Nærøyfjorden landskapsvernområde - løyve til motorferdsel i samband med tilsyn av inngjerda salteplassar

Transkript

1 Postadresse Njøsavegen Leikanger Besøksadresse Fjordsenteret 5745 Aurland Kontakt Sentralbord: Direkte: fmsfpost@fylkesmannen.no Mattilsynet Vår ref. 2017/ Dykkar ref. Dato Delegeringssak (DS) Delegert vedtak Nærøyfjorden landskapsvernområde - løyve til motorferdsel i samband med tilsyn av inngjerda salteplassar I medhald av delegeringsreglement vedteke av Nærøyfjorden verneområdestyre , vert det gjort fylgjande vedtak: Nærøyfjorden verneområdestyre gjev Mattilsynet løyve til motorferdsel i samband med tilsyn av inngjerda salteplassar i Nærøyfjorden landskapsvernområde. Det vert gjeve løyve til lågtfyging og landing med helikopter i området, og bruk av snøskuter. Løyvet er gjeve med heimel i verneforskrifta for Nærøyfjorden landskapsvernområde og naturmangfaldlova 48 fyrste ledd og andre alternativ. Løyve er gjeve på fylgjande vilkår: Løyve til motorferdsel gjeld for perioden Det skal ikkje køyrast med snøskuter etter 15. mai i denne løyveperioden. Løyve til helikoptertransport gjeld for inntil 15 flygingar i løyveperioden. Løyve til motorferdsel gjeld i fylgjande område med salteplassar: Øyane, Ljoren, Skallen, Ljosdalen, Håvarsete, Lintu og Lintubotn. Løyve til landing gjeld i dei tilfelle det vert oppdaga feil ved grindene og det må utførast reperasjon. Snøskuter kan berre nyttast til område som er køyrbare med snøskuter. Dette er områda Øyane og Ljoren. Snøskuter kan nyttast for oppfylging av feil ved grindene oppdaga ved helikoptertilsyn, og der oppfylginga ikkje kan utførast når helikopteret er på staden. Snøskuter kan i tillegg nyttast til tilsyn når det er meir hensiktsmessig enn tilsyn med helikopter. Motorferdsel skal avgrensast til det som er naudsynt for tilsyn av grindene. Det skal meldast frå til Statens naturoppsyn ved Kristoffer Ullern Hansen (mobil ) dagen før køyringa vert gjennomført. Under køyring med snøskuter skal førar ha med stadfesting på køyreoppdraget frå Mattilsynet. Mattilsynet skal senda rapport til sekretariatet for verneområdestyret når køyringa er avslutta og innan I rapporten skal det vera med tal flygingar og landingar med helikopter som er utført, og tal turar med snøskuter som er utført. Det skal koma Landskapsvernområde Nærøyfjorden verneområdestyre

