Møteinnkalling Utvalg: Breheimen nasjonalparkstyre Møtested: Telefonmøte Dato: 21.02.2018 Tidspunkt: 10:00 Eventuelt forfall må meldast så fort som råd til tlf. 97737221. Vararepresentantar møter etter nærare beskjed. 1
2
Saksliste Utvalgssaksnr ST 3/18 ST 4/18 Innhold Lukket Arkivsaksnr Godkjenning av innkalling og sakliste - val av to medlemmar til å skrive under protokoll saman med styreleiar Sak - Breheimen nasjonalpark - Transport for testing av dekningsforhold for direktesendt TV program - NRK Hordaland. 2003/4333 2018/895 3
Saksframlegg Arkivsaksnummer: 2018/895-2 Saksbehandlar: Bjørn Dalen Dato: 08.02.2018 Sak - Breheimen nasjonalpark - Transport for testing av dekningsforhold for direktesendt TV program - NRK Hordaland. Sak - Breheimen nasjonalpark - Transport for testing av dekningsforhold for direktesendt TV program - NRK Hordaland. Innstilling frå forvaltar Breheimen nasjonalparkstyre vedtek å gje NRK Hordaland løyve til å nytte inntil 4 snøskuterar for å frakte utstyr i samband med testing av dekkingstilhøva for kringkasting. Løyvet er gjeve med heimel i verneforskrift for Breheimen nasjonalpark 4 jf. naturmangfaldlova 48. Vilkår - Området for testen er mellom Storvatnet i vest og Breidseterdalen i aust. I sør til vernegrensa nord for Sognfjellvegen. I nord ei line frå Bøverton til nordre enden av Storvatnet. - Det skal fortrinnsvis brukast leigekøyrar godkjent av Lom kommune. - Løyve gjeld for veke 11, 12 og 14 i 2018. I veke 14 gjeld ikkje vedtaket for 2.april - som er 2.påskedag. - Motorferdsla skal gå føre seg med aktsemd for å unngå skade og ulempe for naturmiljø og friluftsliv. Det må takast omsyn til eventuell villrein eller tamrein i området. - Køyringa må avklarast med SNO oppsyn (Øyvind Angard: 917 33 365) seinast dagen før bl.a. for avklare evt. villreinen sin lokalisering og bruk av området. - Løyvet til motorferdsel og køyrebok skal vere med under transporten. Køyrebok skal fyllast ut før kvar tur tek til. - Køyrebok skal sendast forvaltningsmyndet innan 1.juni 2018. - Tiltaket skal sørgje for å vera med å formidle informasjon om verneverdiane i nasjonalparken. --- slutt på innstilling --- Dokument i saka - Søknad frå NRK Hordaland v/anne Marie Kvassbø, dagsett 06.02.2018. - Svar på e-post til Anne Marie Kvassbø, dagsett 07.02.2018. Nasjonalpark Naturreservat Landskapsvernområde Breheimen Høyrokampen Strynefjellet, Mysubytta, Høydalen, Mørkridsdalen, Vigdalen 4
Saksopplysningar I brev dagsett 6.februar søkjer NRK Hordaland om følgjande: Søknad om løyve til å køyre snøskuter i Breheimen nasjonalpark - synfaring Sommaren 2018 planlegg NRK å sende direkte tv minutt for minutt frå Jotunheimen og 3 andre fjellområde. Med Lars Monsen i spissen skal eit tv-team gå til fots, og sende direkte i 5 timar dagleg. Om kvelden slår Monsen og teamet leir, og blir med i Sommeråpent-sendinga direkte på NRK1. Målet med sendingane er å formidle enkelt friluftsliv og norsk turkultur. Dei eksakte rutene er enno ikkje fastsette eller offentleg kunngjorde, men i veke 29 planlegg vi å gå i Jotunheimen, etter ruta Bøvertun gjennom Dumdalen - Sognefjellshytta Fannaråken Skogadalsbøen Vetti. Turen startar onsdag 18. juli, og sluttar sundag 22. juli. For å avgjere om tv-sendinga let seg gjennomføre teknisk, treng NRK i god tid på førehand å synfare ruta vi skal gå, og enkelte høgdedrag og toppar omkring. Målet med turen er å teste sendeforhold på utvalde punkt. Vi søker med dette om løyve til å køyre med snøskuter dei delane av denne strekninga som ein kan nå på skuter. Sjølve synfaringa er rekna å ta to dagar, helst i veke 12, men er sjølvsagt avhengig av ver og føre. Vi søker derfor om