Miljøverndepartementet Postboks 8013 Dep 0030 Oslo Dykkar ref.: Vår ref. (oppgje ved svar): Dato: 2012/1447 NAK-AP-GE 10.05.2012 Arkivkode: 725.1/1241 Motsegn til reguleringendring for Strandvik industriområde i Fusa kommune - fråsegn frå Direktoratet for Naturforvaltning Med grunnlag i generelle strandsoneomsyn og støtte i dei statlege planretningslinene for differensiert forvaltning av strandsona langs sjøen og naturmangfoldlova, tilrår Direktoratet for naturforvaltning (DN) at motsegna til Fylkesmannen i Hordaland vert tatt til følgje. Presset på strandsona gjer at det er viktig med ein streng og konsekvent praksis når det gjeld storleiken på naust. Eventuelle unntak knytta til næringsverksemd må dokumenterast. Omsynet til presedens blir tillagt stor vekt i denne saka. Direktoratet for Naturforvaltning(DN) viser til brev frå Miljøverndepartementet(MD) datert 27.1.2012 med planmateriale lagt ved, samt møte og synfaring 22.3.2012 med deltaking frå Fusa kommune, Fylkesmannen i Hordaland, MD, DN, grunneigarar og andre interessentar i saka. DN går ut frå at fakta i saka i all hovudsak er kjend, og omtalar difor saka i korte trekk. Bakgrunn for saka: Saka gjeld eit naustområde i Strandvik i Fusa kommune. Planområdet inneheld fleire naust, og motsegna er i hovudsak knytt til eit stort naust med grunnflate på 105 m 2. Naustet er vist som lager på plankartet. Vidare er det fremma motsegn til naustet lengst aust i planområdet, fordi det er lokalisert så tett opp til eit strandområde utan inngrep. Ifølgje føresegnene til reguleringsplanen, skal bruksareal for naust ikkje overstiga 40 m 2. Planutvalet i Fusa kommune godkjente i 2007 ei mindre vesentlig reguleringsendring for et større naust utan høyring. Grunneigaren fekk dermed godkjent byggetillatelse for eit nytt naust på 105 m 2 og reiv det eksisterande på 48 m 2. Fylkesmannen vart gjort merksam på saka og klagde på vedtaket grunna feil sakshandsaming. Saka vart teke opp att i 2008 som ei vesentleg reguleringsendring i samsvar med plan- og bygnigslova av 1985 27-2. Planframlegget vart lagt ut til offentlig ettersyn sommaren 2009, og miljøvernavdelinga hos fylkesmannen kom da med motsegn til planforslaget. Besøksadresse: Tungasletta 2 Postadresse: Postboks 5672 Sluppen N-7485 Trondheim Telefon: 73 58 05 00 Telefaks: 73 58 05 01 Videokonf: 73 90 51 40 Internett: www.dirnat.no E-post: Postmottak@dirnat.no Sakshandsamar: Grete Elverum Telefon: 73 58 08 04
Meklingsmøte med synfaring vart halde i Fusa 1.12.2010. Meklinga førte ikkje fram, og reguleringsplanen vart eigengodkjent av kommunestyret 11.2.2011 og sendt til Miljøverndepartementet for stadfesting 21.12.2011. Overordna plangrunnlag: I gjeldande kommuneplan for Fusa kommune vedteken 23.5.2006 er aktuelt område avsett til naustområde. Nærmare om motsegna frå miljøvernavdelinga hos Fylkesmannen: Motsegna frå fylkesmannen gjeld to naust i planområdet. Det er storleiken på næringsnaustet med ei grunnflate på 105 m 2, som fylkesmannen fremjar motsegn til. Naustet er regulert til næringsformål, men ettersom det er ikkje sannsynleggjort at nausteigaren har eit næringsmessig behov, vil bygget i følgje fylkesmannen i realiteten vere eit naust til fritidsformål. Fylkesmannen har konsekvent hatt motsegn til planar som legg opp til større fridtidsnaust enn det tilrådde i rettleiaren Råd om planlegg og forvaltning av strandsona i Hordaland, utarbeid av Fylkesmannen og Hordaland fylkeskommune i 2007. Miljøvernavdelinga kan ikkje sjå at det er dokumentert eit særskilt behov som tilseier at norma bør fravikast og meiner at båtar som er for store til å oppbevarast i vanlege naust, må vinterlagrast på andre måtar. Når det gjeld naustet lengst aust i planområdet, ønskjer fylkesmannen at det vert vurdert ei anna plassering ettersom naustet er lokalisert så tett opp til eit strandområde utan inngrep. Vidare meiner fylkesmannen at plasseringa av naustet kan ha verke negativt på ålmenta sin ferdsel og opphald i området. Plasseringa gjer at det kan bli nødvendig med ei terrengtilpassing som utfylling eller sprenging. Fusa kommune si vurdering: Fusa kommune legg vekt på at grunneigaren har ytt svært mykje til fellesskapet, gjennom mellom