2 fram av rapporten i kva område i Nærøyfjorden landskapsvernområde det har vore motorferdsel. Dette løyvet gjeld berre tilhøve etter verneforskrifta. Søkjar er ansvarleg for å ha naudsynt løyve etter anna lovverk. Saksopplysningar Dokument som bakgrunn for saka: Søknad frå Mattilsynet om tillatelse til lavtflyging med helikopter i forbindesle med tilsyn med grinder i nasjonalpark og landskapsvernområde, datert Kart med avmerkte salteplassar i Nærøyfjorden landskapsvernområde Dispensasjon til inngjerding av salteplassar for å hindre spreiing av skrantesjuke (CWD), Nærøyfjorden verneområdesyre , ref. 2017/2597. Søknaden vert vurdert etter: Forskrift om vern av Nærøyfjorden landskapsvernområde av Naturmangfaldlova av 19. juni 2009 Forvaltningsplan for Nærøyfjorden, rapport nr Nærøyfjorden verneområdestyre har gjeve Mattilsynet dispensasjon til å gjerde inn salteplassar i Nærøyfjorden landskapsvernområde (ref. 2017/2597). Bakgrunnen for søknaden var at den smittsame sjukdomen skrantesjuke (CWD) vart påvist på reinsdyr i sone 1 i Nordfjella villreinområde. Det er bestemt at reinsdyr i sone 1 i Nordfjella skal takast ut som ledd i kampen mot sjukdomen. Mattilsynet har vurdert at saltsteinar og område rundt saltsteinane kan vera høgrisikoområde for smittestoff i bekjempingsområdet. Denne vurderinga er støtta av Vitenskapskomiteen for mattrygghet (VKM) rapporten av I denne rapporten er det blant anna sagt at det vil vera svært viktig å gjera salt-forureina jord utilgjengeleg for hjortedyr. Salteplassane skal sikrast med hjelp av innhegning med lettgrinder. Det er gjeve løyve til å ha grindene ståande i tidsrommet I Nærøyfjorden landskapsvernområde er det gjeve løyve til å sette opp grinder på fylgjande stader: Håvasete, Lintu og Lintubotn i Frondalen, Ljosdalen og Skallen i Ljosdalen, Ljoren og Øyane. Eit av vilkåra i løyvet til Mattilsynet var at «Mattilsynet er ansvarleg for at innhegningane er solide nok til å stå gjennom vinteren, og at innhegningane ikkje utgjer fare for dyrevelferd for beitedyr og ville artar». For å fylgja opp dette vilkåret, søkjer Mattilsynet om å nytte helikopter og snøskuter for å føra tilsyn med grindene. Tilsyn med helikopter er testa ut utanfor verneområda, og det viser seg at det er bruk for å flyge lågt, under 300 meter, for å få forsvarleg tilsyn med grindene. Det meste av tilsynet vil føregå utanom beitesesongen, men det kan og vera trong for overoppsyn med beitebrukarane sitt tilsyn. Frekvensen av tilsynet pr. år vil vera gonger. I tillegg til lågflyging med helikopter vert det søkt om bruk av snøskuter. Snøskuter skal nyttast for oppfylging av feil ved grindene oppdaga under helikoptertilsyn. I område der det viser seg å vera større risiko knytt til grindene, kan det vera aktuelt med tilsyn med snøskuter som supplement til helikopter. Mattilsynet ser føre seg ein frekvens på ein gong i månaden. Viser det seg at det er område der grindene er meir utsett for skade, eller det er stort påtrykk Side 2 av 5

3 frå ville dyr, kan det vera trong for tilsyn inntil ei gong i veka. Det vert søkt om løyve til å bruka snøskuter i perioden frå snøen er køyrbar på haust/vinter og fram til 15. mai. Trongen for tilsyn vil vare like lenge som perioden med smitte-nedkjemping, dvs. 5 år. Salteplassar for inngjerding i Nærøyfjorden landskapsvernområde. Lovgrunnlaget Føremålet i Nærøyfjorden landskapsvernområde er definert i verneforskrifta 2: «Føremålet med Nærøyfjorden landskapsvernområde er å ta vare på eit vakkert og eigenarta natur- og kulturlandskap frå fjord til fjell i eit storfelt isbreutforma landskap med eit mangfald av plante- og dyreliv og der eit kulturlandskap med slåtteteigar, beitelandskap, stølsområde, gardsbruk og kulturminne, skapt gjennom aktiv landbruks-drift, utgjer ein vesentleg del av landskapets karakter». All motorferdsel er forbode i landskapsvernområde, også lågtflyging under 300 meter og landing jf. verneforskrifta 3 punkt 2.1. Forvaltninga kan i særskilte høve vurdera om det er heimel til tiltak etter naturmangfaldlova 48, «Forvaltningsmyndigheten kan gjøre unntak frå et vernevedtak dersom det ikkje strider mot vernevedtakets formål og ikkje kan påvirke verneverdiene nevneverdig, eller dersom sikkerhetshensyn eller hensynet til vesentlige samfunnsinteresser gjør det nødvendig». Side 3 av 5

