Møteprotokoll. Breheimen nasjonalparkstyre. Følgende faste medlemmer møtte: Navn Funksjon Representerer Rolv Kristen Øygard Leder Bjarne Eiolf Holø

Møteprotokoll Utvalg: Møtested: Telefonmøte Dato: 17.07.2014 Tidspunkt: 1100 1200. Breheimen nasjonalparkstyre Følgende faste medlemmer møtte: Navn Funksjon Representerer Rolv Kristen Øygard Leder Bjarne Eiolf Holø Medlem Norunn Lunde Furnes Medlem Rannveig Brennhaug Medlem Følgende medlemmer hadde meldt forfall: Navn Funksjon Representerer Mariann Isumhaugen MEDL Ivar Kvalen NESTL Følgende varamedlemmer møtte: Navn Møtte for Representerer Ingen Merknader Fra administrasjonen møtte: Navn Stilling Anders Voss Thingnes Bjørn Dalen Nasjonalparkforvaltar Nasjonalparkforvaltar Underskrift: Vi bekrefter med underskriftene våre at det som er ført på de sidene vi har signert i møteboka, er i samsvar med det som ble vedteke på møtet. Rolv Kristen Øygard Bjarne Eiolf Holø sign. sign. Rannveig Brennhaug sign. Norunn Lunde Furnes sign.

Saksliste Utvalgssaksnr ST 16/14 ST 17/14 Innhold Lukket Arkivsaksnr Godkjenning av innkalling og sakliste - val av to medlemmar til å skrive under protokoll saman med styreleiar Godkjenning av innkalling og sakliste - val av to medlemmar til å skrive under protokoll saman med styreleiar ST 18/14 Sak - Breheimen nasjonalpark - Dispensasjon - Lågflying med drone for filmopptak i Lundadalen. ST 19/14 ST 20/14 ST 21/14 ST 22/14 ST 23/14 Sak - Breheimen nasjonalpark - Rypetaksering 2014 - Skjåk Jeger og fiskarlag. Sak - Breheimen nasjonalpark - Omlegging av stig i Lundadalen ved Ytste Reset. Sak - Breheimen nasjonalpark - Transport og utplassering av båt for fiske ved Svartdalstjønne - andre gongs behandling Sak - Dispensasjon for innsamling av arkeologiske funn, og telting og motorferdsel i samband med sikringsprogrammet - 2.gongsbehandling. Sak - Breheimen nasjonalpark - Filming frå helikopter til dokumentarserie - 2014 - NRK Hordaland v/irene langeland ST 24/14 Mørkridsdalen landskapsvernområde - dispensasjon - motorferdsel - 2014 - kartlegging av ustabile fjellområde- Norges geografiske undersøkelse DS 28/14 Delegert vedtak - Breheimen nasjonalpark - Dispensasjon - 2014 - Bruk av motorbåt på Lundadalsvatnet. DS 29/14 Delegert sak - Breheimen nasjonalpark - Disoppensasjon - Kløvjing. DS 30/14 Delegert sak - Breheimen nasjonalpark - Dispensasjon - 2014 - Organisert riding i Lundadalen - Magne Håvard Forberg Eventuelt. 2003/4333 2003/4333 2014/4122 2014/4029 2014/1530 2014/2265 2014/2113 2014/3730 2014/3989 2014/4201 2014/4155 2014/4154 Det vart orientert om at ei sak vedkomande flyging med helikopter med passasjerar er oversendt lensmannen i Skjåk til vurdering.

BREHEIMEN NASJONALPARKSTYRE Sak Arkivsaksnr: 2014/4122-2 Sakshandsamar: Bjørn Dalen Dato: 25.06.2014 Utval Utvalssak Møtedato Breheimen nasjonalparkstyre 18/14 17.07.2014 Sak - Breheimen nasjonalpark - Dispensasjon - Lågtflying med drone for filmopptak i Lundadalen. Forvaltar si innstilling Breheimen nasjonalparkstyre gjev, med heimel i naturmangfaldlova 48, Helge Haukeland, Reset 55, 5208 OS, løyve til å nytte drone til filming inne i Breheimen nasjonalpark. Det blir sett følgjande vilkår: 1. Droneflyginga gjeld for inntil 4 dagar i perioden 15. juli til 15. august 2014 2. Droneflyginga gjeld filming i området, frå vernegrensa ved Heimaste Lundadalssetra og innover til Ytste Lundadalssetra. 3. Det skal ikkje flygast i nærleiken av fugl, dyr og turgåarar. 4. Flyginga skal avklarast med Statens naturoppsyn v/øyvind Angard (91733365)seinast dagen før flyging skal skje. Han vil gje rettleiing og råd i høve til evt. villrein og ferdsel i området. 5. Det skal sendast rapport om verksemda til nasjonalparkstyret med talet på flygingar innan 1.desember 2014. Saksopplysningar Dokument i saka: Det blir søkt via Magne Håvard Forberg, Skjåk, for Helge Haukeland, Os om å få nytte drone for filming i Lundadalen på strekningane Heimaste Lundadalssetra og innover til Ytste Lundadalssetra. Vidare i innover dalen, nede i dalbotn, til Sauhytta. Søknaden vert vurdert i samsvar med: - Verneforskrift for Breheimen nasjonalpark, dagsett 7.august 2009 - Naturmangfoldlova, dagsett 19.juni 2009 nr.100. Søknaden Helge Haukeland vil lage ein naturfilm med bakgrunn i verneområda Reinheimen og Breheimen. Naturen, folk og reinsjakta skal vera hovedfokus i filmen. Det blir søkt om å filme i perioden 15.august til 20.september 2014. Verneforskrift og regelverk

Omsynet til verneverdiane i området er vurdert, særleg i forhold til landskap, dyreliv og friluftsliv, jf. verneforskrifta 2 og naturmangfaldlova 1(Formål), 4 og 5 (forvaltningsmål for naturtypar, økosystem og artar) samt 7(prinsipp for å ta offentleg avgjerd), jf. 8-12 (kunnskapsgrunnlaget og miljørettslege prinsipp). Formålet med Breheimen nasjonalpark er m.a. å ta vare på eit eigenarta og variert høgfjellsøkosystem med leveområde for villreinstamma i Ottadalen villreinområde. Etter verneforskrift for Breheimen nasjonalparker all motorferdsle forbode og lågtflyging under 300 meter frå bakken er forbode. I dette tilfelle er det ikkje nokon direkte heimel i verneforskrifta. Det er heller ikkje spesifiserte reglar for å kunne gje dispensasjon. Søknaden må derfor behandlast etter dei generelle dispensasjonsreglane i verneforskrifta for Breheimen nasjonalpark, 4, j.f. naturmangfaldlov 48: Forvaltningsstyresmakta kan gjere unntak frå forskrifta dersom det ikkje strir mot føremålet med vernevedtaket og ikkje kan påverka verneverdiane nemneverdig, eller dersom omsynet til tryggleik eller omsynet til vesentlege samfunnsinteresser gjer det naudsynt, jf. naturmangfoldloven 48.(Verneforskrifta for Breheimen nasjonalpark 4). Vurdering Drona som skal nyttast har 4 rotorar som vert driven med batteri. Det er eit lite flygande objekt som kan frakast i ein ryggsekk. Drona er støysvak og utsleppsfri. Bruk av drone treng ikkje løyve frå motorferdsellova (der Skjåk kommune elles ville ha vore mynde). Ei drone er ikkje stor nok til å frakte ein person, og fell derfor utanfor definisjonen som motorferdsellova set for motorferdsel. Det fyrste ein må vurdere i 48-saker, er om det faktisk er heimel etter den paragrafen til å gje eit slikt løyve som det er søkt om. For å ha den heimelen, må eit eventuelt løyve oppfylle minst eitt av tre føresetnader som står i 48. I dei fleste saker er det den første føresetnaden som er aktuell, at tiltaket «ikkje strir mot føremålet i vernevedtaket og ikke kan påverke verneverdiane nemneverdig». For å vurdere dette må vi sjå på verneføremålet i verneforskrifta: Føremålet er: Føremålet med Breheimen nasjonalpark er å ta vare på eit stort, samanhengande og villmarksprega naturområde som inneheld særeigne, representative økosystem og landskap som er utan tyngre inngrep. Vidare er føremålet med nasjonalparken å: - ta vare på eit høgfjellsøkosystem med eit eigenarta og variert biologisk mangfald - ta vare på leveområde til villreinstammen i Ottadalen villreinområde - ta vare på vassdragsnaturen i området - ta vare på ein variasjonsrikdom i geologi med særprega geologiske førekomstar, vegetasjon og landskap - ta vare på grottene i området - ta vare på kulturminne. Ålmenta skal ha høve til uforstyrra oppleving av naturen gjennom utøving av naturvenleg og enkelt friluftsliv med lita grad av teknisk tilrettelegging. Området det gjeld er lite påverka av inngrep, forstyrring og uro. I reinjakta er det likevel ein god del ferdsel i dalen inn og ut av jaktområda. Reinen har kryssningspunkt i dalen mellom Ytste Lundadalsseter og Sauhytta. Dalbotn er eit transittområde for dyr som kryssar dalen. Hausten er ei tid da bukken trekker frå sørsida av dalen og nordover til Tundradalsområdet. Etter samtale med sekretæren i Ottadalen villreinutvalg er det lagt føringar for at det ikkje er ynskjeleg med bruk av noko luftfartøy på denne delen av den strekninga det er søkt om. Området er brukt av beitedyr, både storfe og sau. Det er mykje vier og enkelte mindre bjørk i området. Det er ikkje registrert hekkande sårbare artar i sjølve dalen. Som enkelttiltak ser ein ikkje at dette vil føre til skade på naturtypar, artar eller økosystemet generelt.

