Voxkonferansen 28.april 2015, Toril Kristin Sjo, Institutt for lingvistiske og nordiske studium Munnleg norsk frå B1 til B2 den sjølvstendige språkbrukaren på veg mot eit avansert språknivå
Innhald Læreplanen Språklæring samtale samarbeidsgrupper Uttale Eit heilskapleg undervisingsopplegg Nokre favorittøvingar Mål for dagen 11. april 2011 Ny Powerpoint mal 2011 3
Nivåa i læreplanen Grunnleggjande Sjølvstendig Avansert 11. april 2011 Ny Powerpoint mal 2011 4
Munnlege ferdigheiter Snakke Samtale Uttale Lytte (og forstå) 11. april 2011 Ny Powerpoint mal 2011 5
Kjenneteikn på munnleg språk på nivå B2 stort nok ordforråd til å beskrive klart og uttrykkje synspunkt om dei fleste allmenne emne komplekse grammatiske strukturar tydeleg uttale og god intonasjon samanhengande tale i ganske jamt tempo og med flyt 11. april 2011 Ny Powerpoint mal 2011 6
Korleis skjer språkutvikling? Ferdigheitslæring Føresetnadar innputt og utputt mengdetrening prøving og feiling konstruktive tilbakemeldingar tryggleik og gode sosiale relasjonar motivasjon og engasjement praksis og bruk 11. april 2011 Ny Powerpoint mal 2011 7
Samtalen som lærebok (Lindberg, 2000) - er ein sosial aktivitet - er ei fagleg kunnskapskjelde - er den vanlegaste måten å bruke språket på - blir brukt til å bygge relasjonar - blir brukt for å praktisere og utvikle munnlege ferdigheiter, refleksjonar og kognitive evner 11. april 2011 Ny Powerpoint mal 2011 8
Samtalemønster i klasserommet IRO Initiering Respons Oppfølging Den frie samtalen 11. april 2011 Tema Powerpoint 9
Kvifor grupper i andrespråkslæring? større variasjon og meir innputt informasjonen blir uttrykt på forskjellige måtar meir samhandling meir ansvar for å gjere seg forstått og meir ansvar for eiga læring auka høve til autentisk kommunikasjon språket blir brukt på ei meiningsfull måte med ei bestemt hensikt tryggare å samarbeide med likemenn Gibbons 2009 11. april 2011 Tema Powerpoint 10
Kvifor er gode sosiale relasjonar viktig? suksesskriterie for læring skape gruppeidentitet skape motivasjon og læringslyst skape positive haldningar og toleranse for ulikskap støtte kvarandre 2+2 blir 5 11. april 2011 Ny Powerpoint mal 2011 11
Kvifor styre gruppene? demokratisk rettferdig ansvarleggjere alle forplikte alle inkludere alle styrkje teambygging og betre sosiale relasjonar 11. april 2011 Ny Powerpoint mal 2011 12
Korleis arbeide med uttale? Lytte til andre og seg sjølv Ta ansvar for eiga uttaleutvikling Tenkje 1.førstespråkslæring Tre viktige punkt lytte imitere gjenta Talekor + rørsle Kviskre (Kjellin, 2002) 13
Ei effektiv undervisingsøkt Hente opp bakgrunnskunnskap Få eller finne fagleg innputt Jobbe med å tileigne seg ny kunnskap Dele ny kunnskap Bruke ny kunnskap Reflektere og vurdere innsats, læring og åtferd 11. april 2011 Ny Powerpoint mal 2011 14
Eit heilskapleg undervisingsopplegg puslespel + gjensidig undervisning + spørsmål til teksten kviss diktogloss linja fagleg kontrovers gruppeutsagn møte på midten tale på tid 11. april 2011 Ny Powerpoint mal 2011 15
Puslespel 1. Tenk individuelt 2. Bli ekspert 3. Del med dei andre gruppene 4. Presenter eller lag eit produkt 11. april 2011 Ny Powerpoint mal 2011 16
Puslespel ekspertgrupper og gjensidig undervising 11. april 2011 Ny Powerpoint mal 2011 17
Gjensidig undervisning - tilpassa Ein deltakar les eit avsnitt høgt Neste deltakar oppsummerer Ukjende ord og uttrykk blir oppklart eller forklart i gruppa Så les dei neste avsnitt og rollene byter Deltakarne lagar spørsmål med svar til teksten og leverer til læraren 11. april 2011 Ny Powerpoint mal 2011 18
Puslespel ståande deling i tverrgrupper 11. april 2011 Ny Powerpoint mal 2011 19
Kviss i par eller grupper Deltakarane får eit ark med quizspørsmål og svarer individuelt, i par eller i gruppe. Spørsmåla kan òg visast på skjerm (Kahoot), eller lærar les opp Deretter arbeider dei i par eller grupper og diskuterer kvart spørsmål før dei blir einige om eit svar og noterer svara dei meiner er rette på eit gruppeark. Dei skriv gruppenamn på svararket Gruppene byter ark og læraren deler ut fasit slik at gruppene vurderer kvarandre sine svar og skriv poengsum 11. april 2011 Ny Powerpoint mal 2011 20