løyve for heile veke 11, 12 og 14. Synfaringa vil bli gjennomført i samarbeid med fjelloppsyn i Lom, Odd Repp, og med røynde innleigde skuterførarar. Vi søker for i alt 4 køyretøy. Ein av stadane vi ønsker å teste kan vi ikkje nå med skuter. Vi søker derfor om løyve til å fly helikopter til Bjørnaholet i fjellsida av Bøvertunfjellet, for å sette av eit par mann og hente dei att. Dette gjeld ein einskild tur, som vi gjerne tilpassar til beste tid på året etter innspel frå nasjonalparkstyresmaktene. Alle våre turar skal skje så skånsamt som mogleg. Vi legg vekt på sporlaus ferdsel. Beste helsing NRK Hordaland v/anne Marie Kvassheim Prosjektleiar Thomas Hellum Heimelsgrunnlag Verneforskrift, med verneføremål, og framlegg til forvaltningsplan Omsynet til verneverdiane i området er vurdert, særleg i forhold til landskap, dyreliv og friluftsliv, jf. verneforskrifta 2 og naturmangfaldlova 1 (formål), 4 og 5 (forvaltningsmål for naturtype, økosystem og artar), samt 7 (prinsipp for offentleg avgjerd, jf. 8-12 (kunnskapsgrunnlaget, føre-var-prinsippet, økosystem og samla belastning, kostnadane ved miljøsvekking skal lastast tiltakshavar, og miljøforsvarlege teknikkar og driftsmetodar). Formålet med Breheimen nasjonalpark er å ta vare på eit stort, samanhangande og villmarksprega fjellområde, med sentrale leveområde for rein, i tillegg å ta vare på vassdragsnaturen i området. Området er utan tyngre inngrep. Etter verneforskrifta for Breheimen nasjonalpark er all motorferdsel til lands på vatn og i lufta under 300 meter over bakken forbode, jf. 3 pkt. 6.1. Det er ikkje nokon spesifisert dispensasjonsheimel i verneforskriftene for slik transport som det er søkt om, men i spesielle tilfelle kan det gjevast løyve til motorferdsel. Da må søknaden vurderast i forhold til den generelle dispensasjonsheimelen i verneforskrifta.(verneforskrifta 4 jf. naturmangfaldlova 48). Bruken av denne paragrafen skal vera snever. Forvaltingsplan I forvaltingsplanen heiter det om den genrelle dispesasjonsparagrafen: Side 2 av 8 5
Generelle dispensasjonsreglar: Den generelle dispensasjonsregelen skal vere ein sikkerheitsventil for uføresette tilfelle eller spesielle/særlege tilfelle som ein ikkje visste om/hadde kunnskap om på vernetidspunktet. Det er vesentleg at ein dispensasjon ikkje vert brukt til å uthole vernet. Han skal i første rekke kunne nyttast på søknader som gjeld bagatellmessige inngrep eller forbigåande forstyrringar. Den generelle dispensasjonsregelen går fram av verneforskrifta 4: 4 Generelle dispensasjonsreglar lyder: Nasjonalparkstyret kan gjere unntak frå forskrifta dersom det ikkje strir mot føremålet med vernevedtaket og ikkje kan påverka verneverdiane nemneverdig, eller dersom omsynet til tryggleik eller omsynet til vesentlege samfunnsinteresser gjer det naudsynt, jf. naturmangfaldlova 48. Det er to vilkår for dispensasjon etter denne regelen og begge vilkåra må vere oppfylt for at dispensasjon kan gjevast: - Tiltaket må ikkje stride mot føremålet med vernevedtaket. - Tiltaket kan ikkje påverke verneverdiane nemneverdig, og Rundskrivet frå Miljødirektoratet «Forvaltning av verneforskrifter» (revidert utgåve frå januar 2014) gir retningsliner for korleis dei generelle dispensasjonsreglane skal nyttast. Eit av punkta i retningslinene er: Tiltak som er med på å fremje verneverdiane. Normalt vil det bli gitt løyve i slike tilfelle. Slik bruk kan vurderast som eit ledd i forvaltninga som vert utøvd for å ta vare på verneverdiane. Ofte vil det også vere uproblematisk å tillate bruk som er nøytral i høve til verneverdiane, dvs. som verken fremjar eller er i strid med desse. Vurdering Kart over det aktuelle området i Breheimen: Side 3 av 8 6