Tiltaket er nytt og ein det er lite erfaring med korleis bruken vil påverke naturen. Det er derfor viktig å følgje med på korleis bruken av drone vil kunne påverke naturmangfaldet framover. Slik det ser ut nå er påverknaden liten, men det er viktig å samle kunnskap frå alle verneområda om bruken. Kunnskapen om naturmangfaldet i nasjonalparken er god. Det er kartlagt på dei fleste felt og det er kontinuerleg overvaking av områda, b.l.a. villreinens bruk. Med den bakgrunn det som er nemnt i saksutgreiinga meiner nasjonalparkforvaltaren at førevar-prinsippet bør nyttast når det gjeld strekninga Ytste Lundadalssetra til Sauhytta. På denne strekninga blir det derfor ikkje gjeve løyve til tiltaket det er søkt om. Tiltaket/den tekniske løysinga er ikkje av ein slik art ein reknar med at faren for at det skal oppstå skade er liten. Det er heller ikkje grunnlag for å pålegge andre løysingar. Lokalisering er nede i dalbotn og langs den med 3-4 opptak. Dette er blir vurdert som ein liten aktivitet. Alternativ løysing er helikopter som er ei drastisk løysing i forhold til drone. Dette alternativet er derfor ikkje aktuelt. Filming frå bakken vil vera hovudalternativet, og det meste av filminga vil skje på denne måten. Nasjonalparkforvaltaren kan ikkje sjå at bruken av drone for filming, i nemnande grad vil påverke naturtypar, artar og økosystemet generelt. På strekninga Heimaste Lundadalssetra og inn til Sauhytta er det likevel ikkje ynskjeleg med nokon form for forstyrring. Saksprotokoll i Breheimen nasjonalparkstyre - 17.07.2014 Vedtak Breheimen nasjonalparkstyre gjev, med heimel i naturmangfaldlova 48, Helge Haukeland, Reset 55, 5208 OS, løyve til å nytte drone til filming inne i Breheimen nasjonalpark. Det blir sett følgjande vilkår: 1. Droneflyginga gjeld for inntil 4 dagar i perioden 15. juli til 15. august 2014 2. Droneflyginga gjeld filming i området, frå vernegrensa ved Heimaste Lundadalssetra og innover til Ytste Lundadalssetra. 3. Det skal ikkje flygast i nærleiken av fugl, dyr og turgåarar. 4. Flyginga skal avklarast med Statens naturoppsyn v/øyvind Angard (91733365)seinast dagen før flyging skal skje. Han vil gje rettleiing og råd i høve til evt. villrein og ferdsel i området. 5. Det skal sendast rapport om verksemda til nasjonalparkstyret med talet på flygingar innan 1.desember 2014.

BREHEIMEN NASJONALPARKSTYRE Sak Arkivsaksnr: 2014/4029-2 Sakshandsamar: Bjørn Dalen Dato: 26.06.2014 Utval Utvalssak Møtedato Breheimen nasjonalparkstyre 19/14 17.07.2014 Sak - Breheimen nasjonalpark - Rypetaksering 2014 - Skjåk Jeger og fiskarlag. Nasjonalparkforvaltaren si innstilling Breheimen nasjonalparkstyre gjev Skjåk Jeger og Fiskarlag løyve til taksere rupe i medhald av søknad datert 10.06.14 med vedlagt kart over takseringslinene. Dispensasjon for taksering er gjeve med heimel i 3 pkt. 1.3 bokstav l og dispensasjon for bruk av laus hund er gjeve med heimel i verneforskrifta for Breheimen nasjonalpark 3 pkt. 5.3.Det er satt følgjande vilkår: All ferdsel skal skje omsynsfullt og varsemd for å unngå skade på naturmiljøet. Unødig påverknad på dyrelivet må ein unngå, spesielt villrein og beitedyr i områda. Hundeeigarane som deltek må dokumentere at hundane som blir brukt i takseringa er saureine. Rapport om resultatet av takseringa skal sendast nasjonalparkforvaltar etter gjennomføringa. Løyvet gjeld for 01.08. - 14.08.- 2014. Det skal takast kontakt med SNO v/ Øyvind Angard (91733365) når det gjeld villrein. Dispensasjonen kan trekkast tilbake dersom vilkåra ikkje er oppfylt, eller dersom det blir registrert forhold innan verneområdet som tilseier at aktiviteten må avsluttast eller innskrenkast før utgangen av dispensasjonsperioda. Dette løyvet gjeld i forhold til verneforskrifta. Det trengst i tillegg løyve etter hundelova frå Skjåk kommune, og det er ein føresetnad at grunneigar gje løyve til tiltaket. Saksprotokoll i Breheimen nasjonalparkstyre - 17.07.2014 Vedtak Breheimen nasjonalparkstyre gjev Skjåk Jeger og Fiskarlag løyve til taksere rupe i medhald av søknad datert 10.06.14 med vedlagt kart over takseringslinene. Dispensasjon for taksering er gjeve med heimel i 3 pkt. 1.3 bokstav l og dispensasjon for bruk av laus hund er gjeve med heimel i verneforskrifta for Breheimen nasjonalpark 3 pkt. 5.3.Det er satt følgjande vilkår: All ferdsel skal skje omsynsfullt og varsemd for å unngå skade på naturmiljøet. Unødig påverknad på dyrelivet må ein unngå, spesielt villrein og beitedyr i områda.

