Læringsleiing. Skulesjefen, Fjell kommune.

Transkript

1 Læringsleiing. Skulesjefen, Fjell kommune. Fire skular var i perioden januar 2012 t.o.m. juni 2013 med i Utdanningsdirektoratet si satsing Vurdering for Læring (VfL). Målsetjinga var utvikling av ein vurderingskultur og ein vurderingspraksis som har læring som mål gjennom å auke kompetanse og forståing for vurdering som reiskap for læring. I føringane frå Utdanningsdirektoratet var det lagt opp til ei spreiing til alle skular. Frå hausten 2014 skal Vurdering for Læring introduserast og takast i bruk ved alle skulane i Fjell kommune, dette i tråd med kommunen sin handlingsplan. Gjennom arbeidet med VfL har dei fire skulane erfart den nære samanhengen mellom VfL og klasseleiing (TSK og Respekt), samt systematisk observasjon av lesing (SOL) som er eit vurderingsverktøy. I framhaldet vert det lagt opp til å tydeleggjere dette i ei felles satsing; Læringsleiing

2 Mål Målsettinga med satsinga er å styrke det faglege nivået i Fjell-skulen gjennom godt læringsmiljø, gode grunnleggande ferdigheiter og gjennom ein vurderingspraksis som har læring som mål. Strategien er å auke kompetanse og forståing for vurdering som reiskap for læring, samt sette dette i samanheng med allereie eksisterande satsing på klasseleiing og lesing. Grunngjeving for satsinga Forskingsbasert kunnskap om kva som er læringsfremjande Internasjonale studiar viser at god vurderingspraksis (Vurdering for Læring) og god klasseleiing er blant dei områda som er mest effektive for å styrke elevane sitt utbyte av opplæringa. Mellom anna peikar John Hattie i sin metastudie frå 2009 (Visible learning) på følgjande område som har stor effekt på læringsutbytet til elevane: - Tilbakemelding frå læraren til elevane; positiv, støttande og konstruktiv. - Læraren er tydeleg og har god struktur i undervisninga. - Læraren har ein positiv og støttande relasjon til elevane. - Læraren bruker kognitive strategiar; dialog, spørsmål, klargjering, repetisjon og oppsummering av læringsøktene. Ei rekke studiar viser at ei veksling mellom arbeid på eigen skule og arbeid i nettverk der lærarar får reflektere over, og delt erfaringar frå eigen praksis, er ein god arbeidsform for å utvikle kompetanse. Nettverk som arbeidsform handlar om å etablere strukturar og arbeidsformer som bidreg til å utvikle kompetanse og endre praksis, som igjen kan bidra til auka tolkingsfellesskap. For å understreke at meininga er læring og endring av praksis, vert omgrepet lærande nettverk nytta. Lærarane sin profesjonelle utvikling styrkast når dei deltek i lærande fellesskap på eigen skule, og fellesskap mellom lærarar vert styrka ytterlegare når dei kan delta i nettverk med lærarar frå andre skular. Ei satsing som skal styrke opplæringa i alle fag Det er eit mål for skulesjefen at det faglege nivået i Fjell-skulen blir styrkt. Læringsleiing-satsinga handlar nettopp om dette. Det skal arbeidast med vurdering for læring i alle fag. Det skal arbeidast med å styrke grunnleggjande dugleik i alle fag. God klasseleiing vil styrke læringsmiljøet og dermed kunne gi eit betre grunnlag for læring i alle fag. Kunnskap om implementering Vi har dei seinare åra lært mykje om kva som skal til for å lukkast med større utviklingsprosjekt i kommunen. I skulen er særleg innføring av SOL og klasseleiingsprogramma TSK og Respekt døme på dette. Vi veit at det tar tid å skape varig endring, minimum 3 5 år. Vi veit at det er nødvendig med støttesystem og systematisk oppfølging. Gjennom vår organisering med styringsgruppe, kompetansegruppe og lærande nettverk tar vi omsyn til dette. Vi veit at tett oppfølging frå skuleeigar og skuleleiinga er viktig. Derfor er skulesjef og rektorar med i styringsgruppa, og alle rektorane er aktive deltakarar på nettverksamlingane i læringsleiing. 1