Aktuell DNT-rute i Breheimen, frå Bøverton Sognefjellshytta. Det blir søkt om å bruke snøskuter for transport av mannskap og utstyr for å teste dekninga for kringkasting i samband med direktesending på fjernsyn. Det trengst av praktiske grunnar 4 snøkuterar til dette. Etter å, pr. e-post, ha bedt om grunngjeving for kvifor dei trengte 4 snøskuterar så meldte del tilbake at at var plass berre til ein ekstra på kvar snøskuter for måling. Dei skulle prøve å klare seg med 3 snøskutere men ville gjerne ha løyve til å bruke 3. Dette er nærare grunngjeve i e-postutveksling. Helikoptertransport skjer utanfor nasjonalparken på austsida av Breidseterdalen og her må det søkjast Lom kommune/statskog. Side 4 av 8 7
Nedover Dummdalen frå oppstiginga til Svarttjønn.Dummtjønn i biletet. Frå utløpsosen på Svarttjønn mot sørvest. Storvatnet over kanten på berget til venstre. Side 5 av 8 8
Mot sørvest frå tjerna Aurkvea og Skuggevatnet på stigen mot Sognefjellhytta. I synsranda, i skodda, ligg Steindalsnosi og Fanaråken. Vurdering etter dei miljørettslege prinsippa i naturmangfaldlov (nml) 8 12: -etter nml. 8. Kunnskapen om området er god. Området ligg over tregrensa. Landskapet har lite overdekning med mykje fjell i dagen. Naturbasen viser at området er omfatta av fokusområde for villrein kartlagt i samband med regional plan. Dette er ein korridor som endar i dette området. Reinen brukar området sporadisk og blir da mest brukt av bukk. Andre artar av forvaltningsmessig interesse er fjellrev I fjor (2017) vart det observert spor etter fjellrev vest for det aktuelle området.m Ein er kjend med at det har vore yngling lenger vest på Sognefjellet. Ein må unngå å køyre vestafor den delen av verneområdet som kartet i saka dekker. Det er ikkje gjort funn i Artskart som kan bli påverka. I Dummdalen ligg det eit grottesystem. Grottene i Dummdalen er kalkgrotter som ligg i eit marmorlag. I norsk raudliste er grotter registrert som ei hovedtype innan naturtypekartlegginga. Vurderinga av fagmyndet er slik: Grottene har særlig de siste ti årene opplevd en dramatisk reduksjon i tilstand knyttet til slitasje ved menneskelig besøk, særlig knyttet til turisme. Reduksjonen er ikke jevnt fordelt på ulike typer grotter, men mange av de største grottene er svært sterkt berørt av dette (Lauritzen 2010) slik at store deler av naturtypen er berørt. Grottene er vurdert som sårbare (VU). Eventuell bruk må avklarast med forvaltingsmyndet. Nasjonalparken i dette området er ikkje ein del av villreinområdet. Lom Tamreinlag brukar området om vinteren, slik det er no. Transporten det er behov for vil vera forbigåande, og dette samanhalde med liten ferdsel elles så blir forstyrring generelt liten. Transporten foregår på vinterføre og vil det ikkje føre til nemneverdig forstyrring. Kartlegging av det er søkt om er planlagt gjennomført i veke 11,12 og 14. I veke 14 må ein unngå måndag 2. april som er siste dagen i påska. God dialog med SNO er ein føresetnad for å få nok informasjon. Side 6 av 8 9
-etter nml. 10.Samla belastning. Summen av samla belastning i området er liten. Det er svært liten aktivitet i det aktuelle området på alle felt. Området er lite brukt og påverknad ved motorferdsel om vinteren er liten eller ingen. Motorferdsel i området er svært sporadisk. -etter nml. 9 Føre-var-prinsippet. Ut ifrå vurderinga etter nml. 8 og 10 så meiner nasjonalparkforvaltaren at tiltaket ikkje vil føre til nemneverdig påverknad på naturmiljøet i området, verken i form av støy eller markslitasje. Transport på vinterføre med snøskuter er effektivt og sporlaus. Ut ifrå den vurderinga som er gjort meiner ein at