Hundeeigarane som deltek må dokumentere at hundane som blir brukt i takseringa er saureine. Rapport om resultatet av takseringa skal sendast nasjonalparkforvaltar etter gjennomføringa. Løyvet gjeld for 01.08. - 14.08.- 2014. Det skal takast kontakt med SNO v/ Øyvind Angard (91733365) når det gjeld villrein. Dispensasjonen kan trekkast tilbake dersom vilkåra ikkje er oppfylt, eller dersom det blir registrert forhold innan verneområdet som tilseier at aktiviteten må avsluttast eller innskrenkast før utgangen av dispensasjonsperioda. Dette løyvet gjeld i forhold til verneforskrifta. Det trengst i tillegg løyve etter hundelova frå Skjåk kommune, og det er ein føresetnad at grunneigar gje løyve til tiltaket. Dokumenter i saka: Søknad pr. e-post frå Skjåk Almenning dagsett 10.06.2014. Saksopplysninger Søknaden Skjåk Almenning søkjer om dispensasjon for å gjennomføre rupetaksering på fire lokalitetar i Breheimen nasjonalpark hausten 2014.Lokalitetane er: På sørsida av Heillstuguvatnet, Aust for søre Kvitingsgrove, aust for Sota - sør for Rundhaugen, mellom Lenda og Kluftutegrova-sør for Skriduhaugen. Dei søkjer om å få gjennomført takseringa dei to fyrste helgene i august (4/8-5/8, 11/8-12/8).Takseringa er ein sentral del i Skjåk Almennings plan for forvaltning av småviltet. Det er gjennomført rupe takseringar i mange år etter same mal. Kart med plassering av dei aktuelle takseringsområda:

Verneforskrift, verneformål og framlegg til forvaltningsplan Omsynet til verneverdiane i området er vurdert, særleg i forhold til landskap, dyreliv og friluftsliv, jf. verneforskrifta 2 og naturmangfaldlova 1(Formål), 4 og 5 (forvaltningsmål for naturtypar, økosystem og artar) samt 7(prinsipp for å ta offentleg avgjerd), jf. 8-12 (kunnskapsgrunnlaget og miljørettslege prinsipp). Formålet med Breheimen nasjonalpark er m.a. å ta vare på eit eigenarta og variert høgfjellsøkosystem med leveområde for villreinstamma i Ottadalen villreinområde. Det er spesifiserte dispensasjonsheimlar i verneforskrifta for å kunne gje dispensasjon: For bruk av laus hund: Sykling, organisert køyring med hundespann, organisert bruk av hest og bruksprøvar for hund. Sykling, organisert køyring med hundespann, organisert bruk av hest og bruksprøvar for hund er berre tillate på trasear, i område og til tider som er godkjende for slik bruk i forvaltningsplanen, jf. 5. Bruk av hest og til kløvjing og gjeting med hund er tillate. (Verneforskrifta for Breheimen nasjonalpark 3 pkt.5.3). For takseringa: Forvaltningsstyresmakta kan gi løyve til: Naudsynte inngrep i samband med artsforvaltning (Verneforskrifta for Breheimen nasjonalpark 3 pkt.1.3 bokstav l). I framlegget til forvaltningsplanen heiter det: Taksering av rype er ein organisert aktivitet, der fleire folk er involverte og med bruk av laus hund. Taksering av rype med laus hund vert rekna som organisert ferdsel som kan skade naturmiljøet, avhengig av kvar og til kva tid aktiviteten føregår. Det er difor krav om løyve i nasjonalparken for å drive slik aktivitet. Vidare er tida for bandtvang utvida i delar av nasjonalparken av omsyn til villrein, f.o.m. 1. mars t.o.m. 20. august, jf. kap. 3.2.2. Taksering av rype med laus hund kan såleis ikkje finne stad i denne perioden, i dei delane av nasjonalparken og heile Strynefjellet landskapsvernområde som ligg nord for følgjande grense: Frå nasjonalparkgrensa mot aust, der Glitra elv kryssar grensa, etter elva til utløpsosen i Glittervatnet, langs sørsida av Glittervatnet, til innløpsosen i Glittervatnet (bekken frå Huguvardstjønn) - austre Skridulaupen (1949 moh) vestre Skridulaupen (1962moh) Raudegga (1938 moh) Kvitlenova (1898 moh) Vurdering Alle områda har vore taksert før. Det har vore søkt nasjonalparkstyret om løyve, seinast i 2013. Takseringa fell såleis inn i ei tidsserie av takseringar som er viktig for overvaking og følgjeforskning ved Høgskulen i Hedemark. Området sør for Heillstuguvatnet ligg i det området som omfattar utvida bandtvang. Det er på seinvinteren at området her er sårbart. Grunnen til dette er at fostringsflokkane da trekker frå vinterbeiteområdet i aust i Blankåhaugane og vestover til kalvingslandet i Mårådalen/Vassvendegga/Breiddalen. Om hausten er ikkje området og villreinen spesielt utsett i dette området. Ein meiner derfor at tiltaket kan gjennomførast på dette avgrensa området i kontrollerte former. Dei andre områda har ikkje spesielle naturtypar, artar eller økosystem som vil ta skade av takseringa. Tiltaket er brukt i fleire år og ein har ingen negative erfaring i forhold til naturen. Det er viktig å følgje med om tiltaket vil kunne påverke naturmangfaldet framover. Slik det ser ut nå er påverknaden liten. Derimot gjev tiltaket viktig informasjon om korleis rupebestanden er til kvar tid. Kunnskapen om naturmangfaldet i nasjonalparken er godt, gjennom Naturbasen og rapportar m.a. NINA sine kartleggingar. Føre-var-prinsippet er derfor ikkje vurdert som aktuelt i denne saka. Vi kan ikkje at tiltaket vil føre til negativ verknad på miljøet med krav om å dekke evt.skade økonomisk.

Det er sett krav om avgrensing av takseringsområdet og kunnskap som kravst for å gjennomføre det. Nasjonalparkforvaltaren meiner tiltaket kan gjennomførast under føresetnad av at vilkåra blir oppfylt.

BREHEIMEN NASJONALPARKSTYRE Sak Arkivsaksnr: 2014/1530-3 Sakshandsamar: Bjørn Dalen Dato: 27.06.2014 Utval Utvalssak Møtedato Breheimen nasjonalparkstyre 20/14 17.07.2014 Sak - Breheimen nasjonalpark - Omlegging av stig i Lundadalen ved Ytste Reset Nasjonalparkforvaltar si innstilling: Breheiemen nasjonalparkstyre vedtek, med heimel i 3, pkt. 1.3 bokstav d i verneforskrift dagsett 7. august 2009 for Breheimen nasjonalpark, å gje Lundadalen aktive beitelag, 2690 SKJÅK, løyve til å legge om stigen innover Lundadalen på ei kort strekning innanfor Ytste Reset. Vedtaket blir gjort med dispensasjon frå verneforskrifta 3 pkt. 6.1 om forbod mot inngrep.. Vilkår 1. Stigen kan merkast etter den nye traseen. 2. Det kan setjast opp eit gjerde i båe endar av det stigpartiet som skal leggjast med slik at dette blir avstengt. Gjerda kan vera på inntil 15 meter lengd kvar.gjerdet skal takast ned og fjernast frå verneområdet når det ikkje lenger er behov for det. 3. Tiltaket må koordinerast med DNT Oslo Omegn. 4. Nasjonalparkforvaltar får i oppdrag å bestemme ny trase for omlegginga. 5. SNO v/ Øyvind Angard får i oppdrag å sjå til at arbeidet blir utført etter retningslinene frå styret/nasjonalparkforvaltar. Dokument i saka: - Søknad frå Lundadalen aktive beitelag v/siv Andersbakken, dagsett 22.02.2014 - Referat frå synfaring i Lundadalen 05.06.2014. Søknaden er vurdert i samsvar med: 1. Forskrift for Breheimen nasjonalpark, dagsett 7.august 2009. 2. Naturmangfaldlova, dagsett 19, juni 2009 nr.100. Søknaden I e-post datert 22. februar 2014 søkjer Lundadalen aktive beitelag om løyve til å gjennomføre diverse tiltak. Dette omfattar: - Betre gjerde og stengsel ved Heimaste Lundadalsbrua. - Utbetring av stig heimanfor Ytste Lundadalsbrua. - Stengsel (grind) på Ytste Lundadalsbrua. - Omlegging av stig innanfor Ytste Reset.