Diktogloss Læraren vel ein kort tekst (fem sju setningar) på tilpassa nivå og med kjent innhald og teksttype Læraren les teksten høgt to gonger i vanleg lesetempo Deltakarane lyttar, men noterer ikkje Læraren les teksten på nytt. Denne gongen skal deltakarane notere. Kvar deltakar lagar først sin eigen versjon av teksten Deretter arbeider studentane i grupper på tre Gruppene får 20 minuttar til å rekonstruere teksten Deltakarane les tekstane sine for kvarandre og forhandlar seg fram til det dei meiner er det korrekte innhaldet i teksten Ein i gruppa er sekretær eller alle skriv etter tur, ned gruppa sin offisielle versjon av teksten på eit eige ark Til slutt får deltakarane fasiten og korrigerer med tusj med anna farge Læraren sjekkar 11. april 2011 Ny Powerpoint mal 2011 21
Linja Finn ein plass på linja alfabetisk etter fødselsdato etter kor mykje norsk ein har snakka etter kor lenge ein er på fb kvar dag etter kor mange sider ein har lese etter Institutt for lingvistiske og nordiske studier (ILN) Toril Kristin Sjo
Linja 11. april 2011 Ny Powerpoint mal 2011 23
Bretta linje 11. april 2011 Ny Powerpoint mal 2011 24
Fagleg kontrovers Deltakarane får ein påstand dei skal argumentere for eller mot Læraren bestemmer kven som skal vere for og mot Den einskilde finn argument for sitt syn og deler med dei som har same syn. Alle trener på å formulere eige syn. Representantar for dei to syna møtest til diskusjon. Deltakarane byter perspektiv Deltakarane blir einige om eit felles gruppesyn som dei presenterer i gruppeutsegn
Fagleg kontrovers 11. april 2011 Ny Powerpoint mal 2011 26
Gruppeutsegn Deltakarane formulerer ein påstand om eit emne Alle deler utsegner Gruppa blir einige om ei formulering Me meiner at.. Kjærleik er Noreg er Nordmenn er Hundar er Alle born treng Å vere på kurs er 11. april 2011 Tema Powerpoint 27
Møte på midten 11. april 2011 Ny Powerpoint mal 2011 28
Møte på midten Kvar gruppe får utdelt eit stort ark som dei deler i eit felles område i midten og resten i så mange gruppemedlemmer som det er på gruppa Læraren gir gruppene eit spørsmål eller ei oppgåve Alle skriv sine svarforslag i sitt felt Bruk passe tid Når tida er gått, les ein og ein svara sine etter tur og alle svara blir diskutert. Svara gruppa oppfattar som gode, blir notert i fellesfeltet i midten og er grunnlag for vidare arbeid eller plenumspresentasjon 11. april 2011 Ny Powerpoint mal 2011 29
Tale på tid vurdering for læring Deltakarane jobbar i grupper Ein om gongen snakkar i to minutter om et tema dei kan mykje om Dei andre observerer Den som snakkar evaluerer først seg sjølv Deretter trekkjer observatørane fram to positive ting og ein ting som kan jobbast meir med 11. april 2011 Ny Powerpoint mal 2011 30
Ressurspersonar Fire deltakarar som har spesiell kunnskap om eit emne stiller seg i kvar sitt hjørne i klasserommet Dei andre deltakarane samlar informasjon frå ein eller fleire av ressurspersonane Til slutt fortel dei som har samla informasjon i plenum kva dei fekk med seg Kunnskapen kan òg vere grunnlag for anna vidare arbeid Institutt for lingvistiske og nordiske studier (ILN) Toril Kristin Sjo
Ressursperson 11. april 2011 Ny Powerpoint mal 2011 32
Tenk del presenter (IGP) Deltakarane tenkjer individuelt på eit spørsmål læraren har stilt Deretter deler dei tankane i par eller grupper Til slutt presenterer dei tankane i plenum eller gjer anna arbeid Institutt for lingvistiske og nordiske studier (ILN) Toril Kristin Sjo
Tenk del presenter 11. april 2011 Ny Powerpoint mal 2011 34
Kjelder I. Lindberg, Samtalet som didaktiskt verktyg, 2001 I. Lindberg, Språka saman, 2005 P. Gibbons, Stärk språket, stärk lärande, 2009 T.K. Sjo, Din tur! Aktiv norskopplæring, Fagbokforlaget 2015 O. Kjellin, Uttalet, språket ock hjärnan, 2002 11. april 2011 Tema Powerpoint 35
11. april 2011 Ny Powerpoint mal 2011 36