registreringa kan gjennomførast. -etter nml. 11. Støy frå snøskuterane er forbigåande karakter. Det same gjeld forureining. -etter nml. 12. Transport med snøskuter praktisk og effektivt i dette tilfellet. Etter dette meiner nasjonalparkforvaltaren at tiltaket isolert sett ikkje strir mot føremålet med vernet og det første vilkåret i verneforskrifta 4, jf. naturmangfaldlova 48 fyrste leddet er oppfylt. Det andre vilkåret som må vere oppfylt etter 4 i verneforskrifta, jf. naturmangfaldlova 48 fyrste leddet fyrste alternativ, er at tiltaket «- ikkje kan påverke verneverdiane nemneverdig». Verneverdiane er i følgje verneforskrifta 2 mellom anna, å ta vare på eit stort, samanhengande og villmarksprega naturområde som inneheld særeigne, representative økosystem og landskap som er utan tyngre inngrep. Vidare er formålet m.a. å ta vare på eit høgfjellsøkosystem med eit eigenarta og variert biologisk mangfald, ta vare på leveområde til villreinstammen i Reinheimen-Breheimen villreinområde, og ta vare på kulturminne og grottene i området. Som det går fram av vurderinga ovafor, vil det aktuelle tiltaket stort sett ikkje påverke naturverdiane, økosystem, landskap, biologisk mangfald (villrein) eller kulturminne nemneverdig i negativ lei. Det same gjeld grottene i Dummdalen. Ein meiner difor at det andre vilkåret i 4, jf. naturmangfaldlova 48 første ledd, fyrste alternativ, er oppfylt. At vilkåra er oppfylt gjev likevel ikkje søkjar krav på løyve. Det må gjerast ei konkret vurdering om det skal gjevast løyve, der ein vurderer fordelar og ulemper ved løyve. NRK Hordaland vil saman med Lars Monsen gjennom føre tiltaket å gå til fots og sende 5 timar dagleg. Det har vore ein markert auke frå media generelt siste åra og kvar søknad må vurderast opp imot verneformålet og verneverdiane. Nasjonalparkstyret ser det som ein føresetnad at det vert formidla god informasjon om verneverdiane i nasjonalparken i programmet, og at det går fram i programmet at det faktisk er i Breheimen nasjonalpark opptaka skjer. Transporten det er søkt om vil vere med å leggje grunnlaget for at det framtidige programmet kan lagast. Programmet vil til ein viss grad skape presedens for andre liknande program. Ein må forvente at slike søknadar kjem i framtida. Det er erfaringa i mange nasjonalparkar. Det er derfor viktig at ein har ein strategi på korleis slike saker skal handsamast. Det som er viktig er at det går klart fram av søknadane kva materialet skal brukast til, og at det framstiller verneområdet på ein god måte. Elles kan opptaka skje utanfor verneområda. Bruk av snøskuter er naudsynt for å kunne transportere utstyr og mannskap for å kontrollere dekkinga. Talet på snøskuterar det er søkt om er 4 stk. Etter å ha spurt om kvifor ein treng så mange fekk vi tilbakemelding om at det var berre plass til ein person i tillegg til førar på kvar, og med 4 mann for å utføre testinga så var det nødvendig med 4 snøkuterar. Konklusjon: Tiltaket har eit avgrensa omfang i tid og rom, og det er lagt vekt på at transporten ikkje inneber vedvarande forstyrring eller varig inngrep. Aktiviteten er av forbigåande karakter. Transporten vil føre fram til opptak av eit fjernsynsprogam som ein forventar vil profilere Breheimen nasjonalpark på ein god måte. Ut ifrå ei samla vurdering, med særleg vekt på at bruk av snøskuter ikkje vil kome i strid med verneformålet eller verneverdiane, meiner nasjonalparkforvaltaren at til taket kan gjennomførast: Løyvet blir gjeve med heimel i verneforskrifta 4 fyrste alternativ, jf. Side 7 av 8 10
naturmangfaldlova 48 første ledd, fyrste alternativ. Det er satt ulovfesta vilkår til vedtaket som må oppfyllast Side 8 av 8 11