Verneforskrift og verneformål Omsynet til verneverdiane i området er vurdert, særleg i forhold til landskap, dyreliv og friluftsliv, jf.verneforskrifta 2 og naturmangfaldlova 1(Formål), 4 og 5 (forvaltningsmål for naturtypar, økosystem og artar) samt 7(prinsipp for å ta offentleg avgjerd), jf. 8-12 (kunnskapsgrunnlaget og miljørettslegeprinsipp). Formålet med Breheimen nasjonalpark er å ta vare på eit stort, samanhengande og villmarksprega naturområde som inneheld særeigne, representative økosystem og landskap utan tyngre inngrep. Etter verneforskrift for Breheimen nasjonalpark, er det forbod mot inngrep av alle slag, mellom anna oppføring av varige og mellombelse anlegg og innretningar(verneforskriftene 3 pkt. 1.1), med unntak gjeve i pkt. 1.2 og 1.3. Tiltaket det her er søkt om vil omfatte omlegging av stig i nasjonalparken. Forvaltningsmyndet kan gje løyve til m.a: - oppsetting av skilt og merking av nye stiar og skiløyper i samsvar med retningsliner fastsette i forvaltningspplanen, jf 5. ( 3 pkt. 1.3 bokstav d i verneforskrifta for Breheimen nasjonalpark). Omlegging av stig ved Ytste Reset, Lundadalen Vurdering Under synfaringa vart det sett på fleire tiltak (sjå over) som er viktige for å kunne drive med beitedyr i Lundadalen, samt sikre ferdsla. Berre eit tiltaket er vurdert som søknadspliktig etter verneforskrift av for Breheimen nasjonalpark. Dette gjeld om legging av stig innanfor Ytste Reset. Her er det svært ustabile masser som delvis ligg på svaberg. Det har gått ras her som har skada stigen og ovafor stigen på ein strekning på 100meter er det sprekkar i jordmassane fleire stader som vil føre til fleire ras. Under synfaringa fann ein fram til ei grei omlegging forbi strekninga ovafor på ei hylle. Det er ikkje behov for serleg arbeid i grunnen. Stigen vil gå seg til sjølv, men det må sperrast av for stigen som er i dag slik at krøtter ikkje går den gamle stigen. Dette dreier seg om eit gjerde på opp mot 15 meter som blir midlertidig. Stigen må og merkast godt på staden.

Området som er prega av utrasing. Ny stig på ta opp heilt til høgre i bildet og gå inn på ei hylle vestover før den svingar ned på stigen att. Stengsel i form av gjerde må opp til høgre i bildet og der stigen svingar inn på eksisterande stig innanfor. Tiltaket vil ha liten påverknad på økosystem totalt sett. vegetasjonen består av sva og berg, einer, fjellkjerr, samt gras og forholdsvis rik flora av karplantar. Lokalt er dette området mellom Ytste Reset og Ytste Lundadalsseter av dei med svært høg bonitet. Fleire kalkkrevjande planter finst etter stigen her m.a. Lapprose og Reinsrose. Dette kjem av innslag av fyllitt frå Jotundekket som her har sin nordre utlaupar. Reinen brukar området om vinteren, men er ikkje observert her i sumarhalvåret. Det er få slike inngrep i Breheimen totalt sett. Ein vurderer det ikkje som aktuelt å bruke føre-var-prinsippet i denne saka. Omlegging av stigen krev ikkje store inngrep, men det på frakast inn materialar til gjerde for å stenge den gamle stigen midlertidig. Det er liten eller ingen fare for miljøskade, så dekning av kostnader i denne samanheng er ikkje aktuelt. Etter nasjonalparkforvaltaren si vurdering kan tiltaket gjennomførast. Saksprotokoll i Breheimen nasjonalparkstyre - 17.07.2014 Vedtak Breheimen nasjonalparkstyre vedtek, med heimel i 3, pkt. 1.3 bokstav d i verneforskrift dagsett 7. august 2009 for Breheimen nasjonalpark, å gje Lundadalen aktive beitelag, 2690 SKJÅK, løyve til å legge om stigen innover Lundadalen på ei kort strekning innanfor Ytste Reset. Vedtaket blir gjort med dispensasjon frå verneforskrifta 3 pkt. 6.1 om forbod mot inngrep. Vilkår 1. Stigen kan merkast etter den nye traseen.

2. Det kan setjast opp eit gjerde i båe endar av det stigpartiet som skal leggjast med slik at dette blir avstengt. Gjerda kan vera på inntil 15 meter lengd kvar.gjerdet skal takast ned og fjernast frå verneområdet når det ikkje lenger er behov for det. 3. Tiltaket må koordinerast med DNT Oslo Omegn. 4. Nasjonalparkforvaltar får i oppdrag å bestemme ny trase for omlegginga. 5. SNO v/ Øyvind Angard får i oppdrag å sjå til at arbeidet blir utført etter retningslinene frå styret/nasjonalparkforvaltar.

BREHEIMEN NASJONALPARKSTYRE Sak Arkivsaksnr: 2014/2265-4 Sakshandsamar: Bjørn Dalen Dato: 30.06.2014 Utval Utvalssak Møtedato Breheimen nasjonalparkstyre 21/14 17.07.2014 Sak - Breheimen nasjonalpark - Transport og utplassering av båt for fiske ved Svartdalstjønne - andre gongs behandling. Forvaltar si innstilling 2.gongs behandling: Breheimen nasjonalparkstyre vedtek å gje Eilev Hellekveen og Geir Morten Gjeisar, båe adresse 2686 LOM, dispensasjon for å transportere og leggje i opplag båt ved Svartdalstjønn i Breheimen nasjonalpark. Dispensasjonen er gjeve med heimel i verneforksrift for Breheimen nasjonalpark 3 pkt. 1.3 bokstav j ( leggje båt i opplag) og pkt. 6.3 bokstav e (transport) og verneforskrift for Høydalen landskapsvernområde 3 pkt. 6,3 bokstav d (transport) Breheimen nasjonalparkstyret vedtek å gje Eilev Hellekveen og Geir Morten Gjeisar, båe adresse 2686 LOM, dispensasjon for å plassere ei utstyrskasse knytt til båten ved Svartdalstjønn i Breheimen nasjonalpark. Dispensasjonen er gjeve med heimel i verneforksrift for Breheimen nasjonalpark 4 jf. 48 i naturmangfaldlova. Dispensasjonane er gjeve på følgjande vilkår: Vilkår Transport: - Det skal brukast leigekøyrar. - Løyvet gjeld for 1 tur - retur og leigekøyrar må vurdere om andre oppdrag i området - kan kombinerast med dette. - Løyvet gjeld ikkje sundager og andre heilagdagar. - Løyvet gjeld fram til 20. april 2015. - Motorferdsla skal gå føre seg med aktsemd for å unngå skade og ulempe for - naturmiljø og friluftsliv. - Køyringa må avklarast med SNO oppsyn (Øyvind Angard: 917 33 365) seinast - dagen før. - Løyvet til motorferdsel og køyrebok skal vere med under transporten. Køyrebok skal fyllast ut - før kvar tur. - Køyrebok skal sendast forvaltningsmyndet innan 1.juli 2015 For plassering: - Det blir gjeve dispensasjon for plassering av båt og garnkasse. - Garnkassa skal ha ein utvending storleik på 60cm x 40 cm x 40 cm. - Garnkassa skal vera knytt til båten å lagrast under båten.

