplæringslova 9a-3. Spørsmål 2 Sidan skuleeigar ikkje har definert kva opplysningar som trengst for å vurdere om skulane oppfyller lovkrava i 9a-3, så har han heller ikkje rutinar for å innhente desse opplysningane. Kommunen viser til referat frå møte med rektorane hausten 2013, men det står ikkje noko i referata om å innhente opplysningar for å vurdere om skulane oppfyller krava i 9a-3. Spørsmål 3 Kommunen viser til rapportskjema som Kviteseid skule har, men dette spørsmålet handlar ikkje det internkontrollsystemet som skulen har etter 9a-4; det handlar om kommunen sitt system etter Fylkesmannen kan ikkje sjå at kommunen har dokumentert at den har rutinar som viser for korleis opplysningar frå skulane knytte til oppfylling av krava i 9a-3, skal behandlast/vurderast på kommunenivå. Spørsmål 4 Sjå Fylkesmannen si vurdering under spørsmål 3. Fylkesmannen kan ikkje sjå at kommunen har dokumentert at den har rutinar som viser for korleis vurderingar knytte til lovkrava i 9a-3, skal følgjast opp på kommunenivå. 5.4 Fylkesmannen sin konklusjon Kviteseid kommune oppfyller ikkje kravet til eit forsvarleg system når det gjeld vurdering og oppfølging av om skulane i kommunen oppfyller krava i opplæringslova 9a-3, jf. opplæringslova fyrste og andre ledd. 6. Frist for retting av lovbrot Fylkesmannen har i kapitla 3 til og med 5 konstatert lovbrot. I denne rapporten får Kviteseid kommune frist til å rette det ulovlege forholdet, jf. kommunelova 60 d. Det er kommunen som har det overordna ansvaret for at krava i opplæringslova blir etterlevde, jf. opplæringslova fyrste ledd. Kommunen er derfor adressat for denne tilsynsrapporten. Frist for retting er 30. mai. Kommunen må innan denne datoen sende Fylkesmannen dokumentasjon som viser at lovbrota er retta. 11

12 Dersom forholdet ikkje er retta innan den fastsette rettefristen, vil Fylkesmannen vedta pålegg om retting. Eit eventuelt pålegg om retting vil ha status som enkeltvedtak og kan klagast på etter reglane for dette i forvaltningslova, jf. forvaltningslova kapittel VI. Følgjande pålegg er aktuelle å vedta etter utløpet av rettefristen i denne rapporten: 1. Kviteseid kommune skal syte for at Kviteseid skule behandlar oppmodingar om tiltak ved å gjere enkeltvedtak etter reglane om dette i forvaltningslova. Kviteseid kommune må i denne samanhengen sjå til at Kviteseid skule: a. fattar enkeltvedtak for alle oppmodingar om tiltak 2. Kviteseid kommune skal sjå til at skulane i kommunen skule arbeider aktivt, systematisk og kontinuerleg for å forhindre at uønskt åtferd oppstår. Kviteseid kommune må i denne samanhengen sjå til at skulane: a. utarbeider rutinar for kva dei tilsette skal gjere om dei får kunnskap eller mistanke om at ein elev blir utsett for krenkjande ord eller handlingar og sikrar at rutinane er i samsvar med krava i 9a-3 andre ledd i opplæringslova. b. utarbeider rutinar for korleis oppmodingar om tiltak skal behandlast. Det skal gå fram av rutinen kven som skal handtere oppmodingar, kven som skal gjere enkeltvedtak og kven som handtere og vidaresende ei eventuell klage frå eleven eller foreldra. 3. Kviteseid kommune må etablere eit forsvarleg system for vurdering og oppfølging av om skulane i kommunen oppfyller krava i opplæringslova 9a-3, jf. opplæringslova fyrste og andre ledd. Kviteseid kommune må i denne samanhengen: a. lage ein rutine/plan for vurdering og oppfølging av skulane som sikrar at skulane oppfyller krava i opplæringslova 9a-3. Det skal gå fram av rutinen/planen - kva opplysningar som skal innhentast frå skulane - korleis dette skal skje - korleis dei innhenta opplysningane skal behandlast - korleis dei vurderingane som kommunen gjer, skal følgjast opp. Kommunen har rett til innsyn i saksdokumenta, jf. forvaltningslova 18. Jan Furumo underdirektør Reidun Fløseth tilsynsleiar 12

13 Vedlegg: oversikt over innsendt dokumentasjon Frå Kviteseid kommune: Brev datert og Eigenvurderingsskjema for skuleeigar Protokoll frå møte Hovudutval for Oppvekst og omsorg (HOO) om «System for oppfølging av opplæringslov» Protokoll frå møte i HOO om oppfølgingsmøte med rektorane etter system o Årshjul pr. nov 2013 o Skjema for samtale med rektorene: Gjennomgang av system for Skulen sitt ansvar pr. nov Mal for enkeltvedtak etter opplæringlova kap. 9a framlegg, utarbeidt i samband med tilsynet Utkast til årsmelding 2013 for skule og barnehage HOO : Søknad om byte av grunnskole Vedtak datert om byte av grunnskule Frå Kviteseid skule: Eigenvurderingsskjema for skuleleiinga Skulens handlingsplan mot mobbing Oversikt over klassekontaktar/fau skuleåret 2013/14 Melding om sjukefråvere hjå grunnskuleelev Mal: Rapportskjema alvorlege eingongshøve (vald, herverk) Rapportskjema mobbesaker eitt frå skuleåret Rapportskjema alvorlege eingongshøve (vald, herverk) o Seks frå skuleåret o Fem frå skuleåret o Tre frå skuleåret Søknad om byte av grunnskule og kommentar frå skulen i saka Frå Staumsnes oppvekstsenter: Eigenvurderingsskjema for skuleleiinga Plan for sosial kompetanse klasse revidert våren 2009 Miljøplan for Straumsnes skule revidert 2009 Referat frå møte i elevrådet og Referat frå møte i samarbeidsrådet , og Kontaktliste skuleåret Framlegg til Handlingsplan for vårhalvåret 2014 Frå Brunkeberg oppvekstsenter: Eigenvurderingsskjema for skuleleiinga Skulens handlingsplan mot mobbing ikkje vedteken per Tiltaksplan mot mobbing Råd og utval ved Brunkeberg oppvekstsenter