anna å ha avstått areal til industriområde og næringsareal. Kommunen viser og til prinsippet om kommunalt sjølvstyre, samt at to kommunestyre har gått inn for å vedta planen med eit naust på 105 m 2. Merknader frå fylkeskommunen: Hordaland fylkeskommune har uttalt seg til saka i brev av 2.9.2009. Fylkeskommunen rår til at det store naustet i planområdet vert regulert som næringsareal. DN si vurdering og tilråding: DN har eit særskilt ansvar når det gjeld ivaretaking av naturmangfald, friluftsinteresser og landskap i plansaker. Vår fråsegn er derfor knytt til desse interessene. Strandsona er attraktiv både til boligformål, næringsverksemd, fritidsbygg og friluftsliv, og ho er under stort press. På grunn av dei store bruks- og verneinteressene som er knytt til 100-metersbeltet langs sjøen er god planlegging viktig for å samordna dei interessene som gjer seg gjeldande. Kommunane har eit ansvar for å sette den nasjonale strandsonepolitikken ut i livet og sjå til at den vert lokalt tilpassa i arealplanane. Dette er og presisert i nasjonale forventningar til regional og kommunal planlegging, gitt i medhald av plan- og bygningsloven 6-1. Det heiter her at regjeringa forventar at 2
kommunane vurderer arealbruken i strandsona langs sjøen i eit heilskapleg og langsiktig perspektiv, og at det blir tatt særleg omsyn til dei natur- og kulturmiljø, friluftsliv, landskap og andre allmenne interesser. At strandsona skal takast vare på som eit natur- og friluftsområde tilgjengeleg for alle, er det også gitt føringar for i St. meld. nr. 26 (2006-2007). Spørsmål om bygging i 100-metersbeltet langs sjøen skal og vurderast etter dei prinsipp og omsyn som går fram av statlege planretningsliner for differensiert forvaltning av strandsona langs sjøen, vedtatt ved kgl.res. 25. mars 2011. Føremålet med retningslinene er å tydeleggjere nasjonal arealpolitikk i 100-metersbeltet langs sjøen innanfor ramma av plan- og bygningsloven. Målet er å ivareta allmenne interesser og unngå uheldig bygging langs sjøen. Det skal gjennomførast ei sterkare geografisk differensiering, der praktiseringa av byggjeforbodet i 100-metersbeltet er strengast i sentrale område der presset på areala er stort. Kystkommunene er i retningslinene delt inn i tre hovudkategoriar med ulike føringar, og Fusa kommune er plassert i kategorien Områder med mindre press på arealene. For desse områda er det gitt nærare retningsliner i pkt 7.2. Etter punkt 7.2 gjeld byggeforbodet i 100-metersbeltet langs sjøen etter plan- og bygningsloven 1-8 generelt. 100-metersbeltet er av nasjonal interesse, og bygging skal bare tillatast etter ei konkret vurdering ut frå dei lokale forholda. I områder utan press vil det vere enklare for kommunane og gi løyve til å byggja enn i områder der presset er stort. Naturmangfaldlova trådde i kraft 1. juli 2009 og vart samstundes gjort gjeldande for all planlegging som vedkjem naturmangfaldet, også planlegging som då var i gong. Etter naturmangfaldlova 7 skal prinsippa i 8-12 leggjast til grunn som retningsliner ved utøving av offentleg mynde som omhandlar naturmangfald, og vurderinga og vektlegginga skal gå fram av vedtaket. Vi registrerer at prinsippa i naturmangfaldlova ikkje er omtala eller vurdert i saksutgreiinga eller ved vedtak av planen. DN har i samband med vår sakshandsaming gjort søk i Naturbasen og i Artskart i Artsdatabanken, for å fange opp eventuell nyare kunnskap. Det kjem ikkje fram at det er registrert prioriterte artar, trua eller nær trua artar på Norsk rødliste for artar 2010 eller andre verdifulle artar. Det er heller ikkje registrert utvalte naturtypar eller trua eller nær trua naturtypar på Norsk rødliste for naturtypar 2011 eller andre verdifulle naturtypar i planområdet. Vi har heller ikkje opplysningar i saka som skulle tyde på at det kan vere slike artar eller naturtypar i planområdet som ikkje er fanga opp av ovannemnte registreringar. Planforslaget vil dermed heller ikkje kome i konflikt med slike naturtypar eller arter. Det ikkje gjort noko landskapskartlegging i dette området. Landskapet består ifølgje skildringa til reguleringsplanen i hovudsak av svaberg med lyng, grasmark og kratt i bakkant. Dette vart og bekrefta da