- Nasjonalparkstyret kan be om at båt og garnkasse blir flytta eller fjerna frå verneområdet. - Nasjonalparkstyret(SNO-Øyvind Angard: 917 33 365) vil ha tilsendt GPS referanse på opplagsplass for båten og garnkasse. Vi gjer merksam på at transport og plassering evt. må avklarast med kommunen og grunneigar. Vedtak Saka blir utsett til neste møte. Forvaltar si innstilling - 1. gongs behandling: Breheimen nasjonalparkstyre vedtek å gje Eilev Hellekveen og Geir Morten Gjeisar, båe adresse 2686 LOM, dispensasjon for å transportere og leggje i opplag båt ved Svartdalstjønn i Breheimen nasjonalpark. Dispensasjonen er gjeve med heimel i verneforksrift for Breheimen nasjonalpark 3 pkt. 1.3 bokstav j ( leggje båt i opplag) og pkt. 6.3 bokstav e (transport) og verneforskrift for Høydalen landskapsvernområde 3 pkt. 6,3 bokstav d (transport) Dispensasjonen er gjeve på følgjande vilkår: Vilkår - Det skal brukast leigekøyrar. - Løyvet gjeld for 1 tur - retur og leigekøyrar må vurdere om andre oppdrag i området kan kombinerast med dette. - Løyvet gjeld ikkje sundager og andre heilagdagar. - Løyvet gjeld fram til 20. april 2015. - Motorferdsla skal gå føre seg med aktsemd for å unngå skade og ulempe for naturmiljø og friluftsliv. - Køyringa må avklarast med SNO oppsyn (Øyvind Angard: 917 33 365) seinast dagen før. - Løyvet til motorferdsel og køyrebok skal vere med under transporten. Køyrebok skal fyllast ut før kvar tur. - Køyrebok skal sendast forvaltningsmyndet innan 1.juli 2015 For plassering: - Nasjonalparkstyret vil ha tilsendt GPS referanse på opplagsplass for båten. - Nasjonalparkstyret kan be om at båt blir flytta eller fjerna frå verneområdet. - Det blir ikkje gjeve dispensasjon for plassering av garnkasse. Vi gjer merksam på at transport og plassering evt. må avklarast med kommunen og grunneigar. Dokument i saka: Søknad dagsett 22.mars 2014, frå Eilev Hellekveen, 2686 LOM og Geir Morten Gjeisar, 2686 LOM. Søknaden vert vurdert i samsvar med: 1. Forskrift for Breheimen nasjonalpark, dagsett 7.august 2009. 2. Naturmangfaldlova, dagsett 19. juni 2009 nr.100. Søknaden Eilev Hellekveen og Geir Morten Gjeisar søkjer om løyve til å transportere og utplassere båt ved Svartdalstjønne for fiske. Dei søker om å få plassere ei kasse under båten på storleik 60 x 40 x 40 cm til å ha utstyr i.

Verneforskrift og verneformål og framlegg til forvaltningsplan Omsynet til verneverdiane i området er vurdert, særleg i forhold til landskap, dyreliv og friluftsliv, jf. verneforskrifta 2(Formål) og naturmangfaldlova 1, 4 og 5 samt 7, jf. 8-12(miljørettslege prinsipp). Formålet med Breheimen nasjonalpark er å ta vare på eit stort, samanhengande og villmarksprega naturområde som inneheld særeigne, representative økosystem og landskap utan tyngre inngrep. Etter verneforskrift for Breheimen nasjonalpark, er motorferdsel på land, på vatn og i lufta under 300 m frå bakken forbode (verneforskrifta 3 pkt. 6.1), med unntak gjeve i pkt. 6.2 og 6.3. Der det m.a. heiter når det gjeld transport i nasjonalparken: Forvaltningsmyndet kan gje løyve til:- bruk av snøskuter eller luftfartøy for transport av ved, varer og utstyr til hytter og setrer, og for transport av båt og garnkassar. ( 3 pkt. 6,3 bokstav e i verneforskrifta for Breheimen nasjonalpark). Delar av transportetappen vil foregå i Høydalen landskapsvernområde. Motorferdsel på land, på vatn og i lufta under 300 m frå bakken forbode i landskapsvernområde: Forvaltningsmyndet kan gje løyve til:- bruk av snøskuter eller luftfartøy for transport av varer og utstyr til hytter og setrer, samt for transport av båt. ( 3 pkt. 6,3 bokstav d i verneforskrifta for Høydalen landskapsvernområde). Etter verneforskrifta for Breheimen nasjonalpark er opplag av båtar og utstyrskasser forbode (verneforskrifta 3 pkt.1.1.), med unntak gjeve i pkt.1.2 og 1.3. Der heiter det m.a. når det gjeld opplag av båtar i nasjonalparken: Forvaltningsmyndet kan gje løyve til:- opplag av båtar i samsvar med retningslinjer fastsette i forvaltningsplan, jf. 5.( 3 pkt. 1.3 bokstav j). Det er ikkje heimel for å gje dispensasjon for utplassering av utstyrskasser(garnkasser) andre stader enn i den delen av verneområdet som er omfatta av Skjåk Almenning, jf. verneforskrifta for Breheimen nasjonalpark, 3 pkt. 1.3 bokstav i). Vurdering Det blir søkt om å få transportert ein mindre båt (10 fot) inn til Svartdalstjønn i Leir- og Bøverdalen statsallmenning. Formålet er å drive fiske. Det er og ynskje om å få plassere ei kasse på 60 x 40 x 40 cm til knyting til båten for å lagre nødvendig utstyr i. Svartdalstjønn ligg 1396 m.o.h. Lom fjellstyre har sett ut aure der. Området ligg i snaufjellet og i eit område med lite ferdsel. Det er behov for å nytte ut den ressursen som fisken utgjer. Transporten vil foregå frå Høydalen eller Sognefjellet og inn til Svartdalstjønn med snøskuter. Båten bli lagt i opplag ved tjønna. Når det gjeld kasse så er det ikkje heimel i verneforskrifta for nasjonalparken for slik utplassering. Dette kan derfor ikkje nasjonalparkstyret gje løyve til. Når det gjeld fiske i nemnde vatn så er det behov for å nytte ut den ressursen fisken utgjer både som friluftssyssel og matauk. Kartutsnitt: Kart som viser det aktuelle vatnet.

Kunnskapsgrunnlaget om området er godt dokumentert. Det er god oversikt over kva som kan påverke landskap, økosystem, naturtypar og artar. Gjennom overvaking ved SNO blir området inspisert kvar vinter i høve tamrein/villreinproblematikken. Området i sør for innsjøen er brukt til beite for sau og storfe og ned mot Høydalen også av geit. Verken transporten eller plasseringa av båt vil ha negative kjente verknader på natur og miljø i området. Bruk av snøskuter vurderer ein som det beste alternativet for transport. Sett i forhold til samla belastning for heile verneområdet er ikkje dette tiltaket nemneverdig og risiko for miljøskade er liten. Ut ifrå ei total vurdering meiner nasjonalparkforvaltaren at det ikkje er nødvendig å bruke førevar-prinsippet i dette tilfelle. Ny behandling: I møtet 03.06.2014 var saka opp til handsaming i nasjonalparkstyret. Styret diskuterte bruk av utstyrskasser i samband med utplassering av båt i samband med fiske. I den delen av nasjonalparken der Skjåk Almenning er grunneigar og ved vatn i Mørkridsdalen landskapsverneområde er det vidareført frå ført ein praksis med garnkasser frå før verneområdet vart oppretta. Denne reglelen gjeld ikkje i andre delar av nasjonalparken.desse kassene skal ikkje overstige 1 kbm. Utplassering av båt har som føremål å drive garnfiske. Dette fører automatisk med seg at ein del utstyr må kunne lagrast i tilknyting til båten, spesielt fiskegarn. I framlegg til forvaltningsplan er det ikkje teke inn noko om lagring av utstyr i tilknyting til båt i samband med fiske. Tiltakshavarane søker om å få plassere ei kasse under båten på storleik 60cm x 40cm x 40 cm til å ha utstyr i. D.v.s. ei kasse på 0,096 kbm eller 96 liter. Styret meiner at ein slik kasse vil vera til stor nytte samtidig som ein unngår at utstyr blir lagra rund omkring i terrenget. Nasjonalparkforvaltaren er samd i at å tillate eit slik tiltak kan vera til god nytte å hindre eit forureiningsproblem på sikt. Det må vere ein føresetnad at kassa blir lagra i båten, eller under båten ved opplag. Dvs. at det ikkje er lov å plassere utstyr og kasser ute i terrenget. Når det gjeld storleiken på kassa så må ein kome tilbake til det i arbeidet med forvaltningsplanen. Vurdering av bruk av garnkasser Det er ikkje heimel i verneforskrifta for Breheimen nasjonalpark for å gje løyve til utplassering av garnkasser. Saka må derfor vurderast etter den generelle dispensasjonsparagrafen jf. 48 i naturmangfaldlova. Det fyrste ein må vurdere i 48-saker, er om det faktisk er heimel etter den paragrafen til å gje eit slikt løyve som det er søkt om. For å ha den heimelen, må eit eventuelt løyve oppfylle minst eitt av tre føresetnader som står i 48. I dei fleste saker er det den første føresetnaden som er aktuell, at tiltaket «ikkje strir mot føremålet i vernevedtaket og ikke kan påverke verneverdiane nemneverdig». For å vurdere dette må vi sjå på verneføremålet i verneforskrifta: Føremålet er: Føremålet med Breheimen nasjonalpark er å ta vare på eit stort, samanhengande og villmarksprega naturområde som inneheld særeigne, representative økosystem og landskap som er utan tyngre inngrep. Vidare er føremålet med nasjonalparken å: - ta vare på eit høgfjellsøkosystem med eit eigenarta og variert biologisk mangfald - ta vare på leveområde til villreinstammen i Ottadalen villreinområde - ta vare på vassdragsnaturen i området - ta vare på ein variasjonsrikdom i geologi med særprega geologiske førekomstar, vegetasjon og landskap - ta vare på grottene i området