3 Implementering Det vert sett av 4 år til implementering. Mot slutten av perioden har styringsgruppa ansvar for å evaluere satsinga og kome med innspel til skulesjef om vegen vidare. Forankring: Oppstart med felles plandag 13. august 2014 der Gordon Stobart. (Universitetet i London) og Knut Steinar Engelsen (Høgskulen Stord Haugesund), samt lokale krefter vil bidra. Samarbeid med Høgskulen Stord Haugesund. Kommunale ressurspersonar deltek på foredrag v/james Nottingham om Synleg læring i Haugesund 23. september Nettverk der klasseleiing, vurdering for læring er tema, 3 stykk per semester. Samt eige nettverk med fokus på begynnaropplæring i lesing, 2 stykk per semester. Månadlege samlingar på skulane, tidfesta i skulen sin plan. Bruk av It`s Learning for deling av informasjon og metodikk. Informasjon til føresette via skulen si nettside og som informasjon på foreldremøte. Klasseleiing og Vurdering for Læring God klasseleiing som grunnlag for eit godt læringsmiljø, der elevane kan føle seg trygg på at den vurderinga dei får undervegs er meint å hjelpe dei til å forbetre seg, er ein føresetnad for å kunne drive med Vurdering for Læring (VfL). På barnesteget er Tydeleg, støttande og førebudd klasseleiing (TSK) innførd, medan ein på ungdomssteget har innførd Respekt. Systematisk arbeid med lesing er innførd på alle skulane for å tilpasse lesing på eit nivå der eleven meistrar. På småsteget med fokus på å lære å lese, medan ein på mellom - og ungdomssteget har fokus på å lese for å lære. Ungdomsskulane er med i Utdanningsdirektoratet sitt prosjekt «Ungdomstrinn i utvikling» i skulebasert kompetanseheving. Organisering Styringsgruppe som består av skulesjef, fire rektorar (1 frå kvart skuleområde + 1 frå u.sk.), tidlegare prosjektleiar for TSK og SOL, samt koordinator. Koordinator er tilsett i 20% stilling. Kompetansegruppa består av 6 kommunale ressurspersonar som har 10% frikjøp frå stillinga si til å samarbeide med koordinator og støtte skulane i utviklingsarbeidet. 3 frå VfL, 2 frå TSK og 1 frå lesesatsinga (SOL). Målsetjinga er at alle på sikt skal kunne vere til støtte for skulane innafor alle tre fokusområda. I tillegg vert 2 personar frå leseprosjektet frikjøpt i 5% kvar for å drifte nettverk for begynnaropplæringa. Dei lokale ressurspersonane, ein for kvart team på kvar skule, har ein time nedsett undervisning til disposisjon for å kunne støtte rektor og lærarar i utviklingsarbeidet (2 på barnesteget, 1 på skular med mindre enn 100 elevar, samt 3 på ungdomssteget). 2

4 Skuleeigar Skulesjef og koordinator Styringsgruppe 4 rektorar (ein frå kvart område), samt tidlegare prosjektleiar TSK og SOL 6 kommunale ressursperson(ar), 2 frå TSK, 3 frå VfL og 1 frå SOL Kompetansegruppe Koordinator Skule Lokal ressursperson(ar) og rektor Lærar Rollar: Skulesjef har det overordna ansvaret og deltek i styringsgruppa. Styringsgruppa har ansvaret for planlegging, gjennomføring og oppfølging av prosjektet. Samarbeider med prosjektleiar og rektorar. Har ansvar for dei økonomiske rammene. Koordinator koordinerer arbeidet for styringsgruppa og kompetansegruppa. Har 20 % frikjøp. Koordinerer gjennomføring av nettverk, arrangerer oppstartssamling hausten 2014 og eventuell fagleg påfyll undervegs, samt oppfølging av skulane. Set opp plan for oppfølging av skulane (kven, kva og når). Samarbeider med skulesjef, rektorar, kommunale og lokale ressurspersonar i planlegging og framdrift av utviklingsarbeidet. Rektor leier og legg til rette for utviklingsarbeid på eigen skule og driv det framover saman med lokal ressurspersonar. Deltek på nettverk. Samarbeider med skulesjef, koordinator og lokale ressurspersonar. Kommunale ressurspersonar følgjer opp skulane i utviklingsarbeidet. Har 10 % frikjøp frå stillinga si og frikjøp frå undervisning tysdagar (3. t.o.m. 5. t).tida vert nytta til planarbeid saman med koordinator, samt oppfølging av skular i ein del av fellestida tysdagar, etter plan frå koordinator. Deltek med faglege innlegg på nettverk. Samarbeider med koordinator, rektorar og lokale ressurspersonar i planlegging og framdrift av utviklingsarbeidet. Lokale ressurspersonar deltek i nettverk med erfaringsutveksling og reflekterer over eigen praksis, prøver ut metodikk i klasserommet, vidareformidlar frå nettverk og driv utviklingsarbeidet med VfL framover på eigen skule i samarbeid med rektor. Ressurspersonane lagar lokal plan for utviklingsarbeidet på sin skule. Er aktiv ut mot eige kollegium i nytting av tidsressursen med modellering og rettleiing. Har ein time nedsett undervisning kvar veke. Samarbeider med kommunale ressurspersonar, samt rektor og lærarar ved eigen skule. 3