vi var på synfaring. Nausta i planen vil i all hovudsak bli godt tilpassa terrenget og landskapet i området. Når det gjeld bygninga på 105 m 2 som er vist som lager i reguleringsplanen vil høgda og storleiken gjere at bygget framstår som ruvande i landskapet både på nært hald og frå lengre avstandar. Landskapsmessig vil oppføring av lagerbygninga endre områdets karakter betrakteleg. Bygget vil etter DN sitt syn opplevast som eit brot med den karakteristiske naustbebyggelsa og ha en dominerande effekt i landskapet. Naustet lengst aust i planområdet er lokalisert og eit stykke ut i sjøen, bakom eit gruntområde. Det er plassert mot grensa til eit friluftsområde som ligg som eit belte på ca 100 meter mot det statleg sikra friområdet Skjelavikjo. Plasseringa av naustet kan ha ei negativ påverknad på ålmenta sin ferdsel og 3
opphald i området. Plasseringa gjer og at det kan bli nødvendig med ei terrengtilpassing i form av utfylling eller sprenging, noko som vil påvirke svaberga som er viktige element i landskapet. Desse opplysningane gjer at DN finn kravet i naturmangfoldloven 8 om at saka i hovudsak skal byggje på eksisterande og tilgjengeleg kunnskap er oppfylt. Det ligg etter vår meining føre tilstrekkeleg kunnskap om naturmangfaldet som blir påverka og planen sin effekt på dette. Føre-var prinsippet i naturmangfoldloven 9 får derfor liten vekt i denne saka. Når det gjeld friluftsliv, så er bygningsmassen i planområdet i all hovudsak tilpassa slik at området framstår som tilgjengeleg for ålmenta. Området Vetle Skjelavikjo vert i dag brukt noko til bading og opphald. På austsida av planområde ligg det eit belte på 100m som er avsett til friluftsområde, som igjen grensar opp Skjelavikjo, eit statlig sikra friområde. Dette er ein badeplass med badefjøre og svaberg, som er tilrettelagt med stig og benkar. På synfaringa fekk vi opplyst at dette området vert mye brukt til bading og opphald. Reguleringsplanforslaget innheld fleire små naust som er avsett til dette føremålet og eit større bygg på 105 m 2 som er avsett som lager i reguleringsplanen. På synfaring vert det opplyst at bygninga skulla nyttast til naust og ikkje lager. Eigaren ønskjer å lagre båten sin i lageret. Han har ikkje sannsynleggjort eit næringsmessig behov ut over dette. Sjølv om nåverande eigar ønskjer å nytte lagerbygninga til oppbevaring for båten sin, vil det vere mogleg å nytte bygninga til lagring av andre ting så lenge den er avsett til næring. Dei begrensningane som går fram av føresegnene er at lageret ikkje skal innreiast til varig opphald eller gjevast bruksendring til fritidsbustad/hyttenaust/rorbu. Det er ikkje ønskeleg med ei lagerbygning i strandsona, så lenge det ikkje kan dokumenterast særskilt behov for dette. Ifølgje retningslinene for strandsona punkt 7.2 kan det være grunnlag for å tillata visse tiltak nær sjøen som for eksempel bryggjer, naust, næringstiltak og sjøretta reiselivsanlegg. Eit lager vil derimot ha ein annan funksjon, og dersom ein ønskjer eit lager bør det flyttast mot næringsområde eller trekkjast ut av strandsona. DN legg derfor til grunn at det i realiteten dreier seg om et naust som bør visast som naust på plankartet og storleiken må reduserast. I føresegnene til kommuneplanen for Fusa kommune heiter det at maksimal storleik på naust er 40 m 2 T-BRA. Dette er også videreført i reguleringsplanen 1-2 som seier at nausta sitt bruksareal ikkje skal overstiga 40 m 2. Fylkesmannen i Hordaland har konsekvent hatt motsegn til planar som legg opp til større fritidsnaust enn det tilrådde i rettleiaren Råd om planlegging og forvaltning av strandsona i Hordaland som seier at tillate bruksareal for naust skal vera mindre enn 40 m 2. Fylkesmannen har dei siste åra kravd at retningslinene vert innarbeidd i kommuneplanar og i nye reguleringsplanar for naustområde. DN ser dette som ein god måte å sikre at den nasjonale strandsonepolitikken blir gjennomført lokalt. Presset på strandsona er stort, og gjennom å legge rettleiaren til grunn kan kommunen få innpassa byggeverksemd som naturleg høyrer heime i stranda på ein god måte. DN finn støtte for dette i dei statlege planretningslinene pkt 7.2 som seier at det kan vere grunnlag for å tillate visse tiltak nær sjøen som til eksempel bryggjer, naust og næringstiltak. Vidare seier dei same retningslinene at alternative plasseringar bør vurderast og velgast dersom det er mogleg. Dei statlege planretningslinene seier og at moglegheita for fritidsfiska skal ivaratakast gjennom oppføring av bryggjer og naust. DN meiner at naust på inntil 40 m 2 ivaretek denne interessa. 4