- ta vare på kulturminne. Ålmenta skal ha høve til uforstyrra oppleving av naturen gjennom utøving av naturvenleg og enkelt friluftsliv med lita grad av teknisk tilrettelegging. Kunnskapen om området er godt. Dette området er goldt høgfjell med mest stein og berg. Området er godt kartlagt. Det er lite ferdsel og ingen kjente inngrep. Høgfjellsøkosystemet av nasjonal verdi rundt tjønna. Området ligg nært inntil innsjøar og elvar som er regulert i den store Fortun-Grandfastautbygginga til Hydro rundt 1960-talet. Utnytting av fiskebestanden ved tradisjonelt garnfiske er ein miljøvenleg praksis. Belastninga av tiltaket er liten. Tiltaket vil gje presedens i andre liknande saker på andre fiskevatn i nasjonalparken som ikkje har ein slik heimel. Det er likevel få vatn som ikkje har slik heimel i verneforskrifta. Samtidig vil tiltaket føre til ryddigare omstende rundt fisket med båt. Lagring av utstyr i ei mindre kasse knytt til båten og med ein storleik på 96 liter blir vurdert som ikkje nemneverdig. Etter ny vurdering finn nasjonalparkforvaltaren å kunne tilrå at plassering av ei mindre kasse som er knytt til båt i samband med fisket kan aksepterast på visse vilkår. Saksprotokoll i Breheimen nasjonalparkstyre - 17.07.2014 Vedtak 2. gongs behandling Breheimen nasjonalparkstyre vedtek å gje Eilev Hellekveen og Geir Morten Gjeisar, båe adresse 2686 LOM, dispensasjon for å transportere og leggje i opplag båt ved Svartdalstjønn i Breheimen nasjonalpark. Dispensasjonen er gjeve med heimel i verneforksrift for Breheimen nasjonalpark 3 pkt. 1.3 bokstav j ( leggje båt i opplag) og pkt. 6.3 bokstav e (transport) og verneforskrift for Høydalen landskapsvernområde 3 pkt. 6,3 bokstav d (transport) Breheimen nasjonalparkstyret vedtek å gje Eilev Hellekveen og Geir Morten Gjeisar, båe adresse 2686 LOM, dispensasjon for å plassere ei utstyrskasse knytt til båten ved Svartdalstjønn i Breheimen nasjonalpark. Dispensasjonen er gjeve med heimel i verneforksrift for Breheimen nasjonalpark 4 jf. 48 i naturmangfaldlova. Dispensasjonane er gjeve på følgjande vilkår: Vilkår Transport: - Det skal brukast leigekøyrar. - Løyvet gjeld for 1 tur - retur og leigekøyrar må vurdere om andre oppdrag i området - kan kombinerast med dette. - Løyvet gjeld ikkje sundager og andre heilagdagar. - Løyvet gjeld fram til 20. april 2015. - Motorferdsla skal gå føre seg med aktsemd for å unngå skade og ulempe for - naturmiljø og friluftsliv. - Køyringa må avklarast med SNO oppsyn (Øyvind Angard: 917 33 365) seinast - dagen før. - Løyvet til motorferdsel og køyrebok skal vere med under transporten. Køyrebok skal fyllast ut - før kvar tur. - Køyrebok skal sendast forvaltningsmyndet innan 1.juli 2015 For plassering: - Det blir gjeve dispensasjon for plassering av båt og garnkasse. - Garnkassa skal ha ein utvending storleik på 60cm x 40 cm x 40 cm. - Garnkassa skal vera knytt til båten å lagrast under båten.

- Nasjonalparkstyret kan be om at båt og garnkasse blir flytta eller fjerna frå verneområdet. - Nasjonalparkstyret(SNO-Øyvind Angard: 917 33 365) vil ha tilsendt GPS referanse på opplagsplass for båten og garnkasse. Vi gjer merksam på at transport og plassering evt. må avklarast med kommunen og grunneigar.

BREHEIMEN NASJONALPARKSTYRE Sak Arkivsaksnr: 2014/2113-5 Sakshandsamar: Bjørn Dalen Dato: 01.07.2014 Utval Utvalssak Møtedato Breheimen nasjonalparkstyre 22/14 17.07.2014 Sak - Dispensasjon for innsamling av arkeologiske funn, og telting og motorferdsel i samband med sikringsprogrammet - 2.gongsbehandling. Ny innstilling Breheimen nasjonalparkstyre vedtek og gje Oppland fylkeskommune v/sikringsgruppa for arkeologiske funn, løyve til følgjande: Dispensasjon for innsamling av gjenstandar og utfrakting frå nasjonalparken for sikring. Dispensasjonen er gjeve med heimel i verneforskrifta 4 jf. naturmangfaldlova 48. Transport av utstyr med helikopter inn til Lendholet på visse vilkår. Dispensasjon er gjeve med heimel i verneforskrifta 4 jf. naturmangfaldlova 48. Telting utover 1 veke i området Lendholet i Breheimen nasjonalpark. Dispensasjonen er gjeve med heimel i verneforskrifta for Breheimen nasjonalpark, 3 pkt. 5.6. Dispensasjon for bruk av straumaggregat til lading av måleinstrument. Dette er gjeve med heimel i verneforskrifta 4 jf. naturmangfaldlova 48. Dispensasjon for transport av sikringsgruppa sine medlemmar. Dette er gjeve med heimel i verneforskrifta 4 jf. naturmangfaldlova 48. Dispensasjonen gjeld på følgjande vilkår: For transport: 1. Det kan nyttast helikopter til transport av utstyr inn til Lendholet. Dette gjeld for åra 2014 2015-2016. 2. Transporten kan foregå med inntil 4 løft kvart år. For telting: 1. Teltleiren kan etablerast i Lendholet i perioden 12. august 11. september i åra 2014 2015-2016. 2. Det skal nyttast 3 ulike latriner, i løpet av perioden kvart år, med minimum 50 meters avstand for og redusere belastninga på området. 3. Eventuell ved til fyring må takast med frå utanfor nasjonalparken.

