«Det muliges kunst» Kurs for pårørande ved rusproblematikk Ei forteljing om utfordringar og moglegheiter i eit samarbeid mellom 4 kommunar og helseføretaket. LMS Klinikk for psykisk helsevern
Pårørande sin situasjon Dei fleste pårørande har jamleg kontakt med den som misbrukar rus kvar veke el. kvar månad. Pårørande gir ofte omsorg og bistand ved kriser Situasjonen skaper ofte stress, økonomisk og emosjonell belastning. Pårørande viser ofte interesse for å lære meir om samhandling med den rusavhengige, avhengighet og evt. behandlling for å redusere stress.
Rusproblem ein definisjon Det eksisterer et rusproblem når: Bruken av rusmidler virker forstyrrende inn på de oppgaver og funksjoner som skal ivaretas i familien. De følelsesmessige bånd mellom mennesker belastes og forstyrres av en annens bruk av rusmidler. Psykolog Frid Hansen, Borgestadklinikken
Pårørandetilbod ved rus Samarbeid Helse Fonna og 4 kommunar (Vindafjord, Etne, Sauda, Suldal): Pårørandekurs over fleire kveldar. 2008: 5 gonger fokus på meistring, mix rus-psyk 2008/2009: 2 + 2 gonger undervisning fagpersonar mix rus-psyk Haust 2010: Initiativ frå politiet unge med problemåtferd i forhold til rus
Forankring i leiing og fagmiljø i kommunane 2010: Første møtet var det Lensmannen som skreiv referat. SLT-koordinator sentral Galdt først to kommunar. Forankring på leiarnivå (Etne og Vindafjord) Ved vanskar med rekruttering til første kurs: Invitasjon til Sauda og Suldal via leiarnivå. Vanskeleg å få forankring på lågare nivå; psykisk helseteneste/ruskonsulentar fekk etter fleire år Har vore lettare å få med leiarane enn «fotfolk» som var villige til å stille opp for planlegging og gjennomføring av kurs.
Gjennomførte kurs Omfang 2011 2013 2014 2015 6 kveldar (festivaltid) 3 kveldar 3 kveldar 3 kveldar Deltaking 8 4 15 8 17 10 2 - avlyst Samtalegruppe Inkl. Tilbod, 1 påmeldt Gj.ført 4 gg 5 deltakarar Kommunar 2 4 4 4 Arbeidsgruppe 2 (+1) ff 1 brukar 5 ff 4 nye 1 brukar - ny 6 ff 1 ny Ikkje i arb.gr 7 2 nye 1 brukar ny
Brukarmedverknad I alle kurs Erfaringsinnlegg og/eller planlegging/gjennomføring/evaluering Mental Helse, LPP, Landsforbundet mot stoffmisbruk, Naranon Frittståande personar me har blitt kjent med
Kva skal barnet heite?
Målgrupper Foreldre og føresette til unge med rusproblem Illegale rusmiddel Doping Foreldre og nære til unge misbrukarar Alkohol Pårørande til rusproblem generelt
Tema i førebuing Folkeopplysning eller målretta tiltak? Kor mange kan me venta 10 eller 40?
Innhald Pårørande sin situasjon og utfordringar Kontakt, omsorg og samhandling med rusmisbrukaren Bekymring, stress og belastning Korleis tenkjer rusmisbrukaren? Om rusavhengighet Dobbelt opp om rus og psykisk liding Informasjon frå tenesteapparatet Behandling Samhandling Ein betre kvardag for pårørande Medavhengighet Rettar Informasjon og teieplikt Tvang Ressursar Lokale støttetiltak Organisasjonar Nettressursar
Arbeidsform Når mange nye i arbeidsgruppa: Mange planleggingsmøte Etter kvart Færre fysiske møte (lange avstandar) Fleire (korte) telefonmøte Videomøte
Kva har me lært? Kommunale fagfolk ny kontakt med pårørande Bygge stein på stein Bryte tabu skape forventning hjå publikum Bygge kompetanse Når stadig nye fagpersonar: skape ei viss ramme og presentere frå starten: Kunnskap om kva pårørande har behov for (til dels lite kunnskap også hjå fagfolk) Nokre premissar for tiltaket (tal gonger, forventningar til frammøte, kriterier for deltaking) Vektlegge kontinuitet på fagsida Vektlegge kva som krevst av marknadsføring Stimulere til deltaking i kurs i helsepedagogikk. Krav om dette?
Kva har me lært? Implementere eit fast konsept? «Ta tak» Helse Midt kurs 24.-25. nov. Open målgruppe dei kjem som føler behov for det! Grisgrendte strok Høg terskel/tabu Individuell oppfølging versus gruppetilbod Me lærer ved å gjera
Referansar Gro Skartveit: Den usynlege smerta. Om rus og pårørande. Samlaget 2010. M Mjåvatn Høie/BM Drottz Sjøberg: «Forbannede elskede barn». Narkotikamisbruk sett i lys av pårørendes erfaringer. Cappelen Akademisk 2007 Mueser, K. T. m.fl. (2006): Integrert behandling av rusproblemer og psykiske lidelser, Universitetsforlaget, Oslo