5 Lærar deltek i erfaringsutveksling og reflekterer over eigen praksis (aksjonslæring) og prøver ut metodikk i samarbeid med elevane i klasserommet. Samarbeider med lokal ressursperson og rektor ved eigen skule. Elev deltek i utprøving av metodikk i klasserommet og vert involvert i, og medvitne om, eiga læring. Føresett får informasjon om VfL slik at dei vert meir medvitne om sitt barn si læring. Lærande nettverk Det vert lagt opp til nettverksamling i regi av koordinator og kommunale ressurspersonar for lokale ressurspersonar og rektorar etter modellen Lærande nettverk. Nettverk vert gjennomført 3 gongar per semester. Det vert fokus på teori, samt refleksjon og erfaringsdeling. Dei lokale ressurspersonane prøver ut praksis i eige klasserom for så å dele erfaringar på nettverk. Såleis vil ein stor del av tida på nettverk vil bli sett av til erfaringsdeling og refleksjon kring praksis. Dei lokale ressurspersonane presenterer metodikk utprøvd på eigen skule. Nettverket fungere som modell for samlingar på skulane og som utgangspunkt for varig endring av praksis. Utprøving i klasserommet Lærande nettverk, teori, erfaringsdeling og refleksjon Samling på skulen, teori, erfaringsdeling og refleksjon Utprøving i klasserommet Samling på eigen skule Skulane har månadlege og planfesta samlingar i fellestid i regi av rektor og lokale ressurspersonar etter modell frå nettverket. Teori vert formidla vidare, samt erfaringsdeling i grupper og refleksjon kring praksis. Kommunal ressursperson kan delta ved behov. 4

6 Samarbeid Det vert lagt opp til eit samarbeid med høgskule- og universitetsmiljøet for å bidra inn mot styringsgruppa og kompetansegruppa, både som mentor og for å bidra i høve relevant forsking. Teorigrunnlag Boka «Vurdering for læring i klasserommet» av Trude Slemmen teorigrunnlag for VfL og kvar skule kjøper inn boka til sitt personale. Boka er delt i teoretisk og praktisk innføring. Sistnemnde del egner seg såleis godt til lesing kapittel for kapittel, med utprøving og påfølgande refleksjon i kollegiet. VfL: Ungdomstrinnssatsinga: SOL: TSK: Kurskompendie lagra på: Skule (admfil) (G) Læringsleiing TSK Respekt: Oppfølging Kommunale og lokale ressurspersonar får årleg fagleg oppdatering gjennom foredrag frå kompetanseperson innafor fagfeltet. Koordinator og kommunale ressurspersonar arrangerer kurs for nytilsette ved skulestart. Kommunale ressurspersonar følgjer opp skulane, enten som refleksjonspartnar for rektor og lokale ressurspersonar eller som ressurs på månadleg samling i personale eller som deltakar på team. Eiga plan for oppfølging av skulane vil bli laga. Lokale ressurspersonar følgjer, i samarbeid med rektor opp sitt personale gjennom månadlege samlingar i fellestida, samt i teamtid etter lokal plan. Lokale ressurspersonar skal ha innblikk i utviklingsarbeidet på eigen skule og kunne støtte kollegaer som treng inspirasjon for å komme vidare med utprøving i eige klasserom. 5