For bruk av aggregat: 1. Bruk av strømaggregat skal avgrensast til det som er absolutt nødvendig, og det er viktig å unngå forureining. 2. Transport av personnell. Generelle vilkår: 1. Det skal tas omsyn til fugle- og dyreliv i området. 2. Alt avfall og utstyr må fraktast ut av nasjonalparken ved slutten av sesongen. 3. Det må takast omsyn til fugle og dyrelivet i området. 4. Det skal sendast rapport om aktiviteten til nasjonalparkstyret etter slutten av sesongen, seinast, innan 20 desember kvart år. Vi gjer merksam på at i tillegg til dette løyve etter verneforskrifta (naturmangfaldlova) må også tiltakshavar avklare evt nødvendige løyve med kommunen og grunneigar. Dette gjeld og transport med luftfarty. Vedtak Breheimen nasjonalparkstyre vedtek og gje Oppland fylkeskommune v/sikringsgruppa for arkeologiske funn, løyve til følgjande: Dispensasjon for innsamling av gjenstandar og utfrakting frå nasjonalparken for sikring. Dispensasjonen er gjeve med heimel i verneforskrifta 4 jf. naturmangfaldlova 48. Transport av utstyr med helikopter inn til Lendholet på visse vilkår. Dispensasjon er gjeve med heimel i verneforskrifta 4 jf. naturmangfaldlova 48. Telting utover 1 veke i området Lendholet i Breheimen nasjonalpark. Dispensasjonen er gjeve med heimel i verneforskrifta for Breheimen nasjonalpark, 3 pkt. 5.6. Dispensasjon for bruk av straumaggregat til lading av målesinstrument. Dette er gjeve med heimel i verneforskrifta 4 jf. naturmangfaldlova 48. Dispensasjonen gjeld på følgjande vilkår: For transport: 1. Det kan nyttast helikopter til transport av utstyr inn til Lendholet. Dette gjeld for åra 2014 2015-2016. 2. Transporten kan foregå med inntil 2 turar(2 hiv) kvart år. For telting: 1. Teltleiren kan etablerast i Lendholet i perioden 25. august 10. september i åra 2014 2015-2016. 2. Det skal nyttast 3 ulike latriner, i løpet av perioden kvart år, med minimum 50 meters avstand for og redusere belastninga på området. 3. Eventuell ved til fyring må takast med frå utanfor nasjonalparken. For bruk av aggregat: 1Bruk av strømaggregat skal avgrensast til det som er absolutt nødvendig, og det er viktig å unngå forureining. Generelle vilkår: 1. Det skal tas omsyn til fugle- og dyreliv i området. 2. Alt avfall og utstyr må fraktast ut av nasjonalparken ved slutten av sesongen. 3. Det må takast omsyn til fugle og dyrelivet i området. 4. Det skal sendast rapport om aktiviteten til nasjonalparkstyret etter slutten av sesongen, seinast, innan 20 desember kvart år.

Vi gjer merksam på at i tillegg til dette løyve etter verneforskrifta (naturmangfoldlova) må også tiltakshavar avklare evt. nødvendige løyve med kommunen og grunneigar. Dette gjeld og transport med luftfarty. Saksprotokoll i Breheimen nasjonalparkstyre - 17.07.2014 Vedtak Breheimen nasjonalparkstyre vedtek og gje Oppland fylkeskommune v/sikringsgruppa for arkeologiske funn, løyve til følgjande: Dispensasjon for innsamling av gjenstandar og utfrakting frå nasjonalparken for sikring. Dispensasjonen er gjeve med heimel i verneforskrifta 4 jf. naturmangfaldlova 48. Transport av utstyr med helikopter inn til Lendholet på visse vilkår. Dispensasjon er gjeve med heimel i verneforskrifta 4 jf. naturmangfaldlova 48. Telting utover 1 veke i området Lendholet i Breheimen nasjonalpark. Dispensasjonen er gjeve med heimel i verneforskrifta for Breheimen nasjonalpark, 3 pkt. 5.6. Dispensasjon for bruk av straumaggregat til lading av målesinstrument. Dette er gjeve med heimel i verneforskrifta 4 jf. naturmangfaldlova 48. Dispensasjon for transport av sikringsgruppa sine medlemmar. Dette er gjeve med heimel i verneforskrifta 4 jf. naturmangfaldlova 48. Dispensasjonen gjeld på følgjande vilkår: For transport: 1. Det kan nyttast helikopter til transport av utstyr inn til Lendholet. Dette gjeld for åra 2014 2015-2016. 2. Transporten kan foregå med inntil 4 løft kvart år. For telting: 1. Teltleiren kan etablerast i Lendholet i perioden 12. august 11. september i åra 2014 2015-2016. 2. Det skal nyttast 3 ulike latriner, i løpet av perioden kvart år, med minimum 50 meters avstand for og redusere belastninga på området. 3. Eventuell ved til fyring må takast med frå utanfor nasjonalparken. For bruk av aggregat: 1. Bruk av strømaggregat skal avgrensast til det som er absolutt nødvendig, og det er viktig å unngå forureining. 2. Transport av personell. Generelle vilkår: 1. Det skal tas omsyn til fugle- og dyreliv i området. 2. Alt avfall og utstyr må fraktast ut av nasjonalparken ved slutten av sesongen. 3. Det må takast omsyn til fugle og dyrelivet i området. 4. Det skal sendast rapport om aktiviteten til nasjonalparkstyret etter slutten av sesongen, seinast, innan 20 desember kvart år. Vi gjer merksam på at i tillegg til dette løyve etter verneforskrifta (naturmangfaldlova) må også tiltakshavar avklare evt nødvendige løyve med kommunen og grunneigar. Dette gjeld og transport med luftfarty.

Saksopplysninger Dokument i saka: - Søknad pr. E-post, vedlagt brev dagsett 13.mars 2013, frå Oppland fylkeskommune Kulturarveininga v/lars Holger Pilø. Søknaden vert vurdert i samsvar med: 1. Forskrift for Breheimen nasjonalpark, dagsett 7.august 2009. 2. Naturmangfaldlova, dagsett 19, juni 2009 nr.100. Søknaden I brevet frå Oppland fylkeskommune v/lars Holger Pilø, blir det søkt om dispensasjon frå verneforskrifta til føljande: 1. Innsamling av arkeologiske gjenstandar. 2. Flyging med helikopter av utstyr til Lendholet i samband med arkeologiske undersøkingar/innsamling av brefunn. 3. Telting i Lendholet i samband med arkeologiske undersøkingar. 4. Bruk av aggregat som straumkjelde støy. 5. Tiltak for handsaming av sanitære tilhøve. Verneformål, verneforskrift og framlegg til forvaltningsplan Breheimen nasjonalpark med til liggjande verneområde vart oppretta gjennom verneplan for Breheimen av Kongen i statsråd 7.august 2009. Breheimen nasjonalparkstyre er forvaltningstyresmakt for verneområdet. Omsynet til verneverdiane i området er vurdert, særleg i forhold til å vare på kulturminne, landskap, dyreliv og friluftsliv, jf. verneforskrifta 2 og naturmangfaldlova 1(Formål), 4 og 5 (forvaltningsmål for naturtypar, økosystem og artar) samt 7(prinsipp for å ta offentleg avgjerd), jf. 8-12 (kunnskapsgrunnlaget og miljørettslege prinsipp). Formålet med Breheimen nasjonalpark er å ta vare på eit stort, samanhangande og villmarksprega fjellområde, med sentrale leveområde for villreinen i Ottadalen sør, og ta vare på vassdragsnaturen i området. Området er utan tyngre inngrep. Etter verneforskrifta for Breheimen nasjonalpark er all motorferdsel forbode, jf. 3 pkt. 6.1. I spesielle tilfelle kan det gjevast løyve til motorferdsel sjølv om det ikkje er spesielle dispensasjonsheimlar for i verneforskrifta.(verneforskrifta 4 jf. naturmangfaldlova 48). Etter verneforskrifta for Breheimen nasjonalpark er alle kulturminne verna mot skade og øydelegging. Lause kulturminne kan ikkje flyttast eller fjernast, jf. 3 pkt. 4.1. I spesielle tilfelle kan det gjevast løyve til at kulturminne kan fraktast ut av verneområde for å sikrast mot øydelegging og sikre kunnskap for ettertida. Da må dette vurderast i forhold til den generelle dispensasjonsheimelen i verneforskrifta.(verneforskrifta 4 jf. naturmangfaldlova 48). Etter verneforskrifta for Breheimen nasjonalpark må telting (utanom vanlege vandretelt) utover ei veke ha løyve frå forvaltningstyresmakta: Telting utover ei veke på same stad krev særskit løyve frå forvaltningsstyresmakta. Dette gjeld ikkje vanlege vandretelt. (verneforskrifta 3 pkt. 5.6). Etter verneforskrifta for Breheimen nasjonalpark er unødig støy forbode. I spesielle tilfelle der det er behov for å nytte m.a. reidskapar som aggregat kan det gis tillatelse til dette over kortare periodar. Da må dette vurderast i forhold til den generelle dispensasjonsheimelen i verneforskrifta.(verneforskrifta 4 jf. naturmangfaldlova 48). Vurdering Det er eit overordna mål i verneområdet å unngå varige påverknader på naturmiljø og kulturminne med mindre ein slik påverknad er ein føresetnad for å oppretthalde formålet med vernet. Tiltaket består i vitskaplege undersøkingar. I tillegg sikring av kulturminne gjennom