Samla sett vil omsynet til økosystem, naturtypar og artar ha liten vekt her. Når det gjeld landskap er prinsippet om samla belastning vurdert og tillagt vekt i saka, jf. naturmangfaldlova 10. DN viser til at nausta er foreslått lokalisert til eit område uten inngrep, og at det så langt vi kjenner til ikkje ligg føre andre plana eller tiltak som medfører inngrep i det aktuelle området. Den samla belastninga på landskapet er derfor primært knytta til planforslaget og da særleg til verknaden av lagerbygninga. For å unngå eller avgrense skader på naturmangfaldet skal det tas utgangspunkt i slike driftsmetodar og slik teknikk og lokalisering som, ut frå ein samla vurdering av tidlegare, nåverande og framtidig bruk av naturmangfaldet og økonomiske forhold, gir beste samfunnsmessig resultat, jf. naturmangfaldlova 12. Føremålet med retningslinene er at forvaltninga finn fram til løysingar som er til det beste for samfunnet. Dersom ein ønskjer eit naust/lager på 105 m 2 bør bygget etter DN sitt syn trekkast ut av strandsona eller plasserast i næringsområdet vest for planområdet. DN meiner at ein bør sjå på heile planområdet i samanheng når storleiken på naustet på 105 m 2 vert redusert. Ein må da sjå om det er mogleg med ei anna plassering av naustet lengst aust, som gjer at det går an for ålmenta å ferdast langs sjøen over friluftsområdet og bort til friområdet eller opphalde seg i området. Dette vil vera i tråd med dei statlege planretningslinene for differensiert forvaltning av stransona punkt 7.2 som i områda med mindre press seier at der det tillates bygging, bør omsynet til andre interesser ivaretas best mogleg. Det er viktig at omsyna til ferdsel og landskap blir tekne vare på når ein åpnar for bygging i strandsona. Vidare seier retningslinene at alternative plasseringsmogleigheiter bør vurderast og velgjast dersom det er mogleg. Ei plassering av naustet lengst aust som gjer at sprenging eller utfylling av svaberget ikkje er nødvendig, vil og vera i samsvar med naturmangfaldlova 12 og prinsippet om beste miljømessige lokalisering. Ifølgje planforslaget er det ikkje grunnlag for å pålegge tiltakshavar å dekke kostnader for å avgrense skade på naturmangfaldet. Naturmangfoldloven 11 blir derfor ikkje vurdert nærare. Omsynet til presedens må tilleggast stor vekt i denne saka.. Presset på strandsona gjer at det er viktig med ein streng og konsekvent praksis når det gjeld storleiken på naust. Båtar som er for store til å oppbevarast i vanlege naust må vinterlagrast på anna måtar. Storleiken på båten nausteigaren til en kvar tid har, er ikkje eit moment som skal verke inn på kva for bygningar som skal kunna byggast i strandsona. Grunneigaren hadde tidligere et naust på 48 m 2 i planområdet der lageret no ligg. Dette naustet vart rive i samband med at han fekk løyve av kommunen til å oppføra eit større naust. DN meiner derfor at det i denne konkrete saka vil vere rimeleg at han får byggja opp eit naust med samme storleik som det som vart rive. 5
Oppsummering/konklusjon: Med grunnlag i generelle strandsonehensyn og støtte i dei statlege planretningslinene for differensiert forvaltning av strandsona langs sjøen og naturmangfoldlova 10 om samla belastning og 12 om beste miljømessige plassering, tilrår DN at motsegna vert tatt til følgje. Presset på strandsona gjer at det er viktig med ein streng og konsekvent praksis når det gjeld storleiken på naust som ikkje er knytta til næring. Omsynet til presedens blir tillagt stor vekt i denne saka. Med helsing Direktoratet for naturforvaltning Elektronisk dokumentert godkjenning, utan underskrift Janne Sollie direktør Reidar Dahl avdelingsdirektør Kopi til: Fusa kommune Postboks 24 5640 Eikelandsosen Fylkesmannen i Hordaland Postboks 7310 5020 Bergen Hordaland fylkeskommune Postboks 7900 5020 Bergen 6