4 Etter naturmangfaldlova (nml) 7 skal prinsippa i 8-12 leggjast til grunn ved utøving av offentleg mynde, og det skal koma fram av vedtaket korleis prinsippa er vurdert og vektlagt i saka. Vurdering Søknad om motorferdsel i samband med tilsyn av grinder rundt salteplassane vert vurdert etter verneforskrifta for Nærøyfjorden landskapsvernområde og naturmangfaldlova 48. Område med saltsteinar er vurdert som høgrisikoområde for smitte av CWD. Lettgrindene er sett opp for å hindre smitte mellom villrein og til anna hjortevilt. Det er naudsynt med tilsyn med grindene gjennom heile året for å unngå smitte, og unngå at dei utgjer ein fare for beitedyr og ville dyr. Smitte frå dyr kjem inn under fyrste ledd og andre alternativ, tryggleiksomsyn, i naturmangfaldslova 48. Søknaden om bruk av helikopter og snøscooter for tilsyn av grindene er difor vurdert etter dette alternativet. Kunnskapen om området er kjent gjennom forvaltningsplan for Nærøyfjordområdet, Naturbase og oppsyn i området ved Statens naturoppsyn. Det er ikkje kjente sårbare naturtypar i området der gjerda er sett opp. Det er ikkje registrert sårbare artar utanom villrein som i særskilt grad kan verta påverka av motorferdsla. Villreinen har etablert seg på nytt i dette området siste åra. Det er usikkert om villreinen har kome frå villreinen i Nordfjella eller Hardangervidda. Kunnskapsgrunnlaget jf. nml. 8 er vurdert som godt for å vurdera saka, og føre-var-prinsippet jf. nml. 9 er difor tillagt liten vekt. Villrein er registrert i nærleiken av fleire av salteplassane. Området ved Øyane er observert som kalvingsområde. Det er må visast særskilt omsyn til villreinen i den sårbare kalvingstida i mai og juni. Dersom villreinen vert observert i området under flyging, må helikopteret halde god avstand til området for å unngå å uroa villreinen. Forvaltninga skal vurdera den samla belastninga tiltaket vil få på naturmiljøet jf. nml. 10. For å minimera uro på villrein og andre dyre- og fugleartar, og brukarar av området, er det viktig at helikopterflyging og bruk av snøskuter i landskapsvernområdet vert avgrensa til det som er strengt naudsynt. SNO har jamleg kontroll med motorferdsel i fjellområdet rundt salteplassane. Mattilsynet bør oppretta kontakt med SNO for å få informasjon om villreinen i området, og evt. få SNO til å utføra tilsyn med grindene når han er i området. Grunneigarar med stølar i området har god kunnskap om naturforholda på dei aktuelle salteplassane, og vil kunne gje viktig informasjon både om snøforhold og vilt i området. God kontakt med lokalkjende folk vil kunne vera med å redusera trongen for motorisert ferdsel i området. Med dei vilkåra som er sett, vurderer forvaltar den samla belastninga på naturmiljøet som akseptabelt. Det er lite truleg at motorferdsla vil gje skade på naturmangfaldet, og nml. 11 er difor ikkje vurdert i denne saka. Tiltakshavar er ansvarleg for at lettgrindene er godt nok forankra og at dei tåle vind og vær gjennom heile året, då særleg med tanke på vinteren med snø og is. Grindene må stå i mot press frå hjortevilt og andre dyr. Det vil i tillegg vera naudsynt med tilsyn med innhegningane i og utanom beitesesongen. Tilsynet vil i hovudsak verta utført med lågtflyging med helikopter. Dette vil berre gje uro ei kort tid medan helikopteret er i området. Forvaltar vurderer planlagt arbeidsmetode som miljøforsvarleg til dette føremålet jf. nml. 12. Side 4 av 5

5 I søknaden er det søkt om løyve til motorferdsel for 5-års perioden med grinder på salteplassane. Det vert søkt om forholdsvis opne rammer for motorferdsel for tilsyn. Gjennom dette fyrste året med tilsyn vil Mattilsynet få nyttige erfaringar med kva område som treng ekstra tilsyn, og korleis grindene tåler is og snøtrykk. Det kan vera stor skilnad på snøforholda frå aust til vest i fjellområdet. I samråd med Mattilsynet er løyvet avgrensa til eit år i fyrste omgang. Erfaringane frå dette fyrste året vil gje godt grunnlag for søknad for dei resterande 4 åra med tilsyn av grindene. Konklusjon Etter ei samla vurdering etter naturmangfaldlova 8-12, meiner forvaltar det kan gjevast løyve til motorferdsel for eit år. Det kan søkjast om løyve for ein lenger tidsperioden etter det er gjort erfaringar med tilsynet denne vinteren. Skrantesjuke kan potensielt smitte over til andre villreinstammer og til anna hjortevilt. For å redusera faren for smitte av skrantesjuke, er det difor gjeve dispensasjon til motorferdsel etter naturmangfaldlova 48 fyrste ledd og andre alternativ. Motorferdsel er vurdert som naudsynet for å ha tilsyn med tiltaka. Klage Vedtaket kan klagast inn for Klima- og miljødepartementet av partar i saka eller andre som har rettsleg klageinteresse med ein frist på 3 veker jf. forvaltningslova 28. Klagen skal sendast verneområdestyret v/sekretariatet, som kan gje nærare opplysningar om klagerett og rett til og sjå saksdokument. Med helsing Anbjørg Nornes verneområdeforvaltar Etter våre rutinar er dette brevet godkjent og sendt utan underskrift Kopi pr. e-post til: Aurland kommune SNO Aurland Fylkesmannen i Sogn og Fjordane Side 5 av 5