innsamling av gjenstandar som ville gått tapt no som isen smeltar attende. Det har vore samla inn gjenstandar i Breheimen gjennom sikringsgruppa sidan 2011. Status ved årsskiftet 2013/14 er det samla er inn nærare 1680 funn i fylket. Dette set Oppland i ei særstilling globalt med meir enn halvparten av verdas funn (ca. 3000). Langt dei fleste av desse funna er gjort i Breheimen nasjonalpark. Samtidig ligg det fortsatt ute funn som er smelta ut, og som bør sikrast. I tillegg kjem at klimaendringane vil føre til en vidare avsmelting av gamal is, dette fører til fortsatt utsmelting av gjenstandar. Arbeidet med å sikre funna frå isen i Oppland vil derfor måtte fortsetta i åra framover. Sikringsprogrammet har som føremål å kartleggje kulturminne som er knytt til breområda og nedsmeltinga av desse. I tillegg sikre dei lause kulturminna. Dette må gjerast ved å frakte gjenstandane ut av verneområdet fordi slike kulturminne fort blir nedbrotne når dei har tina fram frå breen. Det er nå kjent 10 funnstader ved isen i eller nær Breheimen nasjonalpark - sjå vedlagt kart. Ni av desse ligg langs eggen frå Storivilen til Storberka. I tillegg er det ca. 50 potensielle lokalitetar ved is i nasjonalparken. Skjematisk framstilling av område som er aktuelle for framtidig undersøking. Sikring av lause kulturminne I forslaget til forvaltningsplan for Breheimen heiter det mellom anna under forvaltningsmål: Det er eit mål å sikre verdifulle kulturminne i Breheimen, jf. formålet i 2 i forskriftene for nasjonalparken og landskapsvernområda. Dagens bygningar og gamle kulturminne syner historisk bruk av områda, og målet er at desse skal bli tekne vare på, mellom anna for å gje besøkande eit innsyn i bruken av verneområda. Sikring av kulturminne skal skje i nært samarbeid med kulturminnestyremaktene. Kulturminnestyresmakta har gjennom det arbeidet som er gjort sidan 2011 3 års erfaring å byggje på når det gjeld sikring av kulturminne frå breområda. Det er ikkje avdekt negative sider ved dette arbeidet. Alternativet ville vore at gjenstandane som er av jarn og tre etter kvart ville forvitra og forsvunne. Motorferdsel

Det er tidlegar brukt kløvhestar for å frakte utstyr inn til Lendholet der teltleiren til sikringsgruppa har vore etablert. Med bakgrunn i aukande utstyrsmengd har sikringsgruppa vurdert det som mest praktisk å bruke helikopter for å frakte inn og ut utstyret som trengst. Sekretariatet vurderer det som praktisk å bruke helikopter i eit slikt tilfelle. Stigen inn til Lendholet går i lause morenemasser og ved lengre tids bruk vil markslitasjen blir merkbar. Derfor er helikopter eit godt alternativ. Ein må unngå transport i reinsjakta. Telting I forslaget til forvaltningsplan heiter det: Når ein teltplass vert nytta av same person/gruppe i meir enn 60 persondøgn (tilsvarande ein skuleklasse som overnattar i meir enn to døgn) i same nærområde vert det rekna som aktivitet som kan skade naturmiljøet. For å kunne fortsetje med undersøkingar og innsamling vil det vere behov for dispensasjon til telting utover 1 veke på same stad. Nå, i 2014 søkjer tiltakshavar om å få telte i 2 veker i august/september. Med dei 6 personane som er oppgjeve vil dette utgjere 84 persondøgn. Som tidlegare år er leiren tenkt lagt til Lendholet. Teltleiren som trengst vil derfor vere av ein slik karakter at den treng dispensasjon frå verneforskrifta (jf. verneforskrifta 3 pkt. 5.6). Bruk av aggregat (staumkjelde) Det er behov for eit lite aggregat til lading av tekniske oppmålingsinstrument. Dette vil gje lite støy. Kartlegging og dokumentasjon av brefunn har pågått i området i 3 år. Det er i den tida opparbeidt solid erfaring om korleis ein skal gjennomføre slikt arbeid. Kunnskapen om området er god. Innsamlingstidpunktet må kome på det tidspunktet breane er minst, dvs. om hausten. Sidan lokalitetane ligg frå 1700 2000 m.o.h. blir det fort ein kamp mot dei fyrste snøfalla i august /september. Området består av blokkmark og bart fjell. Der leiren ligg er det delvis lausmasser. Kulturminnemyndet sjølv er tiltakshavar. Landskapet. Tiltaket vil ikkje kome i konflikt med landskapet. Erfaring frå dei siste åra viser at det ikkje er påviselege, nemneverdige verknader. Etter samtale med sekretær i Ottadalen villreinutvalet har ein kome fram til at tiltaket kan gjennomførast i forhold til villreinen og jakta (20.august 10.september) under føresetnad av god kommunikasjon om villreinen sin bruk av området. Kunnskapen om villreinen i området er god både vitskapeleg og erfaringsbasert. Det har vore jakt på villrein i området sidan 1967 etter at tamreinlaget vart nedlagt. Som funna dokumenterer er dette ein fleire tusen år gamal tradisjon. Fleire rapportar og undersøkingar gje eit godt grunnlag for å vurdere årssyklusar til villreinstammen, om bruken av området. Naturbasen gje informasjon om trekkvegar og beiteområde. Det er sumarbeite for bukk i området ut på Lomsegg-tangen. Bukkeflokkane er ikkje så sårbare for påverknad som forstringsflokkane. Føre-var-prinsippet- kunnskapen om området er god og. Det er ikkje avdekt forhold som tilseier at plassering av teltleiren tidlegare år har ført til negative verknader på naturmiljøet. Det er derfor ikkje vurdert som aktuelt å bruke prinsippet i dette tilfelle. Det same vil gjelde innflyging av utstyr. Påverknad sett i forhold til samla belastning i verneområdet er liten og ikkje nemneverdig. Det er konklusjonen ut ifrå dei 3 åra som arbeidet har pågått. Ut ifrå inspeksjonar nasjonalparkforvaltaren har gjort i området er det ikkje merkbare spor etter sikringsarbeidet. Risikoen for at det oppstår skade med bakgrunn i innsamlingsarbeidet er svært liten. Transport med helikopter er hurtig og effektiv. Det skadar heller ikkje miljøet så lenge det blir teke omsyn til villreinen. Det same gjeld teltleiren som ligg godt skjerma mot innsyn og så lenge ein har ordna sanitære tilhøve. Nasjonalparkforvaltaren meiner at sikringsarbeidet er lagt opp på ein slik måte at det ikkje vil gå nemneverdig utover verneføremåla så lenge vilkåra blir oppfylt. Ein vil difor tilrå at Oppland fylkeskommune v/kulturarveininga(sikringsgruppa) får dispensasjon frå verneforskrifta som søkt om.